Opvoedbureau
vult 'gat in
de markt'
Leiden
Kerk Samenleving
Theologie bedrijven is spelen met vuur
Carey vangt
bot bij
Sudanese
autoriteiten
DONDERDAG 12 OKTOBER 1995
chef henny van egmond, 071 -5356414, plv -chef hans koenekoop, 071.
Paranormaal-
beurs in
Pieterskerk
Dc Pieterskerk staat zaterdag 21
en zondag 22 oktober open voor
een ieder die geïnteresseerd is
onder andere astrologie, tarot,
iriscopie, haptonomie, hand-
lijnkunde, reiki, helderziend
heid, hypnotherapie en aura-fo
tografie. Zo'n negentig deskun
digen zijn ingehuurd voor de
tweede Leidse Paranormaal-
beurs binnen vier maanden.
Organisatoren M. Soels en M.
Loeber geloven met deze stand
houders een betrouwbare groep
paranormaal en anderszins be
gaafden te hebben binnenge
haald. Bijzonder trots is de or
ganisatie van de Paranormaal
beurs op de komst van Hetty de
Roo, sinds haar optreden in het
tv-programma De Stoel enkele
weken geleden een bekende
Nederlandse.
Entreekaarten voor de Para-
normaalbeurs kosten een tien
tje, kinderen tot twaalf jaar on
der begeleiding hebben gratis
toegang. De Pieterskerk is op
beide dagen van 10.00 tot 18.00
uur geopend.
Meisjes op 'enge-
plekken-jacht'
De Leidse Welzijns Organisatie
(LWO) houdt in oktober een
aantal bijeenkomsten voor
meisjes tussen de 12 en de 18
jaar waarbij onder begeleiding
van een beroepskracht de vei
ligheid in de wijk nader wordt
bekeken.
Tijdens de eerste bijeenkomst
wordt aandacht besteed aan het
thema sociale veiligheid. Tij
dens de tweede bijeenkomst
gaan de deelnemers op 'enge-
plekken-jacht'. De meisjes lo
pen dan gewapend met een fo
totoestel door de wijk. Zowel de
als eng ervaren plekken als de
veilige plekken worden op een
plattegrond ingetekend.
Belangstellenden kunnen zich
voor 22 oktober opgeven bij de
stadsdelen Noord, West, Mid
den en Zuid, het stedelijk Jon
gerencentrum en het centraal
bureau van de LWO.
LEIDEN AAD RIETVELD
Drukke kinderen die niet naar
hun ouders willen luisteren
vormen een dikwijls terugke
rend gespreksonderwerp op
de spreekuren van het Leidse
Opvoedbureau. Net als de
school, en het gebrek aan con
centratie dat sommige kinde
ren daar tonen. Het zijn de
problemen die eruit springen
in het verslag over het eerste
half jaar van het Opvoedbu
reau.
Het zijn problemen die alles
met de moderne maatschappij
te maken hebben, zegt mede
werkster Ellie Luteijn van het
bureau. Met de steeds indivi
dueler wordende maatschap
pij, waarin mensen'vrij geïso
leerd' leven. Met ouders die
beiden een baan hebben, en
in de beperkte tijd die zij met
de kinderen doorbrengen geen
grenzen durven te stellen. Ou
ders die, als zij al een baan
hebben, nooit zeker weten of
zij die volgend jaar nog heb
ben.
Onder die stress vinden veel
ouders het kennelijk moeilijk
om kinderen op te voeden,
concludeert Ellie Luteijn na
vele tientallen gesprekken op
het spreekuur. „Wij vragen ou
ders weieens: schrijf eens tien
leuke dingen van je kind op.
Dat vinden ze vaak hartstikke
moeilijk."
Het Opvoedbureau vult,
vindt Luteijn, een gat in de
markt. „Met kinderen van 0
tot 4 jaar kun je naar het con
sultatiebureau. Maar voor de
periode daarna was er geen
laagdrempelige voorziening.
En wij merken dat ouders het
prettig vinden dat die er nu
wel is. Dat er een plek is waar
zij eens rustig over hun kinde
ren en hun ouderschap kun
nen praten. Al was het maar
om te vragen of zij het wel
goed doen."
En zeker voor ouders die
echt problemen hebben met
hun basisschoolkinderen is
het bureau een uitkomst, zegt
Luteijn. „Want als problemen
maar voortduren kan het echt
slopend worden. Dat breekt
op. Dan zie je dat mensen
toch bij een Riagg terecht ko
men. Maar dat is wel meteen
een hele stap."
En gewoon hulp en advies
vragen aan vrienden of familie
ligt in de huidige maatschap
pij niet voor de hand, zegt Ellie
Luteijn. „Vooral over proble
men, over dingen die niet
goed gaan, praat je niet met je
buren." Bovendien, zegt ze,
blijken veel ouders helemaal
niet te weten welk gedrag 'nor
maal' is voor kinderen van een
bepaalde leeftijd. „Ik denk
weieens: eigenlijk zou op mid
delbare scholen het vak op
voedkunde moeten worden
ingevoerd. Maar misschien
zijn jongeren op die leeftijd
nog niet erg ontvankelijk voor
informatie over het opvoeden
van kinderen."
Ouders die zich op een van
de spreekuren melden kunnen
zes gesprekken van een uur
hebben met een van de des
kundigen van het bureau. Ge-
prekken waarin het bureau
probeert de problemen prak
tisch op te lossen. „Wij heb
ben geen uitgebreide dossiers
en we vragen mensen niet de
oren van het hoofd en dat vin
den ze wel prettig. Wat we aan
verslagen maken wórdt na af
loop van de serie gesprekken
vernietigd."
De overheid stimuleert de
'preventieve opvoedingson
dersteuning', zoals het bureau
zijn werk noemt. „Die wil ook
niet wachten tot mensen alle
maal zware hulp nodig heb
ben." De gemeente Leiden
heeft het Opvoedbureau voor
een jaar geldelijke steun toe
gezegd. Het bureau hoopt dat
die steun wordt voortgezet.
„Wij merken aan de mensen
die bij ons komen dat ze het
een goede zaak vinden. De
meeste mensen die bij ons ko
men zijn ook niet doorverwe
zen, maar hebben over het bu
reau gelezen of gehoord. Maar
in één jaar wordt je niet be
kend. Daar is meer tijd voor
nodig."
De medewerkers van het Leidse Opvoedbureau merken dat ouders het prettig vinden dat zij op deze orga
nisatie kunnen terugvallen. foto hielco kuipers
VRIJE TIJD
LEIDEN
Hobbybeurs. De Tombe Toys for boys and men organiseert op oni
oktober weer een Techno Hobbybeurs. Bezoekers kunnen er te er i
van 10.00 tot 15.30 uur in het Da Vinei College (voormalig Loui ia'
Coligny) aan de Kagerstraat 7 in Leiden.
opc
Koopjesmarkt. Op zondag 15 oktober organiseert 't Spoortje a de
Bemhardkade 40 in Leiden van 10.00 tot 16.00 uur de koopjesr
Allochtonen. Op donderdag 19 oktober heeft in de Burcht in Li
debat over het allochtonenbeleid plaats. Het debat wordt
voerd tussen de D66-woordvoerder minderheden in de Tweed
mer, de vice-voorzitter van het Samenwerkingsverband Migraii ije
organisaties, iemand van het Landelijk Bureau Racismebestrijd fpe
en een vrijwilliger van Meldpunt Discriminatie Leiden. De avoj fj?c
gint om 20.00 uur in cafe De Burcht, Burgsteeg 14 in Leiden.
ALPHEN AAN DEN RUN
PC-dumpdag. Op zaterdag 14 oktober wordt door Computer i
bruikers Groep (CGG) een PC-dumpdag georganiseerd, waari
een voor een klein bedrag een tafel kan huren om zijn/haar ou ers
computerspullen te slijten. De dumpdag begint om 10.00 uuri unt
Buurtcentrum Elckerlyc, Havixhorst 254-256 in Alphen aan dei ersp
HAZERSWOUDE DORP
Donorcodicil. De stichting Aktieve Gezondheidszorg Rijnstreel
houdt op 12 oktober een thema-avond over weefsel- en orgaar
natie en het donorcodicil. Plaats van handeling: Het Dorpshuii
Hooghstraat 3. De aanvang is om 20.00 uur, de toegang is grati
KOUDEKERK/HAZERSWOUDE
Vogelexcursie. De Vogelwerkgroep Koudekerk/Hazerswoudei
Omstreken organiseert op zondag 15 oktober een vogelexcursi
Hazerswoude. De excursie begint om 8.00 uur vanaf het Ooiev
nest aan het Spookverlaat, te bereiken via Gemeneweg en Galj n
De wandeling zal anderhalf tot twee uur duren. Het meeneme ,r|,
een verrekijker wordt aangeraden.
LEIDERDORP
Klaverjassen. Op zondag 15 oktober is er klaverjassen bij Drui
fare Tamarco. Het begint om 14.00 uur en kost 10 gulden perl
Adres: Clubgebouw Tamarco, Splinterlaan 89a in Leiderdorp.
OEGSTGEEST
Postzegelruil. Postzegelvereniging Oegstgeest houdt op vrij»
oktober een ruilavond in 't Groot Profijt, Boerhaaveplein te Oe Jj"
geest. De bijeenkomst begint om 20.00 uur.
VOORSCHOTEN
Volksdansen. Activiteitencentrum de Boschbloem organiseert
zaterdag 14 oktober een volksdansinstuif onder leiding van Ad JJ'
Crama. De instuif begint om 14.00 uur aan de B.S. van de Oyel
39, Voorschoten.
die
Dans en wijnavond. Op zaterdag 14 oktober wordt in de Bosd
bloem een dans en wijnavond gehouden. De bijeenkomst beg
20.30 uur in het activiteitencentrum aan de B.S. van de Oyelaa
Voorschoten.
Reanimatie. Kruiswerk Gezondheid Service Rijn Duin organ
een cursus reanimatie in Voorschoten. De eerste bijeenkomst
maandag 16 oktober in het gezondheidscentrum aan de Jan E
senlaan. De cursus kost 25 gulden. Ook is er een herhalingscui
waarvoorde kosten 12,50 gulden bedragen. Informatie: 01718
(tussen 9.00-13.00 uur).
redactie dick van der plas. 071
;:ri
BUITENLAND KORT
DE ROEPING
Stemadvies
De Poolse bisschoppen zul
len geen favoriete kandidaat
aanwijzen voor de presi
dentsverkiezingen van 5 en
19 november. Dat zei het
hoofd van de Poolse RK-
Kerk, kardinaal lozef Glemp.
Sommige bisschoppen zul
len zich misschien wèl over
hun voorkeur uitlaten, maar
zij spreken dan niet namens
het episcopaat. Glemp zei
wel dat de gelovigen op een
kandidaat moeten stemmen
die de christelijke waarden
erkent. Hij ontkende dat de
kerk van plan is om een van
de kandidaten, Hanna Gron-
kiewicz-Walz, te vragen terug
te treden ten gunste van de
zittende president Walesa.
Stiekem theologie studeren en geen voetbalwedstrijd van Feyenoord
overslaan. Deze gebeurtenissen kenmerkten de jeugd van ds. F.H.
Fockema Andreae (1945, Rotterdam). Zijn ouders, die van her
vormd remonstrants waren geworden, verlangden van hun zoon dat
hij rechten in Leiden ging studeren en lid werd van het corps. Dat
was immers een traditie die al heel lang in de familie bestond. Dus
ging Fockema Andreae in 1966 rechten studeren. Na drie maanden
bezocht hij echter stiekem colleges theologie en verwaarloosde hij
de rechtenstudie. Een jaar later ging zijn vader overstag en accep
teerde deze keuze. In 1973 studeerde de remonstrant af en werd
een jaar later beroepen in het Overijsselse Hengelo. Hoewel Foc
kema Andreae veel hield van deze gemeente, die over heel Twente
lag uitgestrekt, verlangde hij toch terug naar het westen van Neder
land. In 1978 verhuisde hij naar Hilversum, een gemeente die een
nieuwe uitdaging inhield.
Sinds 1986 is Fockema Andreae predikant van de remonstrantse
gemeente in Wassenaar.
Cursus omgaan
met ikonen
De werkgroep liturgie en spiri
tualiteit van de Raad van Ker
ken in Sassenheim organiseert
een cursus 'Omgaan met iko
nen'. Cursusleider is ds. J.A.
Heldring, hervormd predikant
te Heemstede, die tijdens vier
bijeenkomsten uitleg geeft over
de betekenis van deze bijbelse
afbeeldingen. De cursus begint
op 30 oktober.
Binnen de oosters-orthodoxe
kerk zijn ikonen voor persoon
lijk en gemeenschappelijk ge
bed van grote betekenis. Ze hel
pen de gelovigen God te ont
moeten. In de protestanse tradi
tie zijn deze kunstvoorwerpen
en hun betekenis voor het ge
loofsleven nauwelijks bekend.
Ds. Heldring - de schrijver van
het boekje 'Omgaan met iko
nen' laat aan de hand van onder
meer diamateriaal zien dat bij
belse verhalen ook kunnen wor
den verteld aan de hand van
bijbelse afbeeldingen. Zijn les
sen kunnen ook dienen als
voorbereiding pp de adventtijd
en het kerstfeest.
De cursusavonden zijn op 30
oktober, 6, 13 en 20 november.
De bijeenkomsten beginnen
steeds om 20.00 uur in één van
de zalen van de Gereformeerde
Kerk in Sassenheim. De kosten
bedragen 27,50 gulden, inclusief
het boekje. Belangstellenden
kunnen zich opgeven bij Hans
Weusten (02522-17179).
Ik ben tegen Samen Op
Weg. Je hoeft jezelf als
kerk niet op te heffen
om voor oecumene te
zijn. De kerken moeten
zichzelf blijven binnen een har
monieuze samenwerking en Sa
men Op Weg streeft één pot nat
na. De lutheranen zullen wel
kromme tenen hebben bij dat
vooruitzicht. In Hilversum heb
ik moeten samenwerken met de
Nederlands Protestantse Bond
en de vrijzinnige groepering
binnen de Hervormde Kerk. Dit
contact verliep niet rimpelloos.
Natuurlijk ben ik voor oecume
ne, maar de werkelijkheid ver
loopt nooit zoals je in nota's
vastlegt.
De studie theologie trok mij
in eerste instantie in intellectu
eel opzicht. Het was ontzagge
lijk breed: klassieke cultuur,
wijsbegeerte, ethiek, joodse tra
ditie, Hebreeuws, psychologie,
taalkunde, alles zat er in. Ik
merkte hoe rijk de Bijbel was.
Wat ik vandaag over het geloof
zeg hoeft niet hetzelfde te zijn
als wat ik er morgen over denk.
Mijn geloof wordt sterk beïn
vloed door de gebeurtenissen in
mijn leven. Het gaat erom hoe
je eigen leven samenvalt met
dat van Jezus. De betekenis van
Zijn lijden en de opstanding
kan voor iemand in een bepaal
de levensfase veel meer beteke
nis hebben dan in een andere.
Zo is de Bijbel een praktische
gids voor ons leven. Ik geloof in
Jezus als persoon en als de van
God gezondene om het element
van de kritische liefde aan de samenleving
uit te leggen. Dat betekent dat je jezelf con
stant moet verantwoorden. De diepere la
gen in jezelf ontdekken en verbondenheid
met anderen moet uitdragen.
Als je een aantal theologen in één kamer
zet en je doet de deur op slot, zullen ze een
uur later elkaar de hersens hebben ingesla
gen. Je kunt nooit een geloofsuitspraak voor
een ander doen. Neem nou de uitspraak
'Jezus is de zoon van God'. Iedereen moet
zelf kunnen bepalen of hij dat gelooft. Re-
Ds. F.H. Fockema Andreae: „Je kunt nooit een geloofsuitspraak voor
een ander'doen." foto loek zuyderduin
monstranten hebben dus ook geen geloofs
belijdenis. waardoor we trouwer zijn aan de
Reformatie dan andere protestantse kerkge
nootschappen. Het feit dat zij wel een ge
loofsbelijdenis hebben heeft een sterke en
een zwakke kant. Het voordeel is dat ze een
vaste basis hebben die een geweldige bron
van inspiratie kan zijn. De keerzijde is ech
ter dat die belijdenis een breekijzer wordt.
Het geloof gaat achter die versteende woor
den verloren.
Als kind was ik altijd ziek. Ik kreeg polio,
dysenterie, astma. Het maakte
mijn jeugd tot de mooiste van
de wereld, hoe raar het ook
klinkt. Want ik genoot een enor
me liefde en loyaliteit van de
mensen om me heen. Tegelij
kertijd werd ik gepest en voor
mankepoot uitgemaakt omdat
ik er niet helemaal ongeschon
den doorheen ben gekomen.
Maar ook dat is me waardevol,
want het is samen met die soli
dariteit een stuk levenservaring
dat ik niet graag had willen mis
sen. Hierdoor herken ik in het
pastoraat veel dingen. Iemand
die een kind is kwijtgeraakt, be
grijp ik. Ik heb immers zelf veel
in kinderziekenhuizen gelegen.
Als er dan iemand op de zaal
overleed was dat heel verdrietig,
maar twee dagen later was er
weer feest omdat er bijvoor
beeld een patiëntje jarig was. Zo
dicht liggen leven en dood bij
elkaar.
Nu wil ik hier niet dramatisch of
zielig over doen. Toch heeft het
meegespeeld in mijn roeping
om predikant te worden. Ik
vroeg me altijd af waarom ik
was blijven leven en hoe dat le
ven in elkaar zat. Ik was nieuws
gierig naar de spanning tussen
lichaam en ziel en de diepste
menselijke emoties.
Je moet niet zomaar anderen
veroordelen. Totdat het tegen
deel is bewezen, zeg ik niet dat
bijvoorbeeld Jomanda een op-
lichtster is. Zoals die Ameri
kaanse tv-dominees, die zich
bleken te verrijken ten koste van
de gelovigen. Als Jomanda men
sen uit hun sores helpt, wie ben ik dan om
te zeggen dat ze niet door de Heilige Geest
wordt gestuurd? Theologie bedrijven is spe
len met vuur. Ik heb een kerk achter me die
me toetst en die een tuchtrecht heeft. Dege
nen die dat niet hebben, of het nou
dominees of wonderdokters zijn,
laten zich sneller verleiden tot le-
vensgevaarlijke praktijken.
CARINE DAMEN
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Rossum (en Hurwenen):
J.G. van der Windt, kandidaat te
Utrecht; te Tjalleberd-De Knipe: P.
Nijssen. kandidaat te Tjalleberd, die
dit beroep heeft aangenomen; te Nij-
verdal; dr. J.W. Kirpestein te Gouda
Aangenomen: naar Duivendrecht
(SoW): W.H. Brouwer, pred. voor bij
zondere werkzaamheden te Haarlem
(direkteur stichting diakonaal cen
trum voor het gevangenispastoraat);
naar Veenendaal (wijk 4): A.C. Kortle-
vete Ede; naar Poortugaal: P. Hoek
stra, pred. voor buitengewone werk
zaamheden (maatschappelijk active-
ringswerk It Skewiel).
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te Oppenhuizen c.a. (fede
ratieve gemeente): drs. A. Buijs te
Hoogkerk.
Aangenomen: naar Ter Aar: W. van
Domselaar, kandidaat aldaar.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen: te Axel en te Dronten (wijk
zuid): J.J.C. Dee, l.l. hervormd predi
kant, wonende te Bunschoten.
Bedankt: voor Enschede-Oost en voor
Ureterp: S. de Vries te Haren (Gr.).
GEREFORMEERDEGEMEENTEN
Beroepen: te Ouddorp i.c.m. Doven-
zorg: A. Bac te Bodegraven, die be
dankte voor Klaaswaal.
Aangenomen: naar Kampen.- B. van
der Heiden te Hardinxveld-Giessen-
dam, die bedankte vi
voor Rotterdam-Alexanderpolder
voorTricht-Geldermalsen.
Bedankt: voor Zoetermeer: C. Hog-
chem te Borssele.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen: te Bedum: J.J.C. Dee, l.l.
hervormd predikant, wonende te Bun
schoten.
LONDEN AFP
Het hoofd van de Anglicaanse
Kerk. aartsbisschop George Ca
rey. toonde zich gisteren na zijn
terugkeer uit Sudan teleurge
steld over de houding van het
militaire bewind in het door
burgeroorlog verscheurde land.
Carey vond geen gehoor voor
zijn bezorgdheid over gedwon
gen islamisering en schendin
gen van de mensenrechten
door de Sudanese autoriteiten,
zei hij voor de BBC-radio.
„Ik heb gesproken over de
problemen rond de islamise
ring, zij vroegen zich verbaasd
af wat het probleem is", aldus
de aartsbisschop van Canterbu
ry-
L O F
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
Rooseveltstraat 82 071-5356356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00uur 071-5128030
DIRECTIE
B. M Essenberg,
G P. Arnold (adjunct), J Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor, F. Nypels,
H. G van der Post (adjunct)
PUBLIC RELATIONS
W. H. C. M Steverink 071-5356356
OMBUDSMAN
R D Paauw 071-5356215
Tel. dag. 9.30 -11.30 uur of per post
REDACTIE
G.J. Visser, chef redactie nieuwsdienst/kunst
H.W van Egmond, chef red. Groot Leiden
A.J.B.M. Brandenburg, chef eindredactie regio
F. Blok, chef eindredactie algemeen
W.F. Wegman, chef red. Duin- en Bollenstreek
W. Spierdijk, chef sportredactie
J. Preenen, chef binnen-, buitenland, eco
Redactie:
Hoofdredactie:
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17
071-
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per maand (autom, betaling)
per kwartaal (acceptgiro)
per kwartaal (autom. betaling)
per jaar (acceptgiro)
per jaar (autom. betaling)
VERZENDING PER POST
per kwartaal (NL)
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTEiom
Voor mensen die moeilijk lezen, sled jaj
hebben of blind zijn (of een andere
dicap hebben), is een samenvatting
regionale nieuws uit het Leidsch Da !l
geluidscassette beschikbaar. Voor ini >n
0486-482345 (Centrum voor Gesproi e[
tuur, Grave). m
Auteursrechten voorbehouderf d
Dagbladuitgeverij Dam
N H U I
ZIEKE
ONGEVALLENDIENST
Academisch Ziekenhuis vanaf zaterdag 13.00 t/m dinsdag 13.00 er
woensdag 13.00 t/m vrijdag 13.00, woensdag 13.00 uur (Diacones
en dagelijks St.Elisabeth Ziekenhuis.
BEZOEKUREN
DIACONESSENHUIS
(tel. 071-5178178): dagelijks 14.30-15.15 uur en 19.00-19.45 uur.
Kraam- en zwangerenafdeling: buiten de gewone bezoektijden, voo Hjrj
ners bovendien van 10.30-11.15 uur en van 19.45-21.00 uur
Special Care Unit: 10 30-11.00 uur, 15.00- 15.30 uur en 19.00-19 30
na overleg met de dienstdoende verpleegkundige.
Kinderafdeling: 10.30-19.00 uur, na overleg met de dienstdoendf11
pleegkundige.
Jongerenafdeling: 14.30-15.15 uur en 19.00-19.45 uur.
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging St. Elisabeth
(tel. 071-5454545): dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19 30 uur,
en II daarnaast ook 11.15-12.00 uur.
Kraamafdeling: 14.30-15.30 uur en 18.30-19.30 uur (voor vaders tol
uur).
Kinderafdeling: 14.30-19.00 uur (voorouders de gehele dag)
Afdeling hartbewaking (CCU)en intensive care (IC): 14.00-14.30
18.30-19.00 uur.
Spoedeisende hulp: dag en nacht geopend
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging Rijnoord
(tel 0172-463131): dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30 uur,
en II daarnaast ook 11.15-12.00 uur.
Geen spoedeisende hulp meer mogelijk