^üüwapenembarë° NAVO dreigt nu ook
Kroaten met acties
Israëlisch-Palestijns overleg muurvast
Soldaat richt bloedbad aan in kazerne
Buitenland
Doden bij instorten Brits gebouw
-qMugabe: homoseksuelen hebben geen rechten
Ook Huis stemt voor Serviërs kondigen tegenoffensief bij Bihoc aan
Frankrijk roept ambassadeur
Australië terug voor overleg
Politie pakt verdachte
van bomaanslag metro
WOENSDAG 2 AUGUSTUS 1995
155
5
AFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated
Press OPA* Deutsche Presse Agenlur GPD Geassocieerde Pers Diensten RTR Reuter UPI
ashford Bij het instorten van een drie verdiepingen tellend kantoorgebouw in Ashford, een westelijke buitenwijk van Londen, zijn gisteren
vier bouwvakkers om het leven gekomen die het gebouw aan het renoveren waren. Twee van de lichamen werden gisteren geborgen, de stoffe
lijke resten van de andere twee slachtoffers werden vandaag uit het puin gehaald. De oorzaak van het ongeval is nog onbekend.
FOTO EP A TIM OC KENDEN
Hitiers Adelaarsnest fitness-centrum
munchenHet Adelaarsnest, het vakantieverblijf van Adolf Hit
ler op de Obersalzberg in de Beierse Alpen, wordt een commer
cieel gezondheids- en fitness-centrum. Dat heeft de Beierse re
gering gisteren besloten. Het verblijf werd de afgelopen 50 jaar
gebruikt door het Amerikaanse leger, maar wordt nu ontruimd.
Beieren stelt aan projectontwikkelaars en exploitanten de eis dat
complex een besloten karakter houdt, om een toeloop van (neo-
)nazi's te voorkomen.
Late boete voor Engelse goudroof
londen Een rechter heeft Anthony White bevolen de verzeke
raar van de onderneming Brinks' Mat ruim 40 miljoen gulden te
betalen, hoewel hij elf jaar geleden werd vrijgesproken van de
grootste goudroof in de Britse geschiedenis. Dat meldt het dag
blad The Times. Het goud werd in 1983 gestolen uit de kluis van
Brinks' Mat op de Londense luchthaven Heathrow. De rechter
vond dat de rijkdom die White en zijn vrouw na zijn vrijspraak
etaleerden „niet op een eerlijke manier kan zijn verworven en
slechts het gevolg van een zware misdaad kan zijn".
Mielke gisteren al vrijgelaten
berlijn» De voormalige chef van de Oostduitse Stasi, Erich Miel
ke, is gisteren vrijgelaten uit de gevangenis. Vorige week maakte
de rechtbank bekend dat de celstraf van Mielke wordt omgezet
in voorwaardelijk en dat hij donderdag zou vrijkomen. Hij
mocht echter twee dagen eerder de Moabit-gevangenis in Ber
lijn verlaten om zijn veiligheid te garanderen. Mielke (87) werd
in oktober 1993 veroordeeld wegens de moord op twee politie
agenten, die hij in 1931 in Berlijn als jonge communist beging.
Onderzoek naar president Colombia
bogota Een commissie van het Colombiaanse Huis van Afge
vaardigden heeft besloten een officieel onderzoek in te stellen
naar aanleiding van de beschuldigingen dat president Ernesto
Samper voor zijn verkiezingscampagne grote giften uit de drug
wereld zou hebben gekregen. Samper zelf vroeg het parlement
vorige week een onderzoek te beginnen om zijn naam van alle
blaam te zuiveren.
Duitsland heeft vrouw als rabbi
oldenburg Bea Wyler, een 44-jarige Zwitserse, is gisteren aan
getreden als de eerste vrouwelijke rabbi van Duitsland sinds de
Tweede Wereldoorlog. Zij is sinds gisteren leidster van de joodse
congregatie in de deelstaat Nedersaksen. Ignatz Bubis, leider
van de joodse gemeenschap in Duitsland, heeft al laten weten
dat hij nooit een eredienst zal bijwonen die wordt geleid door
rabbi Wyler. Vermoedelijk zal zij door deze afwijzing van de in
vloedrijke Bubis niet kunnen toetreden tot de Duitse rabbiconfe
rentie.
Beest van Bodminheide blijkt luipaard
londen De ontknoping van het raadsel rond het mysterieuze
Beest van de Britse Bodminheide lijkt nabij. Twee jongens heb
ben daar vorige week een schedel gevonden die waarschijnlijk
van een luipaard is. De vondst bewijst dat de voor fabels versle
ten verhalen over het beest op waarheid berusten, aldus de zoöl
oog Doug Richardson. Hij denkt dat het beest drie maanden ge
leden is gestorven. Na klachten van boeren over een groot dier
dat hun vee doodde, is op de afgelegen heide in Zuidwest-Enge-
land acht maanden lang gezocht naar iets wat op een grote kat
leek.
Kim wil amnestie voor gevangenen
seoul «ap
De Zuidkoreaanse president Kim Young Sam wil ter gelegenheid
van de bevrijding van het Japanse koloniale juk van zijn land 50
jaar geleden op 15 augustus amnestie verlenen aan 50.000 gevan
genen, onder wie dissidenten. Dat heeft de krant Hankook Ilbo
vandaag gemeld.
De massale vrijlating op onafhankelijkheidsdag moet volgens re
geringskringen „de grote nationale verzoening bevorderen".
correspondent
rankrijk heeft gisteren zijn ambassadeur uit
üstralië teruggeroepen voor overleg, nadat de
ïgering in Canberra een Frans bedrijf had uitge-
oten van mededinging naar een grote Australi-
the defensie-order. Het ministerie van buiten-
indse zaken in Parijs heeft dit meegedeeld.
De uitsluiting trof de vliegtuigproducent Das-
iult. Australië wilde daarmee protesteren tegen
et Franse besluit om volgende maand de onder-
rondse kernproeven in de Stille Zuidzee te her-
itten. De Australische minister van defensie, Ro
ert Ray, maakte gisteren bekend dat Dassault
iet mag meedingen naar de order ter waarde
in 740 miljoen dollar voor de levering van ge-
ichtsvliegtuigen.
Het Franse ministerie van buitenlandse zaken
irklaarde dat dit de laatste ontwikkeling is in een
ieks van vijandige gebaren, waaronder het niet
èzorgen van post bij de Franse ambassade, het
irtraagd bezorgen van diplomatieke post, het
in demonstranten toestaan de toegang tot de
bbassade te hinderen en het ophouden van
Franse schepen in Australische havens.
De internationale druk op Frankrijk om het
kernproef-besluit van president Jacques Chirac te
herzien, blijft onverminderd groot. De Deense
minister van milieu- en energiezaken, Svend Au-
ken, heeft zijn Franse ambtgenoot een brief ge
schreven, waarin hij zijn bezorgdheid uitspreekt
over de hervatting van de proeven. De organisatie
van Zuidoostaziatische landen (Asean) riep giste
ren op tot een onmiddellijk einde aan alle kern
proeven, zo zei de Bruneise minister van buiten
landse zaken, prins Mohamed Bolkiah.
In Australië, Nieuw-Zeeland, Japan en Duits
land zijn al diverse oproepen gedaan Franse pro-
dukten te boycotten.
Volgens het persbureau AP is bij de 204 atoom-
proeven die Frankrijk de afgelopen 30 jaar heeft
uitgevoerd in enkele gevallen sprake geweest van
het afwerpen van atoombommen boven de Stille
Oceaan. Bij drie explosies in de atmosfeer ont
stond radioactieve 'fall out'. Dat blijkt uit voor
heen geheime documenten van het Franse minis
terie van defensie die gisteren openbaar zijn ge
maakt.
rechten? Ik vind dat homo
seksuelen helemaal geen rech
ten hebben. Ik hoop dat de tijd
nooit aanbreekt dat we de na
tuur willen omdraaien en man
nen kinderen krijgen", aldus
Mugabe. Enkelen van zijn hon
derden toehoorders liepen uit
protest weg.
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
Premier Rabin van Israël heeft
besloten voorlopig niet meer
verantwoordelijkheden over te
dragen aan de Palestijnen op de
Westelijke Jordaanoever. Zijn
kabinet had vandaag de over
dracht van een aantal bestuurs
taken moeten goedkeuren,
maar het ziet daarvan af omdat
de onderhandelingen met de
PLO in Eilat op dood spoor zijn
geraakt.
Ook de Palestijnen zeiden gis
teravond dat het overleg muur
vast zit. De belangrijkste strui
kelblokken zijn de verdeling van
het beschikbare water op de
Westelijke Jordaanoever, elek
triciteitsvoorziening en veilig
heidsvraagstukken.
Wat de laatste betreft ver
klaarden PLO-onderhandelaars
dat Israël 'onaanvaardbare ei
sen' blijft stellen, met name
waar het gaat om de stad He-
bron. In het centrum van He-
bron wonen een paar honderd
kolonisten temidden van zo'n
70.000 Palestijnen. De PLO zegt
ook dat Israël het recht eist Pa
lestijnse dorpen te mogen bin
nentrekken, ook na de hergroe
pering van het leger. Het over
leg in Eilat eindigt morgen en
zal volgende week elders wor
den voortgezet. Een plaats moet
nog worden bepaald.
Het is niet waarschijnlijk dat
de onderhandelaars snel over
eenstemming zullen bereiken.
Waarschijnlijk zullen ze het op
lossen van de moeilijkste pro
blemen overlaten aan PLO-
voorzitter Arafat en Israëls mi
nister van buitenlandse zaken,
Peres. De twee zullen elkaar la
ter deze maand in Cairo ont
moeten.
Premier Rabin zei gisteren dat
hij de recente protestacties van
Israëlische kolonisten tegen het
beleid van zijn regering 'bela
chelijke provocaties' vindt. Tij
dens een bezoek aan de Jor-
daanvallei gaf hij toe dat het Is
raëlische volk verdeeld is over
de volgende fase in de toepas
sing van het verdrag met de Pa
lestijnen.
„Maar in de democratie be
slist de meerderheid. Er bestaat
een recht op oppositie en op
demonstraties, wat niet wil zeg
gen dat we een schending van
de wet zullen toestaan. Iedere
poging te demonstreren door
het vestigen van zogenaamde
nieuwe nederzettingen zonder
toestemming van de regering,
zal in de kiem worden ge
smoord door leger en politie."
Politie en soldaten verwijder
den gisteren voor de tweede
achtereenvolgende dag een
paar honderd kolonisten van
een bezette heuveltop op de
Westelijke Jordaanoever, dit
maal bij de nederzetting Beth
El. Het protest en de verwijde
ring verliepen volgens hetzelfde
draaiboek als maandag bij Efrat.
De kolonisten lieten zich onder
het zingen van nationalistische
liederen afvoeren naar autobus
sen.
Russische dienstplichtigen zijn diep te beklagen
moskou hans hoogenduk
correspondent
Dienstplichtig soldaat Viatsjeslav Boegakov was het af
gelopen weekeinde de klos: nachtdienst. Eindelijk
kwam de aflossing eraan, zodat de jonge Rus kon gaan
slapen in zijn barak op het eiland Popv, vijftien kilome
ter van Ruslands meest oostelijke stad Vladivostok.
Maar Boegakov draaide door. Hij pakte zijn Kalasj-
nikov, schoot een wachtpost van zijn toren, holde door
de nacht en doodde de officier van de wacht. Comman
dant Aleksandr Goloviznin, wakker geschrokken door
de vuurstoten, rende zijn huis uit. Hij was het volgende
slachtoffer van Boegakov, die daarna nog twee militai
ren doodschoot en de twaalfjarige zoon van de com
mandant zo zwaar verwondde dat de jongen een paar
uur later stierf.
Daarna rende de jonge soldaat naar de kust. Hij wist
dat daar veel vakantiegangers waren, van wie er een
aantal over een motorboot beschikte. Vermoedelijk wil
de hij per boot naar het vasteland ontkomen om daar
te verdwijnen in de oneindige Siberische vlakten. Maar
hij had pech. De groep vakantiegangers die hij had uit
gekozen bestond uit politiemannen. Die overmeester
den en ontwapenden hem.
Boegakov zit nu in de cel. Moskou heeft direct een
onderzoekscommissie onder leiding van de chef-staf
van de grenstroepen, kolonel-generaal Aleksandr Tym-
ko naar Vladivostok gestuurd om deze tragedie te on
derzoeken. De militaire procureur-generaal heeft
Boegakov aangeklaagd wegens moord, diefstal van wa
pens, desertie en het schenden van de regels voor de
grenstroepen.
Verscheidene Russische kranten zijn dieper op de
zaak ingegaan. De liberale Izvestia citeert uit de beken
tenis van Boegakov. Hij zou zijn doorgedraaid omdat
zijn maten hem ervan verdachten een verrader te zijn.
Ze zouden hebben gedreigd hem in elkaar te slaan en
dood te verklaren. Maar er bestaat ook een rapport van
het Front District Grote Oceaan waarin staat dat de jon
geman mogelijk de kluts was kwijtgeraakt doordat zijn
ouders hem hadden geschreven dat ze gingen schei
den.
Een makkelijk soldaat was hij volgens zijn meerderen
niet. Dit jaar was hij drie keer niet teruggekeerd van
verlof en had hij een zelfmoordpoging geënsceneerd.
Volgens de legerkrant Krasnaja Zvezda (Rode Ster)
wordt dit soort gebeurtenissen in de hand gewerkt door
de wet op de dienstplicht. Doordat vele tienduizenden
gewoon niet opkomen, via relaties vrijstellingspapieren
weten te regelen of uitstel krijgen omdat ze studeren, is
er een schrijnend tekort aan dienstplichtigen. Grens-
commandanten moeten volgens de krant vaak jonge
soldaten met een dubieus, soms zelfs crimineel verle
den, met uiterst verantwoordelijke missies belasten.
Het roemruchte Rode Leger is sinds het Afghanistan-
drama en de oorlog in Tsjetsjenië allesbehalve populair.
Elk half jaar heeft Defensie de grootste moeite de
broodnodige recruten bij elkaar te krijgen, die onder
meer de 61.000 kilometer lange grens moeten bescher
men. Voor de lichting van het tweede halfjaar 1995 zijn
209.800 dienstplichtigen opgeroepen. Hoeveel er daad
werkelijk zijn verschenen, wil Defensie niet zeggen.
Boekjes met tips hoe je onder dienst uit kunt komen,
waren dit voorjaar snel uitverkocht. Generaal Vladimir
Bespalov, het hoofd van de keuringsdienst, erkende on
langs ruiterlijk dat van de potentiële dienstplichtigen in
Moskou slechts tien procent werkelijk opkomt. Duizen
den duiken ergens op het platteland onder en vaak we
ten de plaatselijke politiemannen dat, maar treden ze
niet op. Moeders demonstreren voor de Doema, het
parlement, en zweren dat zij hun zoons niet naar
Tsjetsjenië of welk spanningsgebied dan ook laten
gaan.
De jongens die wel in dienst komen, zijn diep te be
klagen. Het Russische leger kent keiharde discipline,
puur slechte verzorging en een onmenselijk ontgroe
ningsritueel. Er is weinig wetenschappelijk onderzoek
over gepubliceerd, maar de studies die bekend zijn, lie
gen er niet om. Ten minste 80 procent van de rekruten
wordt mishandeld.
In de eerste maanden is de jonge soldaat een doech
(een geest) of een 'groene snavel' en wordt hij perma
nent getreiterd door de tserpaki (schep of pollepel). De
hoogste sport op deze ladder is de djeddy(grootvader).
De overgang van doech naar tserpaki gaat bij de
meeste onderdelen gepaard met uitgebreide ceremo
nies, waarbij ranselpartijen, zelfs verkrachtingen, geen
uitzondering zijn. Sommige jonge soldaten zijn dan
geestelijk zo kapot, dat ze of zelfmoord plegen of, zoals
vorig jaar op de Koerillen, naar de wapens grijpen.
Twee ontgroende soldaten schoten toen zes anderen
dood.
In het eerste jaar van hun diensttijd zijn de soldaten
volstrekt rechteloos. Hun voedselpakketen van thuis
worden in beslag genomen, soldij moeten ze afgeven,
verlof zit er niet in en wie reclameert wordt in elkaar
geslagen.
Soldatenmoeders hebben al jaren geleden een comi
té opgericht en met de regelmaat van de klok wijzen ze
op de onmenselijke behandeling van de dienstplichti
gen. Volgens hun schattingen sterven in het Russische
leger minstens 5.000 soldaten per jaar door niet-militai-
re oorzaken.
Na de Senaat heeft nu ook het Amerikaanse Huis van Afgevaardig
den met overgrote meerderheid gestemd voor het beëindigen van
de Amerikaanse deelname aan het VN-wapenembargo tegen de
Bosnische regering. De stemming met 298 tegen 128 stemmen was
de tweede klap in een week voor het Bosnië-beleid van president
Clinton. Tientallen Democratische afgevaardigden stemden met de
Republikeinse oppositie mee tegen het embargo.
Clinton heeft al laten weten dat hij zijn veto zal uitspreken over
de nu aangenomen wet. Het Congres kan dat veto ongedaan ma
ken door het met tweederde meerderheid weg te stemmen, en het
is nog maar de vraag of die meerderheid er is. Verwacht wordt dat
niet alle Democraten die nu voor opheffing hebben gestemd, het
zullen aandurven om hun president nogmaals dwars te zitten. In
de Senaat werd het wetsvoorstel vorige week met 69 tegen 29 stem
men aanvaard.
De ruime meerderheid van het Congres vindt dat de VN-operatie
in Bosnië heeft gefaald, dat de VN-troepen moeten worden terug
getrokken en dat de Bosnische moslims de kans moet worden ge
boden zichzelf tegen de Servische troepen te verdedigen.
De Franse politie heeft een Tu
nesiër gearresteerd in verband
met de bomaanslag op een me-
trotrein in Parijs, waardoor vori
ge week dinsdag zeven mensen
om het leven kwamen. Dit heeft
het radiostation Europe 1 ge
meld. De man werd aangehou
den op minder dan een kilome
ter afstand van de boulevard
Saint-Michel, waar de ontplof
fingplaatsvond.
De in het Noordfranse Lille
woonachtige man had instruc
ties bij zich voor het maken van
bommen plus documenten en
kranteknipsels die suggereerden
dat hij banden heeft met mos
lim-fundamentalisten. Hij lijkt
op een van de portretten die de
Franse politie heeft verspreid.
Radio Europe 1 meldde even
eens dat Franse politiemannen
naar de Italiaanse stad Triest
zijn afgereisd, waar zaterdag
een man met een vals paspoort
werd aangehouden die in het
bezit was van een diskette met
aanwijzingen om bommen te
maken. De man, die Italië was
binnengekomen vanuit Slove
nië, is vermoedelijk een Marok
kaan.
De Franse politie vermoedt
dat de aanslag, waarvoor geen
enkele groep de verantwoorde
lijkheid heeft opgeëist, het werk
geweest is van moslim-funda
mentalisten die Frankrijk ver
wijten de Algerijnse regering te
steunen.
De NAVO dreigt niet alleen de Bosnische en Kroatische
Serviërs, maar ook het Kroatische regeringsleger met
luchtacties, als ze de VN-veiligheidszone Bihac aanval
len. Servische aanvallen op de moslimenclave Tuzla en
de Bosnische hoofdstad Sarajevo zullen eveneens 'krach
tig en snel' worden beantwoord. Daarnaast zullen de
NAVO-straaljagers in actie komen als VN-blauwhelmen
in Bosnië of Kroatië worden bedreigd.
brussel-boedapest gpdgeheten 'Forward air con-
De ambassadeurs van de zes
tien NAVO-landen hebben dat
gisteren in Brussel besloten. Zij
maken daarmee duidelijk dat
het westers bondgenootschap
verder wil gaan dan alleen de
verdediging van de VN-enclave
Gorazde. De Kroatische presi
dent, Tudjman, is gisteravond
laat door NAVO-secretaris-ge-
neraal Claes op de hoogte ge
bracht van het laatste dreige
ment.
Of de NAVO haar dreigement
van luchtaanvallen ook zal uit
voeren, is onduidelijk. De NAVO
beschikt in Bihac niet over zo
trollers', manschappen op de
grond die de straaljagers naar
hun doelen geleiden. Daardoor
is het risico van burgerslachtof
fers bij een luchtaanval groot.
De kans bestaat daarom dat die
specialisten, waaronder moge
lijk Nederlanders, binnenkort
naar Bihac worden overge
bracht.
De NAVO-ambassadeurs heb
ben verder afgesproken zich
niet te laten weerhouden door
eventuele gijzelingsacties tegen
VN-blauwhelmen.
Het Kroatische leger staat in
de startblokken voor een moge
lijk beslissend offensief tegen de
opstandige Krajina-Serviërs.
Vertegenwoordigers van de
Kroatische regering en van de
Krajina-Serviërs komen morgen
in Genève bijeen om te probe
ren een vreedzame oplossing
voor het opnieuw opgelaaide
conflict rond Krajina te vinden,
maar de kans op een akkoord
lijkt bij voorbaat erg klein.
De Kroatische en Bosnische
Serviërs kondigden gisteren een
'omvangrijk tegenoffensief aan
als het Kroatische leger de op
mars voortzet. Een eerste voor
proefje gaven ze gisteren al.
Bosnisch-Servische gevechts
vliegtuigen vuurden raketten af
op Kroatische stellingen bij het
plaatsje Strmica, terwijl Krajina-
Serviërs doelen bij de Kroati
sche plaats Gospic bombar
deerden.
Generaal Ratko Mladic, de
beruchte Bosnisch-Servische
opperbevelhebber die door het
VN-tribunaal in Den Haag van
oorlogsmisdaden wordt be
schuldigd, heeft het commando
van de Servische troepen in de
regio overgenomen.
Volgens schattingen van de
VN zijn 10.000 Kroatische troe
pen via Bosnië opgerukt naar de
Kroatische grens tot vlakbij Kn-
in. De 'hoofdstad' van de Kraji
na-Serviërs wordt direct be
dreigd door het Kroatische of
fensief. Ook aan de Kroatische
zijde van de grens met Krajina
zou het Kroatische leger een
omvangrijke troepenmacht aan
het opbouwen zijn bij de plaats
Gospic.
De grote vraag is hoe de
Bosnische Serviërs en vooral de
Servische president Milosevic
zullen reageren als hun Servi
sche broeders in de Krajina in
het nauw raken. Vooralsnog lijkt
Milosevic zich neutraal op te
stellen. De Servische leider
doorbrak gisteren zijn stilzwij
gen over de recente ontwikke
lingen en riep de Bosnische pre
sident Izetbegovic en comm-
mandant Mladic op vrede te
sluiten.
lasheed, eigenaar van het kleine café met de wel wat provocerende naam 'French Plus' in Sydney, steekt zijn
lening over de Franse kernproeven niet onder stoelen of banken.
FOTO REUTER
zijn dat er in de Zimbabwaanse
samenleving mensen zijn die
voor de rechten van homo
seksuelen opkomen.
Hij deed zijn uitspraken bij de
officiële opening van een boe
kenbeurs, een van de grootste
van Afrika, in de Zimbabwaanse
hoofdstad Harare. „Als we ho
moseksualiteit als een recht be
schouwen, hoeveel morele rug-
gegraat zal onze samenleving
dan nog hebben om drugver
slaafden en degenen die zich
overgeven aan bestialiteiten de
rechten te onthouden die ze op
eisen onder het motto van indi
viduele vrijheid en mensen-
De Zimbabwaanse president
Robert Mugabe heeft homo
seksuelen gisteren „sodomieten
seksueel geperverteerden"
jenoemd wier gedrag tegen de
enX>atuur en het geloof ingaat.
)EK^Iugabe zei er woe(^en(^ over te
E/V2
COFFEE $/soi
CAPPUCCINO $2
SHAKES $2
FKtlM»-'
TACOO cw/