Priesteropleiding op de helling
Openhartigheid bij schending celibaat zeldzaam
Kerk Samenleving
Leiden
Kamer van Rijnland
streeft naar betere
samenwerking in regio
Bijen op 10 juni weer te kijk
WOENSDAG 7 JUNI 1995
REDACTIE DICK VAN DER PLAS. 071.
BUITENLAND KORT
Polygamie
Een voorgenomen wijziging
in de Egyptische huwelijks
wetgeving die vrouwen tegen
polygamie moet bescher
men, heeft onder moslims
leiders tot verdeeldheid ge
leid. De leider van de gezag
hebbende Al-Azhar Universi
teit, Gad el-Haq Ali Gad el-
Haq, heeft het plan van de
regering scherp veroordeeld.
De moefti van Egypte, Mo
hammed Sayyed Tantaoui,
steunt de wijziging echter.
Het ontwerp van het nieuwe
huwelijkscontract geeft de
vrouw voor het eerst het
recht op automatische echt
scheiding als haar man er
een echtgenote bij neemt.
Volgens het islamitisch recht
mag een man maximaal vier
vrouwen hebben. Verder be
vestigt het nieuwe contract
het recht van de vrouw op
werk, hoger onderwijs en
buitenlandse reizen.
Geweld
De christelijke minderheid in
India voelt zich steeds meer
bedreigd door toenemend
geweld tegen religieuzen en
kerkgebouwen door extre
mistische hindoes. Met na
me in Bombay, waar sinds
maart een coalitie van hin
doe-nationalisten aan de
macht is, hebben christenen
te maken met wantrouwen
en agressie. „De hindoe-fun
damentalisten worden ex
treem onverdraagzaam",
zegt kardinaal Simon Pimen-
ta, aartsbisschop van Bom
bay. ,,De situatie verslechtert
en dat verontrust ons." Vol
gens hem wantrouwen de
hindoe-fundamentalisten de
loyaliteit van de christenen
ten aanzien van de Indiase
staat.
Erosie
India is een seculiere natie
met een strikte scheiding
tussen staat en godsdienst.
Maar volgens Pimenta laadt
de regering in New Delhi
door niet in te grijpen in het
geweld tegen christenen de
verdenking op zich dat zij
aan de kant van de hindoes
staat. „Wij vrezen getuige te
zijn van de erosie van het se
culiere karakter van het
land."
Rooms-katholieke priesters moeten in hun opleiding be
ter worden voorbereid op de omgang met huwelijks- en
gezinsproblemen. Op die manier hebben ze een beter
antwoord op de 'crisis van het gezin'. Dat schrijft de Vati
caanse congregatie voor de seminaries en de opleidings
instituten in gisteren gepubliceerde richtlijnen voor de
priesteropleiding.
vaticaanstad rtr/afp/cic
De prefect van de congregatie,
kardinaal Pio Laghi, klaagde dat
seminarie-studenten tegen
woordig 'gemakkelijk aan zwak
te ten prooi vallen'. Herders die
niet zeker van zichzelf zijn, kun
nen het volk van God niet met
vaste hand leiden. Daarom heb
ben toekomstige priesters vol
gens Laghi 'duidelijke, met de
katholieke zedenleer overeen
stemmende richtlijnen' nodig.
De opleiding moet priesters
de 'menselijke en christelijke
rijpheid' bijbrengen die ze no
dig hebben voor het ondersteu
nen van gezinnen, zegt het do
cument. Ze moeten een duide
lijke visie krijgen op vragen
rond echtscheiding, geboorten-
regeling, abortus en kunstmati
ge inseminatie, en op sociale
problemen als werkloosheid en
drugverslaving.
Priesters moeten vooral leren
hoe ze het best kunnen voorko
men dat echtparen hun toe
vlucht nemen tot voorbehoed
middelen en abortus. Voor
seksuele opvoeding heeft een
priester een 'seksueel rijpe per
soonlijkheid' nodig, aldus de
congregatie. Bij dit alles gaat het
volgens de richtlijnen niet al
leen om kennis, maar vooral om
menselijke eigenschappen.
Leergezag
Uit een onderzoek onder rk-op-
leidingsinstituten in de hele we
reld leidt de congregatie af dat
er nogal wat aan de huidige
priesteropleiding schort. Toe
komstige zielzorgers worden
onvoldoende voorbereid op de
zwaarte en de complexiteit van
de ethische, medische, juridi
sche en economische proble
men die ze in de praktijk tegen
komen.
Bovendien verspreiden semi
naries vaak denkbeelden die
haaks staan op het kerkelijk
leergezag. De congregatie roept
docenten dan ook op om op het
gebied van de huwelijksmoraal
één lijn te trekken. Dat is onont
beerlijk voor een goede vorming
van toekomstige priesters en
voor 'een gerust geweten van
christelijke echtelieden'.
Laghi pleitte gisteren in het
Italiaanse dagblad II Giomale
voor een goede voorbereiding
van toekomstige priesters op
het celibaat, opdat ze later niet
voor 'verrassingen' komen te
staan. Hij deed dit naar aanlei
ding van het aftreden, afgelo
pen vrijdag, van de Zwitserse
bisschop Hansjörg Vogel, die
bekende dat zijn vriendin zwan
ger is. Volgens Laghi kunnen ce
libatair levende priesters wel
degelijk verstand hebben van
huwelijks- en gezinsproblemen.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen, te Ederveen: A.L. van Zwet
te Uddel; te Amstelveen-Buitenvel-
dert (bw) M. Aangeenbrugte Barne-
veld; te Veenendaal (wijk 6): P.J.
Teeuw te Oude Tonge; te IJsselstein
(Utr.): J. Maasland te Kootwijk,
Aangenomen: naar Polsbroek/Vlist: C.
Gielen, kandidaat te Oude Pekela.
Bedankt: voor Aalburg: J.C. Schuur
man te Capelle aan den IJssel; voor
Bodegraven: C. van Duijn te Krimpen
aan den IJssel (bw); voor Boskoop: G.
van Asselt te Apeldoorn
GEREF.KERKEN
Beroepen: te Dokkum: mevr. drs.
A.H. Wielstra-Ensingte Leeuwarden
(geestelijk verzorger verpleeghuizen)
(part-time).
Aangenomen: naar Rijnsburg: drs. J.
Staat te Haarlem-Centrum.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Aangenomen: naar Baflo-Warffum
i.c.m. Pieterburen: J.Th. Rozemuller,
kandidaat te Den Ham, die bedankte
voor De Lier; naar Amersfoort-Cen-
trum H.J. Boiten te Enschede-Zuid.
CHR. GEREF.KERKEN
Bedankt: voor Ridderkerk: D. Duns-
bergen te Biezelinge.
GEREFORMEERDEGEMEENTEN
Bedankt: voor Rotterdam-Zuid: J.J.
van Eckeveld te Zeist.
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
Rooseveltstraat 82
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/ vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur
DIRECTIE
B. M. Essenberg,
G. P. Arnold (adjunct), J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor, F. Nypels,
H. G. van der Post (adjunct)
Redactie: 071
Hoofdredactie: 071
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17
071-
ABONNEMENTEN
bijvooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per maand (autom. betaling)
per kwartaal (acceptgiro)
per kwartaal (autom. betaling)
per jaar (acceptgiro)
071-356356 per jaar (autom. betaling)
VERZENDING PER POST
i PUBLIC RELATIONS
W. H.C. M. Steverink
OMBUDSMAN
R. D. Paauw 071-356215 per kwartaal (NL)
Tel. dag. 9.30- 11.30 uur of per post.
REDACTIE
G.J. Visser, chefredactie nieuwsdienst/kunst
i Egmond, chef red. Groot Leiden
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTEB II
Voor mensen die moeilijk lezen, slech e
hebben of blind zijn (of een andere I u
A.J B.M. Brandenburg, chef eindredactie regio dicap hebben), is een samenvatting
F Blok, chef eindredactie algemeen
W.F. Wegman, chef red. Duin- en Bollenstreek
W. Spierdijk, chef sportredactie
J. Preenen, chef binnen-, buitenland, ei
regionale nieuws uit het Leidsch Dag!
geluidscassette beschikbaar. Voor infiel
08860-82345 (Centrum voor Gesprol
tuur, Grave).
N H U I
den haag guido de bruin
Het opmerkelijke aan het aftre
den van de Zwitserse bisschop
Hansjörg Vogel, wiens vriendin
van hem een kind verwacht, is
niet zozeer de schending van
het celibaat, maar Vogels open
hartigheid. In eerdere affaires
bekenden bisschoppen en
priesters meestal pas voor de
rechtbank of onder druk van
(ex-)geliefden. De bisschop van
Basel trad afgelopen vrijdag
echter zelf met het nieuws naar
buiten.
„Er zal opnieuw twijfel ont
staan of priesters hun keuze
voor het celibaat werkelijk kun
nen volhouden", voorspelt Vo
gel in een open brief aan pries
ters en gelovigen in zijn bisdom.
Daarin betuigt hij overigens wel
zijn steun aan rk-geestelijken
die hun kuisheidsgelofte trouw
blijven. „Ik ben er nog steeds
van overtuigd dat een celibatair
leven zinvol kan zijn", aldus Vo-
gel.
De laatste jaren zijn veelvul
dig onderzoeken verschenen
waaruit blijkt dat geruchtma
kende affaires als die rond Vogel
slechts het topje van de ijsberg
vormen. Vooraanstaande kerk
leiders als de Weense aartsbis
schop Groër, de voormalige bis-
Kardinaal A.J. Simonis is ervan overtuigd dat slechts een kleine minderheid van de Nederlandse priesters pro
blemen heeft met het naleven van het celibaat. foto anp
schop Bar van Rotterdam en de
Ierse bisschop Casey struikel
den in de afgelopen tijd over het
celibaat. Hoeveel gewone pries
ters zich ondanks hun gelofte in
liefdesrelaties storten of zich
aan seksueel misbruik schuldig
maken, blijft echter gissen.
Een Amerikaanse studie heeft
uitgewezen dat in de Verenigde
Staten niet meer dan 10 procent
van de priesters zich aan het ce
libaat houdt. De Duitse theo
loog en psychotherapeut Eugen
Drewermann, scherp criticus
van de kuisheidsgelofte, schat
dat 60 procent van de Duitse
geestelijken openlijk of in het
geheim met een vrouw samen
leeft en 20 tot 30 procent homo
seksueel is. De overige priesters
zijn volgens hem 'dwangmatige
karakters die überhaupt niet
weten wat menselijke gevoelens
zijn'.
In Nederland publiceerde de
maatschappelijk werkster Tine
ke Ferwerda in 1989 een onder
zoek opder 23 (ex-)vriendinnen
van priesters. Kardinaal Simonis
ontkende toen dat Nederlandse
priesters het celibaat veelvuldig
schenden. Van de 3500 priesters
hebben 'enkele tientallen, mis
schien honderd' er problemen
mee, aldus Simonis.
In het licht van de toenemen
de publiciteit rond seksschan
dalen waarbij rk-geestelijken
zijn betrokken, gaan steeds
meer stemmen op voor afschaf
fing of aanpassing van het ver
plichte celibaat. Vooraanstaan
de kerkleiders als mgr. Karl Leh
man n, voorzitter van de Duitse
bisschoppenconferentie, en
aartsbisschop Carlo Martini van
Milaan hebben daar in het Ver
leden voor gepleit. In 1992 wees
een KRO-enquête uit dat 84
procent van de Nederlandse
rooms-katholieken voor af
schaffing van het verplichte ce
libaat was.
De worsteling van geestelij
ken met het celibaat is overi
gens niet van vandaag of giste
ren. Pas in 1139 voerde het con
cilie van Lateranen het verplich
te celibaat ih. De Nederlandse
historicus A.J. Bijsterveld schat
te in 1993 in zijn proefschrift
echter dat meer dan de helft
van de Noordbrabantse pas
toors in de vijftiende eeuw er
een seksuele relatie op nahield.
klas: jf
ZIEKE
ONGEVALLEN DIENST
Academisch Ziekenhuis vanaf zaterdag 13.00 t/m dinsdag 13.00
woensdag 13.00 t/m vrijdag 13.00, woensdag 13.00 uur (Diaconesse
en dagelijks St.Elisabeth Ziekenhuis.
BEZOEKUREN
DIACONESSENHUIS
(tel. 071-178178): dagelijks 14.30-15.15 uur en 19.00-19.45 uur.
Kraam- en zwangerenafdeling: buiten de gewone bezoektijden, voo: e'
ners bovendien van 10.30 -11.15 uur en van 19.45 - 21.00 uur el
Special Care Unit: 10.30-11.00 uur, 15.00- 15.30 uur en 19.00-19.30i 0(
na overleg met de dienstdoende verpleegkundige. L
Kinderafdeling: 10.30-19.00 uur, na overleg* met de dienstdoend^
pleegkundige.
Jongerenafdeling: 14.30-15.15 uur en 19.00-19.45 uur.
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging St. Elisabeth
(tel. 071-454545): dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30
II daarnaast ook 11.15-12.00 uur.
Kraamafdeling: 14.30-15.30 uur en 18.30-19.30 uur (voor vaders tot
uur).
Kinderafdeling: 14.30-19.00 uur (voor ouders de gehele dag).
Afdeling hartbewaking (CCU)en intensive care (IC): 14.00-14.30
18.30-19.00 uur.
Spoedeisende hulp: dag en nacht geopend
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging Rijnoord
(tel. 01720-63131): dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30 uur,
en II daarnaast ook 11.15-12.00 uur.
Geen spoedeisende hulp meer mogelijk
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
(tel. 071-269111): alle patiënten (behalve kinderen) 14.15-15.00
18.30-19.30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde 18.15-19.00 uur, 19.00-20.00 ijo(
leen Partners/echtgenoten met kinderen.
Voor zwangeren: zaterdag en zondag van 10.00 tot 11.00
voor partners/echtgenoten en eigen kinderen.
Kinderafdelingen: voor ouders van opgenomen kinderen is
zoek moeelijkneid in overleg met de hoofdverpleegkundige.
Voor andere bezoekers gelden de volgende tijden: keel-, ni
kunde en neurologie: 14.15-15.00 uur en 18.30-19.30 uur: oogheelkui [5!
heelkunde 14.15-15.00 uur en 18.30-19.00 uur. i
Kinderkliniek: zalen voor peuters, kleuters en grote kinderen: 15.lifer
uur; babyzaal en boxenafdeling: volgens afspraak.
CHEF HENNYVAN EGMOND, 071-356414, PLV -CHEF HANS KOENEKOOP. 071
leiden rudolf kleun
grote economische samenhang
vertoont. Dat is ook bevestigd
door onderzoek van de Amster
damse hoogleraar Lambooy.
Het Amsterdamse bureau Pu
blic Affairs Consultants advi
seert de kamer nu om het vqor
de toekomst ook te zoeken in
meer samenwerking.
Hoe die samenwerking er uit
moet gaan zien is nog niet dui
delijk. Voorzitter J. Blommers
van de Rijnlandse kamer: „Dat
moet in overleg bepaald wor
den. Wel is al duidelijk dat ook
de andere kamers bereid zijn tot
samenwerking. In feite is er na
tuurlijk al samenwerking op ter
reinen waar sprake is van over
lappingen. We moeten nu uit
spreken hoe we dat verder uit
werken."
Rijnland heeft geen plannen
voor intensievere samenwer
king met de Haagse kamer. Eer
der is al gebleken dat het ber
drijfsleven in de Leidse regio
zich nauwelijks meer op Den
Haag, maar vooral op Schiphol
en omgeving oriënteert. Voor
zitter Blommers onderstreept
echter dat die ontwikkeling niet
betekent dat Rijnland niet op
incidentele basis zal samenwer
ken met Den Haag.
De Kamer van Koophandel
Rijnland wil samenwerkingen
aangaan met omliggende ka
mers om gezamenlijk in te kun
nen spelen op ontwikkelingen
rond Schiphol en in het Groene
Hart. Met de Kamer Midden-
Holland zijn eerder al afspraken
over samenwerking gemaakt.
Die zullen binnenkort her
nieuwd worden. Met de Kamer
Amsterdam/Haarlem wordt het
gesprek op korte termijn ge
opend.
De Rijnlandse kamer - met als
werkgebied Leiden, de Bollen
streek en de Rijnstreek - besloot
onlangs zelfstandig te willen
blijven. Eerder heeft de toenma
lige minister Andriessen van
economische zaken aangedron
gen op een vermindering van
het aantal kamers. Inmiddels
zijn verscheidene Kamers van
Koophandel van plan te fuse
ren. Rijnland zegt zelfstandig te
kunnen blijven omdat de kamer
efficiënt en dus goedkoop werkt
en groot genoeg is voor een
zelfstandig bestaan, ook volgens
de normen van Economische
Zaken. Daar komt bij dat het
werkgebied van Rijnland een
leiden monica wesseungbijen te bekijken is.
In tientallen kraampjes wordt
getoond wat er allemaal met
natuurprodukten zoals hout,
wol, honing en droogbloemen
te doen is. Natuiirlijk is er ook
honing te koop en kunnen spul
len die te maken hebben met
'bijen-houden' worden geruild.
Er is op de markt ook een res-
taurant-theeschenkerij opge
steld. Bovendien laten de na
tuur- en milieuverenigingen
zien op welke manier zij probe
ren natuur en milieu in be
scherming te nemen.
De bezoekers van de bijen-
markt kunnen gratis een be
zoekje brengen aan de Hortus
Botanicus.
De bijenmarkt wordt om
10.45 uur geopend door de bur
gemeester C. Goekoop van Lei
den.
Bijen, honingraten met honing,
korven en tal van andere zaken
die met imkers dan wel met 'het
milieu' te maken hebben zijn
zaterdag 10 juni weer te zien op
de 18e editie van de Leidse Bij
enmarkt. Van 9.00 tot 17.00 uur
kunnen de bezoekers terecht op
de markt in de Sterrenwacht
laan nabij het Rapenburg.
De organisatie van de markt
is in handen van de Leidse Im
kersvereniging. Deze vereniging
zorgt ervoor dat bezoekers ken
nis kunnen maken met de we
reld van de bijen. -In een 'steek-
vrije' bijenstal kunnen de toe
schouwers zien wat het werk
van een imker inhoudt. Een bij
enkorf staat opgesteld op een
glasplaat met een spiegel eron
der, zodat het gewriemel van de
leiden» Een foto met een overzicht van het centrum van Leiden. Links
onder is molen De Valk te zien met het parkeerterrein. Daarboven het
complex dat op de hoek van de Lammermarkt is neergezet. Ten tijde
van het maken van deze luchtfoto was het complex nog in aanbouw.
In het nieuwe pand is ook de discotheek In Casa gevestigd, de opvol
ger van de Koets-o-theek. Aan de linkerzijde is ook goed de Langeg-
racht te zien met de Digros en het politiebureau. Parallel aan de Lange-
gracht loopt de Oude Vest met aan de linkerkant de Lakenhal en rechts
de Schouwburg. Even voorbij de brug bij de Lange Mare is de Mare-
kerk te zien. Rechts daarvan de Hartebrugkerk. En nog iets verder naar
rechts de Burcht en de Hooglandse Kerk.
In het midden onder op de foto is het Galgenwater te vinden met de
historische haven. Wie op'de foto naar boven gaat, komt de Aalma ,ni
en de Hoogstraat tegen. Even verder ligt het stadhuis, rechts daan" ws
de Pieterskerk. Vlak daarbij ligt het Museum van Oudheden.
foto frans rombout/picture pap)
