Irak klaar voor sr*'
invasie Koeweit'
GOED
KOOP
H
Buitenland
Einde aan herdenkingen
Driehonderd doden bij
treinongeluk in India
—N.-Zeeland
IJnaar het Hof
Hoop gloort voor
Liberia na akkoord
'Zie je welvrouwen horen hier niet thuis'
VS blijven bemiddelen
na dood onderhandelaars
CS®
Tamils verliezen geld
MAANDAG 21 AUGUSTUS 1995
President Sao Tomé vrijgelaten
lissabon De coupplegers in het Afrikaanse Sao Tomé en Princi
pe hebben vrijdag president Miguel Trovoada vrijgelaten. De
militairen namen het democratisch gekozen staatshoofd dins
dag vast, toen zij zonder geweld de macht overnamen op de
twee eilanden voor de Afrikaanse westkust.
Doden na overstromingen in Marokko
rabat» Zeker 156 mensen zijn verdronken bij overstromingen
als gevolg van hevige regenval in de nacht van donderdag op
vrijdag ten zuiden van Marrakech (Zuid-Marokko). De water
overlast heeft ook grote materiële schade aangericht, zo maakte
het ministerie van binnenlandse zaken zaterdag bekend.
ETA: Wij konden koning doden
bilbao De Baskische terreurorganisatie ETA heeft zaterdag ge
meld dat ze op Mallorca een aanslag op koning Juan Carlos had
kunnen plegen. In een door de Baskische krant Egin gepubli
ceerd communiqué staat dat de ETA twee keer de kans heeft ge
had, de vorst te doden. Op 9 augustus werd op Mallorca een uit
drie personen bestaand ETA-commando opgepakt.
Neonazi's ontkomen na verboden mars
scHNEVERDiNGEN» Ongeveer 250 Duitse en Nederlandse r
hebben zaterdagmiddag met vlaggen en spandoeken door het
Duitse stadje Schneverdingen gemarcheerd. De Duitse politie,
die een mars verwachtte in Hannover, was volledig verrast door
de demonstratie. De politie nkwam pas ter plaatsen toen de ne-
zonazi's al weg waren.
Tsjetsjenen overvallen politiebureau
moskou Tsjetsjeense guerrillastrijders hebben een politiebu
reau overvallen in Argoen, een plaatsje ten oosten van de
Tsjetsjeense hoofdstad Grozny. Ze houden vier politiemannen
in gijzeling. Volgens het Russische persbureau Interfax voerden
tussen de 250 en 300 militante aanhangers van Doedajev de
aanval uit en verklaarden ze het gebouw te zullen verdedigen.
Volgens gevluchte schoonzoon van Saddam Hussein:
'Irak had bijna
-w- -m -■ atoombom voor
Plannen voor een Iraakse invasie van Koeweit en Saudi-
Arabië zijn verijdeld. De inval had nog deze maand moe
ten plaatsvinden. Dat althans zegt de eerder deze maand
naar Jordanië gevluchte schoonzoon van Saddam Hus
sein, generaal Hussein Kamel al-Majid. Volgens hem
heeft zijn vlucht uit Bagdad een streep door de plannen
van de Iraakse president gehaald.
■J-BAGDAD AP-Rtr
Hussein Kamel zei
Iraakse troepenbewegingen in
de richting van de Iraakse ha
venstad Basra een voorberei
ding waren op een invasie in
Koeweit. Volgens de gevluchte
Irakees, die leiding gaf aan het
geheime Iraakse wapenpro
gramma, hadden alle legereen
heden opdracht gekregen Koe
weit en oostelijke delen van
Saudi-Arabië binnen te vallen.
Deze orders werden ingetrok
ken na zijn vlucht, op 8 augus
tus, samen met zijn broer
eveneens een schoonzoon van
Saddam en enkele mede
standers en hun aanhang.
Hussein Kamel zei dat het
Iraakse kabinet en de Revolutio
naire Commandoraad de inva
sieplannen hadden besproken
op bijeenkomsten waarop hij
ook aanwezig was.
Na de vlucht van de broers
namen de Verenigde Staten
'ongebruikelijke' troepenbewe
gingen in Irak waar. Daarop be
sloten ze extra materieel en
manschappen naar het Golfge-
bied te sturen en geplande ge
zamenlijke oefeningen met Jor
danië te vervroegen. De Ameri
kanen waren ook bang voor
Iraakse represailles jegens Jor
danië, nadat dat land de vluch
telingen politiek asiel had ver
leend.
Irak heeft de Verenigde Naties
'belangrijke en betekenisvolle'
informatie gegeven over zijn
biologische wapens. Ook deed
Bagdad een boekje open over
zijn nucleaire programma's. Dit
heeft Rolf Ekeus, het hoofd van
de speciale VN-commissie voor
de ontmanteling van het Iraakse
bewapeningsprogramma, giste
ren verklaard.
Ekeus, die enkele dagen gele
den in Bagdad al 'belangwek
kende gegevens' had gekregen,
zei dat hij nog meer informatie
verwacht. Bagdad had hem vo
rige week dringend verzocht
naar Irak te komen om nieuwe
informatie in ontvangst te ne
men. Die uitnodiging volgde op
de vlucht naar Jordanië van ge
neraal Hussein Kamel Hassan.
Ekeus heeft, zo verluidt in re
geringskringen in Amman, van
daag in Jordanië i
ting met Hussein Kamel en i
hoge Jordaniërs, onder wie
minister van buitenlandse
ken.
De Iraakse leider Saddam Hus
sein had nog maar drie maan
den nodig om een atoombom
gereed te hebben voor een test,
toen de geallieerde troepen het
bezette Koeweit te hulp scho
ten en de Golfoorlog begon.
Dat heeft de Britse krant Tlie
Observer gisteren gemeld.
De krant beriep zich op
bronnen die in contact staan
met het Amerikaanse team dat
Saddams naar Jordanië ge
vluchte schoonzoon, generaal
Hussein Kamel al-Majid, on
dervraagt. Deze vroeg op 8 au
gustus samen met zijn broer
en hun vrouwen, beide doch
ters van Saddam, politiek asiel
Iraaks geheime atoompro
gramma werd pas ontdekt na
de invasie van Koeweit in 1990.
Aanvankelijk schatte de CIA
dat Irak vier of vijf jaar nodig
zou hebben voor het bouwen
van een atoombom. Maar tij
dens de oorlog daalde de
schatting naar zes maanden.
Als het bericht in The Observer
op waarheid berust dan bete
kent dat, dat de Irakezen al
een bom hadden en deze al
leen nog moesten testen toen
het Iraakse leger in augustus
1990 Koeweit binnenviel.
londen Het Verenigd Konink
rijk heeft het afgelopen week
einde op feestelijke en traditio
nele wijze de lange reeks her
denkingen van gebeurtenissen
uit de Tweede Wereldoorlog af
gesloten. Gisteravond waren er
in Londen, Edinburgh, Cardiff
en Belfast gelijktijdig met veel
muziek en militair ceremonieel
vertoon gelardeerde bijeenkom
sten, waarin de doden en nabe
staanden werden geëerd. Eerder
op de dag werden overal in het
land herdenkings- en dankdien
sten gehouden.
Zaterdag verzamelden zich rond
Buckingham Palace naar schat
ting 200.000 toeschouwers bij
de parade ter ere van 'VJ Day',
waaraan 15.000 veteranen van
de oorlog in Azië deelnamen.
Voorop liep prins Philip, die zelf
in de oorlog tegen Japan in ac
tie kwam. Op de tribune was
het gezin van prins Charles voor
voor de bijzonder gelegenheid
weer herenigd (foto), 's Avonds
werd de lucht boven Londen
gekleurd door een spectaculair
vuurwerk, afgestoken op vijf
boten op de Theems. De ko
ninklijke familie bekeek het ge
heel vanaf het koninklijke jacht
Britannia. foto»epa
Einde burgeroorlog in zicht
IMeer dan 300 mensen zijn gis
teren omgekomen bij een van
de ernstigste treinrampen in de
I Indiase geschiedenis. Twee trei-
den haag anp
Nieuw-Zeeland wil dat het In
ternationale Hof van Justitie uit-
we'spraak doet tegen de voorgeno-
men Franse kemproeven. De
'ambassadeur van Nieuw-Zee-
land in Nederland heeft van-
EINmiddag om twaalf uur officieel
jbij het Hof het verzoek inge-
AUS,diend in om zich opnieuw te
puigen over de Franse kern-
Nieuw-Zeeland vraagt het
EN Hof een oude zaak, tegen de bo-
vengrondse Franse kernproeven
EN- uit 1973, te heropenen. Boven-
wil zij in een voorlopige
voorziening een verbod op de
hervatting van de (nu onder-
AFTgrondse) proeven.
nen die op weg waren naar New
Delhi, reden op een afstand
200 km van de hoofdstad op el
kaar. Zeker 400 mensen raakten
gewond bij de botsing ter hoog
te van Firozabad, ten zuidoos
ten van de Indiase hoofdstad.
Het ongeluk gebeurde nadat
een trein op het spoor bij Firo
zabad een koe had aangereden.
De trein kwam hierdoor tot stil
stand, waarna een sneltrein, on
derweg van de oostkust naar
New- Delhi, met honderd kilo
meter per uur op de stilstand
treinstellen inreed.
Aangenomen wordt dat door
een menselijke fout het sein
voor de achterop rijdende trein
op groen was blijven staan. De
twee treinen vervoerden meer
dan 2300 reizigers. De directeur
van de getroffen spoorweg
maatschappij vreesde vanmor
gen dat het aantal slachtoffers
verder stijgt.
Militairen helpen burgers bij
het bergen van de doden en ge
wonden. Premier P.V. Nara-
simha Rao, die vorige week tij
delijk minister van spoorwegen
werd, heeft hoge functionaris
sen naar de plek van de ramp
gestuurd. Het is het vierde In
diase treinongeluk dit jaar.
Het treinongeluk in India heeft e
s ravage veroorzaakt. Gevreesd wordt dat het slachtofferaantal nog zal stijgen.
Amerikaanse kadetten blij met 'falen' Shannon Faulkner
■hansdebruun
Tientallen kadetten stonden vrijdag te
en te juichen op het exercitieter-
i 'The Citadel', een van Amerika's
augijoudste militaire academies. Zij gooiden
hun petten in de lucht, namen elkaar op
gehdde schouders en hadden de grootste pret.
dat alles omdat een van hen kort daar-
bekend had gemaakt er het bijltje bij
te gooien. Vier dagen nadat de nieu-
opleiding was begonnen, kon Shannon
'aulkner het niet meer aan.
e kadetten vierden dat als eer
hing. Want Shannon Faulkner is een vrouw
fen The Citadel is een van de laatste puur
mannelijke bastionnen die er in de VS nog
«ijn. Drie jaar lang vocht Faulkner een juri
disch gevecht om als allereerste vrouw tot
'e exclusieve militaire school in Charleston
n South Carolina te worden toegelaten. En
nu dat gelukt was, gaf zij de strijd op. „Zie je
is de veelgehoorde reactie. „Vrou-
t horen hier niet thuis".
(Voor de vele vrouwengroepen en juristen
jdie Faulkner de afgelopen drie jaar in haar
bctie gesteund hebben, was haar besluit om
a een week al voor gezien te houden
norme dreun. Maar zij bezweek aan
e spanningen. Op de eerste dag al slaagde
fcij er niet in net als overigens vier man
nelijke kadetten om bij een temperatuur
t 37 graden de fitheidstest te voltooien,
e viel flauw, meldde zich ziek en uiteinde
lijk gaf zij op. Totaal gedesillusioneerd, ver-
Waarde zij.
De strijd van Faulkner heeft in Amerika de
laatste jaren grote aandacht getrokken. De
'S willen een geëmancipeerde samenleving
kijn en volgens de wet mag niet naar ge-
placht worden gediscrimineerd. Maar voor-
pi in het leger valt tegen de vooroordelen te-
Een vrouwen moeilijk te vechten. Toch zijn
0e grote militaire academies, zoals die van
pVest Point (landmacht), Annapolis (mari-
jne) en Colorado Springs (luchtmacht) al ja
ren opengesteld voor vrouwen.
Waar hier en daar kent Amerika nog man-
jnenbastions, die weigeren een vrouw toe te
laten. „Dat tast de geheiligde sfeer van onze
(academie aan", zei een kadet vrijdag met
uitgestreken gezicht. Vanaf het moment dat
Faulkner haar aspiraties uitte om tot The
Citadel te worden toegelaten, kwam een
Tnti-campagne op gang. Faulkner werd met
Ie dood bedreigd, op straat uitgescholden
ïn het kantoor van haar advocaten werd
tesmeurd. In kranten verschenen ingezon-
Ongeval op berg Igman
sarajevo-washington
den brieven waaruit niets anders dan pure
haat sprak.
Nu had Faulkner zich ook op slinkse wijze
toegang tot de 153-jaar oude The Citadel
verschaft. Op haar aanmeldingsformulier
had zij niet vermeld vrouw te zijn. Zij werd
toegelaten op grond van haar uitstekende
middelbare-schoolcijfers. Pas toen de toela-
tingsbrief in de bus was gevallen, liet zij we
ten vrouw te zijn. The Citadel weigerde haar
prompt, waarna de nu 20-jarige aan haar
juridische strijd begon. Die eindigde begin
dit jaar toen het Hooggerechtshof bepaalde
dat The Citadel niet het rechrt had om Faul
kner te weigeren.
De leiding van de academie aanvaardde dat
vonnis hoewel Faulkner fysiek niet fit
werd gevonden en deed alles om haar op
te nemen. Er werden speciale sanitaire
voorzieningen aangelegd, een speciaal
slaaphok gemaakt en de regel dat alle eer-
ste-jaarskadetten bij hun aantreden kaal ge
schoren moeten worden werd voor haar
opzij gezet. Maar het was al gauw duidelijk
dat Shannon Faulkner geen normale stu
dent zou zijn.
Mannelijke kadetten liepen met T-shirs
waarop The Bitch (de teef) stond. Auto's re
den rond met bumperstickers tegen Faul
kner. Bij haar komst werd gedemonstreerd
met borden als Save the males, shave the
Whale. De campuskrant van The Citadel
noemde haar Shrew Shannon (feeks Shan
non). Het huis van haar ouders werd beko
geld. De bedreigingen werden zo serieus
genomen dat Faulkner, toen zij maandag
haar opwachting maakte in Charleston,
door vier politiemannen werd begeleid.
Vanaf nu is The Citadel weer alleen voor
mannen, tot grote vreugde van de huidige
bewoners. „We zijn niet blij dat zij weg is",
zei een kadet zaterdag. „Maar we zijn blij
dat we weer met mannen onder elkaar
zijn". Maar de aanhangers van Faulkner
voorspellen dat die vreugde van korte duur
zal zijn. Meervrouwen zullen nu, aange
moedigd door het voorbeeld van Faulkner,
proberen de traditionele mannenbastions
open te breken.
De Verenigde Staten zetten hun
vredesinitiatieven inzake ex-
Joegoslavië met kracht voort
ondanks de dood van de afge
zant Robert Frasure en twee van
zijn collega's.
Dat heeft president Clinton
het afgelopen weekeinde verze
kerd in een reactie op de dood
van Frasure, die zaterdag veron
gelukte op de berg Igman bij de
Bosnische hoofdstad Sarajevo.
Frasure was één van de archi
tecten van het Amerikaanse
Joegoslavië-beleid en speelde
een belangrijke rol bij de uit
werking van het laatste VS-vre-
desplan.
Onderminister Holbrooke
(buitenlandse zaken) keert op
28 augustus naar Sarajevo terug
voor onderhandelingen met de
Bosnische president Alija Izet-
begovic. Algemeen wordt de
dood van Frasure toch be
schouwd als een terugval in het
proces om via onderhandelin
gen het'conflict in ex-Joegosla-
vië te beëindigen.
De onderhandelingen lopen
in elk geval verscheidene dagen
vertraging op, doordat de Ame
rikanen een nieuw onderhande
lingsteam moeten samenstel
len. Diplomaten in Sarajevo
menen dat de kans op het op
laaien van het geweld de ko
mende dagen groeit. De strij
dende partijen zouden mogelijk
terrein willen winnen met het
oog op toekomstige onderhan
delingen.
Dit pessimisme werd gevoed
door de berichten over gevech
ten in grote delen van Bosnië.
In het zuiden van de moslimen
clave Bihac raakten gisteren
Bosnische regeringstroepen en
de Bosnische Serviërs slaags.
Het regeringsleger startte hier
een offensief tegen de Serviërs.
Frasure's gepantserde auto
raakte door het wegzakken van
de rijbaan van de weg af en viel
in een 400 meter diep ravijn.
Het Franse voertuig, dat ook ex
plosieven en munitie transpor
teerde, ging enkele keren over
de kop en vloog in brand. Be
halve Frasure (53) lieten ook
twee andere leden van de Ame
rikaanse delegatie het leven: Jo
seph Kruzel (50), onderminister
van defensie, belast met Eu
ropese en Canadese zaken, en
luchtmachtkolonel Samuel
Nelson Drew (47), lid van de
Nationale Veiligheidsraad. Hol
brooke bleef ongedeerd omdat
hij in een andere auto zat.
de strijdende partijen in
Liberia zijn het zaterdag in de
Nigeriaanse hoofdstad Abuja
geworden over een be
stand en het delen van de
staatsmacht. Na bijna zes jaar
burgeroorlog, die aan meer dan
150.000 mensen het leven heeft
gekost, wordt op 26 augustus
een staakt-het-vuren van
kracht.
Binnen veertien dagen moe
ten een overgangsregering en
een nieuwe interim-staatsraad
worden gevormd, die als collec
tief staatshoofd zal functione
ren. Deze moet de vorming van
een democratische regering
binnen één jaar voorbereiden.
Het akkoord werd na vier
daagse onderhandelingen be
reikt, ruim drie weken voor het
verstrijken van een ultimatum
van de VN, die hadden gedreigd
zich uit Liberia terug te trekken
als er voor 15 september geen
vooruitgang wordt geboekt in
het vredesproces. Een dozijn
eerdere akkoorden was niet na
geleefd.
In Abuja waren voor de eerste
keer de leiders van alle belang
rijke facties bij elkaar. Twee
deelnemers aan de onderhan
delingen weigerden het akkoord
te ondertekenen: generaal He-
zekiah Bowen van de Strijd
krachten van Liberia (AFL), het
voormalige regeringsleger, en
Roosevelt Johnson, de leider
van de Krahn-tak van de Vere
nigde Bevrijdingsbeweging
(ULIMO-K).
Staatsraad en overgangsrege
ring, die op 2 september in
Monrovia moeten worden geïn
stalleerd, moeten de 60.000
strijders van de diverse gewa
pende groepen ontwapenen
voordat verkiezingen kunnen
worden gehouden. Voorzitter
van de staatsraad wordt hoogle
raar in de letterkunde, Wilton
Sankawulo. De strijd in Liberia
begon zes jaar geleden toen
Charles Taylor, de leider van het
Nationale Patriottische Front
van Liberia (NPFL), en zijn strij
ders dictator Samuel Doe afzet
ten en executeerden. De oorlog
sloeg daarna echter om in een
etnische strijd. Er zijn in totaal
zeven strijdende partijen. De
twee grootste, waaronder die
van Taylor, krijgen ieder een ei
gen zetel in de staatsraad. Drie
kleinere partijen krijgen een ge
zamenlijke afgevaardigde, twee
zetels gaan naar burgerverte
genwoordigers en de zesde zetel
is bestemd voor de voorzitter
die door de andere vijf leden
wordt gekozen.
KRENTENBOLLEN
van
•19
ELKE DAG GOED NIEUWS S
PORTRET: WILTON SANKAWULO
Verstandige beslisser
Colombo Rtrreld, met schepen, mobiele ra
dars, zelfmoordcommando's en
luchtafweergeschut. Dat kost al
lemaal geld. In het noordelijke
schiereiland Jaffna, dat zij onder
controle hebben, heffen zij be
lastingen. Maar het meeste geld
komt van aanhangers in het
buitenland.
De operatie van de politie valt
samen met een onderzoek naar
een zelfmoordactie eerder deze
maand in de Srilankaanse
hoofdstad, waarbij 24
om het leven kwamen.
De Srilankaanse politie heeft de
opstandige Tamil-tijgers een
gevoelige klap toegebracht door
hun geldschieters aan te pak
ken. Politiechef Kotakadeiya zei
gisteren dat omgerekend ruim
65.000 gulden in beslag was ge
nomen bij hun organisatie, de
Tijgers voor de Bevrijding van
Tamil Elam (LTTE).
De Tamil-tijgers hebben één
van de grootste en best uitge
ruste guerrillabeweging ter we-
Wilton Sankawulo, de i
interim-president van Liberia,
is een prominent schrijver en
oud-ambtenaar. Zijn vrienden
beschrijven hem als een ver
standig beslisser. De kopstuk
ken van de al zes jaar in een
burgeroorlog verwikkelde Li
beriaanse facties, die in de Ni
geriaanse hoofdstad Abuja bij
een waren voor overleg, kozen
Sankawulo tot neutrale voor
zitter van een overgangsrege
ring voor het Westafrikaanse
land. Hij is professor Engels
aan de universiteit van Liberia.
Krachtens een nieuw vredesak
koord dat gisteren in de Nigeri
aanse hoofdstad Abuja is gete
kend wordt de raad over twee
weken beëdigd. De raad gaat
het land twaalf maanden leiden
tot er verkiezingen worden ge
houden. Daarna dient een de
mocratisch gekozen regering
het landsbestuur definitief in
handen te krijgen. „Sankawulo
is geen studeerkamergeleerde,
maar je zou hem een verstandig
beslisser kunnen noemen. Hij is
een goed schrijver," aldus een
collega-sinds-jaren, James
Wolo.
De 58-jarige Sankawulo komt in
de plaats van de op voorhand
omstreden raadsvoorzitter die
in het nu voorlaatste vedesak-
koord was voorzien het tradi
tionele stamhoofd Tamba
Tailor, die de 90 al gepasseerd
is. Tailor blijft wel lid van de
raad.
Sankawulo is in 1937 geboren in
het dorp Haindi in het district
Bong County in het midden van
Liberia. Nadat hij in Liberia de
middelbare school had gevolgd,
behaalde hij een graad in de
theologie aan een Luthers semi
narie in de Verenigde Staten.
Ook behaalde hij een graad in
het Engels aan de Universiteit
van lowa.
Hij heeft een reeks korte verha
len op zijn naam staan en een
roman met de titel The Rain
and the Night, die in 1979 is ge
publiceerd. Ook heeft hij een
biografie geschreven van Willi
am Tolbert, de president van Li
beria die door Samuel Doe werd
gedood toen deze in 1980 de
macht greep. Sankawulo is een
vooraanstaand lid van de Libe
riaanse schrijversbond.
Vanaf 1983 was hij drie jaar di
recteur-generaal van het kabi
net van Doe. In latere jaren
werkte hij op het ministerie van
voorlichting. Hij doceert enkele
uren per week Engels en werkt
verder op het bureau van de ka
tholieke kerk in Monrovia.
Het is Shannon Faulkner (derde van links) uiteindelijk niet gelukt c
Citadel thuishoort. Al op de eerste dag van de ontgroeningsweek
welijke kadet flauw. Vrijdag gaf ze de ongelijke strijd op.
te bewijzen dat ze op The
i de opleiding viel de vrou-
fotoap
