Nachtje slapen in het museum
- Shakespeare in Bollenbad
1
Kolderieke schipbreuk
Cultuur Kunst
Cléopatra in Oudhedenmuseum
Jet Black Joe: veelzijdige IJslanders
Cooper: matte podiumpresentatie niet boeiend genoeg
Glansrijke vertolking
Elgar en Dvorak
AAANDAG 12 JUNI 1995
ii
kg leiden 'Midzomernachtdroom' van William Shakespeare werd dit
«j weekeinde opgevoerd op een wel heel bijzondere locatie: in en rond
vil| het sportfondsenbad Het Bollenbad in Noordwijk. Eén van de sce'nes
si) speelde zich af op een vlot in het zwembad. De Noordwijkse toneel-
va| vereniging Louis Bouwmeester vierde met deze voorstelling haar 50-
i jarig jubileum. foto holvast/mark lamers
Verrekijkers, zaklantaarns en slaapzakken op de Japanafdeling van Volkenkunde
Je slaapzak neerleggen in de Japanse zaal, onder het oog van vijf boeddha's, alsof het de gewoonste zaak van de wereld is. foto loek zuyderduin
1 muziek
:i recensie li dy van der spek
pe Schipbreuk van Johan Wagenaar naar
het gelijknamige gedicht van De School-
meester, Geographical Fugue van Ernst
Toch door de Schola Cantorum van de
leidse Studenten Ekklesia, Beatle Songs en
ledjes van Simon Garfunkel door het
leugdkoor 'Opmaat' van de streekmu-
f' kschool Leiden. Solisten. Diane Ver-
Ddt, sopraan, Ludwig van Gijsegem, te-
ror, Lieu\ye Visser, bas. Slagwerk, Ton van
der Loo, piano, Paula Bogers. Alles staat
onder leiding van Wim de Ru. Gehoord:
10/6, Hooglandse kerk, Leiden.
Waar te beginnen bij zo'n geva-
e ieerd programma? Het kinder-
v (oor van de Streekmuziek-
i ichool heet niet voor niks 'Op-
-maat', het begin van een mu-
I dekstuk dat in zijn maat nog
d niet 'volwassen' is, maar op die
i plaats onvervangbaar. Dat liet
ti'Opmaat' horen ook! Glashelde-
i| e zuivere sopranen, een paar
u inthousiaste jongenssopranen,
il letrouwbare 'alten' die nog wel
dian kracht moeten winnen. Dit
lo ;oor zingt (gelukkig) niet als het
i Dverbekende 'Kinderen voor
i (inderenkoor', dat zo griezelig
n»an onderaf glijdt van noot naar
lijioot (en denkt dat het zo
ïoort). Nee, elke toon wordt
lban boven gepakt zodat elk lied-
transparant en fris klinkt.
5 Lchter dit zingen steekt een vi-
i iet en die komt van. dirigent
t /Vim de Ru die ook garant stond
oor de uitvoering van de dave-
ende dolkomische'cantate 'De
ichipbreuk' van Johan Wage-
iaar.
De inhoud is van het begin
tot het eind kolderiek met ou
derwetse drakerig lange zinnen.
Onder de woorden schreef
Wagenaar een gigantische
'symfonische' pianopartij met
een ouverture vol bravoure en
door het hele stuk heen de
meest ingewikkelde grote ak
koorden. Paula Bogers nam de
ze macro-klus voor haar reke
ning. Haaf dynamiek is plas
tisch. Inspelend op koor en so
listen en niet in de laatste plaats
op het talrijk publiek, was Bo
gers de ster van de avond.
Het koor was onder de han
den van Wim de Ru in topvorm.
Er werd vrolijk, goed articule
rend in een uitgelezen tempo,
beeldend en spetterend gezon
gen. Wat geeft dan nog een
foutje?
Drie solisten die druppelsge
wijs aanmonsterden, deelden
letterlijk lief en leed in deze mi
sère: Lieuwe Visser met zijn
glanzend donkerbruine bas,
Ludwig van Gijsegem met een,
voor deze keer,.lekker brallende
opera-achtige tenor en de so
praan Dia'ne Verdoodt zong als
een nachtegaal, buigzaam, kris
talhelder, geestig.
En nu riog het schaap met vijf
poten, Ton van der Loo, die op
z'n eentje voor vijf slagwerkers
stond, maar ook hier alles wel
aan boord. Tegelijk trommelen,
slaan, fluiten, klepperen en
strikt in de maat blijven, is al
leen aan professionals als Van
der Loo voorbehouden.
Slapen we vannacht in Ja
pan of in Djenné? Van zul
ke vragen krijgt een groot
mens grijze haren. Kinde
ren beslissen volkomen
vanzelfsprekend. Althans
die kinderen die lid zijn ge
worden van de 'Verrekij
kersclub', de Kinderclub
van het Rijksmuseum voor
Volkenkunde. De 52 geluk
kigen die de eerste bijeen
komst van deze club
mochten meemaken, lo
geerden van zaterdag op
zondag in het museum.
leiden susanne lammers
In de Japanafdeling of in de Dj-
ennézalen mochten ze hun
slaapzak neerleggen alsof het de
gewoonste zaak van de wereld
was. Nu was dat, vergeleken
met de andere spannende din
gen die ze ervóór meemaakten,
ook niet zo bijzonder meer. Na
tuurlijk lig je niét elke nacht tus
sen de vitrines met heel kostba
re voorwerpen in een gebouw
dat elke andere nacht herme
tisch gesloten is. Maar na een
tocht door de opslagruimtes en
kelders van het museum,
slechts bijgelicht door het
schijnsel van je zaklantaarn, is
alles gewoon.
Om half vijf werden de kinde
ren ontvangen, kregen een gou
den naambordje in de vorm van
een Afrikaanse vaas en dropten
hun slaapspulletjes in de film
zaal. Samen met pap of mam
iets drinken, een stuk spekkoek
en een praatje en dan hup, een
Balinese dans instuderen met
Arnaud (Kokosky Deforchaux)
of een Gamelan-orkest vormen
onder leiding van Henry (Nagel-
berg) of Afrikaans koken met
Anna (Hottentot).
De meeste kinderen kiezen
voor het laatste. Hiervoor hoe
ven je schoenen niet uit. Ze
hakken, raspen, roeren, dekken
en versieren de tafels. Intussen
studeert de rest de voorstelling
in. Na de Kontomire Forowe
(een soort Afrikaanse spina-
zieflap), de gemarineerde kip
met geraspte cassave wortel uit
de oven en een groente-rata-
touille laten de artistiekelingen
zien en horen wat ze kunnen.
Spinnen
In de blauwe zaal vol rood-met-
gouden instrumenten klinkt een
krijgsdans: „Mooi, maar mijn
oren trillen zo." Samen met Ar
naud dansen even later tien
meisjes en een jongen, in
sarongs en bloemen in het haar,
eert pendel. Deze welkomstdans
voor de goden vraagt om gratie.
Vingers en tenen in moeilijke
bochten, gelukzalige glim
lachjes en een bloemenregen
die neerdaalt op de aandachtige
toeschouwers.
De bestuursleden van de Ver
rekijkersclub zijn nog niet geko
zen of er duikt een werkster op.
Geen gewone werkster, maar
eentje die een programma had
bij dé VPRO op zondagochtend.
Dwalen en dweilen door de
Tropen. Edith werkte in het
Tropenmuseum in Amsterdam,
maar kent ondertussen ook dit
museum van haver tot gort en
stelt een kijkje op de geheime
plekken voor. Zij weet hier
overal de weg want waar spin
nen en stof zitten, daar mag zij
ook komen.
Haar rondleiding is erg nuttig,
want zo kan er meteen eens
goed gezocht worden naar een
koperen armband die verdwe
nen is. Die armband was ge
maakt in 1547 in Djenné. En de
directeur was er zeker van dat
een kind die meegenomen had:
kinderen weten immers best
dat er waardevolle spullen in
een museum liggen.
Grote verontwaardiging over
zo'n beschuldiging. De een
werpt tegen dat hij nooit wat
weet, een ander meent dat de
directeur voor die veronderstel
ling moet worden doodgescho
ten. De gemoederen bedaren al
snel op de donkere, steile trap
die naar de kelders voert. In een
hoekje van een van de lange
gangen woont een kwaadaardi-
muziek
recensie» hans keuzers
Jet Black Joe. Gezien: 11 /6, LVC, Leiden.
IJsland bood de popwereld eerst
The Sugarcubes, later gevolgd
door de succesvolle solocarrière
van de zangeres van de band,
het kleine opdondertje Björk en
daarna.... eigenlijk helemaal
niks.
Jet Black Joe is de eerste band
die IJsland eindelijk weer eens
een grote naam aan het popfir
mament kan gaan geven. Het
concert gisteravond in het LVC
stond bol stond van spanning,
variatie en experimenteerdrift.
Met opener 'Motormaniac'
zat de groep ogenschijnlijk in de
cliché-matige hardrock/metal-
Schilderijen
Mesdag gestolen
den haag anp
Uit het museum Panorama
Mesdag in Den Haag blijken af
gelopen vrijdag twee schilderij
en van H.W. Mesdag te zijn ge
stolen. De politie heeft geen
idee van de waarde van de twee
kleine schilderijen en wat zij
voorstellen. De diefstal heeft tij
dens de openingsuren plaatsge
vonden. De schilderijen zaten
in een hangende vitrinekast die
met een kunststof plaat was af
gedekt. Die plaat is verwijderd
waardoor de dieven bij de schil
derijen konden komen.
ge Balinese heks. Zij beschikt
over sinistere krachten en dat is
geen sprookje. Het is hier de Ef-
teling niet, zegt Edith kwaad.
Griezelig
„Ik mag nergens aankomen",
bezweert iemand zichzelf. De
verleiding om eventjes aan de
heks te voelen is inderdaad erg
groot. Ineens staan we toch in
een gewoner stuk van het mu
seum. Maar de bibliotheek
heeft door de vreemde route en
de duisternis toch ook iets grie
zeligs.
De volgende stop is de Japan
se zaal, waar vijf boeddha's te
vreden glimlachen. „Als je er
lang naar kijkt," zegt Edith,
„word je heel rustig." Maar mis
schien moet je wel een zuiver
geweten hebben, om hun aan
blik te kunnen verdragen. Want
hier heeft de armband-dief zijn
buit verstopt. Drie hoeraatjes
sound te graaien, maar de ver
rassende rustige break in het
nummer vermoedde eigenlijk al
een halve parodie. Ronduit psy
chedelisch kwam de groep door
met 'You ain't here'. Het lang
gerekte Deep Purple-intermez
zo was wellicht een beetje te
veel van het goede, maar de ge
dreven zang en vooral de inten
siteit van het nummer vergoed
de heel veel.
'Hey Hey Hey' is een lekker
rockstampertje en met 'This is
the way it is' en de single 'Hig
her and Higher' slaat de groep
dan weer een meer poppy-rich-
ting in. Om de cirkel rond te
maken speelt de band aan het
eind een wat heavier song: 'Ani
mal'
Gitarist Ragnarsson is met
muziek
recensie lidy van der spek
William Byrd Vocaal Ensemble o.l.v. Nico
van der Meel zingt 'Himmelhoch jauch-
send, zum Tode betrübt'. Gehoord: 11/6,
Oude Vest-kerk, Leiden.
Al lijkt het motto er met de ha
ren bij gesleept, William Byrd
was weer onovertroffen.
De glansrijkste blokken waren
Elgar en Dvorék. Dat was niet in
eerste instantie om de muziek,
het lag aan de plaatsbepaling
van de koorleden. In de traditio
nele opstelling, vanuit de zaal
gezien links de sopranen en de
tenoren, rechts de alten en de
bassen, kwamen de stemsoor
ten veel meer tot hun recht. Zel
den hoorde ik "zulke delicaat
zwevende sopranen, heldere te
noren, diep resonerende bassen
en warme alten. Vooral in de
liederen van Elgar, beslist geen
opwarmertjes, ontstond onder
de kunstzinnige handen van Ni
co van der Meel, die elke emotie
in bezwerende gebaren schier
voorschildert, een geheel tran-
parant uitgesponnen kantwerk
voor Mariska, die de directeur
van het museum morgenoch
tend gelukkig zal maken.
Het volgende hoogtepunt is
de schepenzolder. Hier staan
boten van over de hele wereld
en modellen van Indonesische
huizen. Een paar meisjes staan
te overwegen ofNiet echt
geschikt voor barbies," haalt
een jongen ze uit de droom.
Het is inmiddels elf uur: tijd
voor een slaapmutsje in het
museumcafé en dan afreizen
naar Afrika of Japan. Voor het
slapen wordt er een bij de om
geving passend verhaal verteld,
's Ochtends moet je weer fris
zijn om zoveel mogelijk stem
pels in je net-echte paspoort te
verzamelen en je hand moet
vast genoeg zijn om er net zo'n
mooie handtekening in te zet
ten als de directeur.
helm op als een soort motor
muis verkleed en aan hèt eind"
van het nummer springt hij nog
even in het publiek en laat zijn
gitaar vervaarlijk ronddraaien.
Nadeel bij Jet Black Joe is dat
de nummers nogal afgeraffeld
worden, en dat de breaks soms
wel erg nonchalant tot stand
komen. De afwisseling van stij
len is de kracht maar tevens ook
de zwakte. De veelheid van stij
len vraagt een uiterste inspan
ning van het publiek dat vaak
op het verkeerde been wordt
gezet en soms nogal wat muzi
kaal moet incasseren.
Het ruwe diamantje uit IJs
land is zonder meer veelbeló-
vend maar is voor de doorbraak
voor het grote publiek, vrees ik,
eigenlijk nog te weinig gepolijst.
van op elkaar afgestemde pas
teltinten, wellicht het mooiste
van dit zondagmiddagconcert.
Ook in Dvorék was er die lich
te toets, voor de buitenstaander
een vanzelfsprekend authentie
ke uitspraak, met prachtig zach
te klanken en een verrassende
timing. In Van der Meels koor
kan elk woordje huppelen, en
met evén veel gemak aan een
fluweelzachte draad geregen
worden.
In Cornelius (1824-1874),
Brahms en Diepenbrock werd
het ensemble versterkt en ge
splitst' tot een dubbelkoor. Alle
stemsoorten stonden nu (vast
en zeker heel uitgekiend) door-
elkaar. Een cantus firmus wordt
omrankt door een prachtig krul
lende melodie, de twee koren
gooien elkaar de bal toe in vraag
en antwoordspelletjes, echo-ef
fecten, in canon-achtige passa
ges, dialogen, maar ook worden
er diverse melodieën knap en
spannend in elkaar gevlochten.
Toch blijkt de stemkwaliteit in
deze opgesplitste versie sterk
aan homogeniteit in te boeten.
chef gert visser. 071 -356441
BIOSCOPEN
LEIDEN
LIDO 1,2, 3, 4 en STUDIO tel: 071-
124130/133210, Steenstraat 39.
LIDO 1
Bad Boys 16 jr., do 20.00, verder
dag. 18.45, 21.15; vrza zo woook
14.15.
101 Dalmatiërsal., vrza zowo
14.30.
LIDO 2
Pret-è-Porter al., do 20.00, verder
dag. 18.45,21.15.
LIDO 3
Richie Rich al., vr za zo wo 14.30.
Nostradamus 16 jr., do 20.00; ver
der dag. 19.00,21.15.
LIDO 4
Streetfighter 12 jr., dag (beh. do)
18.45; vr za zo woook 14,30.
Forrest Gump al do 20.00; verder
dag. 20.45.
STUDIO
Jungle Book al., dag (beh. do)
18.45; vr za zo wo ook 14.30.
Rob Roy 12 jr., do 20.00; verder
dag. 20.45.
LUXOR tel: 071-121239, Stations
weg 19.
Outbreak 12 jr., do 20.00; verder
dag. 18.45, 21.30; zo ook 14.30.
TRIANON tel: 071-123875, Bree-
straat 31.
Don Juan t/m wo 19.30, 21.45.
Immortal Beloved t/m wo 19.30,
21.45.
KIJKHUIS tel: 071-142895, Vrou
wenkerksteeg 10.
Nell t/m wo 19 30, 21.45.
Conquest of Paradise wo 20.00.
ALPHEN AAN DEN RIJN
EUROCINEMA tel: 01720-20800,
Van Boetzelaerstraat 6.
Streetfighter 12 jr., dag. 18.45,
21.15;ma woook 13.45;ma ook
16.15.
Nell al., dag. 18.45, 21.15; ma wo
ook 13.45; ma ook 16.15.
Outbreak 12 jr., dag. 18.45, 21.30;
ma wo ook 13.45; ma ook 16.15.
Forrest Gump al., dag. 20.30.
101 Dalmatiërs al., dag. 18.30,-ma
wo 14.00; ma ook 16.15.
VOORSCHOTEN
KINDERBIOSCOOP CC tel: 071 -
790698, Prinses Marijkelaan 4.
Blinky Bill, het koalabeertje alNe-
derl. gespr. ma di wo 14.00.
Kuifje en het Haaienmeer al., ma di
wo 15.30.
DEN HAAG
ASTA 1 tel: 070-3463500, Spui 27.
Don Juan al., dag. 13.15, 16,00,
18,45, 21.30.
ASTA 2
Kiss of Death 16 jr., dag. 13.15,
16.00, 18.45,21.30.
ASTA 3
Rob Roy 16 jr., dag. 13,15, 16.30,
20.30.
Legends of the Fall 12 jr., dag.
21.30.
BABYLON 1 tel. 070-3471656, naast
Centraal Station.
Pret-a-porteral., dag. 13.15,
16.00, 18.45,21.30.
BABYLON 2
Farinelli il Castrato 16 jr., dag.
13.15, 16.00, 18.45, 21.30.
BABYLON 3
Forrest Gump 12 jr., dag. 20.30
De Tasjesdief al., za t/m wo 13.15,
16.00.
METROPOLE 1 tel. 070-3456756,
Carnegielaan 15.
Rob Roy 16 jr., dag. 13.15, 17.00,
20.30.
METROPOLE 2
Nostradamus 12 jr., dag. 13.15,
16.00, 18.45,21.30.
METROPOLE 3
Outbreak 12 jr., dag. 16.00, 18.45,
21.30
Richie Rich al., t/m wo 13.15.
METROPOLE4
Boys on the Side 12 jr., dag. 16.00,
18.45,21.30.
101 Dalmatiërsal., t/m wo 13.15.
METROPOLE 5
Muriel's Wedding al., dag. 21.30.
101 Dalmatians al dag. 13.15,
16.00, 18.45.
MOVIEWORLD Kurhausweg 2. tel:
070-3515738, reserveren tel: 070-
3515778
Rob Roy 16 jr., dag. 13.10, 16.20,
18.25, 21.20.
The Jungle Book al., dag. 13.30,
16.10, 18.35, 21.00.
Don Juan al,, dag. 12.40, 15.00,
17.10, 19.30,22.05.
Stargate 12 jr., dag. 13.50, 18.40.
Outbreak 12 jr., dag. 13,20, 16.00,
18.50, 21.40.
Streetfighter 12 jr., dag. 14.10,
16.50, 19.20, 21.55.
Malice 16 jr., dag. 21.15.
Kiss of Death 16 jr., dag. 12.30,
14.40, 17.00, 19.10,21.45.
Muriel's Wedding al., dag. 14.00,
16.30, 19.00,21.30,
AfFair Play al., dag. 16.25.
Richie Rich al., za zo 12.40,
15.00.
101 Dalmatiërs za zo 12.40,
14.50.
ODEON 1 tel. 070-
3462400/3462401. Herengracht
13.
The Jungle Book al., dag. 13.15,
16.00, 18.45, 21.30.
ODEON 3
Demon Knight 16 jr., dag. 16.00,
18.45,21.30.
101 Dalmatiërs al., wo 13.15,
ODEON 4 Riksbioscoop
Jurassic Park al., dag. 11.45,
14.15, 16.45, 19.15,21.45.
Dunya Festival
trekt zeker
125.000 bezoekers
rotterdam anp
Het voormalige Poetry Parkfes
tival in Rotterdam, gisteren voor
de eerste keer gehouden onder
de nieuwe naam Dunya Festi
val, heeft naar schatting 125.000
bezoekers getrokken. De Kunst
stichting heeft het festival sa
men met het Museum voor Vol
kenkunde georganiseerd.
Op dertien podia op drie lo-
katies rond de Euromast ston
den gistermiddag ongeveer
driehonderd artiesten en voor
drachtskunstenaars uit tal van
landen. Veel belangstelling trok
de 'storytelling-tent' evenals het
podium waarop de uitvoering
van het grote Dunya Kinderlied
werd vertolkt.
Gistermiddag zorgde de Am
sterdamse rapgroep The Os
dorp Posse voor het betere
danswerk. Dat laatste gebeurde
ook bij het podium waarop de
Turkije Special werd gepresen
teerd.
leiden Van Louis Couperus is bekend dat hij plezier had in het regisseren van 'levende schilderijen', zogeheten tableau vivants. In zijn roman
'Eline Vere' beschrijft hij een drietahtableaux, waaronder 'La Mort de Cléopatra'.
Het Louis Couperus Genootschap hield afgelopen zaterdag een literaire bijeenkomst in het Leidse Rijksmuseum van Oudheden aan het Ra
penburg. Omdat het genoemde tableau vivant zo goed past bij de Egyptische Taffeh-tempel in het museum, werd de bijeenkomst afgesloten
met een uitvoering van deze voorstelling. Tijdens het tableau droeg Evert Paul Veltkamp voor uit 'Eline Vere'. foto loek zuyderduin
recensie «johan zwaan
Concert Cooper. Gezien: 10/6, jongerencentrum De
Schuit, Katwijk aan Zee.
Het was zaterdag op z'n zachtst gezegd
een opmerkelijk schouwspel: als de to
nen van het afsluitende nummer 'Bread'
Wegsterven, staat het publiek in het Kat-
vvijkse jongerencentrum De Schuit al
Weer in kleine groepjes klaar om het ge
sprek van voor het optreden te hervat
ten. Alsof het Haags/Friese trio Cooper
voor niets op zijn strakke gitaarmuziek
heeft staan zweten. De drie ingecalcu
leerde toegiften blijven ongespeeld.
Eind vorig jaar debuteerden de uit
Friesland afkomstige, maar in Den Haag
wonende Bertus de Blaauw (drums), Re-
né van der Zee (gitaar) en Eddy van den
Ros (bas) met het album 'Do you know
not?'. De vaderlandse muziekbladen rea
geerden onverdeeld enthousiast op dit
vijfendertig minuten durende werkjê en
voorspelden de band een zonnige toe
komst. Critici loofden vooral de frisse en
eigentijdse mix van pop, punk en
(Amerikaanse) hardcore.
Deze opstekers zijn ongetwijfeld te
recht. De manier waarop de twee jaar
oude band de verschillende stijlen in el
kaar weet te vlechten is bijzonder fraai,
dynamisch en verrassend, en ook nog
toegankelijk. Deze toegankelijkheid is te
danken aan de herkenbare melodieën in
de songs en het strakke spel van de drie
voormalige Friezen.
Het is echter jammer dat de af en toe
aanstekelijke melodieën niet goed \v°r-
den ondersteund door even krachtige
zanglijnen. En dat terwijl de band zegt
bijzonder veel aandacht te besteden aan
dit onderdeel van hun muziek. Het op
vallende bij Cooper is dat de muziek in
de studio (bewust) bestaat uit een geheel
van gelijkwaardige componenten. In
strumentarium en zang krijgen geen van
beide voorrang. Dit is een keuze die de
Op CD is dit euvel door een verder
prachtige produktie van Tom Holken-
berg nog overkomelijk, maar live mani
festeert het zich naast een wat matte po
dium-presentatie des te duidelijker. Dan
heeft toch de muziek de neiging te veel
op de voorgrond te komen en de dunne
zang van gitarist René en drummer Ber
tus te verdrukken. Wat rest zijn de pom
pende hardcore-ritmes en drie goedbe
doelende muzikanten. En instrumentale
hardcore is niet bijster boeiend om naar
te kijken en luisteren, hoe afwisselend
het ook mag zijn.
William Byrd weer onovertroffen
