Sekspoppen met boodschap Rijnsburger Doornhein loopt prijs mis Jan Klaas sen is een Cultuur Kunst Eerste 'lite-rom' met 3 'Mahler-essays' van IjVestdijk is droge kost r Succes voor koor uit Voorburg A/OENSDAG 5 JUL11995 941 CHEF GERT VISSER, 071-3564^ Actrice Eva Gabor overleden Jlios angeles De actrice Eva Gabor, de jongste van de vermaarde Gabor-zussen, is gisteren op 74-jarige leeftijd in een ziekenhuis S0Ijin Los Angeles aan longonsteking en andere infecties overleden. SEva Gabor was vooral bekend door haar rol in de televisieserie iar ('Green Acres', waarin ze een lid van de beau-monde speelde die iarihaar leven op een boerderij moest slijten. De in Hongarije gebo- 1 <%en Eva, haar zussen Zsa Zsa en Magda en hun moeder Jolie in de jaren '30 en '40 naar de Verenigde Staten. In tde jaren vijftig was de familie, vooral door Eva en Zsa Zsa, we- Veldberoemd. f 1 i hlPianist Roelof Stalknecht overleden 10 Groningen De pianist Roelof Stalknecht is gistermiddag in zijn tenwoonplaats Groningen overleden. Stalknecht, die geruime tijd kanker leed, was 68 jaar. Hij genoot nationaal en internatio- ste^aal grote bekendheid als pianist. Hij speelde lichte muziek, jazz ^veen licht klassiek. Grote bekendheid kreeg Stalknecht door zijn n optredens in de TV-quiz van Theo Eerdmans, de Corry Brokken- en als vaste begeleider van Seth Gaaikema. Voor zijn eer- ite langspeelplaat kreeg hij in 1960 de eerste Edison voor instru- lentale lichte muziek. Zijn laatste CD 'My Foolish Heart' kwam derhalf jaar geleden uit. _Grootheest directeur Fonds voor Kunst amsterdam Tijmen van Grootheest (46) wordt per 1 oktober di- IJrecteur van de Stichting Amsterdams Fonds voor de Kunst. Het fonds heeft per 1 april een budget van twaalf miljoen gulden en itMS belast met de uitvoering van een belangrijk deel van het Am- sterdamse kunstbeleid. Van Grootheest is nu nog hoofd van de afdeling beeldende kunst, bouwkunst en vormgeving bij de di- kunsten van het ministerie van onderwijs, cultuur en we- nMei :enschappen. Vijfde editie Amsterdams festival Julidans BIOSCOPEN hinkmaar gpd ani ler/at heeft de gewone lezer aan en CD-rom waarop een literair rerk is opgeslagen? Die vraag ringt zich op nu Applidata in indhoven de essays van Simon èstdijk over de componist g jjustav Mahler op CD-rom heeft 7!cezet. Het antwoord moet zijn: ofets als de ongekend ruime o,Mogelijkheden niet beter wor- 3^n benut. siiDe CD-rom 'S. Vestdijk over 'Aiustav Mahler', voor zover be- 3 ènd de eerste met literair werk, M mooi verpakt. Een stevig kar- finnen doosje ter grootte van ïën pocket. Op de 'cover' het 5$>rtret van Vestdijk en een gra- ontwerp (in dit geval een 2'jirigent) dat model staat voor ■lyentueel volgende CD-roms tet werk van Vestdijk. Want dat is het doel van Aplli- ata én Mieke Vestdijk-Van der als dit een succes ._t|ordt, zal er meer van Vestdijk p het zilveren schijfje worden on?zet. Te beginnen met het es- iyïstisch werk van de auteur, ater volgen wellicht zelfs de :ht Anton-Wachterromans. Van een succes kan volgens pplidata en de weduwe wor- ïn gesproken als duizend Ma- ler-CD-roms over de toonbank jn gegaan. Het is echter maar 5 vraag of deze doelstelling ordt gehaald. Want dit schijfje ïegt weinig tot niets toe aan IDat vertrouwde boek. En een Dek op je schoot is veel 'lezers- '^iendelijker' dan een beeld- ofherm. over een (semi-) weten schappelijke afzetmarkt. Men- die onderzoek doen naar im werk van Vestdijk of Mahler, hebben er wel wat aan. Met de zoekfunctie kan bepaalde infor matie snel worden gevonden. De CD-rom, door de weduwe al omgedoopt in lite-rom, kan derhalve aan de bibliotheken worden gesleten. Dan is de vraag: hoeveel bibliotheken hebben reeds de beschikking over een computerinstallatie met CD-rom? De grootste aftrek zal het produkt nog genieten bij de universiteiten. Maar of daar de oplage van duizend exem plaren kan worden weggezet? Applidata heeft de mogelijk heden niet optimaal benut. Nog afgezien van het feit, dat de ruimte lang niet vol raakt door •er de inhoud van een boek op te zetten, is het al te karig dat je er slechts een zoekfunctie op los kan laten. Waarom niet de gele genheid te baat genomen om het Mahler-werk van Vestdijk te verluchtigen met- aanvullende informatie? In een eerder persbericht be loofde het bedrijf dat partituren van Mahler aan de tekst zouden worden toegevoegd. Die zijn echter niet te vinden. Waarom is er ook geen geluid? Het gaat ten slotte over een componist. Waarom geen illustratiemateri aal (foto's, bewegende beelden, animaties)? Dergelijke toevoe gingen zouden de CD-rom spannend hebben gemaakt, voor de gewone lezer, maar ook voor student en wetenschapper. Deze CD-rom is droge kost, meer niet. Leuk voor onderzoe kers maar geen aanwinst voor het literaire firmament. De CD-rom 'S. Vestdijk over Gustav Mahler' kost 49 gulden (excl. btw). Informatie bij Ap plidata, tel. 040 - 550770. Waarom verschuilen man nen zich vaak achter haan tjesgedrag? En waarom stort die fqade bij de min ste of geringste confronta tie als een kaartenhuis in elkaar? De Britse choreo graaf LLoyd Newson maak te over dit onderwerp een voorstelling waarin hij als veelzeggend detail ook op blaaspoppen uit de seks- shop ten tonele voert. 'En ter Achilles' is de opening van 'Julidans', het dansfes- tival dat deze maand voor de vijfde keer de zalen van de Amsterdamse Stads schouwburg vult. amsterdam franqoise ledeboer Newson richtte in 1986 de groep DV8 Physical Theatre op. Daarmee concentreert hij zich op thema's die een aanklacht zijn tegen een maatschappij waarin macht en seksuele rela ties tot eenzaamheid en wan hoop leiden. Met 'Strange Fish' kwam hij ook in 1992 naar 'Juli dans' en kreeg toen lovende kri tieken voor zijn opwindende, zintuiglijke en ongewone bewe gingstaal. Omringd door mannelijke symbolen als sigaretten, bier en voetbal ontrafelen zijn dansers in 'Enter Achilles' de machts strijd om de mannelijke pikor de. Newsons analyse is bijzon der kritisch: het overdreven ma chogedrag van mannen is een masker om hun onzekerheid en minderwaardigheidscomplexen te verbergen. De sekspoppen maken die boodschap des te duidelijker omdat ze de bene pen sfeer van stoere mannen- onder-elkaarversterken. 'Julidans' presenteert het neusje van de zalm op het ter rein van de moderne dans. De Canadese groep La La La Hu- man Steps van Edouard Lock viert dit jaar het vijftienjarig be- Een scène uit het ballet 'Here to here'. staan met de voorstelling '2'. De choreografie toont opnieuw de ijzingwekkende acrobatische toeren waarmee de groep overal ter wereld volle zalen trekt. Ro de draad zijn filmbeelden van sterdanseres Louise Lecavalier. Aanvankelijk is ze jong en vitaal, aan het eind is ze veertig jaar ouder en in verval geraakt. Geisha De Japanner Saburo Teshigawa- ra komt naar Amsterdam met 'Here to Here'. De choreograaf is gefascineerd door de relatie tussen lichaam en lucht en ont wikkelde een stijl die zich onder meer kenmerkt door ingetogen lichaamsbeheersing. In 'Here to Here' vindt Teshigawara in een spiegelwand zijn evenbeeld in danseres Syoko Yamagushi die geschminkt als geisha op het to neel verschijnt. De rituele en verstilde dans waarmee ze be ginnen komt abrupt ten einde als er een heftige 'technodans' start. Onder de in totaal acht groe pen die aan 'Julidans' meedoen is ook de Franse groep L'Esquis- se. In 'L'Effraction du Silence' proberen de negen dansers zich staande te houden tijdens een oorlog waarvan niemand meer weet wanneer of waarom deze is uitgebroken. De onrustige en nerveuze stemming slaat al snel om in angst en ontreddering en eindigt in een uitputtingsslag van vallen, opstaan en opnieuw beginnen. De beklemmende sfeer van deze choreografie wordt benadrukt door een ge luidsband met de stemmen van Martin Luther Kingen Hitier. In 1993 werden voor het eerst ook voorstellingen in de Boven zaal geprogrammeerd waarbij als regel alleen in Nederland werkzame choreografen aan bod komen. Dit jaar zijn dat Maria Voortman en Roberto de Jonge (met 'Her silent smile'), Piet Rogie (met 'Caro/Monta- ge') en Danswerkplaats Amster dam (met werk van Rose Akras, Katrina Brown en Ang'elique Venendaal). In de 'Studio' staat dit keer Erik Kouwenhoven met 'The I-Mechanism'. De aanvangstijden zijn op el kaar afgestemd zodat de dansliefhebber twee voorstellin gen op een avond kan zien. Voor tussendoor wordt op het balkon aan de kant van het Leidseplein een terras geopend. 'Julidans' (Stadsschouwburg, Amsterdam) duurt van 7 tot en met 23 juli. Aanvang in de Gro te Zaal om 20.15 uur en in de Bovenzaal/Studio om 22.00 uur. Voor kaarten kan worden gebeld met nummer 020 - 6242311, voor informatie met nummer 020 - 5237771. Willi Kronenberg wint Bach Interpretatie Concours muziek recensie.kees huges Finale Bach Interpretatie Concours: Deel nemers: Luca Antoniotti (Italië), Anton Doornhein (Nederland), Willi Kronenberg (Duitsland), Eckhart Kuper (Duitsland). Ju ryleden: Guy Bovet (Zwitserland), Piet Kee (Nederland) Ewald Kooiman (Nederland), Gustav Leonhardt (Nederland), Ludger Lohmann (Duitsland) Voorzitter jury: Wil lem Sutherland. Gehoord Haarlem Grote Kerk, dinsdag 4 juli 1995. Uitzending: 11 juli, NCRV Radio IV 18.45 -19.15 uur De Duitse organist Willi Kro nenberg heeft gisteravond het 'Bach Interpretatie Concours' op zijn naam gebracht. Uit han den van cultuurwethouder Jan Haverkort, die de door ziekte verhinderde burgemeester Pop verving, kreeg hij een geldprijs van vijftienduizend gulden. Bo vendien is Kronenberg uitgeno digd om volgend jaar tijdens de gemeentelijke orgelbespelingen een concert voor zijn rekening te nemen. - Groot was de verbazing bij het publiek toen juryvoorzitter Willem Sutherland de uitslag bekend maakte. De meeste toe hoorders hadden gerekend op een 'close finish' tussen de der de speler Luca Antoniotti uit Italië en de vierde organist, de Rijnsburger Anton Doornhein. De jury had volgens Sutherland geluisterd en beoordeeld op de algehele klank, de articulaties, de poëzie in de koraalvoorspe len en... de prestaties tijdens de vorige rondes. Dit laatste lijkt mij, in alle be scheidenheid grote nonsens. De jury immers wilde tot een zo objectief mogelijk oordeel ko men en daarom alle rondes door absoluut niet weten wie er wanneer speelde. Volgens de wet van Bartje is het dan onmo gelijk de individuele prestaties van de vorige rondes mee te la ten spelen. Daarbij waren die prestaties, gemeten naar die twee voorrondes, ook nog eens erg wisselend. Dit alles neemt niet weg dat het niveau van alle finalisten zeer hoog was. Laat ik een aan tal punten noemen. Kronen berg, die als eerste mocht be ginnen, maakte van het koraal- voorspel 'Schmücke dich, o lie- be Seele BWV 654' een waarlijk klankjuweel, geregistreerd met het Bovenwerk-fiuitenkoor en 8 voets grondstemmen in de be geleiding. Zijn 'Toccata, Adagio und Fu- ge C-dur BWV 564' daarentegen kwam veel minder uit de verf. De pedaalsolo, met overheer sende tongwerken, werd met een teveel aan agogiek neerge zet. De Fuga kenschetste zich door temposchommelingen en werd daardoor erg onrustig. De fraaiste vertolking van dit grote Bachwerk vond ik die van Luca Antoniotti. Ook het koraal 'Nun freut euch, lieben Christen g'mein BWV 734' werd door de Italiaan schitterend gespeeld. Eckhart Kuper realiseerde als tweede speler ook een mooi 'Schmücke dich' al klonken zijn versieringen ietwat mechanisch. 'hereniging voor Poppenspel viert 40-jarig bestaan indrecht anp e club telt 350 leden, werkt lomarnelijk voor een publiek it al snel tevreden is (kinde- n) en bestaat deze maand ïrtig jaar. De Nederlandse eniging voor het Poppenspel /P) is al die jaren een con- 6?4nte geweest in een wereld 66Ji figurenschimmen en wa- 02flgpoppen. Een periode waar- 47Jhet poppenspel van de straat 'Sjfrd gehaald en de theaters in- 05>k- Inmiddels is het Neder- 88jidse poppenspel een cultu- 2j|l exportprodukt van de eer- is'? °rde. 67,Ruth van der Steenhovèn (65) %en van de leden van het eer- uur. Enige tijd was hij voor setter, momenteel redacteur van 374 verenigingsorgaan en hij be- f6?edt een bestuursfunctie. In gnn dijkwoning (en theater) in 90pendrecht neemt hij de afge ven jaren nog eens onder de 63 P- 30 Ik ben blij dat het poppen- ^tel het niveau van Jan Klaas- 7a en Katrijn ontgroeid is. Die i^ee waren toch maar ontspro- 30* aan het brein van onderwij- ■{*rs die deze straatpoppenkast 5? het onderwijs gingen gebrui- .ïjh. Jan en Trijn hoorden ech- •jjj( op straat en werden binnen 9-*r muren bloedeloze, verlepte (lenigheid de poppenwereld is altijd rake geweest van onenigheid «en broodspelers en ama- irs. Dat was al zo in 1955 toen Rico Bulthuis samen met ande ren de vereniging oprichtte. Er bestond in Den Haag al een Kring der Verenigde Poppen spelers, maar de leden wilden hun foefjes en geheimen niet delen met hobbyisten. Er was een strenge ballotage en die schoot Bulthuis in het verkeerde keelgat. Met een paar collega's besloot hij een vereniging op te richten waarvan iedereen lid kon worden die poppenspeler was of er interesse voor had. Leden van de vereniging ko men een keer of vier per jaar bijeen om de geheimen uit de poppenkast met elkaar te delen. In het blad Poppenpodium wordt het vak ook voortdurend besproken. „De discussie spitst zich voornamelijk toe op de vraag wat poppentheater nou precies inhoudt", vertelt Van der Steenhoven. „Mogen de spelers bijvoorbeeld wel of niet in beeld zijn? Moet poppenthe ater wel of niet begrijpelijk zijn, of is het voldoende dat het pu bliek door bijvoorbeeld de be wegende stokpoppen getroffen wordt? Dat zijn vragen die bin nen onze club leven. Soms snap ik die discussies niet helemaal. Dan begrijp ik niet dat over be paalde dingen zo lang kan wor den gekletst." De speler vindt sommige dis cussies vooral onzinnig omdat het publiek voor 99 procent uit kinderen bestaat. „En die zijn niet zo kritisch", stelt Van der Steenhoven. Televisie en poppentheater gaan volgens de Papendrechter niet samen. „Ik vind wel dat sommige programmamakers een goed TV-programma ma ken met poppen, maar het is geen theater. De eerste serie die op TV kwam, Rikkie en Slinger tje, zag er niet uit. Cameramen sen hebben de neiging om steeds maar weer in te zoomen en dat is bij zo'n houten kop geen gezicht. Bij de Fabeltjes krant was dat ook een pro bleem. Juffrouw Ooijevaar klep perde wel voortdurend met haar snavel, maar van dichtbij werd pijnlijk duidelijk dat dat geklepper niet synchroon liep met het geluid. Die jampot hoofdjes van de Thunderbirds spanden wat dat betreft de kroon." Ontzag Toch kijkt Van der Steenhoven met ontzag naar de Fabeltjes krant en vooral de Muppet- show. „Met de mogelijkheden die zij hebben, maken ze ge woon een perfect TV-program ma, maar het is geen theater." Deze kritiek komt volgens de poppenspeler niet voort uit broodnijd. „Ondanks gekanker op de televisie kreeg ik het juist steeds drukker. En dat is nog steeds zo. Ondanks de komst van computerspelletjes en zo stroomt mijn zaaltje toch steeds voller. Ik heb er zelf ook geen verklaring voor. De angst voor TV is in ieder geval onterecht, dat is wel duidelijk." Het keerpunt lag volgens Van der Steenhoven in het begin van de jaren zeventig. Twee fes- Ruth van der Steenhoven, poppenspeler van het eerste u stroomt mijn zaaltje toch steeds voller." „Ondanks de komst computerspelletjes en zo FOTO ANP rivals trokken nogal wat bekijks, poppenspelers werden ook toe gelaten tot de 'echte' theaters en poppepspel voor volwasse nen deed ook in Nederland zijn intrede. Momenteel is Neder land niet meer internationaal toonaangevend. Die rol wordt tegenwoordig volgens Van der Steenhoven vervuld door Italië. Desalniettemin staat het Ne derlandse poppenspel over de hele wereld goed bekend en zijn spelers een graag geziene >gast op internationale festivals. Heeft de vereniging nu in de afgelopen veertig jaar veel werk verzet? „Ja," zegt Van der Steen hoven, al geeft hij aan dat 'veel werk' een subjectief begrip is: „Het bleef maar bij een aantal tentoonstellingen en een festi val of tien, maar toch was de vereniging er altijd als aan spreekpunt. Bovendien is de NVP ook het filiaal van UNIMA, een internationale vereniging van poppenspelers. Nee, in Ne derland zijn Jan Klaassen en Ka trijn allang niet meer toonaan gevend. Ons werk is dus niet voor niets geweest." Speler nummer vier, Anton Doornhein wist het tempo van de 'Toccata' en de 'Fuga' tot een turbosnelheid op te voeren en toch een stuk rust te bewa ren. Daarbij wist Doornhein on danks die snelheid als een ware acrobaat de ene na de andere versiering in dit werk aan te brengen. Enfin, ondanks het voor velen afwijkende juryrapport kunnen we terugzien op een interessant concours van zeer hoog gehalte naarmate het vorderde. Rest al leen nog een complimenterend woord aan de registranten van dit concours, Agnes Hylkema, Olja Buca en Jasper van Eersel voor hun onmiskenbaar aan deel in deze wedstrijd. arnhem gpd Het Voorburgse projectkoor Ad Fundum heeft op het Interna tionaal Koren Festival in Arn hem de categorie Kleine Man nenkoren gewonnen. De Voorburgers leverden ove rigens niet de beste Nederland se prestatie op het concours. Hun 80,2 punten werden bij voorbeeld ruimschoots over troffen door de 90 punten van het IJsselstein Chorus, dat daar mee een derde plaats haalde in de kwalitatief zwaardere catego rie Lichte Muziek A Capella. Het eveneens Voorburgse en door Ad de Groot gedirigeerde Quod Libet was de beste Neder landse deelnemer (88,7 pt) in de afdeling Kleine Gemengde Ko ren, met 24'koren uit de hele wereld de best bezette categorie van het IKF. Meldije uit Fries land werd hier achtste (83,4 pt), het Leids Vocaal Ensemble ne gende met een tiende punt minder. Cantemus uit Tilburg werd met 88,4 punten derde bij de vrouwenkoren, op twee plaatsen gevolgd door Cantate uit Venlo. In totaal namen de afgelopen week 91 koren deel aan elf ver schillende concoursonderdelen. Winnaar van het concours werd het koor dat in de afdeling Fol klore maar liefst 97 punten bij elkaar sprokkelde, het Filipijnse De la Salle University Chorale. Dit koor won ook de categorie Lichte Muziek A Capella. LEIDEN LIDO 1, 2, 3, 4 en STUDIO tel 071-124130/133210. Steen straat 39. LIDO 1 Flodder III 16 jr., dag., 18.45, 21.15; woe ook 14.15. LIDO 2 Bad Boys 16 jr., dag. 18.45, 21.15. Frank Frey al., woe 14.30. LIDO 3 Rob Roy al., dag. 20.45. Jungle Book al., dag. 18.45; woe ook 14.30. LI DO 4 Zwanenprinsesal., woe 14.30. Forrest Gump al., dag. 20.15. STUDIO Outbreak 12 jr., dag. 18.45, 21.15. LUXOR tel: 071-121239, Sta tionsweg 19. Die Hard... with a vengeance 16 jr., dag. 18.45, 21.30. TRIANON tel: 071-123875, Breestraat 31. Don Juan t/m woe 19.30, 21.45. Little Women t/m woe 19.30, 21.45. KIJKHUIS tel: 071-142895, Vrouwenkerksteeg 10. Farinelli, il castrato t/m woe 19.30,21.45. Wild at Heart woe 20.00. ALPHEN AAN DEN RUN EUROCINEMA tel: 01720- 20800, Van Boetzelaerstraat 6 Die Hard with a vengeance 16 jr., dag. 13.30, 18.30, 21.15. Bad Boys 16 jr., dag. 13,45, 18.30,21.15. Flodder III Ned. gespr., dag. 13.30, 18.45, 21.30. Frank en Frey alNed. ge spr., dag. 14.00. VOORSCHOTEN KINDERBIOSCOOP CC tel: 071-790698, Prinses Marijke- laan 4. 101 Dalmatiërs al., Ned. ge spr., woe 14.00. Richie Rich, al., woe 15.30. DEN HAAG ASTA 1 tel: 070-3463500, Spui 27. Flodder III al., dag. 13.15, 16.00, 18.45,21.30. ASTA 2 Don Juan al., dag. 18.45, 21.30. De Zwanenprinses alwoe 13.15, 16.00. ASTA 3 The Brady Bunch movie al., dag. 18.45,21.30. Frank Frey al., woe 13.15, 16.00. BABYLON 1 tel. 070- 3471656, haast Centraal Sta tion. Flodder III al., dag. 13.15, 16.00, 18.45,21.30. BABYLON 2 La Reine Margot 16 jr., dag. 13.15, 16.30, 20.30. BABYLON 3 Farinelli, il Castrato 16 jr., dag. 16.00,21.30. The Fox and the Hound al., dag., 13.15, 18.45. METROPOLE 1 tel. 070- 3456756, Carnegielaan 15. Die Hard with a vengeance 16 jr., dag. 13.15, 16.00, 18.45,21.30. METROPOLE2 Outbreak 12 jr., dag. 18.45, 21.30. Frank Frey al., woe 13.15, 16.00. METROPOLE3 Flodder III al., dag. 13.15, 16.00, 18.45,21.30. METROPOLE4 Pret-a-Porter al., dag. 18.45, ,21.30. DeZwanenprinses al., wo 13.15, 16.00. METROPOLE 5 Rob Roy 16 jr., dag. 13.15, 17.00, 20.30. MOVIEWORLD Kurhausweg2. tel: 070-3515738, reserveren tel: 070-3515778 Rob Roy 16 jr., dag. 20.45. Flodder III al., dag. 12.40, 13.14, 15.35, 16.05, 18.25, 18.55,21.06, 21.45. The Jungle Book al., dag. 12.50, 15.25, 18.15. Don Juan al., dag. 20.30. Outbreak 12 jr., dag. 15.50, 18.30,21.15. Die Hard with a vengeance 16 jr., dag. 13.00, 15.45, 18.40,21.30. Kiss of Death 16 jr., dag. 19.25,22.00. Frank Frey al., t/m vr 14.30, 16.10, 18.45. De Zwanenprinses al., dag. 14.20, 16.30. Richie Rich al., t/m vr 13.40. Bad Boys 16 jr., dag. 13.15, 16.40,19.10,22.15. ODEON 1 tel. 070- 3462400/3462401. Heren gracht 13. Die Hard with a vengeance 16 jr., dag. 12.45, 15.30, 18.15,21.15. ODEON 3 Bad Boys 16 jr., dag. 13.15, 16.00, 18.45,21.30. ODEON 4 Riksbioscoop 06 16 jr dag. 11.45, 14.15, 16.45, 19.15, 21.45.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 7