MIND
Erwin Olaf glijdt uit
in serie portretten van
geestelijk gehandicapten
c
D
A
Boeken
Michel Maas zoekt koelte in Vietnam
n True
vü/1^ice
iTERDAG 27 MEI 1995
RENEE DE BORST
in Olaf. Mind of their own. Achttien
nourachtige foto's van verstandelijk
andicapten. Uitgeverij Focus. Prijs
49,50.
rom deze portretserie? Ik
het niet.' Zo begint Erwin
if zijn nawoord in het boek
nd of their own. Nou, dan
et ik het ook niet. Ik heb ge-
iderd, gekeken en gelezen,
;edacht en het aan anderen
jrgelegd. Maar ik heb ook
idee waar-
laat
foto's
ook
isssjg in een boek
i99oh afgedrukt.
22&win Olaf is
fotograaf
de afwijkin-
daar is 'ie n
irden. Dikke
7 lio'-rld zette hij 'n zijn studio te
midden van allerlei tierlantij-
en jaar geleden
rde hij met die foto's terecht
Mooi gemaakt als
engeltjes en in
de watten
6.750,-L
bekend ge-
bij voor-
11/1992
"0(91 Nu is hij het klinkt wat on-
biedig op de geestelijk ge-
idicapten gedoken. Mensen
niet zo fotogeniek zouden
Zij schonken hem hun ver
wen en hij maakte
ïour-achtige portretten,
een jaar koken en pruttelen
ik wat ik wilde laten zien en
ik van mijn modellen wijzen. Het gaat net
tcht verwachten. Dankzij de
ogen kijken je aan. Maar wat
vertellen ze? Natuurlijk, het zal
voor deze mensen best een leu
ke ervaring zijn geweest. Ze zijn
mooi gemaakt als engeltjes en
in de watten gelegd om zo
glamourachtig mogelijk op de
foto te komen. Volgens uitgever
Dirk van der Spek maakt Olaf
van 'onze zorgenkindjes'
den.' Tsja, denk ik dan
dan wel helden voor één dag
Wat is de boodschap? En wa
betekent dit echt voor de acht
tien geportretteerden? In het
begeleidende
persbericht lees
ik dat in overleg
met de betrokke
nen is afgespro
ken dat de foto's
op drie na
niet gepubliceerd
- mogen worden...
Dat klopt niet bij
echte helden, die willen gezien
worden.
Nee, wie op deze manier met
verstandelijk gehandicapten als
model werkt, begeeft zich op
glad ijs. Zeer glad ijs zelfs. Wie
de foto's kent die de Amster
damse fotografe Gon Buurman
enige jaren geleden publiceerde
met als onderwerp geestelijk ge
handicapten én hun beleving
van erotiek prachtige, ont
roerende, indrukwekkende fo
to's die kan niet anders dan
dit werk van Olaf als domme
kitsch naar de vergetelheid ver-
de
i dit
r mij e
jrden. Ogen w
1989 e overgave aar
^-Mjventoon voert," schrijft hij in
nawoord.
(nderdaad, achttien paar
heteen schande te noemen,
daarvoor is het allemaal te goed
bedoeld. Maar Olaf bewijst met
deze serie niemand een dienst,
noch zijn modellen, noch zich
zelf, noch de koper van zijn
PUZZEL
ki;
YPTOGRAM
rizontaal:
Afbrokkelen door werpen (6);
Rustig aan, niet zo hard op de
itsen slaan! (5); 8. Saaier kan
it, daarom moet het gelest
rden (5); 9. Achter de letter
rdt het pijnlijk (5); 10. Met
explosie bevrijdt de koe zich
een kalkoen (4); 11Die vis-
krijgen spruiten (6); 12. Aan
lekend vak (6).
KRUISWOORDRAADSEL
rticaal:
Positief meisje voor een ge-
:ht (5); 3. Geen reden tot fees-
als ze op het rapport staan
4. Broedplaats op maat als
raad (6); 5. Zet je strak met
personen! (4); 6. Vloed (8);
Sluiting van de beurs (4);
Jongen in de slee (3).
V
TT
S
L
0
T
A
Qw
n
N
A
K
R
X
TT
z
1
G
s
T
K
X
GJ
E
T
A
0
E
3
W
a
L
u
L
U
Lib
u
a
TT
U
Li
U
D
QQQ QQQ
BD DUB DQ
QQQ QQQ
U
B
UUUUU BBUDB
QQUQ m BBDB
D DBQ Q
IJLJ QQ
BBQ QQQ QQB
L5J
11
M
°i"i
j>J
A
A
N
J9
BOEKEN RECENSIE
Waarom gaat een Nederlander
van omstreeks de veertig uit ei
gen vrije wil een rondreis ma
ken door Vietnam? Michel
Maas, journalist van beroep, fi
losoof van studie, verklaart zijn
onderneming heel verrassend:
hij is op zoek naar de Hof van
Eden. En eigenlijk kende hij die
al, zijn geboortedorp in het
stroomgebied van de Maas. Hij
zoekt wat hij in zijn kindertijd
verloren heeft, of heeft moeten
verlaten, 'een land waar koelte
heerst, en rust'. En hij slaagt
ook nog, in zekere zin, tot op
zekere hoogte, op bezoek in een
dorp, met Vietnamese schil
dersvrienden, in barre hitte.
Het mooie, beweeglijke boek
heet De vleugels van Lieu Hanh.
De ondertitel: 'Vietnam, zoek
tocht naar een land waar koelte
heerst, en rust'. Het is een re
portage. Michel Maas mag een
man van poëzie en diepe ge
dachten zijn, hij is tegelijk een
schrijver van observatie en ka
rakteristiek. In een stijl van kor
te, frisse zinnen portretteert hij
steden, landschappen, mensen,
bespiegelt hij over Noord-Viet-
nam, waar nog veel van de
Franse kolonie t
Zuid-Vietnam w;
lar heerst. Zelfs
ken depressie v;
in de vervallen keizerstad Hué
weet hij monter te berichten.
Hij kent, zo vermoed je, de
vinden is, en
r Koning Dol-
/er een dron
i enige dagen
geschiedenis van het
land. van het keizer
rijk, van de Franse
kolonie, van de oor
log tegen de Fransen,
van de oorlog tegen
de Amerikanen, van
het communistische
regime. Zonder na
druk biedt hij de ge
gevens die je nodig
hebt om hem te vol
gen in zijn grillige
reisverslag. Het is
echt 'grillig', meer
een collage van losse
stukken, naar thema
gerangschikt, dan
een in chronologi
sche orde genoteerde
reeks belevingen.
Er zijn heel wat
onderwerpen en the
ma's! Bijvoorbeeld
het bezoek aan het
slagveld van Dien
Bien Phu, waar in
1954 de Fransen wer
den verslagen,
prachtig verteld. He
den en verleden, ont
moetingen met
en pogingen tot reconstructie
van de gebeurtenissen van toen
vormen een sterk mozaïek. Bij
voorbeeld de speurtocht in de
bibliotheek van Hanoi waar
Maas op zoek is naar 'Indochi-
ne', het koloniale rijk van de
Fransen. Hij heeft er heimwee
naar, hij vindt in Hanoi nog
heel wat terug van die merk
waardige koloniale cultuur. En
bijvoorbeeld de dronken perio
de in Hué, en het bezoek aan
een Vietnamese kunstenaar die
koffiekopjes schildert en eens
de verschrikkingen van de ge
vangenis heeft getekend en
de kennismaking met jonge
Fransen die in die stad al even
erg als Maas door indolentie en
drankzucht worden getroffen.
Bijvoorbeeld...
Het wemelt in het boek van
mensen die je vluchtig ge
schetst krijgt, en die toch elk
voor zich jets representeren, het
koloniale verleden, de strijd te
gen de Fransen, de onderdruk
king van de communisten, de
veramerikanisering van Saigon.
Het zijn zomaar mensen, maar
ze zijn er niet zomaar in het
boek.
Heden en verleden, tijd en
eeuwigheid, leven en dood, oor
log en vrede. Er wordt luchtig,
vluchtig en heel scherp over ge
schreven. Maas is met zijn Viet
namese vrienden in het dorp
van een van hen. Daar is nooit
iets veranderd. Daar lopen sinds
eeuwen dezelfde mensen achter
dezelfde buffels naar dezelfde
rijstvelden. Maas schrijft:
r tegelijk alles
never aan ait.'
Zo is Michel Maas op z'n best.
Soms is hij al te dichterlijk, al te
peinzerig, zoals bij de mummie
van Ho Chi Minh. Vaak is hij op
hoogst amusante manier para
doxaal, zoals wanneer hij over
peinst hoe hij de stad Hanoi
zou wensen: zonder Fransen,
zonder communisten, maar wel
in de jaren '30 van onze eeuw...
En heel vaak vindt hij prachtige
beeldspraak, zoals over een val
lei 'waarin het stroompje mean
derde of het een konijn achter-
Uit
Helen Zahavi
Ivü IÏI<l|3bCC
Francine du Plessix Gray
Het leven van Louise Colet
Uitgeverij Atlas
Prijs! 59,50
Een biografie. Louise Colet, be
kend geworden als de muze van
Gustave Flaubert, was zelf des
tijds een beroemd schrijfster en
bovendien een alleenstaand,
zelfstandig moeder.
Michael Viewegh
Te gekke jaren
Uitgeverij Wereldbibliotheek
Prijs: 32,50
Roman, drie jaar na de 'fluwelen
revolutie' in Tsjechië versche
nen. Het boekgeeft een vrolijke
en badinerende visie op de jaren
van de communistische onder
drukking.
Helen Zahavi
True Romance
Uitgeverij Arena
Prijs: 39,90.
De schrijfster, geboren in 1956,
baarde in 1991 opzien met haar
roman Dirty Weekend. In True
Romance ontaardt het sadoma
sochistische spel tussen twee
mannen en een onderworpen
vrouw in een dodelijke strijd.
Arjan Witte
Rode zeep
Uitgeverij In de Knipscheer
Prijs: 29,50
Een groep verveelde jongeren in
de Utrechtse arbeiderswijk Zui
len vervalt tot criminaliteit als de
belangrijkste fabrieken in de
buurt sluiten. Debuutroman.
Uitg. In de Knipscheer, 160
pag., prijs f29,50.
Umberto Eco
Europa en de volmaakte taal
Uitgeverij Agon
Prijs: 49,90
Over pogingen van de afgelopen
millennia een volmaakte interna
tionale taal te bedenken, over
wiskundige talen en computerta
len.
Kamagurka
Writer's block
Uitgeverij De Harmonie
Prijs 17,90
HEINZ
JZ-O-0-0-C-e/-S f £-0 /'S £-£*/
3-P-A-M-O /-/V D'£ ff-t/.V-G-T
V-A-AV P-£-T P-A -K-ATf £-R
O-P A-Tf
TOMPOES
Heer Bommel en de Hachelbouten
In de zonnige ochtend naderden de
ambtenaar Dorknoper en commissa
ris Bas Slot Bommelstein en wierpen
zodoende een zwarte schaduw over
het pad. „Goedemorgen", sprak de
eerste. „Vandaag vervalt uw belas
tingtermijn, meneer Bommel." Heer
Ollie keek schrikkend om. „Ja, ja", zei
hij zenuwachtig» „dat weet ik. Ik had
het geld even willen aanreiken. Ik
had het klaargelegd in mijn bureau
tje..." „Mooi", hernam de ambtenaar
eerste klasse. „Als u het even haalt
kunnen we meteen afwerken." „Dat
gaat niet", riep heer Bommel met
piepende stem. „Vannacht is er inge
broken. Het is gestolen, bedoel ik...
door Super en Hieper, als u begrijpt
wie ik bedoel." De heer Dorknoper
wierp Bulle Bas een veelbetekende
blik toe. „Dat is wel toevallig", zei hij
met een dun lachje. „Ja", sprak nu
ook de commissaris. „Een inbraak?
Daar heb ik niets van gehoord! Hoe
komt dat, Bommel?" „Dat komt door
de voortekens", riep heer Ollie uit.
Hij zag echter slechts bot ongeloof in
de gezichten van zijn bezoekers,
maar gelukkig herinnerde hij zich dat
de verzekeringsagent achter hem zat.
„Dat was ik nu haast vergeten", zei
hij oplevend. „Ik ben gisteren im
mers tegen diefstal verzekerd? Be
taalt u deze lieden even uit, meneer
Hachelbout." „Zo eenvoudig gaat dat
niet", zei deze. „Ik zou wel willen,
maar die diefstal moet eerst bewezen
worden. Een domme formaliteit na
tuurlijk, maar de maatschappij staat
er op."
H
T
W
R
Weersvooruitzicht
ZATERDAG 27 MEI
Neerslagkans
DOOR HANS VAN ES
Nadat een actieve onweerssto
ring het noorden en oosten van
het land had verlaten, waarbij in
Friesland vrijdagochtend plaatse
lijk 60 tot 70 millimeter werd af
getapt, klaarde het overdag fraai
op. Een klein hogedrukgebiedje
boven onze omgeving was juist
sterk genoeg om een volgend
front vanaf de oceaan tegen te
houden. Dankzij een zwakke
wind van zee werd de westelijke
kuststrook schoongeveegd van
bewolking; cumuluswolken ont
stonden pas tientallen kilometers
landinwaarts. De felle zon liet
temperaturen toe van circa 20
graden. Elders in Europa worden
op steeds meer plaatsen zomerse
temperaturen bereikt. De opmer
kelijke warmte met temperaturen
boven 30 graden, die al enige
tijd in Rusland wordt waargeno
men, breidt zich vandaag nog
iets verder over Midden-Europa
uit. Voor ons is een nieuwe opmars van warme lucht uit het zuiden
van belang. Het transport van subtropische lucht is het gevolg van de
zuigkracht van een omvangrijk depressiegebied ten westen van Ier
land. Vandaag mag weer op vrij veel zon woren gerekend; in de mid
dag loopt het kwik gemakkelijk op tot 21 a 23 graden. De matige zui
den- tot zuidwestenwind kan aan de stranden tijdelijk bijdraaien naar
west; maar tot een serieuze afkoeling leidt dit niet. Morgen wordt het
nog een tikje warmer, maar de lucht is ook vochtiger. De zon wordt in
toenemende mate afgeschermd door stapelwolken en op de nadering
van een koufront wordt de kans op een regen- of onweersbui later op
de dag groter, Begin volgende week weet de koelere lucht achter het
koufront ons land nog wel te bereiken, maar ook nu zal dit niet tot een
echte terugslag leiden. Bij temperaturen rond 20 graden, vrij veel zon
en slechts een enkele bui blijft het optimistische weer gehandhaafd.
De oceaandepressie bij Ierland trekt bovendien langzaam naar het
noorden weg en zwakt daarbij af. Een buitenkansje voor het Azoren-
hoog. Het is nog altijd mogelijk dat dit luchtdrukmaximum contact
maakt met een hogedrukgebied, dat al geruime tijd boven Oost-Euro
pa aanwezig is. Zo'n samenwerking zou een periode met stabiel zo
merweer boven een groot deel van Europa kunnen inleiden, waarbij
onweersstoringen en fronten van de oceaan weinig in te brengen heb
ben. Hoe dat gaat aflopen is nu nog niet duidelijk. Voorlopig hebben
we aardig voorzomerweer met licht wisselvallige trekjes.
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
zaterdag.
Noorwegen:
Flinke zonnige perioden
zuidwesten wolkenvelden
Maxima ongeveer 18 gra
den, in het zuidelijke bin
nenland iets boven de 20
Perioden met zon, in het
zuiden vooral zondag kans
op een regen- of onweers
bui. Middagtemperatuur
ongeveer 20 graden, In
het giterste noorden iets
Oenemarken:
Bewolkt en vooral zaterdag
een enkele regen- of on
weersbui. Middagtempe
ratuur tussen 2tXeri 24
graden.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Half tot zwaar bewolkt en vooral in net
noorden en westen af en toe regen, mo
gelijk ook onweer. In het zuidoosten
meest droog en eerst nog zon. Toene
mende zuidwesten wind. Middagtempe
ratuur ongeveer 17 graden, in de omge
ving van Londen iets boven de 20.
België en Luxemburg:
Perioden met zon en waarschijnlijk
droog. Middagtemperatuur van 18 in
het westen tot 22 in het oosten, zondag
enkele graden hoger.
veer 20 graden, zondag circa 24.
Oostenrijk:
Perioden met zon, maar vooral in Vorar
berg en Tirol meer bewolking en enkel
stevige regen- en onweersbuien. Min
dagtemperatuur ongeveer 28 graden, i
het westen vooral zaterdag minde
ZONDAG 28 MEI 1995
kusten wolkenvelden
gen of motregen. Elders flinke zonnige
perioden en droog. Middagtemperatuur
zaterdag ongeveer 24, zondag cica 26
graden. Aan de kust maxima rond 20
graden.
Portugal:
Zonnig, in het noorden ook nu en dan
wolkenvelden Droog. Middagtempera
tuur van 20 graden aan de kust in het
noorden tot 30 in het zuidoostelijke bin
nenland.
Flinke perioden met zon en droog. Mid
dagtemperatuur ongeveer 24 graden.
Spanje:
Zonnig, maar aan de Golf van Biskaje nu
en dan wolkenvelden en mogelijk wat re
gen, Middagtemperatuur aan de Costa's
Waterstand
limuiden Katwijk
Hoog 04.01 16.25 03.34 15.58
Laag 12.36 00.00 12.17 23.41
MAANDAG 29 MEI 1995
e Golf v
n 24 en 28
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 04.39» 17.05 04.12 16.38
Laag 00.30» 12.54 00.11 12.35
Weerrapporten 26 mei 17 uur:
tussen 30 en 36 graden.
Canarische Eilanden:
Zonnig. Middagtemperati
en 30 graden.
Marokko:
Westkust: Zonnig e
hallbcw nrtw 1 22
i de stranden tussen 25 bij
i kleim
Tanger en 30 ir
Tunesië:
Veel zon, maar ook ee
een lokale regen- of c
dagtemperatuur aan zee ongeveer 26
Zuid-Frankrijk:
Flink wat zon en droog. In het uiterste
oosten eerst nog wolkenvelden en kans
op een bui. Zondag in Les Landes kans
op wolkenvelden. Middagtemperatuur
zaterdag ongeveer 25 graden, zondag in
tegen de 30 graden.
Bordeaux
Brussel
Cyprus
Mallorca en Ibiza:
ongeveer 26 graden.
Italië:
Tamelijk zonnig,
Middagtemperatuur
het
;ans op
een regen- of onweersbui. Vrij warm met
maxima tussen 24 en 29 graden.
Corsica en Sardinië:
Flinke zonnige perioden en vrijwel overal
droog. Middagtemperatuur ongeveer 25
Malta^
Flinke zonnige perioden, maar vooral za
terdag ook kans op een regen- of on
weersbui Middagtemperatuur ongeveer
28 graden.
Griekenland en Kreta:
Zonnig. Middagtemperatuur aan zee on
geveer 26 graden, landinwaarts circa
30.
Turkije en Cyprus:
Zonnig, landinwaarts kans op een lokale
regen of onweersbui. Middagtempera
tuur aan zee van 25 graden op de Dar-
daneilen tot 30 in het oosten.
Duitsland:
Veranderlijk bewolkt en enkele stevige
regen- of onweersbuien. Zëndag in het
westen droog en meer zon Middagtem
peratuur zaterdag tussen 20 en 25 gra
den, zondag maxima circa 26 graden.
Zwitserland:
Half tot zwaar bewolkt en enkele ver
spreide regen- of onweersbuien. Zondag
iets meer zon. Maxima zaterdag onge-
20 15 3.0
22 12 0.0
27 12
18 11 3.0
28 13 0.0
27 15 0.0
o 12 25 19 0.0
30 20 0.0
23 12 0.0
24 17 0,0
Buenos Aires haitbew
Casablanca on&e*
Johannesburg licht bew
25 12 0 0
26 11
40 28 0.0
int 2 20 5 0.0
ws.0 19 13 0.0
ws.0 33 21 0.0
no 5 23 13 0 0
nw6 29 20 00
zo2 25 18
