t Time Warner gaat samen met moederbedrijf CNN hiluba bang voor terugkeer Kaunda S-i Buitenland Melk voor hindoe-god L "V'", t.. -■ VN verbieden export van schadelijke afvalstoffen ete broodjes bakken ij Spaanse EU-top Tweede Franse kernproef volgt binnen tien dagen Israël en PLO praten verder Time Warner en TBS in staat tot heilzame kruisbestuiving Oost-Europa populair bij Chinese ondernemers 'Banja Luka demilitariseren' IRDAG23 SEPTEMBER 1995 ertien doden bij neerstorten Awacs horage Bij het neerstorten van een Awacs-radarvliegtuig de Amerikaanse luchtmacht bij de stad Anchorage in Alaska, gisteren dertien mensen omgekomen. De elf andere perso- iaan boord worden nog vermist. woordvoerder van de Amerikaanse luchtmacht op de basis nendorf, waar het toestel vandaan kwam, heeft dat meege- ld. De zoekactie naar de overige inzittenden gaat verder. trkiezingen Zuid-Afrika onzeker itnnesburgHet is onzeker of de gemeenteraadsverkiezingen iiid-Afrika op 1 november kunnen doorgaan. Het Constitu- ieel Gerechtshof heeft bepaald dat het parlement voor de (aezingen een spoedzitting moet houden om de wetgeving het gebied van de gemeenten aan te passen. De verkiezingen ide laatste stap in het proces van ontmanteling van het vroe- f9 eapartheidssysteem. cuador meldt grensincidenten rOi De minister van defensie van Ecuador heeft gisteren ge- ld dat er de afgelopen dagen nieuwe incidenten zijn geweest bde grens met Peru. In januari en februari deden zich in dit [ied diverse ernstige botsingen voor tussen de legers van de landen. nveilige kerncentrale weer in bedrijf De kerncentrale Kozloduy moet van de Bulgaarse rege- weer in bedrijf, ofschoon westelijke deskundigen veilig- Isbezwaren hebben. Sofia meent dat het de centrale aan de lau niet kan missen, omdat deze 40 procent van de stroom iet land levert. Franse en Duitse experts waren tot de conclu- 3» jgekomen dat het reactordrukvat een hitteschok als gevolg een explosie niet kan weerstaan. ieed laat resterende gijzelaars vrij obi» De Somalische clanleider Aideed heeft alle veertien Etenlanders vrijgelaten die nog in de Somalische stad Baidoa lor zijn militieleden werden vastgehouden. Dit hebben woord- trders van internationale hulporganisaties gezegd. Bede-uitvinder atoombom overleden _g~1fORDSir Rudolph Peierls, die een belangrijke bijdrage lever ei aan de ontwikkeling van de eerste atoombom, is dinsdag op leeftijd in Oxford overleden. Dat heeft de familie van de tuurkundige gisteren meegedeeld. Peierls was van oorsprong n Duitser. Hij vluchtte voor de Hitler-dictatuur naar Engeland. 1 lar schreef hij in 1940, samen met de Oostenrijker Otto Frisch, eerste bruikbare handleiding voor de bouw van een atoom- in. De Amerikanen gebruikten dit bij de ontwikkeling van de lombom. Spaanse staatssecretaris van tenlandse zaken Carlos Wes- dorp was gisteren misschien wel het eerlijkste van alle- fc al, toen hij de reden om- 7 reefvandeinformaleont- eting van de Europese rege- jsleiders, gisteren en van- g op het eiland Mallorca. :t doel van deze bijeen- ,n nst", zei hij, „is het houden j deze bijeenkomst." Premier str( ipe Gonzalez had er grotere orden voor nodig: op Mallor- noest de Europese familie- jst nieuw leven worden irïge- Pa, t laatste is hard nodig, want _ra Europese 'familie' is ver- ma leurd door vetes. De Italia- jsc| izijn woedend op de Duit- [sje, s, omdat de Duitse minister 3e| financiën Theo Waigel heeft d irspeld dat Italië niet bij de p0 pgroep zal behoren, die ten aks aan de Economische en ee inetaire Unie (EMU) begint, jjfj iderland en België liggen erhoop met Frankrijk, dat het rdrag van Schengen aan zijn irs wil lappen uit onvrede Ijjerhet drugstoerisme. Dene- ijfs irken en Zweden blijven diep od igelukkig over de Franse kern- oeven in de Stille Oceaan. En hele Europese Unie voelt h door Amerika buitenspel resident Zambia begint in zicht van verkiezingen nerveus te worden OPA Deutsche Pre: i.f A Jhr X Derde Wereld niet langer dumpplaats genève bob kroon correspondent Het dumpen van schadelijk af val uit geïndustrialiseerde lan den in de Derde Wereld wordt verboden. Dit akkoord werd gisteren, na vijf dagen van soms verhitte debatten, be reikt op een VN-conferentie over het exporteren van afval. Het akkoord kijgt internationaal de status van een wet en kent stringente nalevings- en contro leclausules. Het verbod, dat op 1 januari 1998 van kracht wordt, betreft de 88 landen die lid zijn van de zogenoemde 'Basel Con ventie tegen de uitvoer van milieu-schadelijke afvalstoffen'. Een voorstel van Noorwegen, gesteund door de Europese Unie, om dit verbod ook uit te breiden tot afval dat na bewer king kan worden hergebruikt, kwam er echter niet ongeschon den door. Industrielanden als Australië, Korea, Canada en Rusland, gesteund door India en de Filipijnen. betoogden dat een dergelijk verbod de wereld economie zou beroven van waardevolle grondstoffen. Ook de Internationale Kamer van Koophandel tekende bezwaar aan tegen de overeenkomst. De Nederlandse delegatie toonde zich tevreden met het bereikte resultaat. Greenpeace pleitte eveneens voor een volledig uitvoerverbod op alle afval, herbruikbaar of niet. Maar de milieu-organisatie toonde zich uiteindelijk tevre den met het compromis. Een werkgroep buigt zich nu over wat wel of niet door de beugel kan als 'bruikbaar afval voor recycling'. Niet-giftig me- taalschroot, het meeste papier en textielafval, zullen zeker niet onder het verbod komen, aldus milieu-experts bij de conferen tie. Knelpunten zijn zaken als de export van gebruikte accu's, afgedankte electronica en voor al zwak radio-actief afval uit kerncentrales. imiliegeest nieuw leven inblazen gezet bij het vredesproces in ex- joegoslavië. Op zijn minst verbaal werden gisteren vele problemen gladge streken. Bondskanselier Helmut Kohl sprak met de Italiaanse premier Dini om Waigels uitla tingen te verzachten en de valu tamarkten gerust te stellen. Pre mier Wim Kok werd op zijn beurt op het terras van het luxu euze hotel Formentor volgens eep ooggetuige 'in een lang, ge animeerd en amicaal gesprek' met de Franse president Jac ques Chirac aangetroffen. Maar waarover ze spraken bleef he laas geheim, omdat de oogge tuige naar eigen zeggen een on toereikende kennis van de Franse taal bezat. De Spanjaarden, die dit halfjaar de voorzittersstoel van de Eu ropese Unie bezetten, werden niet moe het informele van de bijeenkomst te benadrukken. Een agenda ontbrak, er zouden geen beslissingen worden geno men. Iedere regeringsleider moest maar gewoon zeggen hoe hij de toekomst zag als de Eu ropese Unie op een dag wordt uitgebreid met een fiks aantal landen in Midden- en Oost-Eu ropa. Het was voor iedereen even wennen, omdat een mini- topje als dit voor Europa een novum is. Feitelijk bereed ieder zijn eigen stokpaardje. hong kong Wereldwijd zijn duizenden hindoes in de ban van het 'melkwonder'. In India, Nepal, Singapore, Hong Kong (foto), Groot-Brittannië en de Verenigde Staten zouden beelden van de goden Shiva, Parvati en Ganesh sinds donderdag op wonderbaarlijke wijze melk tot zich nemen. Ook in twee hindoe-tempels in Den Haag heeft een beeld van de god Ganesh melk gedronken. Dat maakten de priesters gisteren bekend. „Nie mand weet waar de melk is gebleven. Ze is in ieder geval niet weggesijpeld," aldus één van hen. Volgens wetenschappers wordt de melk schijn baar door het witte marmer opgenomen, maar vormen moleculen in het ruwe oppervlak een haarvormig kanaal dat druppels opzuigt die zich ver volgens in een dunne laag verspreiden. Die laag is moelijk te zien. foto •reuter vincentyu Door fusie ontstaat grootste mediaconcern van de wereld Het Amerikaanse mediaconcern Time Warner kan zich binnenkort eigenaar noemen van Turner Broadcasting System (TBS), het kabel-TV-bedrijf van Ted Turner, dat vooral bekend is van de nieuwszender CNN Internatio nal. De partijen maakten gisteravond bekend dat zij het eens zijn geworden over een fusie. Daardoor ontstaat het grootste mediaconcern ter wereld. new york KRF-Rtr-AFPtelefoonmaatschappij en een belangrijke aandeelhouder van Time Warner, evenwel weten naar de rechter te stappen met het verzoek de fusie te blokke- Formeel gaat het dan wel om een fusie, maar in feite neemt Time Warner TBS over. De di recties van de twee concerns stemden gisteren in met de plannen, die eind augustus wer den aangekondigd. Met de transactie is 7,5 miljard dollar (12 miljard gulden) gemoeid. Enkele uren na de bekendma king liet US West, een regionale ren. Volgens US West ontstaat na de overneming een tegen stelling van belangen. US West stelt dat bij de over eenkomst van US West en Time Warner over samenwerking in kabeltelevisie en film beide par tijen destijds hebben afgespro ken elkaar niet te beconcurre ren. „De nu voorgestelde fusie zal eindeloos veel operationele en juridische problemen cre- eren. Zakelijke belangen zullen botsen", aldus de Richard Mc- Cormikc bestuursvoorzitter van de telefoonmaatschappij. De president-directeur van Time Warner, Gerald Levin, zei in een reactie niet te verwachten dat de actie van US West een be lemmering voor de fusie vormt. In de voorgestelde fusie wordt Turner vice-president van Time Warner en eerste man van Time Warner Video Division, waarin alle TBS-activiteiten worden ondergebracht. Bovendien krijgt hij de betaal-TV-zender Home Box Office onder zich en mag hij een tweede bestuurslid benoemen. Time Wamer heeft al een belang van 19 procent in TBS. Het concern geeft 178 mil joen nieuwe aandelen uit om de overname te financieren. De nieuwe combinatie, vorig jaar goed voor een gezamenlijke omzet van 18,7 miljard dollar (30 miljard gulden), overtreft de vorige maand overeengekomen mammoetfusie van Walt Disney en Capital Cities/ABC, die een concern opleverde met een jaaromzet van 16,5 miljard dol lar (26,4 miljard gulden). De Amerikaanse kartelautoriteiten moeten de twee mega-operaties nog goedkeuren. Ook de aan deelhouders worden nog ge raadpleegd. Zweden zijn zeer gebeten op Frankrijk. Greenpeace om schrijft de aankondiging in een reactie als 'een schoffering van de Europese Unie'. Het Internationaal Gerechts hof in Den Haag heeft gisteren volgens verwachting verklaard dat het de klacht van Nieuw- Zeeland tegen de hervatting van de Franse kernproeven op het atol Mururoa in Frans-Polyne- sië niet in behandeling neemt. Nieuw-Zeeland' wilde een zaak hierover uit 1973 heropenen. Het Hof heeft zich met twaalf tegen drie stemmen aangeslo ten bij de Franse opvatting dat de zaak niet heropend kan wor den omdat het indertijd ging over bovengrondse kernproe ven en nu over ondergrondse. parus-den haag afp-dpa-anp Frankrijk zal 'binnen acht tot tien dagen, misschien zelfs eer der' zijn tweede ondergrondse kernproef nemen. Dat heeft de vice-voorzitter van de defensie commissie van het Franse par lement, Jacques Baumel, giste ren gezegd. De proef zal krachtiger zijn dan die van 5 september. Hij dient om de kernkoppen te tes ten waarmee de onderzeeboten van de Franse marine in de toe komst worden uitgerust. Gisteravond tijdens het diner bij de informele Europese top op Mallorca is van verschillende kanten weer scherpe kritiek ge uit op de Franse kernproeven. Met name Denemarken en taba Rtr-afp een. Gisterochtend hadden bei de partijen nog aangekondigd dat het akkoord gereed was. Maar een woordvoerder van Arafat zei in de loop van de dag dat er problemen zijn over het aantal Palestijnse gevangenen dat na ondertekening van het akkoord vrijkomt. Nog steeds verblijven 6.000 Palestijnse ge vangen in Israëlische cellen. Israël en de PLO hebben giste ren in de Egyptische grensplaats Taba op het laatste nippertje toch nog geen akkoord bereikt over uitbreiding van Palestijns zelfbestuur op de Westelijke Jordaanoever. Vanavond, na het einde van de sabbat, komen de delegaties die al een week onderhandelen opnieuw bij- new york «anp Time Warner wordt weer het grootste media- en amusementsconcern ter wereld. Ruim zeven weken na de onttroning door concurrent Walt Disney maakte de Amerikaanse gigant gister avond bekend een akkoord te hebben gesloten over de aankoop van Turner Broadcasting System (TBS), het kabeltelevisie-imperium van Ted Turner met als bekendste onderdeel de nieuwszender CNN. Time Warner, toch al de op één na grootste ka belexploitant in de Verenigde Staten, vergroot zijn belangen op dat terrein aanzienlijk. TBS heeft niet alleen CNN, dat in vrijwel alle uithoe ken van de wereld is te ontvangen, maar ook de zenders Headline News, TNT, Cartoon Network en Turner Classic Movies. Verder controleert het bedrijf de filmstudio's Castle Rock en New Line Cinema en bezit het de tekenfilmbibliotheek van Hanna-Barbera, be kend van The Flintstonesen Yogi Bear. Turner is ook actief in de sport, onder meer als eigenaar van het honkbalteam Atlanta Braves en het bas ketbalteam Atlanta Hawks. Time Warner, in 1989 ontstaan door een fusie van Time en Warner, heeft met Wamer Brothers de grootste filmstudio van Hollywood. In de mu ziekindustrie behoort het concern met de labels Wamer, Atlantic en Elektra tot de handvol toon aangevende producenten in de wereld. Als uit gever publiceert het concern tijdschriften als Ti me, Fortune, People en Sports Illustrated ook boeken. De nieuwe combinatie lijkt uitstekend toegerust voor de steeds feller wordende strijd op de inter nationale mediamarkt. Topman Gerald Levin van Time Warner zei gisteren dat de twee bedrij ven elkaar opmerkelijk goed aanvullen en de zelfde toekomstvisie hebben. Dergelijke uitspra ken zijn altijd te horen bij een fusie, maar het is een feit dat Time Wamer en TBS in principe in staat zijn tot een heilzame kruisbestuiving. Zo kunnen zij elkaar wederzijds programmering le veren voor kabeltelevisiezenders. De banden tussen Time Warner en TBS dateren van 1987. Het bedrijf van Turner moest toen van de ondergang worden gered. Time Warner en Tele-Communications, het grootste kabelbedrijf in de VS, schoten financieel te hulp en kregen in mil daarvoor deelnemingen van respectievelijk 19 en 21 procent in TBS. Turner zelfheeft nu nog 37 procent van de aandelen. Juist de laatste tijd leken de verhoudingen wat verstoord. Time Wamer had als grootaandeel houder weinig op met Turners ambitie om één van de drie nationale TV-zenders in de VS op te kopen. NBC is eigendom van General Electric en ABC kwam zoals gezegd in handen van Disney. De enige die nog 'vrij' was, CBS, sloot onlangs een akkoord voor overneming door het conglo meraat Westinghouse voor 5,4 miljard dollar. Turner probeerde uit alle macht geld bij elkaar te krijgen voor een hoger bod. Hij praatte onder meer met het softwarebedrijf Microsoft van mul- timiljardair Bill Gates, maar gaf de moed uitein delijk op. De twee partijen maakten eind augustus onder druk van perspublikaties bekend in onderhan deling te zijn. Dat een akkoord nog drie weken op zich liet wachten had vooral te maken met de positie van Tele-Communications. Dat concern is er uiteindelijk mee akkoord gegaan dat zijn belang in Time Warner als gevolg van de overne ming van TBS vermindert van 21 tot 9 procent. Het stemrecht zal nog maar 5 procent bedragen. Turner wordt bij Time Warner tweede man en blijft zijn eigen bedrijf besturen. k ier lijfwachten van de Zam- ili aanse ex-president Kenneth e aunda zijn gisteren in staat hjan beschuldiging gesteld we 'd ens mishandeling van onder minister van onderwijs New- n Nguni. Kaunda zelf werd n onderdag korte tijd onder d uisarrest geplaatst na er door guni van te zijn beschuldigd 'hebben toegekeken toen hij erd toegetakeld. Het inci- 1' ent, dat plaatsvond aan de 1 ooravond van tussentijdse e erkiezingen in de Oostelijke 'rovincie, is er een uit een lan- e reeks sinds Kaunda in juni 'rugkeerde in de politiek. kt rommelt in Zambia. Presi- knt Chiluba begint in het zicht an de presidentsverkiezingen an 1996 nerveus te worden en lictatoriale trekjes te vertonen, -hiluba heeft de hoge verwach- ngen die vier jaar geleden leid- en tot zijn verkiezing tot presi- ent niet kunnen waarmaken, ambia is er nog steeds slecht 'an toe. De noodzakelijke her- 'ormingen, die op aandringen 'an de Wereldbank en het In- emationaal Monetair Fonds IMF) worden uitgevoerd, doen pijn. Chiluba's voorganger, Kaunda voerde een politiek van socialistisch 'humanisme', waarbij de staat voor de burgers de broek ophield met gesub sidieerd voedsel, gratis onder wijs en medische zorg. De uit gaven van de staat stonden ech ter in geen enkele verhouding tot de inkomsten. Bovendien had Zambia, dat geheel door land wordt omsloten, veel te lij den van de bevrijdingsoorlogen in de buurlanden (Namibië, Mozambique, Zimbabwe) en de anti-apartheidsstrijd. Zambia behoorde bij zijn onaf hankelijkheid in 1964, mede dankzij de opbrengst van de ko permijnen, tot de rijkste landen van zuidelijk Afrika. Toen Kaun da in 1991 na 27 jaar onafgebro ken aan het bewind te zijn ge weest door de kiezers naar huis werd gestuurd, bedroeg de bui tenlandse schuld 7 miljard dol lar gigantisch voor een land met maar 9 miljoen inwoners. Het inzakken van de koperprijs had zeker invloed op de neer gang van de Zambiaanse eco nomie, Maar nu de prijzen op de wereldmarkt stijgen kan Zambia daar niet van profiteren omdat de produktie van de mij nen daalt. Het materieel is ver ouderd en slecht onderhouden. Ër is 550 miljoen dollar nodig voor de ontwikkeling van een nieuwe tnijn, Konkola Deep, maar het geld ontbreekt. En het buitenland komt niet over de brug zolang Zambia weigert het staatskoperbedrijf ZCCM te pri vatiseren. Het afschaffen van de voedsel subsidies heeft de arme bevol king en daartoe worden ze ven van de negen miljoen Zam- bianen gerekend verder in de put gebracht. De werkloosheid is eveneens groot. Meer dan 70.000 banen zijn verdwenen. Als gevolg van het privatise ringsprogramma van de rege ring en het openstellen van de markt zijn veel bedrijven, waar onder Zambia Airways en de nationale busmaatschappij, op defies gegaan. Een aantal ministers uit de re gering van Chiluba weet geen onderscheid te maken tussen privé- en staatszaken. Persoon lijke belangen gaan voor en een aantal van hen heeft zich schul dig gemaakt aan corruptie. An deren zouden zich inlaten met de smokkel van drugs. De schandalen volgen elkaar op en Chiluba komt nauwelijks aan regeren toe. Zodoende is de bevolking onte vreden gebleven en klinkt er op nieuw een roep om verande ring. Kaunda, die zich na zijn nederlaag in 1991 als een gebro ken en verbitterde man had te ruggetrokken, heeft die roep maar al te graag gehoord. Eind juni werd hij met grote meer derheid door UNIP de partij die Zambia 27 jaar heeft gere geerd opnieuw verwelkomd als leider. Kaunda (71) wil het p/ivatise- ringsprogramma intomen, de corruptie waarvan zijn be wind overigens ook niet was ge speend bestrijden en de las ten voor de bevolking verlich ten. Buitenlandse investeerders gruwelen bij voorbaat omdat daardoor ook de staatscontrole over de economie terugkeert. Chiluba moet er niets van we ten en probeert me op allerlei manieren Kaunda in diskrediet te brengen. Hij heeft Kaunda al een paar keer laten oppakken wegens 'illegale' politieke activi teiten. In augustus maakte de president bekend dat zijn voor ganger een specialë martelka mer had, onder het presiden tieel paleis in Lusaka. Medestanders van Kaunda ont kenden dat. Het zou gaan om een militaire commandobun ker, in de jaren zeventig ge bouwd met steun van Joegosla vië om president en regering een veilig onderkomen te bie den in het geval van een aanval van Zuid-Afrika. Pretoria was in die jaren zeker niet vies van het plegen van aanslagen in de na burige landen indien het daar mee tegenstanders van het apartheidsbewind kon uitscha kelen. Chiluba legde nog een andere troef op tafel. Hij wil in de grondwet een bepaling opne men waarin staat dat alleen Zambianen die uit Zambiaanse ouders zijn geboren in aanmer king komen voor het hoogste staatsambt. Voor de onafhanke lijkheid vormde Zambia met het huidige Malawi één bestuurlijke eenheid onder Brits koloniaal bestuur. Kaunda's ouders zijn in het huidige Malawi geboren. De president kreeg met zijn po gingen om Kaunda te diskwali- geneve.afp Hongarije, Roemenië en de Tsjechische Republiek oefenen een enorme aantrekkingskracht uit op ondernemende Chine zen. Volgens de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) hebben duizenden Chinese mi granten zich in de drie landen gevestigd. Ze zitten veelal in de handel of de horeca. De entrepreneurs zijn goed opgeleid en zitten ruim bij kas. Ze hebben dan ook geen poli tieke motieven om uit te wijken maar economische, ondanks het feit dat de Chinese econo mie groeit als kool. Hun keuze voor Oost-Europa hangt samen met het feit dat het gemakkelij ker is er toegang te krijgen en zaken te doen dan in Westerse landen, aldus de IOM. De in Genève zetelende orga nisatie komt tot ongeveer 5.000 Chinese immigranten in elk van de drie landen. In het begin van de jaren negentig, na de onder gang van het communisme, la gen die aantallen veel hoger. ficeren meteen het lid op de neus omdat de Zambiaanse pers onthulde dat hij zelf Zaïre se ouders zou hebben. Chiluba, die bij deze week bij de tussentijdse verkiezingen in de Oostelijke Provincie waar Kaunda dus weer werd aange houden een aantal zetels ver loor, is zijn kalmte kwijt geraakt. Voor het veel geplaagde Zambia belooft dat weinig goeds. haarlem «hans jacobs Sarajevo «ap nale druk op 30 kilometer af stand halt hebben gehouden. Sacirbey dat zijn troepen er niet op uit zijn Banja Luka te ver overen. Volgens de Joegoslavische mi nister Milutinovic (buitenlandse zaken) hebben de strijdende partijen in Bosnië bijna een ak koord hebben bereikt. Milutino vic zei dat gisteren in Parijs. Er zou nog slechts een aantal 'klei ne problemen' moeten worden opgelost. De Bosnische minister Sacirbey (buitenlandse zaken) heeft gis teren gezegd dat het Bosnisch- Servische bolwerk Banja Luka moet worden gedemilitariseerd als onderdeel van een algeheel staakt-het-vuren dat moet lei den tot een permanent vredes akkoord voor Bosnië. Banja Luka kwam de afgelopen week onder druk te staan door een offensief van de moslims en Kroaten, die onder internatio-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 7