Over banen, 'airen', brommers, chips en muziek
Doe-het-zelf-devotie
voor bedevaartgangers
Kerk Samenleving
Leiden Regio
WOENSDAG 16 AUGUSTUS 1995
REDACTIE DICK VAN DER PLAS. 071-3!
156 Oi
BUITENLAND KORT
Dissident
Een rechtbank in de Vietna
mese hoofdstad Hanoi heeft
de tweede man van de ver
boden Verenigde Boeddhisti
sche Kerk van Vietnam (VB-
KV), Thich Quang Dó, tot een
gevangenisstraf van vijf jaar
veroordeeld. Dó (68), bekend
door zijn verzet tegen het
communistische bewind,
werd in januari gearresteerd
na een protest tegen de de
tentie van andere leden van
de dissidente boeddhistische
beweging. Vier andere gees
telijken van de VBKV en een
leek kregen gevangenisstraf
fen opgelegd die variëren van
vijf jaar tot twee jaar voor
waardelijk. De rechter achtte
de boeddhisten schuldig aan
'het saboteren van de poli
tiek van religieuze solidari
teit'. De rechtszaak yond
plaats achter gesloten deu
ren.
Vaderlandsfront
Dó leefde van 1982 tot 1992
in ballingschap in het noor
den van Vietnam omdat hij
had geweigerd de officiële
boeddhistische kerk te er
kennen. Deze werd in 1981
gevormd en valt onder de
communistische massa-or
ganisatie Vaderlandsfront.
De verboden VBKV was tot
1975 de vertegenwoordiger
van het boeddhisme in het
toenmalige Zuid-Vietnam.
Ongeveer 70 procent van de
Vietnamezen is boeddhist.
Kernproeven
Rooms-katholieke bisschop
pen uit 23 landen in het ge
bied van de Stille Oceaan
hebben Frankrijk in een ge
zamenlijke verklaring opge
roepen, af te zien van de
voorgenomen ondergrondse
kernproeven op het atol
Mururoa. De 90 bisschoppen
uit Australië, Nieuw-Zeeland,
Papoea-Nieuw-Guinea, de
Solomon Eilanden en andere
eilandstaten in de Stille Oce
aan noemden dé voorgeno
men kernproeven een ontoe
laatbaar schandaal en dief
stal van de armen. Volgens
de kerkleiders, die naar eigen
zeggen zeven miljoen rooms-
katholieken vertegenwoordi
gen, mag Frankrijk de pro
testen van de bevolking van
het gebied niet negeren.
De Heilige Eik is één
van de heiligdom
men op het Pel
grimspad, een lange-afstand-
wandelroute over 264 kilometer
van Den Bosch naar Visé in Bel
gië, even voorbij Maastricht.
Het pad biedt de wandelaar de
kans om al lopend de geur van
volksdevotie op te snuiven.
Als hij in Visé van het pelgri
meren nog geen genoeg heeft
gekregen, kan hij daar desge
wenst overstappen op de bede
vaartsroute die uiteindelijk in
Santiago de Compostela in
Noordwest-Spanje uitkomt.
Daar zijn de overblijfselen van
de Heilige Jacobus al eeuwen
lang een populair voorwerp van
verering.
Voor het bejaarde echtpaar
dat bij de Heilige Eik de mid
dagboterham gebruikt, is het
wekelijkse bezoek aan de kapel
in de plaats gekomen van de ge
dwongen kerkgang. ,,We zijn de
enigen niet hoor." De man
komt er al zestig jaar. hij zet de
traditie van zijn vader voort.
Het water uit de stroom, zo
weet hij te melden, bederft
nooit, ook al bewaar je het een
jaar.
Toch heeft het geloof voor
hem afgedaan. „Het zegt me
niets meer, daarvoor heb ik te
veel onrecht gezien." Hij kent
geen grotere 'smeerlappen' dan
priesters en paters. Zijn vrouw
heeft het geloof behouden, ook
al worstelt ze met de vraag
waarom mensen die veel bid
den vaak niets dan tegenslag
ondervinden.
Ook minder trouwe bezoe
kers van heilige plaatsen voelen
zich kennelijk tot het pelgrime
ren aangetrokken. „De naam
Pelgrimspad heeft blijkbaar een
gevoelige snaar geraakt", zegt
Geert Bakker, die namens de
ANWB nauw bij de ontwikke
ling van de route betrokken is
geweest. Sinds de opening vorig
najaar is de eerste druk van
5000 exemplaren van het route
boekje bijna uitverkocht.
Tussen de belangrijke bede
vaartsoorden Den Bosch (Zoete
In de vijftiende eeuw vonden herders in de
buurt van Oirschot in een riviertje een
Mariabeeld dat tegen de stroom op dreef. Vol
verwondering plaatsten ze het in een holle eik.
Al gauw werden wonderen aan het beeldje
toegeschreven. Onze Lieve Vrouw van de
Heilige Eik kreeg een kapel, waar volgens de
pastoor nog steeds 25.000 mensen per jaar haar
bijstand komen afsmeken.
Lieve Vrouw) en Maastricht
(Sint Servaes) voert het Pelgrim
spad bijvoorbeeld langs de kerk
van de Heilige Lucia in Steensel,
waar in december een Lu-
ciadraadje tegen bloedvloeiing
te krijgen is. Even buiten Thorn
staat de kapel van Onze Lieve
Vrouw qnder de Linden. „Kom
elendigen naar Thorn aan de
linden, daar is genesinge en
troost te vinden", is nog steeds
het motto.
Het Pelgrimspad is echter
geen aloude bedevaartsroute
die in ere is hersteld maar heeft
een wereldlijke basis. De in on
bruik geraakte Internationale
Wandelweg van Den Bosch
naar Luik en Luxemburg, die de
ANWB in 1939 lanceerde, vormt
de ruggegraat van het pad. En
de Stichting Lange-Afstand-
Wandelpaden (SLAW), die de
routebeschrijving uitgeeft, is
geen religieuze organisatie
maar een club van enthousiaste
wandelaars.
Dat neemt niet weg dat het
Genootschap van Sint Jacob, de
belangenvereniging van Santia
go-gangers, zijn zegen aan het
Pelgrimspad gegeven heeft. Uit
het orgaan De Jacobsstaf blijkt
echter dat niet alle rechtgeaarde
bedevaartgangers ingenomen
zijn met het initiatief. Sommige
leden vinden het Pelgrimspad
niet meer dan 'een landschap
pelijk mooie route, waar het
plaatje Pelgrimspad wordt op
geplakt'.
„Dat is natuurlijk ook zo",
zegt P.J. Margry van het P.J.
Meertens-Instituut voor volks
kunde in Amsterdam. „Het is
geen historisch tracé maar een
fictieve route. Toch krijgen
mensen het gevoel dat ze op de
aloude weg naar Santiago lo
pen. Dat is pure fake." Dat kan
Bakker niet deren. „Wij houden
ons verte van de discussie over
historische tracés. Wij vinden
dat een pelgrimstocht bij je
voordeur begint. Waar mensen
lopen, komt de weg." Boven
dien heeft de Raad van Europa
het Pelgrimspad als deel van de
Santiago-route erkend.
Bakkers enthousiasme is nau
welijks te stuiten. Pelgrims zijn
een 'groeimarkt', jubelt hij.
Plannen heeft hij genoeg. Ten
eerste wordt het pelgrimspad,
doorgetrokken naar Amster
dam. Verder wil hij in 1999, als
Santiago het volgende heilig
jaar viert, een vvandelestafette
naar de stad organiseren. Tegen
die tijd hoopt hij in samenwer
king met zusterorganisaties in
Europa een eenduidige pel
grimsroute naar het graf van Ja
cobus te kunnen aanbieden.
Het gastenboek van broeder
Fons van der Laan in het Bra
bantse Vessem lijkt Bakker ge
lijk te geven. Sinds het Pelgrim
spad langs zijn Jacobushoeve
loopt, krijgt de broeder van
Dongen, zelf een oud-Santiago-
ganger, steeds meer pelgrims
op de koffie. Iedereen die het
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82071-356356
Postadres Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-128030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma t/m/vr 18 00-19 30 uur en
Zaterdag 10.00-12 00 uur 071-128030
DIRECTIE
B M Essenberg,
G. P Arnold (adjunct), J Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G Majoor, F Nypels,
H G. van der Post (adjunct)
PUBLIC RELATIONS
W. H C. M, Steverink 071-356356
OMBUDSMAN
R.D.Paauw 071-356215
Tel dag 9 30-11.30 uur of per post
REDACTIE
GJ Visser, chef redactie nieuwsdienst/kunst
H.W van Egmond, chef red. Groot Leiden
A J B .M Brandenburg, chef eindredactie regio
F. Blok, chef eindredactie algemeen
W.F. Wegman, chef red. Duin- en Bollenstreek
W. Spierdijk, chef sportredactie
J Preenen, chef binnen-, buitenland, eco
LEjD
071-323 tert
023-317 jjgf-
023-320 r
071-321!Ie
071-315 ken
Redactie
Hoofdredactie:
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17 uur
071-356
RUBRIEKSADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30tot 17 uur I
071-143
ABONNEMENTEN
bijvooruitbetaling:
per maand (acceptgiro) 3
per maand (autom. betaling) 3
per kwartaal (acceptgiro) 8
per kwartaal (autom betaling)
per jaar (acceptgiro) 33
per jaar (autom. betaling) 335
VERZENDING PER POST
per kwartaal (NL)
diei
In
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTEBANt
Voor mensen die moeilijk lezen, slechte o
hebben of blind zijn (of een andere leest
dicap hebben), is een samenvatting v
regionale nieuws uit het Leidsch DagblaclODi
geluidscassette beschikbaar. Voor inform [je I
0-82345 (Centrum voor Gesproken
een
De Zoete Lieve Vrouw in Den Bosch.
Pelgrimspad loopt of meer wil
weten over de weg naar Santia
go, is bij zijn kringloopproject
welkom. De meesten van hen
zien de wandelroute als opmaat
tot de bedevaart naar Santiago.
„Bij storm en regen hopen we
op een Jacobuszegen", schreef
er een.
Margry, die aan een lexicon
van alle bedevaartsplaatsen in
Nederland werkt, verklaart de
opleving van de bedevaartcul
tuur uit nostalgie en behoefte
aan folklore en spiritualiteit.
„Religieuze uitingen als proces
sies passen eigenlijk niet meer
in deze tijd, maar worden als
folklore gehandhaafd. Er speelt
ook heimwee mee naar elemen
ten die uit het rituele leven zijn
verdwenen. En ook buiten de
kerk, bijvoorbeeld in de New
Age-beweging, zoeken steeds
meer mensen naar vormen van
spiritualiteit, vaak in relatie tot
heilige plaatsen."
Het voordeel van zulke heilige
plaatsen is volgens Margry dat
ze spiritLialiteit in een 'casco-
vorm' aanbieden. „De motiva
ties van mensen zijn heel divers
maar ze kunnen op een en de
zelfde plaats betrekking heb
ben." Ook het Pelgrimspad ziet
hij als een uiting van de heden
daagse behoefte aan het bezoe
ken van heilige plaatsen en 'het
lopen van sacrale trajecten'.
In Den Bosch zullen de wan
delaars op het Pelgrimspad
waarschijnlijk- niet opvallen. De
Zoete Lieve Vrouw in een kapel
van de Sint Jan had toch al niet
over klandizie te klagen. „Ik heb
de kapel nog nooit leeg gezien",
zegt een oudere gastvrouw in de
kathedraal. „De Zoete Lieve
Vrouw loopt als een trein."
Z I E K E N H U I Z E
ONGEVALLENDIENST
Academisch Ziekenhuis vanaf zaterdag 13.00 t/m dinsdag 13.00 en v
woensdag 13.00 t/m vrijdag 13.00, woensdag 13.00 uur (Diaconessenhi n
en dagelijks St.Elisabeth Ziekenhuis.
BEZOEKUREN |R
DIACONESSENHUIS
(tel. 071-178178): dagelijks 14.30-15.15 uur en 19.00-19.45 uui
Kraam- en zwangerenafdeling: buiten de gewone bezoektijden, voor p;
ners bovendien van 10.30-11.15 uur en van 19.45 - 21.00 uur
Special Care Unit: 10.30-11.00 uur, 15.00 - 15.30 uur en 19.00-19.30
na overleg met de dienstdoende verpleegkundige.
Kinderafdeling: 10.30-19.00 uur, na overleg met de dienstdoende v )e
pleegkundige.
Jongerenafdeling: 14.30-15.15 uur en 19.00-19.45 uur.
At
anc
en 18.30-19.30 uur, klas
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging St. Elisabeth
(tel. 071-454545): dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30 uur, klasse
II daarnaast ook 11.15-12.00 uur.
Kraamafdeling: 14.30-15.30 uur en 18.30-19.30 uur (voor vaders tot 21
uur).
Kinderafdeling: 14.30-19.00 uur (voor ouders de gehele dag).
Afdeling hartbewaking (CCU)en intensive care (IC): 14.00-14.30 i
18.30-19.OOuur.
Spoedeisende hulp: dag en nacht geopend
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging Rijnoord
(tel. 01720-63131): dagelijks 14.00-15.00 uu
en II daarnaast ook 1115-12.00 uur.
Geen sp'oedeisende hulp meer mogelijk
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
(tel. 071-269111): alle patiënten (behalve kinderen) 14.15-15.00
18.30-19.30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde 18.15-19.00 uur, 19.00-20.00 uur|
leen Partners/echtgenoten met kinderen.
Voor zwangeren: zaterdag en zondag van 10.00 tot 11.00 uur, uitsluitt
voor partners/echtgenoten en eigen kinderen.
Kinderafdelingen: voor ouders van opgenomen kinderen is
zoek mogelijkheid in overleg met de hoofdverpleegkundige.
Voor andere bezoekers gelden de volgende tijden: keel-, neus- en oorh
kunde en neurologie: 14.15-15.00 uur en 18.30-19.30 uur: oogheelkunde
heelkunde 14.15-15.00 uur en. 18.30-19.00 uur.
Kinderkliniek: zalen voor peuters, kleuters en grote kinderen: 15.15-1
uur: babyzaal en boxenafdeling: volgens afspraak.
lrei
CHEF HENNY VAN EGMOND, 071-356414, PLV.-CHEF HANS KOENEKOOP, 071 -356
Skaters komen elke dag bijeen in de Stevenshof
Het lichte metaal van
de skatebaan glin
stert in het felle
zonlicht. Jongens en meisjes
denderen op wieltjes door de
halfronde baan. Steeds harder,
steeds hoger, om uiteindelijk de
rand van de baan te bereiken en
op het plateautje te belanden.
Daar, tegen de reling aange
leund, is de ultieme ontmoe
tingsplaats voor skaters, niet al
leen uit Leiden, maar uit de hele
regio.
Richard zit op het bankje naast
de baan. Hij kijkt aandachtig
naar de rollerskaters of in-line
skaters die spectaculair door de
lucht zweven. „Ik skate pas
twee dagen", verklaart hij. Zijn
brommer ligt in het gras. „Beer.
Basje en Roes, die komen hier
het meest", zegt Marthe, die net
komt aanfietsen. „Die kunnen
goed skaten." Skater Mathijs
stapt uit de baan, doet zijn helm
af en schudt zijn haar los. „Die
sel en Ozzie moet je dan ook
noemen", vindt hij.
Mathijs is een fanatiek skater.
Zijn kniebeschermers lijken op
de groei gekocht en bedekken
het grootste deel van zijn be
nen. Zijn armen zijn ingepakt
met elleboog- en polsbescher
mers. „Vanavond laat zit ik hier
nog", zegt hij. „Ik kom elke dag.
Voordat deze baan hier was
kwamen we ook al bij elkaar, bij
de oude baan. Maar die was he
lemaal verrot. Ze hebben toen
een handtekeningenactie ge
houden en toen is deze nieuwe
baan gekomen."
De skates maken een ratelend
geluid op de metalen baan.
Rrrrrr, klinkt het. Dan suizen de
skates door de lucht en belan
den met een bonk weer in de
baan.'Airen' heet dat, als je
boven de baan uitkomt", legt
Mathijs uit. „Je hebt zoveel ter
men. Een 'rock 'n roll to faky'
bijvoorbeeld, die doe ik op één
been."
Echt gezellig
,,'s Morgens komen hier alleen
kleintjes, dan is er niet zoveel
aan", vindt Marthe, die in het
Soms is het een bankje in het park, een oud
bushokje of een heuse hangplek: plaatsen waar
mensen samenkomen om wat te keuvelen. De
komende weken schuiven Leidsch
Dagbladverslaggevers aan en leggen hun oor te
luisteren op deze ontmoetingsplaatsen.
Vandaag deel vier in deze serie: De skatebaan in
de Stevenshof.
gras is gaan zitten, ,,'s Middags
en 's avonds komen de oude
ren. Dan is het echt gezellig. Ik
skate niet meer, maar het is ge
woon leuk hier. We zitten bij el
kaar en kletsen wat. We kennen
elkaar gewoon van hier, van het
skaten." Marthe woont in Voor
schoten, maar komt hier elke
dag. „Niet alle skaters wonen in
de Stevenshof, veel komen er
uit Oegstgeest, Voorschoten en
Wassenaar."
Marthes zusje Karien ploft in
het zand en bindt haar skates
onder. Haar rood-gele petje zit
achterstevoren en onder de klep
vandaan verschijnt een lange
vlecht. Ze schuift haar mouw
van haar zwarte T-shirt omhoog
en toont de anderen een teken
op haar bovenarm, met paarse
stift ingekleurd. „Suicidal Ten
dencies", zegt ze. „Weet jij wat
dat betekent?"
Linda zit aan de kant. Ze kan
vandaag niet skaten, want haar
knie is dik en blauw na een val
in de baan. „Had je maar knie
beschermers moeten dragen",
vindt Mathijs. Linda haalt haar
schouders op.
Voorzichtig neemt Linda een
trekje van haar sigaret. Alsof dat
een teken is, halen ook de ande
ren hun sigaretten te voor
schijn. Karien is bovenop de
baan geklommen en hangt over
de reling. „Dit is de gezelligste
plek op de hele baan", roept ze
naar beneden, terwijl ook zij
een sigaret tevoorschijn haalt.
,,'s Avonds zitten we meestal
boven", verklaart Marthe.
„Sommigen blijven daar soms
ook slapen."
Klap
Karien glijdt op haar achterste
naar beneden. Ze stoort zich
niet aan haar zwart geworden
spijkerbroek. „Pas zijn er hier
een paar in elkaar geslagen",
zegt ze. „Beer komt niet, ik heb
gehoord dat hij niet meer de
straat op durft", vertelt Marthe.
„Weet jij wat er nou gebeurd is?
vraagt Linda. Niemand weet
precies hoe de vork in de steel
zit. „Het waren in elk geval geen
skaters die Beer een klap heb
ben gegeven", verzekert
Mathijs. „Er wordt hier eigenlijk
nooit gevochten. Ook niet tus
sen skateboarders en skaters."
Marthe denkt na. „Ik weet niet
wat ik gedaan zou hebben als ik
erbij was", zegt ze. „Ach, meis
jes slaan ze toch niet", zegt Lin
da. Maar Marthe betwijfelt dat.
„Als ik zo iemand een knal ver
koop, dan heb ik zo een hoek
op m'n oog terug. Wat denk jij
dan." Marthe neemt een laatste
trekje van haar sigaret. Karien
schiet haar peuk met duim en
wijsvinger het zand in. Rrrrrr,
rrrrrr. klinkt het nog steeds op
de achtergrond.
Twee kleine meisjes proberen
op hun skates steeds harder en
'V
Skaters uit de regio komen elke
hoger te komen. Maar verder
dan halverwege de baan komen
ze niet. Een wat oudere jongen
vliegt met gemak boven de rand
uil. Even balanceert hij op de
bovenste rand, dan stort hij zich
weer in volle vaart naar bene
den. Plotseling belandt hij met
een doffe dreun op het metaal.
„Elke keer als ik deze truc doe.
val ik", roept hij geïrriteerd.
Marvin stapt even de baan uit.
Even pauzeren. „Hé, jou heb ik
hier nog nooit gezien", roept ie
mand hem toe. Marvin kijkt op.
„Ik kom hier elke dag, maar ik
ben op vakantie geweest", ver
ontschuldigt hij zich. Lang blijft
hij niet zitten. Liever scheurt hij
met een noodgang door de
baan. En als het moet zonder
helm.
Richard pakt zijn brommer én
duwt hem aan. „Ik ga even Roes
bellen, of hij nog komt. Weet ie
mand waar hij woont?" vraagt
hij. „Er staan niet zoveel Roesen
in het telefoonboek, probeer
maar gewoon", antwoordt
Marthe. Met een knetterend ge
luid rijdt Richard weg. Als hij te
rugkomt springt Karien op.
„Laat mij eens even rijden
smeekt ze. Maar Richard geeft
niet toe. „Nee, dan gaat er van
alles kapot", zegt hij resoluut en
legt zijn brommer weer in het
gras.
„Ik heb honger, ga jij chips ha
len?", vraagt Mathijs aan Linda.
„Wel met flippo's, hè?" Linda
zucht. „Ik heb geen geld bij
me", antwoordt ze. „Geef jij
maar geld. dan haal il chips.
Maar dan eet ik ze wel zelf op|t
lacht ze. Ze wacht niet meerofcek
een reactie van Mathijs. Hij isP ge
ook niet van plan antwoord t^de
geven. De skater gespt zijn hel» te
vast en gaat de baan op. Eve"
later komt Roes aanfietsen, i
zijn stuur hangt een tas met ej
accu erin. „Wauw!", roept Lirf
da. „Dan krijgen we nu einde!
muziek."
