im
Frankrijk test kernkop
voor nieuwe onderzeeër
Buitenland
n
0 Mussolini dol
O op Mickey en
jgiDonald Duck
Rechtse Duitser wint bij
verkiezingen Letland
Twaalf Serviërs gedood
Klaar voor Jom Kippoer
Onlusten in
Düsseldorf
Patijn: Nederlands wordt
weer misdeeld in Europa
Holbrooke boekt in Sarajevo geen resultaat
DINSDAG 3 OKTOBER 1995
Driemanschap leidt Comoren
moroni Kapitein Ayouba Combo, voorzitter van het militaire
overgangscomité dat op de Comoren werd opgericht na de
staatsgreep van de Franse huurlingenleider Bob Denard, heeft
de macht op de eilandengroep overgedragen. Combo heeft de
macht in handen gelegd van een driemanschap, bestaande uit
de oppositieleiders Mohamed Taki Abdoelkarim van de Natio
nale Unie voor Democratie op de Comoren (UNDC), Said Ali
Kemal van de Shuma-partij en Omar Tamou, van de Udzima-
partij.
Toenadering Servië en Macedonië
belcrado De Servische president Milosevic heeft gisteren na
een gesprek met de Macedonische president Gligorov opgeroe
pen de betrekkingen met het buurland te normaliseren. Naar
verluidt zouden de presidenten over diplomatieke erkenning ge
sproken hebben. Momenteel bestaan er geen banden tussen de
twee voormalige Joegoslavische republieken.
Leger Sri Lanka doodt opstandelingen
colombo Het leger van Sri Lanka heeft een tegenoffensief van
Tamil-opstandelingen op het noordelijke schiereiland Jaffna af
geslagen. Daarbij heeft het naar eigen zeggen ongeveer 200 Ta-
miltijgers gedood. Eerder hadden de Bevrijdingstijgers van Ta-
mil-Éelam (LTTE) bekendgemaakt dat ze in de tegenaanval wa
ren gegaan.
Gendarme gedood bij rellen Ivoorkust
abidjan In de Westafrikaanse staat Ivoorkust is een gendarme
van de paramilitaire politie gisteren in Abidjan doodgereden
door een politiewagen tijdens een betoging van de oppositie. De
demonstranten protesteerden tegen de omstreden nieuwe kies
wet, die betogingen verbiedt. Ivoorkust kiest later deze maand
een nieuwe president.
Dodencijfer aardbeving stijgt
dinar In Turkije hebben reddingsbrigades gisteren verscheide
ne slachtoffers geborgen vanonder het puin van huizen en flat
gebouwen die zondag door een aardbeving met de grond gelijk
werden gemaakt. De autoriteiten hebben het dodental verhoogd
tot 71, maar er zullen zeker nog meer lichamen worden gevon
den. Het aantal gewonden werd gesteld op ongeveer 200.
Meer Japanse rijst voor Noord-Korea
Tokyo» Japan en Noord-Korea zijn overeengekomen dat Tokyo
aan Pyongyang nog eens 200.000 ton rijst levert om de schaarste
het hoofd te bieden die is ontstaan als gevolg van zware over
stromingen in het communistische land in Oost-Azië. De extra
hoeveelheid Japanse rijst is nadrukkelijk bedoeld voor menselij
ke consumptie en mag niet worden doorverkocht. Er is een soe
pele terugbetalingsregeling getroffen. De levering van de extra
hoeveelheid rijst begint eind deze maand.
Historische ontmoeting Ierland
dublin» Voor het eerst in bijna dertig jaar is een Noordierse pro
testantse leider, David Trimble, naar Dublin gereisd voor een
historische ontmoeting met de premier van Ierland, John Bru-
ton. Na tijdens een werkontbijt de kwesties te hebben besproken
die het Noordierse vredesproces blokkeren, verklaarden Bruton
en Trimble gisteren 'eikaars standpunten beter te begrijpen'. Zij
zullen met elkaar in contact blijven na decennia van vrijwel
complete diplomatieke stilte.
is
r
ER
:rs
EP Franse agenten
i betrokken bij
g 'vuile oorlog'
MADRID Rtr
S3
De Spaanse regering heeft een
netwerk van Franse politie-
agenten gefinancierd die be-
j trokken waren bij illegale aan-
1 vallen op Baskische separatis
ten die in Zuid-Frankrijk hun
toevlucht hadden gezocht. Dat
heeft de Spaanse krant El
aMundo gisteren gemeld.
Volgens het blad gebruikte
het ministerie van binnenland
se zaken in Madrid geheime
fondsen om het netwerk op te
zetten. Dat leverde de Spaanse
politie informatie van onschat-
bare waarde over de Baskische
afscheidingsbeweging ETA.
De Antiterroristische Bevrij-
ool/ dingsgroepen (GAL) gebruikte
T0 deze inlichtingen. GAL was een
endel^ ondergrondse paramilitaire
eenhe'd van de Spaanse politie
ijJïeJdie tussen 1983 en 1987 27
gekrur Basken vermoordde in haar
i zach! 'vuile oorlog' tegen de ETA.
j4
"trome eelco van der linden
'correspondent
JX
De Italiaanse dictator Benito
'V^jMussolini, had een groot zwak
iPÉRIBvoor Mickey Mouse en Donald
Hij zong voor zijn kinde
isjren graag de titelsong van de
r'rn 'De drie Biggetjes' en raak-
vlte ze'fs geëmotioneerd bij het
zien van 'Sneeuwwitje en de ze-
/en dwergen'. De harde 'duce'
pleitte er met succes voor
;dat de helden van Walt Disney
liet tot 'vijanden van de Itali-
inse cultuur' werden uitgeroe-
ïn.
De 'onthulling' is van Roma-
ïo Mussolini, zoon van de dic-
en vader van het 'post-fas-
.istische' parlementslid Ales-
mdra Mussolini. Romano ver-
lelt in een interview dat te lezen
zijn in het eerstvolgende
nummer van het stripblad 'Im-
inagini efumettf, dat zijn vader
fWalt Disney adoreerde. Zo zeer
zelfs dat hij in 1935< de Ameri
kaanse tekenaar uitnodigde
voor een bezoek aan Rome.
„De ontmoeting was zeer
hartelijk. Ze praatten over niets
anders dan Mickey, Mini en
P°m Dagobert", aldus Romano
iMussolini.
Parijs bereidt volgende kemproef voor Geen reactie op kritiek
Vormen nieuwe regering wordt moeilijk
RIGA AFP-DPA-Rtr
Het Franse leger heeft met
de kernproef van maan
dagochtend in de Stille
Zuidzee een TN-75 kern
kop getest, waarmee de
volgende generatie kern-
onderzeeërs wordt uitge
rust. Dit is uit militaire
bronnen in Parijs verno
men. De explosie bij het
atol Fangataufa had een
kracht die zes maal zo
groot was als die van de
bom die Hiroshima ver
woestte. De mogelijk
zwaarste test van de reeks
die Parijs wil uitvoeren,
had een kracht van circa
100 kiloton.
PARIJS AFP-DPA-Rtr
Veel landen hebben woedend
gereageerd op de proef, maar
Parijs is daarvan niet onder de
indruk. Het Franse veiligheids
beleid is gebaseerd op afschrik
king. ,,Het besluit een beperkt
aantal proeven te hervatten,
verspreid over een zeer beperk
te periode, had zuiver tot doel
de Franse veiligheid te garande
ren", zei minister De Charette
(buitenlandse zaken) in Luxem
burg, waar hij met zijn EU-col-
lega's vergaderde. Parijs zal het
verdrag dat kemproeven ver
biedt ondertekenen zodra de
proeven achter de rug zijn, her
haalde hij.
Op het Franse televisiejour
naal kwam het onderwerp na de
rellen bij Lyon, verscherpte vei
ligheidsmaatregelen in het hele
land en het weerbericht.
De TN-75 kernkoppen zullen
worden gemonteerd op M-45
raketten. Vier nieuwe onderzee-
ers van de Triomphant-klasse,
die vanaf 1997 operationeel
moeten zijn, worden elk met 16
M-45 raketten uitgerust. Elke
raket zal op zijn beurt zes kem-
f.;-
Greenpeacedemonstranten in Wenen, van wie er een was opgedoft als atoombom en en een ander als de
Franse president Jacques Chirac, gaan voorde Franse ambassade in discussie met enkele politiemannen. Hun
protest gold uiteraard de atoomproef op het atol Fangataufa. foto »ap» martin gnedt
koppen hebben. De onderzee
boten kunnen op meer dan
6.000 kilometer van hun doel
schieten.
De TN-75 moet eerst getest
worden, voordat computer-pro-
gramma's worden ontwikkeld
om kernexplosies te kunnen si
muleren na afsluiting van deze
reeks proeven die tot mei zal
duren. De theorie van afschrik
king, een geesteskind van gene
raal De Gaulle, houdt in dat de
onderzeeërs en hun verwoes
tende arsenaal nooit zullen hoe
ven te worden gebruikt. „Nie
mand bedreigt Frankrijk van
daag de dag. Maar wie weet wat
de situatie over tien of twintig
jaar zal zijn?" zegt een van
Frankrijks grootste stategische
experts, de gepensioneerde ko
lonel Jean-Louis Dufour.
Het zestien landen tellende
Forum van de Zuidelijke Stille
Oceaan heeft gisteren uit pro
test tegen de nieuwe kernproef
alle communicatie met Frank
rijk verbroken. Sir Julius Chan,
premier en minister van buiten
landse zaken van Papua Nieuw-
Guinea, zei dat voor dc Algeme
ne Vergadering van de VN in
New York. Het Forum omvat al
le zelfstandige staten in het zui
delijke deel van de Stille Oce
aan, waaronder ook Australië en
Nieuw-Zeeland.
De milieu-beweging Green
peace drong er bij de Ameri
kaanse president Clinton op
aan zijn Franse collega Chirac
een halt toe te roepen. Green
peace wendt zich nu meer en
meer tot de Europese landen en
Japan, opdat die hun protesten
opvoeren. „Clinton zou die ver
domde telefoon toch kunnen
oppakken om Chirac op te bel
len en er in twee minuten een
einde aan te maken", zei David
McTaggart, een van de grond
leggers van de milieubeweging.
De volgende kemproef zou
voor 'begin november' op het
programma staan.
Een rechts-radicale Duitser is
de grote winnaar van de parle
mentsverkiezingen die het af
gelopen weekeinde in de Balti-
sche republiek Letland zijn ge
houden. De Volksbeweging
voor Letland van Joachim Sie-
gerist, een Duitser van Letse
afkomst, kreeg 15 procent van
de stemmen. Daarmee wordt
zij met 16 zetels de op twee na
grootste fractie in het parle
ment.
De centrum-linkse partij Sam-
nieks („Leider") staat aan kop
met 15,5 procent van de stem
men, goed voor 18 van de 100
zetels in de Saeima, het parle
ment. De liberale regeringspar
tij Letlands Weg verloor meer
dan de helft van haar kiezers en
komt met 17 zetels op de twee
de plaats.
De populist Siegerist profi
teerde van de onvrede over de
economische hervormingen
van Letlands Weg, waardoor
veel burgers hun inkomens
scherp zagen dalen. Zijn Volks
partij beloofde 'gouden tijden'
voor de boeren en een harde
aanpak van de misdaad. Via zijn
'Joachim Siegerist Steuncen-
trum' deelt hij in Riga gratis
medicijnen uit aan armlastige
gepensioneerden.
Siegerist is m 1947 in Duits
land geboren als zoon van een
Letse soldaat die in het Duitse
leger diende. Na de Letse onaf
hankelijkheid in 1991 keerde hij
terug naar zijn land van her
komst om zich in de politiek te
storten, hoewel hij amper Lets
spreekt.
Vorig jaar is Siegerist in Duits
land tot anderhalf jaar cel ver
oordeeld wegens het aanwakke
ren van rassenhaat. Als voorzit
ter van de 'Duitse Conservatie
ven' had hij de zigeuners 'een
criminele bende' genoemd.
„Het succes van de Volkspar
tij is kenmerkend voor het ga
pende gat tussen de politieke
elite van Letland en de mensen
op het platteland", zegt Paul
Raudsep van het dagblad Die-
na. „Die voelen zich geheel uit
gesloten van wat er in de hoofd
stad Riga en in de regering ge
beurt."
Siegerist heeft bij voorbaat al
het premierschap opgeëist,
maar hij heeft zich niet geliefd
gemaakt bij potentiële coalitie
genoten met zijn uitspraak dat
'alle partijen voor 80 procent uit
bandieten bestaan'. Daardoor
staat Letland nog een lange en
moeilijke regeringsformatie te
wachten, aangezien de linkse
noch de rechtse partijen over
een meerderheid beschikken.
Waarnemers achten het even
wel waarschijnlijk dat de rege
rende Letlands Weg in zee zal
gaan met een of meer van de
nationalistische partijen. Ze kan
daarbij kiezen tussen de radica
le beweging Voor Vaderland en
Vrijheid, die haar zeteltal ver
dubbelde tot 14, de Nationale
Onafhankelijkheidspartij of de
Boerenunie (resp. acht en zeven
zetels).
De Organisatie voor Veilig
heid en Samenwerking in Euro
pa (OVSE) heeft gisteren de Let
se verkiezingen bekritiseerd
omdat het grootste deel van de
Russischtalige minderheid niet
mocht stemmen.
zagreb afp
de Mensenrechtengroepering
Helsinki Watch gisteren gemeld.
Hun lichamen werden gevon
den in het dorp Varivode en
vervolgens per helikopter naar
Knin vervoerd, waar ze werden
gecremeerd. De VN onderzoe
ken de moord. Kroatië heeft de
vondst van de lijken bevestigd.
Twaalf bejaarde Serviërs zijn
donderdag vermoord nabij Kn
in, de hoofdstad van de regio
Krajina, die in augustus werd
ingenomen door Kroatië. De
slachtoffers, vier vrouwen en
acht mannen, variëren in leef
tijd van 60 tot 85 jaar. Dat heeft
DÜSSELDORF DPA
Enkele uren voor het begin van
de feestelijkheden rond de vijf
de verjaardag van de Duitse
eenwording zijn vanmorgen in
Düsseldorf onlusten uitgebro
ken. Jongeren van de „Autono
men "-scene gooiden ruiten van
een warenhuis en een bank in.
Toegesnelde politie werd met
stenen bekogeld. Er vielen geen
gewonden. De politie had enke
le duizenden agenten op de
been gebracht om mogelijke
rellen de kop in te drukken.
Na een oecumenische kerk
dienst herdenken zo'n 500 bur
gers uit alle Duitse deelstaten
dat de vijf nieuwe bondstaten
die vroeger de DDR vormden,
op 3 oktober 1989 tot de Duitse
Bondsrepubliek toetraden.
luxemburg aly knol
correspondent
Het is weer hommeles met het
talenregime in de Europese
Unie. Het Nederlands is er de
laatste tijd in een paar informe
le raden van de Europese minis
ters bekaaid vanaf gekomen.
Terwijl Grieken, Portugezen en
Denen wél hun eigen talen kon
den spreken, moesten de Ne
derlanders zich behelpen met
Frans, Duits of Engels.
Staatssecretaris Michiel Patijn
van Europese zaken vond dat
de zaak intussen weer dermate
uit de hand is gelopen, dat hij
gisteren tijdens overleg van de
EU-ministers van buitenlandse
zaken aan de bel trok. Of alle elf
talen van de Unie komen te al
len tijde beschikbaar, zei hij, of
alleen de drie officiële werktalen
Frans, Duits en Engels.
Er wordt al jaren gesteggeld
over het Europese talenregime.
Formeel hoeven bij informele
raden alleen de drie officiële
werktalen en de taal van de fun
gerende EU-voorzitter beschik
baar te zijn. Intussen is echter
de praktijk ontstaan, dat dege
nen die de meeste stampei ma
ken ook bediend kunnen wor
den in hun taal. Het vergt ech
ter wel altijd een beetje 'poke
ren'.
De Nederlanders zijn daar
niet zo gehaaid in en schikken
zich meestal zonder morren.
Maar nu blijkt dat 'kleine' talen
als het Portugees, Grieks en
Deens weer naar binnen heb
ben kunnen sluipen, is kenne
lijk de maat vol.
Proces-Tadic
weer stapje
dichterbij
DEN HAAG GPD
Het VN-tribunaal voor ex-Joe-
goslavië is 'naar behoren' en
'volgens de wet' opgericht. Dat
heeft de Kamer van Beroep van
het tribunaal gisteren in Den
Haag bepaald. Met deze uit
spraak is een einde gekomen
aan maandenlange juridische
haarkloverij rond de rechtsgel
digheid van het Tribunaal.
„Het is een belangrijk en his
torisch moment in de ontwikke
ling van het internationaal
recht", aldus de president van
het tribunaal, de Italiaanse
rechter Antonio Cessese.
Praktische consequentie, al
dus woordvoerder Cristian
Chartier van het tribunaal, is
dat met de uitspraak het proces
tegen de van oorlogsmisdaden
beschuldigde Serviër Disko 'Du-
Ie' Tadic een stapje dichterbij
komt.
De verdediging van Tadic
vocht in juni van dit jaar in een
motie de rechtsgeldigheid van
het tribunaal aan. Toen het tri
bunaal zichzelf hierop in augus
tus 'bevoegd' verklaarde om Ta
dic en andere verdachten te be
rechten, ging advocaat Mischa
Wladimiroffin beroep.
Maar 'de jurisdictie van het
internationale tribunaal is be
vestigd en het beroep afgewe
zen', vatte rechter Cessese giste
ren de 79 pagina's uitspraak van
de Kamer van Beroep samen.
EU: Stof tot nadenken over wederopbouwplan
Jeruzalem Bij zonsondergang vanavond begint
Grote Verzoendag, de belangrijkste van de joodse
feest- en gedenkdagen, de 'sabbat van de sabbat
ten' zoals het in het Bijbelboek Leviticus wordt ge
noemd. Een feestdag, op de berg Sinaï ingesteld op
het moment dat de joden de Torah ontvingen. De
komende 24 uur zullen de joden vastend en bid
dend doorbrengen. Volgens de Torah is Grote Ver
zoendag, of Jom Kippoer, de dag waarop alle zon
den worden vergeven. In de ultra-orthodoxe traditie
kunnen de zonden van iemand worden overgedra
gen op een kip. Op de foto dit zogenoemde Kapa-
rot-ritueel aan de vooravond van Jom Kippoer, in
de orthodoxe wijk Mea Shearim in Jeruzalem.
foto epa
SARAJEVO-LUXEMBURG GPD-AFP-Rtr
De Amerikaanse onderhandelaar voor ex-
Joegoslavië, Richard Holbrooke, heeft giste
ren ook in Bosnië-Hercegovina na een ge
sprek met president Alija Izetbegovic en an
dere leden van de Bosnische regering geen
resultaat geboekt bij het streven naar een
algeheel staakt-het-vuren in Bosnië.
„De twee partijen (de Bosniërs en de Ser
viërs) verschillen nog steeds in belangrijke
mate van mening over het type staakt-het-
vuren en de details ervan." De Amerikaanse
afgezant sprak in het weekeinde in Belgra
do en Zagreb met de leiders van klein-Joe-
goslavië en Kroatië, maar ook deze bespre
kingen leverden geen vooruitgang op.
De Verenigde Naties bevestigden gisteren
dat de Serviërs in VVest-Bosnië bezig zijn
aan een succesvol offensief, waarmee ze
terrein terugwinnen dat ze onlangs aan de
moslims en Kroaten moesten prijsgeven.
De Europese Unie komt voor een groot
probleem te staan wanneer bij vrije verkie
zingen in Bosnië mensen worden gekozen
die op de zwarte lijst staan van het Haagse
tribunaal voor oorlogsmisdaden in ex-Joe-
goslavië. Dat zou theoretisch kunnen bete
kenen dat de EU oorlogsmidadigers finan
cieel gaat ondersteunen door middel van
het wederopbouwplan voor Bosnië.
Nadat de Europese Commissie onlangs
de eerste contouren van het wederopbouw
plan schetste, legden gisteren dc Duitse mi
nister van buitenlandse zaken Klaus Kinkel
en zijn Franse collega De Charette een brief
voor aan hun EU-collega's met, zoals het
heette, 'stof tot nadenken'. Zij willen een
'Hoge Autoriteit' of een 'Hoog Commissari
aat' in het leven roepen om de supervisie
uit te oefenen over de wederopbouw. Zij ei
sen dat de leiding daarvan in handen komt
van een EU-functionaris. Deze 'Hoge Auto
riteit' zou, indien nodig, ook een soort
scheidsrechtersrol moeten kunnen vervul
len. Of dat in overeenstemming kan worden
gebracht met de ideeën van dc Europese
Commissie, moet nog worden bezien.
Kinkel en De Charette benadrukten even
eens dat de Europese Unie niet de grootste
geldschieter voor de wederopbouw kan
zijn. Er is hulp nodig van onder meer de VS.
Japan, moslimlanden, Rusland en de OESO.
Europees commissaris Hans van den Broek
verklaarde dat men alleen al bij dc humani
taire hulp aan vluchtelingen moet rekenen
op steun die 'geen maanden, maar jaren'
zal duren. Voor de werkelijke wederopbouw
zal 'nieuw geld' moeten worden gevonden.
Het is niet de bedoeling geld te onttrekken
aan de al lopende programma's voor Mid
den- en Oost-Europa of het Middellandsc-
Zeegebied.
Een terugkeerregeling voor de honderd
duizenden vluchtelingen en ontheemden
uit het gebied is voor Nederland een harde
voorwaarde voor wederopbouwhulp, heeft
staatssecretaris Paiijn (Europese zaken) gis
teren verklaard.
