'Evolutietheor
in eindexamen
'Kerken ondeskundig
inzake oorlog en vrede'
'Ik was bang dat we zouden neerstorten'
Leiden
Kerk Samenleving
Madurodam
'Xerkbtad**
Sl
WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1995
972
BUITENLAND KORT
Ontslagen
De financiële crisis van de
Wereldraad van Kerken kan
consequenties hebben voor
personeel en programma's.
Dit zei secretaris-generaal dr.
Konrad Raiser gisteren op
een persconferentie tijdens
de bestuursvergadering in
Genève. Vorig jaar heeft de
Wereldraad ruim 33 miljoen
gulden minder ontvangen
dan het bedrag van 157 mil
joen gulden dat was begroot.
Dit is vooral het gevolg van
de waardevermeerdering van
de Zwitserse frank ten op
zichte van de Duitse mark en
de Amerikaanse dollar. Het
verlies wordt door reserves
gedekt. Het is volgens Raiser
nog te vroeg om nu al te
spreken over ontslagen en
het schrappen van program
ma's. In ieder geval zal dat
dit jaar niet gebeuren.
Problemen
Rond 1990 verkeerde de We
reldraad ook in grote finan
ciële problemen door de val
van de dollar. De tekorten
waren in die tijd nog be
scheiden bij de huidige ver
liezen. In 1988 was het tekort
minder dan een miljoen gul
den. De algemene vergade
ring besloot in 1991 het aan
tal personeelsleden van 340
tot 270 terug te brengen. Mi
chael Davies, hoofd van de
financiële afdeling, rekent er
nu op dat de uitgaven in
1996, die op 146 miljoen gul
den zijn begroot, de inkom
sten met slechts 2 miljoen
gulden zullen overschrijden.
Van de inkomsten is 40 pro
cent afkomstig uit Duitsland,
15 procent uit Zweden, 11
procent uit Nederland en
evenveel uit de Verenigde
Staten.
Subsidie
Vorig jaar hebben 166 van de
324 lidkerken - inmiddels
met acht vermeerderd - niets
betaald. Het centraal comité
moet deze week een besluit
nemen over een voorstel dat
elke lidkerk minimaal 1000
Zwitserse franken (1380 gul
den) per jaar betaalt. Wanbe
talers lopen het gevaar dat zij
geen subsidie voor reiskosten
ontvangen.
chef* henny van ecmond. 071-356414, plv -chef hans koenekoop, 07l
Angela Reckman: „Pap, misschien wil ik toch wel piloot worden."
een volleerd pilote was, liet de
vlieginstructeur Angela hele
maal zelf het toestel opstijgen
en weer landen. Vervolgens gaf
hij rustig achterover leunend
slechts een paar aanwijzingen,
waardoor Angela wist of ze naar
links of rechts moest vliegen.
De vlucht voerde van de
vliegschool in Lelystad over
Harderwijk naar de rand van de
Flevopolder. Van daaruit weer
terug naar het vliegveld, waar
de krantebezorgster de PH-
MLD, zoals het toestel heet,
weer eigenhandig aan de grond
zette. Maar op een been kan je
niet staan vond de vlieginstruc
teur en dirigeerde Angela op
nieuw naar boven voor een cir-
kelvlucht boven de landings
baan en het maken van een
tweede landing.
Daarna was de eerste vliegles
van de Haarlemse voorbij.
„Fantastisch", verzuchtte Ange
la, en tegen haar vader: „Pap,
misschien wil ik toch wel piloot
worden." Die gedachte had ze
voor de vlucht nog niet, want
tot nu toe wilde de bezorgster
kraamhulp worden.
Bij terugkomst op de vlieg
school kreeg Angela van meneer
en mevrouw Duprée haar vlie
gerslogboek uitgereikt. Dat is
een boekje waarin alle gemaak
te lesvluchten worden geno
teerd. De eerste vlucht op weg
naar haar brevet is in ieder ge
val gemaakt. Een lokale vlucht
van EHLE (luchtvaarttaai voor
Lelystad) naar EHLE staat er op
LEIDEN CAROLINE VAN OVERBEEKE
De evolutietheorie moet wor
den opgenomen in het eindexa
men biologie. Dat vinden tien
hoogleraren van de Leidse
Rijksuniversiteit. Vorige week
schreven zij in een brief aan
staatssecretaris T. Netelenbos
(onderwijs): „Biologische en re
ligieus-geïnspireerde argumen
ten dienen niet tegenover elkaar
gebruikt te worden."
De tien hoogleraren zijn ver
bonden aan het Leidse Instituut
voor Evolutionaire en Ecologi
sche Wetenschappen. Dit insti
tuut doet veel onderzoek naar
mechanismen van de evolutie
theorie: het onstaan en de ont
wikkeling van organismen -
mensen en dieren - en hun
strategieën om te overleven.
Volgens secretaris J. van der
Molen willen de Leidse onder
zoekers hun geluid laten horen
omdat de huidige discussie zich
teveel toespitst op zaken die
niets met het onderwerp te ma
ken hebben.
„Zo vinden wij dat je religie
en biologie uit elkaar moet hou
den: dat zijn compleet verschil
lende dingen. Wij stellen: de
hoofdzaken van de stan* |1
wetenschap in een bepaal
gebied horen thuis in hei
traal schriftelijk einden
Daar komt bij dat wij on
gen maken over de toekor
generatie studenten en
zoekers. Ze lopen achtei
op als er in het voortgezi
derwijs niets aan dit ondi
wordt gedaan."
De Leidse wetenschj
vinden het onzinnig om
ten over het 'waarheidsge
van de evolutietheorie. „A|
te waarheid bestaat niet
wetenschap. Het gaat er
om of een bepaalde
bruikbaar is. En wetens
pers blijven zoeken naam
theorieën die een verscl
nog beter kunnen verklare
Met de evolutietheorie
nen ook andere verschiji
worden verklaard, aldus Vi
Molen. „Kijk bijvoorbeeli
het VPRO-discussieprogr
over het geheugen: daar
de evolutietheorie rege!
aangehaald en de mens
derdeel van de natuur
Niet alleen door biologen
ook door psychologen en
Universiteit houdt studiedag
over 'Indische Nederlanders
FOTO UNITED PHOTOS DE BOER LEIDEN CAROLINE VAN OVERBEEKE
de eerste bladzijde van het
boekje van Angela genoteerd.
Met de handtekening van me
neer Duprée erbij, als bewijs dat
zij de vliegles goed heeft doorlo
pen. Voor de andere vluchten
moet de bezorgster overigens
nog even wachten. Eigenlijk
mag je pas vliegles nemen vanaf
je zestiende jaar.
De instructeur heeft wel ver
trouwen in de vliegkunsten van
Angela. Volgens hem heeft zij
aanleg om vliegenier te worden.
Angela, de bezorgster van
wijk 140, rond de Kruis
tochtstraat had gisteren wel een
'mazzeldagje', zoals zij het zelf
noemt. Vrij van school en een
onverwachte vliegles op de tijd
dat ze eigenlijk haar kranten
wijk had moeten lopen.
Nerveus was ze trouwens wel
toen ze in het vliegtuig stapte:
„Ik was super zenuwachtig",
vertelt ze „Ik was echt bang dat
we zouden neerstorten."
Achteraf viel dat ajlemaal wel
mee. Angela denkt dat ze nog
wel eens terugkomt op het Lely
stadse vliegveld voor een twee
de vliegles. Op weg naar huis
leest ze aandachtig de informa
tie door die ze van de vlieg
school heeft meegenomen. Het
enthousiasme voor het vliegen
is in ieder geval gewekt. „Hé, ik
als ik piloot wordt, kun jij gratis
met mij meevliegen. Zelfs naar
Afrika.", zegt ze in de auto op
weg naar huis tegen haar broer
tje.
De Japanse bezetting en de dekolonisatie van het voormali
derlands-Indië zijn hoofdthema's van de studiedagen 'Indiscl
derlanders' van de Leidse Rijksuniversiteit. Donderdag bej
lezingen over deze onderwerpen in het Leidse Academiegi
de tweede dag verplaatsen de sprekers en bezoekers zich m
Haagse Congresgebouw.
Het is dit jaar een halve eeuw geleden dat de oorlog in hei
malig Nederlands-Indië officieel ten einde kwam en de onafli
lijkheid werd uitgeroepen. De maatschappelijke en politiek
wikkelingen daarna hadden grote gevolgen voor de grote gro
dische Nederlanders en totoks. Zij voelden zich niet meer tl
het land en velen verlieten hun geboorteland.
Op het symposium staan de jaren 1942-1962 centraal. 1
gaat het vooral over persoonlijke ervaringen en belevenissi
Indische Nederlanders. Die dag krijgt minister E. Borst in Der
het boek 'Het einde van Indië' aangeboden met interviews n
der meer Adriaan van Dis en Rudy Kousbroek.
De studiedagen over Indische Nederlanders worden sind
gehouden door het Leids Instituut voor Sociaal Wetenscha]
Onderzoek (LISWO). Dit jaar wordt nauw samengewerkt r
Leidse vakgroep geschiedenis, het Indisch Wetenschappelijk
tuut in Den Haag en de Stichting Herdenkenking 15 augustui
HILVERSUM «ANP
De helft van de Nederlandse bevolking vindt de kerken
onvoldoende deskundig om uitspraken over kwesties van
oorlog en vrede te kunnen doen. Volgens steeds meer
Nederlanders kunnen de kerken er beter het zwijgen toe
doen en zich richten op het helpen van slachtoffers van
oorlogsgeweld.
raties. Voor kerkelijke uitspra
ken over oorlog en vrede in het
algemeen is meer steun: 44 pro
cent vindt dat een goede zaak,
39 procent niet.
Bijna de helft (49 procent)
vindt de kerken niet deskundig
genoeg om in het openbaar hun
standpunten over oorlog en vre
de te verkondigen. Meer dan de
helft (53 procent) ziet deelname
aan politieke discussies over dit
thema niet als een kerkelijke
plicht. Volgens 68 procent kun
nen kerken beter andere activi
teiten ontplooien. Hulp aan
slachtoffers, steun aan Neder
landse VN-militairen en bidden,
scoren daarbij het hoogst.
IKV-secretaris Mient Jan Ea-
ber noemt de uitkomsten
'triest'. „Blijkbaar denkt het pu
bliek de kerken in deze alleen
nog een rol toe bij het oprui
men van de brokken. Dat is tra
gisch."
Faber vindt dat de kerken de
afwijzende houding van het pu
bliek over het spreken over oor
log en vrede grotendeels aan
Dat blijkt uit een opinie-onder-
zoek van de Katholieke Univer
siteit Nijmegen, waarvan de re
sultaten gisteren in het televi
sieprogramma Studio RKK zijn
bekendgemaakt. Juist deze
week is het Vredesweek, georga
niseerd door het Interkerkelijk
Vredesberaad (IKV), dat zich de
afgelopen jaren namens de pro
testantse kerken vooral heeft in
gezet voor verzoening in voor
malig Joegoslavië en in de Kau-
kasus.
In 1979 vond nog 49 procent
van de Nederlanders dat de ker
ken zich over het concrete on
derwerp van de kernwapens
moesten uitspreken. Nu is 44
procent van mening dat de ker
ken in de burgeroorlogen die
gaande zijn, hun stem beter niet
kunnen laten horen. Volgens
meer dan de helft van de Ne
derlanders kunnen de kerken
beter hun mond houden over
de deelname van het Neder
landse leger aan VN-vredesope-
zichzelf te wijten hebben. Met
name in de kwestie-Joegoslavië
hebben de kerken het volgens
hem laten afweten in de discus
sie over het gebruik van geweld.
„De kerken hebben zich niet
aan de problemen durven bran
den. Als je dat niet durft, kom je
per definitie in de marge te zit
ten."
Secretaris Jan ter Laak van de
rk-vredesbeweging Pax Christi
vindt de enquête-resultaten
juist wel positief. „Als mensen
over de rol van. de kerken wor
den ondervraagd, denken ze
vooral aan kerkelijke leiders.
Het is logisch dat ze van kerklei
ders geen gedetailleerde uit
spraken over oorlog en vrede
verwachten. Het is heel gezond
dat de mensen zeggen: kerken,
hou een beetje afstand."
Legerbisschop mgr. J. Punt
zei in het tv-programma Studio
RKK dat de kerken niet deskun
dig zijn op het gebied van mili
taire strategie maar wel wat be
treft 'de diepere ethische grond
slagen van vrede en gerechtig
heid'. Het spreken van de ker
ken inzake oorlog en vrede
houdt volgens hem in het 'aan
reiken van criteria voor verant
woord handelen vanuit het
evangelie'. Behalve dat móeten
de kerken 'oproepen tot gebed',
aldus Punt.
DE KERKBLADEN
Vrienden 'van de Alphense
predikant N.J.M. Hoogendijk
hadden onlangs een jubileum
te vieren. En een onderdeel
van het feestprogramma was
een bezoekje aan Ma
durodam. „Voor ons was het
een weerzien na zo'n kleine
dertig jaar, toen wij er ook een
keer met onze kinderen waren
geweest", schrijft Hoogendijk
in het Alphense kerkblad over
dit 'weerzien met plezier'.
Het miniatuurlandje haalde
meteen de predikant in Hoog
endijk naar
boven. Hij
bedacht zich
dat er op de
achtergrond
'een gewel
dig kunnen
en kennen
van mensen
is die con
stant bezig
zijn om hier
de boel
draaiende te
houden'.
„En ik be
dacht:
Schepping
of evolutie?
Of allebei?"
In zo'n
miniatuur
stadje kan je
je ook een
beetje als
een god voelen, meent Hoog
endijk. „Je ziet er op neer
vanuit de verhevenheid van je
lengte, je ziet alles ordelijk be
wegen en kan denken dat het
allemaal heel goed is, wat daar
tot stand is gebracht. Hier en
daar hapert er wel wat, maar
dan moeten de reparateurs er
aan te pas komen. En soms
vinden er echte restauraties
plaats, want ook dat blijkt no
dig te zijn. Madurodam geeft
dus een echt beeld van het le
ven."
Madurodam blijkt ook een
christelijk stadje te zijn. „Ten
minste, als je kijkt naar de in
verhouding vele kerken: van
de St. Jan in Den Bosch tot de
hervormde kerk van Maasdijk;
van de Utrechtse Dom tot de
Lange Jan van Middelburg. Bij
een paar van die kerken vind
je ook poppetjes van mensen.
Maar kennelijk heeft de secu
larisatie ook in Madurodam
toegeslagen. Want mij viel ten
minste op, dat al die mensen
de kerk verlaten! Ze gaan niet
naar binnen, maar komen er
uit. Als je bij de St. Jan van
Den Bosch een dubbeltje in
het daarvoor bestemde gleufje
gooit, komen ze zelfs in bewe
ging: een processie, een op
tocht die de
kerk verlaat.
Kijk, dacht ik
weer: ook dat
is een beeld
van de wer
kelijkheid:
hoevelen zijn
er niet die
nog wel
(wat) geld
aan de kerk
geven, maar
er verder lie
ver uit dan in
gaan? Om
dan nog
maar niet te
denken aan
al die bezoe
kers van Ma
durodam,
die er met
een zekere
vertedering
ar staan te kij
ken: herinneringen aan een
lang en ver verleden? Wie zal
het zeggen."
Als de beheerders van Ma
durodam de looprichting nu
eens omdraaiden, suggereert
Hoogendijk. „Zodat de men
sen niet de kerk uit, maar er
juist naar binnen gaan? Zou
dat een goede invloed kunnen
hebben op de kerkgang van al
die bezoekers?"
Hij geeft zelf het antwoord.
„Ach nee, Madurodam is toch
een soort sprookje, een mooi
en een leuk sprookje, maar
meer niet, zal men zeggen. En
daar zal geen evangeliserende
beweging van uit gaan."
Rijnlandse Kerkbode
ONTMOETING
Klfkbode
MPETRUS INFOQQB
QsciunaE'SEMroED
en weemoed n;
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
Rooseveltstraat82 071-356356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-128030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/mvr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-128030
DIRECTIE
B. M. Essenberg,
G. P. Arnold (adjunct), J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor, F. Nypels,
H. G. van der Post (adjunct)
•PUBLIC RELATIONS
W. H. C. M. Steverink 071-356356
OMBUDSMAN
R. D. Paauw 071-356215
Tel. dag. 9.30 -11.30 uur of per post.
REDACTIE
G.J. Visser, chefredactie nieuwsdienst/kunst
H.W. van Egmond, chef red. Groot Leiden
AJ.B.M. Brandenburg, chef eindredactie regi®
F. Blok, chef eindredactie algemeen
W.F. Wegman, chef red. Duin- en Bollenstreek
W. Spierdijk, chef sportredactie
J. Preenen, chef binnen-, buitenland, eco
Redactie:
Hoofdredactie:
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17
071
ABONNEMENTEN
bijvooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per maand (autom. betaling)
per kwartaal (acceptgiro)
per kwartaal (autom. betaling)
per jaar (acceptgiro)
per jaar (autom. betaling)
VERZENDING PER POST
per kwartaal (NL)
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTE
Voor mensen die moeilijk lezen, sled
hebben of blind zijn (of een andeie
dicap hebben), is een samenvattinc
regionale nieuws uit het Leidsch De
geluidscassette beschikbaar Voor ir
08860-82345 (Centrum voor Gesprt
WÊÊÊÊÊÊÊm
H U I Z
ZIEKE
ONGEVALLENDIENST
Academisch Ziekenhuis vanaf zaterdag 13.00 t/m dinsdag 13.00 6
woensdag 13.00 t/m vrijdag 13.00, woensdag 13.00 uur (Diaconess
en dagelijks St.Elisabeth Ziekenhuis.
BEZOEKUREN
DIACONESSENHUIS
(tel. 071-178178): dagelijks 14.30-15.15 uur en 19.00-19.45 uur.
Kraam- en zwangerenafdeling: buiten de gewone bezoektijden, vck
ners bovendien van 10.30-11.15 uur en van 19.45 - 21.00 uur
Special Care Unit: 10.30-11.00 uur, 15.00- 15.30 uur en 19.00-19.30
na overleg met de dienstdoende verpleegkundige.
Kinderafdeling: 10.30-19.00 uur, na overleg met de dienstdoen
pleegkundige.
Jongerenafdeling: 14.30-15.15 uur en 19.00-19.45 uur.
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging St. Elisabeth
(tel. 071-454545): dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30 uur, kla
II daarnaast ook 11.15-12.00 uur.
Kraamafdeling: 14.30-15.30 uur en 18.30-19.30 uur (voor vaders tc
uur).
Kinderafdeling: 14.30-19.00 uur (voor ouders de gehele dag).
Afdeling hartbewaking (CCU)en intensive care (IC): 14.00-14.30
18.30-19.00 uur.
Spoedeisende hulp: dag en nacht geopend
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging Rijnoord
(tel. 01720-63131) dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30 uur,
en II daarnaast ook 11.15-12.00 uur.
Geen spoedeisende hulp meer mogelijk
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
(tel. 071-269111): alle patiënten (behalve kinderen) 14.15-15.00
18.30-19.30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde 18.15-19.00 uur, 19.00-20.01
leen Partners/echtgenoten met kinderen.
Voor zwangeren: zaterdag en zondag van 10.00 tot 11.00 uur, uit
voor partners/echtgenoten en eigen kinderen.
Kinderafdelingen: voor ouders van opgenomen kinderen is t
zoek mogelijkheid in overleg met de hoofdverpleegkundige.
Voor andere bezoekers gelden de volgende tijden: keel-, ne
kunde en neurologie: 14.15-15.00 uur en 18.30-19.30 uur; o
heelkunde 14.15-15.00 uur en 18.30-19.00 uur.
Kinderkliniek: zalen voor peuters, kleuters en grote kinderen: 15.1
uur; babyzaal en boxenafdeling: volgens afspraak.
DE WEEK VAN
DE BEZORGER
Een week per jaar wordt er
door alle kranten in Neder
land extra aandacht aan de
bezorgers van de krant be
steed. De Week van de Be
zorger staat dit jaar in het
teken van de droomwens.
De krant laat deze week een
aantal droomwensen van
bezorgers in vervulling gaan.
Angela Reckman uit Haar
lem zat voor het eerst van
haar leven, hoog bovenin de
lucht, achter de stuurknup-
pel van een sportvliegtuigje
van Martin Air.
Eerst dacht ze erover om als
droomwens parachutespringen
op te geven, maar daar zag ze
even later toch maar van af.
Bang was ze, dat ze eenmaal
boven niet zou durven te sprin
gen. Dan maar vliegen dacht
Angela Reckman. Toch de lucht
in, maar ook met het vliegtuig
weer veilig naar beneden. Ge
vlogen had ze wel eens op reis
naar Spanje, maar ze zou zo
graag eens een vlucht meema
ken in de cockpit, naast de pi
loot.
Bij de vliegschool van Martin
Air in Lelystad, stond daarom
een klein lestoestel van het type
American Tiger klaar. Samen
met een piloot die met Angela
en haar broertje Mare een
vlucht zou maken boven
Flevoland. Maar de heer Duprée
bleek behalve piloot ook al bijna
twintig jaar bevoegd vliegin
structeur. En zo
ging niet alleen
Angela's wens
in vervulling,
maar kreeg
zij ook on
verwacht
haar eerste
vliegles.
Daar had
de be
zorgster
niet op
lartinaie Lelystad
IKV-secretaris Mient Jan Faber: „Uitkomsten triest.
FOTO ARCHIEF
