ZATERDAGS
BIJVOEGSEL
Feestrumoer
in Leiden
di
nd
bou\j
iteriai
StPI
t&zT
;dr. pny Kwik: „Als je een evene-
•nt organiseert, krijg je met vier
schillende ambtenaren te ma-
ifessor Stan Maes: „Groot deel
i de klachten zijn met kleine
atregelen te verhelpen."
^thouder Hans de Goede:
ands die werkelijk willen, kun-
n altijd optreden."
aukrt de Koning van de Leidse Ver-
t. Ojging van Popmuzikanten: „Lei-
(i zal pas echt bruisen als een
jdse band nationaal door-
jidfekt."
|ud Kenter, eigenaar van 'De
ote Beer': „Ik probeer mensen
I te houden, maar ben geen po-
reman."
DA-fractieleider Paul Kluck: „Als
normen hebt, moet je ze ook
eljndhaven."
De touwtjes worden aangetrokken. In
Leiden kan niet zomaar meer worden
gefeest. De bewoner van de binnenstad
wordt volgens CDA-fractieleider Paul
Kluck 'zeven dagen in de week, 24 uur
per dag'geconfronteerd met lawaai. De
overlast zorgt 'regelmatig voor forse
spanningen tussen wonen, werken en
recreëren in de binnenstad', meent het
CDA.
Deze week kwam het zelfs tot een kort
geding dat buurtbewoners aanspanden
tegen Ruud Ken ter, eigenaar van 'De
Grote Beer'. Aanleiding: activiteiten
rond Leidens Ontzet.
Aan de vooravond van de 3 oktober
feesten organiseerde het Leidsch
Dagblad een debat. Metals centrale
vraag: 'Mager nog worden gefeest in
Leiden?'
Wethouder Hans de Goede
[D66), verantwoordelijk voor
het vergunningenbeleid,
weet het niet precies. Hij schat dat er jaarlijks
'enkele duizenden mensen' klagen over ge
luidsoverlast in Leiden door de horeca. Een
klein deel daarvan heeft moeite met een
grootschalig evenement als de Lakenfeesten
of 3 oktober. „Bij de politie worden jaarlijks
625 klachten geregistreerd. Over de evene
menten komen 34 klachten binnen. Maar die
registratie is niet compleet. Soms zitten er
tientallen mensen achter één klacht."
De Goede constateert, net als het CDA, een
stijging van het aantal klachten. Volgens
Kluck gaat het daarbij overigens niet alleen
om de horeca. „Het gaat niet alleen om op
tredens in cafés, maar ook om straatmuzi
kanten, winkelend publiek en marktgeluiden.
Ik heb het dan over de slager, die om zes uur
de winkel sluit, tot acht uur aan het schoon
maken is geweest en dan stilte wil, maar
wordt geconfronteerd met herrie."
„Het is een emmer die volloopt", onder
schrijft prof. Stan Maes, gezondheidspsycho
loog aan de Leidse universiteit, de zienswijze
van Kluck. „Het voorwerk wordt gedaan door
lawaai van vliegtuigen en glasbakken. En de
stoppen slaan door als je net in bed ligt en
niet kunt slapen van de herrie van de kroeg-
ga ngers."
Kluck wijt de stijging van de klachten aan
een gebrekkige controle. „Als je nonnen
hebt, moet je ze ook handhaven. Doet de
overheid dat niet, dan is de overheid onge
loofwaardig. De normen zijn nu duidelijk. Als
een terras om elf uur dicht moet, en in de zo
mer om twaalf uur, dan moet het ook dicht.
Maar het is inmiddels in Leiden nu zover dat
mensen niet eens meer klagen, omdat het
toch niet helpt. Ze zoeken een eigen oplos
sing. Ik ken mensen die hun vakantie boeken
als de Lakenfeesten worden gehouden."
Regels
Hoewel het aantal klachten stijgt, lijkt het
nog steeds om een relatief kleine groep kla
gers te gaan. Enkele duizenden klachten per
jaar over overlast van horeca en feesten in
een stad met meer dan 110.000 inwoners, is
dat nu een reeël probleen? Maes vindt het
aantal niet interessant. „Het doet er niet toe
of het er 600 of zesduizend zijn. Het zijn sig
nalen uit de samenleving, waar je iets mee
moet doen."
Omdat het aantal klachten toeneemt, is
Leiden van plan de regels opnieuw tegen het
licht te houden. Aanleiding daartoe is ook de
verscherpte landelijke wetgeving. Den Haag
heeft bepaald dat activiteiten in de open
lucht om elf uur 's avonds moeten stoppen.
Slechts twaalf keer per jaar mag er een ont
heffing worden gegeven tot 24.00 uur. In Lei
den zijn acht van de twaalf ontheffingen al
vergeven voor grote evenementen zoals 3 ok
tober, de Lakenfeesten en de Jazzweek. Er
blijven er dus nog maar vier over.
Bovendien is er strengere wetgeving op het
gebied van geluidhinder. Ruud Kenter, eige
naar van horecagelegenheid 'De Grote Beer',
weet er alles van. Toen hij een jaar of zeven
geleden begon met zijn huidige zaak aan de
Rembrandtstraat, adviseerde zijn architect
direct geluidisolatie aan te brengen. „Zelf
had ik er geen zin in. Het kostte ook veel te
veel, 250.000 gulden. En nu dank ik God op
mijn blote knieën dat ik zijn advies heb opge
volgd. Als je tent al draait, kosten geluidsvve-
rende maatregelen veel meer. Want je moet
minstens drie weken dicht voor zo'n verbou
wing. En dat is het grootste probleem voor de
horeca-ondernemers in Leiden. Zij kunnen
het zich financieel niet permitteren om drie
weken omzet te missen."
Toch is nog niet alles in orde bij Ruud Ken
ter. „Er zitten nog lekken in de geluidisolatie.
Bij voorbeeld mijn voorportaal. Als de twee
deuren openstaan, heb je nog overlast bui
ten."
In De Grote Beer kunnen door de geluid
isolatie popgroepen optreden, ook als de vo
lumeknop wat verder openstaat. Maar de
Beer is een uitzondering weet Bart de Ko
ning, voorzitter van de Leidse Vereniging van
Popmuzikanten (LVP). „In Leiden zijn hoog
uit nog 4 of 5 plaatsen waar lokale bandjes
kunnen optreden. De meeste kroegbazen
kunnen geluidsisolatie niet betalen en heb
ben hun podiumfunctie gestaakt. De normen
De peurbakkentocht, een van de grote evenementen tijdens de Lakenfeesten, die in de Leidse binnenstad worden gehouden. „De binnenstadbewo
ner wordt zeven dagen in de week, 24 uur per week met lawaai geconfronteerd." foto's hielco kuipers
zijn ook erg streng. Van een band die in een
kroeg speelt, mag je buiten net zoveel horen
als het geluid van een koelkast. De gevolgen
van deze regels zijn bij de LVP heel goed te
merken. Beginnende bandjes, die bij ons oe
fenenen, missen het vervolgtraject: optreden.
Waarom zou je nog oefenen als je niet meer
kunt optreden? Wij zijn zodoende in twee
jaartijd honderd leden kwijtgeraakt."
Volgens wethouder Hans de Goede is het
gebrek aan podia een tijdelijk probleem. „Als
we tien jaar verder zijn, heeft Leiden weer
voldoende podia. Daar ben ik van over
tuigd." Voorwaarde is dan wel dat de horeca
ondernemers zelf investeren in geluidsisola
tie. De Goede peinst er niet over gemeente
lijk geld daarvoor beschikbaar te stellen. De
D66'er denkt ook niet dat bands die werkelijk
willen optreden in de problemen komen
door een gering aantal podia. „Bands die
werkelijk willen, kunnen altijd optreden."
Boos
Het verdwijnen van poppodia staat haaks op
het streven Leiden een bruisende stad te la
ten zijn. Hetzelfde geldt voor de strenge op
stelling van de gemeente. Summer Jazz, het
muziekfestival in de omgeving van de Doeza-
straat, is het eerste evenement dat door de
striktere regels dreigt te verdwijnen. Henny
Kwik, een van de organisatoren, heeft het
bijltje er al bij neer gegooid. Twee weken
voordat Summer Jazz plaatshad, kwam er
een brief. De muziek moest om half twaalf af
gelopen zijn, waar in voorgaande jaren twaalf
uur de eindtijd was.
„Summer Jazz is nog nooit in'een politie
rapport voorgekomen. Elke keer belden we
op maandag naar de politie om te vragen of
er nog was geklaagd. Dat was nooit het geval.
Wij verspreiden in de buurt ook altijd een
brief waarin we Summerjazz aankondigen en
stoppen er een paar consumptiebonnen bij.
Nooit geklaagd en dan krijg je twee weken
voor Summer Jazz zo'n brief van de gemeen
te", vertelt de nog altijd boze Kwik.
Net terug van vakantie trof wediouder De
Goede een boze brief van Kwik op zijn deur
mat. Ook hij vond dat zijn ambtenaren te ver
waren gegaan. „Ik heb tegen de ambtenaren
gezegd: regel het." Kwik: „Op een middag za
ten we daarover te praten. Toen zei een amb
tenaar: 'Joh, ga een kwartiertje langer door'.
Maar het is toch geen vlooienmarkt?! En wie
schetst mijn verbazing. De volgende dag
kreeg ik een brief waarin stond dat we toch
tot twaalf uur door mochten' gaan. Volgens
mij is er nog nooit zo snel een brief het ge
meentehuis uitgegaan.
Kwik kreeg zijn uurtje, maar is zo boos dat
Summer Jazz wat hem betreft geen vervolg
meer krijgt. Na tien jaar succesvolle edities
heeft hij er geen zin meer in. „Als je zo'n eve
nement organiseert, krijg je met vier verschil
lende ambtenaren te maken. En daar zat de
evenenementcoördinator, die we sinds kort
in Leiden hebben, niet eens bij. De ene amb
tenaar weet gewoon niet wat de andere
doet."
Tot deze week was Kwik niet van plan zich
ooit nog op de organisatie van Summer Jazz
te storten. Maar de deur lijkt weer op een kier
te staan. Aanleiding is een brief van de ge
meente. „Mijn vrouw zei: er is een herderlijk
schrijven. Je kunt het ook een smeekbede
noemen om volgend jaar toch door te gaan.
De brief was geschreven door een ambtenaar
die meester in de rechten is en die ik nog
nooit gesproken heb. En waar eindigt de brief
mee? Dat een andere eindtijd bespreekbaar
is. We mogen het nu in één keer helemaal
zelf uitmaken!"
Factoren
Volgens professor Maes is de slechte com
municatie waarmee Kwik werd geconfron
teerd de basis voor een groot deel van de
problemen. Maes prijst Kwik vanwege de
voorbereiding van Summer Jazz. „Het infor
meren van omwonenden over wat er precies
gebeurt, zorgen dat ze weten hoe lang het
duurt en ze consumptiebonnen te geven,
waardoor ze eigenlijk worden uitgenodigd té
komen, is een prima aanpak."
Klachten ontstaan namelijk niet zomaar,
doceert Maes. „Er zijn vijf factoren die mee
spelen, de stressoren. Het type, de duur en
het verloop van lawaai - wordt de herrie bij
voorbeeld minder - spelen een rol, maar veel
belangrijker zijn de vragen of je invloed kunt
uitoefenen en hoe de acceptatie is. Neem 3
oktober. Dat feest is in Leiden geaccepteerd
en daar heeft iedere Leidenaar iets mee.
Maar ouderen zullen zich minder identifice
ren met Pleinpop of Werfpop."
„Wil je de overlast daadwerkelijk aanpak
ken, dan zul je eerst op één punt een goede
klachtenregistratie moeten hehben. Je zult
die klachten moeten analyseren en dan kom
je tot de conclusie, daarvan ben ik overtuigd,
dat een groot deel met kleine maatregelen
kan worden verholpen", zegt Maes. De Goe
de is daar ook van overtuigd. Hij haalt de
3M-marathon aan. In 1994 stond er een pop
groep naast de Marekerk. De dienst liep in
het honderd omdat de voorganger niet boven
de muziek kon uitkomen. „Verplaats zo'n
groep en het probleem is opgelost.
Maes gaat verder: „Als je een goede klaclv
tenregistratie hebt, weet je waar je over praat.
Je zult duidelijk moeten maken aan de kla
gers dat je er iets mee doet, dat zij serieus
worden genomen en invloed kunnen uitoefe
nen. Dat is een begin. Later moet je de lijnen
veel korter maken en een situatie hebben
waarbij de klager direct met de horeca-on-
dernemer praat. Er wordt dan ook veel snel
ler actie ondernomen."
Het beeld dat horeca-ondernemers alleen
maar geld willen verdienen en weinig doen
om de overlast tegen te gaan, is onjuist, zo
meent Kenter. „Leiden heeft, zeker de laatste
jaren, horeca-ondernemers met wie over het
algemeen goed valt te praten. Er gebeurt ook
veel om de overlast tegen te gaan. Zelf heb ik
een pasjessysteem ingevoerd. Ik heb een por
tier bij de deur staan en als we dicht gaan, lo
pen we met z'n tweeën in de Rembrandt
straat. Ik probeer de mensen stil te houden.
Maar ik ben geen politieman. Als iemand
herrie blijft maken, kan ik er niets tegen
doen."
Hoewel Kenter veel onderneemt om over
last tegen te gaan, ervaren de omwonenden
nog steeds overlast. Maes vindt dat Kenter
nog een stap verder moet gaan. „Omwonen
den weten vaak niet wat een horeca-onder
nemer allemaal doet. Schrijf ze een brief
waarin je vertelt wat je zelf allemaal hebt ge
daan en wat je verder nog van plan bent te
doen. Vraag of ze zelf ideeën hebben. Veel
klachten kun je op deze manier voor zijn."
Als het aan Maes ligt, overlegt elke kroeg
baas met de buurtbewoners. Duidelijke in
formatie over evenementen kan ook helpen.
„Maak duidelijk wanneer iets begint, wat er
gebeurt en hoe lang het duurt. Zorg dat men
zich aan de eindtijd houdt. Als je mensen in
formeert en tijdig de gelegenheid geeft te rea
geren, vergroot je de acceptatie van zo'n eve
nement. En daalt het aantal klachten."
Beloning
Volgens Maes is het belangrijk niet alleen te
reageren op klachten. Klachten vóór zijn, dat
is de truc. Een idee van Kenter om tijdens
grote evenementen een jury in te stellen die
een trofee toekent aan de horeca-onderne-
ming die zich het netst gedraagt, noemt
Maes zinvol. Kenter haalde het idee uit
Nijmegen waar tijdens zomerfeesten de jury
bekijkt hoe de rotzooi wordt opgeruimd en of
het terras mooi is. In de beoordeling wordt
ook de overlast betrokken. „Je ziet dat het
werkt. Het is een wedstrijd geworden. Men
sen willen die trofee winnen, want ze krijgen
daarmee goede publiciteit", vertelt Kenter.
Maes: „Belonen werkt veel beter dan sanc
ties. Dat is duidelijk."
Maes waarschuwt ook voor een verdere
verwijdering tussen horeca en de omwonen
den. „Ik voorspel agressieve reacties van kla
gers als er niets met hun opmerkingen wordt
gedaan. Je krijgt dan twee kampen, waarbij
de horeca-ondernemer zich in zijn cocon te
rugtrekt. Horeca en de buurt horen in dezelf
de stad thuis. Ze behoren een eenheid te vor
men."
Kenter bemerkt in dat opzicht een verbete
ring, vooral bij de gemeente Leiden. Het offi
ciële overleg tussen de horeca, de gemeente
en vertegenwoordigers van Leidse wijken
stelt volgens Kenter weinig voor. De Goede
weet niet eens dat het overleg nog steeds be
staat. De individuele contacten met de ge
meente ervaart Kenter als prettiger. „Nog
niet zolang geleden was er geen overleg mo
gelijk. Ik had dikwijls het gevoel dat horeca
ondernemers door de gemeente als crimine
len werden behandeld. Tegenwoordig is er
weer een gesprek mogelijk."
'Kenter zou ook graag willen dat hét overleg
tussen alle horeca-ondernemers, de gemeen
te en de buurten meer inhoud krijgt. Een van
de onderwerpen die hij dan zelf aan de orde
zou stellen, zijn de sluitingstijden van de
kroegen. Er zijn nu vaste tijden voor alle ca
fés. En dat veroorzaakt volgens hem meer
overlast. Tot aan sluitingstijd lopen mensen
van kroeg naar kroeg'en aan het eind verla
ten ze die massaal.
Hij heeft een beter idee: „Laat de keuze
aan de horeca-ondernemers zelf. Bepaal wel
dat wie langer open wil blijven aan een aan
tal voorwaarden moet voldoen. Bijvoorbeeld
dal er na één uur of half twe&niemand meer
je zaak in komt en er alleen nog mensen weg
kunnen. Je moet dan wel een portier neerzet
ten. Zo voorkom je ook dat tol vlak voor slui
tingstijd om drie uur allerlei mensen van
kroeg naar kroeg lopen met alle overlast die
daarbij hoort. Kroegbazen die geen vrije slui
tingstijden willen, kunnen gewoon het huidi
ge systeem aanhouden."
Toekomst
De tegenstelling is groot. Het aantal klachten
neemt toe, de regels worden aangescherpt en
organisatoren van Summer Jazz en bijvoor
beeld Werfpop, waarover dit jaar tot in Voor
schoten aan toe werd geklaagd, twijfelen over
de toekomst. De Goede probeert de tegen
stelling te overbruggen. „Het doel is een leef
bare stad met het liefst meer evenementen,
waaraan duidelijke grenzen zijn gesteld. De
spelregels moeten voor iedereen duidelijk
zijn en worden gehandhaafd."
Niemand is negatief over het bruisende ka-
rakter van Leiden op dit moment. Kwik: „Lei
den bruist als we de evenementen handha
ven en uitbreiden." De Koning nuanceert dal
standpunt: „Leiden zal pas echt bruisen als
een Leidse band nationaal doorbreekt. En dat
lukt alleen maar als er in Leiden podia zijn
om op te treden."
Maes heeft geen moeite met extra evene
menten, maar wel met een strikte handha
ving van de gemaakte afspraken. „Je geniet
van een fles als hij in je glas wordt leegge
schonken. Niet als de inhoud over de tafel
heen loopt."
