Onbekende Van Campen in beeld Meesterlijke Romeo en Julia Cooder laat gitaar spreken en zegt daarmee genoeg Cultuur&Kunst Juwelen als sleutel tot liefde en geluk 7 CHEF GERT VISSER. 071 -356441 DINSDAG 20 JUN11995 Exposities in de regio leiderdorp in verzorgingshuis Dillenburg aan de Cor Gordijn singel in Leiderdorp zijn tot 31 juli schilderijen en aquarellen te zien van Jan Arnoldus. Het verzorgingshuis is dagelijks geopend van 10.00 tot 16.00 uur. Docenten van de Volksuniversiteit Voor hout en leden van de Stichting Terracotta Voorhout exposeren tot en met 8 september hun werk, onder meer schilderijen en keramiek, in het gemeentehuis van Voorhout. Van 7 juli tot en met 16 augustus zijn aquarellen van Antje Tjalkens te zien in verpleeghuis Leythenrode aan de Hoogmadeseweg 55 in Leider dorp, dagelijks van 10.00 tot 20.00 uur. Boekenmarkt en -veiling in Noordwijk noorpwuk» Op het Vuurtorenplein in Noordwijk wordt zaterdag 15 juli een grote boekenmarkt gehouden. In ongeveer vijftig kra men zijn tweedehands en antiquarische boeken te koop: van Konsaliks tot achttiende eeuwse prentenboeken. Schrijver Si mon Vinkenoog leidt tijdens de boekenmarkt een spceiale vei ling die begint om 11.00 uur. Voor meer informatie: antiquariaat Moby Dick, tel.01719-19498. Monografie en expositie Paleis op de Dam Het Paleis op de Dam en het Haagse Mauritshuis beho ren tot de bekendste van de vele gebouwen van de 17de eeuwer Jacob van Campen. Hij bouwde echter ook ker ken in Haarlem, Renswoude en Hoge Zwaluwe, ontwierp grafmonumenten voor zeehelden en was actief als de'co- rateur en schilder. Dankzij jarenlang archiefonderzoek is nu eindelijk een kloeke monografie met een overzicht van zijn leven beschikbaar. De onbekende kanten van de geniale Van Campen krijgen de komende maanden bo vendien gestalte op een tentoonstelling in het paleis. De vloer van de burgerzaal van het Paleis op de Dam. muziek recensie theo hakkert 'Family Live': Ry Cooder, David Lindley, Rosanne Lindley en Joachim Cooder. Ge- Zien: 19/6, Vredenburg, Utrecht; herha- Img: vanavond. I er Het aantal musici en bezettin- m gen waar Ry Cooder in zijn 48 i jaren mee heeft gespeeld, is met to geen mogelijkheid meer te tel- io len. Gisteravond was hij met n zijn oude vriend David Lindley >0 weer eens in Utrecht, zoals al ia eens eerder. Maar hij had nu ai opeens zijn zoon bij zich en M Lindley wilde niet achterblijven to en nam zijn dochter mee. os Het deed sterk denken aan de titel van een van de mooiste platen waar Ry Cooder op te horen is: John Hiatt's 'Bring The Family'. De zoon verzorgde op uitste- kende wijze de huppelende per- 'z cussie, waarbij hij het drumstel s vooral met zijn blote handen \i bespeelde; de dochter bleek 0 over een uitstekende stem te ,5 beschikken, die vooral bij rhy- .1 thm and blues lijkt te passen. Ry Cooder was ontegenzegge- lijk de baas van het spul. Voor- •j namelijk zijn werk werd ge- j speeld. Lindley had het gelijke, grote aantal gitaren tot zijn be- schikking, maar hij speelde dui- ■i delijk tweede 'viool'. In dienst i ran dus, zoals hij dat begin ja- ren zeventig ook deed bij Jack- t sort Browne, die in zijn begin- en glorietijd zwaar op Lindleys van wanhoop gierende gitaar- spel leunde. Het repertoire was voorname lijk van Cooder afkomstig dus. Dat wil zeggen van diens eigen platen. Cooder heeft in de loop amsterdam francoise ledeboer De Britse schrijfster Barbara [2 Cartland en stiefgrootmoeder g' van Lady Diana wordt komende maand vierennegentig. Mo- 2- menteel is ze aan haar 620ste q prulpromannetje bezig. Op fo rt! to's ziet ze er nog steeds uit als een eeuwig jeugdige sprookjes- j koningin met rijk versierde bal- i! jurken en talloze glanzende ju- Oö welen. Het is een romantisch imago dat ze met haar geoliede )7 publiciteitsmachine altijd zorg vuldig cultiveerde. Dat Cartland op 22 juni haar collectie van de hand doet bij Sotheby's in Lon- KJ den, wekt dan ook nieuwsgie- 8ü righeid. Cartland zonder juwe- 25 len, dat lijkt net zo onwaar- schijnlijk als prins Bernhard o; zonder anjer of de koningin 61 zonder hoed. 'j De hoogblond gekapte en zwaar opgemaakte 'Dame Bar- bara' heeft echter vastgesteld oi dat het tegenwoordig 'bijna te gevaarlijk' is om juwelen te dra- 8 gen en dat ze veiligheidshalve 8? eigenlijk permanent in een kluis moeten liggen. Een inbraak in pj haar huis waarbij ze haar kost- si baarste en meest geliefde juwe- fi len verloor, deed haar definitief besluiten de nog resterende voorraad te verkopen. 8 In de catalogus probeert ze ljt aarzelende vrouwen natuurlijk 95, toch over de streep te trekken. 81 Geheel in de lijn van haar altijd goed aflopende liefdesverhalen 3L belooft Cartland de toekomstige sj5 draagsters zelfs een toekomst 8 vol rozegeur en maneschijn. ,;j "Mijn juwelen hebben me veel sol geluk en liefde gegeven. Ik ben er zeker van dat ze dat ook brengen aan degenen die ze ii gaan dragen", zegt ze stellig, oz De collectie omvat antieke ju- welen en decoratieve fantasie- a sieraden, die deels door haarzelf •i ontworpen zijn. Een van de hoogtepunten noemt Sotheby's fen aquamarijnen set met een halsketting, broche, ring, oor bellen en armband voor een richtptijs van 60.000 tot 70.000 gulden. Een andere set moet der tijden gespeeld in de mis lukte supergroep Little Village (met John Hiatt, Nick Lowe en Jim Keltner) en met uiteenlo pende figuren als Flaco Jime nez, Terry Evans, Eric Clapton, Bobby King en V.M. Bhatt. Zijn laatste grote wapenfeit op pla- tengebied was de prachtige Afrikaanse bluesplaat 'Talking Timbuktu' van Ali Farka Toure. Maar dat hoorden we dus gis teren allemaal niet. Wel een dwarsdoorsnee uit Cooders werk. Opvallend was de fraaie koppeling van het thema van de Wim Wenders-film 'Paris, Texas' aan het aloude 'Vigilante man' uit zijn beginjaren, toen Cooder zich nog maar net de samenwerking met Captain Beefheart en de Rolling Stones (hij speelt op 'Let It Bleed' en 'Sticky Fingers') er op had zit ten. Mooi ook was 'Jesus on the mainline' en '13 Question Me thod'. „Van Chuck Berry," legde hij uit. Maar voor hij inzette, voegde de rock-archeoloog er fijntjes aan toe: „Die de melodie trouwens yan Tampa Red had geleend. En die had hem weer van God gekregen, of van ie mandanders." Verder was hij weinig spraak zaam. Hij liet de gitaar spreken en daarmee zegt Cooder ge noeg. Zijn spel is nog altijd fa buleus en zeer verzorgd. Waar Lindley wel eens een verkeerde snaar beroerde, versaagde Ry Cooder niet. Voor 'Girls from Texas' gespte hij de trekzak om. En in de toegift liet hij het ver der ademloos luisterende pu bliek meezingen met 'Good night Irene'. Het was een welbe stede avond. tussen de 38.000 en 50.000 gul den opleveren. Er zitten echter ook losse juwelen van 'maar' een paar duizend gulden tus sen. De horloge:banden, ringen, kettingen, oorbellen en arm banden die op de kijkdagen te zien waren, vielen vooral op door hun enorme formaat en hoge glittergehalte. Wie tot aan kopen overgaat doet er goed amsterdam francoise ledeboer Een van de verrassende resulta ten van het speurwerk was dat de expositie eigenlijk volgend jaar gehouden had moeten wor den. Er is altijd gedacht dat Van Campen in 1595 werd geboren, op de kop af vier eeuwen gele den. De herdenking van zijn ge boortejaar was de vanzelfspre kende aanleiding voor het orga niseren van een expositie in 1995. Marten Jan Bok ontdekte ech ter dat 2 februari 1596 de juiste datum is geweest. Jacob werd toen in Haarlem geboren als zoon van de welgestelde koop man Pieter Jacobsz en Gerritge Claes Jansz Berendr. Schilder Bok heeft niets kunnen vinden over de opleiding van Jacob, maar vermoedt dat hij op zijn twaalfde bij een schilder in de leer is gegaan. Dat was in die dagen gebruikelijk als een kind artistieke talenten had. Zeker is wel dat hij in 1614 als meester schilder in de boeken van het Haarlemse Sint-Lucasgilde werd ingeschreven. In het paleis zijn ook de nodige schilderijen van Van Campen bijeenge bracht, waaronder 'Het Laatste Oordeel' en 'Het Portret van Le- endert Nicasius'. Quentin Buvelot wijst er in de monografie op dat Van Cam- pens kracht niet in het weerge ven van grote figuren lag: „Altijd vertoont de anatomie van zijn levensgrote naakten zwakhe den, zodat dit het meest opval lende kenmerk van zijn werk is." Zijn portret van de grote 17de eeuwer Constantijn Huygens en zijn vrouw Suzanna van Baerle en dat van een oude vrouw zijn echter levensecht en ontroe rend. Ook de hier getoonde aquarellen die een andere kun stenaar van zijn decoraties in de Oranjezaal in Huis ten Bosch maakte, tonen dat Van Campen aan ze niet in zulke overdadige hoeveelheden als Cartland zelf deed te dragen, want dan lijkt inhuren van een lijfwacht geen overbodige maatregel. De totale collectie wordt ge schat op ruim twee ton. Wat Cartland met de opbrengst van de veiling gaat doen is niet be kendgemaakt. Het is echter niet uitgesloten dat ze er charitatie ve doeleinden mee zal steunen. als schilder bepaald geen ama teur is geweest. Talent Het is mogelijk dat Van Cam pen tussen 1617 en 1621 in Ita lië is geweest, maar volgens Ot- tenheym wijst niets erop dat hij als volleerd architect terugkeer de: „Integendeel, zijn spaar zaam bekende architectonische werken uit de jaren twintig wij zen eerder op voorzichtige eer ste pogingen om zich als auto didact in dat vak te bekwa- Van Campen bleek een uit zonderlijk talent, die de stijl van het Hollandse classicisme met zijn zuilen, pilasters en timpa nen tot volmaakte perfectie ont wikkelde. Ook het Coymanshuis (Amsterdam), het Huygenshuis en Hofwijck (Den Haag), een deel van het huidige Amster dams Historisch Museum en de Nieuwe Kerk (Haarlem) zijn daar prachtige voorbeelden van. De harmonische proporties van deze bouwwerken werden bereikt door de toepassing van eenvoudige reken- en meetkun dige verhoudingen. Daarmee streefden Van Campen en zijn navolgers naar een volmaakte, absolute schoonheid. „Deze schoonheid was volgens de toenmalige opvatting immers verwant aan de goddelijke ma thematica waarmee hemel en aarde door de Schepper waren geordend", legt Ottenheym uit. Herstel van deze volmaakte we reld zou er het gevolg van zijn. In 'Jacob van Campen. Het klassieke ideaal in de Gouden Eeuw' is ook een hoofdstukje aan zijn 'persoonlijkheid en pri- v'e-leven' gewijd. Zoals meestal bij Nederlandse kunstenaars uit de zeventiende eeuw zijn daar over weinig documenten be waard. „Hij was zonder twijfel een intelligent man. Men zou ook verwachten dat hij, gezien de hoeveelheid werk die hij ver zet heeft, energiek en hardwer- FOTO GPD In contrast met haar onrealisti sche imago van eeuwigdurende glamour en romantiek is van Cartland namelijk bekend dat ze altijd veel sociale projecten heeft gesteund. In 1991 werd ze mede daarom door koningin Elizabeth benoemd tot 'Dame of the Order of the British Em pire'. kend moet zijn geweest", aldus Bok. Naast vele loftuitingen maakt de getuigenis van een tijdgenoot echter melding van 'aengheboren sloffichheijdt', waardoor hij opdrachten niet altijd op tijd afkreeg. Het is onduidelijk waarom hij in 1655 de voltooiing van zijn meesterwerk, het Paleis op de Dam, niet meemaakte. Het dans recensie martin bukerk 'Romeo en Julia' door Scapino Rotterdam, regie; Ed Wubbe; muziek: Henk van der Meulen; decor: Ed Wubbe, kostuums: Pa mela Homoet; licht: Benno Veen. Gezien 17/6, schouwburg, Rotterdam. Nog te zien: 22/6 Muziektheater, Amsterdam en 27/6 en 28/6 in het AT&T Theater in Den Haag, aansluitend tournee door diverse theaters. Open doekjes geeft het Neder landse theaterpubliek uiterst spaarzaam weg, maar tijdens Romeo en Julia van Ed Wubbe werd tussendoor geapplaudis seerd, en er was alle reden voor zo'n spontaan huldebetoon. De manier waarop Ed Wubbe met Shakespeare in de hand heeft uitgepakt om het vijftigjarig ju bileum van zijn Scapino te vie ren is overweldigend, kent adembenemende vondsten, en is ontroerend en meeslepend van sfeer. Door een overbekend gege ven als Romeo en Julia te ne men heeft Ed Wubbe alle ruim te gecreëerd om zijn grote cho reografische liefde verder uit te diepen. Artistiek is er dan ook een directe lijn te trekken van muziek recensie arthur van duk Die Zauberflöte (Mozart). English Baroque Soloists en Monteverdi Choir o.l.v. John Eliot Gardiner. Met o.a. Christiane Oelze (Pamina), Michael Schade (Tamino), Ge rald Finley (Papageno), Cyndia Sieden (Koningin van de Nacht) en Harry Peeters (Sarastro). Gezien: 19/6 Concertgebouw, Amsterdam (Holland Festival). De voor stelling komt in juli op televisie Sinds 1990 zijn John Eliot Gar diner en zijn musici op het Hol land Festival te gast met een se- mi-scenische uitvoering van een Mozart-opera in het Con certgebouw. In de loop der ja ren was een duidelijke climax waarneembaar, niet alleen door de gekozen volgorde (de meest populaire opera's kwamen ach teraan), maar ook in de aanpak. Het begon met één voorstelling, schijnt dat er een ruzie is ge weest, maar de documenten ge ven daar helaas geen uitsluitsel over. Van Campen stierf op 13 september 1657 en nam dit ge heim mee in zijn graf in de Sint- Joriskerk in Amersfoort. Dankzij het speurwerk voor expositie en monografie is nu echter meer bekend over Van Campen dan ooit sinds het neerdwarrelen van het stof der eeuwen het ge- Rameau, via Perfect Skin en Ka thleen, naar deze Romeo en Ju lia. Wonderfraai is de bijdrage van de zes muzikanten uit di verse muzikale windstreken. Een Senegalese slagwerker, een Nederlandse pianiste, een Ar gentijnse bandoneonist, een Su rinaamse zangeres, een Indiase tabla-speler en een Turkse zan ger en saz-speler vormen sa men het muzikale decor; hoe wel de musici eerder commen tatoren en gangmakers van de actie op het toneel blijken te zijn. In plaats van het verwachte wringen levert de confrontatie een mysterieuze spanning en zelfs versterking van eikaars sfeer op: met tabla-begeleiding lijkt de bandoneon nog melan- cholieker dan hij van oorsprong is. Als dan een Turkse klaagzang invalt, voel je overal kippevel. De dans kent aanduidingen als Miskende liefde, Wereld van geweld, Confrontatie, Feest en andere uit Shakespeare's drama ontleende scène-omschrijvin gen. In de soms overvolle grote het werden er twee en dit jaar zijn er zelfs drie voorstellingen geprogrammeerd. Ze zijn alle drie uitverkocht hetgeen (met een entreeprijs van 110 per kaartje) toch wel aantoont hoe populair dit evenement is. Van af vorig jaar zijn daar ook nog camera's bij gekomen om er een televisie-registratie van te maken. Tenslotte is er ook een stij gende lijn waarneembaar in de wijze van enscenering. Het be gon allemaal heel eenvoudig, met een hoedje en een kapstok. Vorig jaar werden met Don Gio vanni alle registers opengetrok ken. Het leverde een spektakel op van een zeldzame perfectie op een niet te overtreffen ni veau. Daaraan leed dit jaar de laatste opera in de serie: 'Die val is geweest. De expositie over Jacob van Campen in het Paleis op de Dam (Dam, Amsterdam) is te zien tot en met 3 september. De openingstijden zijn dage lijks van 12.30 tot 17.00 uur. De monografie over Van Cam pen is tijdens de expositie te koop voor 59,90 gulden, daar na voor 89,50 gulden. groepsdelen voor de pauze zijn Wubbes cirkeldansen, de acro- batische tikkertje-duetten, en het opvallende gebruik van een schuine wand in soms atletisch bewegingswerk, visueel aan trekkelijk maar nauwelijks in dringend te noemen. Een scène als Confrontatie daartussen is dat des te meer. Na de pauze is de sfeer aan merkelijk grimmiger. De dans van vier meisjes is vol onheil, maar mede door de tabla-bege leiding op het toneel wonder fraai in zijn sfeertekening (het bewuste open doekje). In een duet tussen Romeo en Julia blijkt hoe zeer zij hun jeug dige onschuld zijn verloren en hun dans is vol tragiek. Terwijl het voltallige ensemble verstild toekijkt laat Romeo Julia achter. Het grote sterven hierna is bij Wubbe teruggebracht tot een verwijzing, met het liefdespaar eenzaam en verdwaasd ronddo lend. De epiloog is voor de zes musici, die dit choreografisch niet al te sterke einde toch van een krachtige afsluiting voor zien. Zauberflöte' had de apotheose moeten worden, maar Gardiner en zijn team hebben het zich zelf onmogelijk gemaakt. 'Die Zauberflöte' doet als mu ziekdrama duidelijk onder voor Don Giovanni. De losheid van het verhaal en de opgelegde en vaak onbegrijpelijke symboliek kunnen het een regisseur erg moeilijk maken. Maar wat een muziek heeft Mozart hier ge schreven! Die Zauberflöte mag als geheel een onding zijn, hier is de mooiste muziek te vinden, ooit geschreven. De beroemde aria van de Koningin van de Nacht bijvoorbeeld en het duet van Papageno en Papagena zijn zo bekend als de Nachtwacht, waardoor we nauwelijks meer waarnemen hoe waanzinnig ge niaal deze muziek eigenlijk is en BIOSCOPEN LEIDEN LIDO 1, 2, 3, 4 en STUDIO tel: 071- 124130/133210, Steenstraat 39. LIDOl Bad Boys 16 jr., dag. 18.45, 21.15; woe ook 14.15. LID0 2 101 Dalmatiërsal., woe 14.30. Pret-è-Porteral., dag. 18.45, 21.15. LID0 3 Richie Rich al woe 14.30. Nostradamus 16 jr.. dag. 18.45, 21.15. LIDO 4 Streetfighter 12 jr., dag. 18.45; woe ook 14.30. Forrest Gump al., dag. 20.45. STUDIO Jungle Book al., dag. 18.45; woe ook 14.30. Rob Roy 12 jr., dag. 20.45. LUXOR tel: 071-121239, Stationsweg 19. Outbreak 12 jr., dag. J8.45, 21.30. TRIANON tel: 071-123875, Bree- straat 31. Don Juan t/m woe 19.30, 21.45. Little Women t/m woe 19.30, 21.45. KIJKHUIS tel: 071-142895, Vrou wenkerksteeg 10. Muriel's Wedding t/m woe 19.30, 21.45. Priest ma 20.00, 22.15 The Shawshank Redemption di 20.00. Into the West woe 20.00, 22.15. ALPHEN AAN DEN RUN EUROCINEMA tel: 01720-20800, Van Boetzelaerstraat 6 Streetfighter 12 jr., dag. 18.45, 21.15; woe ook 13.45. Bad Boys 16 jr., dag. 18 45, 21.30; woe ook 13.45. Outbreak 12 jr., dag. 18.45,21.30; woe ook 13.45. Nell al dag. 21.00. 101 Dalmatiërs al., dag. 18.30; woe ook 14.00. VOORSCHOTEN KINDERBIOSCOOP CC tel: 071- 790698, Prinses Marijkelaan 4. Blinky Bill, het koalabeertje al., Ned. gespr., woe 14.00. Sjors en Sjimmie en het zwaard van Krijn al., Ned. gespr., woe 15.30. DEN HAAG ASTA 1 tel: 070-3463500, Spui 27. Don Juan al., dag. 13.15, 16.00, 18.45,21.30. ASTA 2 The Brady Bunch movie al., dag. 13.15, 16.00, 18.45,21.30. ASTA 3 Kiss of Death 16 jr., dag. 13.15, 16.00, 18.45,21.30. BABYLON 1 tel. 070-3471656, naast Centraal Station. La Reine Margot 16 jr., dag. 13.15, 16.30, 20.30. BABYLON 2 Pret-a-Porteral., dag. 13.15, 16.00, 18.45,21.30. BABYLON 3 Farinelli, il Castrato 16 jr., dag. 18.45, 21.30; ma di ook 13.15, 16.00. De Tasjesdief al., woe 13.15, 16.00. METROPOLE 1 tel. 070-3456756, Carnegielaan 15. Outbreak 12 jr., dag. 13.15, 16.00, 18.45,21.30. METROPOLE 2 Nostradamus 12 jr., dag. 18.45, 21.30; ma di ook 13.15, 16.00. METROPOLE 3 Rob Roy 16 jr., dag. 13.15, 17.00, 20.30 METROPOLE 4 *w Boys on the Side 12 jr.. dag. 18.45, 21.30; madi ook 13.15, 16 00. Richie Rich al., wo 13.15, 16.00. METROPOLE 5 Forrest Gump 12 jr., dag. 21.30. 101 Dalmatiërs al., dag. 13.15, 16.00, 18.45. MOVIEWORLD Kurhausweg 2. tel: 070-3515738, reserveren tel: 070- 3515778 Rob Roy 16 jr., dag. 12.20, 15.20, 18.20,21.30. The Jungle Book al., dag. 13.30, 16.00, 18.30. Don Juan al., dag. 16.50, 19.00, 21.20. Outbreak 12 jr., dag. 13.20, 16.10, 18.50,21.40. Streetfighter 12 jr., dag. 16.55, 22.55. Malice 16 jr., dag. 21.15. Kiss of Death 16 jr., dag. 19.25, 22.05. Muriel's Wedding al., dag. 14.30, 17.00 101 Dalmatiërsal., dag. 12.40, 14.50. Nostradamus 12 jr., dag. 19.35 Richie Rich al., dag. 12.30, 14.40 Walhalla 12 jr., dag. 21.10. Bad Boys 16 jr., dag. 14.00, 16.40, 19.15,21.50 The Brady Bunch movie al., dag. 12.10, 14.20, 16.30, 18.40, 21.00. ODEON 1 tel. 070- 3462400/3462401. Herengracht 13. Bad Boys 16jr., dag. 13.15, 16.00, 18.45,21.30. ODEON 3 The Jungle Book al., dag. 18.45, 21.30; ma di ook 13.15, 16.00. 101 Dalmatiërsal., wo 13.15. ODEON 4 Riksbioscoop The Crow 16 jr., dag. 11.45, 14.15, 16.45, 19.15,21.45. hoe ver Mozart van de bekende weg afweek. Muzikaal stelde Gardiner ook dit keer in geen enkel opzicht teleur. Er was weer een zeer goede cast op de been gebracht, met Christiane-Oelze (Pamina) Gerald Finley (Papageno) en Cyndia Sieden (Koningin van de Nacht) als uitblinkers. Koor en orkest musiceerden met grote precisie en in goede balans met de zangers. Deze muziek, zo uitgevoerd, wat wil je nog meer? Dat er in de regie, ondanks een paar goede vondsten ook veel overbodig geloop en gedoe was verwerkt, doet dan weinig ter zake. Het zal niet de laatste Zauberflöte zijn, die in dat op zicht strandt. Collectie Barbara Cartland op veiling Sotheby's te Cartland zonder juwelen, net zo onwaarschijnlijk als prins Bernhard zonder anjer. Bekroning jubileum Scapino

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 7