wj
reens
it!
REQUIEM
s
UI
KAMEROEN
Street-SupfiSnowwear
voor de sleeplift
Olympia
[D MultiRent
895,-e
TOn van BEfllflIELEn
'M 41 »>i MiAivyvi
d'ALiUiStdlO
Italiaanse mannenmode
Eigen import van Italiaanse
familiebedrijven. Dat scheelt
40% tot 50%.
Wintersport trui
vanaf n. 69,95
Noors motief Effen Kabels
Wol-Alpaca n 89,
Wol-Zijde El 149,-
Etcetera - Etcetera - Etcetera
d'AUiAatuiAo
Italiaanse mannenmode
Nieuwe Rijn 35, Leiden
tel: 071 5147565
SUPER AAN
BIEDING
I
We durven het gerust een
superaanbieding te noemen.
Goedkoper kan het'echt niet. Want zo'n
fraaie Suzuki Swift huurt u nu bij
MultiRent al voor 40 gulden per dag*.
Auto- en Motorverhuur
Kvrt6'&f Sut/vtt nvr ü'<6nv*t
Per weekend f80,- (400 km vrij)
Per week f 280. (alle km's vrij)
prijzen excl. 17,5% BTW en brandstof
PRESENTATIE SHOW CARAVANS 1996
SHOW:
vrij: 20 oktober 13.00 -18.00
zat: 21 oktober 10.00 -17.00
leuke aanbiedingen op 1996
modellen diverse demo en verhuur caravans 1995
15000 M2 KAMPEERPLEZIER VAN TENTHARING TOT LUXE CARAVAN
■■KT NIKKWK VAK \I\TIKK\I\II»
\WI' EEIM OIVri»EKI4H\C;!!!:
In het behaaglijke westen van Afrika, aan de (warme)
Atlantische Oceaan ligt het nieuwe vakantieparadijs
van Olympia International Kameroen.
Prachtige palmenstranden mei daaraan grenzende,
prima hotels en een adembenemend mooi binnenland.
Vertrek iedere dinsdag met Transavia Airlines
IiYTRODlICTIE-AANBIEDING
Vertrek 7 en 14 november
HOTEL SEME NEW BEACH 0E ERAIMOTEE
2-pers. kamer met faciliteiten, logies, ontbijt.
8 dagen
Toeslag 1-pers. kamer 200,- Prijzen exclusief fax 33.- p.p.
(ter plaatse te voldoen) en visumkosten 50.- p.p.
(te voldoen bij boeking).
Verleng uw vakantie met één van onze schitterende rondreizen.
De prijs voor zo'n rondreis is 1250,- p.p.
op basis van 2-pers. kamers met volpension.
De schrijvende pers gebruikt woorden als; een kleurrijke verrassing,
onvergetelijk, prachtige mensen, verbijsterend mooi land, kortom
een collectief enthousiasme waar wij u met deze uitermate scherpe
aanbieding graag in willen laten delen.
Ook in december kunt u al voor 990,- kennis maken met dit
vakantieparadijs. Maakt u maar vast plannen voor de meest
bijzondere kerstvakantie die u ooit meemaakte.
INTERNATIONAL P.iV /V1WII 5 M
VAKANTIEREIZEN ÏSVt llrisliuro SSE
o.a. Oxbow - Timberland - Replay
Quiksilver - Simmer Style
Hogewoerd 17 Leiden. Tel. 071-5126426
LEIDEN^^TO
jfjUJ
u
MJ
Y«
Leiden 071-310001
Katwijk 01718-28535
Leidschendam 070-3279115
Beverwijk 02510-15315
Umuiden 02550-23450
Alles voor de wintersport.
Een ruim assortiment snowboards,
snowbodrdkleding en
snowboardschoenen.
3000m; barstensvol en scherp geprijsd!
KAMPEER- WINTER- RUITERSPORT
Rijndijk A - Hazerswoude-Rijndijk
Telefoon 071-3414909
PROTEST
BELLOW ZERO
BAD BOYS
BURTON
CHIEMSEE
ELHO
EXCES
LEVEL
NORTHWAVE
NIDECKER
FRITSCHI
SNOWPRO
OXBOW
OCEAN PACIFIC
VISION
TRESPASS
MISTRAL
NITRO
ALPINA
TOKKATRIBE
GENERICS
BLAX
OXYGEN
EN NOG VEEL MEER!
De toekomst
is aan
'dubbeldradige,
gondels
De primeur was van Alex Foster.
Tenminste, dat wordt beweerd.
In 1932 - zo wil het verhaal - fa
briceerde de Canadees in Shaw-
bridge (Quebec) de eerste ski-
sleeplift ter wereld. Het novum
werd aangedreven door een
Dodge-automotor, had een
lengte van ongeveer 100 meter,
stond om de haverklap rokend,
knallend en rochelend stil, maar
trok niettemin geweldig veel be
langstelling. Glijdend op ski's,
naar boven, je moest het gezien
hebben om het te geloven.
Maar was Fosters uitvinding
inderdaad een wereldprimeur?
Nee! Niet lang na de vaststelling
dat de in 1937 geopende sleep
lift van Zürs de eerste in Oos
tenrijk was, dook er plotseling
een foto op van wat waarschijn
lijk de enige echte 'Erster Skilift
in den Alpen' was, die van
Dombim in Vorarlberg. Zie ze
zwaaien en lachen, de waaghal
zen op hun lange latten. Gemo
toriseerd laten ze zich comfor
tabel naar boven trekken. Gade
geslagen door drie skiërs die het
merkwaardige schouwspel met
verbazing aan zien voorbij zien
trekken.
Winter 1907 was dat en er is
sindsdien op het gebied van ski
transport nogal wat gebeurd.
Vooral na de Tweede Wereld
oorlog. Buiten de ook in de win
ter werkende kabelbanen en
bergtreintjes waren het aanvan
kelijk slechts sleepliften waar
mee skiërs zich naar boven kon
den laten sjorren: 'houweeltjes'
in de Oostenrijkse en Zwitserse
Alpen - 'schoteltjes' in Frankrijk.
De nadelen waren talrijk. Vooral
in 'houweeltjes', waar je met
zijn tweeën instond, was het
moeilijk het evenwicht te bewa
ren, zeker als het parkoers over
steil terrein voerde.
WACHTTIJDEN
Erger bijna nog was het feit dat
de vervoerscapaciteit van hoog
stens negenhonderd personen
per uur zo gering was, dat de
wachttijden steeds meer oplie
pen naarmate de wintersport
populairder werd. De eerste
stoeltjesliften hadden datzelfde
euvel, maar dat probleem werd
opgelost toen de 'Dreisessel' en
de Viersessel' hun intrede de
den. In het bijzonder in Ameri
ka werd de 'Quad', zoals de
vierpersoons-stoeltjeslift daar
wordt genoemd, zo geperfectio
neerd dat hij met gemak 2.000
passagiers per uur naar boven
brengt. Onder meer is dat te
danken aan het feit dat het in-
en uitstappen aanzienlijk mak
keiijker is geworden dan vroe
ger toen iedere skiër danig op
zijn qui vive diende te zijn wilde
hij geen doodsmak maken. Mo
derne stoeltjesliften clippen
zich op het begin- en eindsta
tion automatisch vast aan een
langzaam ronddraaiende kabel,
pas daarbuiten hechten ze zich
vast aan een draad die de
'Quad' met grote snelheid naar
boven speert. Ook wordt het in-
en uitstappen vergemakkelijkt
door het gebruik van rollende
tapijten.
GONDEL
Is de 'vier-persoons' in de Vere
nigde Staten uitgegroeid tot het
veruit meest veit>reide systeem,
in Europa - waar de weersom
standigheden vaak slechter zijn
- lijkt de gondel het te gaan win
nen. Beat Müller van de Gara-
venta skiliftenfabriek in Goldau
(Zwitserland) voorziet dat
sleep- en stoeltjesliften binnen
tien jaar vrijwel allemaal zullen
verdwijnen. Bovendien zal het
besturingsmechanisme door de
verdere inbreng van computers
zo worden geperfectioneerd dat
de gondels niet alleen met een
grotere frequentie, maar ook
met een nog grotere snelheid
naar boven zullen worden ge-
jaagd.
Garavcnta is de bouwer van
de befaamde 'Rotair', de om
zijn as draaiende gondel die
skiërs sinds december 1992
naar de top van de Titlis in En
gelberg brengt. Het attractief
gestileerde ding moet echter
eerder als een 'aardigheidje'
worden gezien dan als toekom-
stideaal. Dat namelijk, is veel
eerder de gondel waarin twintig
of meer skiërs kunnen staan en
die aan twee kabels hangt. Ze
hebben een vervoerscapaciteit
die kan oplopen tot 2.500 pas
sagiers per uur en zijn doordat
ze aan twee draden hangen
nauwelijks windgevoelig. 'Ou
derwetse', aan één 'Seil' bunge
lende gondels, raken nog wel-
eens buiten bedrijf.
De nieuwe gondels evenwel
zijn peperduur omdat de twee
kabels via computers op exact
gelijke lengte dienen te worden
gehouden. De hakjes zouden
anders scheef komen te hangen.
Over het probleem, dat de ene
draad bij wisselende tempera
turen meer krimpt of uitzet dan
de andere, hebben ingenieurs
zich jarenlang het hoofd gebro
ken. Maar het vraagstuk is nu
opgelost. Müller. „Extravagante
liftsystemen zoals de Rotair en
Een in aantal steeds groter worde
reisorganisaties probeert
via het weggeven van extraatjes.
:jes (meerdere touroperators) cn
'rij Uit) stellen gebruikers in dc
in bepaalde
voorkomende cadeautje Vief «P-W» I mtmninis in de skigebieden en wie bij onder
arrangement (de NBBS noemde het 'Kcdukski') meer Holland International een wintervakantie
waarbij de boeker al in Nederland is verzekerd boekt, heeft onder bepaalde voorwaarden recht
van bijvoorbeeld een liftabonncment (met op het gratis gebruik van kinderskipakken
kortingen van circa tien procent), les, huurski's (maat 98 tot 176), die kunnen worden afgehaald
(kortingen twintig procent) en hier en daar zelfs bij een intersportwinkei (huur normaal 435
een kinderoppas (De long In tratours). Bon gulden per dag).
De om z'n as draaiende supergondel in Engelberg kostte vijf miljoen gulden. foto vwinciibirc
ondergrondse treintjes zullen er
om allerlei redenen altijd blij
ven, maar de dubbeldradige
gondel cn de grotere kabclha
nen hebben de toekomst."
Daarbij bestaat een duidelijke
trend de liften door te trekken
tot reusachtige, buiten het dorp
aangelegde parkeerterreinen of
het spoorwegstation. Müller
„Het succes van autovrije win
tersportdorpen als Zermatt en
Saas Fee heeft anderen op een
idee gebracht. Ik moet me wel
heel sterk vergissen als zelfs de
skibus niet de langste tijd heeft
gehad. Net als in Serfaus in
Oostenrijk zullen voor de gasten
in het dorp metro's worden
aangelegd en dagrecreanten
kunnen meteen vanuit hun au
to of de trein de lift instappen."
Kofficdikkijkcrij, die echter al
leen bewaarheid zal worden als
de belangstelling voor een win
tersportvakantie verder toe
neemt en niet, zoals nu,
stagneert. De investeringen die
moderne Transporianlagcn'
vragen, worden namelijk steeds
aanzienlijker. Engelberg kon
zijn Rotair vier jaar terug nog la
ten bouwen voor vijftien mil
joen gulden. Verbier was voor
zijn in januari van dit jaar in ge
bruik genomen 'dubbeldradige'
Funisffece reeds het dubbele
kwijt. En wat de prestigieuze
'dubbeldekker' gaat kosten die
in Samnaun wordt gebouwd
(TVeltrieuheit': 180 passagiers
kunnen plaatsnemen op een
eerste of een tweede verdie
ping), is nog maar de vraag.
Müller laconiek: „Met eventuele
financieringsproblemen hou ik
me niet bezig. Ik weet alleen dat
een skigebied dat blijft vasthou
den aan sleepliften, de slag on
herroepelijk verliest
De eerste sleeplift in Europa was al operationeel in 1907.
FOTO ARCHIEF ROB VAN DIN DOBBILSTIFN
