Varen op golf van nostalgie
Landrotten op het IJsselmeer
Toerisme
f
RDAG8JULI 1995
ieuwe voorwaarden
isorganisaties
am t ingang van komend winterseizoen
gt iedereen die via een reisbureau een
antie van twee dagen of langer boekt,
naken met nieuwe juridische voor
in irden. De Consumentenbond en de
sniging van ANVR reisorganisaties
iben daarover overeenstemming be
lt. De belangrijkste wijzigingen betref-
al het voorkeurrecht; b) het doorbe-
enen van een extreme verhoging van
ndstofkosten en c) de klachtenproce-
e.
nu toe was het mogelijk een zoge-
;mde essentie in de boekingsopdracht
aten opnemen. Wie bijvoorbeeld een
elkamer op de begane grond wenste
daarvan een essentie maakte, kon de
kosteloos annuleren als aan die
rwaarden niet werd voldaan. Omdat
;ts nogal eens voorkwam, worden es-
ties nu alleen nog maar geaccepteerd
daaraan medische redenen ten
ndslag liggen. In alle andere gevallen
ft de touroperator slechts een inspan-
u gsverplichting om aan de wens van
nt te voldoen.
Ie nieuwe voorwaarden is ook de be-
ideling van klachten duidelijker gere-
L De reiziger die niet tevreden is,
nt nog op de bestemming zijn klacht
ibaar te maken aan bijvoorbeeld de
elhouder of hostess. Het probleem
dan eventueel meteen worden ver-
pen. Blijft de klacht bestaan, dan
et de klant dit bij terugkeer in Neder-
d per brief melden aan het boekings-
itoor. De laatste stap is die naar de
schillencommissie Reizen of de rech-
Volgens de Consumentenbond was
wijziging van de klachtenprocedure
dig omdat veel mensen ervan uit gin-
i dat klagen bij terugkomst voldoende
reisorganisaties krijgen ook het recht
twintig dagen voor vertrek een extre-
brandstofverhoging bij de klant in re
ling te brengen. Of dit nodig is, gaan
VR en Consumentenbond in overleg
jalen. De reisorganisaties wilden dit
aanscherpen naar aanleiding van
dfoorlog. Toen schoten de olieprij-
in korte tijd omhoog en waren er
hts geringe mogelijkheden de hogere
pidstofprijzen op de klant te verhalen.
hi.
Gol
,,Als we overstag gaan, moeten
de bakstagen gewisseld worden.
Vier de val een beetje en maak
maar aan de klam vast." Wan
neer schipper Cas Korver van de
tjalk 'Zorg met Vlijt' zijn eerste
instructies geeft, klapperen de
oren van de deelnemers aan de
NS-zeiltocht als de kluiffok van
een klipper die door de wind
gaat. De zeebonk had zijn beve
len net zo goed in het Swahili
kunnen blaffen of in een andere
taal die klinkt als een rokers-
hoest in de ochtendstond.
De opvarenden begrijpen niets
van het maritieme jargon. Ge
duldig vat Cas Korver zijn beve
len daarom samen in gebaren.
,,U bedoelt dat touw daar
rechts, meneer?", informeert
een man voorzichtig. De brave
borst verraadt meteen dat hij
een landrot is van het zuiverste
water. Want die meneer heet
aan boord schipper en dat
touwtje rechts is de bakstaag
aan stuurboord.
De ééndagsvakantie op het
Markermeer was vorig jaar zo'n
succes, dat de Nederlandse
Spoorwegen voor dit seizoen
opnieuw de 'Zorg met Vlijt'
charterden. De stichtelijke
naam van de bijna negentig jaar
oude tjalk is heel toepasselijk,
want schipper Korver schenkt
veel zorg aan het opleiden van
zijn ééndags-bemanning. Maar
die moet dan wel de handen uit
de mouwen steken; zeilen hij
sen, schoten doorhalen, touw
opschieten en andere klusjes
klaren. De instructies beginnen
zodra de 'Zorg met Vlijt' de ha
ven van Hoorn verlaat, nage
staard door de holle ogen van
de Scheepsjongens van Bonte
koe die aan de voet van de
Hoofdtoren in brons zijn ver
eeuwigd. Zwoegend met tou
wen en lieren leren de landrot
ten binnen een paar uur om te
gaan met piek, kltiuw, fokkeval,
fok, grootzeil en zwaard. Daarna
zijn manoeuvreren, navigeren,
Begraafplaatsen
Voor de Volkskrant schreef Sietse van der Hoek alweer
enige tijd terug een serie artikelen over begraafplaat
sen. Onder de titel 'Tot in de Eeuwigheid' werd de reeks
gebundeld en dat is maar goed ook. De gemiddelde
Nederlander, afwijzend als hij is ten opzichte van de
dood, betreedt immers pas een kerkhof als hij er werke
lijk niet meer onderuit kan. Van der Hoek houdt zich
verre van zwaarwichtig geleuter en beschrijft in een
mooie, licht ironische stijl ('Alles streelt hier mijn treu
righeid') de 'akkers des doods'. Daniel Koning maakte
er prachtige vette foto's bij, met die van Marken en Al-
mere als uitschieters.
'Tot in de Eeuwigheid' door Sietse van der Hoek, uit
geverij Het Spectrum, prijs 24,90 gulden.
Vloot van rederij Naco werd in vijf jaar zes keer zo groot
schoeners, klippers, windjam
mers, barken, kitsen, brigantij
nen en andere hoog opgetuigde
zeilschepen vergeven IJ. De
Boer:let is een flink bedrag
natuurlijk, maar we hebben nu
al 40.000 boekingen binnen.
Dus..."
Met andere woorden: De Boer
maakt zich geen zorgen. En
waarom zou hij ook. l ot nu toe
is er in de vijf jaar van zijn be
wind eigenlijk nauwelijks iets
mis gegaan. Ja, de dienst Am
sterdam-Zaandam stierf een
onverwacht snelle dood („Be
grijp ik niets van; ik ga hel be
slist nog een keer proberen") en
het vuurtje van de in 1993 over
genomen Haagsche Rederij zou
ook wel eens wat opgerakeld
mogen worden. Maar dat is een
klus, die na Sail zijn volle aan
dacht krijgt. En dan - daar is hij
heilig van overtuigd - zal het net
zo gaan als met bijvoorbeeld de
veerdienst Enkhuizen-Medem-
blik. „Dat is bij mooi weer echt
een gekkenhuis hoor. Afgela
den, die boot. Wal ik me trou
wens best kan voorstellen, want
wat is er nou leuker dan een
stukje varen over het IJssel
meer?"
Toch een klein wonder natuur
lijk, die revival van rederij Naco,
voorheen Koppe. De Boer:
„Misschien wel, misschien niet.
Nostalgie is in op het ogenblik.
Daar hebben we ontzettend
veel mazzel mee gehad. Die
tochtjes langs de Vecht zijn ook
zo'n succes. Het ziet er allemaal
wat ouderwets uit natuurlijk,
maar dat vinden veel mensen
nou juist zo aantrekkelijk. We
gaan nu beginnen met iets waar
ik helemaal veel van verwacht:
met de zeilboot van Stavoren
naar Medemblik, vandaar met
de stoomtram naar I loom, van
Hoorn per trein naar Enkhuizen
en dan weer terug met de veer
boot naar Stavoren. Dat gaan
wc aanbieden voor nog geen 50
gulden. Daar moet toch een ge
weldige markt voor zijn?"
Zit er dik in. Wie de verwachte
bezoekersaantallen voor Sail '95
leest (van een paar honderddui
zend kijkers meer of minder
kijkt niemand meer op), moet
wel tot de conclusie komen dat
Holland nog steeds een land is
vol lichtmatrozen en pikbroe
ken. De Boer: „Nederlanders
houden van het water. Dat be
wijst het succes van onze rede
rij. Kijk, het is natuurlijk erg
leuk leiding te geven aan een
bedrijf dat op sterven na dood
was en dat het nu weer heel
aardig doet. Zoiets straalt af op
iedereen die eraan meewerkt.
Maar we hebben het tij natuur
lijk wel mee gehad. Was dat niet
zo geweest, dan had ik kunnen
doen wat ik wilde, maar dan
hadden we het nooit gered."
koers en kompas aan de beurt.
En wie dat wil, mag zelfs een
tijdje het roer overnemen. Als
na een paar uurtjes Volendam
opdoemt, ervaren de opvaren
den bijna dezelfde tinteling die
zeelui voelen, als na een maan
denlange reis over de zeven
zeeën eindelijk de Hollandse
kust boven de horizon verrijst.
De belangstelling voor het zei
lend bedrijfsvaartuig is de
laatste kwart eeuw daing aange
wakkerd. In eerste instantie wa
ren het zeilliefhebbers die een
oude tjalk of aak weer varend
wilden krijgen. Om de zaak te
kunnen bekostigen, gingen ze
hun schepen met bemanning
verhuren. Stonden er in het be
gin alleen wat stapelbedden in
het ruim; de laatste jaren zijn de
schepen comfortabeler gewor
den en van alle gemakken voor
zien: kajuit, kombuis, twee- en
vierpersoons hutten, toilet en
douche.
De schepen worden niet alleen
ingezet voor dagtochten en kor
te zeilvakanties op het IJssel
meer, de Waddenzee of de Frie
se meren. De platbodems van
'De Zeilvaart' zijn bijvoorbeeld
ook te vinden in de wateren
rond de Britse Kanaaleilanden,
de Bretonse kunst, Malta, Sicilië
en op de Oostzee. In de winter
staan ook de Canarische eilan
den op het programma. Er is
zelfs een zeil- en wandelexpedi
tie naar Spitsbergen. Eind dit
jaar komt daar het Caribisch ge
bied bij. Voor dat doel zeilt de
tweemaster 'Baltic' komend na*
jaar vanaf Malta, via de Canari
sche eilanden, paar Sint Maar
ten. 'De Zeilvaart' biedt deze
zomer ook de mogelijkheid aan
te monsteren aan boord van
een Russische driemastbark, die
koers zet naar Sail Amsterdam.
Nieuw is tevens een gecombi
neerde zeil- en fietsvakantie in
eigen land.
De laatste jaren zijn de oude zeil-
vaartuigen steeds comfortabeler
geworden, foto hans van weel
Informatie over zeilvakanties met
traditionele schepen bij De Zeil
vaart, Stationsplein 3, 1601 EN
Enkhuizen, telefoon 02280-12424.
De dagtochten van de NS kunnen
tot en met 31 augustus worden ge
maakt op dinsdag, donderdag, vrij
dag en zondag en daarna tot 30
september op woensdag. Deelname
kost 55 gulden per persoon, exclu
sief de treinreis. Inclusief het trein
kaartje is de prijs afhankelijk van
het station van vertrek.
Berlijn
Stadsreisgidsen te over. Niettemin vond de ANWB het
nodig in deze sector ook nog eens met een nieuwe serie
te komen. Berlijn, Parijs en Praag zijn de eerste deeltjes
van een reeks, die straks ongetwijfeld zal uitgroeien tot
een onafzienbare rij. Geschiedenis, cultuur, wat wande
lingen en het van de 'ANWB-middenserie' bekende
sterrensysteem (waarmee belangrijke bezienswaardig
heden worden gegradueerd), vormen belangrijke ingre
diënten in deze boekjes, die de gebruiker ook nog mee
nemen op ritjes in de omgeving. Cursief gezette anek
dotes, geven de in klein-formaat gehouden deeltjes een
aardige meerwaarde.
'Berlijn' door Jos Beelen, uitgeverij ANWB, prijs 26,95
gulden (niet leden 29,95 gulden). Ook verschenen
'Parijs' en 'Praag'.
Australië
De serie 'Voordelig Reizen' mag zich vooral bij een jon
ger publiek in een grote populariteit verheugen. Niet
onlogisch, want de inhoud verstrekt precies de infor
matie die de titel belooft. Voor lyriek is geen plaats;
voor de adressen van goedkope restaurantjes daardoor
des te meer. De indeling is zoals vanouds: reisvoorbe-
reiding, praktische informatie (op alfabet), enige ach
tergrondinformatie en het gedeelte waarin het land
provincie voor provincie wordt beschreven.
'Australië', uitgeverij Allert de Lange, prijs 37,50 gul
den. In dezelfde reeks verscheen 'Portugal' (29,50 gul
den).
ieuw Center Pare
bouw van 'Bispinger Heide', het eerste
- ngelowpark van Center Pares in Duits-
id, verloopt zo voorspoedig dat het corn
's een maand eerder dan gepland wordt
ipend. De officiële opening voor de gas-
is op 14 juli. Bispinger Heide ligt bij
ipingen op de Liineburgerheide. zo'n 60
ometer ten zuiden van Hamburg. De ac-
mmodatie omvat 611 bungalows van
rschillende grootte en type, 69 hotelka
ns, een Pare Plaza met diverse winkels,
rsen restaurants, een sportwereld en een
btropisch zwemparadijs. Bispinger Heide
het 14e park van Center Pares in Europa,
vist parken in Nederland (6), Engeland
België (2) en Frankrijk (2).
led Breakfast Funen
e nTour, een op het Deense ei-
k nd Funen gevestigde tourope-
tor heeft een organisatie in
n leven geroepen die bed
eakfast-accommodaties op
vrderijen aanbiedt. De prij-
n mor een overnachting lig
gen tussen de 100 en 150 Deense
kronen per nacht.
Info en reservering: Destina
tion Sydfyn Ohavet, Postbus
303, DK 5700 Svcndborg, tele
foon (vanuit Nederland)
00 45 62 22 05t53.
iantal bezoekers Louvre verdubbeld
'l aantal bezoekers per jaar inruim 2,7 miljoen geteld, in 1994
't Museum van het Louvre in
irijs is sinds de opening van
1piramide in 1988 meer dan
rdubbeld. Werden er in 1988
ïetsen in Zwitserland
nderde titel 'Fietsen in Zwit-
rland' is bij het bureau Zwit-
fland Toerisme een brochure
rschenen met daarin infor
malie over onder meer fietsmo-
lijkheden, fietshuur en fiets-
De fietsroute voert langs de mooiste stolpboerderijen,
waaronder natuurlijk de 'Eenhoorn', foto hans van weel
Wandelen op Elba
Het Utrechtse reisbureau Stap
Reizen, gespecialiseerd in wan
delvakanties op de Griekse ei
landen, gaat zich nu ook toe
leggen op de organisatie van
individuele wandelweken op
de eilanden Elba en Sardinië.
Van uit eenvoudige, landelijke
onderkomens worden tochten
gemaakt door nog ongerepte,
betrekkelijk onbekende na
tuurgebieden. Sardinië heeft
vier vrij toegankelijke natuur
parken, waar (half) wilde paar
den leven. Elba en omliggende
eilandjes zijn uitgeroepen tot
natuurpark, waar het toerisme
aan strenge banden wordt ge
legd. Stap Reizen zorgt op de
tochten voor lunchpakketten
en ophaalservice.
Info: Stap Reizen, Biltstraat
443,3572 AW Utrecht, tel:
030 - 30 25 03, fax 030 -
30 07 28.
waren heter al meer dan zes
miljoen. Vorig jaar kwam 57
procent van hen uit het buiten
land, de rest uit Frankrijk.
transport in het Alpenland. De
brochure kan worden aange
vraagd bij 'Zwitserland Toeris
me' koningsplein 11,1017 BB
Amsterdam, tel: 020 -
6222033.
loerderijen Fietstocht
e VWHeerde houdt vandaag
Boerderijen Fietstocht over
- Noord-Velu we. De 35 km
route voert langs monu
mentale boerderijen en door
Khjke natuurgebieden. On-
Wvegzijn bezichtigingen mo-
fyk van enkele boerderijen, de
Buismans rozenkwekerij en Or
gelmakerij Reil. Start- en eind
punt is café-restaurant De Keet,
Eperweg55, afslag Heerde-Zuid
van de A50. Begonnen wordt
tussen 10 en 13 uur.
Info: VW Heerde, tel: 0 57 82 -
21 59.
Early Bird-tarieven
P&O heeft het tarief op de veer
dienst tussen Calais en Dover
voor passagiers die vroeg wil
len vertrekken, aanzienlijk ver
laagd. Een retourticket voor
een auto met maximaal 9 in
zittenden kost voor reizigers die
tussen 06.30 uur en 09.45 uur
de boot oprijden 399 gulden.
De normale prijs is 645 gulden.
Info: P&O, tel:0 2503 -
21 88 8.
Een voortvarend ventje.
Zo'n eigengereide opdon
der die van opschieten
houdt. Het 'niet lullen,
maar poetsen' ligt voor in
z'n mond en net als profes
sor Karei van het Reve
vindt ook hij dat vergade
ren iets is voor de talentlo
zen. Die instelling kostte
hém in Langedijk ooit de
kop. Toen Pieter de Boer
als directeur van de 'Broe-
ker Veiling' het aantal be
zoekers had opgekrikt tot
boven de honderdduizend
per jaar, werd hem door
het bestuur verzocht op te
hoepelen. Hij had 'best
wel' goed werk geleverd,
viel niets op af te dingen,
maar je kon nou nooit eens
rustig met die jongen pra
ten. De Boer had 'nooit
geen tijd'.
ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
De veilingdirecteur voelde zich
danig op z'n staart getrapt en
ontstak - geeft hij onmiddellijk
toe - helemaal in grote woede
toen ze nog begonnen te zeuren
over z'n gebrekkige administra
tie ook. Wegwezen dus. En laat
hij nou precies op dat moment
André Testa tegenkomen, de
toenmalige aanjager van de
NZH. Ook al zo'n onconventio
nele doordrammer, die voor
man van de Haarlemse buson
derneming. Ook al zo'n doener
die met opgestroopte mouwen
door zijn bedrijf daverde. 'Als jij
nou eens de Naco opnieuw op
poten gaat zetten', baste Testa
De Boer toe. Waarom niet, be
dacht die na precies één secon
de te hebben nagedacht en toog
aan de slag.
In 1990 was dat en inmiddels is
de vloot van de Naco (onder
deel van de NZH) zes keer zo
groot geworden. Bovendien
groeide het aantal personeelsle
den van één tot veertig en de
omzet nam toe met 'weet-ik-
veel-hoeveel-procent'. Maar dat
was nog het minst moeilijke,
vindt De Boer. Van enige omzet
was in den beginne immers
nauwelijks sprake. Hield de Am
sterdamse rederij zich aanvan
kelijk uitsluitend en alleen bezig
met de op apegapen liggende
veerdienstStavoren-Enkhuizen,
nu zijn daar Vechttochten bijge
komen, tripjes naar Pampus, di
nercruises, reisjes naar Marken,
Volendam en de bollenstreek-
De Boer: „Het gaat nu razend
snel allemaal. En Sail wordt
straks natuurlijk helemaal een
gekkenhuis."
Sail. Pieter de Boer wist er ei-
- aatsmuseum
e iets meer van kaatsen wil begrijpen,
voege zich in het museum dat geheel
i deze Friese passie is gewijd. Op de
\ede etage van de Friesland Bank in het
trum van Franeker wordt iedere bezoe-
n haarfijn uit de doeken gedaan hoe de
els luiden en hoe het spel gespeeld dient
vorden. De expositie aan de Voorstraat
geopend tot 1 oktober van dinsdag tot
met zaterdag van 13 tot 17 uur. Niet
'.l verderop ligt de heiligste grond voor ie-
e Friese kaatser, het befaamde 'Skü-
mwaar elke zomer de PC wordt gehou-
i, het wereldkampioenschap kaatsen zo
\eveer.
o over het museum: tel: 0 51170 -
91 0.
Stolp te Kijk
Bij de Provinciale VW van Noord-Holland is een derde
fietsroute in de serie 'De Stolp te Kijk' verschenen. Voer
den de eerste twee trajecten de deelnemers door West-
Friesland, deze laat de mooiste stolpboerderijen van
droogmakerij De Beemster zien, waaronder natuurlijk
de befaamde 'EenhoornDe afstand die moet worden
afgelegd bedraagt 34 kilometer. Begin- en eindpunt is
officieel Midden-Beemster, maar het is uiteraard heel
goed mogelijk het tracé op te pikke?i ergens midden in
de routebeschrijving, die voor 3,50 gulden te koop is bij
alle Noordhollandse VW-kantoren.
Rederij Naco betaalde driekwart miljoen gulden om passagiers langs de op Sail paraderende windjammers,
brigantijnen, barken en klippers te mogen varen. foto hans van weel
genlijk 'niet zo veel van', toen
hij in 1990 bij Naco aantrad.
Maar dat gebrek is inmiddels
geheel en al weggepoetst. De
nog steeds in Langedijk wonen
de reder is de schuimbekkende
concurrentie te rap afgeweest,
betaalde organisatiebureau En-
demol driekwart miljoen gulden
en is nu samen met Holland In
ternational en rederij Zeilvaart
uit Enkhuizen zo'n beetje de
enige die van 10 tot en met 14
augustus passagierbootjes mag
laten rondvaren op het van
