Grote kansen
ultra-rechts
in Oostenrijk
TV 10 GOLD
rak crepeert maar Saddam is ongenaakbaar
Buitenland
Rechtse Israëlische militairen weigeren dienst Kabinet valt Verkiezingen op komst
Leve Zapata, weg met Columbus
Veiligheidsraad bezorgd
over zuiveringen Bosnië
Tories gaan uit hun bol
IUDAG 13 OKTOBER 1995
Iet mes gaat in mannetjeskangoeroes
irerra Het aantal kangoeroes in de buitenwijken van de
ustralische hoofdstad Canberra groeit zo snel dat de autoritei-
n willen overgaan tot het steriliseren van de dieren. Ze veroor-
aken ongelukken, eten tuinen leeg en bezorgen golfers overlast.
H t' oeren vrezen het ergste voor k>un gewassen. De commissie die
jch bezighoudt met de bevolkingsexplosie onder de buideldie-
tn meent dat het verwijderen van de zaadleider van de manne-
es het beste is.
it p
utis
Brn|[ilitairen kammen Dili uit
Indonesische militairen zijn vanochtend met groot machts-
rtoon in actie gekomen in de Oosttimorese hoofdstad Dili, na
ikele dagen van ernstige rellen. Ordetroepen in volle uitrusting
jelden razzia's in buitenwijken. Ze schoten in de lucht en pak-
neen nog onbekend aantal mensen op.
'''geldgebrek: kosmonauten later terug
Jioskou In Rusland is niemand van verrassingen gevrijwaard,
ok niet als het Russisch grondgebied in dit geval een ruimtesta-
Dai jon is. De Duitse astronaut Reiter en zijn Russische collega's Av-
jejev en Gidsenko in het station Mir hoorden gisteren dat ze ze-
>rdt| er44 dagen langer in de ruimte moeten blijven dan gepland.
|e reden is dat de raket waarmee ze in januari 1996 zouden
rorden afgelost door een andere bemanning niet op tijd klaar is.
lat is vooral het gevolg van geldgebrek.
issersruzie kost twee gewonden
uius Opvarenden van een Franse vissersboot hebben in de
*T| If van Gascogne schoten afgevuurd op een Spaanse trawler,
wee Spanjaarden raakten gewond, van wie een ernstig. Volgens
e Fransen hadden de Spaanse vissers geprobeerd de netten van
Fransen te vernielen. Beide schepen visten op witte tonijn,
ikfur 'et con^'ct tussen de Franse en de Spaanse vissers leidde vorig
en iaral tot een 'tonijnoorlog', waarbij tientallen Spaanse schepen
n jwel Franse als Spaanse havens blokkeerden,
brenj
=el (Tuchteloos gesprek over landmijnen
del enen» De Verenigde Naties kunnen het niet eens worden over
emi en verbod op landmijnen die zijn gericht tegen personen. De
bij l eelnemers aan de speciale VN-conferentie in Wenen namen
De o isteren het verrassende besluit om de onderhandelingen stop
s ra izetten. Het is de bedoeling in december in Genève opnieuw
hi ijeen te komen. De belangrijkste producenten en bezitters van
It landmijnen (China, India, Pakistan, Rusland en Mexico) la-
dwars. Ze verzetten zich tegen een onmiddellijk verbod op
et gebruik van de speciale mijnen, zoals de kunststof explosie-
en die vaak niet op te sporen zijn. Ze voelen ook niets voor een
iternationaal controlesysteem.
weede man Ecuador neemt de benen
l uiTODe Ecuadoraanse vice-president Alberto Dahik (42) is
I steren naar Costa Rica gevlucht. Dat heeft een woordvoerder
c m de Costaricaanse regering meegedeeld. Dahik landde met
?n klein vliegtuig. Hij zal daar mogelijk politiek asiel aanvragen.
3 lahik, de sterke man van de Ecuadoraanse regering, was
J oensdag afgetreden nadat het Hooggerechtshof een arrestatie-
evel tegen hem had uitgevaardigd. De vice-president zou ruim
50.000 gulden aan staatsgeld op de privérekeningen van hem-
?lf en twee van zijn naaste medewerkers hebben gestort.
tussische 'Spitting Image' gaat vrijuit
oskouDe Russische autoriteiten hebben de aanklacht tegen
oekly, de Russische versie van het satirische poppenprogram-
ïa Spitting Image, laten vallen. De aanklacht had de populari-
it van het programma alleen maar groter gemaakt en de Russi-
:he bevolking ervan overtuigd dat ze in het Kremlin geen ge-
oei voor humor hebben. In juli daagde de openbare aanklager
e makers van Koekly (Poppen) voor de rechter. De uitgebeelde
olitici, Jeltsin voorop, werden op dusdanige wijze belachelijk
emaakt dat twee jaar dwangarbeid voor de makers de aankla-
er wel op z'n plaats leek.
m 'ortugal heeft nieuwe regering
ssabon António Guterres, de nieuwe Portugese premier, heeft
isteren een socialistische minderheidsregering gevormd. De
|a2 iider van de Socialistische Partij (PS) won de parlementsverkie-
135 ingen van 1 oktober glansrijk. President Soares benoemde Gu-
srres gisteren tot premier. Kort daarna maakte de 38-jarige An-
5nio Vitorino, vice-premier en minister van defensie, de sa-
instelling van het kabinet bekend.
ierste vonnis tegen Japanse Aum-sekte
ij qkyoHet eerste lid van de Japanse Aum-sekte is gisteren ver-
jj3: wrdeeld voor zijn rol in deze mysterieuze beweging die verant-
noordelijk wordt gehouden voor enkele gifgasaanvallen in de Ja
il Bnse metro. Een rechtbank in Tokyo legde een jaar gevangenis-
traf op aan Tetsuya Kibe, de 'minister van defensie' van de sek
tvan de Opperste Waarheid. De straf is mede laag omdat Kibe
ad verklaard van plan te zijn de sekte te verlaten.
'aolo Gucci overleden
enden In Londen is de Italiaanse zakenman en miljonair Pao-
)Gucci overleden. Hij was de kleinzoon Guccio Gucci, oprich-
1 ff van het wereldberoemde mode-imperium. De 64 jaar gewor-
1 ien Gucci overleed dinsdag, zo werd pas gisteren bekend
2: aaakt. Paolo Gucci werd eind jaren zeventig door zijn familie
5 ïrstoten uit het modebedrijf. Hij wilde het bedrijf uitbreiden en
ooderniseren, terwijl vooral zijn oom Rodolfo de zaken klein-
ihalig wilde blijven aanpakken. De familietwist had als resul-
3at dat geen enkele Gucci meer werkt bij het mode-imperium,
a latin 1905 is opgericht.
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
Danny Hoffman wil geen mili
taire dienst meer doen. Hij is 45
en reserve-kapitein bij de medi
sche dienst van het Israëlische
leger. Als eerste Israëli heeft hij
premier Rabin van zijn stand
punt op de hoogte gesteld. Hij
Zijn brief is bedoeld als protest
tegen de ondertekening van het
Oslo-2 akkoord over de uitbrei
ding van Palestijns zelfbestuur
op de Westelijke jordaanoever.
Als hij volgende week voor
herhalingsoefeningen moet op
komen, zal hij zijn meerderen
laten weten dat hij niet wil mee
werken aan het 'weggeven van
Israël'. Nog liever gaat hij de cel
in, net als de tot nu toe tien an
dere leden van zijn protest
groep.
De radicale Palestijnse Hamas-bevveging heeft gisteren ontkend
dat ze zal meedoen aan de verkiezingen voor een Palestijnse
Raad. Eerder op de dag verklaarde PLO-leider Arafat dat Harnas
had besloten ,,met de mogelijkheden die het heeft deel te nemen
in alle politieke procedures, inclusief de verkiezingen". Arafat zei
niet van wie hij de toezegging had gekregen.
Protest tegen militaire dienst
is in Israël niet nieuw. Begin ja
ren tachtig waren er Israëli's die
geen deel wilden uitmaken van
het invasieleger in Libanon. Na
het begin van de intifada, de
Palestijnse opstand, ontstond
de beweging Yesh Gvul (Er is
een grens) van soldaten die niet
in de bezette gebieden wilden
dienen.
Maar dat waren linkse vredes
bewegingen. De nieuwe groep
bestaat uit rechtse, religieuze
reservisten. Hoffman zelf
woont, net als de meeste ande
ren, in een nederzetting op de
Westelijke Jordaanoever. „We
zullen iedere dienst weigeren",
vertelde hij deze week voor de
radio.
De protestactie krijgt geen
steun van de gevestigde rechtse
partijen. Zo heeft de leider van
Tsomet, oud-stafchef Eitan, al
opgemerkt dat soldaten iedere
wettige order van de regering
moeten opvolgen: „Het leger zal
uiteenvallen als iedere soldaat
voor zichzelf gaat uitmaken
welke orders hij opvolgt".
Maar Hoffman en de zijnen
laten zich niet van de wijs bren
gen. „We zitten niet te wachten
op applaus. En wat generaal
Eitan betreft, die was stafchef in
de tijd dat de Sinai werd ont
ruimd na het vredesverdrag met
Egypte. Natuurlijk is hij nu te
gen onze groep."
Hoffman zegt dat hij in zijn
protest is aangemoedigd door
een groep rabbijnen, die in juli
bepaalde dat joden niet mogen
meewerken aan het 'weggeven'
van het Israël. „Die uitspraak
geeft onze groep extra moreel
gewicht. Al daarvóór hadden wij
de indruk dat meewerken aan
de regeringspolitiek immoreel
was. Maar nu heeft onze actie
naar ons gevoel helemaal het
predicaat 'koosjer'."
san Cristobal de las casas Duizenden boze
Maya-indianen, velen aanhangers van de Za-
patista-opstandelingen, herdachten gisteren
in Mexico de Dag van Columbus als de dag
waarop meer dan 500 jaar armoede en
schending van de mensenrechten begon. Ze
kwamen naar San Cristobal de las Casas, de
hoofdstad van de zuidelijke deelstaat Chia
pas, vanuit hun armoedige dorpen in de om
liggende bergen. De demonstranten
schreeuwden leuzen tegen de Mexicaanse
president Zedillo en gaven uiting aan hun
steun voor de Zapatistas. „Zapata leeft, de
strijd gaat verder", zongen de betogers, ver
wijzend naar Emiliano Zapata, de indianse
held uit de Mexicaanse revolutie van 1910
tot 1917. Ook inj Mexico-Stad gingen india
nen de straat op (foto). Op de achtergrond
een standbeeld van Columbus.
FOTO EPA LAURA CANO
i» 'de beslotenheid van winkels en steegjes klinkt gedempt de kritiek
::fgAD MAURICE WILBRINK
ld staat de Saddam Tower. De
fcdnieuwecommunicatietoren
emt ongenaakbaar de lucht in, als
n triomfnaald, een provocatie aan
ft adres van het Westen* Saddam
ein bouwde hier ondanks het
i ibargo een technisch hoogstandje.
Idam Hussein trotseert de rest van
wereld, luidt de boodschap in Bag-
d Al vijf lange jaren wordt Irak uit-
3t toepen, maar Saddam realiseert het
[Jj '8e prestige-object na het andere,
a n dubbeldeks brug over de Tigris,
lit n nieuw paleis. De grootste moskee
n het Midden-Oosten defunda-
gt toten liggen er al. Bagdad is Sad-
9) tos uitstalkast. En voor de spaarza-
3J fbuitenlandse bezoeker, die aan de
'bng ligt van begeleidende functio-
dssen, lijkt de etalage welgevuld,
de buitenwijken, waar het menselij-
drama zich nu in alle hevigheid vol
st. komt echter geen buitenstaan-
luist hier is de verloedering en go-
tnnoede overal zichtbaar. Straatvuil
hoopt zich op. In de armste wijken sla
pen mensen bovenop golfplaten da
ken, omdat de stank van defecte riolen
binnen niet meer is te harden. Zwerf
kinderen hangen aan je arm, kussen je
hand om een fooi. Bedelaars zijn deel
van het straatbeeld geworden.
Dat de bevolking nog in leven is, is te
danken aan de voedseldistributie van
de overheid. Maar er zijn alarmerende
berichten over hongersnood en sterf
gevallen als gevolg van honger en ziek
te. Vorig jaar braken voedselrellen uit
in enkele Iraakse steden.
Een vrouw vertelt: „Wat we maande
lijks krijgen is maar genoeg voor elf da
gen". Een ex-politieman, nu werkloos,
krijgt 7.100 dinar per maand, dat is
zo'n zes gulden. Hij zegt: „Ik heb alles
van waarde dat ik bezat al verkocht.
Mijn TV, meubels. Ik heb niet eens
meer een fatsoenlijke broek om aan te
trekken."
In Irak, zegt de man, blijven de solda
ten in het leger omdat ze daar tenmin
ste voedsel krijgen. En zelfs dat is niet
altijd zeker. Vorig jaar constateerde een
generaal tot zijn verbijstering dat het
voedselgebrek in zijn eenheid zo groot
was, dat er in de keukens al twee we
ken niet meer was gekookt.
De voedselprijzen zijn tot astronomi
sche hoogten gestegen. Een kilo suiker
kostte in 1990 nog een vijfde dinar, nu
1.400 dinar. Een kilo vlees destijds vijf
dinar, nu 1.500.
Auto's die tien, twaalf jaar geleden bij
duizenden door Saddam werden weg
gegeven als tegemoetkoming voor het
verlies van een familielid in de oorlog
tegen Iran, rijden reutelend door de
straten. Reserve-onderdelen zijn onbe
taalbaar. Alleen benzine is vrijwel gra
tis, want de petrochemische industrie
kan moeiteloos aan de vraag voldoen.
Alweer dwars tegen het embargo in
heeft Irak intussen het grootste deel
van zijn olie-installaties hersteld, die zo
zwaar werden gebombardeerd in 1991.
Het algehele levenspeil in het ooit zo
rijke, door oliedollars verwende, Irak is
nu echter teruggevallen tot het niveau
dat het land eind jaren zestig had, het
niveau van een derde wereldland.
Intussen neemt de cultus rond de per
soon van de Iraakse leider almaar gro
tere vormen aan. In de dagen voor het
referendum van aanstaande zondag,
wanneer hij opnieuw voor zeven jaar
tot president zal worden gekozen, is
zijn beeltenis nu op vrijwel iedere gevel
te zien.
Winkeliers in de vroeger rijke, maar nu
helemaal verlopen winkelavenue
Rameed Street, hebben spandoeken
opgehangen: 'Ja, driewerf ja, Saddam is
het symbool van onze eer'. In de lobby
van een hotel hangt de kreet: 'De zon
van Saddam in de Arabische hemel
straalt het meest in de Iraakse luchten'.
Al het hotelpersoneel draagt een but
ton met zijn portret.
Ga op een willekeurige plek in Bagdad
staan en je ziet Saddam. Saddam als
kindervriend, als militair leider. Zijn
portret geschilderd, gefotografeerd, in
brons, in mozaïek. Saddam te paard,
als bedoeïen. Lachend of serieus - een
staatsieportret. Saddam die telefoneert,
Saddam die thee drinkt (ook al schijnt
hij alleen van koffie en melk te hou
den).
Het is een hersenspoeling: Saddam de
held en de gewone jongen, een groots
De Oostenrijkse bevolking moet in december vervroegd
naar de stembus, omdat de 'grote coalitie' van christen
democraten en sociaal-democraten gisteren uiteen is ge
vallen. De extreem-rechtse politicus Jörg Haider wordt
beschouwd als de grootste kanshebber bij die verkiezin
gen.
Vice-kanselier Wolfgang Schüs-
sel van de christendemocrati
sche ÖVP verklaarde gistermid
dag dat de begrotingsonderhan
delingen met de sociaaldemo
cratische SPÖ van kanselier
Franz Vranitzky waren mislukt.
Ze konden het er niet over eens
worden hoe het begrotingste
kort moet worden aangepakt.
De SPÖ wil de belastingen ver
hogen, terwijl de ÖVP wil bezui
nigen op de sociale voorzienin
gen. Schüssel zei dat de kiezers
zich nu maar moeten uitspre
ken over de beste methode. I let
parlement wordt vandaag ont
bonden. De verkiezingen wor
den waarschijnlijk op 17 de
cember gehouden.
Voor Haider, de extreem
rechtse leider van de Vrijheids
partij, komt de val van de rege
ring als een geschenk uit dc he
mel. Zijn partij werd in 1986 ge
steund door 5 procent van de
Oostenrijkse kiezers. Die aan
hang was vorig jaar al gegroeid
tot 22,5 procent. De 45-jarige
Haider werd in 1991 internatio
naal berucht toen hij de werk-
gelegenheidspolitiek van nazi»
Duitsland prees. De Vrijheids
partij is nu volgens opiniepei
lingen groter dan SPÖ en ÖVPj
De drie partijen zweven allen
tussen de 25 en 29 procent.
Haider heeft nooit een ge
heim gemaakt van zijn ambitie
om in Oostenrijk de hoogste
macht te bereiken. In een giste
ren gepubliceerd interview ont
vouwde hij het plan om het
aantal ministeries terug te bren
gen van 21 naar 7. waaronder
een groot ministerie voor natio
nale veiligheid. Onlangs lan
ceerde hij het voorstel om Oos
tenrijk terug te trekken uit de
Europese Conventie over de
Mensenrechten. Dat zou vol
gens hem een betere oplossing
zijn dan aanpassing van de
Oostenrijkse wetten om gezins
hereniging van buitenlanders
mogelijk te maken.
SARAJEVO-GENÊVE Rtr-AFP-CPD
De VN-Veiligheidsraad heeft,
vanochtend geëist dat alle par
tijen in Bosnië zich houden aan
het bestand, dat zijn tweede dag
is ingegaan. Ook toonde de Vei
ligheidsraad zich zeer ongerust
over de voortgaande etnische
zuiveringen.
Ondanks het optimisme dat
het bestand kan uitmonden in
een duurzame vrede wordt er
op enkele plaatsen nog gevoch
ten, met name in het noordwes
ten. Elders in Bosnië en in de
hoofdstad Sarajevo was het
vanochtend rustig.
In het noordwesten speelt de
strijd zich af rond Sanski Most.
De Serviërs probeerden de stad
te heroveren op de regerings
troepen en de Kroaten, die
Sanski Most twee dagen gele
den innamen.
Het Rode Kruis meldde giste
ren dat de zuiveringen van
moslims door de Bosnische Ser
viërs in de regio Banja Luka nog
steeds doorgaan. Het Rode
Kruis eist toegang tot de vastge
houden mannen, die van hun
gezinnen zijn gescheiden.
Het Joegoslavië-Tribunaal in
Den Haag heeft gisteren voor
het eerst een ooggetuige ge
hoord die anoniem wil blijven,
kennelijk uit angst voor wraak
acties. Het gezicht van de getui
ge, een moslim, was onzicht
baar voor publiek en pers.
Vijf mensen uit voormalig
Joegoslavië die worden ver
dacht van oorlogsmisdaden en
een verdachte Rwandees zullen
waarschijnlijk door Zwitserland
worden uitgeleverd aan het
Haagse VN-tribunaal. De Zwit
serse regering wil binnen enkele
weken hiervoor een grondwets
wijziging indienen bij het parle
ment. De Zwitserse grondwet
verbiedt nu nog iedere over
dracht van justitiële bevoegd
heid aan een internationaal
rechtscollege.
blackpool hans geleijnse
correspondent
Met beloften van belastingver
laging, meer politie en een reso
lute afwijzing van een 'federalis
tisch Europa' kreeg de Britse
premier Major vanmorgen zijn
Conservatieve partijcongres in
staat van extase. Majors afslui
tende toespraak bleef in de ver
kiezingsstijl die het congres de
hele week kernmerkte: de the
ma's waarmee Labour moet
worden verslagen zijn: Europa,
belastingen en recht en orde.
Major kwam echter niet met
de door veel Euro-sceptici on
der de Tories gewenste volledi
ge afwijzing van de Europese
Monetaire Unie. Binnen het ka
binet is volgens zegslieden veel
kritiek geleverd op de uiterst
anti-Europese toespraak van
defensieminister Portillo, eerder
deze week.
Maar volgens Major zijn een
heid in kabinet en partij hechter
dan ooit: „We zijn verenigd en
vernieuwd en zien uit naar het
échte gevecht, dat met Labour.
Als we Labour bij de volgende
verkiezingen opnieuw verslaan,
hebben we het socialisme voor
goed verslagen".
leider en man van het volk. Vraag op
straat naar Saddam en mensen barsten
in een lofzang uit. Een enkele keer is
die wel degelijk gemeend. Een hande
laar in betere doen: „Hij zal Irak red
den. Wie de kont van Amerika wil kus
sen, gaal zijn gang maar. Ik sta achter
onze leider.
Maar vaker komt de Saddamverering
er geheel voorgeprogrammeerd uit.
Een winkelier:Saddam, dat zijn wij.
Hij eet ons voedsel, hij bezoekt onze
winkels, onze huizen. Hij is bij onze
soldaten." Saddam, al-Rokn, De Hoek
steen.
In de beslotenheid van steegjes en
winkeltjes klinkt echter op gedempte
toon de kritiek en de wanhoop van een
verarmd, angstig en hongerig volk. Een
jongen: „Ik wil weg uit Irak. Het is hier
verschrikkelijk. Ik haat Saddam." Een
chauffeur: „Saddam moet weg. Hij
heeft Irak tot een hel gemaakt." Een
horlogemaker: „Er moet een meerpar-
tijen-systeem komen, we moeten een
beter land opbouwen. Maar wat kan ik
doen? Saddam leidt ons naar een nieu
we catastrofe."
DE SPANNENDSTE SERIES, DE BESTE SOAPS,
DE LEUKSTE HUMOR EN NOG VEEL,
VEELMEERZIE JE ALLEEN OP
Bij jou nog niet
op de kabel?
Vraag erom bij
je Gemeente of
bel met de
kabel Info lijn
06-300414
|50c. p/m)
