.d! 'Raggende Manne' op cd-rom uropa' centraal in de X Cultuur Kunst S dripmuseum kost tien miljoen iows Toon Hermans imen op video §uchtig tussendoortje theatergroep Desiree Schrijfster Mendels (93) overleden Spectaculaire Afrikaanse opening van nieuw schouwburg-seizoen Jeroen Brouwers heeft ernstige Holland-fobie =£AC IAG 15 SEPTEMBER 1995 CHEF CERT VISSER. 071-356441 I. jngen» De bouw van het Nederlands Stripmuseum in Gro- jéngaat tien miljoen gulden kosten. Het gaat deel uit maken èen groot winkelcomplex met ondergrondse parkeergarage e binnenstad van Groningen. Het museum, dat circa 2500 kante meter groot wordt, verrijst bovenop de parkeergarage, museumbestuur maakte de plannen gisteren bekend. Het nuseum gaat zich bezighouden met promotie, documenta- rchivering en presentatie van strips, illustraties en cartoons [ederlandse tekenaars. ant-CD levert veel op voor Bosnië De CD voor de kinderen in Bosnië, die Britse popster- rorige week in één dag hebben opgenomen, heeft in vier da- Jbijna 5 miljoen gulden opgebracht. Dit deelde de platen- ■tschappij gisteren mee. Het album Help! is direct doorgesto- liaar de top van de Britse hitparades. De CD werd zaterdag ■bracht, zes dagen nadat hij was opgenomen. Groepen zoals psen Suede en oudgediende Paul McCartney namen de plaat pi studio's in Groot-Brittannië, Frankrijk en Spanje. De op- hgst is bestemd voor kinderen die het slachtoffer zijn van de login Bosnië. stolen schilderij Mesdag terecht iag Eén van de twee op 9 juni gestolen schilderijen van jnuseum Panorama Mesdag is door de Haagse politie terug- Hen. In verband met de diefstal zijn drie Hagenaars aange ven. Twee daarvan hebben inmiddels bekend betrokken te geweest bij de diefstal. De politie hield de hoofdverdachte, 18-jarige man, op 8 september aan. Een dag later waren de s, 43 en 38 jaar oud, aan de beurt. In het huis van een van rof de politie het schilderij aan. Het tweede schilderij is nog Iterecht. B Hermans heeft eem me- |l gesloten met platen- ichappij Polygram. De in lets 78-jarige artiest heeft ■hten over al zijn werk on- bracht bij de platenmaat- ipij. Hermans stond sinds ülereerste one-man show contract bij EMI. Hij echter dat het tijd werd ijn carrière een nieuwe ïg te geven. 3 Roos, president van Po- Nederland en vice-pre- ft van Polygram Europa is Jtevreden over het super pet. „Toon is natuurlijk jbnieke liedjesschrijver in ■land. Zijn shows zijn bij- leeld nog nooit op video kracht, en daar willen wij lerandering inbrengen. De platenmaatschappij heeft in enkele gesprekken overeen stemming met Hermans kun nen bereiken. Er zijn onder meer afspraken gemaakt over nieuwe shows en een nieuwe ded, die volgens Roos binnen een maand of drie wordt ver wacht. „Toon is zeer produktief. Hij schrijft op dit moment een liedje per dag en heeft nog heel wat onbekend werk liggen, dus er zit nog heel wat aan te ko men. Ook gaat hij weer optre den." Onder het contract vallen op dit moment ondermeer de rechten over zo'n vijfhonderd liedjes en tien shows. Volgens Roos hebben veel van de liedjes van Toon Hermans sterke inter nationale potentie. „We zullen er dus aan gaan werken dat gro te buitenlandse artiesten deze liedjes gaan opnemen." lbo ECENSIE.MARGRIET PRINSEN groep Desiree met 'Adio...mijn Regie: Kenneth Herdigein en Hans 't Veld. Met' Marion Amschwand, Lee, Helen Suyderhoud, Johannes tenneth Herdigein, Hans Man in 't zien: Den Haag, Theater a/h sept; Haarlem, Toneelschuur, 28 sept.; Rotterdam, Lantaren/Ven ster, 12 t/m 14okt. TONEEL r. mooi thema: 'Adio...mijn gaat over afscheid ne- Over het onherroepelijke eid van iemand die dood- het wrede afscheid van eliefde die je verlaat en het lerende afscheid van het dat je voor het eerst naar ■9 )l brengt. op het eerste gezicht bij- ere cast: Vivian Lee, een ?res uit Bremen; Marion hwand, een danseres uit Hans Man in 't Veld, aeth Herdigein, Helen Suy- lud en Johannes Haag, ac- uit Driehuizen, Amster- Brussel en Hamburg die al r met elkaar samenwerk- -Een werkwijze die geba- is op improvisaties, in de traditie van het Werkthea- lar Hans Man in 't Veld ja- aan verbonden was. jm, niets dan veelbeloven- ?evens. komt 'Adio...mijn lief- i de verste verte niet toe ;t inlossen van die belofte, s een voorstelling die elke ontbeert, die aan elkaar hangt als los zand en waarvan de losse onderdelen er bovendien maar zelden in sla gen te ontroeren, te vermaken of de geest te prikkelen. In de hoek traint een bokser met een grote, blauwe boksbal, de zan geres zingt zo nu en dan een lied, begeleid door fluit, piano en soms een achtergrond koortje, de danseres danst wat rond en tussendoor horen wij flarden tekst: een gedicht van Judith Herzberg, een citaat van Rainer Maria Rilke en uit het le ven gegrepen dialogen. Een de- kaan houdt een redevoering op de begrafenis van een student, de bokser vertelt wat hij voelde na zijn eerste k.o. (knock out) en met zijn allen zingen ze het levenslied van Simon en Gar- funkel: bye bye love, bye bye happiness.... Op.een enkel geestig moment na - een berispend woordje van de bokser in zijn moeizame Ne- 'derlands: „als je afscheid neemt, wees dan geen kleef- pleister, maar ga!"-, blijft het niets dan lucht: een aardig lied je, een leuk dansje, een vrijblij vend verhaaltje. Het is alsof de regisseurs Hans Man in 't Veld en Kenneth Herdigein wat luch tige tussendoortjes op een schaal gegooid hebben: een ge zellige afternoon tea met een cakeje, wat koekjes, een enkel bonbonnetje. Niets dat beklijft, niets dat echt raakt. 'Een soort bonus, om iets aan de muziek toe te voegen „Welkom bij de Raggende Manne", praat de computer. „Pak het handje en voel m'n lichaam." Daar zit je dan: muis in de hand. Voor je het weet zap je naar het 'Darm kanaal', waar je het 'Ende van de Mol' kunt zien. Of be land je in de 'blinde darm', waar je in het wilde weg moet zoeken naar het lichtknopje, omdat je de cursor niet eens meer op het beeldscherm kunt zien. HAARLEM PETER BRUYN Het zal duidelijk zijn. Hier wordt de taal van de 'nieuwe media' gesproken, in combina tie met de taal van de Raggende Manne. De baarmoeder kan be zocht worden. Er is het spel 'Ka mikaze Angels', gebaseerd op de onbevlekte ontvangenis en het kerstverhaal. Animatiefilm pjes. Uiteraard kun je ook 'het geslacht' voelen, waarop een grote penis in beeld verschijnt. Onder het motto 'Wordt zelf lid', schieten tientallen adressen over het scherm. Amnesty Inter national is erbij. Greenpeace. En natuurlijk de Raggende Manne fanclub. „Een soort bonus, om iets ex tra's aan de muziek toe te voe gen", noemt Geert Timmer, ali as Bob Fosko de cd-rom 'Rooie Pap' van de Raggende Manne die volgende week verschijnt. „Heel veel van die cd-roms van popmuzikanten zijn zo preten tieus. Vol serieuze informatie. Dat vind ik onzin. Wij wilden gewoon laten zien dat je ook wat anders met dat medium kunt doen." De meeste mensen zullen toch vooral geïnteresseerd zijn in de muziek op 'Rooie Pap', het zes de album sinds Fosko in 1988 besloot zijn frustratie en woede vrijelijk op de geluidsband te kwakken, zonder zich iets van de gangbare popconventies aan te trekken. Sindsdien is de be zetting van de Raggende Manne een aantal malen gewijzigd, zonder dat de creatieve princi pes veranderd zijn. Toch klinkt 'Rooie Pap', dat in de Haarlemse Bananasstudio werd opgenomen met Sander Janssen en Martijn Bosman als producers, anders dan de voor gangers. Gestruktureerder. Toe gankelijker dan 'Zaad', uit 1994 en het veel meer jazz-gerichte 'Weense Pletterij' uit 1992. Het moment „Op de vijf vorige cd's hebben we geprobeerd 'het moment' in de studio te vangen", verklaart Fosko. „Dat hebben we deze keer eveneens gedaan, maar nu wilden we die momenten ver volgens ook vormgeven. Ge woon een andere manier van werken. Vroeger waren we maar één of twee uur per dag echt produktief in de studio. Nu za ten we van vroeg tot laat aan die nummers te werken. De uitda ging was om het concept van de Raggende Manne in tact te hou den. Meer struktuur, terwijl het overdonderende toch overeind bleef." Dat levert op 'Rooie Pap' het pakkende popliedje 'Allemaal voor jou' op, maar ook een paar andere nummers die nu al tot de absolute Manne-klassiekers gerekend mogen worden, zoals 'Bonnetje' ('Je mag me ruilen binnen tien dagen, met een bonnetje') en het bij ieder con cert luidkeels meegezongen 'Poep in je Hoofd' ('Zal ik jou eens effe lekker in je bek schij- ten?'). Om nog maar te zwijgen •van het compacte 'Ik Willem, ik Willem, ik Willem Alexander' en het op schrijver/schilder Ar mando geïnspireerde 'Vrijheid'. De zwenking naar meer rock en pop heeft volgens Fosko veel te maken met de bezettingswij- ziging in de band, waarin naast hemzelf en oudgedienden drummer Palli Gudmundsson en bassist Dicky Schulte Nord- holt, de twee nieuwe gitaristen: ex-Gotcha! frontman Robadope Ro en Arnold Smits die ook bij The Blue Man Can speelt. Daar naast zijn er op de nieuwe cd gastrollen voor Hein de Kort en de Haarlemse schilder/muzi kant Hannes Kuiper, van wie la ter dit jaar ook een eigen cd ver schijnt. Slaaf Bang om slaaf te worden van het verwachtingspatroon van het publiek - nóg meer schel den en tieren - is Fosko niet. „Dan zou ik onmiddellijk stop pen. Het is wel zo dat ik voor mijzelf een bepaalde vorm heb DEN HAAG ANP De schrijfster Josepha Men dels is zondag op 93-jarige leeftijd overleden. Dit is giste ren bekend geworden. Ze is volgens haar wens in stilte be graven. Josepha Mendels was aanvankelijk journaliste. Ze woonde sinds 1936 in Parijs, waar ze van 1945 tot 1948 werkte op de persafdeling van de Nederlandse ambassade. In 1947 maakte ze haar lite- raire debuut met de opzienba rende roman 'Rolien en Ra- lien'. Het was het opmerkelijk erotisch getinte verhaal over een meisje dat door haar alter ego een gevangene van zich zelf wordt. In al haar boeken neemt de man-vrouw-verhou- ding in al haar facetten, maar met nadruk op de seksualiteit, een belangrijke plaats in. Voor haar boek 'Als wind en rook' (1950) kreeg ze de Vijver bergprijs. Daarin beschrijft ze de problematiek van het half joods zijn. Dit thema staat ook centraal in 'Je wist het toch' (1949) en 'De Speeltuin' (1970). Josepha Mendels, die veel publiceerde in onder meer het feministisch maand blad Opeij, was Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. >ositie, theater en lezingen CAROLIEN GROENEVELD inli ureel Centrum De X in Leiden gaat op zoek 'de identiteit van Europa'. Onder de naam ibando' staan enkele lezingen, een interna- le expositie en een theatervoorstelling op het ramma. fke van der Tooien bedacht het thema voor J :ultureel festival. Van Tooien: „Het begon liet idee zeven jonge kunstenaars uit ver- lende Europese landen in de X te laten expo- Zij maakten elk vier schilderijen. Het on- verp moest iets met Europa te maken heb- De kunstenaars gingen ook gezamenlijk aan ag. Het leek mij wel een aardig idee om dit ar uit te werken en een paar lezingen over de eid van Europa te organiseren." De tentoon- ng wordt vanavond geopend en duurt tot en 3 oktober. >or de eerste van de drie dubbellezingen 17 september, aanvang 13.30 uur) zijn gastsprekers uitgenodigd die verschillende trele stromingen vertegenwoordigen. Tooien: toricus Frits Boterman bijvoorbeeld be- akt de Duitse cultuurpessimist Oswald 'gier. Daarna geeft de Belgische cultuurfilo- Dieter Lesage een lezing over het post-mo- isme." 1 de tweede lezingenmiddag (zondag 24 sep tember, aanvang 13.30 uur) gaat cultureel antro poloog Mattijs van de Port in op de vraag wat de burgeroorlog in voormalig Joegoslavië' voor Euro pa betekent. Historicus Maarten van Rossum geeft zijn visie op de machteloosheid van Europa in deze kwestie. Op de derde lezingenmiddag (zondag 1 okto ber, aanvang 13.30) staan twee filosofen, de Ame rikaan George Embree en de Pool Slawomir Magalan tegenover elkaar in een debat over Euro pa. Het toneelstuk van Ab Gietelink - 'Het Hol- landsch Kabinet' - gaat over de toekomst van Ne derland. Gietelink meent dat het is gedaan met Nederland na de eenwording van Europa. In zijn theaterstuk herinnert hij aan tal van historische gebeurtenissen in Nederland zoals de waters noodramp van 1953. Ab Gietelink waarschuwt voor het verloren gaan van' de 'Nederlandse ziel'. Zijn toneelstuk wordt uitgevoerd op 27 septem ber, aanvang 20.30 uur. Het is de eerste keer dat er in het Leidse theater zo'n groot cultureel evenement wordt georgani seerd. „Ik geef toe dat het pittige kost is, maar ik denk niet dat alleen 'intellectueel' publiek zal ko men. Wij hebben juist geprobeerd om het zo toe gankelijk mogelijk te maken. Ik verwacht dat dit veel mensen zal trekken," zegt Van der Tooien. Geert Timmer, alias Bob Fosko van de Raggende Manne. „Mijn woede en frustraties zijn echt." gekozen en dat ik mij daaraan houd. Maar dat ervaar ik niet als een blok aan m'n been. Inte- gendeel. Ik ben gewoon zoals ik mij als Böb Fosko voordoe. En dat is nog lang niet uitgeput. Als er wat te klagen valt sta ik voor aan'om m'n bek open te trek ken. Maar als je het verwach tingspatroon van anderen volgt, dan kun je je artistieke integri teit niet bewaren. Dan ben je niet vrij meer. En daar is het bij de Raggende Manne uiteinde lijk allemaal om begonnen: Vrij heid". Sommige mensen vatten zijn teksten op als een potje brutale schuttingtaai. „Maar dat is het niet. Het is gewoon bedoeld om de dingen zo kernachtig moge lijk te vertellen. Niet om het pu bliek op de kast te jagen. Het is in feite heel serieus. Mijn woede en frustraties zijn echt. Neem nu een liedje als 'Ik doe het alle maal voor jou', onze meest re cente single. Die is wel op de ra dio geweest, maar geen hit ge worden. Dat snap ik dan niet. Als je al die shit hoort die in de top-40 staat, dan moet je als discjockey toch eigenlijk ontzet tend blij zijn dat je ook nog een goede plaat als die van ons kunt draaien?". Nieuw project fotografie documentaires r. AMSTERDAM ANP Het Nederlands Foto Instituut in Rotterdam en de Mondriaan Stichting in Amsterdam gaan samen een groot project opzet ten dat een impuls moet geven aan de documentaire fotografie. Onder de titel PhotoWork(s) in Progress zullen elke anderhalf jaar twee of drie (inter) nationale fotografen een opdracht krijgen voor een speciale tentoonstel ling. De kosten van het PhotoWork (s) in Progress bedragen rond 250.000 gulden per jaar. Zij wor den door de twee instellingen gezamenlijk gedragen. Naar verwachting wordt de eerste op dracht in maart 1996 wordt ver strekt. Een onafhankelijke inter nationale commissie van des kundigen zal het onderwerp be palen en de fotografen selecte- RECENSIE MAARTEN BAANDERS Voorstelling: 'Heritage' door Les Ballets Africains de Guinée. Gezien 14/9 Leidse Schouwburg De Leidse Schouwburg kon het seizoen niet spectaculairder openen dan gisteren gebeurde met een optreden van Les Bal lets Africains de Guinée. Op de Uitdag vorige week in de Pieter skerk gaf de groep een voor proefje en toen was al duidelijk dat het publiek een zeer bijzon dere avond tegemoet kon zien. Het programma dat de 33 dansers en musici uitvoerden heet 'Heritage'. Het vertelt het verhaal van de cultuur van Gui née. Dit verhaal is niet een ge schiedenis zoals wij in het wes ten over onze cultuur zouden vertellen, maar een mythe. De held vindt in een magische grot een muziekinstrument, een ba- lafoon. Dit is een soort xylofoon, maar dan eenvoudiger, met houten latjes waarop geslagen wordt en daaronder kalebassen als klankkasten. Het is voor een mens verboden om hierop te spelen, maar de held kan het niet laten en haalt zich zo de woede van de geesten op de hals. Maar het blijkt dat hij zo prachtig kan spelen, dat de geesten hem toestaan het in strument mee te nemen. Met zijn buit komt hij bij zijn stam genoten op de akker en in het dorp. In allerlei feestelijke scè nes wordt het dagelijks leven in Guinée uitgebeeld. Op een op zwepende en vrolijke manier worden alle kanten van de cul tuur met muziek en dans ver bonden, van het zaaien en oog sten op het land tot het leven op het dorpsplein, waar de families hun totemdansen uitvoeren. El ke familie is met een dier ver bonden en bij deze dansen zijn de dansers dan ook als chim pansees, stieren, leeuwen en panters verkleed. De muziek en zang zijn van begin tot eind overrompelend en meeslepend. De trommels laten een weergaloos ritme ho ren waar de ene wilde dans na de andere op uitgevoerd wordt. Aandoenlijk is de scène waarin een onhandige speler niet met de andere slagwerkers mee kan komen, maar het uiteindelijk Beatles-spullen brengen record op bij veiling LONDEN AP Paul McCartneys handge schreven songtekst van 'Get ting Better' is gisteren voor 161.000 pond (ruim 400.000 gulden) verkocht, de hoogste prijs die ooit voor een pop- muziekdocument is betaald, aldus het veilinghuis Sothe by's. In totaal verkocht So theby's donderdag voor 739.000 pond (1,9 miljoen gulden) aan rock-'n-roll me morabilia. Het nummer 'Get ting Better' staat op het al bum Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band dat de Beatles in 1967 uitbrachten. Het manuscript werd door een anonieme telefonische bieder gekocht. Het vorige record stond ook op naam van Sotheby's en de Beatles. In 1992 bracht de tekst 'A Day in the Life' van John Lennon 48.500 pond (ruim 120.000) gulden op. Deze keer ging ook Mc Cartney's met ballpoint ge schreven tekst van 'Ob-la-di Ob-La-da' uit 1968 onder de hamer. Het document werd verkocht voor ruim 78.000 gulden. De deur van de slaapkamer van McCartney in Liverpool ging voor bijna honderdduizend gulden van de hand. De beroemde vest- jas van pauweveren die Jimi Hendrix tijdens zijn optre dens droeg werd voor ruim 62.000 gulden gekocht door de Hard Rock Cafe Group, die hem zal tentoonstellen in een van haar restaurants. Hendrix' Gibson Flying V gi taar, die volgens de catalogus van het veilinghuis tussen de 75.000 en 80.000 pond moest opbrengen, werd niet ver kocht omdat niemand ge noeg bood. toch leert en als een groot virtu oos triomfen viert. Er zijn ook fluiten, ratels en kora's. Een ko- ra is een kalebas met een steel en een grote hoeveelheid sna ren. Dit instrument klinkt als een harp en deze zachte tonen vormen een prachtig contrast met het indringende geluid van de andere instrumenten. De dans is een onophoudelij ke uitbarsting van energie. De dansers gaan er met hun totale lichaam in op. Ze schudden met hun armen en hun hoofd, trap pelen met de voeten net zo snel als het roffelen op de drums. De danseressen fladderen als nachtvlinders en de mannen wagen zich aan acrobatische sprongen en klimpartijen. Hoe wild er ook gedanst wordt, het valt op hoe gedisciplineerd en uitgekiend de bewegingen uit gevoerd worden. De dansers moeten over een geweldige conditie beschikken. Tot op het eind was er geen spoor van ver moeidheid te zien. Achteraf merkte ik dat ik zo intensief had zitten kijken dat ik er zelf moe van was. Moe maar voldaan. Standbeeld van Suske en Wiske in woonplaats Vandersteen HEIDE-KALMTHOUT ANP Als Ollie B. Bommel, zijnde heer van stand, in Nederland belang rijk genoeg is voor een eigen standbeeld, dan zijn onze 'Sus en Wis' dat zeker, moeten de Belgen gedacht hebben. De twee Vlaamse striphelden, waarvan deze week de 245e avonturen - 'Suske en Wiske en De 7 Schaken' - verscheen, krij gen daarom zondag hun eigen beeld, dat komt te staan tegen over het treinstation van Heide- Kalmthout. Het beeld, dat is gemaakt door de Vlaamse kunstenaar Gilbert Uitdenhouwen, wordt onthuld door 'Sus en Wis'-tekc- naar Paul Geerts en de burge meester van Heide-Kalmthout, Dirk Erreygers. Dat het beeld in Heide- Kalmthout komt te staan is niet vreemd. In deze plaats in de Antwerpse Noorderkempen za gen de twee striphelden immers het levenslicht daar hun geeste lijk vader, Willy Vandersteen, er tot zijn dood woonde en werkte. Het huis van de Vlaamse striptekenaar is overigens enke le weken geleden aangekocht door de provincie Antwerpen. Het is de bedoeling dat een deel ervan wordt ingericht als kin derstripmuseum. Het andere deel van het huis, waar nog steeds Studio Vander steen is gevestigd, zal in gebruik blijven bij Paul Geerts en zijn medewerkers. Verwacht wordt dat het kinderstripmuseum in 1996 zijn deuren opent. Jeroen Brouwers wil niet naar Nederland, 'het zweet breekt h de landsgrens'. ANTWERPEN GPD De Nederlandse schrijver Jeroen Brouwers, die naar eigen zeg gen meer Vlaming is dan Ne derlander, wil niet op tournee in Nederland. Dat meldt Luc Co- orevits, de directeur van het boekingsbureau Behoud de Be geer. De schrijver zou samen met zijn literaire broers Benno Bar nard en Geert van Istendael tus sen 16 oktober en 9 november zes Nederlandse steden aan doen met een literair program ma, als onderdeel van de reeks 'Geletterde Mensen'. Maar het feest gaat niet door. De in België wonende Brouwers zou een grote hekel hebben aan zijn va derland en zelfs nooit hebben toegezegd. Coorevits noch Benno Barnard voelt zich niet in het hemd gezet: „Ik heb Jeroen nooit anders horen zeg gen dan dat hij niet naar Neder land wilde. Zijn Holland-fobie is nog groter dan die van mij", zegt de al jaren in Antwerpen wonende auteur. „Het zweet breekt hem uit bij de lands grens. In Brabant wilde hij eventueel nog wel wat doen, maar voorbij de grote rivieren begint voor hem de hel". Benno Barnard was zelfs verbaasd toen hij van Coorevits een speellijst voor Nederland kreeg, waar zelfs Amsterdam op prijkte. De optredens in Vlaanderen van de drie auteurs gaan wel gewoon door.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 17