Ni
y
Boeken
Gedichten van Jaap Harten:
persoonlijk èn universeel
R
R
F
L
Hilarisch boekje over literair Nederland
et uit
ITERDAG 8 JULI 1995
Vogels vliegen weg
Herfstwind zuigt monotoon in bladgroen
bij dovend haardvuur peins ik
tijden lang niets van mijn dichtervriend
gehoord, is hij op oorlogspad
of versiert-ie een 17-jarige nymf?
serieuze dromer kan ook boos zijn
maar waarom dan toch
of zwijgt hij met stil verdriet
allebei de 60 voorbij
houdt tijd ons gretig in de smiezen
eens waren we knapen dronken
van bevrijdingen rookten Yankee-sigaretten
'schrijf nooit meer persoonlijke
gedichten', dat vroeg hij onverwacht furieus
misschien zien we de winter nog
maar elkaar nee nimmer meer
REDACTIE RENEE DE BORST 023-150241
HANS WARREN
Harten Nadruk verboden Gedichten
Ei-1995 Uitgeverij Kwadraat. Prijs
29.90.
POEZIE RECENSIE
inenkort wordt Jaap Harten
fenzestig jaar. Ter gelegen-
id daarvan verscheen onder
titel Nadruk verboden een
uze uit de gedichten die hij
;en 1954 en 1995 schreef,
van de treffendste gedich-
uit de bundel vind ik Vogels
egen weg dat hierbij is afge
likt. Het is een gedicht over
voorbije vriendschap, de af
sloten omgang met 'een dich-
rvriend', met Remco Campert
precies te zijn. De titel ver-
jst al meteen naar diens
chtbundel Vogels vliegen toch.
Harten schrijft in zijn poëzie
ak over literaire vrienden, er
ook een kleine reeks Remco
vnpert in Antwerpen in het
lek opgenomen. 'Schrijf nooit
eer persoonlijke/gedichten',
st de ander van hem. Niet
or niets wordt aan die uit
braak herinnerd in dit gedicht,
t is of Harten zijn vriend dui-
ilijk wil maken dat poëzie te-
lijk hoogst persoonlijk èn uni-
'rseel kan zijn. Want dit vers
-er die ene voorbije vriend-
ap is ondanks de particuliere
Mails ook een gedicht over alle
orbije vriendschappen ge-
irden.
Harten debuteerde als dichter
1954 met Studio in daglicht.
stond toen onder invloed
in Remco Campert, van Luce-
irt en van Gerrit Kouwenaar.
het lijkt wel of die verschil-
nde stemmen altijd een beetje
zijn dichtwerk zijn blijven
inken. In elk geval maakt zijn
Dëzie een zeer gevarieerde in-
uk. Misschien is daardoor de
aardering ervoor altijd be-
erkter gebleven dan voor zijn
roza.
Gezegd moet worden dat de
dichter zijn zaak er in Nadruk
verboden niet sterker op maakt.
Dit boek bevat allerminst de
best mogelijke selectie die uit
zijn gedichten te maken is. Hij
negeerde bij het samenstellen
bijna volkomen de sterke bun
del Wie beweegt er nog in het
mausoleum? (1992). Anders dan
de in 1980 verschenen keuze uit
eigen werk Plaatselijke tijd is
bovendien de ontwikkeling die
hij als dichter doormaakte niet
te volgen. Harten verklaart zelf
in zijn luchtige verantwoording:
„Oud en nieuw werk, gepubli
ceerd of vers uit de oven, de
meeste gedichten heb ik door
elkaar gehusseld en dat is
merkbaar aan stijl, interpunctie
en spelling, die ik intact/intakt
heb gelaten.
Chaos
Er is op die manier eerder een
chaos dan een overzicht ont
staan. De lezer ziet door deze
presentatie alleen nog maar hoe
heterogeen dit oeuvre is. Harten
beweegt zich voortdurend tus
sen Mickey Mouse en Hokusai,
tussen het hoge en het lage. Hij
blikt nostalgisch terug op zijn
jeugdjaren, maar kan tevens
van een fel 'engagement blijk
geven. Er is tedere liefdespoëzie
over de 'in bloempotstijl ge
knipte/knaap, die weliswaar/tij
dens onze kennismaking/stonk
naar haring met uitjes/maar
nog altijd/mijn blootgewoelde-
/bed deelt' en ook een reeks
over de geschiedenis van de
bokssport die eindigt met de
ietwat zonderlinge vergelijking:
„Een dampende bokser in zijn
ring/doet mij altijd denken aan-
/een lokomotief achter prikkel
draad." En verder zijn er veel
gedichten over bewonderde
schrijvers uit heden en verle
den, zoals Slauerhoff en Achter
berg, Lodeizen en LuceberL
Maar naar de ware Jaap Harten
moet je ih Nadruk verboden
zoeken.
6
4
7
9
1
7
8
5
9
7
8
7
9
3
9
1
10
9
7
9
8
3
1
10
9
3
9
7
1
2
1
3
4
9
9
4
9
9
3
4
OPGAVE
OPLOSSING
SLEUTELWOORD
Jn sommige vakjes staat een ge-
dat correspondeert met een
:al in de balk onderaan. De let
ters die ingevuld worden in de
vakjes met een getal, kunnen ook
op de balk worden ingevuld. Ver
ticaal vormen de letters in de
eerste en derde kolom ook een
woord. Hoe luidt het sleutel
woord?
Horizontaal:
1. kerk; 2. avontuur; 3. altijd
groene sierplant; 4. soort hage
dis; 5 vrouwelijke bediende van
een dame; 6. zeeslak; 7. vrouwe
lijk beroep; 8. koppig.
KRUISWOORDRAADSEL
a
st
e
I
b
a
o
k
f
1
e
r
1
k
r
g
s
1
l
o
f
e
l
1
e
l
1
p
a
r
I
m
e
E
u
w
e
l
1
1
d
a
d
e
l
'j
k
a
r
e
1
n
1
k
l
am
e
v
e
a
m
o
S
e
t
a
t
m
a
a^
m
mp
"PB
t
r
a
t
1
O
b
eo
e
t
n
a
r
k
S
b
e
u
r
o
o
r d
q
TT
k
t
n
S
e
a
til
1
e
p
n
e
e
t
r| i
l
e
e
d
r
S
o
e s
a
l
e
n
p
r
e k
De beste schrijver van Nederland van Ronald Giphart en Bert Natter
BOEKEN. RECENSIE
INGE VAN DEN BLINK
Ronald Giphart en Bert Natter, De beste schrijver v;
land. Uitgeverij Kwadraat Prijs: 9,90.
Adriaan Morriën en Annie M.G. Schmidt
ritsen de slaapzakken aan elkaar. Tessa de
Loo bakt dag in dag uit Grunkrenkoe, een
onverteerbare Grunninger specialiteit. Adri
aan van Dis wordt na een bezoekje aan de
delicatessen buiten westen geslagen. Maar
ten 't Hart blijkt tijdens een avondje play
backen geschaakt. Alleen zijn langgelokte
pruik blijft achter op het podium.
Het is een dolle boel in De beste schrijver
van Nederland van Ronald Giphart en Bert
Natter. Het verhaal verscheen twee jaar ge
leden al als feuilleton in Kwadraats Groot
Literair Lees Kijk Knutsel en Doe Vakantie
boek. Toen temidden van de vakantietips
vouwpatronen met boekblaadjes, biblio
fiele seks, borduur W.F. Hermans in kruis
steek nu als afzonderlijk boekje.
Het is net lang genoeg voor twee middag
jes in het zwembad of een enkele vliegreis
Kreta, en ook bij herlezen bijzonder leuk.
Als je tenminste niet terugdeinst voor een
flinke partij meligheid en vele pagina's insi-
de-achtige grapjes over de Nederlandse lite
ratuur. Het verhaal draait om een wedstrijd
wie de beste schrijver van Nederland is, ge
houden rond het kasteel d'Hoeg'n Bierg op
het Groningse landgoed De Wiede Velden.
In eerste instantie wil het bestuur van het
Fonds voor de Letteren Louis Ferron,
Tessa de Loo, Kester Freriks en H.C. ten
Berge de Gouden Appel fijn in eigen ge
lederen houden. Maar Leon de Winter
('neemt als hij op reis gaat zijn Jaguar en
een oprijlaan mee' volgens het bijgevoegde
schrijverslexicon) praat in een dronken bui
zijn mond voorbij in café Schiller.
Machteloos
En dan nemen de gebeurtenissen schier
onnavolgbare wendingen. Kampleiders Ca-
rel Peeters, Tom van Deel en Kees Fens
staan machteloos in hun pogingen orde te
houden. Midas Dekker bedrijft onbelem
merd de liefde met dieren, Joost Zwager
man strooit coke door de Grunkrenkoe, Jan
Cremer loopt briesend rond op zoek naar
vrouwen die hij aan zijn machtige tentstok
kan rijgen, naaktloper Jan Wolkers wordt
door de plaatselijke politie opgepakt, en
Adriaan van Dis wil bij de kampwinkel per
se afrekenen met Zuidafrikaanse Kruger-
rands:
,,'U krijgt deze gorgonzola niet mee, me
neer Van Dis.'
Korte stilte.
'Oké, dat knippen we eruit,' zei Van Dis,
in de beveiligingscamera pratend. 'Geeft
niets. We beginnen gewoon even opnieuw.
Mevrouw De Loo, wat wilde u drinken? Wat
kan ik u aanbieden? Rode of witte wijn, wa
ter heb ik ook...'
'Stolychnaya,' mixte Van der Heijden zich
in het gesprek. 'Met een kratje of vier kom
ik de middag wel door. En een pakje jus
d'orange. Voor de pitamientjes, bedoel ik.
Ik maak er vandaag eens een gezonde dag
van.'
'Zit er een cadeautje bij?' vroeg caissière
Jessica Durlacher behulpzaam.
Hij keek haar met troebele ogen aan:
'Meisje, zie ik er echt uit als iemand die vol
le flessen drank weggeeft? De enige die nog
weieens een presentje van me krijgt, is de
glasbak."
Om het tijdsbeeld van 1993 in stand te
houden, maar ongetwijfeld ook om hun
plot niet geheel te hoeven herschrijven,
hebben Giphart en Natter inmiddels overle
den auteurs als Annie M.G. Schmidt en
W.F. Hermans gewoon in leven gelaten.
Maar op kleine onderdelen is het verhaal
wel geactualiseerd. Zo was Joost Zwager
man twee jaar geleden nog een 'jonge God'
en is hij nu een 'vroeg oud geworden jonge
God.'
De tijden, ze veranderen. Maar ik geef
voor een hilarisch boekje als dit nog steeds
met genoegen twee lijvige tijdsbeeld- dan
wel grachtengordelromans cadeau.
Carlos Fuentes
Apollo eri de hoeren
Uitgeverij Meulenhoff
Prijs: 39,90
Roman in vijf novellen
van in 1928 geboren
Spaanse schrijver. Di
verse historische perso
nages en perioden
staan centraal: de
Maya's, de Romeinse
aanvoerder Scipio, Co
lumbus.
Rosemarie Buikema
De Loden Venus
Uitgeverij Kok Agora
Prijs: 39,90
Biografieën van vijf be
roemde vrouwen door hun
dochters. Proefschrift.
Mary Walkin Keane
De rozeboom
Uitgeverij Van Holkema en Wa-
rendorf
Prijs: 29,90
Voor Roisin McGovern be
tekent het einde van haar
schooltijd vrijheid. Maar
als ze studeert in Dublin
beseft ze dat haar herin
neringen haar aan blijven
kleven. Ze gaat terug naar
haar dorp Duneen en naar
haar minnaar die priester
werd.
Alexander Poesjkin
Jevgeni Onegin
Uitgeverij Atlas
Prijs 39,90
De eerste volledige verta
ling van Jevgeni Onegin in
het Nederlands.
Hans Lonnee
Het hartstikke leuk voor
later boek
Uitgeverij De Toorts
Prijs: 19,50
Afscheid van de basis
school. Boek met overpe-
inzinkjes en ruimte om ei
gen herinneringen in te
vullen.
Liefdes- en ontwikke
lingsroman van de in
1991 overleden schrij
ver. De roman, die
speelt in 1922, werd na
zijn dood gevonden.
Agnes Rossi
Gevangen vrouwen
UitgeverifAnthos
Prijs: 34,90
Twee vrouwen brengen
een weekend samen in
een gevangeniscel door
en vertellen elkaar het
verhaal van hun leven. Ri
ta is 27 en heeft 'alles':
man, kinderen, huis. Na
een wild weekend wordt
ze gearresteerd vanwege
rijden onder invloed en
het bezit van coke. Haar
celgenote Mevrouw Tyler
is in de vijftig, welgesteld
en een wmkeldievegge.
Jules Verne
Parijs in de twintigste
eeuw
Uitgeverij Arena
Prijs: 44,90
De 'nieuwe' Jules Verne
waarvan het verloren ge
waande manuscript vorig
jaar teruggevonden werd.
In Vernes toekomstbeeld
was er in 1960 naast alle
technologische vooruit
gang geen plaats meer
voor cultuur, schoonheid
of familieleven.
Danièle Thompson
De vrouw van de minnaar
Uitgeverij Arena
Prijs: 39,90
Debuutroman waarin 'op
haarscherpe wijze de
kwellingen en de schaam
te van de jaloezie neerge
zet worden'.
Anne Tyler
Tijd van leven
Uitgeverij Anthos
Prijs-, 39,90
Delia Grinstead is een
veertigjarige huisvrouw
met een mager zelfbeeld,
een uitgeblust huwelijk
en drie gemelijke pubers.
Ze krijgt een relatie met
een veel jongere man.
Splinternieuwe roman van
de beste Amerikaanse
schrijfster, vertaald door
Mea Flothuis.
Mark Blaisse
Driemaal modaal en nog
wanhopig
Uitgeverij De Arbeiderspers
Prijs, 25,00
Boek voor levensgenieters
in spe en door de wol ge
verfde hedonisten.
Heer Bommel en de Hachelbouten
Het duurde enige tijd voordat heer
Bommel over zijn ontroering heen
was. Met glanzende ogen staarde hij
maar naar de klaverblaadjes, die uit
het gat in het hoefijzer groeiden, ter
wijl hij moeilijk slikte en zwaar
ademde. Toen kwam er een grote
verandering over hem. Met een forse
ruk plukte hij een blad van het plant
je en stond op. ,,Een Bommel, ziet al
tijd uitkomst!" sprak hij, het klavertje
vier in zijn rafelig knoopsgat stekend.
„Komaan, heer Hobbel, we gaan de
zaken eens recht zetten." Nu was
Hobbel Hachelbout voor het eerst
geheel uit het veld geslagen.
„Onbegrijpelijk...", prevelde hij ver
ward tot zichzelf. „Hij heeft nog hele
maal geen berusting geleerd en ge
louterd is hij ook nog niet. En toch
vindt hij het geluk op zijn pad! Ach,
het lot volgt wonderlijke wegen."
„Wat staat u daar te mompelen?"
vroeg heer Ollie streng, doch niet on
vriendelijk. „Dit is toch het voorteken
waar we naar zochten? Doe toch niet
zo tobberig. Volg me, we keren terug
naar Bommelstein!"
Met deze woorden verliet hij de be
schutting van het woud en mar
cheerde met flinke tred de weg op.
„Open en fier het doel tegemoet!"
sprak hij. „Ollie, jongen, wij Bom
mels zijn gelukskinderen", zei mijn
goede vader altijd. „Ons kan niets
overkomen!" Nu, daar houd ik mij
aan, als u begrijpt wat ik bedoel."
„Pas toch op", zei Hobbel met dunne
mond. „Uw hoogmoed komt voor de
val. Daar loopt de veldwachter!"
Heer Bommel hield de pas in en
fronste de wenkbrauwen. Toen ging
hij midden op het pad staan. „Wacht
jij eens!" voegde hij de naderende
beambte toe. „Waar ga je heen?"
Weersvooruitzicht
ZATERDAG 08 JULI
HET
DOOR HANS VAN ES
Vrijdag lag Nederland nog steeds
aan de noordflank van een steeds
sterker wordend hogedrukgebied,
dat zijn zwaartepunt steeds meer
van de Azoren naar het Europese
continent begon te verleggen. De
zuidwesten- tot westenwind voer
de al volop subtropische lucht
aan, maar door de aanvoer van
over zee bleef de temperatuur
gematigd met maxima van 21
graden aan de stranden tot 27
graden verder landinwaarts. Veel
mensen zullen tekenen voor zo'n
probleemloos weertype met veel
zon en een aangename tempera
tuur. Jammer voor diegenen die
moeite hebben met erg hoge
temperaturen, want dit weekein
de raakt de zomer pas echt op
dreef en 'accelereert' het kwik
snel naar Meditterrane waarden.
Oorzaak is een subtiele verande
ring in de luchtdrukverdeling. De
as van hogedruk komt vandaag
ten noorden van ons land te liggen. Daardoor zoekt de wind de oost
hoek op. Dankzij een paar zonnige dagen is het continent al flink op
gewarmd en deze lucht stroomt nu in vlot tempo over ons land uit. De
aflandige stroming zal ook op de stranden doordringen. De kans op
een invallende zeewind is niet groot meer. Het kwik klimt hier naar
24 tot 27 graden; landinwaarts komt de tropische grens van 30 gra
den in zicht. Zondag en maandag ligt de kern van hogedruk met een
luchtdruk van ruim 1030 Hpa (hectopascal, voorheen millibar) boven
Zuid-Scandinavië. De oosten- tot zuidoostenwind trekt wat aan en bij
felle zonneschijn wordt het op veel plaatsen 29 tot 32 graden; lokaal
zelfs nog 1 2 graden warmer. Bij die hoge temperaturen ontwikkelt
zich geleidelijk onweersactiviteit, maar de eerste buien bereiken ons
niet voor maandagavond. Het wordt in toenemende mate zwoel. De
warmte blijft in de avonden lang hangen; prima weer voor barbecue of
terras, want het kwik blijft tot na middernacht nog boven 20 graden.
Uiteindelijk wordt tegen zonsopkomst pas een minimum bereikt van
ca. 18 graden; bepaald geen ideaal slaapweer dus. Vanaf dinsdag
wordt een depressie bij Ierland van belang, die frissere lucht over
West-Frankrijk stuurt. Voor de koelere lucht uit onstaan onweershaar
den, die ook Nederland kunnen aandoen. De luchtaanvoer komt dan
meer uit het zuiden en is nog altijd behoorlijk warm. De zon zal wel
minder uitbundig schijnen dan op zondag en maandag, zodat het
minder heet wordt. Met maxima rond 25 graden en een kans op on
weer houdt het weer echter nog steeds een zomers karakter.
E U
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
maandag.
Noorwegen:
Zaterdag wisselend be
wolkt en een enkele bui-
Zondag perioden met zon
en alleen in het noorden
nog een
bui.Middagtemperatuur
ongeveer 15 graden,in het
zuidoosten lokaal oplo
pend naar 24 graden.
Zweden:
Geleidelijk wat meer zon-
,maar ook veel wolken en
vooral zaterdag in het
noorden en midden een
buiM iddagtemperatuur
van 16 graden noorden tot
ongeveer 25 ten zuiden
van de grote meren
Oenemarken:
Flinke zonnige perioden
en droog Middagtempera
tuur oplopend naar onge
veer 25 graden
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Flinke perioden met zon. In Ierland en
Wales vrij veel wolkenvelden en met na
me zaterdag plaatselijk regen. Middag-
temperatuur van 19 graden in het
noordwesten van Schotland tot dichtbij
de 30 in de omgeving van Londen.
België en Luxemburg:
Vrij zonnig. Middagtemperatuur van 23
graden rond Oostende tot rond 30 in de
Ardennen en Luxemburg
Noord- en Midden-Frankrijk:
Zonnig en zeer warm Middagtempera
tuur met name zondag rond 30 graden;
langs het Kanaal is het met 24 graden
Portugal:
Zonnig. Middagtemperatuur van 28 gra
den vlak aan zee tot ruim boven de 30
landinwaarts zondag langs de Costa Ver-
de enige daling van temperatuur.
Madeira:
Flinke perioden met zon, soms ook wol
kenvelden en kans op een bui. Middag
temperatuur ongeveer 25 graden.
Spanje:
Zonnig, zondag vooral in het noorden
mogelijk ook wolkenvelden Bijna overal
droog. Maxima aan de costa's ongeveer
29 graden, in het binnenland rond 35
graden. Langs de Golf van Biskaje wordt
het plaatselijk 26 graden
Canarische Eilanden:
Naast zon hier en daar ook wolkenvel
den. Kans op een bui. Middagtempera
tuur ongeveer 26 graden
Marokko:
Westkust: Zowel zon als wolkenvelden
en plaatselijk een bui. Middagtempera-
tuu r vlak aan zee rond 26 graden.
Tunesië:
Zonnig. Erg warm met maxima ook vlak
aan zee ruim boven 30 graden.
Zuid-Frankrijk:
Zonnig. Zondag langs de Golf van Biska
je kans op wolkenvelden. Waarschijnlijk
overal droog. Middagtemperatuur van
28 tot 32 graden.
Mallorca en Ibiza:
Zonnig. Zondag misschien wat meer
wolkenvelden. Droog. Middagtempera
tuur ongeveer 32 graden
Italië:
Zonnig, zaterdag landinwaarts ook sta
pelwolken en lokaal nog een regen- of
Voió
V" A
V m X 77 L-
M \30A,
31 l
mm 3-
30 ICM O
H
35 Y l L
m
Y+ mirim koufront
1 j L l.ificd'uk
w^chtfn, H
19 temperatuur hectopascal
Tsjechië en Slowakije:
Zonnig, Middagtemperatuur on
30 graden.
Hongarije:
Zonnig. Maxima rond 30 graden
ZONDAG 9 JULI 1995
Zon- en maanstanden
Zon op 05.31 Zon onder 21.58
Maan op 18.42 Maan onder02 42
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 01.05 13.35 00 38 13.08
Laag 08.44 21.14 08.25 20.55
MAANDAG 10 JULI 1995
Zon- en maanstanden
Zon op 05.32 Zon onder 21.57
Maan op 19.48 Maan onder03.33
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 02 08- 14.41 01 41 14 14
Laag 10.00 22.34 23.41 22.15
Weerrapporten 07 juli 20 uur:
Barcelona
Berlin
Boedapest
Cyprus
Dublin
Frankfurt
Genève
onweersbui. Maxima van 28 tot 32 gra- Helsml
22 12 00
25 10 0.0
26 11 0.0
25 13 0.0
26 12 0.0
20 14 0.0
23 12 0.0
26 11 0.0
22 13 0.0
27 14 0.0
21 11 0.0
34 23 00
27 18 0.0
28 18 00
28 16 0.0
29 17 0 0
26 11 0.0
37 25 0.0
20 16 0.8
29 17 0.0
27 14 0.0
18 13 08
27 11 0.0
Corsica en Sardinië:
Zonnig. Middagtemperatuur met name
zondag op veel plaatsen 30 graden of
iets hoger.
Malta:
Overwegend zonnig. Middagtempera
tuur ongeveer 31 graden.
Griekenland en Kreta:
Zonnig, vooral op het Griekse vasteland
op beide dagen ook stapelwolken Op de
meeste plaatsen droog. Rond de
Egeïsche Zee vrij veel wind Middagtem-
peratuu r van 27 graden vlak aan zee tot
iets boven de 30 verder landinwaarts.
Turkije en Cyprus:
Zonnig, landinwaarts soms ook stapel
wolken en in het noorden van Turkije
kans op een onweersbui. Middagtempe
ratuur langs de westkust iets onder de
30 graden, elders iets erboven.
Duitsland:
Zonnig. Zondag in het zuiden kans op
een lokale onweersbui. Middagtempera
tuur op veel plaatsen rond 30 graden.
Zwitserland:
Zonnig. Zondag een kleine kans op een
onweersbui. Middagtemperatuur oplo
pend tot circa 30 graden op zondag.
Oostenrijk:
Zonnig. Middagtemperatuur oplopend
tot circa 29 graden op zondag
Polen:
Zonnig. Middagtemperatuur van 26 tot
31 graden.
Klagenfurt
Kopenhagen
Las Palmas
Londen
Madrid
Malaga
Malta
29
0.0
25 13 0.0
23 17 00
27 22 0.0
32 21 00
28 20 0 0
24 18 0.0
29 14 0.0
30
00
Casablanca r
Johannesburg c
Los Ange'es I'
Ne* Orleans i
Vancouver half be
wnvrl 22 13 LO
ono 3 26 16 0.0
»4 26 21 00
z5 19 15 0.1
o2 27 16 00
ono 2 26 11 0.0
w 7 27 17 0.0
no 1 30 20 0.0
zw3 24 16 0.0
no 1 26 9 0,0
w.s.O 26 13 0.0
ono4 26 11 0.0
uw 3 35 22 4 0
nw2 11 4 0.0
w3 24 21 0.0
ws.O 17 9 0.0
wzw2 22 16 00
nno3 33 21 0.0
uw 5 29 23 0.0
w2 34 21 0.0
rw! 27 21 0.1
zw6 27 18 00
wsO 29 20 0 0
uo3 19 14 0.0
