Van der Werff op rolletjes
Leids alternatief voor Werfpop
urrealistisch universum in Beurs
Jonge honden uit Gelderland,
Amsterdam op klassieke toer
ftellen begonnen: Christo
°|akt morgen Rijksdag in
Organisator 'Carreras' het schip in
CHEF GERTVISSER.071-356441
)ichter en muzikaal duo in De Burcht 'Operatie Van Bree' in Lakenhal BIOSCOPEN
•EN Het muzikale duo Michael (Leone) Fifi (Fifiaan von Ef-
rt) treedt zondag 18 juni vanaf 14.30 uur op in sociëteit De
iircht te Leiden. Ze zingen Nederlandstalige liedjes, begeleid
oor piano en percussie. Dichter Peter van Leeuwen leest daar-
jast voor uit zijn bundel 'Leven, liefde en landschappen'. Van
:euwen wordt op piano begeleid door Ton Vlasman.
s Jxpositie cursisten SKL
!jf iden» Werken van curisten van de Stichting Kadercursussen
^{den (SKL) zijn op 24 juni te zien in de galerie van De Burcht
Leiden. De tentoonstelling is georganiseerd in verband met
!t 15-jarig bestaan van de SKL, die verschillende creatieve cur-
issen verzorgt.
"(loutkamp Festival in Leiderdorp
gERDQRPTheater Toverlei, de Sjelter Squeezers, het Kamer-
ior en vele andere Leiderdorpse verenigingen treden zondag
ijuni op in de Houtkamp tijdens het Houtkamp Festival. Het
stival duurt van 12.00 tot 18.00 uur.
Kansas City (1978) en de Pont
Neuf over de Seine in Parijs
(1985).
een kruistocht van meer dan
ïtig jaar gaat komend week-
de de droom van de Ameri-
'8 nse kunstenaar Christo in
wiling. Morgenochtend om
g< zes begint hij met het in-
ken van de Rijksdag in Ber
et
;n e benodigde honderddui-
n> d vierkante meter zilverkleu-
i® polypropyleen-doek en 15,6
touw, wordt vandaag vanuit
geheimgehouden opslag-
its naar het Rijksdaggebouw
n. foerd en op het dak gehesen,
rgenochtend laat Christo
de eerste banen, die ieder
ton wegen, op de binnen-
lts naar beneden, waarna hij
buitenmuren zal inpakken.
l jandag en dinsdag volgen de
talen en de torens. Op 23 ju-
moet de operatie voltooid
Tot 6 juli hebben de naar
yachting miljoenen bezoe-
de tijd om het kunstwerk te
I ijken.
L hristo (59) voert het project
len met zijn vrouw Jeanne-
ide uit. Sinds 1962 pakt
isto officiële gebouwen en
(schappen in. Voorbeelden
1,5 km rotskust in Australië
>9), 4,5 km bosweg bij
ai li-tentoonstelling in Amsterdam
De meester van het inpakken
wist het in 1971 onmiddellijk
toen hij een ansichtkaart met
daarop de Rijksdag ontving.
,,Dat gebouw trok mij meteen
aan, zijn isolement, midden in
een door de Koude Oorlog ver
deelde stad", vertelt hij.
Daarna was het een lange
mars om van de autoriteiten
toestemming te krijgen het ge
bouw twee weken lang in te
pakken. In totaal zijn Christo en
Jeanne-Claude 54 keer naar
Duitsland gereisd om het voor
elkaar te krijgen. In totaal zes
voorzitters van de Bondsdag
hebben zij proberen te overtui
gen.
Na de val van de Muur in
1989 laaide het debat over
Christo's droom weer op. De
Rijksdag, waar in 2000 de zetel
van het Duitse parlement moet
komen, werd een symbool van
de hervonden nationale een
heid.
Berlijn hoopt op drie miljoen
kijklustigen, maar sommigen
betwijfelen dat omdat de stad te
weinig bekendheid aan de ge
beurtenis zou hebben gegeven.
Vervolg vari voorpagina
Gewoonlijk hangt hij hoog
en droog, en kan niemand
in de buurt komen. Maar
gisteren was het een drukte
van belang aan de voeten
van burgemeester Van der
Werff. Timmergereed
schap, ladders, rollen pak
papier en een legertje 'ver
huizers' dromden samen
rond het schilderij waarop
burgemeester Van der
Werff, tijdens het beleg van
Leiden, zijn lichaam aan
biedt aan de hongerende
bevolking.
LEIDEN» JAN RUSDAM
Het grootste schilderij dat De
Lakenhal rijk is, waarschijnlijk
ook het grootste van Nederland,
verhuisde gisteren naar de zol
derverdieping van het museum
aan de Oude Singel. In de afge
lopen dagen is in het trappen
huis van het museum een stei
ger met vlonder gebouwd om
het schilderij van de wand te
kunnen nemen. Maar gisteren
was de dag waarop het allemaal
ging gebeuren. De Voorscho-
tense restaurateur L.D. Vercou-
teren leidt de operatie. Met een
legertje 'helpers' heeft hij stro
ken ribbeltjeskarton uitgerold
over de houten vlonder, zodat
het schilderij zacht neerkomt.
De conservator oude kunst,
Christiaan Vogelaar, volgt de
operatie nauwlettend. Muse
umdirecteur Jetteke Bolten
houdt ook eenoogje in het zeil:
„Maar je kunt er niet de hele
tijd bij blijven," zegt ze.
De vergulde lijst die los van
het schilderij hangt wordt eerst
verwijderd. Op dat moment is
de sfeer nog luchtigjes. Maar als
het doek van de wand moet
worden genomen en het perso
neel van het stedelijk museum
samenstroomt in de hal op de
verdieping, is de sfeer toch een
beetje vergelijkbaar met die in
Het schilderij met burgemeester Van
leidt de operatie.
een operatiekamer. ,,Eng hè,"
roept een medewerkster.
Een aantal 'verhuizers' ont
popt zich op ladders en steigers
als acrobaten wanneer het doek
van de wand moet worden ge
nomen. Met een klein tilletje
lukt het het werk aan één kant
los te krijgen. Het schilderij
komt daardoor uit het lood te
hangen. Als met vereende
krachten het doek nog eens om
hoog wordt gedrukt laat ook de
andere kant los en zeilt het bij
na zes bij ruim vier meter me
tende gevaarte naar voren. De
der Werff is als kamerbreed tapijt om een rol gewikkeld. De Voorschotense restaurateur Vercouteren (rechts)
FOTO HOLVAST/MARK LAMERS
ploeg van Vercouteren heeft de
situatie snel weer onder contro
le. Het schilderij wordt verder
van de wand geschoven, rustig
omlaag gelaten, om vervolgens
een zachte landing te maken.
Medewerkers van de restau
rateur gaan het schilderij nu te
lijf met hamers en tangetjes om
het achterdoek en spieraam los
te maken. Nadat die verwijderd
zijn wordt het doek om een zes
meter lange rol gewikkeld en
verpakt in bruin pakpapier. Die
klus verloopt heel vlotjes. Als
een rol kamerbreed tapijt gaat
het kostbare werk vervolgens
naar een hogere verdieping
waar de omgekeerde handeling
volgt.
Na het weer in elkaar zetten
van het spieraam zal het doek
worden opgehangen op een
plek die er voor gemaakt lijkt.
Tijdens de restauratie van de
historische afdeling, vorig jaar,
kwam namelijk een uitsparing
tussen plafond en wand tevoor
schijn waarvan de afmetingen
precies overeenkwamen met de
maten van het schilderij van
Van Bree. Directeur Bolten van
De Lakenhal besloot daarop dat
het doek het beste naar deze
zaal kon verhuizen waar het
straks ook deel uitmaakt van de
nieuwe presentatie van de Leid-
se geschiedenis, en waar de
temperatuur en de vochtigheid
constant blijven.
Wie burgemeester Van der
Werff alvast even op zijn nieuwe
plek wil bewonderen kan in het
museum terecht van dinsdag 27
juni tot maandag 3 juli. Daarna
wordt de zaal weer gesloten
voor het publiek totdat de nieu
we presentatie van de Leidse
geschiedenis op 1 oktober fees
telijk wordt geopend.
verbeelding van wat niet
te stellen is. Zo omschreef
la^sso ooit de surrealistische
eld van Salvador Dali. In de
lij rs van Berlage in Amster-
is tot eind augustus de
d isterhand van het Catalaan-
Je enie te zien. Bronzen sculp-
in, de beroemde sofa 'Lip-
van Mae West', onbekende
killustraties, kristal en juwe
el lie werken zijn eigendom
kunstliefhebbers in de
tton Foundation en vooral
imstig uit privé-collecties.
rzitter Beniamino Levi,
iger vriend van de in 1989
1|( rieden kunstenaar, vertelt
ver met passie,
tij was echt geniaal. In
ikken passeerden allerhande
'erwerpen de revue. Hij
ik over filosofie, astrologie,
3 emetica of psychologie,
iwelijks te volgen, zo snel
het. Naderhand begreep ik
verband en dan bleek wat
den leken, wonderwel in el-
te passen. Zo is het ook
zijn werk", aldus de vroe-
eigenaar van een galerie in
uyaan. „Op zich gewone objec-
komen bijeen in een won-
ijke combinatie."
e 66-jarige Levi raakte begin
er n zeventig in Parijs met Dali
io, riend. Dat contact kwam tot
o^id via Dali's vrouw Gala, die
zakelijke belangen van de
ielstenaar behartigde. De Itali-
kocht in de loop der jaren
echten van zes beelden met
iog op een grote tentoon-
ig die hij wilde maken,
galeriehouders en verza-
aars richtte Levi begin
oundation op om meer ka
al te verzamelen voor extra
kopen. „Zijn schilderijen
in en toen al te duur voor ons.
irom hebben we ons in de
jende jaren vooral gericht op
d( aches, etsen. Kortom kleiner
lift."
ali verbeeldde boeken als
ntagruer en 'Gargantua', 'De
st van het liefhebben'
idius) en 'Mozes en het Mo-
\9 heisme' van Sigmund Freud.
'li ar ook zijn gouaches te zien
ai de twaalf stammen van Is-
T
ei
dt 'ali zag zichzelf als het mid-
'unt van de wereld. Hij
ep een theater rondom
izelf. Levi meent dat die
is ontstaan in zijn vroeg-
wnderjaren. „Thuis spraken
r- er en moeder altijd over de
ijlere Salvador, het kort voor
s geboorte op 2-jarige leef-
overleden broertje. Salvador
De Duitse impresario Klaus Ulrich die José Carre
ras naar Maastricht heeft gehaald, is voor 'enkele
tonnen' het schip in gegaan. Als een geslagen
hond verklaarde hij gisterenavond na het open
luchtconcert dat er maximaal 3500 kaarten zijn
verkocht in plaats van de minimaal geplande
7000.
„Dit was de eerste keer dat ik in Maastricht
zo'n evenement heb georganiseerd en absoluut
ook de laatste. Deze stad is het niet waard een
wereldster van dit formaat te ontvangen. De on
dersteuning om dit concert te laten slagen is mi
nimaal geweest. De WV van de stad Maastricht
heeft nog niet eens met me afgerekend. Zo iets is
toch beschamend? Hoe is het trouwens mogelijk
dat ik voor een soortgelijk Carreras-concert in
Luxemburg in de eerste week wél 15.000 kaarten
heb verkocht?"
De gemiddelde entreeprijs voor een kaart lag
volgens Ulrich voor dit concert op 140 gulden,
hetgeen betekent dat er aan recettes 490.000 gul
den is binnengekomen. Ulrich zegt dat de totale
investering van het openluchtconcert in Maas
tricht negen ton heeft bedragen.
RECENSIE SUSANNE LAMMERS
De Presentatie '95 Voorstellingen: 'Zeven
Koningen', koningsdrama's van Shake
speare door de Toneelschool Arnhem 'De
mensenhater" van Molière door de To
neelschool Amsterdam Gezien: 13/6 en
15/6, Schouwburg, Leiden
Een mooie traditie in ere her
steld: de eindexamenklassen
van twee toneelscholen presen
teren zich aan het publiek. De
Arnhemmers compileerden de
zeven koningsdrama's van
Shakespeare en vertoonden
vooral het afzetten en/of ver
moorden van Henry, Henry, Ri
chard en Henry. Er is niet veel
fantasie nodig om de portee van
de Arnhemse voorstelling te
ontdekken: Pas op! Ruim baan!
Een eis die ze kracht bijzetten
met een bonte staalkaart van
hun kunnen.
In een fors tempo trekken ze
alle registers open in een voor
stelling die geen moment ver
veelt. Van heel droog en inge
houden spel tot uitzinnige pu-
blieksbeschimping, ontroerend
ingetogen scènes, verglijdend
naar chaos en kolder. De voor
stelling kenmerkt zich door een
gemis aan samenhang van de
taferelen en een teveel aan ef
fectbejag en lawaai. Shake-
speares wijze taal, die men wel
degelijk met het publiek wil de
len, lijdt daar wel eens onder.
De Amsterdammers missen
de enthousiaste jonge-honds-
heid uit Gelderland. Zij kozen
een klassiek achttiende-eeuws
blijspel, met verfijnde Louis zo-
veel-stoeltjes en een beschaaf
de, warmgele belichting. Voor
beeldig aangekleed, op die ene
stijlbreuk in een negentiende-
eeuwse japon na.
Molières Mensenhater gaat
over oprechtheid en talent
enerzijds en de kunst van het
vleien anderzijds. Het laat zich
raden waarmee een mens het
verder schopt. Met deze cyni
sche, zij het lastig te bestrijden
observatie beginnen de Amster
dammers hun carrière. Hun
produktie is ook een etalage,
hoewel zij, terecht in dit stuk,
minder exuberant acteren. Ze
tonen iets meer respect voor de
toneelschrijver dan de Arnhem
mers, maar 'De Mensenhater'
smaakt bitterder dan het ele
gante karakter van het stuk
rechtvaardigt. Het einde blijft
een beetje in het luchtledige
hangen. Dat heeft te maken met
de ontwikkeling van de perso
nages: die is er niet. De twee
leeghoofdige aristocraatjes wor
den onmiddellijk neergezet als
nuffige poedeltjes, de kokette
weduwe toont al vanaf het be
gin haar ordinaire aard en de
mensenhater spuwt vanaf de
eerste zin alleen maar gal.
Amsterdam doet zijn best sta
tement en volwassen voorstel
ling te combineren, Arnhem is
nog onbekommerd aan het spe
len. Maar ze hebben allebei la
ten weten waar ze staan: 'Je
komt er toch niet tussen' versus
'Moven met die ouwe hap'.
LEIDEN
LIDO 1,2, 3. 4 en STUDIO tel 071
124130/133210, Steenstraat 39.
LIDO 1
Bad Boys 16 jr., dag. 18.45,21.15;
vr za zo woe ook 14.15.
LIDO 2
101 Dalmatiërs al., vrza zo woe
14.30.
Pret-è-Porter al., dag. 18.45. 21.15.
LIDO 3
Richie Rich al., vrza zo woe 14.30.
Nostradamus 16 jr., dag. 18 45.
21.15.
LIDO 4
Streetfighter 12 jr.. dag. 18.45; vr za
zo woe ook 14.30.
Forrest Gump al., dag. 20.45.
STUDIO
Jungle Book al., dag. 18.45; vr za zo
woe ook 14.30.
Rob Roy 12 jr., dag. 20.45.
LUXOR tel: 071-121239, Stationsweg
19.
TRIANON tel: 071-123875, Breestraat
31.
Don Juan dot/mwoe 19.30, 21.45.
Little Women do t/m woe 19.30,
21.45.
KIJKHUIS tel: 071-142895, Vrouwen
kerksteeg 10.
Muriel's Wedding do t/m woe 19.30,
21.45.
Pulp Fiction do t/m zo 20.00.
Priest ma 20.00, 22.15
The Shawshank Redemption di
20.00.
Into the West woe 20.00, 22.15.
LVCtel: 146449, Breestraat 66.
The Losers vr 20.00.
Demon Seed za 20.00.
ALPHEN AAN DEN RIJN
EUROCINEMA tel: 01720-20800, Van
Boetzelaerstraat 6
Streetfighter 12 jr., dag. 18.45,
21.15; za zo woe ook 13.45, zo ook
16.15.
Bad Boys 16 jr., dag. 18.45, 21.30;
za zo woe ook 13.45, zo ook 16.15.
Outbreak 12 jr., dag. 18.45,21.30;
za zo woe ook 13.45, zo ook 16.15
Nell al., dag. 21.00.
101 Dalmatiërs al., dag. 18.30; za
zo woe ook 14.00, zo ook 16.15.
VOORSCHOTEN
KINDERBIOSCOOP CC tel: 071 -
790698, Prinses Marijkelaan 4.
Blinky Bill, het koalabeertje al., Ned.
tespr., za zo woe 14.00.
jors en Sjimmie en het zwaard van
Krijn al., Ned. gespr., za zo woe
15.30.
DEN HAAG
ASTA 1 tel: 070-3463500, Spui 27.
Don Juan al., dag. 13.15, 16.00,
18.45,21.30.
ASTA 2
The Brady Bunch movie al., dag.
13.15, 16.00, 18.45,21.30.
ASTA 3
Kiss of Death 16 jr., dag. 13.15,
16.00, 18.45, 21.30.
BABYLON 1 tel. 070-3471656, naast
Centraal Station.
La Reine Margot 16 jr., dag. 13.15,
16.30, 20.30.
BABYLON 2
Pret-a-Porteral., dag. 13.15, 16.00,
18.45,21.30.
BABYLON 3
Farinelli, il Castrato 16 jr., dag.
18.45, 21.30; do vr ma di ook
13.15, 16.00.
De Tasjesdief al., zazowoe 13.15,
16.00.
METROPOLE 1 tel. 070-3456756,
Carnegielaan 15.
Outbreak 12ir.,dag. 13.15, 16.00,
18.45.21.30.
METROPOLE 2
Nostradamus 12 jr., dag. 18.45,
21.30; dovr ma di ook 13.15,
16.00.
METROPOLE3
Rob Roy 16 jr., dag. 13.15, 17.00,
20.30
METROPOLE4
Boys on the Side 12 jr., dag. 18.45,
21.30; dovr madi ook 13.15,
16.00.
Richie Rich al., za zowo 13.15,
16.00.
METROPOLE 5
Forrest Gump 12 jr., dag. 21.30.
101 Dalmatiërs al., dag. 13.15,
16.00, 18.45.
MOVIEWORLD Kurhausweg 2. tel: 070-
3515738, reserveren tel: 070-
3515778
Rob Roy 16 jr., dag. 12.20, 15.20,
18.20,21.30.
The Jungle Book al., dag. 13.30,
16.00, 18.30.
Don Juan al., dag. 16.50, 19.00,
21.20.
Outbreak 12 jr., dag. 13.20, 16.10,
18.50,21.40.
Streetfighter 12 jr.. dag. 16.55,
22.55.
Malice 16 jr., dag. 21.15.
Kiss of Death 16 jr., dag. 19.25,
22.05.
Muriel's Wedding al., dag. 14.30,
17.00.
101 Dalmatiërs al., dag. 12.40,
14.50.
Nostradamus 12 jr., dag. 19.35.
Richie Rich al., dag-. 12.30, 14.40.
Walhalla 12 jr., dag. 21.10.
Bad Boys 16 jr., dag. 14.00, 16.40,
19.15,21.50.
The Brady Bunch movie al., dag.
12.10, 14.20, 16.30, 18.40,
21.00.
ODEON 1 tel. 070-
3462400/3462401. Herengracht
13.
Bad Boys 16jr„ dag. 13.15,16.00,
18.45,21.30.
ODEON 3
The Jungle Book al., dag 18.45,
21.30; do vr ma di ook 13.15.
16.00.
101 Dalmatiërs al., wo 13.15.
ODEON 4 Riksbioscoop
The Crow 16 jr., dag. 11.45, 14.15,
16.45, 19.15,21.45.
Werk van Dali, tot en met 27 augustus te zien in de Beurs van Berlage.
heeft zich toen een eigen identi- noemde zich de hardstwerken-
teit gecreëerd. Op 6-jarige leef- de kunstenaar van zijn tijd. En
tijd fantaseerde hij dat hij Na- vond: iedere goede schilder die
poleon was. Later meende hij echte meesterwerken wil ma-
dat hij de meest sensationele ken, zou allereerst mijn vrouw
schilder ter wereld was. Hij moeten trouwen. De liefde tus
sen hem en Gala was diep, hij
verafgoodde haar."
De tentoonstelling in de
Beurs van Berlage, Damrak 277
te Amsterdam, is te zien tot en
met 27 augustus.
LEIDEN ERNA STRAATSMA
Uit protest tegen de program
mering van Werfpop wordt za
terdag 1 juli een Leids popfesti
val gehouden in 't Breehuys,
onder de titel 'Leiden(s)weg'.
Het initiatief komt van enkele
Leidse bands die zich gepas
seerd voelen door de organisa
tie van Werfpop (9 juli).
De Stichting Werfpop liet on
langs weten dat Werfpop het dit
jaar zonder Leidse act moet
stellen omdat geen enkele loka
le band aan de kwaliteitseisen
zou voldoen. Een aantal, bij de
Leidse Vereniging voor Popmu
zikanten (LVP) aangesloten,
bands is dit in het verkeerde
keelgat gesloten.
Dennis Holswilder, een van
de organisatoren van 'Leiden
(s)weg' en bandlid van Jimmy
Hat, is 'flink pissig' over de gang
van zaken rondom de program
mering van Werfpop. „Het is
gewoon onzin wat de organisa
tie beweert. Er gebeuren juist
hele mooie dingen in Leiden."
Veel Leidse bands zijn vol
gens Holswilder ten onrechte
afgewezen als openingsact voor
Werfpop. „Sommige omdat hun
demo's niet voldoende kwaliteit
hadden. Maar dat wil natuurlijk
niet zeggen dat de band zelf
niet goed genoeg is. Het is ge
woon vrij moeilijk om als begin
nende band een kwalitatief goe
de demo te maken. Verder is er
ook een band afgewezen, 'Mini
ature horses', omdat de groep
niet Leids genooeg was. En dan
kiezen ze vervolgens Mashed
Potatoes uit Noord wijk."
Op het programma van 'Lei-
den(s)weg' staan negen bands,
die volgens Holswilder aanto
nen dat er 'wel degelijk veel
kwaliteit is'. Holswilder, die het
festival samen met Ron Doove
(van de band Lemmingz Edge)
organiseert: „Ons motto is:
wacht niet af, doe het zelf."
Leiden(s)weg begint om 15.00
uur met Geniet Ervan. Daarna
treden achtereenvolgens op: Ju
ne (16.00 uur), Barefoot Rabbit
(17.00 uur), Isis (18.00 uur), Re-
ga (19.00 uur), Nagasaki Barbe-
que (21.00 uur), Lemmingz Ed
ge (22.00 uur), Jimmy Hat
(23.00 uur) en Raaa The Seeds
(24.00 uur).