Kevin Costner:
spartelen in 'Waterworld'
17
10 voor taal
Rampspoed rond duurste film aller tijden
Afgelopen week ging de duurste
film aller tijden in première:
Waterworld. De kosten vlogen -
dooreen opeenstapeling aan
rampspoed - op tot 175 miljoen
dollar. De actiefilm - die zich
volledig op zee afspeelt - liep niet
alleen financieel uit de hand,
maar ook in de persoonlijke sfeer.
Ster Kevin Costner kreeg
knetterende ruzie met zijn vriend
regisseur Kevin Reynolds die het
werk in de steek liet, het huwelijk
van Costner liep op de klippen en
de pers haalde genadeloos uit
naar de top-acteur. In gesprek met
een gekwelde filmster, die niet bij
de pakken neerzit.
evin Costner grijs kostuum,
H zilveren brilletje, keurig gecoif-
^^feerd, - lijkt meer op een accoun
tant dan op de held uit The Untouchables,
Dances With Wolves en Robin Hood. Nog
minder doet hij denken aan de heroïsche vis-
mens die in Waterworld, na een nieuwe
zondvloed, een klein groepje mensen be
hoedt voor de bloeddorst van oerboef Dennis
Hopper.
In een Venetiaanse hotelsuite doet Costner
aanvankelijk zijn best om 'relaxed' over te
komen, maar houdt die fagade niet lang in
tact. Vanwege zijn betrokkenheid bij Water
world, de duurste film aller tijden, is hij in de
Amerikaanse media zo zwaar aangevallen èn
beschadigd, dat nu bijna alles wat hij zegt
vanuit het defensief lijkt te komen.
Kevin Costner: „Mij is grootheidswaanzin
verweten vanwege een film waar ik niet ver
antwoordelijk voor was, maar die wèl op dra
matische wijze twee jaar van mijn leven heeft
bepaald. Waterworld was geen initiatief van
mij. Ik ben er ook maar bijgekomen en ei
genlijk alleen maar omdat ik de huid wilde
redden van een bevriende regisseur.
Lawrence Kasdan had bij Universal een
project liggen met Paradise als titel. De kos
ten waren geraamd op 50 miljoen dollar en
de studio vond dat te duur, maar ze bezaten
wèl de rechten. Toen heb' ik gepleit voor Lar
ry dat hij met zijn Paradise-project naar een
andere studio zou mogen. Men ging akkoord
op voorwaarde dat ik zou meespelen in het
Universal-project Waterworld. Daar heb ik
Fragmenten uit drie films waarin Kevin Cost
ner een rol speelde: Robin Hood (boven), JFK
(rechts boven) en Dances With Wolves.
FOTO'S ARCHIEF
me toen op vastgelegd. Vervolgens is Larry er
niet in geslaagd om elders geïnteresseerden
voor Paradise te vinden, maar ik zat toen vast
aan Waterworld."
Gevolgen
Vriend Lawrence Kadan heeft hij er dus niet
eens mee kunnen helpen. En alle ramptijdin
gen rond Waterworld hadden bovendien ook
nog eens als gevolg dat Kevin Costners huwe
lijk op de Idippen liep en dat hij er een ande
re vriend, regisseur Kevin Reynolds, door
kwijtraakte. Ooit speelde de ene Kevin zijn
eerste grote rol in Fandango, onder regie van
de andere Kevin. Toen Costner op eigen
kracht in 1990 met het zelf geregisseerde
Dances With Wolves zeven Oscars won en
een mega-ster was geworden, bleek hij
Reynolds niet te zijn vergeten. Onder diens
regie acteerde hij in Robin Hood en vervol
gens Waterworld. In de montage-fase van de
laatste film kregen de twee Kevins ruzie. Het
lijkt Costner niet waarschijnlijk dat ze nog
ooit zullen samenwerken.
„We hebben bonje gekregen, ja. Als ik daar
op terugkijk, vind ik dat ik nog veel harder te
gen hem had moeten zijn. Hem werd toege
staan een eerste versie van de film te monte
ren en dat is al iets heel bijzonders in Holly
wood. Maar allicht behield Universal zich het
recht voor op de 'final cut', voor het geval
men niet helemaal tevreden zou zijn. Daar
zou Kevin Reynolds dan aan moeten mee
werken en dat weigerde hij. Ik vind niet dat je
in zo'n situatie 'nee' kunt zeggen tegen de
mensen die jou 175 miljoen dollar hebben
toevertrouwd om een film te maken. Het rare
is dat ik nu overal tegenover de pers Water
world zit te verdedigen, terwijl ik alleen maar
de acteur ben." Ondanks alle kleerscheuren
die Kevin Costner heeft opgelopen, beweert
hij trots te zijn op Waterworld: „Het is een
werkstuk waarvan ik denk dat hij tot de beste
tien actiefilms aller tijden gerekend zal wor
den. Een grootschalige actiefilm die zich vol
ledig op zee afspeelt, zoiets is nooit eerder
vertoond. Waterworld is niet een simpele
'spin off -film, geen Die Hard 4, maar iets ori
gineels; iets dat nooit eerder vertoond is. Ik
vind dat als ik een actiefilm doe, het iets bij
zonders moet zijn. Waterworld gaat over de
redding van de wereld, of van de beschaving
althans.
Je mag het een spektakelfilm noemen en
dan heb je dus explosies nodig en speciale ef
fecten zoals je ze nooit eerder hebt gezien. Ik
ben daar persoonlijk niet gek op, maar het
zijn nu eenmaal de regels van het spel. Een
grote actiefilm met kleine explosies, dat kan
nu eenmaal niet. Maar het is natuurlijk nooit
de bedoeling geweest om de 'duurste film al
ler tijden' te maken. Zo dwaas zijn we niet
dat we ons daar trots bij zouden kunnen voe
len.
Hij was begroot op 140 miljoen dollar en ik
neem aan dat men bij Universal weet wat
geld betekent en hoe winstkansen ingeschat
moeten worden. Men zit er tenslotte al 80
jaar in het vak. We kregen te maken met te
genslagen die niet te voorzien waren, zoals
een tropisch storm die een groot deel van de
sets vernielde. Op een gegeven moment
kwam men voor de keuze te staan; vasthou
den aan het budget en blijven zitten met een
film waar van alles aan mankeerde, of door
gaan tot 175 miljoen en een film overhouden
die in orde is. Ze hebben denk ik ge
daan wat naar de omstandigheden verstan
dig is geweest.
Het is een film geworden zoals ik denk dat
ik hem vroeger dolgraag had willen zien.
Toen ik een jongetje was, had ik Steve Mc
Queen als actie-idool. Maar van mijn ouders
mocht ik nooit naar zulke films. Maar: ik heb
mijn kinderen mee naar Waterworld geno
men. Als ik dan later zie hoe mijn zoontje
mijn dochtertje achterna zit met een rubber
mes tussen zijn tanden, dan weet ik dat de
film geworden is wat mij voor ogen stond. Hij
deugt."
'Onzin'
„Ik wéét dat het geen rotzooi is wat we ge
maakt hebben. Het kan me niet schelen wat
er in de pers over is geschreven, zoals het me
ook niet kan schelen wat er in de pers over
mij allemaal is beweerd. Ik lééf niet in de
pers. Maar ik heb me er wel over verbaasd
hoe gemeen de film en mijn persoon in de
media tot doelwit zijn genomen.
Achteraf hoor ik dat het allemaal mijn ei
gen schuld is geweest. Had ik de pers maar
op de set in Hawaii moeten toelaten. Onzin,
natuurlijk. Ik laat nóóit pers toe op mijn loka-
ties. Ik heb alleen wat lokale pers en schook-
ranten verwelkomd omdat, als je daar met
zo'n grote filmproduktie neerstrijkt, het voor
die mensen moet overkomen als een "vreem
de invasie. Je maakt een geweldige inbreuk
op zo'n samenleving. Dan vind ik het nood
zakelijk om via de lokale media te laten we
ten wat je aan het doen bent. Maar de media
die niet mochten komen, zijn toen zelf wat
gaan verzinnen.
Het is begonnen in de Los Angeles Times,
juist de krant waarvan je zou mogen veron
derstellen dat die het beste op de hoogte zou
zijn over wat er in Hollywood aan de hand is.
Men heeft onzin en aperte leugens geschre
ven en dat is men allemaal van elkaar gaan
overschrijven. Jokers zijn het, stommelingen.
Ik weet niet waar het vandaan kwam en waar
ik het aan te danken had. Maar als je een
keer faam hebt vergaard, weet je dat het
vroeg of laat over je heen komt. Op zeker
moment ben je gewoon aan de beurt voor
'image destructie'. Het heeft met trends te
maken, de cyclus die hoort bij beroemdheid
als een draaiend wiel waarop je nooit voor
eeuwig boven kunt blijven zitten.
Voor mij is die opstelling van de pers extra
pijnlijk geweest omdat het me overkwam op
een moment dat mijn huwelijk in een moei
lijke fase zat. Die blinde agressie in de media
heeft niet bepaald mijn kansen vergroot om
mijn particuliere problemen te bezweren. Als
het dan daar ook defintief fout gaat, zijn de
media helemaal gelukkig. Ik begrijp die
bloeddorst niet."
Kevin Costner zit niet bij de pakken neer.
Met regisseur Ron Shelton, met wie hij in
1988 de voortreffelijke honkbalfilm Bull Dur
ham maakte, gaat hij nu aan de slag voor een
film over golfen. En zelf wil hij ook weer re
gisseren: „Ik heb een nieuw eigen project:
The Kentucky Chronicles. Een familieverhaal
dat 200 jaar overspant en waarvoor ik me heb
laten inspireren door dat prachtige Franse
tweeluik Jean de Florette - Manon Des Sour
ces. Mijn film zal zes uur duren en eveneens
in twee delen worden gepresenteerd. In Eu
ropa blijkt men dat gewoon te accepteren,
maar voor Amerika is zoiets dus onmogelijk.
Ik zal ongetwijfeld worden genoodzaakt een
Amerikaanse versie te maken die veel korter
is. Die beschuldigingen van grootheidswaan
zullen dus nog wel even voortduren."
ZATERDAG 30 SEPTEMBER
Volgende week is het zover. D
krijgt iedereen een telefoonnumn
met 10 cijfers. Het lijkt me onmoj
lijk dat het u ontgaan is. Grote 5
vertenties in de dagbladen, q
kleurige folder, een omnumm
gids, een omnummerboekje, vj
de liefhebbers een gratis computi
schijfje, een omrekenapparaatje I
numculator heet, stickers, specij
prentbriefkaarten Wie het nu 11
niet weet, zal ook wel nooit tele;
neren.
Een voorbeeldige actie van de PTT. Zei]
den zijn we zo grondig, zo tijdig en zo
duidelijk ingelicht. De kleurenfolder 'Iedg
een een 10' legt alles uit. Ik zou niet wete(
hoe het beter moest. Al zal een en ander
een lieve duit gekost hebben. En al gaat h
feitelijk om iets heel simpels, namelijk da!
ik een 5 voor mijn nummer erbij krijg. Dg
heb ik in ieder geval glashelder begrepen.
En sommige andere mensen krijgen een l
of een 3. Wie wat erbij krijgt, staat allema
te lezen in de omnummergids. Nu alleen;
maar zorgen dat die niet met de oude kré
ten weggegooid wordt.
Alleen begrijp ik niet waarom dit alles n;
dig is. Op bladzij 3 van de folder staat
het uitgelegd, maar ik begrijp de uitleg nii
De PTT geeft drie redenen. Ten eerste
schijnt er behoefte te zijn aan meer tele
foonnummers. Dat snap ik, maar juist in
Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Vri|
zenveen verandert er niets, terwijl daar de
vraag naar nieuwe nummers stellig het
grootst is. Ten tweede krijgen we in 1996
een nieuw en nu algemeen Europees
alarmnummer. Niemand maakt me wijs d
voor één alarmnummer nagenoeg ons hej
systeem moést omgegooid worden. De de
de reden is de komst van concurrenten vg
de PTT, die ook nummers nodig hebben.
Snap ik ook, maar opnieuw: waarom dan
niet in grote steden als Amsterdam en Vri(
zenveen?
Ach, er zal wel een goeie reden voor zijn.
hoef het niet eens te weten. Ik noem de
kwestie eigenlijk alleen maar als voorbeel!
dat zelfs bij zo'n duidelijke en goed ge
schreven folder er altijd wel kwesties over
blijven die je niet snapt. Ik zou er niet ove;
begonnen zijn als niet vorige week een be
richtje over Utrecht in de kiant had gestaa
In Utrecht wordt namelijk volgend jaar
een nieuwe regel van kracht. Inwoners
van Utrecht die een brief van de gemeente
krijgen die ze niet begrijpen, mogen die
brief terugsturen. De gemeente is dan ver^
plicht om alsnog de kwestie beter uit te le
gen. Wel even aangeven wèt je niet snapte
Ik weet niet of het voldoende is om in de
kantlijn een rood vraagteken te noteren of
dat je uitgebreid moet toelichten wat je ni)
begrijpt. In beide gevallen lijkt de Utrechti
maatregel me onwerkbaar. Ik voorspel dat
ze er al heel gauw weer van afstappen.
Niet dat ik tegen betere brieven ben. Niets
is minder waar. De overheid kan nog een
hoop verbeteren aan haar post. Maar zo
lang taal geen geld mag kosten, zal er wei
nig vooruitgang zijn. Waar het mij nu om
gaat, is dat de Utrechtse oplossing natuur
lijk geen soelaas biedt. As de teruggestuui
de brief weer op het bureau van dezelfde
ambtenaar komt, verwacht ik weinig goed
Wat moet hij aan met een rood vraagtekei
in de kantlijn? En de mensen verplichten
om uitgebreid toe te lichten wat ze niet bé
grepen, is te veel gevraagd. Menigeen kan
dat niet. In feite wordt dan van de burger
verlangd iets toe te lichten wat de ambte-
naar niet koti. Plus dat de meeste brieven
van de overheid over ingewikkelde zaken
gaan. Beslist ingewikkelder dan een cijfer
voor je telefoonnummer zetten. As we be
denken dat de PTT voor die 5 een kleuren
folder van 16 pagina's nodig heeft, dan
krijgt de gemiddelde overheidsbrief 80 paj
na's kleurendruk.
Kortom, het streven naar betere brievenj
van de overheid is heel mooi, maar je I
kunt onmogelijk de eis stellen dat alle ont
vangers allés begrijpen. Iedere Nederlande
wordt geacht de wet te kennen. De overhe
heeft de taak de burger daarover goed te ii
formeren. Maar daar is een eind aan. De
burger heeft ook de plicht zich in te zetten
om die delen van de wet te snappen die
hem aangaan. Men kan niet zondermeer
het balletje terugspelen met alleen een rod
vraagteken in de kantlijn.
Enfin, dat zullen ze daar in Utrecht gauw
genoeg ondervinden.
JOOP VAN DER HORST
universitair docent Nederlands
Kevin Costner in 'Waterworld', een film die nogal wat rumoer veroorzaakte.
FOTO PR UNIVERSAL
