Woodville
Schrijvende Lezers
Verborgen gehouden ontmoeting met oorlogsveteraa
Oltmans en het Nederlandse koningshuis
De onwaarheden over
de giftige doornappel
Verbazing over uitspraken
van prof. Hans Binneveld
Casual volgens de Bijenkorf^)
WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1995
CHEF ADRIAAN BRANDENBURG. 071-:
OMBUDSMAN
LEIDSCH DAGBLAD
„Wie mag die meneer Oltmans
dan wel zijn dat de krant het
nodig vindt zijn kritiek op het
koningshuis notabene uit een
ander blad over te nemen? En
wat houdt die kritiek dan eigen
lijk in? Tot meer dan wat flod
derige opmerkingen over hoe
den en jurken van de koningin
komt die man niet. Waarom
schrijft de krant die dingen
over? Was er niets beters die
dag?", aldus een lezeres over
het artikel 'Beatrix denkt echt
dat ze koningin is' in de krant
van dinsdag 12 september.
Een andere lezeres vindt het
zeer bedenkelijk dat de krant
Oltmans de depressie van prins
Claus min of meer laat toe
schrijven aan de houding van
de koningin. (Dat slaat dan op
de opmerking: 'De koningin kan'
haar werk en haar functie niet
relativeren. Beatrix denkt, en
daar is Claus gek van geworden,
nu ben ik koningin en als ze in
het telefoonboek stond, zou er
koningin achter haar naam
staan'). „Zo maar een klets
praatje, dat door niets wordt ge
staafd en u drukt dat af. Die
man klaagt over het niveau van
het vorstenhuis, maar het ni
veau dat hijzelf biedt is treurig.
En dan dat gezeur van die man
over de hoeden van de konin
gin. Is hij soms de enige die be
paalt wat passend is of niet? De
aanmatiging. Heeft die man
niets beters te doen?" Een an
dere lezer vindt het stuk 'grof,
smakeloos en beledigend voor
de koningin'.
Een lezer die deze rubriek
trouw volgt, vraagt mij uit te
leggen wat het nut van dit arti
kel is. Hij verwijst daarbij naar
een stukje dat ik een paar we
ken geleden wijdde aan enkele
botte opmerkingen van de oud
atleet Erik de Bruin naar aanlei
ding van het overlijden van de
doping-expert prof. Donike. „U
vond dat de krant die uitspra
ken niet had moeten publice
ren, omdat u er de zin niet van
inzag. Nou dat zag ik dan nog
wel, omdat het alles zegt over
de figuur De Bruin. Maar wilt u
mij dan eens zeggen wat het
nut van dit artikel is, want dat
ontgaat me volledig."
Niet alle lezers blijken Willem
Oltmans (70) te kénnen. In het
artikel wordt hij aangeduid als
'de grootste lastpak van de Ne
derlandse journalistiek', maar
dat is een nogal beperkte om
schrijving van deze flaneur-ach-
RUUD PAAUW
tige, met onwankel
bare zekerheden
uitgeruste figuur.
Vele jaren geleden,
toen de betrekkin
gen met Indonesië
officieel verbroken
waren, heeft free
lance-journalist Olt
mans met enige Ne
derlandse zakenlie
den in het geheim
contact gezocht met
het regime-Soekar-
no - een zaak waar
over later nogal wat
te doen is geweest.
Oltmans hield er
een naam aan over en nog iets
anders: de haat van het depar
tement van buitenlandse zaken
dat hem jarenlang tegenwerkte
waar het maar kon. Een affaire
die op gezette tijden opborrelt
en nog altijd niet is beslecht.
Oltmans is zeker op bepaalde
terreinen goed ingevoerd, maar
er is altijd wat met hem aan de
hand. Zijn niet geringe ijdelheid
speelt hem nogal eens parten:
de rol van journalist/waarne
mer is hem niet genoeg, hij lijkt
zélf een rol te willen meespelen.
Een bijzonder kind, dat is-ie.
Vervelen doe je je nooit met
hem.
Het koningshuis beziet hij al
heel lang met een kritisch oog.
Hij houdt van grandeur en chic
en de Oranjes zijn hem wat te
gewoontjes. Daar komt het zo
ongeveer op neer.
Vermakelijk
De koningin heeft in eigen land
niet te klagen over gebrek aan
waardering voor haar wijze van
optreden. Integendeel. Hier en
daar valt soms een wat lakei-
achtige houding jegens haar te
bespeuren. Dat is ook wel eens
hinderlijk. Oltmans heeft er ge
heel eigen opvattingen over. En
die ruimte behoren we hem te
gunnen. Daar hoeft niet direct
zorgelijk ach en wee bij te wor
den geroepen. En zo lang hij in
de weer is met de hoeden en de
bollen- of tulpen
jurken van het Huis
van Oranje vind ik
hem trouwens heel
vermakelijk. Daar
ligt dan tevens mijn
antwoord aan de
lezer die van mij
wilde weten wat het
nut van het artikel
nu eigenlijk was. Er
zat een zekere
amusementswaar
de in. Maar dat
geldt dan eerder,
ben ik nu bang,
voor wie Oltmans
een beetje kent als
een aparte figuur dan voor de
gewone lezer die ineens krasse
uitspraken van een tamelijk on
bekende krijgt voorgezet.
Overigens ben ik het eens met
de lezeres die bezwaar maakt
tegen de passage waarin Olt
mans zich uit over prins Claus
in verband met de taakopvat
ting van de koningin. Men kan
niet zo maar, zonder enige be
wijsvoering, dat soort dingen
beweren. Dan is het niet anders
dan kwaadaardige kletspraat.
Het Leidsch Dagblad kan als het
uit een ander blad citeert altijd
een keuze maken uit het mate
riaal. Welnu, de krant had er be
ter aan gedaan dit gedeelte te
negeren.
Bedoeling
Een lezeres weet niet goed raad
met mijn rubriek. Ik zal haar
brief hier weergeven, omdat an
dere lezers mij wel eens soort
gelijke vragen stellen.
„Wat is eigenlijk de bedoeling
van uw rubriek? Uitsluitend op
merkingen van lezers die zich
geërgerd hebben of geïrriteerd
raken of het oneens zijn met de
opvattingen van het L.D. wat
gerust stellen of iets eventueel
verduidelijken? Ik lees uw ru
briek altijd, maar heb daarin
nog nooit gevonden de mede
deling dat men de betreffende
auteur of redacteur opmerk-
De ombudsman van het Leidsch Dagblad is van maandag tot en
met vrijdag bereikbaar van 9.30-11.30 uur onder
telefoonnummer (071)-356215. Brieven kan men richten aan het
adres: Ombudsman Leidsch Dagblad, Postbus 54,2300 AB
Leiden. Het werk van de ombudsman valt buiten de
verantwoordelijkheid van de hoofdredactie.
Voor klachten over de bezorging gelieve men te bellen (071) -
128030.
zaam zal maken op het verkeer
de opschrift of op het onge
wenste taalgebruik. Dus hoe zal
er dan ooit iets verbeteren?
Toch hopen de lezers dat hun
aanmerking effect zal hebben en
niet alleen maar dat ze gelijk
zullen krijgen of ongelijk. Lezen
de medewerkers van het L.D.
uw rubriek wel?".
De bedoeling van de rubriek
van de ombudsman is om
klachten van de lezers over de
journalistieke werkwijze of dé
inhoud van de krant (daaronder
vallen ook de advertenties) in
het openbaar te behandelen.
Vroeger kwam men daarvoor al
tijd terecht bij de redactie of de
advertentie-afdeling die (hoe
zeer zij ook hun best deden)
toch altijd gewoon partij waren
in een meningsverschil. Door
de aanstelling van een ombuds
man, kan een lezer zijn klacht
nu bij een onafhankelijke func
tionaris indienen! Die onafhan
kelijkheid is vastgelegd in een
statuut.
Maar vier dagbladen in Ne
derland hebben een ombuds
man, de rest voelt er, zo is mijn
indruk, niets voor om 'zo'n
paard van Troje', zoals het wel
genoemd is, aan te stellen. Het
vereist inderdaad wel enige
moed van vooral de hoofdre
dactie om een dergelijke be-
moeial/pottekijker te aanvaar
den.
De lezeres mist in mijn ru
briek de mededeling dat redac
teuren opmerkzaam worden ge
maakt op hun fouten of onge
wenst taalgebruik e.d. Dat is
mijn taak ook niet. Ik constateer
bepaalde zaken en kan daar
vrijelijk in de eigen krant over
schrijven. Het is aan de hoofd
redactie om er iets mee te doen.
Dat is ook zeker gebeurd. De le
zers moeten zich wel realiseren
dat de bevoegdheden goed ge
scheiden dienen te blijven.
Soms liggen kwesties trou
wens ook lang niet zwart-wit.
Dan kan een toelichting of ver
dieping van de gang van zaken
belangrijker zijn dan een oor
deel. Verder acht ik het ook een
taak van de ombudsman om
journalistieke gebruiken te ver
duidelijken omdat daar bij het
lezerspubliek niet zelden mis
verstand of onwetendheid over
bestaat.
Of medewerkers van de krant
mijn rubriek altijd lezen weet ik
niet. Gezien de reacties heb ik
daarover niet te klagen.
Op 5 mei 1995 werd in Leiden een optocht
gehouden ter herdenking van 50 jaar bevrij
ding door de Canadezen. De bestuurder
van de eerste auto die de binnenstad inreed
was Walter Feener uit Nova Scotia met wie
ik gediend had sinds Sicilië 1943, en het
leek bijna vanzelfsprekend dat we ook sa
men het einde van de oorlog zouden mee
maken, zoals dat gebeurde op die glorieuze
mei-dag in 1945.
We hebben elkaar daarna nooit meer
ontmoet tot dat moment voor het Leidse
stadhuis - een ontmoeting die handig voor
mij verborgen was gehouden - toen ik naar
buiten stapte om de optocht te bekijken en
daar diezelfde jeep uit 1945 zag met dezelf
de passagiers, Dolf Thomassen uit Leiden
en 'Gunner' Feener, niet meer dan 50 meter
van mij vandaan. Feener vertelde mij in ju
ni via de telefoon, dat het verreweg de
mooiste dag uit zijn militaire carrière was.
En dat kon ik beamen.
Helaas moet ik u mededelen dat Walter
Feener begin juli in Nova Scotia is overle
den aan leverkanker. Voor zijn overlijden
heeft hij nog heel veel foto's kunnen bekij
ken van de gedenkwaardigste dag uit zijn
leven. Hij vroeg me telefonisch: „Hoe kan
een oude kanonnier een beter uitgeleide
krijgen dan wij hebben gehad, met 125.000
mensen die uitbundig hun dank betuigen
voor een gebeurtenis van 50 jaar geleden?"
Ik wil graag Helene Nauta-Barge, en 1
echtgenoot dr. Jan, bedanken voor
gastvrijheid aan mij, en andere Canade 11
1945-95, en aan alle mensen in Holland
ons opnieuw, als uit het oog verloren fe j
lieleden, verwelkomd hebben. Ik danr
dereen voor de geweldige herinneringen c
u hebt achtergelaten bij Waller Feenei
mij, en alle Canadezen die deel uitmaal
van uw leven, 50 jaar geleden. U hebt al
jaren aan ons gedacht, wees er van o|
tuigd dat wij ook aan u hebben
met dezelfde genegenheid.
Robert A. R\
Ex-Captain, 1st Cdn Anti-Tank Reg
verside, Calif®
Met belangstelling las ik in het
Leidsch Dagblad van 23 augus
tus Monica Wesselings bijdrage
over doornappels. Enkele dagen
daarvoor werd de giftige plant -
volgens de krant zeer zeldzaam
en dan alleen in Zuid-Limburg
voorkomend - gevonden in een
plantsoentje aan de Henriëtte
Roland Holststraat in Leiden.
Voorlichter C. Jongh van de
politie Hollands Midden laat in
LD weten dat de doornappel
nog nooit eerder in de politiere
gio is aangetroffen. Zitten er te
genwoordig botanici bij de poli
tie? Dat zou een aardige oplos
sing betekenen voor de werk
loosheid onder biologen!
Jongh heeft het mis. De door
nappel komt volgens de Heu-
kels' Flora van Nederland voor
op puin, op bouwland en in
bermen en tuinen. In het duin
district is hij plaatselijk zelfs vrij
algemeen. Ik heb hem daar - en
ook elders in de omgeving - de
laatste jaren geregeld gezien. En
op onze galerij bij een van de
buren staat er zelfs een mèt
vrucht. Gelukkig geen kinderen
in de buurt...
Giftig is 'ie inderdaad, net als
vele andere leden van de nacht
schade familie (waartoe overi
gens ook tomaat en aardappel
horen). Tuinman Van der Blom
zegt op giftige planten gespitst
te zijn: „Die moeten gewoon
weg."
Moet dat echt? Zoals de naam
al aangeeft, nodigen de 'ge
doomde appels' heus niet uit
om door kinderhandjes te wor
den geplukt.
Verder is er geen beginnen
aan om alle 'vergif' uit huis, tuin
en plantsoen te verbannen. La
ten we binnenshuis beginnen
met een kleine onvolledige in
ventarisatie. De croton is giftig,
net als de clivia en de cyclaam.
Ik zou maar oppassen met de
dieffenbachia. We kunnen ook
de zeer giftige amaryllis direct
de deur uit doen. Twee tot drie
gram van de knol is al dodelijk.
Dan de tuin. Afblijven van de
vruchten van passiebloem en
karmozijnbes. Zeer giftig zijn
bijvoorbeeld de besjes van bit
terzoet, amonskelk, hegge rank,
hulst, lelietje-van-dalen en
zwarte nachtschade, de vrucht
jes van buxus en taxus en de
peulen van brem, lupine en
goudenregen. Hoedt u voor pe
perboompje, winteraconiet en
vingerhoedskruid.
Al het gif de Leidse plantsoe
nen uit? Dat wordt nog hard
schoffelen voor de Leidse tuin
lieden...
Tot slot een opmerking over
het verhaal van de deskundige
uit de Leidse Hortus Botanicus.
Volgens hem/haar gebruikten
bordeelhoudsters de doornap
pel vroeger om jonge meisjes
'willig' te maken. Zo zijn er nog
veel meer halve en hele on
waarheden over deze en andere
planten in omloop. Volgens
'Planten en hun naam' van H.
Kleijn heet de plant in Twente
'Duvelkruut', omdat werd be
weerd dat duivelsbezweerders
hem gebruikten. Zij legden de
zaden op gloeiende kolen of. as
en ademden de ontstane damp
in. Zij raakten dan in een soort
roes en kregen allerlei fantasti
sche droombeelden die verwe
zenlijkt zouden worden. Uit de
zaden vermengd met vet kon je
ook heksenzalf maken. Smeerde
je dat onder de oksels dan kreeg
je prachtige visioenen.
Niet zelf uitproberen: laat de
planten maar gewoon staan!
Indien u reageert op een
artikel in deze krant, wilt
u dan in uw ingezonden
brief de datum vermel
den waarop het betref
fende artikel werd gepu
bliceerd?
Brieven worden in het
algemeen in deze krant
ondertekend met naam
en woonplaats.
Plaatsing van ingezoi
den brieven betekei r
niet dat de redactie h
eens is met de inhoud t
van.
De redactie behoui
zich het recht voor ing
zonden brieven in te k
ten en plaatsing i
brieven te weigeren.
Met stijgende verbazing heb ik
in uw krant van 9 september j.l.
het artikel gelezen van "hoogle
raar" Hans Binneveld. Het is
ongelooflijk en tegelijkertijd ook
verontrustend dat een weten
schapper van dat niveau niet al
leen een dergelijk ongefundeerd
artikel vol onjuistheden schrijft,
maar het ook nog laat publice
ren. Voor hem hoop ik dat dit
artikel aan de aandacht van zijn
studenten is ontsnapt.
Een ding staat voor mij na le
zing van dit artikel vast. Ver
stand hebben van maatschap
pijgeschiedenis staat niet garant
voor een deskundig oordeel
over militaire aangelegenheden.
Nu kan ik hem dat niet kwalijk
nemen. Wat ik hem echter wel
kwalijk neem, is dat iemand
met zijn achtergrond kennelijk
niet eens de moeite neemt om
de feiten waarop zijn artikel is
gebaseefdteverifië ren. Ik hoop
dat hij, voor izijn studenjen
strengere normen hanteert.
Ter illustratie van zijn onge
fundeerde uitspraken zal ik een
aantal voorbeelden geven. De
soldaten van Dutchbat zijn -
niet als een haas vandoor
gaan. Hoewel verdediging!
de enclave zeker hun opdra
niet was, hebben zij wel degf
weerstand geboden. Echter
confronteerd met een tienv
dige overmacht, beschikki i
over tanks en artillerie, die D
chbat zelf ontbeerde, hebben
zich noodgedwongen terug
trokken. Landen met, zoals i
neveld dat noemt "een sterk
litaire traditie", zoals Fraiü s
en Engeland hebben in ver
lijkbare situaties resp. rond
rajevo en in de enclave van(
razde niet anders gehand i
Voor wat betreft opmerkinj
als "organisatorisch zooitje'
gebrek aan ruggegraat hen
gende: Als gevolg van door
Bosnische Serviërs uitgevor i
blokkades heeft het batal
maandenlang moeten opers
met gebrek aan mankra
brandstof,voedsel, munitjt
essentiële reservedelen.
Door een goede organis
en veel doo rzettin gs vermq
en dankzij een goede train
hebben zij er toch r
nog genu
Mode voor de man die houdt
van het avontuurlijke buitenleven.
Natuurlijke stoffen en tijdloze kleuren voor
elke dag. Exclusief verkrijgbaar in de
Woodville-shop in de Bijenkorf.
<jl00DVU^
Cow oil nubuck leren jack, M t/m XXL,
donkerbruin. 499.-
Corduroy shirt met wafelpatroon, 100% katoen,
bruin of zwart. 89.90
Jacquard polopullover, bruin of marine, M t/m XXL.
Van 129.- Voor 79.-
Jack, gewassen katoen, kaki of groen, 48 t/m 56.
Van 243T.- Voor 179.-
Trui, ronde hals, antraciet of ecru, M t/m XXL.
Van 12ff.- Voor 79.-
tijd het beste van gemaakt
patrouilles moesten in dit 1
zonder zware terrein welis«
te voet worden uitgeva
maar ondanks het gebrek i
mankracht en ondanks
sneeuw (tot medio april) en
gevaar van mijnen werd
zonder klagen volbracht. Wel
zonder warm water of vent
ming en met gerantsoenee;
voeding gecombineerd
zware diensten zou ik niet 'i
delijk comfortabel" willen m
men. Zeker niet wanneer jei
rug in de betrekkelijke vei
heid van je observatiepost#
nog eens door tanks, artillenf
mortieren wordt beschoten.
Volgens Binneveld hebben
daar echter geen grote pers»:
lijke risico's bij gelopen. Dat
de afgelopen 6 maanden t»
soldaten van Dutchbat zijnj
sneuveld en er ook nog eni|
gewond zijn teruggekeerd
hem kennelijk ontgaan. Hoei
ik zeker niet trots ben opb
geen uiteindelijk bereikt is
het onthaal in Zagreb wati
betreft best wat minder fel
lijk had mogen zijn, doet B:
nenveld's kritiek geen rechts
het optreden van Dutchb
Kwalitief was dit echter f
malen beter dan het artikel f
Binneveld.
C.H. Nicol
Brigade-generc
(voormalig Cos Unprofor Sat
Leiden heeft
twee buitenbade
echt nodig
De oorzaak van het terugr
lend aantal deelnemers aani
zwemvierdaagse in de Zijl en
Vliet is natuurlijk het weer.
denk dat het ook komt doorb
late tijdstip van de vierdaag
Als die midden in het seizo
worden gehouden (juni, j1
eind augustus) dan worden i
avonden al veel te koel voo)
voor ons ouderen. Ik heb nai
maal verstek laten
koud. De foto in de krant isï
ker van de Vliet, want de/
heeft die accommodatie nü
dat is een verouderd bad
nodig aan renovatie toe is. Twï
zwembaden, ik bedoel buig1
baden, zijn voor een
Leiden echt nodig.
W.B
