Tapas vooral populair vanwege gezonde imago Smaak Schapemelk basis voor Spaanse kaas Spaans streekgerecht Estrella's trots VRIJDAG 28 JULI 1995 157 Gebakken kippevleugeltjes, kookpotten vol slakjes, chorizo in gekruide paprikasaus, gegril de paddestoelen met knoflook, kippelevertjes in knoflooksaus, sardientjes, garnalen. Dit alle maal behoort tot de culinaire hoogstandjes uit de Spaanse keuken. Kleine (voor)gerechten die tapas worden genoemd. On danks alle vernieuwingen en veranderingen die de Spaanse eetcultuur de laatste decennia heeft ondergaan is tapas steeds recht overeind blijven staan. En ze zijn nu populairder dan ooit. Tapas scoren hier goed vanwe ge de populaire prijs, de kleine omvang van de gerechten en het gezonde imago dat ze uit stralen, want vis, knoflook, olij ven, olijfolie of met olijfolie ge maakte sauzen zijn de belang rijke en gezonde ingrediënten van tapas. „Tapas is geen speciaal soort voedsel. Tapas is een manier van eten en leven die heel Spaans is en toch geschikt is voor andere landen", vindt Pe nelope Casas, docent Spaans koken in Amerika, die een boek vol tapasrecepten schreef (ver schenen bij Bzztöh in Den Haag) en een overzicht maakte van de bekendste tapasbars in Spanje, bedoeld voor de Spanje- (vakantie)ganger. Volgens Casas hebben alle tapas een bepaalde overeenkomst. „Ze worden altijd in kleine hoe veelheden opgediend volgens twee maten: de tapa en de ra don, welke laatste ongeveer tweemaal het tapaformaat is en is bedoeld om meteen gegeten te worden." Casas verbleef lang in Spanje en verzamelde een hele reeks authentieke recep ten. „Ik heb heel wat definities ver zonnen, maar ook weer verwor pen toen ik me meer op tapas ging toeleggen. Eerst dacht ik dat tapas werden gegeten zon der vork, tot ik een hapje van in citroen gemarineerd vlees kreeg opgediend met een miniatuur vork en -mes. Ik had nog nooit gedroogde bonen of soep als ta pas gezien, maar in Santiago de Compostela kreeg ik warempel linzen als tapa, in Cadiz kikker erwten, in Galicië caldo callego- soep en in Sevilla gazpacho." Wie Spanje deze zomer voor een vakantie heeft aangedaan of nog aandoet ontkomt er dus niet aan. Maar de Spaanse keu ken bestaat niet alleen uit tapas. Volgens Penelope Casas is de Spaanse keuken net zo verfijnd Drie typisch Spaanse gerechten uit de keuken van El Mesón: boven het vleesgerecht parillada, daaronder gamba's en spiesjes van de kleine inktvis sepia en rechts de bekende tortilla. foto theo groot t opwindend als de grootste Moorse overheersing, die e culturele en geografische v keukens van de rest van Europa Arabische trekjes in achtergela- schillen. Maar daarbij spelen, gevarieerd, ten dele als gevolg van de e ten heeft. Maar ook omdat Spanje een land volgens Casa, de uit de Nieuwe Wereld meegebrachte produk- ten als aardappel, peper en vooral ook tomaat een niet on belangrijke rol in de Spaanse keuken. Sociale functie Maar tapas zijn, afgezien van de belangrijkse sociale functies die ze in Spanje vervullen, ook een manier om de lange periode tussen de maaltijden te over bruggen. In een land waar zel den geluncht wordt voor twee of drie uur 's middags en het avondeten meestal om een uur of tien wordt opgediend, zijn ta pas min of meer een noodzaak. Volgens Casas zijn de beste ta pas van heel Spanje te vinden in hel gebied waar ze oorspronke lijk vandaan komen: Andalusië. „De tapas worden daar met lief de en ongelooflijk veel plezier klaargemaakt. Ze zijn vers, wor den prachtig gegarneerd en zijn bijzonder origineel. Vooral Se villa is een waar tapasparadijs, vrijwel iedere tapasbar daar is vrolijk versierd, de tapas wor den er altijd warm geserveerd en er is een enorme keuze in originele tapas." Boek"'Tapas' door Penelope Casas 25 gulden, uitgeverij Bzztö- h/Den Haag. Meer dan tien variëteiten Spaanse kazen zijn verkrijgbaar in ons land en vormen een aangename aanvulling op de bestaande ka zen, omdat ze maar weinig lijken op de honderden kazen die hier al verkocht wor den. Een paar van de bekendste en meest populaire soorten: Queso Manchego, een schapemelkkaas uit La Mancha in Centraal-Spanje; vers is hij tamelijk zacht van smaak, maar als hij wat ouder is, wordt de Queso Manchego hard als Parmezaanse kaas (hoewel minder scherp van smaak). Het is de populairste kaas van Spanje. Queso de Cabrales is een pikante, maar toch zachte blauwe kaas, in bladeren ge wikkeld, afkomstig van de bergen in het noorden van Spanje: de Cabrales. Samen gesteld uit een mengsel van koeie-, geite en schapemelk: het is ambachtelijke kaas, in kleine hoeveelheden vervaardigd in berg grotten en plattelandskeukens. De Cabrales is uitstekend geschikt voor verschillende ta pas. Queso del Roncal komt uit de Spaanse Pyreneeën en wordt gemaakt van schape melk en koemelk. De kaas wordt verduur zaamd en lijkt in smaak op de Queso Man chego. Queso de Idiazabal wordt gemaakt in Baskenland, in het noorden van Spanje. Het is een vrij zachte kaas met een lichte, rook- achtige smaak. Queso Tetilla, in de vorm van een stuk chocolade, komt uit Galicië. Het is een mil de, romige kaas, maar tegelijk enigszins pi kant en hij is heel geschikt voor recepten waarin een gemakkelijk smeltende kaas wordt gevraagd. Estrella Egido Casino is eigenares van het Hoornse restaurant El Mesón de Espana, een van de in totaal 52 Spaanse restaurants die Nederland telt. In verhouding tot het aantal Griekse, Turkse en vooral Italiaanse restaurants zijn de Spaanse veruit in de minderheid. Maar ze doen qua verscheidenheid en kwaliteit zeker niet onder voor die andere mediterra ne keukens. In grote lijnen zou je van de Spaanse keuken kunnen zeggen dat ze invloeden heeft van die andere drie, mede door de lange Moorse (islamitische) overheersing in dit deel van Europa. Maar daar is in de loop der eeuwen veel eigens aan toege voegd. De Spaanse restaurants ne men in aantal fors toe. Volgens het Bedrijfschap Horeca is het aantal met zeventien procent gegroeid en nemen de Spaanse restaurants in de top 10 van buitenlandse restaurants nu een negende plaats in. Estrella is liefhebber van de Spaanse keuken en uitbaatster van het restau rant. Geen flauwekulletjes, geen niet- Spaanse liflafjes of aan de smaak van Hollanders aangepaste gerechten. Estrella staat erop de keuken van de pure eenvoud tot grote complexiteit te vertegenwoordigen van een land dat wat betreft de eetcultuur, mede ook dank zij de tapas en de gezonde uitstraling die deze kleine Spaanse hapjes hebben, een bijzonder a heeft. Estrella Egido Casino (rechts) serveert e „En ik kan je verzekeren dat er bij mij Spaanser wordt gegeten dan in menig Spaans restaurant in Spanje. Dan be doel ik niet de restaurants in de bin nenlanden, maar die aan de kust, want daar is het eten doorgaans aan gepast aan de toerist", zegt ze in rap Hollands. Bij Estrella in het restaurant scoren de typisch Spaanse streekgerechten uit de keukens van de afzonderlijke deel staten, waarin vis, vlees en groenten domineren, het hoogst. Waarmee ze duidelijk wil maken dat het niet alleen de tortilla en de paella zijn die popu lair scoren onder de gasten van het sfeervolle restaurant aan de Bierkade in Hoorn. En dat veel gasten niet al leen daar voor komen, maar veel meer voor die vaak onbekende vis- specialiteiten, maakt Estrella snel dui delijk. Zo scoort de zeevis in Spaanse saus, Zarzuela l'Especial, een gerecht uit Catalonië, hoog en zijn de gegrilde lamskoteletten uit het Noordspaanse Decordero, Costilletas de Cordero fa voriet bij velen. Tapas heeft in Estrel la's restaurant, dat al zo'n elf jaar be staat, altijd een rol van grote beteke nis gespeeld. Maar meestal als een voorgerecht. De kaart toont meer dan twintig tapas-gerechten. Van het tra ditionele schaaltje met uiteraard Spaanse olijven en chorizo, de ge frituurde inktvis (Calamaresa la Ro- mana), de gegrilde grote garnalen (Gambas a la Plancha) tot de schelp jes in pikante saus, de Almejas a la Marinera. Haar etablissement wordt niet alleen bezocht door mensen die er een va kantie in Spanje op hebben zitten en met een Spaanse maaltijd nog wat va kantie-herinneringen op willen halen. Het restaurant is er vooral ook voor mensen die eens wat anders willen proberen. El Mesón de Espana in Hoorn, 0 22 90 - 15 07 4, Espagne in Purmerend, 0 29 90 - 72 98 9, La Plancha in Leiden, 071 -13 42 62 en Tapaz Grill in Amster dam, 020 - 68 81 33 7. OPGAVE KRUISWOORDRAADSEL Horizontaal: 1. krachtig; 5. verzoek; 9. pau- sennaam; 10. meisjesnaam; 11. hectare; 13. soort leer; 15. deel vaneen Franse ontkenning; 16. zangstem; 18. watering; 19. dwaas; 20. jacobsladder op een baggermolen; 22. ijzeroxyde; 24. Europeaan; 26. vaarwel; 27. kunstwerk; 29. wat men tot stand brengt; 31. door; 33. on besmet; 36. ar; 38. bovenste halswervel; 40. familielid; 41. vogeleigenschap; 42. bijb. fi guur, 44. windrichting; 45. inge nieur; 46. drukte, 48. lidwoord; 49. aansporing; 50. gedwee; 52. larve van de langpootmug; 53. roofvogel. Verticaal: 1. oneer-, 2. oude lengtemaat; 3. dierenverblijf; 4. buidelbeer; 5. nauwelijks; 6. projectieplaatje; 7. dwarsmast; 8. go-cart; 12. agavesoort; 14. bijvoorbeeld (Fr. afk.15. Indonesisch gerecht; 17. loofboom; 19. sieraad; 21. voorzetsel; 23. onder andere; 25. viseter; 27. ratelpopulier; 28. plaaggeest; 30. bonbon; 32. ver maard; 34. gast; 35. achter; 36. de oudere; 37. watervogel; 39. versleten plek; 40. afgelopen uit! 43. vogelprodukt; 46. dieren verblijf; 47. bloeiwijze; 49. voor zetsel; 51. persoonlijk vnw. OPLOSSING CITAAT Horizontaal: 1. gaar; 2. loper; 3. tiara; 4. Frans; 5. juli; 6. weide; 7. divan; 8. laan; 9. Aaron; 10. poon; 11. notie; 12. aard; 13. massa; 14. pier. Het citaat is van Henry Ford: ,,Een fiasco is een kans om het de volgende keer beter te doen". TOMPOES Tom Poes en de Bommel-legende Van heer Bommels vakantie is niet veel terecht gekomen. Hij was nog bezig in te stappen toen er met grote snelheid een bezoeker naderde. ,,Heer Olivier B. Bommel, als ik mij niet vergis?" riep hij reeds van verre. „Inderdaad", gaf heer Ollie verrast toe. Hij Jiet zijn been weer zakken en monsterde de ander oplettend. „Maar u bent... u bent toch...; begon hij. ,,Ik ben G. Guichelheil", sprak de ander, „docter G. Guichelheil. Heb een lezing gehouden in de Kleine Club over Rommeldamse sagen, u weet wel. Sprak daar onder andere over de Bommel-legende." „Juist", mompelde heer Ollie. „De Bommel legende. Ik wilde u juist gaan opzoe ken - maar daar bent u al..." Hij leunde gemakkelijk tegen zijn koffers en zuchtte eens. „Het heeft zijn voor delen om traag te denken", voegde hij er stil aan toe. De geleerde keek hem verbaasd aan. „Ik begrijp niet waarover u praat", hemam hij. „Ik kom voor iets anders. Juist voor mijn vertrek hoorde ik, dat er nog een echte Bommel bestaat; de laatste van het geslacht. Die bent u toch?" „De laatste van mijn geslacht", gaf heer Bommel toe. „Mooi!" riep de heer Guichelheil uit. „Dan kunt u mij ver der inlichten. Kunnen we even spre ken?" Heer Ollie liet zijn koffers in de steek en begaf zich naar de deur, ge volgd door Tom Poes en de geleerde. „Excuseer, heer Olivier", zei Joost, „hoe staat het nu met uw vakantie, met uw welnemen?" „Die gaat niet door", zei heer Bommel. „Dat gereis is maar vermoeiend. Je kunt wel weer uitpakken, Joost. Ik wil nu ein delijk de Bommel-legende wel eens horen, als je begrijpt wat ik bedoel." Weersvooruitzicht ZATERDAG 29 JULI H E T DOOR HANS VAN ES De overgang van zeer warm naar relatief koel zomerweer bezorgde ons gisteren een dag vol afwisse ling. Op veel plaatsen kon de luchtige zomerkleding tot twee keer toe worden verruild voor een regenpak. Tijdens het binnen dringen van wat minder warme oceaanlucht konden diverse bui- enlijnen ontstaan, die van zuid naar noord over het land trokken. De meest actieve lijn bezorgde in de vroege morgen de regio's langs de oostgrens zwaar onweer, waarbij plaatselijk meer dan 50 mm werd afgetapt. Erachter klaarde het in de westelijke pro vincies op; in een broeierige at mosfeer liep het kwik nog tot 25 a 26 graden op. Weldra vormden zich nieuwe buien, maar erg ac tief waren ze niet, althans in on ze regio. In de noordelijke provincies plensde in korte tijd ruim 40 mm neer. De malse zomerregen veegde de lucht brandschoon; achter de storing brak de zon in de namiddag goed door. Maar niet voor lang. de vooravond kwam er vanuit het zuiden een muur van onweerswol ken opzetten, dreigend van onder en bovenin getooid met een wit scherm van ijskristallen. De aambeeldvorm van de rij cumulonimbus-wolken werd fraai bijge licht door de laagstaande zon. De activiteit van het o trekkelijk gering. Boven de westelijke kuststrook bleef de neerslag b< perkt; 5 tot 15 mm. De mooie zomer van 1995 is nog lang niet aan het eind van zijn La tijn. Een hogedrukgebied boven Scandinavië heeft de aanval van de storingen overleefd en krijgt in de komende dagen nog versterking vs het hoog bij de Azoren. Er kunnen de komende 24 uur nog wat wol kenvelden overdrijven, echter zonder een reële kans op neerslag. Morgen klaart het later op de dag steeds meer op. Een zwakke wes tenwind houdt het kwik op aangenaam niveau: circa 24 graden. Tij dens het weekeinde begint een volgende zomerse cyclus met veel zo en (zeer) hoge temperaturen. De wind wordt weer oostelijk met aan voer van continentale lucht. De weerkaart voor maandag toont een grote gordel van hogedruk van de oceaan via de Noordzee naar het noordoosten van Europa, die alN storingen effectief blokkeert. Een fraaie start van de derde zomer maand augustus lijkt verzekerd. KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met Noorwegen: Wolkenvelden en vooral langs de westkust af en toe regen of mogelijk een onweersbui. Vooral langs de oostgrens af en toe zon. Middagtemperatuur rond 20 graden maar n geving tot 25 f Oslo :n. Vrij wel overal droog. Middag- temperatuur van 24 tot 28 graden, in het uiterste fikse regen- of onweers buien. Verder flinke zonni ge perioden en afnemende neerslagkansen. Midddag- temperatuu r circa 25 graden. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Wisselend bewolkt en vooral in Schot land en Ierland een paar regen- of on weerbuien. Middagtemperatuur uiteen lopend van'ongeveer 19 graden op de Hebriden tot 27 in de omgeving van Londen. België en Luxemburg: Vandaag wolkenvelden, morgen meer zon. Op de meeste plaatsen droog. Mid dagtemperatuur oplopend tot ongeveer 25 graden. Noord- en Midden-Frankrijk: Zonnige perioden en vooral in de ooste lijke departementen een enkele regen- of onweersbui. Middagtemperatuur uit eenlopend van rond 21 graden in de Pi- cardie tot plaatselijk 29 in het Loire-dal. Portugal: Vrij zonnig en droog. Middagtempera tuur langs de kust uiteenlopend van 22 graden aan de Costa Verde tot 30 aan in de Algarve. In rond 35 graden Perioden met z den. Droog. Middagtemperatuur oplo pend tpt iets onder de 30 graden. Spanje: Droog, zonnig en warm zomerweer. La ter in het noorden enkele wolkenvelden. Middagtemperatuur aan de costa's rond 30 graden, langs de Golf van Biskaje tussen de 22 en 26 graden. de noordzijde vandaag geregeld b en kans op een regen- of onweersbui, de loop van morgen geleidelijk v rend. Middagtemperatuur van 25 tot Oostenrijk: Veranderlijk bewolkt en enkele stevi regen- of onweersbuien. Plaatselijk k veel neerslag vallen. Middagtemperj tuur vandaag rond 28 graden, morgf Polen: In de noordoostelijke helft geregeld z i waarschijnlijk droog. In het zuidwej ten tijd tot tijd t 'ige regen-of onweersbuien. Middat temperatuur van 26 graden in het zuir westen tot 23 in het noordoosten. f Tsjechië en Slowakije: Veranderlijk bewolkt er regen- of onweersbui. Middagtempeij, tüur van 26 tot 29 graden. Hongarije: Naast zon geleidelijk meer wolken s op c Mif I 30 g n 35 t< Canarische Eilanden: Flink zonnig. Maxima vl; boven de 30 graden. Westkust: overwegend z Tunesië: Zonnig. Maxima vlak a; ZATERDAG 29 JULI 1995 Zon- en maanstanden Zon op 05.57 Zon onder 21.3 Maan op 08.06 Maan onder21.5 Waterstand IJmuiden Katwijk Hoog 05.35 18.01 05.08 17 J Laag 01.14 13.35 00.55 13.1 Weerrapporten 27 juli 20 ui 1 35. Zuid-Frankrijk: Flinke zonnige perio in de oostelijke departementen eerst nog een kleine kans op een bui. Van daag waait in het Rhóne-dal de Mistral. Middagtemperatuur uiteenlopend van 25 graden aan de Atlantische Kust tot 30 in de Provence en Languedoc. Naast zon van tijd tot tijd ook wolkenvel den en met name in de noordelijke helft kans op enkele regen- of onweersbuien. Maxima vandaag in het algemeen tus sen 31 en 35 graden; morgen een Corsica en Sardinië: Vrij zonnig en overwegend droog. Mid dagtemperatuur tussen de 30 en 35 Ma»a: Zonnig. Middagtemperatuur ongeveer Zonnig. Morgen in het noorden van Grie kenland kans op een onweersbui. Rond de Egeïsche Zee soms stevige noordelij ke winden. Maxima meest 30 graden of iets hoger. Turkije en Cyprus: Langs de Turkse west- en zuidkust en op Cyprus zonnig. Middagtemperatuur vlak rond 30 graden of iets hoger. Boedapest Bordeaux Cyprus 23 14 35 27 30 24 34 26 23 11 26 19 Duitsland: Flink wat bewolking en lijk kan veel regen vallen morgen van het zuidwest gen. Maxima van 24 tot 27 graden tijd Zwitserland: Aan de zuidflank v i de Alpen flir

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 8