'Rotterdam moet
Rotterdam blijven'
Moskou vertrouwt op neonazi's voor orde
Feiten Meningen
Uitslag klap
in het gezicht
van Peper
S3333I1
Fiscale aftrekbaarhe
van cursussen F
DONDERDAG 8 JUN11995
Ijdej
NIEUWSANALYSE
Hoe nu? Dat is de vraag die rondspookt in
de hoofden van Rotterdamse en Haagse po
litici rondspoken nadat de Rotterdamse be
volking zich gisteren met een ruime meer
derheid heeft uitgesproken tegen de plan
nen voor een stadsprovincie en opdeling
van de stad. Die plannen komen»daardoor
onder zware druk te staan.
Eén ding staat vast: de Rotterdamse ge
meenteraad heeft beloofd zich bij de uitslag
van de volksraadpleging neer te leggen. De
Tweede Kamer is er formeel niet aan ge
houden en zou de plannen toch kunnen
doordrukken. Maar met onwillige honden
op de Coolsingel is het slecht hazen vangen,
zo is het besef onder steeds meer parle
mentariërs. Het zou ook staatsrechtelijk te
dwaas zijn voor woorden.
Waarschijnlijker is dat de Tweede Kamer
een adempauze wil. Ofwel uitstel van de
behandeling van de wetsontwerpen die de
stadsprovincie en opsplitsing van Rotter
dam mogelijk maken. Net als Amsterdam
zal ook de stad aan de Maas met een alter
natief moeten komen.
Er hebben volgens wethouder Kombrink
al genoeg deskundigen hun hersens gebro
ken over andere opties. Een betere oplos
sing dan het verknippen van Rotterdam tot
tien of elf kleine gemeenten zit er echt niet,
zo hield Kombrink de bevolking telkens
voor. De zeventien andere gemeenten in de
regio piekeren er niet over om met een
machtig, ongedeeld Rotterdam mee te doen
aan een stadsprovincie.
Aan de vooravond van het referendum
kwam Tweede-Kamerlid E. van Heemst
(PvdA) dan toch met een ander scenario, of
eigenlijk een simpel compromis: verdeel
Rotterdam in minder stukken.
Het idee leeft al langer in de achterka
mertjes van de meeste fracties in de Rotter
damse gemeenteraad. De buitengebieden
Hoek van Holland en Hoogvliet zouden
zelfstandig moeten worden. In de stad zou
de indeling minder fijnmazig moeten. Delf-
shaven en Noord kunnen bij elkaar, evenals
Hillegersberg/Schiebroek en Overschie.
Jammer alleen dat ook in Hoek van Holland
en Hoogvliet de tegenstemmers ver in de
meerderheid waren.
Een variant op deze gedachte is een grote
centrumgemeente die Rotterdammers het
gevoel moet geven dat de stad blijft be
staan. Bijvoorbeeld met het centrum,
Noord en Delfhaven. In Rotterdam-Zuid
zou nog een grote gemeente moeten ko
men, maar in de rest van de stad blijft alles
bij het oude. Het is echter de vraag of de
bestuurders in de regio dat voldoende ga
rantie vinden tegen een te machtig Rotter
dam in de stadsprovincie.
Het tweede scenario ziet er totaal anders
uit. Rotterdam annexeert gewoon de hele
regio en wordt dus een supergemeente.
Plaatsen als Spijkenisse, Schiedam en Ca-
pelle aan den IJssel worden dan 'deelge
meenten', net als de huidige stadsdelen in
Rotterdam. De weerstand tegen dit plan is
echter groot, zowel in Rotterdam, in de
Tweede Kamer als in de omliggende ge
meenten die dan worden opgepeuzeld.
De eerste optie lijkt de meest logische.
Het opdelen van Rotterdam in minder
brokken vergt een delicate balans tussen
wat de regiogemeenten willen en wat de
bevolking nog accepteert. Een tweede refe
rendum behoort tot de mogelijkheden.
De uitslag van het referendum is een klap
in het gezicht van burgemeester Peper en
zijn wethouders. Jarenlange voorbereiding
en een afgeronde wetgeving zijn vergeefse
moeite geweest. In dat opzicht staat er veel
meer op het spel dan in Amsterdam waar
bestuurders nog maar halverwege waren
met een stadsprovincie. Wethouder R. Smit
(haven) wappert als eerste met zijn porte
feuille. Hij overweegt op te stappen omdat
hij niet weet hoe hij verder de haven kan
besturen zonder stadsprovincie:
ROTTERDAM BEREND SCHILDER
'Wie aan mijn stad komt, die komt aan mij'
Behoedzaam diept Nellie van den Polder uit haar boodschappentas een vergeeld fotootje op. Alle
aanwezigen in het stembureau in de Laurenskerk blikken nieuwsgierig over de schouder van het
80-jarige dametje mee. „Dat was mijn opoe," zegt de Rotterdamse, wijzend op een in het zwart
gehulde vrouw die een kar voortduwt. „Die foto is genomen toen deze stad nog een eenheid was,
ook al waren we straatarm. Wat ze nu met Rotterdam willen uithalen, gaat me veel te ver. Wie aan
mijn stad komt, komt aan mij. Maar... wat moet ik nou eigenlijk kiezen?"
Geduldig verduidelijken de le
den van stembureau 13 dat in
dit geval het vakje 'tegen' op het
stembiljet moet worden inge
kleurd. Een daad die gisteren
door nog zo'n dikke tweehon
derdduizend andere Rotter
dammers zou worden gesteld.
Vastberaden stapt Nellie van
den Polder naar het stemhokje.
Paraplu en tas op de grond, het
rode potlood in de aanslag.
Even kwiek verdwijnt het pa
piertje in de stembus. „Als ze
vijftig jaar geleden met zo'n re
ferendum waren aangekomen,"
besluit ze hoofdschuddend,
„dat héd me een ruzie gegeven.
Dat had toch geen Rotterdam
mer geaccepteerd!
De oude dame vertolkt de emo
ties die bij zoveel Rotterdam
mers het stemgedrag bepalen.
Niet de vorming van een stads
provincie, maar het opheffen
van 'ons Rotterdam' spookt
door de hoofden van de kiezers.
En dat werkt als een rode lap op
een stier. Rotterdam stemt met
het hart en kan vaak niet eens
verstandelijk beredeneren
waarom de komst van een
stadsprovincie in het Rijn
mondgebied en het opdelen
van de stad in tien of elf kleine
re gemeenten een onzalig idee
zou zijn.
OPEN
Ja-stemmers zijn op de vingers
van één hand te tellen en dur
ven amper voor hun keuze uit
te komen. Anders zit dat met de
talloze tegenstanders die onge
vraagd mededelen wat ze heb
ben gekozen. „Ik doe dit werk al
zo'n dikke twintig jaar en heb
nooit eerder meegemaakt dat
mensen zo open zijn over hun
stemgedrag," zegt Ben Vermeu
len van stembureau 13.
De 20-jarige Eric van Noord
twijfelt geen moment over zijn
keuze. De student interieur-ar
chitectuur heeft dan ook heel
wat avondjes zitten wikken en
wegen. „Tegen, natuurlijk. Wie
gelooft die onzin dat tien kleine
gemeenten het bestuur dichter
bij de burgers brengen? Onze
vakgroep op de Kunstacademie
is klein behuisd. Maar we zien
de directeur nooit, hoor.
Van mij mag Rotterdam nog
veel groter worden. Als je de
randgemeenten erbij doet, kun
nen de plannen voor 800.000
extra woningen binnen tien jaar
veel makkelijker worden gerea
liseerd. Al ben ik geen geboren
Rotterdammer en zag ik er aan
vankelijk tegenop om te verhui
zen, nu wil ik hier nooit meer
weg. Rotterdam moet Rotter
dam blijven."
In stembureau 1, gevestigd in
het stadhuis, legt Surinamer K.
Een teleurgestelde Rotterdamse wethouder Kombrink maakt op het stadhuis de uitslag bekend van het refen-
dum over de opdeling van Rotterdam. foto»anp
Gobind uit dat ook hij niets ziet
in de vorming van een stads
provincie. „Ik ben bang dat dat
heel veel geld gaat kosten. En
waarom opdelen? Rotterdam is
een prima stad."
GAREEL
In stembureau 164 in de deelge
meente Noord is zowaar een
Rotterdammer te vinden die
vóór is. De 20-jarige Matthieu
van Sluijs denkt dat een provin
cie Groot-Rotterdam de buur
gemeenten zou dwingen in het
gareel te lopen. „Die gemeenten
zijn lastig. Ze denken alleen
maar aan hun eigen belangen
en houden allerlei economische
ontwikkelingen in de regio te
gen. Ik vind dat zij ook meer be
lasting moeten betalen. Alle in
woners van het Rijnmondge
bied maken immers gebruik
van Rotterdamse culturele voor
zieningen. Je mag niet alleen
Rotterdammers voor de
Schouwburg laten betalen."
Buiten de stembureaus vormt
het referendum hier en daar het
gesprek van de dag. In café Faas
zijn de bezoekers het roerend
met elkaar eens: het opsplitsen
van Rotterdam kost handenvol
geld, werkt een vertragende bu
reaucratie in de hand en zal de
besluitvorming niet ten goede
komen. „Tien of elf colleges,
tachtigduizend vergaderingen,
dat is toch niets," laten twee
Rotterdammers vanachter hun
pintjes weten.
ROTTERDAM JOLANDE VAN DER GRAAF
BELASTING BELICHT
Rubriek ol
kwesties door Denjl**1
'Zonder cursus geen carriè
re', schrijft een damesblad
deze maand. Daar zit zeker
een kern van waarheid in. In
deze tijd waar kennis macht
is, worden we overspoelt met
cursussen. Wil men de vak
kennis opfrissen of mist men
kennis op een bepaald ge
bied: Volg een cursus en het
probleem is de wereld uit, al
thans, dat wordt gehoopt. De
fiscale problemen over de af
trekbaarheid van cursus- en/
of congreskosten worden
langzamerhand ook opge
lost. Een aantal rechterlijke
uitspraken heeft daar name
lijk meer helderheid in ge
bracht.
De kosten van cursussen,
congressen, seminars, sym
posia en dergelijke zijn voor
de eerste duizend gulden ge
heel aftrekbaar en van de
volgende drieduizend is 75
procent aftrekbaar. Op deze
manier kan een aftrekpost
ontstaan van hoogstens
1.000 (75% van 3.000),
3.250. Iemand die van zijn of
haar werkgever een vergoe
ding krijgt voor deze kosten
dan heeft geluk: deze vergoe
ding is helemaal belasting
vrij.
Een advocaat volgde een
aantal symposia en congres
sen georganiseerd door on
der ander de Nederlandse
Orde van Advocaten en één
door eep universiteit (een zo
genaamde PAO-cursus). De
advocaat wilde alle kosten
hiervoor aftrekken. De in
specteur weigerde dit. Vol
gens hem was op zijn hoogst
3.250 gulden aftrekbaar.
Voor de rechter betoogde
de advocaat dat er eigenlijk
geen sprake was van sympo
sia en congressen; maar van
een vakcursus, en dan zijn
alle kosten aftrekbaar. De
rechter gaf de advocaat ge
lijk. De bijeenkomsten had
den een serieus en vakge
richt karakter en waren ge
richt op het verwerven van
een afgeronde hoeveelheid
kennis, zodat er sprake was
van een vakcursus.
Het feit dat de vakcursus
sen in advertenties soms
'symposia' worden genoemd
verandert hier niets aan, al
dus de rechter. Staatssecreta
ris Vermeend (financiën)
probeerde met de Dikke Van
Dale in de hand zijn gelijk
nog te halen bij de Hoge
Raad. Maar helaas, voor
hem, ook de Hoge Raad gaf
de advocaat gelijk. Dat is een
goed bericht in 'cursussen-
land': de kosten voor cursus
sen met een serieus en vak
gericht karakter, (zoals de
PAO-cursussen op de univer
siteit), zijn onbeperkt aftrek
baar.
In een andere rechtszaak
had de Belastingdienst meer
succes. Hier was het een uni
versitair hoofddocent die alle
kosten (een bedrag van 5.600
breei
gulden), die hij maaktejChl
het bezoeken van congr
en cursussen, wilde a -
ken. De docent maakte pc"
kosten onder ander voc
congres alwaar hij vooi 8.
was, een lezing verzorg
het congresboek public
en een videodemon;
van zijn werk mei
chotische patiënten.
Het gerechtshof
Leeuwarden gaf de m;
lijk. De docent bezoc
congressen niet als bez rjgj
maar was daar op uit
ging om een eigen inbn «IR
leveren. De Hoge Raat
het hier echter niet af
eens. Ook al is iemand
bezoeker maar bijvoor igei
inleider op een congres ïou
nog geldt dat alleen dei de
ten afgetrokken kunnen md
den tot aan het weinidi
maximum. ude
De laatste rechtszaak nkt]
door de belastingbetale
wonnen. De vraag die d(
ge Raad hier moest bCI
woorden was hoe de be
ning van de aftrekbare
greskosten verloopt als
een deel van de kosten
last vergoed krijgt va5
werkgever.
Het spreekt voor ziel
de kosten die men vei"
krijgt niet aftrekbaar zij
zijn echter twee man.
waarop men de nog wi'
trekbare congreskostenr
uitrekenen.
Een voorbeeld: Stel
heeft 7.000 gulden aan
greskosten. Hiervan gj
men 3.000 van de baas c
last vergoed. Deze 3.00(ysi
dus niet aftrekbaar,
hoe berekent men nu d toe
aftrekbare congreskostei it s
De inspecteur koos
rechtszaak voor de
voordelige manier. Vc
de inspecteur neemt me s ié
aftrekbare congreski n c
eerst de maximumaftre!
3.250 gulden. Verve
trekt men hier de verge
vanaf, wat in dit geval
kent dat er nog maar 25j
den overblijft om af te
ken.
heel ander rekensomme
gedachten. Volgens hen
gin je eerst met de totale
ten, dus 7.000 gulden,
trek je vervolgens de vei
de kosten (3.000) vanal
dat er in totaal 4.000 g je'
overblijft. Van deze 4.0 w;
vervolgens 3.250 guldei
trekbaar, het maximun
trekbedrag. De Hoge
keurde deze laatste be pj
ning goed. In ons voor!
levert dit maar liefst
gulden meer aftrekbare
ten op. En van de bela
die men daarvan terug 1 n
kan men weer een a;
cursusje volgen. Een ci
belastingrecht bijvoorbet
WIM STEVENHAGEN
'Ik ben een nationaal-socialist. En wat is daar tegen?'
„Wat komen jullie doen? Het is hier
verboden voor auto's". De jongen in ca
mouflagepak, een rood-witte band met
hakenkruis om de arm, zegt het niet
onvriendelijk maar wel gedecideerd. De
slagboom voor de ingang van het Ter-
letskipark in Moskou blijft dicht. „Maar
we hebben een afspraak met directeur
Vladimir Iljitsj", is ons antwoord. De
neonazi laat het door een kameraad
controleren en even later mogen we
verder naar het kantoor van Vladimir
Iljitsj Tsvetkov.
Het is een luguber tafereel op een warme
juni-dag. Sinds een jaar is het Terletski-
park, met een oppervlakte van 143 hec
tare een van de grootste parken van de
Russische hoofdstad, in handen van de
neonazi's van Alexander Barkasjov. Op
23 maart 1995 vaardigde de Russische
president Boris Jeltsin een decreet uit
waarin een bikkelharde strijd tegen het
extremisme werd aangekondigd. Op 24
mei nam de gemeenteraad van Moskou
een bepaling aan om alle extremistische
partijen te verbieden. Maar in een van de
grootste parken van de hoofdstad heer
sen de neonazi's met toestemming
van de stad Moskou en de regering.
Tsvetkov heeft ze zelf binnengehaald. De
57-jarige oud-officier heeft een simpele
verklaring: „Het park was een trefpunt
van criminelen en dronkaards. Er werd
heel vaak gevochten en er vonden
schietpartijen plaats. In één maand had
den we zelfs twee moorden". Overal
klopte Tsvetkov aan voor hulp, maar de
stad had geen geld en de politie geen
manschappen. „De enigen die mij wil
den helpen om de orde te herstellen, wa
ren de mannen van Barkasjovs RNE, de
partij voor Russische Nationale Een
heid".
Barkasjovs aanhangers hebben in het
park de Patriottische Club Victoria opge
richt, waarvan nu ongeveer 200 jongeren
lid zijn, onder wie 90 RNE-aanhangers.
Tsvetkov stelde zelf de statuten op en
kreeg nota bene officiële toestemming
van het Moskouse stadsbestuur, de FSS
(opvolger van de KGB) en de ministeries
van binnenlandse zaken en justitie.
Die toestemming is opmerkelijk omdat
Barkasjovs 'zwarte hemden' een centrale
rol speelden tijdens de coup tegen presi
dent Jeltsin van oktober 1993. Barkasjov
werd na een maandenlange jacht gear
resteerd. Hij is echter nooit veroordeeld.
Zijn partij werd verboden, maar ook daar
is in de praktijk niets van terecht geko
men.
De extremisten maakten snel en hard
schoon schip in het Terletskipark. In ruil
voor de bewaking kreeg de RNE toe
stemming haar para-militaire hoofd
kwartier in een gebouw in het park on
der te brengen. Daar staat sindsdien een
rode vlag met swastika op. Ook mogen
de neonazi's propaganda maken voor
hun ideeën: ze trainen man-tegen-man
gevechten en houden exercitie-oefenin
gen. De lantaarnpalen in het park zijn al
lemaal beplakt met neonazileuzen, in
clusief swastika.
Patrouilles van de RNE marcheren over
de bospaden. Het zijn jonge knullen,
maar ook veteranen uit de oorlog in Af
ghanistan, soldaten die vrijwillig aan de
zijde van de Serviërs hebben gestreden
in ex-Joegoslavië en mannen die bij de
coup tegen Jeltsin hebben gevochten. Al
lemaal voelen ze zich op de een of ande
re reden verraden en hier in dit park
kunnen ze laten zien dat ze nog wel de
gelijk iets voorstellen.
„Deze mannen zijn geen fascisten of na
zi's. Ze houden zich aan de grondwet",
beweert Tsvetkov. „Ik noem ze graag v
mijn groene patrouilles alleen niet
zoals die van Greenpeace, dat zijn lache
bekken. Hier heerst een gedegen militai
re structuur. Deze jonge mannen moe
ten een soort Nationale Garde naar
Amerikaans voorbeeld worden. Het is nu
eenmaal een gevaarlijke tijd".
In het park worden de jongeren volgens
Tsvetkov theoretisch en praktisch ge
schoold. „Nee, wapens hebben we hier
niet. Schietoefeningen vinden buiten het
park plaats". Hij betreurt het dat de neo
nazi's nog geen pantserwagen- en tank
opleiding kunnen volgen. „Maar daar
werken we hard aan".
De RNE is volgens hem de enige partij
die deze jongeren enig toekomstper
spectief biedt en ze van de straat houdt.
En hun ideologie en de swastika?
Tsvetkov: „Ik ken het fascisme en ik ken
de geschiedenis. Hun swastika is niet die
van Hider. Maar het belangrijkste is, dat
hier weer orde heerst. Symbolen zeggen
mij niets, het gaat om de inhoud".
En die liegt er niet om. Partijleider Bar-
zjakov verklaart tegen iedereen dit
horen wil: „Ik ben een nationaal s
list. En wat is daar tegen?" Het gro
aanplakbord voor het stafgebouw
RNE in het park hangt vol antisem
propaganda. De kranten van de pi
zijn nog erger. Openlijk wordt opg
pen de joden en hun 'trawanten'
vergassen. 'Inferieure' volken dien
worden uitgeroeid en het fascismt
enige redding voor het grote vadei
Buiten zitten, net als in de Sovjettij
de baasjes te schaken. Moeders lo;
achter kinderwagen, in de grote vi
zwemmen kinderen. In het begin
ten de Moskovieten wel wennen a
para-militaire machtsvertoon. Son
gen wisten niet hoe snel ze het
moesten komen als ze een patroui
genkwamen, Maar nu zijn de men
aan gewend geraakt. Er heerst wee
Maar wie controleert de neonazi's!
het wettig gezag, in de vorm van
Tsvetkov, of is het de leiding van tl
partij? „Ik natuurlijk", zegt Tsvetkd
Maar in zijn kantoor is een 'theejoj
met swastika gestationeerd. „Ik hel
onder controle", beweert Tsvetkov
„maar ik stop ermee als er druk op
wordt uitgeoefend". Door wie? „Do
daarboven natuurlijk. Die moetent
deze club samenwerken. Dat is dei
cratie", meldt Tsvetkov resoluut.
MOSKOU HANS HOOGENDUKJ
CORRESPONDENT
