Peloton in zak en as na dodelijke val
vmk
Vreugde Virenque
slaat om in woede
Minuut stilte voor Casartelli
LjtSj
Tour de France
LE TOUR
Rojas breekt
sleutelbeen
Annuleren van koers
niet eens overwogen
WOENSDAG 19 JUL11995
Ploegleider Kuiper: 'Het ging net weer wat beter met Casartelli
r
lijftiende etappe, Saint Girons-Caute-
its: 1Virenque (Fra) 206 km in 6.20.48
12,458 km/u), 2 Chiappucci (Ita) 1.17.
Buenahora (Col) 1.18,4 Escartin (Spa)
0 20, 5 Riis (Den) 2 29, 6. Indurain (Spa)
0 34, 7. Zülle (Zwi), 8. Madouas (Fra), 9.
rti (Ita) 3.25,10 Jalabert (Fra) 4 32,
Lanfranchi (Ita), 12 Rominger(Zwi)
12,13. Mauri (Spa), 14. Hamburger
)en) 6.18, 15 Mejia (Col) 6.55,16
s oelnikov (Oek) 9.52,17. Ledanois (Fra),
8 Ekimov (Rus), 19 Gonzales (Spa), 20
ènghialta (Ita), 21 Dufaux (Zwi), 22
Hlicioli (Ita), 23 Cubino (Spa), 24 Mi-
tnda(Spa) 13 14,25 Gonzalez-Arrieta
>pa), 26 Apancio (Spa). 27 Bernard
ra) 13 21. 28. Ferrigato (Ita), 29. Bugno
ta), 30. PodenzanaTlta), 31 Pantani
ta). 32. Robin (Fra), 33 Munoz (Col),
j 14. Zberg (Zwi) 15.07, 35. Rué (Fra)
,8.08,36. Brochard (Fra) 18 44,37. Tafi
la), 38 Jeker (Zwi), 39. Hodge (Aus),
Bortolami (Ita), 41Diaz Zabala (Spa),
2. Breukink, 43. Simon (Fra) 19.25,44.
e aina (Ita) 21 44,45. Sierra (Ven), 46.
dus (Fra), 47 Peron (Ita). 48 Perona
la). 49 Heppner(Dui) 21 47, 50 Tot-
a hnig (Oos), 51 Bouwmans, 52 Jar-
lk ann (Zwi), 53 Elli (Ita). 54 Zabel (Dui)
2 54,55 Vanzella (Ita). 56. Siboni (Ita),
7. Bontempi (Ita), 58. Jaskula (Pol). 59
ixioesjaparov (Oez), 60 Arroyo (Mex),
1. Aldag (Dui), 62 Peeters (Bel). 63 An-
- eu (VSt), 64 Armstrong (VSt), 65. Co-
ge (Ita), 66 Den Bakker. 67 Bolts (Dui).
8. Stephens (Aus). 69 Alonso (Spa). 70
larie (Fra), 71 Skibby (Den), 72 Uriarte
pa), 73. Garmendia (Spa), 74. Sciandri
la), 75. Volpi (Ita), 76 Museeuw (Bel),
7. Frattini (Ita), 78. Barbero (Ita), 79.
ona (Ita), 80. Galletti (Ita), 81Lelli (Ita),
n 2. Colombo (Ita), 83. Milesi (Ita), 84
ruyneel (Bel) 35.27, 85 Dekker, 86. Fa-
nini (Ita), 87. Lemarchand (Fra), 88
IS almant (Fra), 89 Vidal (Spa), 90 Bettin
ta), 91Cornillet (Fra), 92 Tsjmil (Mol),
p.y Kasputis (Lit), 94 Brasi (Ita), 95 Bou-
c srd (Fra). 96 Van de Laer (Bel). 97 Go-
ni (Ita). 98 Lombardi (Ita), 99 Serpellini
1 ta). 100 Scirea (Ita). 101 Farazijn (Bel),
n 02. Davy (Spa), 103 Maassen, 104 De
JsCuevas (Fra), 105 Oetsjakov (Rus),
M06 Gontsjenkov (Oek), 107 Fidanza
0 ta). 108. Bottaro (Ita), 109. Poli (Ita),
b 10 Cassani (Ita), 111. Donati (Ita), 112.
a, oskamp, 113. Piziks (Let), 114 Bauer
ian), 115 Swart (NZe) 35.51,116. Peri-
1 (Ita), 117 Loda (Ita) 36.17,118 Boyer
f ra) 36.33,119. Castano (Col) 42.53,
20. Capelle (Fra) 56.09,121en laatste
toreau (Fra)
itgevalien: Belli (Ita), Rezze (Fra), Bal-
inger (Dui), Aguirre (Col), Boscardin
ta), Rojas (Spa). Camargo (Col). Veron-
elukt: Casartelli (Ita)
Igemeen klassement: 1. Indurain
9.51.512. Zülle 2 46. 3. Rus 5.59.4.
üaber±£ 26, 5. Gotti 9.52, 6 Mauri
8 02,7 Escartin 14.03, 8 Buenahora
^4 07,9 Chiappucci 14 35,10. Virenque
'4.54.11. Rominger 15.41,12. Madouas
13. Pantani 20 54,14 Lanfranchi
3.01,15 Mejia 30 33,16 Hamburger
05,17 Cenghialta31 08,18 Ekimov
40,19 Breukink 43.44, 20. Aparicio
08,21. Dufaux 47.08,22. Gonzales
49,23 Munoz 51.55.24. Cubino
w»2.5125. Podenzana 53 55,26. Poelnik-
v 54.50, 27. Robin 57.5128. Brochard
9 03, 29. Zberg 1 00 17, 30 Ledanois
.07.58,31. Pellicioli 1.10 20, 32. Diaz
abala 1 15.4133. Elli 1.17.02,34 Ber-
ard 1.17.46,35. Bruyneel 1 19 35,36.
otschnig 1 22 45, 37. Bölts 1.24.36, 38.
1.26 15,39. Armstrong
- 29 1 6,40. Rué 1 30.06.41 Zaina
31.58.42 Bouwmans 1.35.09,43 Tafi
36.47,44 Peron 1 36.50,45. Lelli
41 44.46 Vona 1.46.14.47 Jaskula
47.38.48 Bugno 1 49 17.49 Sierra
.49.45, 50. Skibby 1 50.26,51 Boyer
53 08. 52. Colombo 1 53 10. 53. Scian-
ri 1.54 29. 54 Den Bakker 1.55.38, 55.
11 Airanda 1.58 0156. Abdoesjaparov
.59 46, 57. Rous 2.00.35,58. Ferrigato
h .03.35,59. Stephens 2.05.40,60 Aldag
08.35, 61. Simon 2 10.14,62, Arroyo
10.55,63 De las Cuevas 2.13.41,64.
altodge 2.15.57, 65. Bouvard 2.18.05, 66.
ortolami 2.19 52, 67. Volpi 2 20 28, 68
1, leppner 2.22 20,69. Jarmann 2.27.49,
0. Uriarte 2.28.24,71 Jeker 2.31.39,
v 2. Tsjmil 2.31.40,73 Oetsjakov
- .31.43,74. Donati 2 32 08.75. Dekker
.32 13. 76. Museeuw 2.33.38, 77 Frat-
n ni2 36.27,78 Van de Laer 2.36.32,79
11 )avy 2.37.15, 80. Bottaro 2 38.29,81
asputis 2 39.58.82 Alonso 2.40 23, 83.
'enni 2 42 27. 84 Siboni 2.44 1185.
'anzella2.44.16.86. Perona2 44.36,
7 Piziks2 45.23,88 Andreu 2 45.32,
9 Milesi 2.45 4190. Garmendia
46.00.91 Galletti 2.47 18,92 Peeters
47 35,93 Lemarchand 2.48 03.94.
'c|ontempi 2.48.10,95. Marie 2.48.22,
G, I6. Zabel 2.49.20,97. Vidal 2 50.49,98
vit Maassen 2 52 24, 99. Scirea2 52 57,
:E 00. Gontsjenkov 2.54.09,101 Bettin
I .55.51,102. Bauer2.56.43,103. Lom-
Duardi 2.56.51104. Loda 2.58.53,105.
®t almant2.59.25,106 Colagé 3.00.24,
0 07. Brasi 3.00.33,108. Farazijn 3.01 53,
09. Fidanza 3.03.34,110. Fagnini
.04.20,111 Moreau 3 04.56,112.
wart 3.05 18.113. Gorini 3 05 35.114
erpellini 3.07 44,115 Voskamp
■s 07.58.116. Cassani 3.08 50.117. Poli
10.17,118 Barbero 3.12 19.119 Ca-
ïelle 3.23 22.120. Cornillet 3 27 45.
21 en laatste Castano 3 .27.56.
'untenklassement: 1Jalabert 272 pun-
en, 2. Abdoesjaparov (Oez) 202,3 In-
turain 164, 4. Riis 145, 5. Zabel 105,30.
lekker 30
e lergklassement: 1 Virenque 438 pun-
F' en, 2 Zülle 205, 3 Chiappucci 203,4
ta! ndurain 197,5. Buenahora 177,17.
lekker 54
lagploegenklassement: 1 ONCE
9.15.42,2. Gewiss 2.28,3. Mapei 4.06,
1 Festina9 55, 5. Kelme 11.13,13. No-
«1151.15,16. TVM 58.48
Igemeen ploegenklassement: 1. ONCE
j£.09 50.13, 2. Gewiss 12 55, 3 Mapei
^3 03,4 Carrera 1 07.13,5. Festina
119.07,14 TVM 3.50.42,15. Novell
3|52 25
)ag jongeren: 1 Hamburger 6.27.06,2
Pantani 7.03, 3 Zberg 8.49.11 Dekker
909
Mgemeen jongeren: 1 Pantani 70 12.4.
Hamburger 10.11,3 Zberg 39.23
UTEjtfTS AFP
ariano Rojas, de jonge Spaan-
ploegmakker van Erik Breu-
k, heeft tijdens de vijftiende
tappe van de Ronde van
rankrijk zijn sleutelbeen ge
roken. Rojas kwam gisteren
en val in de afdaling van de
ourmalet. Breukink zag het
ngeluk gebeuren.
De contrasten zijn schril,
bovenop de top van Caute-
rets. De Fransen, die mis
schien niet eens van de
dood van Fabio Casartelli
afweten, juichen om Ri
chard Virenque. De Tour
missen lachen omdat ze
het moeten. Even verderop
staan de Amerikanen, die
niet weten waar ze het zoe
ken moeten.
CAUTERETS COVERT VAN VEEN
GPD-VERSLAGGEVER
Jim Ochowicz en Paul Sherwen
zitten huilend en met bevende
knieën in de eerste ploeglei
dersauto van Motorola. Ze zoe
ken troost bij elkaar. Leggen het
hoofd op eikaars schouders.
Een keiharde Amerikaan en een
dito Engelsman, streng in de
onderhandelingen met renners
als het zo zijn moet. Om hen
heen draait het circus door. De
helikopters hangen in de lucht.
Het is een prachtige plek,
daar boven op de Crête du Lys.
De Tour zou hier een feest moe
ten zijn, maar beleefde een dra
ma. Ochowicz, manager en eer
ste man van de Motorola-ploeg,
probeert zich te vermannen. Hij
neemt een beslissing. „We moe
ten nu eerst zorgen dat we de
familie van Fabio hier krijgen.
Daarna bespreken we wat we
morgen doen: starten of niet."
Sherwen snikt: „Hij was een
aardige jongen. Pas getrouwd,
baby van een jaar, een jongetje.
Dat is nog het ergste. Moeten
we morgen vertrekken of niet?
Ik denk van wel. Fabio had dat
zelf ook gewild."
Diep in de middag is het, drie
uur na het overlijden van Casar
telli, die dan al ligt opgebaard in
de Chapelle Ardente van het
ziekenhuis van Tarbes. Diens
jonge leven was vrijwel op slag
verwoest nadat hij 's morgens,
in de soms vijftien procents af
daling van Col de Portet d'Aspet
tegen een betonnen afbakening
was gevallen. Erik Breukink zat
in zijn wiel en viel over hem
heen. Ook hij jankte aan de fi
nish. „Dit heb ik zo van dichtbij
meegemaakt, dit was zo afgrij
selijk. Ik durfde niks meer, ik
durfde haast niet meer te da
len."
Dan arriveert Hennie Kuiper.
Hij bestuurt de tweede ploeglei
dersauto van Motorola. Een
zonnebril kan ook diens tranen
niet verbergen. Cameraploegen
bestormen de Twent. Omdat
(ex-)renners zijn gewend onder
alle omstandigheden de publi
citeit ten dienste te zijn, vertelt
Kuiper zijn verhaal.
Hij had over de Tourradio
vernomen van de valpartij.
Maar in eerste instantie begre
pen dat daar niemand van Mo
torola bij betrokken was. „Toen
hoorde ik Jim, die vroeg me
naar de plek te gaan. Ik kwam
daar en wist niet wat ik zag. Een
catastrofe. Het zag er heel slecht
uit. Zijn hele hoofd zat in elkaar,
hij had bloedingen, zijn nek zat
niet meer op zijn plek, bloed
overal. Al snel werd hij blauw.
In een seconde werd een droom
een nachtmerrie."
Kuiper zag Casartelli de heli
kopter ingaan, samen met
rondedokter Nicolet. Onderweg
kreeg de renner drie keer een
hartaanval. Bij aankomst in het
ziekenhuis van Tarbes werd hij
langdurig gereanimeerd, voor
dat de artsen hun pogingen
staakten.
De dag ervoor, de rustdag,
hadden ze samen nog zo lang
gepraat, Casartelli en Kuiper.
„Die jongen had het zo moeilijk
gehad. Italiaanse leerschool,
zich als amateur bewezen door
olympisch kampioen te worden.
Vervolgens bijna kapot gegaan
in het keiharde profmilieu bij
het Ariostea van Ferretti. Daar
na nog knieproblemen, opera
tie. Hij wilde stoppen. Wij heb
ben hem opgeraapt. Hem het
vertrouwen gegeven. Het ging
net weer beter. Ik ben heel veel
gewend, maar hier ben ik per
plex van. Die bocht. Ik zeg vlak
CAUTERETS PETER OUWERKERK
GPD-VERSLAGGEVER
Richard Virenque maakte een
onderhandse 'high-five' met
Festina-ploegleider Bruno Rou-
sel op 750 meter van de streep.
Virenque juichte net als vorig
jaar bij zijn winst op Luz Ardi-
den. Hij had zijn etappe én zijn
bergtrui. Virenque liet zich kus
sen door de cola-girls en wierp
zijn bloemen baldadig en on
deugend in het publiek.
Een solo van 121 kilometer,
over vier Pyreneeëncols, nooit
met een grote voorsprong, maar
volgehouden tot en met de
laatste kilometer bracht hem te
rug in de top-10 van het klasse
ment. De Fransman had alle re
den tevreden te zijn met zich
zelf.
Toen hij van het podium
stapte, toen zijn ceremonie ach
ter de rug was, hoorde hij van
het drama-Casartelli. Het olijke
manneke uit de Vars was spra
keloos. Toen hij het onherroe
pelijke tot zich had laten door
dringen, werd hij boos dat ze
het hem niet eerder hadden
verteld.
„Dan had ik me tenminste
wat ingetogener kunnen gedra
gen. Ik zou de afdalingen ook
zeker met minder risico hebben
genomen. Het is verschrikkelijk
wat Casartelli is overkomen.
Het had om het even ieder van
ons kunnen zijn. Ik zou mijn
overwinning willen opdragen
aan zijn vrouw, zijn kind, zijn
ouders. Maar ik weet dat het
een onvoldoende troost is."
Virenque, held van een etap
pe, die voor altijd overscha
duwd blijft door de valpartij op
kilometer 34. Een drama in de
koninginnerit van de Tour 1995.
Een etappe, die beslissend zou
zijn voor het algemeen klasse
ment én de neven-klassemen
ten.
Virenque had dagen achter
een last gehad van een irritatie
aan de bronchiën. Maar de rust
dag had hem goed gedaan. Zijn
klassement was aanmerkelijk
slechter dan vorig jaar, toen hij
als vijfde eindigde. De bergtrui
had hij om de schouders, maar
hij had zich in de cols nog aller
minst een 'koning' getoond. Vi
renque moest zich ten minste
nog één keer bewijzen.
Hij wilde op avontuur, zodra
hij zich goed voelde. Dat was al
heel vroeg in de koers. Aanvan
kelijk nog slechts op zoek naar
de volle buit aan punten voor
de bergtrui. Hij pakte ook het
maximale totaal van 180, wist
zich met 438 punten onbetwist,
niet meer te passeren leider.
Eenmaal over de daarvoor be
slissende Tourmalet kon hij ook
op zoek naar de etappewinst.
Geen spoor was er gisteren
van Marco Pantani, de winnaar
van Guzet-Neige. De Italiaan
was met een slecht humeur uit
bed gestapt, wat grieperig, en
kon zich geen meter met de
voorsten bemoeien. Hij pakte
geen punt in de bergen, kwam
op 13.21 minuten binnen, zakte
naar de dertiende plaats in het
klassement.
Gele trui Miguel Indurain had
geen oog voor Virenque. Hij liet
ook trio Chiappucci/Buenaho-
ra/Escartin begaan, verzamelde
tot op de Tourmalet zo veel mo
gelijk manschappen om zich
heen en had slechts aandacht
voor Alex Zülle, Laurent Jalabert
en Bjarne Riis, zijn naaste ach
tervolgers in het klassement.
Op Riis na bleef hij ze voor.
De Deen ondernam tot drie
keer toe een poging jalabert en
Zülle te lossen, in zijn drang
naar het podium in Parijs. Jala
bert ging door de knieën, ver
loor 2.03 op de lange Deen en
daarmee zijn derde plaats. Maar
Zülle, volhardend in het spoor
van Indurain, hoefde niet meer
dan vijf tellen toe te geven.
TARBES PETER OUWERKERK
GPD-VERSLAGGEVER
De zestiende etappe van de
Tour de France, van Tarbes
naar Pau, is vanmorgen van
start gegaan met een minuut
stilte voor de gisteren dodelijk
verongelukte Italiaanse coureur
Fabio Casartelli. Op de eerste rij
van het tot 121 renners uitge
dunde peloton stonden de drie
leiders in de klassementen, Mi
guel Indurain (geel), Laurent
Jalabert (groen) en Richard Vir
enque (bergtrui), en Casartelli's
resterende zes ploegmaats van
Motorola.
Casartelli (bijna 25 jaar, ge
trouwd, vader van een zoontje
van een half jaar) kwam giste
ren om 11.48 uur na 34 kilome
ter ten val in de afdaling van de
Portet d'Aspet. Hij reed aan de
staart van het peloton en botste
met zijn hoofd op een betonnen
wegafzetting. Met hem stortten
twee renners in het ravijn, van
wie de Duitser Dirk Baldinger
een bekkenbreuk opliep. Ook
Erik Breukink was bij de valpar
tij betrokken.
Casartelli, olympisch weg-
kampioen van 1992, werd in al
lerijl per helikopter naar het zie
kenhuis in Tarbes gevlogen,
waar hij aan de gevolgen van
zeer ernstig hoofdletsel om
twee uur in de middag overleed.
Casartelli droeg op het mo
ment van zijn val geen hoofd
helm. Het dragen ervan is niet
verplicht in Frankrijk. UCI-pre-
sident Hein Verbruggen, die in
het verleden heeft gepleit voor
het verplicht stellen ervan, wil
niet meteen tot maatregelen
overgaan.
Casartelli wordt morgen in de
buurt van Como begraven. De
Tourdirectie, die zich geschokt
toonde door de Tourtragedie,
wordt er vertegenwoordigd
door Bernard Hinault en Jean-
Claude Killy. Namens Motorola
woont manager Jim Ochowicz
de teraardebestelling bij.
De Motorola-renners zetten
op eigen verzoek de Tour voort.
Casartelli is de tweede dode
door een valpartij in de Tour
historie. In 1935 overleed de
Spanjaard Francisco Cepeda als
gevolg van een zware val, ook in
de Pyreneeën. De Brit Tom
Simpson stierf in 1967 door een
combinatie van hitte, drugs en
alcohol. De eerste dode in de
Tour viel in 1910 te betreuren.
De Fransman Adolphe Heliere
dook op een rustdag in zee en
stierf tijdens-het zwemmen.
Poulidor viel
op zelfde plek
Het was niet voor het eerst in
de historie van de Tour de
France, dal zich in de afda
ling van de Portet d'Aspet
een ernstige valpartij voor
deed. In 1973 kwam Ray
mond Poulidor er ten val, sa
men met Joop Zoetemelk en
Luis Ocana. Op vrijwel de
zelfde plaats.
Poulidor verklaarde giste
ren: „Ik viel in het ravijn. Jac
ques Goddet (de toenmalig
Tourdirecteur, red.) is me er
persoonlijk uit komen halen.
Hij zei: 'Jij hebt ook altijd
pech, arme Poulfdor.' Ik heb
hem toen geantwoord, dat ik
juist heel veel geluk had ge
had. Ik had ook dood kunnen
zijn."
tevoren nog: een afdaling van
vijftien procent. Terwijl het de
hele dag verder niet boven de
tien is gekomen. En geen enkele
afscherming. Behalve betonnen
palen. Dat was zijn noodlot."
Achterin, in de tweede ploeg
leidersauto, ligt een helm. De
helm van Casartelli. De helm is
nog gaaf. Het had de redding
kunnen zijn. Maar in de bergen
gaan renners vaak niet met een
helm omhoog. En wisselen, bo
venop de top, dat is praktisch
ondoenlijk. Niemand die enig
verwijt durft te laten klinken.
Kuiper is vrij nuchter. „De dis
cussies zullen wel weer oplaai
en. Maar daar hebben we Fabio
niet mee terug."
Het klinkt gek, maar was
C5sartelli maar in het ravijn ge
stort. Net zoals Dante Rezze en
Dirk Baldinger. De één raakte
gewond aan zijn linkerdijbeen,
de ander liep een bekkenfrac
tuur op. Aan een touw werden
ze uit de diepte getrokken, zoals
Wim van Est ooit uit de berm
van de Aubisque. Bij de Neder
lander moesten er fietsbanden
aan elkaar worden geknoopt.
Maar het principe van de red
dingsoperatie verschilde weinig.
De Tour, hoe link soms ook, is
op dit gebied weinig veranderd.
De Tour is ook niet gewend om
met dit soort noodsituaties om
te gaan. Gelukkig niet. zou je
zeggen. Sinds de dood van
Tommy Simpson, bijna dertig
jaar geleden, is de Tour gevrij
waard gebleven van dodelijke
ongevallen. Tot gisteren dus het
drama rond Fabio Casartelli. De
24-jarige Italiaan gold als een
talent. In 1992 bereikte hij het
hoogtepunt in zijn carrière door
vóór Erik Dekker olympisch
kampioen op de weg in Bar
celona te worden. Bij de ama
teurs won hij verder in 1990 de
Trofeo Gironi en in 1992 de
Trofeo Cadutti.
Eén keer
Sinds augustus 1993 was Casar
telli, die in Comense bij Como
woonde en wiens vader zelf ooit
een middelmatige beroepsren
ner was, professional. Eerst bij
Ariostea, later bij ZG Mobili en
sinds dit jaar bij Motorola. Hij
belandde bij de Amerikaanse
profploeg via zijn persoonlijke
arts dr Massimo Testa. Als pro
fessional won hij slechts één
keer: een rit in de open wed
strijd Settimana Bergamasca.
Op het moment dat hij stierf
stond Casartelli genoteerd als
470ste op de UCI-ranking en als
87ste in het Tourklassement, op
twee uur, tien minuten en 47
seconden van leider Indurain.
L'T"' "7Af 1
Richard Virenque jubelt, onwetend van het drama dat zich rond zijn col
lega Fabio Casartelli heeft afgespeeld, om zijn ritzege in de Tour.
FOTO EPA
Virenque: „Ik weet dat ik het
nog kan, dat er fysieke oorzaken
zijn voor mijn mindere preste
ren ten opzichte van vorige
Tour. Ik ga me nu voorbereiden
op een goede Vuelta en in trai
ningskamp voor het WK. Daar,
op hoogte in Colombia, is Pan
tani ook nog niet met me
klaar."
CAUTERETS PETER OUWERKERK
GPD-VERSLAGGEVER
Is het doorgaan van een sport
evenement belangrijker dan de
dood? Kan of mag de Tour de
Frafice de dood van een deelne
mer overstijgen? Geen moment
is gistermiddag overwogen de
vijftiende Touretappe van 1995,
van St.Girons naar Cauterets,
stil te leggen of te annuleren.
'The show must go on'.
Zoals IOC-voorzitter Avery
Brundage zei na de dood van de
Israëli's inMiinchen 1972. Zoals
er nog een Europa Cup-finale
tussen Juventus en Liverpool
werd gespeeld in de Heizei, on
danks de tientallen vertrapten
op de tribunes. Zoals Formule
1-races worden weggeschoten
met de stoffelijke overschotten
van de Ayrton Senna's nog
naast de baan. Ski-afdalingen,
motorraces, military's. Sport is
op dat soort momenten oorlog.
Want daar gebiedt men even
min tot een wapenstilstand bij
de eerste dode.
Laten we het bij de wieler
sport, bij de Tour de France
houden. De Pyreneeën zijn
prachtig, maar letterlijk levens
gevaarlijk. Minder afzettingen
in de afdalingen, die goed lopen
en verleiden tot hoge snelhe
den. De Pyreneeën hebben de
meest legendarische valpartijen
in de Tour op hun geweten.
Wim van Est op de Aubisque,
Luis Ocana op de Menté en gis
teren Fabio Casartelli.
Broodwielrenners zijn niet op
de fiets gezet om er hun ver-
keersdiploma op te halen. Zij
nemen risico's die ze thuis in
hun dorp, bij vrouw en kinde
ren, nooit zouden nemen.
Want: het hoort bij het vak, zo
goed als er andere risico's aan
andere beroepen kleven.
De Tour van 1995 heeft op
zestien wedstrijddagen nogal
wat ellende laten zien. De val
van Chris Boardman, in de
gladde avondlijke proloog; drie
voudige enkelbreuk. 'Eigen
schuld'. Daarna: massaprints
over de rotonde van Le Havre,
met Fabio Baldato en een bij
een genaaid gezicht. De onop
houdelijke serie valpartijen in
de ploeg Castoroma, de buite
ling van Nelson Rodriguez en
Mario Cipollini in een vitrine
even voor Luik.
Waar snelheden in finales
worden bereikt van ruim 60
km/u, waar een vliegend pelo
ton wordt losgelaten op de juist
snelheidsbeperkende drempels
eri rotondes, daar ontmoeten
twee uitersten elkaar. En gaat er
wel eens iets mis. Dat het ook
nog sulliger kan weten we van
de TVM-Belg Hendrik Redant,
die na 20 meter Normandië vol
op zijn gezicht ging.
Vallen hoort bij de koers als
een buitenspelgoal bij het voet
bal. Soms is de schade onaan
vaardbaar groot. Zeker bij geval
len coureurs, omdat er zo vaak
sprake is van bloedige verwon
dingen.
Als er wielrenners vallen en er
zijn hoofdwonden in het spel,
wordt altijd de vraag gesteld hoe
het met de valhelmen was ge
weest. In het geval van Casartel
li lag die op de achterbank van
de ploegleidersauto. Maar nie
mand kan het antwoord geven
of hij het er mét helm wel le
vend vanaf had gebracht.
Een wielrenner die valt roept
niet om zijn moeder, maar om
een nieuwe fiets. Casartelli gis
teren niet. Hij is de volgende in
de rij. Met de (naoorlogse) na
men van onder anderen Guiller-
rne Danguüiaume, Serse Coppi,
Jean-Pierre Monséré, Juan-Ma-
nuel Santisteban, Joaquim
Agostinho, Emilio Ravasio,
Vicente Mala en Michel Goffin
een aardige ploeg was samen te
stellen.
Maar, moest de Tour worden
stilgelegd, gistermiddag? Moes
ten de honderdduizenden op de
Pyreneeënflanken verstoken
blijven van hun Tour? Moest de
rechtstreekse TV-reportage wor
den afgebroken en de uitzen
ding worden voortgezet met
een aangepast programma?
Het is niet overwogen. Ook de
Tour 'must go on'. Zoals de En
gelse ploeg in 1967 de volgende
dag weer opstapte, nadat Tom
Simpson was overleden. Zoals
de Giro doorging toen Santiste
ban in 1976 en Ravasio in 1986
er de dood vonden. Zoals Mo
torola vanmorgen is voortge
gaan.
Het ging gisteren om een ta
melijk onbekende Italiaan, al
was hij dan olympisch kam
pioen. Maar in welke gewetens
nood was de Tourdirectie geko
men als het bijvoorbeeld niet
om Fabio Casartelli was gegaan,
maar Miguel Indurain? Op Vélo
Club, de dagelijkse nababbel op
de Franse TV, werd drie kwar
tier na de finish al weer vrolijk
gelachen. Zo lang sport immers
maar spektakel brengt?
TOUR OP TV
WOENSDAG
16.00-17.30 Did 3 Tour de France:
16e etappe, Tarbes-Pau.
18.43-19.26 Ned 2 Tour de France:
16e etappe (samenvatting.
22.00-23.00 EURO Tour de France:
16e etappe (samenvatting.
22.05-22.35 BRT 2 Tourjournaal.
DONDERDAG
09.30-10.30 EURO Tour de France:
16e etappe (samenvatting).
14.30-17,30 Ned 3 Tour de France:
17e etappe, Pau-Bordeaux (246 km).
15.00-17.30 EURO Tour de France:
17e etappe.
15.10-17.35 BRT 2 Tour de France
17e etappe.
Pau - Bordeaux. Start 10.40 u,
finish 17.28 u. Door Les Lan-
des, maar toch weer anders
dan anders. Ditmaal een para
de door de Armagnac-streek,
voorbij de laatste rustplaats
van Luis Ocana. Rob llarme-
ling was de laatste Nederlandse
etappewinnaar op Bordeaux
Lac. Wie volgt?
TOURENTELLER
III St. Girons beginnen na de
rustdag 129 coureurs aan de
vijftiende Tour-etappe, de Ko
ninginnerit. Die voert over zes
cols. Portet d'Aspet, Mente-Le
Mourtis, Peyresourde, Aspin,
Tourmalet en Crêtes du Lys bij
Cauterets.
19 km: le sprint: 1. Jalabert
(Fra), 2. Diaz Zabala (Spa), 3. Pi
ziks (Rus).
29 km: top Portet d'Aspet (twee
de cat): 1. Virenque (Fra), 2.
Cornillet (Fra), 3. Boscardin
(Ita) 0.05, 4. Dufaux (Zwi), 5.
Davy (Fra), 6. Munoz (Col), 7.
Uriarte (Spa), 8. Alonso (Spa), 9.
Talmant (Fra). 10. Dekker.
34 km: valpartij in de afdaling
met Baldinger (Dui). Museeuw
(Bei). Rezze (Fra), Perini (Ita) en
Casartelli (Ita). Baldinger en
Rezze worden per ambulance
afgevoerd, Casartelli met een
helicopter. Voor de Italiaan
komt de hulp te laat. Hij over
lijdt in hefziekenluiis in Tarbes.
45,5 km: Col de Mente-l.e
Mourtis (eerste cat): 1. Viren
que, 2. Brochard (Fra), 3. Dek
ker, 4. Talmant, 5. Chiappucci
(Ita), 6. Uriarte, 7. Daw, 8.
Dufaux, 9. Kasputis (Lit)'. 10.
Stephens (Aus), 11. Jalabert12.
Indurain. Indurain rijdt lek in
afdaling, maar komt snel terug.
14 renners op de vlucht, zeven
sluiten aan. Groep Indurain op
0.15. Klassementslcidcr haalt
vluchters terug en plaatst zelf
met zes man een plaagstoot.
77 km: groep Indurain terugge
pakt.
130 km: aanval Virenque tijdens
de beklimming van Peyresour
de. Buenahora, Arroyo, Pellicio
li. Chiappucci, Hamburger,
Bolts en Stephens gaan mee.
Buenahora, Escartin en Mauri
volgen.
82 km: nog acht man op kop.
Bolts is weggevallen.
85 km: voorsprong koplopers
0.30. Virenque gaat alleen door.
Ciroep Indurain op 0.40,
91 km: Col de Peyresourde (eer
ste cat): 1. Virenque, 2. Chiap
pucci 1.06, 3. Buenahora, 4.
Mauri, 5. Hamburger, 6. Escar
tin, 7. Dufaux, 8. Aparicio, 9.
Alonso, 10. Indurain 2.17.
102 km: voorsprong Virenque
eerste achtervolgers (groep Chi
appucci) 1.30, groep Indurain
3.05.
106 km: voorsprong Virenque
loopt op naar respectievelijk
1.40 en 3.30.
129,5 km: Col d'Aspin (eerste
cat): 1. Virenque, 2. Chiappucci
1.07, 3. Dufaux, 4. Mauri, 5. Es
cartin, 6. I lamburger, 7.
Buenahora, 8. Aparicio, 9. Alon
so 4.10, 10. Miranda, 11. Rué,
12. Indurain.
142 km: voet Tourmalet: Viren
que heeft 1.05 op zeven achter
volgers en 4.25 op groep met
gele trui.
150 km: Riis in de aanval, neemt
0.12 op Zülle en 0.22 op Indu
rain.
155 km: Virenque heeft nog
driekwart minuut op Chiap
pucci, Buenahora en Escartin,
1.05 Mauri, 2.00 Hamburger,
2.15 Dufaux, 3.30 Aparicio, 3.43
Riis, 4.09 Zülle, 4.30 Indurain.
Indurain haalt Zülle en Riis nog
voor de top terug.
159,5 km: Tourmalet (buiten-
cat): 1. Virenque, 2. Chiappucci
1.25, 3. Escartin, 4. Buenahora,
5. Mauri 2.25, 6. Hamburger, 7.
Indurain 3.30, 8. Zülle. 9. Riis,
10. Aparicio.
185 km: groep Indurain pakt
Mauri terug.
189,5 km: tweede sprint: 1. Vir
enque, 2. Chiappucci 1.10, 3.
Buenahora. Gele trui passeert
op 3.40.
196 km: voorsprong Virenque
op Chiappucci, Buenahora en
Escartin 0.56, Gotti rijdt op 3.20,
groep Indurain op 4.00. Een
aanval Riis doet I.aurent Jala
bert het contact met de groep
van Indurain verliezen.
206 km: De Fransman Richard
Virenque maakt zijn bolletjes
trui voor de regelmatigste klim
mer waar door de koninginnerit
te winnen. Indurain verliest vijf
seconden op Riis, blijft gemak
kelijk in het geel.
Een tourarts ontfermt zich over de zwaar gewonde Fabio Casartelli op de flanken van de Portet d' Aspet.
FOTO ANP
