Cultuur Kunst
'Je moet de
mensen niet
overvoeren'
ewondering
ff
Abstracte kunst in alle vormen
Thomas
Tlosenboom
Querido
rs
Rory Gallagher overleden
yj
Vartinna: Finse huis-, tuin- en keukenmuziek
ijl DONDERDAG 15 JUN11995
CHEF GERT VISSER, 071 -3^
jton Opvallend aan de tentoonstelling in Stelling is de inrichting. De muren zijn nu eens niet maagdelijk wit, maar
3ar beplakt met zwarte vellen, waarop witte letters en woorden te zien zijn en waarop de schilderijen zijn beves-
RECENSIE ROOS VAN PUT
y/Éxpositie "Optical Conciousness' Te zien
25/6, do t/m zo 14-17 uur, Stelling
Gallery, Kruisstraat 1 b. Leiden
linnen de hedendaagse schil-
lerkunst zie je veelvuldig figu-
atieve, abstracte, geometrische
3se if bijvoorbeeld landschappelij-
ce schilderijen. Bij Stelling Gal-
der ery is nu een expositie te zien
D lie compleet bestaat uit ab-
tract werk. De samensteller
•an de tentoonstelling 'Optical
nciousness' (optisch bewust-
ijn), Willem Sanders, nodigde
le kunstenaars Willy Heeks,
txel Kasseböhmer, Mark Out
ers, Sen Shanahan en Henri
ipaeti uit om samen met hem
e exposeren.
'Schilderen is een methode
>m het persoonlijke, het private
:n tegelijkertijd het universele
zijn roman Gewassen vlees
(Libris Literatuur Prijs 1995)
bij Boekhandel De Kier
Nieuwe Rijn 45
foto henk bouwman
René Froger bespeelt hal en stadion
René Froger is de eerste Nederlander van wie per jaar
een half miljoen cd's over de toonbank gaan. Vijf jaar ge
leden huurde hij Carré af. Hij hoopte dat er genoeg kaar
ten werden verkocht om uit de kosten te komen. Het
werden vier uitverkochte concerten. Eind vorig jaar stond
hij tien avonden achter elkaar in een uitverkocht Ahoy'.
Voor de twee concerten die hij later deze maand in De
Kuip geeft, zijn bijna alle 120.000 kaarten verkocht.
BEELDENDE KUNST
n deze rubriek komen al of
niet bekende
streekgenoten aan het
woord die, hetzij direct,
Jhetzij zijdelings met kunst
en cultuur te maken
lebben. Ze praten over een
kunstvoorwerp, een
kunstuiting waaraan ze
bijzondere waarde
echten. Van de snuifdoos
van oma tot het
grijsgedraaide muziekstuk
■in alles wat daar tussen zit.
Vandaag spreekt Connie
ran Driel, directeur van het
"entrum Beeldende Kunst
aar bewondering uit voor
torso's: „Een compleet
beeld vind ik eigenlijk niet
zo mooi.'
Ik heb al jaren
bewopdering voor
torso's. Als ik in het
buitenland naar een
oudhedenmuseum
f een tentoonstelling ga dan
Ja rek ik altijd weer het eerst naar
3fle torso's. Wat ik er zo
'ijzonder aan vind is dat alle
éxpressie en dynamiek in dat
ine stuk moet plaatsvinden. Er
u sgeen mogelijkheid om het in
igl le handen of in de kop te
47«|eggen.
en compleet beeld vind ik
H igenlijk niet zo interressant.
Mijn oog wordt toch altijd weer
'aar een detail getrokken. In
veJen Soeie torso vind ik de
^ssentie van de
j( 'ldhouwkunst.de
cW choonheid van het métier, het
573 neest tot uitdrukking komen.
)e mooiste torso's vind ik die
vaarin een zekere abstractie zit.
e moeten niet te gemodelleerd
ijn, niet glad, te afgemaakt. Als
precies de spiermassa's ziet
ra*tten, zoals in de beelden van
Jodin, vind ik het minder,
iinds de Renaissance is de torso
!52lfS ze^stancl'8e kunstvorm
Jeoefend. Maar in de musea
irui and je natuurlijk vooral oude
tukken, die in de loop van de
éschiedenis armen en benen
^ajt zijn geraakt. In het Leidse
11 lijksmuseum van Oudheden
laat een heel mooi exemplaar,
ijf I üe niet als torso gemaakt is,
'an de Griekse godin Aphrodite.
direct weer te geven'. Willem
Sanders spreekt hier over ab
stracte kunst. Om abstracte
kunst te kunnen maken moet
een hedendaagse kunstenaar
beschikken over een 'optisch
bewustzijn'. Volgens Sanders is
het abstracte denken, naast het
geheugen van de mens, een van
de meest onderschatte kwalitei
ten van de menselijke intelli
gentie.
Veel mensen hebben de be
hoefte om abstracte kunst te
verklaren, of om in de abstractie
vormen te zien die zij kennen
uit het dagelijks bestaan. Het
zoeken naar een 'herkenbaar
iets' is bij abstracte kunst echter
riiet een noodzaak om te erva
ren waarmee de schilder bezig
is. Het onder woorden brengen
van een abstract schyjderij is,
anders gezegd, nutteloos. Veel
belangrijker is te kijken en te
voelen, bijvoorbeeld de sfeer te
ervaren die een abstract schil
derij bij je oproept. Dat is ook
waarom abstracte kunst bij veel
mensen veel meer tot de ver
beelding spreekt dan bijvoor
beeld een figuratief schilderij.
Binnen abstracte kunst doen
zich vele vormen voor. De een
werkt met een dynamische
compositie: je oog wordt van
het ene gedeelte van het schil
derij in een snel tempo naar het
andere gedeelte geleid. Weer
een ander laat zijn werk bestaan
uit verschillende lagen verf,
waarbij dieptes op het platte
vlak worden gesuggereerd door
bijvoorbeeld uiteenlopende
lichte en donkere vlakken in de
compositie bij elkaar te bren
gen. De variëteit van abstracte
kunst is nu in alle vormen bij
Stelling Gallery te zien.
HILVERSUM TON OUWEHAND
„Nederland bracht nog niet eer
der zo'n succesvol artiest voort.
Maar de 34-jarige Froger zelf
blijft er vrij nuchter onder: „Ik
zeg altijd maar: iemand moet
de eerste zijn.Ik ben een artiest
die overal bij betrokken wil wor-
overleden en bluesgitarist presenteerde
zichzelf graag als een 'anti-ster'.
Hij kreeg succes met zijn groep
Taste, die hij in 1966 in de Star-
Club in Hamburg voorstelde.
Aan het eind van de jaren '60
concurreerde Taste met de
groep Cream op de hitlijsten.
Gallagher maakte een tiental al
bums.
De Ierse rockgitarist Rory Gal
lagher is gisteren overleden aan
de gevolgen van een levertrans
plantatie. De 46-jarige musicus
had de ingreep enkele weken
geleden ondergaan. De in Cork
geboren rock 'n roll-, country-
WAARDENBERG
DE JONG
met hun programma
'NAGGELWAUZ'
i
s
—4" r' -
De verleidende kracht van
Twee Theater Schoffies
(Trouw)
'De strijdtonelen zijn zonder
uitzondering hilarisch, en
dragen het herkenbare
Waardenberg en De Jong
stempel' (De Volkskrant)
'Waardenberg en De Jong
opwindend en onvoorspelbaar.
...weer een onvergetelijke
voorstelling' (Alg. Dagblad)
Maandag 19 juni t/m
donderdag 22 juni, 20.15 uur
ER ZIJN NOG KAARTEN!
LEIDSE SCHOUWBURG
tel. 071-131943/131944
den. Als ik op de bühne sta, ben
ik de verantwoordelijk voor wat
er gebeurt. Dus ik wil ook weten
wat er om me heen allemaal
speelt. Dat varieert van de rok
jes van de Frogettes tot de mu
ziekstandaards. Ik wil alles van
tevoren weten. Ik wil helemaal
verantwoordelijk zijn voor het
produkt René Froger."
Froger zegt ervoor te zorgen
dat hij zorgvuldig met zijn suc
ces omgaat. „Je moet je popula
riteit niet te veel uitbuiten. Kijk,
als ik zaterdag in Hengelo op
treed, dan moet ik volgende
week woensdag niet weer in
Hengelo gaan zingen. Je moet
de mensen nooit overvoeren. Ze
moeten niet het gevoel krijgen
van: die Froger, we hebben het
wel een keer gezien. Je moet
goed omgaan met de repertoi
rekeuze, met de show. Hoe?
Mijn eigen gevoel is de beste
graadmeter."
Kind maken
Manager John van Katwijk en
musicus Marcel Schimscheimer
schrijven het meeste repertoire
voor Froger. „Dat spelen ze
even voor. Als ik het twee keer
heb gehoord, dan weet ik het
meestal wel. Negen van de tien
keer is het meteen goed. Er zit
ten wel eens regeltjes bij die ik
m'n strot niet uit krijg, maar
dan bouwen we dat om tot ie
dereen gelukkig is. Als je in een
studio staat en je ziet dan twee
Die vind ik heel mooi. Ik heb er
jaren terug al eens een foto van
gemaakt. Als ik in het museum
ben moet ik er ook altijd even
naar kijken. Hij staat in een zaal
op de begane grond. Toen ik er
laatst kwam was het spotje er af
gehaald. Verdorie, dacht ik, hij
staat nu veel teveel in het
donker.
Thuis heb ik twee torso's. De
mooiste vind ik die van een
meisje. Het is een bronzen
torso. Mijn vriend heeft hem
gevonden op een rommelmarkt
en voor mij meegenomen. Op
een keer kwam er een collega
van hem bij ons thuis en zei:
dat beeld heeft een vriendin van
mij gemaakt. Dat was wel heel
toevallig.
Die vriendin is Eja Siepman van
den Berg. Ze woont in
Friesland. Die collega heeft haar
opgebeld en gezegd: joh, er
staat hier een beeld van jou.
Haar reactie was: dat kan
helemaal niet. Ze bleek precies
te hebben bijgehouden waar
haar werk naar toe is gegakn.
Later is de beeldhouwster, toen
ze een keer hier in de buurt
was, langs geweest. Toen bleek
dat het beeld toch echt van haar
was. Hoe het precies zit is niet
meer na te gaan. Maar,
waarschijnlijk is het een vroeg
werk van haar geweest, heeft ze
het afgietsel niet goed genoeg
gevonden en het beeld
weggedaan om te laten
omsmelten. Ze was
niet teleurgesteld dat
haar werk ongewild
toch is blijven
bestaan. Toen ze het
terug zag vond ze het
eigenlijk best een
goed beeld.
TEKST «JAN RUSDAM
René Froger: „Die danseressen met hun bh los, sigaret in de mond, breiwerkje. Die wereld achter het podium
vond ik heerlijk." foto pr
mensen achter zo'n ruitje. Als ik
zie dat ze achter dat glas staan
te swingen, dan vind ik dat pret
tig"-
„In een studio ben je bezig
een kind te maken. Want als het
eenmaal in een cd-doosje zit,
dan moet je daar je leven lang
mee doen. Ik kan moeilijk tegen
vierhonderdduizend mensen
zeggen dat ik een regeltje eigen
lijk anders had willen zingen.
Ik heb ook wel gehad dat ik
twee optredens achter m'n kie
zen had en dat ik om twee uur
's nachts de producer belde.
'Ben je wakker? Knal de band er
maar op want ik heb het gevoel
dat we dat liedje nu moeten op
nemen'. Toen was mijn stem zo
lekker los. Klonk lekker hees. Zo
heb ik 'We're all alone' ingezon
gen."
Kick
„Vanaf mijn zeventiende zing
ik. Toen ik een jaar of twintig
was, heb ik twee maanden in
het Lido gewérkt. Tenminste,
het zouden twee maanden wor
den en het werd vier jaar. In die
tijd kwam ik erachter dat ik echt
de muziek in wilde. Dat was
mooi. Waanzinnig. Een groot
orkest op de bühne, twintig
danseressen, goochelaar Ri
chard Ross, Mini Maxi. René
heette ik, zonder achternaam.
Ik stond aangekondigd als 'Spe
cial Guest'. Twee liedjes voor de
pauze en twee erna. En aan het
eind een 'tableau de Ia troupe
„De eerste keer durfde ik de
mensen helemaal niet aan te
kijken. Maar toen ik daar over
het podium liep, dacht: ja, dat is
't wel. Dat vak wil ik in. En dan
die muffige lucht van kleedka
mers. Daar zaten die danseres
sen met hun bh los, sigaret in
de mond, breiwerkje en dan
zeggen van: Ja, over tien minu
ten moeten we op. Die wereld
achter het podium vond ik,
heerlijk."
„Ik heb het gevoel dat ik op
een ladder sta waarvan ik niet
weet hoe hoog die is. Ik weet
niet waar die ophoudt. De men
sen denken welecns dat het na
die concerten in de Kuip afgelo
pen is. Maar ik ben net begon
nen. Nederland is nog niet van
me af. Het is een kick als er zo
veel mensen naar je komen kij
ken. Eigenlijk komen die men
sen naar een feestje. En daar
ben ik ook. Ik ben uitgenodigd
op mijn eigen feestje."
RECENSIE ERNA STRAATSAAA
Vartinn^; gezien 14/6, LVC, Leiden. Nog
te zien 15/6, Melkweg (Amsterdam) en
16/6 Vredenburg, Utrecht.
Drie meisjes in wijde omajur
ken die gelijktijdig keurige
danspasjes maken. De zange
ressen van Vartinna stralen een
onbevangen vrolijkheid uit die
de meeste popmuziek vreemd
is. De Finse band maakt dan
ook geen echte popmuziek. De
liedjes die het olijke trio zingt
zijn Karolische traditionals, be
geleid door folk- en rockmuzi-
kanten.
Vartinna vindt haar oor
sprong in een folkloristisch
meisjeskoor dat ooit uit twintig
leden bestond.De heldere, hoge
meisjesstemmen zijn het han
delsmerk van Vartinna.
De vrolijkheid van de band is
aanstekelijk, maar het optreden
heeft tegelijkertijd iets heel trut
tigs. De zangeressen hebben
een presentatie a la Frizzle
Sizzle. Bijna de hele avond heb
je het gevoel of je naar een Fin
se voorronde van het Eurovisie
Songfestival zit te kijken.
De heldere, toonvaste stem
men zijn weliswaar bijzonder,
maar in veel snelle liedjes ko
men ze niet zo tot hun recht.
Hoogtepunten van het concert
zijn de wat langzamere num
mers, waarin de stemmen veel
beter uitkomen. Dat gebeurt
vooral in de paar a-capella-
nummers die ten gehore wor
den gebracht.
Na afloop blijft de vraag han
gen hoe een band als Vartinna
in Nederlandse uitvoering zou
klinken. Stel je voor: drie Frizzle
Sizzle -meisjes die Neder
landstalige huis-, tuin- en keu
kenliedjes zingen. Je zou er
waarschijnlijk niet voor naar het
LVC gaan.
BIOSCOPEN
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
LEIDEN
LIDO 1, 2, 3, 4 en STUDIO tel: 071-
124130/133210, Steenstraat 39.
LIDO 1
Bad Boys 16 jr., dag 18 45,
21.15; vrza zo woe ook 14.15.
LIDO 2
101 Dalmatiêrs al vr za zo woe
14.30.
Pret-è-Porteral., dag. 18.45,
21.15.
LIDO 3
Richie Rich al., vr za zo woe 14.30
Nostradamus 16 jr., dag. 18.45,
21.15
LIDO 4
Streetfighter 12 jr., dag. 18.45; vr
za zo woe ook 14.30.
Forrest Gump al., dag. 20.45.
STUDIO
Jungle Book al., dag. 18.45; vr za
zo woe ook 14.30.
Rol? Roy 12 jr., dag. 20.45.
LUXOR tel: 071-121239. Stationsweg
TRIANON tel: 071-123875. Bree-
straat 31
Don Juan do t/m woe 19 30, 21.45.
Little Women do t/m woe 19.30,
21.45.
KIJKHUIS tel: 071-142895, Vrou
wenkerksteeg 10.
Muriel's Wedding do t/m woe
19.30,21.45.
Pulp Fiction do t/m zo 20.00.
Priest ma 20.00,22.15
The Shawshank Redemption di
20.00.
Into the West woe 20.00, 22.15.
LVC tel: 146449, Breestraat 66.
Heavy Metal do 20.00.
The Losers vr 20.00
Demon Seed za 20.00.
ALPHENAAN DEN RUN
EUROCINEMA tel: 01720-20800,
Van Boetzelaerstraat 6
Streetfighter 12 jr., dag. 18.45,
21.15; za zo woe ook 13.45, zo ook
16.15.
Bad Boys 16 jr., dag. 18.45,
21.30; za zo woe ook 13.45, zoook
16.15.
Outbreak 12 jr.. dag. 18.45,21.30;
za zo woe ook 13.45, zoook 16.15.
Nell al dag. 21.00.
101 Dalmatiêrs al., dag. 18.30; za
zo woe ook 14.00, zoook 16.15.
VOORSCHOTEN
KINDERBIOSCOOP CC tel: 071-
790698, Prinses Mari|kelaan 4.
Blinky Bill, het koalabeertje al..
Ned. gespr., za zo woe 14.00.
Sjors en Sjimmie en het zwaard van
Krijn al., Ned. gespr., za zo woe
15.30.
DEN HAAG
ASTA 1 tel: 070-3463500, Spui 27.
Don Juan al., dag. 13.15, 16.00,
18.45,21.30.
ASTA 2
The Brady Bunch movie al., dag
13.15, 16.00, 18.45,21.30.
ASTA 3
Kiss of Death 16 jr., dag. 13.15,
16.00,18.45,21.30.
BABYLON 1 tel. 070-3471656, naast
Centraal Station.
La Reine Margot 16 jr., dag. 13.15,
16.30.20.30
BABYLON 2
Pret-a-Porteral., dag. 13.15,
16.00, 18.45,21.30.
BABYLON 3
Farinelli, il Castrato 16 jr., dag,
18.45, 21.30; do vrmadiook
13.15, 16.00.
DeTasjesdief al., za zo woe 13.15,
16.00.
METROPOLE 1 tel. 070-3456756,
Carnegielaan 15.
Outbreak 12 jr., dag. 13.15, 16.00,
18.45.21.30
METROPOLE 2
Nostradamus 12 jr.. dag. 18.45,
21.30; do vr ma di ook 13.15,
16.00
METROPOLE 3
Rob Roy 16 jr., dag. 13.15, 17.00,
20.30
METROPOLE 4
Boys on the Side 12 jr., dag. 18.45,
21.30; dovr ma di ook 13.15,
16.00.
Richie Rich al., za zowo 13.15,
16.00.
METROPOLE 5
Forrest Gump 12 jr., dag. 21.30.
101 Dalmatiêrs al., dag. 13.15,
16.00, 18.45.
MOVIEWORLD Kurhausweg 2 tel
070-3515738, reserveren tel: 070-
3515778
Rob Roy 16 jr., dag. 12.20. 15.20.
18.20.21.30.
The Jungle Book al., dag. 13.30,
16.00, 18.30.
Don Juan al., dag. 16.50, 19.00,
21.20.
Outbreak 12 jr., dag. 13.20, 16.10,
18.50,21.40.
Streetfighter 12 jr., dag. 16.55,
22.55.
Malice 16 jr., dag. 21.15.
Kiss of Death 16 jr., dag. 19.25,
22.05.
Muriel's Wedding al dag. 14.30,
17 00.
101 Dalmatiêrs al., dag. 12.40,
14.50.
Nostradamus 12 jr., dag. 19.35.
Richie Rich al., dag 12.30, 14.40
Walhalla 12 jr., dag. 21.10
Bad Boys 16 jr., dag. 14.00,
16.40, 19.15,21.50.
The Brady Bupch movie al., dag
12.10, 14.20, 16.30, 18.40,
21.00.
ODEON 1 tel. 070-
3462400/3462401. Herengracht
13.
ODEON 3
The Jungle Book al., dag 18.45,
21.30; do vr ma di ook 13.15.
16 00.
101 Dalmatiêrs al., wo 13.15.
ODEON 4 Riksbioscoop
The Crow 16 jr., dag. 11.45,
14.
1 Crow 16 jr., dag 11.45,
15, 16.45, 19.15, 21 45.
HAAGS FILMHUIS tel: 070
3656030, Spui 191.
Dood in Venetië 16 jr., dag. 19.30.
Priest 16 jr., dag. 22.00.
