Gemengde gevoelens over
excuses Japanse premier
Binnenland
DES-hormoon tast bij man
vruchtbaarheid niet aan
Kamer wil meer onderzoek
naar politionele acties
RABO-bank Terneuzen
weigert asielzoekers
Herdenkingsdienst Van Aardenne
Rechter eist arrestatie verdachte AH-zaak
Eenderde wil een algeheel rookverbod
WOENSDAG 16 AUGUSTUS 1995
Bos in vlammen na brandstichting
miiverdal Bij een bosbrand rond Nijverdal is gistermiddag drie
duizend vierkante meter natuurgebied in vlammen opgegaan.
De brandweer had de vuurzee in een half uur onder controle. De
politie heeft aanwijzingen dat het vuur is aangestoken. Het is al
de vierde keer in korte tijd dat er in deze omgeving brandjes zijn
gesticht. De politie heeft nog geen spoor van de dader.
Vrouw eist mishandelingsverbod
iflystad Een vrouw uit Ens in de Noordoostpolder heeft de
rechter in Lelystad gisteren in kort geding gevraagd om een mis
handelingsverbod voor haar echtgenoot. Sinds het paar in schei
ding ligt, zou de in Nagele wonende man haar meer dan eens in
en rond de echtelijke woning hebben mishandeld, bedreigd en
lastiggevallen. Volgens het Wetboek van Strafrecht is mishande
ling of een poging daartoe strafbaar. Maar dat is pas achteraf.
Het verbod dat de vrouw eist moet volgens de advocaat werken
als 'stok voor de deur'.
Eis: 12 jaar na doodslag in winkel
utrecht Tegen een 30-jarige inwoner van Amersfoort is giste
ren voor de Utrechtse rechtbank twaalf jaar gevangenisstraf ge-
eist wegens doodslag. De verdachte viel begin dit jaar in een su
permarkt in blinde woede een man aan die even daarvoor de
vriendin van de Amersfoorter een klap in haar gezicht had gege
ven. Voor de ogen van het winkelende publiek schopte hij de
man dood. ,,Ik ging door het lint" verklaarde de verdachte. Zijn
slachtoffer had psychische problemen waardoor hij geregeld
agressief werd.
Drie jaar geëist wegens ontucht
Irqtterdam Wegens ontucht onder bedreiging is gisteren voor
de rechtbank in Rotterdam drie jaar gevangenisstraf geëist tegen
een 75-jarige man uit Hellevoetsluis. De verdachte bekende an
derhalfjaar lang seksspelletjes met meisjes uit zijn woonplaats
te hebben gedaan. Zo had hij tegen betaling gemeenschap met
twee van hen, meisjes van twaalf en dertien jaar oud. Anderen
haalde hij over tot diverse seksuele handelingen.
Politie ontdekt drieduizend kilo hasj
laren De politie heeft gistermiddag in Blaricum drieduizend ki-
lo hasj in beslag genomen. De drugs hebben een straatwaarde
J van zo'n zes miljoen gulden. De 49-jarige verhuurder van het
jjjjl busje waar de drugs in werden gevonden,
J sterdam, werd aangehouden.
Helderse postbodes samen op pad
m helder» De post in de Helderse Grevelingenstraat en omge
ving wordt de komende tijd door een postbode-duo bezorgd.
Tot deze voor Nederland unieke maatregelen heeft de PTT be
sloten nadat afgelopen zaterdag een bezorger in Nieuw Den
Helder in elkaar is geslagen. Sinds het incident, waarbij geen
post gestolen werd, hebben de collega's van de gemolesteerde
man de schrik in de benen. De PTT besloot daarom tot de tijde
lijke 'duo-banen'.
Justitie Zwolle vervolgt CP'-er niet
zwolle Het openbaar ministerie in Zwolle heeft besloten het
Zwolse gemeenteraadslid Henk Ruitenberg (CP'86) niet straf
rechtelijk te vervolgen voor zijn discriminerende uitlatingen tij
dens de algemene beschouwingen van de gemeenteraad vorig
jaar november. De belangrijkste reden hiervoor is de veroorde
ling van Ruitenberg ook landelijk voorzitter van CP'86 door
de Amsterdamse rechtbank begin mei voor nagenoeg identieke
feiten.
Bleiswijkers krijgen schadevergoeding
delft» Het energiebedrijf Delfland is alsnog bereid om de gedu
peerden van de stroomstoring die onlangs het dorp Bleiswijk
twee dagen lang van elektriciteit beroofde een schadevergoeding
te geven. In de loop van de week beslist de directie van Delfland
om welke bedragen het gaat. Tot nu toe had Delfland steeds op
grond van leveringsvoorwaarden iedere aansprakelijkheid van
de hand gewezen. Voor Bleisijk wil het energiebedrijf een uit
zondering maken, omdat dit dorp al enkele malen achtereen is
getroffen door een stroomstoring.
Mosseloogst helft van vorig jaar
yerseke De mosseloogst op de Waddenzee is slecht dit seizoen.
De mosselsector voorspelt dat de totale aanvoer vanuit Neder
land blijft steken op 500.000 mosselton. Dat is de helft van de
oogst vorig jaar. Hoge prijzen zijn het gevolg. Eidereenden die
zich op de Waddenzee tegoed doen aan de schelpdieren zijn
waarschijnlijk de grootste boosdoeners. Ook voorjaarsstormen
hebben schade aangericht op de percelen.
Duizenden bij herdenking Japanse capitulatie
DES-hormoon tast de
vruchtbaarheid van mannen die
tijdens en voor hun geboorte
n zijn blootgesteld, niet aan.
Dit blijkt uit een groot Ameri
kaans onderzoek. De resultaten
staan in het wetenschappelijke
tijdschrift The New Journal of
Medicine. Het DES-hormoon
werd tussen 1947 en 1975 voor
geschreven aan vrouwen, veelal
een poging een miskraam te
voorkomen. In Nederland heb
ben naar schatting tussen de
200.000 en 400.000 vrouwen
DES geslikt.
Dochters van moeders die het
middel tijdens hun zwanger
schap gebruikten, hebben daar
nadelige gevolgen van onder
vonden, variërend van on
vruchtbaarheid tot kanker aan
geslachtsorganen. Zij hebben
verder vaker dan andere vrou
wen complicaties tijdens de
zwangerschap. DES-zonen heb
ben vaker dan, andere mannen
afwijkingen aan de geslachtsor
ganen. Maar het hormoon heeft
geen invloed op hun vrucht
baarheid of seksualiteit.
Het DES Aktie- en Informatie
centrum noemt de onderzoeks
resultaten een belangrijke ge
ruststelling voor de duizenden
mannen die niet wisten wat de
gevolgen van DES zouden kun
nen zijn. Wel wijst een woord
voerster op het belang het on
derzoek in de toekomst te her
halen, omdat niet is uitgesloten
dat er op latere leeftijd alsnog
problemen ontstaan. In de VS
loopt nog een studie naar pro
blemen bij DES-kinderen, dat
verder strekt dan vruchtbaar
heidsproblemen.
Een meerderheid in de Tweede
Kamer vindt dat er nader on
derzoek moet komen naar ge
dragingen van Nederlandse mi
litairen bij de politionele acties
eind jaren veertig in Neder-
lands-Indië. Op zo'n onderzoek
zal bij minister-president Kok
worden aangedrongen door
in ieder geval de fracties van
WD, PvdA en D66.
In een reactie op de gister
avond op de TV vertoonde do-
Advocaat steunt Indonesische slachtoffers
PvdA-woordvoerster S. Dijks-
ma zei geschrokken te zijn van
de verhalen van getuigen van de
gebeurtenissen bij Rawagedeh.
„Daar moeten we wat mee
doen", aldus Dijksma. Het
PvclA-kamerlid vindt overigens
dat een onderzoek niet beperkt
moet blijven tot Rawagedeh al
leen. ,,Wij willen niet op ieder
incident reageren en vinden dus
dat er een breed onderzoek
naar het Nederlandse optreden
in die tijd moet komen."
Het Amsterdamse advocaten
kantoor Van der Kroft gaat zich
op verzoek van de Allochtonen-
krant inzetten voor Indonesiërs
die geleden hebben onder de
zogenoemde politionele acties
en hiervoor een schadeloosstel
ling eisen. Dat heeft de jurist
P. van der Kroft gisteren beves
tigd.
Via ambtelijke kanalen in
Indonesië zullen formulieren
worden verspreid, waarmee
slachtoffers of familieleden Van
der Kroft een volmacht kunnen
geven hun belangen te beharti
gen tegenover de Staat der Ne
derlanden en een schadeloos
stelling te eisen van materiële of
immateriële schade wegens let
sel of onherstelbaar leed dat
door de Nederlandse militairen
zou zijn toegebracht. Op formu
lieren kunnen betrokkenen of
familieleden aangeven wat hun
is aangedaan. Nadat de volm
achten verzameld zijn, kan een
onderzoek ter plaatse worden
uitgevoerd, bijvoorbeeld door
de Verenigde Naties of Amnesty
International.
'De
Rawagedeh' verklaarde WD-
Tweede-Kamerlid Blaauw van
morgen dat hij vindt dat er
meer duidelijkheid moet komen
over wat zich indertijd precies
in Indonesië heeft afgespeeld.
De TV-documentaire heeft naar
zijn oordeel meer onduidelijk
heid dan duidelijkheid ge
bracht.
,,Er is geen goed onderscheid
meer te maken tussen de aan
tallen omgekomen mensen die
in de documentaire werden ge
noemd en die al eerder bekend
waren. We wisten dat twintig
mensen standrechtelijk zijn
neergeschoten en dat er hon
derdvijftig bij de aanval zelf zijn
omgekomen. Maar volgens een
verklaring van een van de getui
gen zouden er door het schieten
met een machinegeweer veel
meer mensen zijn gedood. Om
die duidelijkheid te krijgen, is
dus een nader onderzoek ge
wenst. Want als die bewering
niet wordt weerlegd, blijft er ten
onrechte een smet rusten op de
aldus Blaauw.
Emoties kwamen naar boven tijdens de herdenkingsbijeenkomst bij het Indisch Monument in Den Haag.
Met gemengde gevoelens hebben oud-Indië-gangers en -
veteranen gisteren gereageerd op de excuses die de Ja
panse premier Murayama de slachtoffers van de Japanse
agressie eerder op de dag had aangeboden. Het Neder
landse kabinet reageerde bij monde van minister Van
Mierlo (buitenlandse zaken) en premier Kok wel positief.
den haag anp-Rtr-dpa ficiële karakter van de excuses is
daarmee voor hem niet vol
doende aangetoond.
Boekholts kritiek staat haaks
op de uitlatingen van minister
Van Mierlo, die verheugd rea
geerde. Een woordvoerder van
het ministerie noemde de excu
ses van bijzondere betekenis,
juist in het vijftigste jaar van de
bevrijding. Premier Kok zei dat
hij wel waardering heeft voor de
Japanse verontschuldigingen,
hoewel ze de pijn niet kunnen
wegnemen.
Voorzitter S. Lapré van de
Stichting Japanse Ereschulden
hecht nog minder waarde aan
de verontschuldigingen dan
Boekholt, vooral omdat Mu
rayama het betalen van smarte-
Duizenden mensen hebben gis
teren in Den Haag herdacht dat
Japan vijftig jaar geleden capi
tuleerde en dat daarmee een
einde kwam aan de Japanse be
zetting van Nederlands-Indië.
Gesprek van de dag was de re
devoering van de Japanse pre
mier waarin hij spijt betuigt en
verontschuldigingen aanbiedt
aan alle slachtoffers van het Ja
panse bewind tijdens de Twee
de Wereldoorlog.
Voorzitter R. Boekholt van de
Stichting Herdenking 15 augus
tus 1945 plaatste vraagtekens bij
de status van de verontschuldi
gingen, omdat die zijn gemaakt
op een persconferentie. Het of-
geld aan de slachtoffers van de
Japanse bezetting nadrukkelijk
heeft uitgesloten.
Vice-voorzitter Horstmeier
van de Stichting Herdenking 15
augustus 1995 was gistermor
gen in zijn toespraak op de her
denkingsbijeenkomst in het
Haagse Congresgebouw wat po
sitiever. Hij zei voor een gehoor
van ongeveer vierduizend men
sen: „Laten we hopen dat deze
excuses voor Japan een merkte
ken zijn om een begin te maken
met een juiste geschiedschrij
ving voor geheel Japan."
Na de bijeenkomst in het
Congresgebouw begon 's mid
dags de herdenkingsplechtig
heid bij het Indisch Monument,
waaraan naar schatting zo'n ze
venduizend mensen deelna
men. De acteur Willem Nijholt
opende de plechtigheid met de
voordracht van een verzameling
bevrijdingspoëzie. Nijholt was
zelf geïnterneerd in een jon
genskamp in Nederlands-Indië.
De aanwezigen namen ver-
FOTO GPD ROLAND DE BRUIN
volgens een minuut stilte in
acht en na het Wilhelmus luid
de de onlangs bij het monu
ment geplaatste klok. Koningin
Beatrix legde de eerste krans. Er
waren ook kransen van onder
andere de Nederlandse rege
ring, Australië, Nieuw-Zeeland,
Verenigde Staten, Groot-Brit-
tannië, Indonesië, en van tal
van organisaties van slachtof
fers en veteranen.
Ook in Azië is verdeeld gerea
geerd op de rede van Muraya
ma. Maar daar ging men echter
niet zo ver als sommige Wester
se organisaties die de verklaring
ronduit onvoldoende vinden.
China bijvoorbeeld verwelkom
de de excuses maar wees erop
dat veel Japanners nog steeds
ontkennen dat Japan fout is ge
weest. De Australische premier
Keating verwacht dat de veront
schuldigingen de meeste tegen
standers van Japan in de oorlog
tevreden zullen stellen.
'Het kost ons louter geld'
terneuzen gpd
De RABO-bank i
weigert al negen maanden
asielzoekers als nieuwe klant.
„Er wordt te weinig gestort en
het kost ons alleen maar geld",
laat een medewerker van de
bank weten. De plaatselijke di
recteur windt er geen doekjes
om. Zijn bank heeft zich lange
tijd loyaal opgesteld en vindt
dat nu andere banken aan de
beurt zijn.
Eerder deze week werden
twee asielzoekers heengestuurd
toen ze bij het RABO-bankfiliaal
in het Terneuzense winkelcen
trum Zuidpolder een rekening
wilden openen. Ze kregen te
horen dat het voor de bank niet
interessant was hen als cliënt te
nemen. Er zouden zich te veel
Pensioengeld
niet geheel naar
verzorgingshuis
Een bejaarde van wie de partner
in een verzorgingshuis is opge
nomen, hoeft niet het hele pen
sioen van de opgenomen part
ner te missen maar mag de helft
houden. De Afdeling Bestuurs
recht van de Raad van State
heeft dat bepaald in een door
de Algemene Nederlandse Bond
voor Ouderen (ANBO) aange
spannen proefproces.
De rechter vindt dat de over
heid wat al te schraperig is ge
weest bij haar interpretatie van
de Wet op de Bejaardenoorden.
Daardoor kon veelal het hele
pensioen van de opgenomen
partner worden opgeëist voor
de verzorging. De achtergeble
ven partner hield dan vaak niet
meer over dan een AOW-uitke-
ring.
De ANBO vindt de regeling
vooral voor vrouwen nadelig
omdat de meeste oudere vrou
wen nauwelijks of geen eigen
pensioenvoorziening hebben
opgebouwd, maar ook niet kon
den delen in pensioen van hun
man. Het ministerie van volks
gezondheid en welzijn wil de
Wet op de Bejaardenoorden
wijzigen.
Dordrecht Gisteren werd in de Grote Kerk in Dordrecht een herdenkingsdienst gehouden voor de op 10 augustus overleden oud-minister Van
Aardenne. Hij werd gisteren begraven. Van Aardenne, die lid was van de VVD, leed aan een spierziekte. Hij werd 65 jaar.
FOTO ANP FRANS VANDERLINDE
asielzoekers aanmelden en de
kosten waren te hoog in ver
houding tot het bedrag dat uit
eindelijk op de rekening wordt
gestort.
„Dat klopt", laat directeur
J. Wisse van de Rabobank in
Terneuzen weten. „Wij vinden
dat wij onze maatschappelijke
verantwoordelijkheid meer dan
genoeg hebben gedragen. Het is
niet meer haalbaar rekening
nummers te blijven verstrekken.
De asielzoekers komen met hun
begeleider vooral naar ons toe,
omdat de bank als sociaal be
kend staat. In het verleden heb
ik de gemeentelijke sociale
dienst en de Vereniging voor
Vluchtelingen laten weten dat
de asielzoekers ook naar andere
banken moeten stappen."
Bij RABO-bank Nederland in
Utrecht wordt in eerste instan
tie verschrikt gereageerd op de
Terneuzense aanpak. Afdelings
directeur externe communicatie
H. van Mierlo: „Ik ken de pro
blematiek. Het speelt overigens
niet alleen in Terneuzen. Wij
merken dat vooral de mensen
van Vluchtelingenwerk de asiel
zoeker adviseren naar de RABO-
bank toe te gaan. Maar er wordt
vergeten dat sommige banken
in de problemen kunnen ko
men. Het kost veel en er wordt
weinig verdiend. Onze mede
werkers krijgen vaak te maken
met een taalprobleem en dan
komt de dienstverlening aan de
andere cliënten in het gedrang.
Maar ik moet toegeven dat dit
ons in grote verlegenheid
brengt. Wij zijn een bank die
zich altijd sociaal heeft opge
steld, maar het loopt uit de
hand. Ik weet dat RABO-banken
in sommige steden duidelijke
afspraken hebben gemaakt met
organisaties die opkomen voor
asielzoekers."
De Nederlandse Vereniging
van Banken (NVB) in Amster
dam heeft inmiddels kennis ge
nomen van de gang van zaken
in Terneuzen. „Het gaat hier
om individueel beleid van een
bank om wel of niet een reke
ning te openen voor iemand.
Wij hebben daar geen zeggen
schap over. Hoewel er een
groeiend aantal asielzoekers is,
hebben wij over deze kwestie
tot nu toe relatief weinig klach
ten gehad", weet onderdirec
teur J. S. Schoemaker.
arnhem gpd
De rechtbank in Arnhem heeft gisteren de
onmiddellijke arrestatie geëist van een 27-
jarige man uit Bussum. De man wordt
verdacht van betrokkenheid bij de overval
op de AH-vestiging in Oosterbeek in mei
1990. Daarbij vielen twee doden en een
zwaargewonde. De verdachte verscheen
niet op de zitting. Hij houdt zich schuil
sinds hij twee maanden geleden als mede
dader werd genoemd door de man die
voor de overval levenslang kreeg.
Officier van justitie mr. J. Koers eiste ge
vangenneming van de man uit Bussum
omdat „er geruis is dat hij wil vertrekken
naar Zuid-Amerika". Koers ziet onder an
dere in het feit dat de flat van de verdachte
is ontruimd een duidelijke aanwijzing
voor een op handen zijnd vertrek.
Advocaat van de verdachte Moszkowicz
spreekt tegen dat er sprake is van vlucht-
gevaar. Volgens hem is zijn cliënt met
wie hij regelmatig telefonisch contact
heeft niet in het buitenland en kan hij,
als het zou moeten, „binnen één uur hier
zijn". Als hij naar Zuid-Amerika had willen
vluchten, dan had hij daar volgens
Moszkowicz al lang kunnen zitten.
Rechtbankpresident mr. A. Steeg ba
seerde het uiteindelijke arrestatiebevel
dan ook niet op het risico dat de man zijn
biezen pakt, maar op de noodzaak dat de
maatschappij tegen hem wordt be
schermd. Door de bloedige overval in
Oosterbeek is de rechtsorde volgens Stéeg
ernstig geschokt. Met de arrestatie wil de
de rechtbank bovendien voorkomen dat
verdachte en getuigen elkaar kunnen be
ïnvloeden.
Afgesproken is dat rechters de Bussem-
se verdachte binnen 24 uur na zijn arres
tatie horen. Op 21 september wordt de
zaak hervat.
Onderzoek onder tweeduizend Nederlanders
amsterdam anp
Eenderde van de Nederlandse
bevolking is voorstander van
een algeheel rookverbod. Niet
alleen in openbare gebouwen,
maar ook thuis en in andere
privé-ruimtes als de eigen werk
kamer en de auto is een sigaret,
een pijp of een sigaar dan ta
boe. Voorstanders van het ver
bod zijn uiteraard vooral te vin
den onder de niet-rokers, maar
toch vindt ook een kwart van de
rokers een totaal verbod ge
rechtvaardigd. Dat blijkt uit een
onderzoek onder tweeduizend
Nederlanders van Bureau Tele-
panel, verbonden aan de Uni
versiteit van Amsterdam.
Sinds 1 januari 1990 mag in
Nederland in de openbare ge
bouwen niet meer gerookt wor
den. Van de ondervraagden on
dersteunt 79 procent dat ver
bod. De meningen verschillen
echter als het gaat om naleving
van het verbod. Veertig procent
vindt dat het goed wordt nage
leefd en eenderde vindt dat het
'redelijk' gaat. 14 procent vindt
echter dat het matig tot slecht
wordt nageleefd. Van sancties
om het niet-roken af te dwingen
wil een grote meerderheid
evenwel niets weten, slechts 18
procent is daar voor. Ruim zes
tig procent vindt het de taak
van de overheid maatregelen te
nemen die het roken moeten
beperken. Dertig procent vindt
het geen zaak voor de overheid
en tien procent heeft geen me
ning.
Het kabinet overweegt ta
baksartikelen alleen via spe
ciaalzaken te verkopen. Daar
voor krijgt het veel steun van de
bevolking. Bijna zestig procent
stemt ermee in. Slechts 16 pro
cent van de ondervraagden is
voor een verbod op tabaksrecla
me. Bijna een kwart vindt het
een goed idee als de reclame tot
de speciaalzaken wordt beperkt.
Ruim veertig procent wil dat het
huidige beleid wordt voortgezet.
De rest wist geen antwoord op
de vraag.
