Leidsch
Dagblad
EU wil burgers
Zepa evacueren
Het extraatje
van Smiths.
ederlands
uo bereikt
If )p van K2
Op weg naar
de medaille
Serviërs moorden, verkrachten en ontvoeren
Jrote partij
ïren jassen
erdwenen
akker bakt
roissants uit
rotest recht
Spar verklaart Coke en Pepsi de oorlog
Vuurspuwer in lichterlaaie
Reed Elsevier verkoopt
kranten en tijdschriften
8.95
GOED NIEUWS
1
IJSDAG 18 JUL11995
bi
OPGERICHT 1 MAART 1860
NR. 40827 LOSSE NUMMERS ƒ1,65
diversiteiten
De universiteiten
j moeten zelfstandiger
brden. Nu bepaalt de
lerheid nog teveel de
steding van het geld.
rdu/rotterdam» anp
twee Nederlandse klimmers
ïald Naar en Hans Vermeu-
en twee Pakistaanse dragers
>ben de top van de K2 (8.760
ter) in het Himalaya-geberg-
bereikt. Gisteravond 18.10
ter- plaatselijke tijd kwamen zij
3D i op het hoogste punt na een
tsie klim van achthonderd
||j- ter in zeer zachte sneeuw.
>n- t heeft expeditie-arts Ronald
Isebosch vandaag bekendge-
iet akt vanuit het basiskamp,
eie oor het eerst hebben Neder-
het ders de berg bedwongen. De
is al eerder door ongeveer
-est iderd klimmers van andere
riclionaliteiten bereikt. Zo'n
wettig mensen kwamen daarbij
het leven.
en derde Nederlander,
t erry Schmitter, moest hal-
wege afhaken door overver-
eidheid. Hij keerde veilig te-
naar het hoogste kamp op
achtduizend meter. Zijn
collega-alpinisten en de
%'.e dragers Rajjab Shah en
rban Shah daalden in het
I iker af. Rond half elf 's
inds bereikten ook zij het
igste kamp. Hulsebosch:
_^-et was een onmenselijk zwa-
i tocht, veel zwaarder dan de
^"dimming van de Mount Eve-
t die Naar en Vermeulen ook
hun naam hebben staan. Ze
31 ten tot hun knieën weg in de
ieuw. De afdaling moest in
donker gebeuren. Er stond
halve maan en de lucht was
HZ der. Op de sneeuwvelden
front i je dan bijna een krant Ie-
t Maar ze hebben door hun
moeidheid ongetwijfeld een
co genomen. Eén misstap en
k |n bent er geweest."
de expeditie nam ook de
-isenheimer E. Öffner deel. Hij
lam onlangs in het nieuws
kustidat hij na een val zijn schou-
blesseerde en op de berg
ji week rust moest houden.
Verkiezingen Spanje
5 De Catalanen trekken
bun steun voor de
Spaanse regering in. Begin
volgend jaar komen er
nieuwe verkiezingen.
numegen* Ruim 33.000 wande
laars zijn vanochtend gestart voor
de 79ste Nijmeegse Wandelvier
daagse. Om vier uur precies gaf
marsleider Chris Bos het startsein
voor Nederlands bekendste lange
afstandsmars, die vandaag de
Over-Betuwe invoert. De eerste
paar honderd meter van het par
cours ontvingen de tienduizenden
deelnemers al aanmoedigende
toejuichingen van een handjevol
late stappers. Voor enkele Noorse
soldaten vormde dit hekje, na een
uurtje lopen, een welkome moge
lijkheid om de benen even te
strekken. Voor het eerst verschijnt
dit jaar een kleine groep rolstoe
lers op het parcours. Hoewel de
organisatie al meer dan zestien
jaar weigerde de Vierdaagse open
te stellen voor anderen dan wan
delaars, ging marsleider Chris Bos
dit jaar door de knieën, op aan
drang van staatssecretaris
Terpstra. Bos beschouwt de deel
neming als een eenmalig experi
ment en geeft de rolstoelers daar
om geen medaille als zij de vier
dagèn volbrengen.
foto anp
HET WOORD IS AAN
Pythagoras
Zolang de mens voortgaat leven
de wezens van lagere orde gena
deloos te vernietigen, zal hij noch
gezondheid noch vrede kennen.
VANDAAG
Binnenland -
Buitenland -
Cultuur
Feiten en meningen -
Programma's
Randstad
Religie -
Sport
HET WEER
Verwachting van het KNMI tot
vanavond
Perioden met zon
Vannacht wolkenvelden, mini
mumtemperatuur 16 graden.
Overdag perioden met zon. Mid-
dagtemperatuur 23 graden. Wind
uit westelijk richting, zwak tot ma
tig, rond kracht 3 tot 5.
Van Mierlo: Stad is niet meer te verdedigen
'In Potocari zijn op grote schaal wreedheden bedreven
1
rgpRHOUT WIM WEGMAN
een bedrijfspand aan Van de
rch van Heemstedeweg in
orhout is een grote partij le-
ji- en suède jassen gestolen,
l.brekers zagen kans zo'n 1.500
3-jsen weg te halen.
De inkoopwaarde van de kle-
ng bedraagt ongeveer 150.000
llden. De eigenaar van het be-
Mjf, een im- en exportonderne-
|ng, ontdekte de diefstal gis-
-jochtend. De inbrekers kwa-
~Jn binnen door een raam in
slaan. Voorzover bekend
pft niemand iets van de in
bak gemerkt, ook al moeten
I daders voor het vervoer van
buit tenminste één vracht
gen hebben ingezet.
n Australische bakker heeft
protest tegen de Franse
rnproeven in de Stille Zuidzee
sloten alle Franse invloeden
zijn bakkerij te weren. Zo
kt hij nu de croissants recht
de stokbroden krom. Boe-
Tang-brood noemt het bak-
rsechtpaar Peter en Judy Em-
inuel hun stokbrood en het
lijnt een rage te zijn in Perth.
In een dramatische poging
een nieuwe slachting on
der de Bosnische moslims
te voorkomen, heeft de Eu
ropese Unie (EU) voorge
steld de 12.000 inwoners
van de belegerde moslim
enclave Zepa door de Vere
nigde Naties te laten eva
cueren. De oproep van de
EU is ingegeven uit vrees
voor een herhaling van de
gruweldaden die de Ser
viërs hebben begaan bij de
verovering van de enclave
Srebrenica.
BRUSSEL-BOEDAPEST GPD
Volgens de Europese ministers
van buitenlandse zaken, giste
ren bijeen in Brussel, moet Ze
pa als verloren wórden be
schouwd. ,,Wat moet je kiezen
als het gaat om etnische zuive
ringen of etnische moordpartij
en", verdedigde minister Van
Mierlo (buitenlandse zaken) het
voorstel van de EU. Europees
bemiddelaar Carl Bildt moet
onderzoeken of het evacuatie
plan uitvoerbaar is.
De Bosnische president Izet-
begovic heeft gisteren aan de
VN laten weten dat zijn regering
met de Bosnische Serviërs wil
onderhandelen over de evacua-
tie van ouderen, zieken en ge
wonden uit Zepa. Van Servische
kant is hierop nog niet gerea
geerd. De Bosnische minister
Sacirbey (buitenlandse zaken)
heeft inmiddels de Veiligheids
raad gevraagd of de VN eventu
eel de verantwoordelijkheid wil
len nemen over de veiligheid
van de bevolking, in het geval
van een evacuatie van de inwo
ners van Zepa. De raad komt
vanavond bijeen om zich over
het verzoek te buigen.
In de enclave Zepa zijn
slechts 79 Oekraïnse blauwhel
men aanwezig en hooguit enke
le honderden manschappen
van het Bosnische regeringsle
ger. Volgens VN-woordvoerder
overste Gary Coward hebben de
tuzla cees van der laan
De ene vluchteling uit Srebreni
ca spreekt over verkrachtingen,
de andere over mannen en
vrouwen van wie de keel is
doorgesneden. Het begint er op
te lijken dat Servische soldaten
zich op grote schaal schuldig
hebben gemaakt aan grove
schendingen van de mensen
rechten in de voormalige encla
ve. De hulporganisaties bevesti
gen dat er moordpartijen, ver
krachtingen en ontvoeringen
hebben plaatsgevonden. Poto
cari, waar het hoofdkwartier
van Dutchbat is gevestigd, lijkt
het centrum van de excessen.
Voor vijf Servische soldaten
was afgelopen donderdag de
dag van de afrekening. Srebre
nica was gevallen en nu konden
ze hun voormalige vriend Rifet
Salihovic (53) te grazen nemen.
Ze duwden de moslim in een
auto en zeiden tegen zijn vrouw
dat ze hem nooit meer zou te
rugzien. Hun zonen Kiram, Nis-
vet en Salih werden naar een
bos gebracht, waarna schoten te
horen waren.
Nediba Salihovic, de echtge
note van Rifet, weet vrijwel ze
ker dat ze haar man en kinde
ren zijn vermoord. ,,Ze waren
het enige wat ik had. Ik heb nie
mand meer", zegt ze in een op
vangcentrum in Zivinice, vijf
tien kilometer van Tuzla, terwijl
haar ogen wanhoop en smart
uitdrukken.
Nediba is een van de vele ge
vluchte vrouwen uit Srebrenica
die vertellen over massaslach
tingen, executies, berovingen en
verkrachtingen door Servische
soldaten. In het opvangcentrum
in Zivinice vertellen vrouwen
over de excessen.
Alle \Touwen zeggen dat ze in
verwarring zijn gebracht door
dat Serviërs gekleed in VN-uni-
formen het kamp van Dutchbat
betraden. Ze dachten daar juist
enige bescherming te hebben.
,,Ze kwamen 's nachts en ze zei
den dat ze brood voor ons had
den. Sommige meisjes zijn met
ze mee gegaan en die hebben
we nooit meer teruggezien."
Ook blijkt uit de verhalen dat
in bussen die de vluchtelingen
naar Centraal-Bosnië brachten
geen Nederlandse blauwhel
men waren, zoals door overste
Karremans van Dutchbat was
geëist. ,,Ik heb gezien dat voor
een van de bussen meisjes wer
den verkracht waar iedereen bij
stond", vertelt een vrouw. Ami-
ra, een 18-jarig meisje, zag in de
fabriek lijken hangen. Er wer
den regelmatig schoten ge
hoord uit of achter de fabriek.
Het is moeilijk na te gaan of
de verhalen waar zijn of het ge
volg van een collectieve hyste
rie, waardoor geruchten al snel
feiten worden. Volgens direc
teur De Milliano van Artsen
zonder Grenzen, die in Tuzla op
werkbezoek is, is dat echter niet
het geval. „Het zijn geen over
dreven verhalen, zoals het geval
was in Roemenië tijdens de re
volutie van 1989. Hier in Tuzla
is geen sprake van een collectie
ve psychose. Als je met de men
sen praat dan constateer je dat
de ene familie andere ervarin
gen heeft dan de andere. Juist
uit de tegenstellingen blijkt de
geloofwaardigheid van de ver
halen."
De Nederlander Anne Willem
Bijleveld, speciale afgezant van
de Hoge VN-commissaris voor
vluchtelingen in voormalig Joe
goslavië, zegt zeer bezorgd te
zijn over de situatie in Srebreni
ca. „Er zijn daar afgrijselijke
dingen gebeurd. Veel verhalen
zijn zonder meer waar."
Artsen zonder Grenzen heeft
de afgelopen dagen uitvoerig
met vluchtelingen in Tuzla en
omgeving gesproken. De con
clusie van directeur De Millia
no: „In Potocari zijn op grote
schaal wreedheden bedreven".
Papa is weer thuis. Gisteren werden de teruggekeerde Nederlandse
VN'ers in Soesterberg door hun familie onthaald. foto reuter
regeringstroepen met mortier
vuur de opmars van de Bosni
sche Serviërs vooralsnog tegen
gehouden. Maar de verwachting
is dat de Servische overmacht
aan manschappen en zware
wapens snel de doorslag zal ge
ven.
Volgens minister Van Mierlo
is evacuatie de enige uitweg:
„Zepa is niet meer te verdedi
gen, de mensen daar moeten
we redden", aldus Van Mierlo.
Het opgeven van Zepa betekent
volgens Van Mierlo niet dat de
VN op de loop gaan voor de
Bosnische Serviërs. Daarom
vinden de Europese ministers
dat de VN snel moeten nagaan
of ze in staat zijn de moslim-en
clave Gorazde te verdedigen te
gen Servische aanvallen. De
Russische minister Kozyrev, op
bezoek bij zijn Europese colle
ga's, waarschuwde nadrukkelijk
tegen een 'extreem onrealisti
sche en gevaarlijke' militaire ac
tie. Hij pleitte opnieuw voor een
politieke oplossing van de
Bosnische oorlog.
De eventuele verdediging van
Gorazde staat bovenaan de
agenda voor het overleg van de
VS, Rusland, Frankrijk, Groot-
Brittannië en Duitsland, vrijdag
in Londen. In militaire kringen
wordt echter voorspeld dat ook
Gorazde aan zijn lot zal worden
overgelaten, omdat het Westen
te verdeeld is. „In laatste instan
tie gaat het om Sarajevo", zei
Van Mierlo gisteren al.
rotterdam gpd
)e 260 Nederlandse Sparwinkels gaan
anaf begin september een eigen huismerk
ola verkopen. De introductie betekent
en aanval op de positie van marktleiders
lis Pepsi en Coca-Cola. De Canadese pro-
lucent Cott levert de frisdrank. Cott zet
laarmee voor het eerst een voet op de Ne-
lerlandse markt.
De Sparwinkels zijn ondergebracht bij
:oncerns als Unigro en Schuitema. Unigro
bezit tweehonderd Sparverkopppunten.
Het resterende gedeelte is ondergebracht
bij zelfstandig Ahold-dochter Schuitema.
„Spar wil met deze introductie een eigen
gezicht laten zien" aldus een woordvoer
der van Schuitema.
De Nederlandse Sparwinkels krijgen de
beschikking over het produkt uit Canada,
omdat de internationale Spar-organisatie
een contract met Cott heeft gesloten. Met
het Spar-huismerk 'American Cola' hopen
de Nederlandse winkels er een sterk huis
merk bij te krijgen met een hogere winst
marge. Unigro verkoopt tot nu toe Pepsi
en Coca-Cola, maar ook 3S-cola, afkomstig
van Bavaria. Ondanks het eigen Sparmerk
verdwijnt 3S niet van de schappen.
'American Cola' is enkelfe weken geleden
door de Britse Sparorganisatie geïntrodu
ceerd in het Verenigd Koninkrijk. Cott
heeft het colawereldje al stevig door elkaar
geschud met de introductie van een eigen
'kwaliteitsformule'.
Act Heemsteedse jongen loopt fout af
vogelenzang kees van der linden
Het optreden van een amateur-vuurspuwer is gisteravond in Vo
gelenzang voortijdig afgebroken. Een 16-jarige Heemstedenaar, die
bij vrienden aan de Gravin Sophialaan op bezoek was, kwam tegen
middernacht op het idee om vuur te spuwen. Het gezelschap trok
naar een nabijgelegen veldje, waar de Heemstedenaar zijn mond
met wasbenzine vulde. Toen hij zijn aansteker pakte, ging het di
rect mis. Zijn gezicht stond opeens in lichterlaaie. De omstanders
doofden de vlammen met T-shirts en zetten de jongen onder een
koude douche. Vervolgens werd de jongeman overgebracht naar
het brandwondencentrum in Beverwijk. Volgens de politie heeft hij
verwondingen aan zijn neus, mond, kin, hals en een deel van zijn
borst.
H. Verploeg. De vakorganisatie
is bang dat door deze plannen
titels en uiteindelijk werkgele
genheid op de tocht komen te
staan. De vereniging vindt een
verzelfstandiging van met name
de Nederlandse Dagbladunie de
meest wenselijke oplossing.
Voor de redacties van de in
Rotterdam gevestigde dagbla
den kwam de beslissing van de
uitgever als een verrassing.
NRC-hoofdredacteur Hubert
Smeets zegt 'verbaasd maar niet
geschokt' te zijn. Ook bij het Al
gemeen Dagblad was er de af
gelopen dagen niets van de
plannen doorgesijpeld. Ad
junct-hoofdredacteur Willem
Vergeer zei verrast te zijn.
Bij Reed Elsevier werken in
ternationaal ongeveer 30.000
mensen. De bedrijven die zullen
worden verkocht, bieden werk
aan ongeveer 6.400 mensen. Via
haar dochterondernemingen is
het bedrijf ook uitgever van het
Brabants Nieuwsblad, het Rot
terdams Dagblad, De Dordte-
naar, Dagblad van Rijn Gou
we en van een reeks huis-aan-
huisbladen.
BIJ Smiths vakantie-voordeel-
pakketten krijgt u een fantastisch
SJors en SJImmle-boék tw.v.
f 6 95 cadeau." Naast kraak-ple-
zler een berg aan strips- en
puzzelplezier! Komt lekker van
pas tijdens deze vakantieperiode.
Smiths vakantie-voordeelpakket,
14 kleine of 4 grote zakken div.
soorten chips/snacks met gratis
SJors en SJimmle-
vakantleboek
"Zie folder In de winkel.
Deze week alleen bij Albert Heijn. Oh
Aanbiedingen gelden t/m zaterdag 2.
Reed Elsevier is van plan al zijn
dagbladen in Nederland en
Groot-Brittanië te verkopen.
Dat houdt onder meer in dat
Dagbladunie in Rotterdam, uit
gever van onder meer Alge
meen Dagblad en NRC Han
delsblad, zal worden afgestoten.
In opdracht van Reed Elsevier
onderzoekt ABN-AMRO de mo
gelijkheid de Dagbladunie naar
de effectenbeurs van Amster
dam te brengen.
Ook zoekt Reed Elsevier een
koper voor al zijn publiekstijd
schriften in Nederland en de
Verenigde Staten en voor de uit
geverij van algemene boeken.
Bij elkaar zijn deze bedrijven
goed voor een boekwaarde van
ongeveer 1,8 miljard gulden.
Reed Elsevier, voortgekomen uit
de fusie tussen het Nederlandse
Elseviér en het Britse Reed, wil
zich minder afhankelijk maken
van publieksmarkten.
De Nederlandse Vereniging
voor Journalisten reageert nega-,
tief op de plannen van Reed El
sevier. „Dit is een dramatische
stap", zegt NVJ-secretaris
PROEFABONNEMENT 4 WEKEN VOOR MAAR F 13,85.
I Naam:.
Nr. bank/giro:
I Handtekening:.
controle bezorging).
;en envelop, zonder postzegc
Of BEL 071-12 80 30
712141 400114
maandag t/m vrijdag