1 1 ïjk. j jjlK Extra troepen voor Bosnië J (rits taboe op homo-soldaten blijft 0 'JjÈ 'm§m' JLj aMÉi Dronkenschap Chroesjtsjov breekt Rusland nu lelijk op Buitenland Greenpeace bezet booreiland opnieuw Optreden Nelson Mandela lijkt lp dat van Nixon en Honecker' FDP vecht in Mainz voor naakte bestaan Onthullingen komen Major niet slecht uit pNDERDAG 8 JUNI 1995 leschonken gardisten paus slaan erop jMENa een drinkgelag in een Romeins café zijn zeven Zwit- rse gardisten van het Vaticaan op de vuist gegaan met de Itali- inse politie. Twee agenten raakten gewond en twee pauselijke irdisten werden in verzekerde bewaring gesteld. Bronnen bij p pauselijke garde verklaarden dat het Vaticaan een onderzoek il instellen naar het voorval. taven stellen Britse kroon veilig imden» Het Britse koningshuis kan gerust zijn over zijn toe- imst. In de Tower van Londen vestigden zich gisteren twee nge raven. Zolang de zwarte vogels het beroemde stadskasteel et de Britse kroonjuwelen bewaken, gaat de monarchie op het land niet ten onder, aldus een 900 jaar oude legende. De twee euwe raven kwamen overigens niet spontaan. Ze zijn een ge- henk van een Schot. De vleugels van de raven zijn gekortwiekt, un voer bestaat uit rauw vlees, met bloed doordrenkte koekjes af en toe een haasje. 'otsdam wil geen fusie met Berlijn itsdam De gemeenteraad van de stad Potsdam, dië de hoofd- ld van de op te richten nieuwe Duitse deelstaat Berlijn-Bran- ^^nburg moet worden, sprak zich gisteravond uit tegen de voor nomen fusie van de huidige deelstaten Berlijn en Branden- jrg. De motie was ingebracht door de ex-communistische Par- van het Democratische Socialisme (PDS). Daarin wordt het irlement van de deelstaat Brandenburg in Potsdam opgeroe- in bij de beslissende stemming over de fusie, die voor 22 juni Ja hét programma staat, tegen te stemmen. Dezelfde dag stemt j jk het 'parlement' van Berlijn over de fusie. inden Het Britse hooggerechtshof heeft gisteren bepaald dat et leger verboden terrein blijft voor homoseksuele mannen en Het hof sluit zich hiermee aan bij het Britse ministerie an defensie. Dat meent dat het verbod op homoseksuelen in et leger nodig is om de orde en discipline binnen de strijd- rachten te handhaven. Rechter Simon Brown bepaalde dat het [j v erbod niet in strijd is met de Britse en Europese wetgeving en at het leger daarom het volste recht heeft om homo's te weren, 'el liet hij weten dat die politiek geen lang leven meer lijkt be doren. „Het tij der geschiedenis is tegen het ministerie", zo zei 25 i- ^lanslag op leider Turkse joden ikara» Op de leider van de kleine joodse gemeenschap in de urkse hoofdstad Ankara, de scheikunde-professor Yuda Yurum, gisteren een bomaanslag gepleegd. De bom ging af toen >n arum zijn auto startte om naar zijn werk te rijden. Yurum wam er met lichte verwondingen van af. Hij werd door de racht van de explosie uit de auto geslingerd. De tot nu toe on- ekende islamitische organisatie Turks Idealistisch Commando- ger voor Sheriat heeft in een telefoontje aan de krant Hürriyet jQ everantwoordelijkheidvoorde; iederlands schip botst in Franse haven irus» Het Nederlandse vrachtschip Vesting is vanpchtend in de aven van het Noordfranse Duinkerken in botsing gekomen met e Franse treiler Le Calypso. Het Franse schip is onmiddellijk ezonken. Twee van de vier bemanningsleden zijn door een Bel- ische helikopter gered, twee anderen worden nog vermist. linton grijpt naar vetorecht M|hjngion. De Amerikaanse president, Clinton, heeft gisteren Borhëtëërst gebruik gemaakt van zijn vetorecht. Daarmee wil ^j bezuinigingen van 16,4 miljard dollar op het lopende begro- "ingsjaar tegenhouden tegen de zin van de Republikeinse meer- lerheid in het parlement. Al enkele weken geleden had depresi- vqent duidelijk gemaakt dat hij, voor het eerst in zijn ambtsperio- dit zware middel van stal zou halen. 1'vï hamburg Greenpeace heeft gisteren opnieuw geprobeerd het afzin- bevinden zich echter nog 130 ton olieresten aan boord. In de Schotse ken van het booreiland Brent Spar door Shell in de Atlantische Oce- havenstad Aberdeen wisten andere leden van Greenpeace het uitva- aan te voorkomen. Actievoerders van de milieuorganisatie bezetten ren te verhinderen van de sleepboot Smit Singapore', die het boorei- voor de tweede keer het olieplatform, dat voor de Schotse kust ligt. land moet wegslepen. foto reuter Het platform is afgeschreven en zal tot zinken worden gebracht. Er Kabinet stemt in met uitzending 170 militairen Nederland stuurt een extra contingent van 170 militairen naar Bosnië-Hercegovina. Het kabinet heeft hier gister avond toe besloten op voorstel van de ministers Voor hoeve (defensie) en Van Mierlo (buitenlandse zaken). weg) naar Sarajevo te creëren. Het is echter niet de bedoeling dat daarbij geweld wordt ge bruikt. „Er moeten op vreedza me wijze zodanige posities wor den ingenomen en met zodani ge zware wapens dat konvooien niet meer beschoten kunnen worden", aldus de minister. Voor de belegerde Nederland se blauwhelmen in de Oost- bosnische enclave Srebrenica kan de snelle reactiemacht voorlopig weinig betekenen. Volgens Voorhoeve kan de en clave zonder Servische mede werking over land niet bereikt worden en een geforceerde den haag gpd De Nederlanders, voor het me rendeel mariniers, komen onder Brits bevel te staan en worden ingekwartierd bij de 'snelle re actiemacht' van Groot-Brittan- nië. De coalitiepartijen in de Tweede Kamer zijn het met de uitzending van extra VN-solda- ten eens. De militairen krijgen als voor naamste taak de al in Bosnië aanwezige blauwhelmen beter te beschermen. Volgens Voor hoeve kan de interventiemacht onder meer de opdracht krijgen een corridor (doorgang over de doorbraak zou te riskant zijn. Overigens arriveerde gisteren voor het eerst in vele weken wel een voedselkonvooi in Srebreni ca. Voorhoeve reageerde opge lucht op dat nieuws. „Laten we hopen dat de Serviërs de nood toestand daar nu wat willen ver lichten". Naast Nederland en Groot- Brittannië neemt ook Frankrijk deel aan de multinationale snel le reactiemacht in Bosnië. An dere landen, waaronder België, Nieuw-Zeeland en Canada be raden zich nog. Het enige voorbehoud dat de Nederlandse regering bij de uit zending van extra militairen heeft gemaakt, is dat de Veilig heidsraad van de VN met de vorming van de snelle reactie macht instemt. arlementariërs hekelen president lafrikaanse parlementsle- hebben president Nelson indela vergeleken met Ri- ard Nixon en Erich Honecker. - deden dat gisteren tijdens debat over Mandeia's ver- twoordelijkheid voor het odschieten van acht leden de Inkatha Vrijheidspartij or het ANC-hoofdkwartier in ïannesburg. De schietpartij ted zich voor op 28 maart vo- jaar. let staatshoofd werd ander- ilf uur onder vuur genomen >or parlementsleden. De con- intatie volgde op Mandeia's kentenis, vorige week, dat hij maand voor de eerste de- ocratische verkiezingen in id-Afrika opdracht had gege- aan de veiligheidsdienst het ANC om geweld te ge- uiken en „zonodig mensen te doden" om het hoofdkwartier van het ANC in Johannesburg te beschermen tegen demonstre rende Inkatha-aanhangers. Marthinus van Schalkwijk, parlementslid voor de Natipnale Partij, zei dat Mandela vergele ken kon worden met Honecker, die opdracht had gegeven om Oostduitsers die over de Berlijn- se Muur wilden ontsnappen naar het Westen desnoods dood tè schieten. Tony Leon van de Democratische Partij zei dat Mandela zo laat was gekomen met zijn verklaring dat het leek of hij, net als de Amerikaanse president Nixon ten tijde van het Watergateschandaal, alles met een rookgordijn aan het zicht wil onttrekken. Een woordvoerder van de Na tionale Partij vroeg om een on afhankelijk juridisch onderzoek, terwijl Inkatha-afgevaardigde Joe Matthews, die onderminis ter voor veiligheid is, zei dat er meer vaart moet worden gezet achter het lopende politieon derzoek. Mandela had het debat ge opend met de mededeling dat het bevel om het ANC-gebouw te verdedigen „absoluut nood zakelijk was" omdat er aanwij zingen waren dat Inkatha-de- monstranten wilden binnen dringen om ANC-leiders te do den. Mandela zei te betreuren dat er doden waren gevallen bij de actie, maar hij zei ook dat de gevolgen voor het land waar schijnlijk veel ernstiger zouden zijn geweest als het de Inkatha- aanhang was gelukt ANC-lei ders te doden. Volgens de presi dent was de zelfverdediging no dig omdat de politie, die toen nog onder het gezag van de blanke regering stond, samen spande met Inkatha tegen het ANC. De Amerikaanse gezant Ro bert Frasure is vandaag uit Bel grado naar Washington terug gekeerd. Hij er niet in geslaagd de Servische president Milose vic over te halen tot erkenning van Bosnië in ruil voor opschor ting van de VN-sancties. Milo sevic bleef vasthouden aan zijn eis tot totale opheffing van de sancties. De Bosnische Serviërs lieten gisterochtend drie blauwhel men extra vrij, een Franse, een Spaanse en een Braziliaanse of ficier. In totaal kwamen daar mee 111 VN'ers vrij, 145 worden nog gevangen gehouden. Deze tweede groep arriveerde van morgen met enkele uren vertra ging in de Kroatische hoofdstad Zagreb. Spoorwegen in België verdacht van corruptie De Brusselse gerechtelijke poli tie heeft huiszoekingen gedaan bij de Belgische spoorwegen (NMBS) nadat justitie onregel matigheden had ontdekt bij be paalde contracten. Het gerecht vermoedt dat aan hoge NMBS- functionarissen steekpenningen zijn betaald. Maar niemand is nog in staat van beschuldiging gesteld, zo melden de Belgische media. Bestuurder Etienne Schoup- pe, die de scepter zwaait over de nationale spoorwegen, is urenlang ondervraagd. Volgens hem zelf ging dat slechts over de technische aspecten van be paalde contracten en zijn per soonlijke situatie. Hij verklaarde gisteren „geen weet ;e hebben van commissielonen of smeer geld". Mandela gisteren tijdens het debat in het parlement. foto reuter mike hutchings Overleg over Zwarte-Zeevloot zal morgen wel niets opleveren moskou hans hoogenduk correspondent Russische president Boris Jeltsin en zijn Oekraïense collega Leonid Koetsjma zullen morgen proberen een doorbraak te bereiken in de onder handelingen over toekomst van de Zwarte-Zeevloot. De kans dat er in Russische havenstad Sotsji aan de Zwarte Zee een akkoord wordt geslo ten over de verdeling van de ongeveer 300 oorlogsschepen en hun thuisha ven is echter gering. Al jaren wordt er geruzied over deze erfenis van het Sovjetimperium. Mochten de twee leiders er morgen weer niet uitkomen, dan is het uitge sloten dat Jeltsin op korte termijn naar de Oekraïense hoofdstad Kiev reist om het lang verwachte vriendschapsver drag tussen Rusland en Oekraïne te tekenen. Het botert op een aantal fronten riet tussen Moskou en Kiev sinds het uiteenvallen van het Sovjetrijk in '991, maar de toekomst van de oor logsbodems is veruit het voornaamste struikelblok. In principe zijn beide landen het eens over de verdeling van de schepen. Alleen wil Moskou de huidige basis Sebastopol op de Krim exclusief voor haar deel van de sche pen houden, terwijl Kiev de haven plus de faciliteiten wil verhuren. Eigenlijk ziet Kiev nóg liever dat de Russische OQrlogsbodems naar andere Zwarte-Zeehavens vertrekken. Maar dat kan Moskou zich politiek en fi nancieel niet permitteren. Politiek niet, omdat de Russische bevolkings meerderheid op de tot Oekraïne be horende Krim zich dan helemaal ver kocht en verraden voelt. Financieel is de verhuizing bovendien onmogelijk, omdat de Russen het geld niet hebben om een nieuwe grote marinebasis te bouwen. Op de achtergrond van de vloot- kwestie speelt vooral de toekomst van de Krim een grote rol. Nu breekt het Moskou op dat de vroegere Sovjeüei- der Nikita Chroesjtsjov in 1954 in een dronken bui de Krim aan Oekraïne schonk. Het was een symbolisch ge baar. grenzen speelden toen immers geen rol in het Sovjetrijk. Maar dat doen ze sinds 1991 wel degelijk. In eerste instantie genoten de 2,5 miljoen bewoners van de Krim een grote autonomie, maar sinds de Rus sische meerderheid zich naar de me ning van de Oekraïense heerser Koetsjma te zeer ging roeren, heeft hij de teugels aangetrokken. Het gevolg was dat nationalistische parlementari ërs in Moskou, later gesteund door ge matigder collega's, eisten dat de Krim zou terugkeren in de Russische moe derschoot. Het dieptepunt van de verhitte dis cussie vormde dit voorjaar het ver scheuren van een Oekraïense vlag in de Doema, het parlement. Dat lieten de zelfbewuste Oekraïners niet op zich zitten en zij herhaalden een dag later de vlaggestunt in hun eigen par lement, zij het met de Russische drie kleur. Het mogen oprispingen lijken van lichtelijk overspannen parlementsle den, ze hebben echter Koetsjma en vooral Jeltsin aan het denken gezet. Patriottisme is een belangrijk thema geworden in beide landen. En het be zit van een flinke vloot is, afgezien van de militair-strategische aspecten, na tuurlijk goed voor het eigen ego. Van daar dat Jeltsin noch Koetsjma veel concessies wil en kan doen. Beide zijden hebben de laatste da gen dreigende taal geuit. „Als ze nu mijn voorstellen van de hand wijzen, dan is het voorbij", zei Jeltsin. En Koetsjma liet zijn plaatsvervangend minister van defensie verklaren dat 'indien het probleem niet wordt opge lost, Oekraïne genoodzaakt kan zijn de Zwarte-Zeevloot tot een militaire macht van een vreemde mogendheid op ons grondgebied te verklaren'. De Amerikanen hebben inmiddels hun bemiddeling aangeboden, maar daar is Moskou niet op ingegaan. De ontluikende liefde tussen Oekraïne en de NAVO, die resulteerde in een be zoek van de Amerikaanse president Clinton aan Kiev, zit de Russen name lijk ook al behoorlijk dwars. Vooral Clintons toespraak tot het Oekraïnse volk, waarin hij de onvoorwaardelijke Amerikaanse steun voor de onfhanke- lijkheidskoers van het land onder streepte, is in het Kremlin slecht ge vallen. Maar de Russen hebben weinig waarmee ze de intussen als een dicta tor regerende Koetsjma onder druk kunnen zetten. Vroeger waren de Rus sen meesters in het uitspelen van te gengestelde belangen in een andere republiek. In Oekraïne zijn ze daarin echter niet geslaagd, hoewel de moge lijkheden wel degelijk aanwezig wa ren. Het laatste drukmiddel dat Moskou nu nog heeft, is het dichtdraaien van de gas- en oliekraan, maar waar schijnlijk zal dat alleen maar averechts werken. De hele wereld zal daarvan immers schande spreken. En dus rest Boris Jeltsin niets anders dan op de een of andere manier tot een akkoord te komen met Koetsjma over de Zwar te-Zeevloot. Overigens hebben de Russen die Zwarte-Zeevloot, die Rusland er op nahoudt sinds de verovering van de Krim in 1783, al twee keer verspeeld, namelijk in 1854 en in 1918. En beide keren gebeurde dat niet in een zee slag. De eerste maal lieten Russische admiraals de schepen zinken om de toegang tot de haven van Sebastpol voor de Turken te blokkeren. De twee de keer, in 1918 tijdens de Russische burgeroorlog, gaf bolsjewistenleider Lenin opdracht de vloot tot zinken te brengen. bonn peter van nuusenburc correspondent De Duitse FDP beleeft na een serie verpletterende verkie zingsnederlagen de ernstig ste crisis in haar bestaan. Morgen komen de liberalen in Mainz bijeen om zich over hun toekomst te beraden. En vooral om een nieuwe voor zitter te kiezen. Maar of die met een nieuwe koers de kleinste regeringspartij in Bonn kan redden, is zeer de vraag. Tweederde van de Duitsers zou momenteel geen cent voor haar overle ven geven. Hijzelf ziet zijn kandidatuur voor het voorzitterschap als de enige kans om de FDP nieuw leven in te blazen. Zijn talrijke tegenstanders vrezen echter dat hij de partij de doodskus zal geven. Maar in één opzicht zal hij de ver wachtingen waarmaken: Jür- gen W. Möllemann, nog net 49, zal morgen op het congres van de Duitse liberalen in Mainz in elk geval voor leven in de brouwerij zorgen. Zonder zijn kandidatuur was de kleurloze partijleider van de deelstaat Hessen, Wolfgang Gerhardt (52), ver moedelijk zonder slag of stoot tot opvolger gekozen van mi nister van buitenlandse zaken Klaus Kinkel, die drie weken geleden na de zoveelste ver kiezingsnederlaag besefte dat hij voor een stralende toe komst niet de juiste voorzitter was. Met Möllemann in de arena zal ook de koers van de kleinste coalitiepartner in de regering van bondskanselier Kohl aan de orde moeten ko men. Daaruit mag overigens niet de conclusie worden getrok ken dat Möllemann over een liberale toekomstvisie be schikt. Zijn programma heet Jürgen W. Möllemann en de enige toekomst waarover hij zich druk maakt, is die van Jürgen W. Möllemann. Dat is ook de reden waarom zijn kansen om Kinkel op te vol gen niet al te hoog worden aangeslagen, al weet niemand precies waartoe een baldadig congres misschien in staat is. Vele afgevaardigden hebben hun zetel in gemeenteraden en deelstaatparlementen ver loren en zouden wel eens in de verleiding kunnen komen om de hele partijtop weg te sturen. Möllemanns rol zou vooral kunnen zijn dat hij Gerhardt dwingt eindelijk kleur te be kennen. Want Gerhardt mag dan rekenen op de steun van de meeste afdelingen, hij is al tien jaar vice-voorzitter van de FDP en kan zich dus on mogelijk vrijpleiten van de debacles die de partij naar de rand van de afgrond hebben gedreven. Onder druk van Mölle manns kandidatuur heeft Gerhardt inderdaad enkele uitspraken gedaan die op een politieke stellingname zouden kunnen wijzen. Hij heeft ge waarschuwd voor een 'ruk naar rechts' en de leden van de reactionair-nationalisti- sche groepering binnen de partij 'gevraagd' de FDP te verlaten. Hij blijkt voorts voorstander van een 'ecologisch verant woorde markteconomie' en wil van de FDP de 'partij van de vernieuwing' /naken. Ook de burgerlijke vrijheden, van oudsher een hoofdbestand deel van het liberalisme, mo gen niet verwaarloosd wor den. Maar dat neemt niet weg dat de politie zware crimine len ook thuis moet kunnen afluisteren. Met dat stand punt riskeert Gerhardt een conflict met zijn 'linkse' mi nister van justitie, Leutheus- ser-Schnarrenberger, voor wie het eerbiedigen van de privésfeer een liberaal ge loofsartikel is. Met deze en andere vaak vage doelstellingen moet Ger hardt het terrein zien het ver loren terrein te herwinnen. De FDP moet daarbij het hoofd bieden aan de onstuit baar oprukkende Groenen. De milieupartij is sinds haar recente successen na de CDU en de sociaaldemocratische SPD de derde politieke macht in het land geworden en lijkt daarmee de rol van de FDP te hebben overgenomen. De kans dat de liberalen er in slagen van hun partij weer een factor van betekenis te maken, lijkt op dit moment dus al met al niet erg groot. Twee van de drie Duitsers zouden het geen gemis vin den als de FDP van het toneel verdwijnt. londen hans geleijnse correspondent Een rel die een echt drama moet voorkomen. Dat lijkt de uitwerking van het uitlekken van een onderzoeksrapport over Britse wapenhandel met het Irak van Saddam Hoessein. Een stoet kabinetsleden, onder wie premier Major, zou het par lement hebben misleid. De omroep BBC. bracht het nieuws maandag, dinsdag volg de een verhit debat in het La gerhuis en gisteren volgde het nieuwtje dat ook Thatcher eind jaren tachtig, terwijl ze als pre mier op de hoogte was van de versoepeling van de exportre- gels, naar buiten toe deed alsof er geen enkele wijziging van be leid was. Uiteraard sprong de oppositie als een tijger op het uitgelekte nieuws. Dinsdag kreeg Major het vuur aan de schenen gelegd. Bij afwezigheid van Labour-lei- der Blair, die de begrafenis van oud-premier Wilson bijwoonde, probeerde tweede man Prescott om Major tot de principe-uit spraak te dwingen dat de be trokken ministers zouden moe ten aftreden als er sprake was van misleiding van het parle ment. Major liet zich niet voor het blok zetten. Eerst maar eens af wachten hoe het rapport er uit eindelijk gaat uitzien, bleef zijn repliek. En, met luidkeelse bijval van de Conservatieve fractie, nam hij de gelegenheid te baat om de brenger van het nieuws, de BBC, in een kwaad daglicht te stellen. Dit is niets anders dan een links complot om de regering in diskrediet te bren gen, aldus de Tories. Maar feitelijk werd de onder zoekscommissie, geleid door Sir Richard Scott van het Hoogge rechtshof, nog het meest gebla meerd. Tijdens het debat werd Scott door verontwaardigde Conservatieven al weggezet als een 'wereldvreemde jurist die niet weet wat er in de boezem van de regering speelt'. En het bureau van de premier kwam met de mededeling dat uit ei gen onderzoek was gebleken dat de lekken niet uit het rege ringskamp kwamen. Met ande re woorden: hoogstwaarschijn lijk zat er iets goed fout in de commissie-Scott. Geen wonder dat ook Scott zich boos maakte. Gisteren kwam hij, na de publikatie in The Independent over That chers betrokkenheid, onmiddel lijk met een ontkenning: „The Independent heeft selectief ge citeerd uit mijn rapport en mijn visies verkeerd weergegeven". Scott, die geldt als een rechter die de onderste steen boven haalt om achter de waarheid te komen, beseft dat voortijdige publikatie uit zijn werk maar één effect heeft: de beschuldig den krijgen nu al de kans zich in te dekken. En als het definitieve rapport komende herfst naar buiten komt, zal dat als 'oud nieuws' weinig politieke schade meer veroo rzaken De zaak sleept al sinds 1992. Toen moest de directie van het bedrijf Matrix Churchill voor de rechter verschijnen omdat het' machines aan Saddam Hoes sein had geleverd waarmee mu nitie kon worden gemaakt.-De rechter besloot tot vrijspraak, toen duidelijk werd dat de leve ringen de goedkeuring van de regering hadden. Liefst zes ministers bemoei lijkten destijds de rechtsgang door met beroep op het lands belang bewijsmateriaal niet vrij te geven. Dat veroorzaakte een storm van protëst, die premier Major pas na veel aarzelen pro beerde te bezweren door Sir Ri chard opdracht te geven tot een diepgaand onderzoek. Het is intussen helder dat er eind jaren tachtig op aandrin gen van Defensie een versoepe ling van de 'Irak-richtlijnen' plaatsvond. Die kwam neer op een oogje dichtknijpen als er goederen naar Irak gingen waarmee wapens of munitie konden worden vervaardigd. Vooral de rechtse pers geeft Thatcher, Major en anderen in tussen gelijk dat het parlement niet volledig werd ingelicht. De concurrentie in de wapenexport is hevig en het Britse belang groot. „Als we de wapenhandel afschaffen, wordt het handelste- kort vijf keer zo groot, verdwijnt een half miljoen banen en ver- liest het pond 50 procent van z'n waarde", aldus de Daily Mail.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 5