Tegenaanval
van Tamils
Chirac, de onbewogen nucleaire man van Europa
Buitenland
Ook Britten kiezen
Apache-helikopter
Rampenplan nodig voor privé-dierentuinen België
'Parijzenaars moeten auto dit weekeinde laten staan'
Italiaans kabinet krijgt
vertrouwen parlement
Aandacht voor Mandela
Bejaarde verdacht van moord joden
jonden Een bejaarde man is gisteren door een Zuidengelse
rechtbank als eerste Britse ingezetene krachtens de War Crimes
- Act (de Britse wet op oorlogsmisdaden) van 1990 in staat van be
schuldiging gesteld. De 84-jarige Szymon Serafimowicz werd
aangeklaagd wegens moord op vier joden in Wit-Rusland tijdens
de Tweede Wereldoorlog. Serafimowicz woont sinds 1947 in
Groot-Brittannië.
Koeweitse prinsessen betalen slecht
londen.. Twee Koeweitse prinsessen zijn 177.000 gulden schui
ft j dig aan een Britse zakenman. Dit vinden Britse parlementsleden
die gisteren de regering-Major hebben gevraagd tussenbeide te
komen. Zij staan in het krijt bij een zakenman die in hun op
dracht in het hart van Londen luxueuze appartementen heeft
gebouwd. De prinsessen, allebei multimiljonair, hadden 'con
stant geweigerd te betalen met het argument dat zij geld hadden
verloren met deze investering'.
Eis tegen beklaagden Solingen-brand
pussELDORFDe hoogste openbare aanklager in Duitsland heeft
gisteren de zwaarste celstraffen geëist tegen vier jongeren die
zijn beschuldigd van de racistische brandbom-aanslag in Solin
gen. Daarbij kwamen in mei 1993 vijf Turkse vrouwen om het le
ven. Drie van de beklaagden waren ten tijde van het misdrijf
minderjarig. Tegen hen werd tien jaar cel geëist. De oudste ver
dachte moet volgens de aanklager levenslang krijgen.
Stier doodt Amerikaan in Pamplona
pamplona Een 22-jarige Amerikaanse toerist is gisteren omge
komen bij het jaarlijkse volksfeest San Fermin in de Noord-
spaanse stad Pamplona, waarbij stieren door de stad worden ge
jaagd. Een stier doorboorde met zijn hoorns een slagader van de
man. Die overleed veertig minuten later in een ziekenhuis.
Maandag verwondden stieren drie personen, onder wie twee
Amerikanen.
Ook VN-leden slecht van betalen
new york De lidstaten van de Verenigde Naties hadden eind
juni een betalingsachterstand van meer dan 4,2 miljard gulden
bij de volkerenorganisatie. De ergste wanbetalers zijn traditiege
trouw de VS met een opgelopen schuld van 1,2 miljard dollar.
Op de tweede plaats staat Rusland (559 miljoen dollar), gevolgd
door Oekraïne (217 miljoen dollar).
Ruimteveer Discovery gelanceerd
cape Canaveral Het Amerikaanse ruimteveer Discovery is giste
ren met vijf bemanningsleden aan boord voor een achtdaagse
I missie gelanceerd vanaf de basis Cape Canaveral in Florida. De
J astronauten zullen een ruim 450 miljoen gulden kostende ver-
bindingssatelliet toevoegen aan het communicatienetwerk van
het Amerikaanse ruimtevaartbureau NASA. De lancering werd
acht weken vertraagd door nestelende spechten. Die hadden
meer dan 200 gaten geprikt in de isolatie aan de buitenkant van
de brandstoftank.
Turken en Koerden weer slaags
ankara In afzonderlijke gevechten tussen Turkse veiligheids
troepen en Koerdische vrijheidsstrijders zijn gisteren in het oos
ten en zuidoosten van Turkije 33 doden gevallen. Het gaat om
26 strijders van de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) en zeven
soldaten. De hevigste gevechten hadden plaats in de provincie
Van bij de Iraanse grens.
londen hans geleunse
CORRESPONDENT
De Europese defensie-industrie
heeft een nieuwe klap gekregen
nu na Nederland ook Groot-
Brittannië heeft gekozen voor
de aanschaf van de Amerikaan
se Apache-gevechtshelikopter.
Minister Portillo (defensie) zei
gisteren dat de Britten 67 exem
plaren, totale waarde rond 7,5
miljard gulden, zullen bestellen.
Dat het Frans-Duitse Euro-
copter-concern, waarin ook Bri
tish Aerospace deelneemt, op
nieuw buiten de prijzen viel,
kwam niet als een verrassing.
De Britse defensiestaf had zich
al vierkant achter de Apache
opgesteld.
rome eelco van der linden
correspondent
Het zakenkabinet van de Itali
aanse premier Dini heeft giste
ren in de Kamer van Afgevaar-
digden de vertrouwensstem ge
kregen die het gevraagd had
voor een deel van de hervor
ming van het pensioenstelsel.
Hierdoor is het kabinet veilig
gesteld, maar ook het ontslag
van Dini, die maar een beperkt
regeringsprogramma had, een
stap dichterbij gekomen.
Dini kreeg de steun van de
centrum-linkse partijen en de
Lega Nord. Tegen stemden de
communistische RCI en de ex-
fascisten van Nationale Allian
tie. Berlusconi's Forza Italia en
enkele kleine centrum-rechtse
partijen onthielden zich .van
stemming.
Dini zal vandaag voor nog
twee delen van de pensioenwet
Honderdduizenden in Sri Lanka vluchten
De Tamil Tijgers zijn vandaag een tegenoffensief begon
nen tegen het Srilankaanse regeringsleger. De opstande
lingen, die streven naar een eigen staat in het noorden
van Sri Lanka, liggen al vijf dagen onder vuur van de re
geringsmacht. Honderdduizenden Tamil-burgers zijn
sinds zondag voor het leger op de vlucht geslagen en
hebben hun toevlucht gezocht in vluchtelingencentra.
brussel aly knol
ste onderzoek dat zes privé-dierentuinen
het certificaat slecht tot zeer slecht verdien
den. Sindsdien is er niets verbeterd. Vooral
bij roofdieren, chimpansees, gorilla's en an
dere apesoorten troffen de onderzoekers
schrijnende voorbeelden van gestoord of
dwangneurotisch gedrag aan.
De grote dierentuinen vragen allang om
een Europese minimum-regeling, maar een
in 1991 in Brussel ingediend voorstel werd
nooit door de Europese ministers goedge
keurd. Zij oordeelden dat dierentuinen een
nationale aangelegenheid waren. Professor
Van der Straeten noemde het verschil tus
sen de privé-tuinen en de grote dierentui
nen gisteren 'treffend'. Aan de hand van di
a's van de dierentuin in het Nederlandse
Emmen liet hij zien hoe het volgens hem
wél kan.
correspondent
De meeste van de dertien privé-dierentui
nen in Vlaanderen en Wallonië deugen van
geen kant. De toestand in deze parken is
zodanig uit de hand gelopen, dat de Belgi
sche minister Karei Pinxten (landbouw) gis
teren is gevraagd om er een heus rampen
plan voor op te stellen.
De privé-dierenparken zijn een typisch
Belgisch verschijnsel. „In aanleg was het
voor de eigenaar een hobby", aldus bioloog
Erik van der Straeten van de Gentse univer
siteit. „Achter zijn café stelde hij enkele wil
de dieren ten toon; later groeide dat uit tot
een heel dierenpark." Maar de meeste die
ren huizen in kale kooien, die slecht wor
den onderhouden. Uit verveling en frustra
tie vertonen vele van hen zware gedrags
stoornissen.
Gaia, de Belgische vereniging die opkomt
voor de rechten van het dier, luidde giste
ren in Brussel de noodklok over de privé-
dierentuinen. Volgens een nieuw onder
zoek van Gaia zijn het 'Zoopark van Ter
donk' bij Gent, de Limburgse 'Zoo' in
Zwartberg en 'Aviflora' in higelmunster er
het slechtst aan toe.
In deze dierentuinen deugt er niets van
de verzorging en huisvesting van de dieren,
noch van de voeding, de hygiëne en de vei
ligheid. Omdat de wantoestanden al jaren
duren, wil Gaia het publiek in de komende
weken met gerichte acties in beweging krij
gen. Gaia eist tevens een rampenplan van
minister Pinxten.
Al in 1991 constateerde Gaia bij een eer-
colombo ap
Duizenden rebellen vielen van
ochtend bij zonsopgang troe
pen aan in de buurt van Alavet-
ti, een plaats in het noorden van
Sri Lanka die zondag kort na het
begin van het offensief door het
leger werd veroverd. Legerfunc-
tionarissen maakten melding
van hevige gevechten, maar
hadden geen cijfers beschikbaar
over het aantal slachtoffers.
Volgens hulporganisaties zijn
bij het regeringsoffensief van de
afgelopen dagen zeker 150
mensen, voornamelijk burgers,
gedood en 350 mensen gewond
geraakt. Volgens de rebellen is
bijna de helft van de 800.000 in-
Leden Aum-sekte
in deeltijdbanen
tokyo afp
De Aum Shinri Kyo-sekte in Ja
pan heeft de leden opgedragen
deeltijdbanen te zoeken om
geld bijeen te brengen voor de
verdediging van haar leiders.
Die zijn in staat van beschuldi
ging gesteld wegens betrokken
heid bij de aanval met gifgas in
de ondergrondse van Tokyo,
waarbij in maart elf mensen
omkwamen en meer dan 5.000
mensen gewond raakten. Dat
hebben politiefunctionarissen
tegen het Japanse dagblad Asa-
hi Shimbun gezegd.
De politie denkt dat de sekte
het geld ook nodig heeft om de
nog voortvluchtige leiders te
onderhouden.
Man zestien jaar
voor niks in cel
londen
Omdat niet wettelijk en overtui
gend is bewezen dat de man in
derdaad schuldig is aan moord
op een veertienjarig jongetje is
de Brit George Long gisteren
door het Hof van Beroep in vrij
heid gesteld. Long (37) werd
zestien jaar geleden veroordeeld
voor het doden van het jongetje
nadat hij tegenover de politie
een bekentenis had afgelegd.
Die bekentenis, die de man la
ter weer ijitrok, was echter ge
fantaseerd. Details uit de be
kentenis klopten ook niet met
alle feiten. De man was geeste
lijk in de war, maar was bij de
berechting en tijdens het proces
geen rekening gehouden.
woners van het noordelijke
schiereiland op de vlucht gesla
gen.
Het leger was vanmorgen de
stad Jaffna, het bolwerk van de
Tijgers op zes kilometer gena
derd. De Tamil Tijgers vechten
sinds twaalf jaar voor een Ta-
mil-thuisland in het noorden en
oosten van Sri Lanka. Ze zeggen
te worden achtergesteld bij de
Singhalese meerderheid, die het
voor het zeggen heeft in leger
en regering. Een in januari tot
stand gekomen bestand werd in
april door de rebellen opgezegd.
Ook vredesonderhandelingen
met de regering werden door de
rebellen afgebroken.
parus cees van zweeden
correspondent
Voor de eerste keer in de ge
schiedenis heeft de politie van
Parijs automobilisten opge
roepen de auto te laten staan.
Gevreesd wordt dat de lucht
vervuiling in de Franse hoofd
stad de komende dagen, als
een nieuwe golf Parijzenaars
met vakantie gaat, een histo
risch dieptepunt zal bereiken.
Buitenlanders die naar
Zuid-Frankrijk en Spanje rei
zen, wordt verzocht de Parijse
rondweg te mijden. Hun
wordt gevraagd de autoweg
over Dijon te nemen, die langs
Parijs loopt.
Vrijdag 30 juni, toen de eer
ste Parijse scholen dicht gin
gen, bereikte de luchtvervui
ling een dieptepunt. Op som
mige plaatsen in de hoofdstad
werd ruim 180 microgram
ozon per kubieke meter lucht
gemeten. De politie vreest dat
die limiet de komende dagen
nog zal worden overschreden.
De politie heeft Parijzenaars
gevraagd om voor afstanden
van minder dan een kilometer
niet de auto te gebruiken. Zij
zal tevens een verscherpte
controle instellen op auto-uit
laten. Auto's die meer dan de
toegestane uitlaatgassen uit
werpen, zullen van de weg
worden genomen.
Maseru Nelson Mandela heeft
gisteren gezegd dat hij met Leso
tho, het bergkoninkrijk dat geheel
door zijn land wordt ingesloten,
wil praten over een doorgang naar
de zee. De Zuidafrikaanse presi
dent deed zijn uitspraken aan het
einde van zijn eerste officiële be
zoek aan Lesotho. De dichtstbij
zijnde haven ligt 150 kilometer
ten zuidoosten van Lesotho bij
Port Edward en Port Shepstone.
Eerder op de dag gaven Mandela
en premier Ntsu Mokhehle van
Lesotho een gezamenlijke verkla
ring uit waarin ze zeiden onder
handelingen te zullen beginnen
over Lesotho's claim op grote
stukken land die in 1869 bij Zuid-
Afrika werden gevoegd, volgens
een akkoord waarmee Lesotho
Brits protectoraat werd.
Mandela bedankte de naar schat
ting 100.000 mensen die zich in
het stadion van Maseru (foto)
hadden verzameld voor het feit
dat Lesotho de Zuidafrikanen had
geholpen om een einde te maken
aan apartheid.
foto reuter
Hoofdverdachte
GAL-affaire op
borgtocht vrij
madrid Rtr-ppa
Rafael Vera, van 1983 tot 1994
staatssecretaris van staatsveilig
heid in Spanje, is gisteren na
een voorlopige hechtenis van
vijf maanden vrijgelaten.
Vera gold als de hoofdver
dachte in de zoheten GAL-affai
re. waarbij rechtse doodseska
ders in de jaren tachtig 26 ver
meende leden van de Baskische
afscheidingsbeweging ETA zou
den hebben vermoord. Het ver
moeden bestaat dat deze illega
le politie-eenheden hebben ge
handeld met medeweten van of
zelfs in opdracht van (leden
van) de Spaanse regering.
De regerende socialistische
partij van premier Gonzélez be
taalde de borgsom van bijna 2,5
miljoen gulden. De GAL-affaire
is één van de grootste schanda
len van dertien jaar socialistisch
bewind. Vera wordt ervan be
schuldigd de acties tegen de
ETA-lèden te hebben gefinan
cierd uit geheime fondsen van
het ministerie van binnenland
se zaken. Ook zou hij hebben
meegewerkt aan de ontvoering
van Segundo Marey, een ver
meend ETA-lid.
Russen stemmen
op 17 december
MOSKOU Rtr
De Russische president Jeltsin
heeft vanmorgen een decreet
uitgevaardigd, waarin hij 17 de
cember als datum voor parle
mentsverkiezingen vaststelt.
Jeltsin vaardigde het decreet uit
vanaf zijn ziekenhuisbed.
Portillo onderstreepte het be
lang voor de Britse wapenin
dustrie. De Apache wordt uitge
rust met Rolls-Roycemotoren.
Het contract verzekert 3.000 ba
nen bij wapengigant Westland
en levert dertig jaar werk in
nieuwbouw en onderhoud voor
180 Britse bedrijven.
Volgens Portillo is onderdeel
van het met de Amerikanen ge
sloten contract dat de Britten de
rechten krijgen voor onderhoud
en reparatie van de helikopters.
„Het betekent dat wij onze
diensten ook kunnen aanbie
den aan andere gebruikers van
de Apache, en dat betekent een
verdere bijdrage aan het welzijn
van onze industrie", aldus Por
tillo optimistisch.
Wereldwijde protesten op Franse feestdag tegen kernproeven
de vertrouwenskwestie stellen,
waarna de Senaat zijn eindoor
deel moet geven. Na de stem
ming van gisteren verwacht
men echter geen problemen
voor de wet, die wordt be
schouwd als cruciaal voor de
sanering van de overheidsfinan
ciën. Dini zei gisteren optimis
tisch te zijn en na de definitieve
aanname zijn mandaat terug te
zullen geven aan president
Seal faro.
Berlusconi zei gisteren de
pensioenhervorming 'onvol-
doende'te vinden, maar voor
aanname te zijn om spannin
gen op de geldmarkten te voor
komen. Fini liet gisteren weten
dat 'het moment aangekomen
is voor de terugkeer van een po
litieke regering' en dus verkie
zingen te verlangen. Volgens Fi
ni en Berlusconi zouden deze
moeten plaatsvinden voor het
einde van het jaar.
parus cees van zweeden
correspondent
Jacques Chirac, de Franse pre
sident, is dezer dagen de
Lyndon Johnson van de jaren
'90. Wereldwijd ontlokt de
naam 'Chirac' protesten. Nog
worden geen portretten van
hem verbrand, zoals van
Johnson tijdens de oorlog in
Vietnam, maar veel scheelt het
niet. Talloze Franse restau
rants in Nieuw-Zeeland en
Australië hebben voor vandaag
de traditionele viering van de
I4de juli afgelast, uit vrees een
mikpunt voor betogers te zul
len vormen.
Zó gehaat is Chirac geworden
dat zelfs een aantal Franse con
sulaten in het Verre Oosten de
viering van de bestorming van
de Bastille wilde overslaan;
slechts een oekaze uit Parijs
bracht de Franse diplomaten er
alsnog toe om de champagne in
te slaan. In Australië hebben
vakbonden aangekondigd dat
vanaf vandaag geen post meer
zal worden bezorgd op de di
plomatieke vertegenwoordigin
gen van Frankrijk. Als telefoon
lijnen er kapot gaan, worden ze
niet meer gemaakt.
De protesten beperken zich niet
tot Australië en Nieuw-Zeeland,
en eyenmin tot het gewone
volk. De Australische regering
ging het verst toen het zijn am
bassadeur te Parijs terugriep,
maar ook andere landen spaar
den Jacques Chirac niet. Toen
de Franse president vorige
maand in Cannes gastheer was
voor zijn collega's in de Europe
se Unie, moest hij de protesten
incasseren van vijf van hen: de
leiders van Nederland, Dene
marken, Finland, Zweden en
Oostenrijk. Bill Clinton van
Amerika had al eerder zijn on
genoegen over de Fransman ge
ventileerd.
De reden voor de wereldwijde
woede-uitbarstingen is eenvou
dig. Uitgerekend toen de aard
kloot bezig leek het hoofdstuk
van de kernproeven definitief af
te sluiten, verscheen Chirac
voor de TV-camera's om de
loop der geschiedenis te wijzi
gen. In september, zo kondigde
de president aan, zal Frankrijk
zijn kernproeven hervatten.
Chirac zei dat het zou gaan om
een totaal van acht kernproe
ven, de laatste waarvan in mei
1996 zou plaatsvinden. Daarna,
zo vervolgde hij, zou hij het ver
drag ondertekenen dat verdere
proeven verbiedt. Het atol
Mururoa in de Stille Oceaan,
waar de explosies zullen plaats
vinden, zou vanaf dat moment
gewoon weer aan de vissen be
horen.
Rekening houdend met een we
reldwijde woede-uitbarsting,
verborg Chirac zich achter de
brede rug van zijn wetenschap
pers. Frankrijk, zo zei de presi
dent op zijn geruchtmakende
persconferentie van 13 juni, was
helaas nog niet zo ver dat het
kemproevendn het laboratori
um kon simuleren. Daartoe had
het land onder meer een krach
tige laser nodig, waarvan de
constructie nog lang niet af was.
En om de meetinstrumenten in
het lab te kunnen ijken, waren
de komende acht proeven no-
Zo werd in Auckland, Nieuw-Zeeland, geprotesteerd door een groep jongeren, die een achterdeur van het
Franse consulaat probeerden te forceren. foto reuter
Chirac vergat erbij te vertellen
dat Amerika, dat reeds beschikt
over die laser en de bijbehoren
de meetinstrumenten, Frankrijk
zijn technologie had aangebo
den. De president had zich een
hoop francs en schandvlekken
kunnen besparen door 'ja' te
zeggen tegen dat aanbod. Maar
dan zou Frankrijk hebben moe
ten doen wat Groot-Brittannië
decennia geleden al deed: zich
voor zijn kernwapens afhanke
lijk maken van Amerika.
Jacques Chirac vergat nog iets
te vermelden: de acht proeven
zijn misschien helemaal niet de
laatste. Ondanks de protesten
tegen de komende acht proeven
liet premier Alain Juppé vorige
week luchtigjes weten dat Chi
rac na mei 1996 overweegt vro
lijk door te gaan met zijn nucle
aire spel. En een woordvoerder
van het ministerie van defensie
leek nog minder scrupules te
hebben. „Het zal waarschijnlijk
noodzakelijk zijn", zo zei de
man, „om door te gaan met de
kernproeven".
Daarbij zou het gaan om 'kleine
kernproefjes' met een paar hon
derd ton TNT (de Hiroshima-
bom had een explosief vermo
gen van ruim 17.000 ton TNT).
Deze proeven zouden niet no
dig zijn om nieuwe kernwapens
te maken of instrumenten te
ijken, maar om de betrouw
baarheid van de bestaande wa
pens te testen.
Weliswaar zou Frankrijk voor
nemens zijn in 1996 het Com
prehensive Test Ban Treaty
(CTBT) te tekenen, dat alle'
proeven verbiedt, maar graag
zou Chirac een uitzondering ge
maakt willen zien voor de 'klei
ne kernproefjes'. Zijn diploma
ten zouden in Washington en
Moskou al de stemming gepeild
hebben, en ja, de militaire havi
ken daar zagen ook wel iets in
een voetnoot over kleine proef
jes bij het CTBT.
Bij dit alles dringt zich één
vraag op: wat vinden de Fran
sen zelf? „Het is niet Greenpea
ce die het defensiebeleid van
Frankrijk bepaald schreef La
Croix, een katholiek Ickenblqd,
deze week. „Het is ook niet aan
de premier van Nieuw-Zeeland
of de Australische pers om dat
te doen".
De protesten in Frankrijk zelf
zijn uiterst lauw omdat de eigen
nucleaire afschrikkingsmacht
buiten kijf staat. In eigen land
protesteren eigenlijk alleen de
socialisten omdat zij Ghiracs
voornemen een miskleun vin
den wegens de weerstand in an
dere landen. Er is geen sprake
van een anti-nucleaire bewe
ging. De Groenen stellen in
Frankrijk vrijwel niets voor. Chi
rac maakt zich dan ook nog
geen zorgen.
Morgen in deze krant op pagi
na 2 het lezersdebat over de
wenselijkheid van een boycot
van Frankrijk. De conclusie:
Franse produkten moeten wor
den geboycot.
