Jamboree
TT
De paden op, de lanen in.
'Vogelenzang is Padvinders
zang geworden', jubelden de
publicaties.
foto archief nv vereenigde
fotobureaux
De achterkant van deze foto uit de oude doos bevat geen enkele informatie. Het blijft dus gissen wie erop
staan. De jongen zou Rapwito Gandasoebroto kunnen zijn. Hij was patrouilleleider bij de plaatselijke pad
vindersclub Semarang I op Java, naar de kleur van de dassen ook wel de Rode Groep genoemd. In het on
langs verschenen boek 'Verboden voor honden en inlanders' vertelt de Indonesische oud-minister Oey Tjoe
Tat (73) dat hij en zijn mede-padvinders apetrots waren, omdat hun vriendje Rapwito en zijn groep in Vo
gelenzang de eerste prijs veroverden. foto spaarnestad-archief
ZATERDAG 29 JULI 1995
In negen-tien-drie-zeven was het in Vogelenzang te beleven
-f'vV
ÉS
|TER HEWNNFRINC AAMX;
iWérumMiMWi i i
IVQCiltNZAiNG 1937;Wf
pmpen waren populair bij de scouts in Vogelenzang. In de kranten van augustus 1937 werd volop reclame gemaakt
lor de 'wooden shoes', die flink aftrek vonden. Op de foto Amerikaanse verkenners blij met hun soeveniers op weg
lar huis. foto spaarnestad fotoarchief
De belangrijkste gast in Vogelenzang lord Baden Powell begroet een
groep invalide padvinders. De oprichter van de scoutingbeweging
woonde de Wereldjamboree van het begin tot het einde bij.
foto spaarnestad fotoarchief
et was een bont gezelschap dat
I van 31 juli tot 12 augustus bi-
vakkeerde in Vogelenzang,
centrum van de Wereldjamboree 1937. Na
tuurlijk: volop Westeuropese deelnemers,
maar ook Armeense, Australische en Nieuw-
zeelandse scouts in het Nederlandse dorp in
de duinen. En padvinders uit Estland, Let
land, Litouwen, Hongkong, Mexico, Saba,
Syrië, Palestina, Zuid-Afrika.
Een volksverhuizing van scouts, wier
komst nogal wat extra voorzieningen vroeg.
Station Vogelenzang moest uitgebreid wor
den met sporen om de golf aan treinen te
kunnen opvangen, er werden nieuwe wegen
aangelegd en de opbouw van het enorme
terrein waar de Wereldjamboree zich zou
gaan afspelen vergde vele maanden. „Het
was zo groot dat je in één dag niet alles kon
bekijken", zegt Anton Buis. Bijna 78 jaar is
hij nu. Toen 19 en hulpje van de hopman bij
de Jozefgroep in Leiden.
Financieel een flink offer, die deelname
aan de Grote Gebeurtenis. Anton Buis: „Er
was een geweldige armoede in de jaren der
tig. Om de Jamboree te kunnen bijwonen
moest je twaalf gulden betalen. Veel verken
ners konden dat niet opbrengen. Maar: er le
ken betere tijden aan te komen. De econo
mie herstelde zich en er leefde volop hoop.
We wisten het zeker: 'De tijd zou beter wor
den'."
Op de Wereldjamboree ging voor Anton
Buis. letterlijk een wereld open. „Ik zag er
voor het eerst Chinezen. Van Chinezen ken
de ik alleen de verhalen dat ze altijd pinda's
verkochten en dat het enige dat ze konden
zeggen was: 'Pinda, pinda, lekka, lekka.' Tja,
een vertekend beeld van andere nationalitei
ten... Maar dat is tijdens de Jamboree wel
veranderd."
De verbroedering, daar draaide het om in
Vogelenzang. Yells ondersteunden de doel
stelling die een vast slot kenden: Jamboree,
Jamboree, wij zijn de jongens van B.P. Buis
kent ze nog allemaal uit zijn hoofd en
dreunt: Allen dragen in hun hart een ideaal,
dat niet afhankelijk is van ras of land of
stand of taal
„Toch moet je je niet te veel voorstellen
van die verbroedering", zegt hij. „Natuurlijk
gingen we kampen bekijken van padvinders
uit ahdere landen. Maar wat kon je nou zeg
gen tegen een Pakistani of een Indiër? Met
handen ep voeten probeerden we wat te
communiceren en dat lukte niet erg. Maar
ach... Uiteindelijk ging het toch om het goede
gevoel, de verbondenheid. Je was toch alle
maal scout."
.»ti» i »r Souvenir van de Wereldjamboree. Op de
Een yell die na 58 jaar nog steeds nadreunt binnen scouting Nederland: Iti negen- achtergrond het huis vogelenzang, waar
tien-drie-zeven, dan zul je wat,beleven'. Met deze slogan werd toegeleefd naar de
Wereldjamboree in Vogelenzang. Die eerste samenkomst in Nederland krijgt
volgende week een vervolg in Dronten. Woensdag verricht koningin Beatrix daar
de opening van de achttiende Wereldjamboree.
Onder aanvoering van pionier lord Baden Powell trokken 28.000 scouts in 1937
naar dit feest van idealisme, vriendschap en broederschap.
Herinnering aan 'Vogelenzang'.
de belangrijkste gasten verbleven.
Het jeugdig idealisme kon echter enige
spanning in het Jamboreekamp niet verber
gen. De scouts hadden er geen notie van - zo
blikt Buis terug - dat er oorlog zat aan te ko
men. Maar de afwezigheid van de Duitse
scouts was duidelijk en de reden bekend: ze
waren de Hitlerjugend ingejaagd. Het begrip
broederschap wankelde ook bij de huisves
ting van de Japanse en Chinese deelnemers
die - herinnert Buis zich - in verschillende
hoeken van het kamp waren geplaatst van
wege de oorlogssituatie (Japan was China
binnengevallen) in die landen.
Het stond in schril contrast met de ideeën
van lord Baden Powell, oprichter van de in
ternationale scouting-beweging. Hij predikte
broederschap tussen jongeren uit alle lan
den. „Geen betere weg tot oplossing van
conflicten dan onderling overleg
met vrienden", sprak de toen 81-
jarige Baden Powell in zijn emo
tionele slotrede in Vogelenzang.
Anton Buis: „De filosofie was: als
jongeren maar goed met elkaar
kunnen opschieten, dan voorkomt
dat oorlog als ze volwassen zijn.
Dan zullen ze elkaar niet meer af
slachten."
Tonnen melk en duizenden broden gingen er doorheen tijdens de We
reldjamboree. ledereen moest zijn eigen maaltijden bereiden. „Natuur
lijk was er geen koeling in de tent", vertelt Anton Buis die verantwoor
delijk was voor het eten van zijn Leidse scoutinggroep. „Daarom groe
ven we een kuil in de tent, waarin we een Van Nelle-blik met boter lie
ten zakken." Volgens de overlevering hielden de Chinezen er rare lun
ches op na. Een boterham met daarop ham, appelstroop, kaas en daar
overheen boter, lieten zij zich heerlijk smaken.
foto archief nv vereenigde fotobureaux
Wat die Wereldjamboree van
1937 zoal inhield? Anton Buis:
„Samen rond kampvuren, liede
ren zingen, hutten bouwen en
vrienden maken. Daar kwam het
op neer." En niet te vergeten: het
bewonderen van lord Baden Po
well. Buis schetst het beeld van
een man die aanbeden werd. Ook
door hem. De bidprentjes van De
Grote Voorman (overleden in
1941) zitten nog steeds in zijn al
bum, evenals een bijzondere foto
die hij van Baden Powell maakte:
een opname waarop alleen diens
hoed is te zien. Anton Buis: „Toen
bekend werd dat hij was aangeko
men, rende iedereen op het kamp
naar zijn auto. In het gedrang kon
ik hem niet zien. Ik heb de camera
toen maar boven m'n hoofd ge
houden en ingedrukt. Alleen die
hoed stond erop..."
Station Vogelenzang. Er was uitbreiding nodig om de Jamboree-drukte te kunnen
opvangen. Het perron kreeg er in totaal zeshonderd meter bij. Deze (nood)perrons
moesten extra verhoogd worden in verband met de instaphoogte van de elektri
sche treinen. Er werden ook extra controle-doorgangen bijgebouwd, en er verre
zen noodloketten. foto archief nv vereenigde fotobureaux
