Suddervlees uit de gratie
Trappisten brengen nieuw monnikenbier op markt
Smaak
Wereldburger als
vervanging voor vlees
A (cè
I\ 1 \1
25 Wi
7 lagedruk
VRIJDAG 26 MEI 1995
Slavink, schnitzel en hamburger meer in trek
Vlees is bezig de traditionele rol op tafel te verliezen. De
klandizie verschuift op grote schaal van de ambachtelijke
slager naar de goedkopere supermarkt. En van 'moeilijk'
vlees, naar het gemaksartikel. Maar voor steeds meer
mensen hoeft vlees niet meer zo nodig. Vlees verliest ook
aan imago.
De sudderpan raakt uit de gra
tie. De bereiding van draadjes
vlees kost te veel tijd in het mo
derne leven. Steeds vaker grijpt
de jachtige mens naar slavin-
ken, schnitzels, ham-, kip- en
ook lamsburgers. In een mum
van tijd staan ze op tafel; Het is
niet toevallig dat het merendeel
van deze huishoudens een
magnetron bezit. Het fornuis
voor het urenlang sudderen van
de stooflappen is nog favoriet
bij oudere vleeseters. Maar de
vleessector ziet het probleem al:
deze groep vergrijst.
Slagers richten zich meer op ge
maksvoeding. De consumptie
van panklare produkten stijgt in
hoog tempo. „Voor de consu
ment ligt de prioriteit steeds
minder bij voeding", zegt
Alexander Karstens, directeur
Voorlichtingsbureau Vlees. De
rol van de traditionele maaltijd
wordt in de huidige jachtige sa
menleving verder teruggedron
gen. De consument gunt zich
minder tijd voor de bereiding
van vlees.
r rijk en arm en bovendien gezond en smakelijk. Zo
worden de wereldburgers gepresenteerd in de folder van De Kleine
Aarde, de Hongerstichting en de ontwikkelingsorganisatie Hivos.
Het gaat om burgers op basis van (oud) brood, die met allerlei lek
kere toevoegingen knapperig bruin worden gebakken. Het is een
uitstekende vervanging voor vlees; bij de warme maaltijd of als har
tige hap tussendoor, zegt De Kleine Aarde.
Behalve het basisrecept bevat de folder recepten voor twee varia
ties per seizoen, zoals de Oosterse lenteburger, de Indiase zomer-
burger, de Siberische herfstburger en de Zuidamerikaanse winter-
burger. In totaal negen recepten.
De Wereldburgers zijn voordelig. De ingrediënten kosten slechts
een fractie van het geld dat je voor vlees zou neertellen. De folder
geeft een suggestie voor de besteding van het uitgespaarde geld:
Steun 'The Small Earth' in Kenya! Wereldburgers voor wereldbur
gers dus.
De nieuwe receptenfolder wereldburgers kan gratis aangevraagd
worden bij: De Kleine Aarde in Boxtel, tel. 04116-84921 of bij De
Hongerstichting in Amersfoort, tel. 033-650840.
In een paar jaar tijds is de bete
kenis van vlees als onderdeel
van de warme maaltijd flink af
genomen. En die tendens gaat
door, meent directeur Goos Ei
lander van onderzoeksbureau
Trendbox. Hij wijst erop dat nog
maar 35 procent van de jonge
ren zes dagen van de week vlees
nuttigt bij het warm eten. Een 1
paar jaar geleden zei 75 procent
van de consumenten vrijwel el
ke dag vlees op tafel te hebben,
nu is dat nog maar 60 procent.
Slechts een derde van de Ne
derlanders heeft als opvatting
dat je vier tot vijf keer per week
vlees moet nuttigen bij de war
me maaltijd.
De vleessector heeft de heden
daagse consument in hokjes
neergezet, ter onderscheid. Bij
na 1 op de 5 Nederlanders kan
als traditionele vleesliefhebber
worden aangemerkt. De sud
derpan is veruit favoriet, maar
bovendien worden vrijwel alle
andere vleesprodukten meer
dan gemiddeld geconsumeerd.
Toch is voor de vleesbranche de
traditionele vleesliefhebber
minder belangrijk, zegt Fons
van Leeuwen, marktonderzoe
ker bij het Produktschap voor
Vee Vlees en Eieren. ,,De groep
vergrijst", verklaart hij. Het is
duidelijk dat het oog is gevallen
op de gemakszoekers, nu al een
kwart van de Nederlanders.
„Die groep zal in de toekomst
sterk groeien." Cijfers onder
bouwen de voorspelling van
Van Leeuwen.
Per huishouden werd vorig jaar
bijna 16 kilogram varkensvlees
gekocht, 11 kilo gehakt, 10,5 kilo
kip en amper 8 kilo rundvlees.
Voor het eerst waren de aanko
pen aan panklare vleesproduk
ten (bijna 9 kilo) groter dan die
van rundvlees. De groei (14 pro
cent ten opzichte van '93) is on
gekend. Ook het aandeel snacks
op de vleesaankopen stijgt aan-
De belangstelling voor bakken, braden en sudderen neemt sterk af. Voor sommigen hoeft vlees niet
meer zo, terwijl anderen voor gemakkelijke produkten kiezen.
zienlijk (9 procent). Het gaat
overigens ten koste van vers
varkensvlees en in mindere r
te rundvlees.
En dan i
zoekers,
meeste plezier beleeft. Zo'n
kleine 15 procent van de Neder
landers is in staat en bereid de
beurs te trekken voor duurdere
vleessoorten. Ze besteden 15
procent meer aan vlees, maar
de groep kwaliteits- dat komt vooral doordat de
i wie de slager het keuze valt op kalfsvlees, bief
stuk/rosbief en rauwe achter
ham. En wie zijn deze levensge
nieters? Vooral de Bourgondi
sche zuiderlingen en juist veel
minder Noord- en Zuidhollan
ders, randstedelingen en ooster
lingen.
Broeder Samuel, met lange wit
te baard en gekleed in traditio
neel bruin gewaad, scharrelt
nog regelmatig langs het kan
toor van trappistenbierbrouweT
rij De Schaapskooi in Tilburg.
Verlangt hij misschien terug
naar vroeger tijden, toen de
monniken nog in grote ketels
roerden en de flessen bottel
den?
De 110 jaar oude brouwerij is
tegenwoordig in handen van
moderne 'sales-managers'. De
moderne machines worden
veelal bediend door jonge men
sen die pas klaar zijn met de
Middelbare agrarische school.
Er waait tegenwoordig een
commerciële Wind door de ou
de bijgebouwen van de abdij.
De Schaapskooi brengt nu zelfs
het bier op de markt dat ruim
een eeuw lang exclusief was
voorbehouden aan de (voorma
lige) brouwers zelf: de monni
ken.
„De tijden zijn veranderd", zegt
broeder Bernardus ten over
vloede. Tien jaar geleden legde
hij de eeuwige gelofte af, en
nam zijn intrek in het trappis
tenklooster Onze Lieve Vrouw
van Koningshoeven, waar De
Schaapskooi aan toebehoort.
„Op onze manier kan een brou
werij niet meer beheerd wor
den. Wij hebben geen commer
cieel karakter, en dat werkt ge
woon niet in deze tijd." Broeder
Bernardus kan niet verhullen
dat hij het toch jammer vindt.
Maar hij relativeert. „Je kunt je
afvragen of je met bierbrouwen
de maatschappij dient. Nu heb
ben we de ruimte om al onze
tijd aan belangrijkere zaken
zoals gebed en studie te beste
den en onze kennis te vergro
ten." Het klooster verzorgt le
zingen om die kennis over te
brengen op andere mensen.
Maar met kennis alleen ben je
niet zelfbedruipend.
Oud
Het niet-commerciële karakter
van het klooster is niet de enige
verklaring voor de geleidelijke
overname van De Schaapskooi
door 'leken': mensen van buiten
Behalve dat het
aantal monniken gestaag blijft
dalen, zijn de meesten voor
produktiewerk gewoonweg te
oud. Het overgrote deel van de
communiteit trekt zich elke dag
stipt om half twaalf terug voor
een middagdutje van drie uur.
Dan komt er natuurlijk van
bierbrouwen niet veel terecht.
Ondanks dat de monniken wei
nig meer te maken hebben met
hun bierbrouwerij mag het bier
van De Schaapskooi een etiketje
dragen waarop wordt vermeld
dat het een trappistenbier is.
Dat mag alleen als het bier in
een trappistenklooster is ge
brouwen. Samen met vijf Belgi
sche kloosters is Koningshoeven
de enige in de wereld die deze
prestigieuze titel mag gebrui
ken. Trappistenbier mag niet
verward worden met de zoge
noemde abdijbieren.
„Commerciële jongens gebrui
ken die naam. Ik vind het
naamsmisbruik", bromt Pijnen.
Voorlopig is het 'nieuwe' Enkel
het laatste nieuwe bier dat De
Schaapskooi op de markt
brengt. Daarmee komt het as
sortiment op vier bieren, want
Dubbel (6,5 procent), Tripel (8
procent) en Quadrupel (10 pro
cent) waren al langer op de
markt. Enkel is het zomerbier-
tje, terwijl Quadrupel in de win
tel wordt aanbevolen. De
brouwtraditie van De Schaaps
kooi kent geen andere biersoor
ten. Pijnen stelt dan ook dat het
waarschijnlijk bij deze vier zal
blijven. Wel speelt hij nog met
het idee om tezijnertijd een ju
bileumbier aan te bieden.
„Maar ik weet nog niet of dat
voorstel bij de anderen kans
maakt."
Eerst maar eens zien of Enkel
bij het grote publiek in de
smaak zal vallen. De monniken
dronken het altijd bij de maal
tijd, omdat het beter
'doordrinkbaar' is dan de
zwaardere bieren die voor de
verkoop werden gebrouwen. Nu
hebben ze dit laatste exclusieve
voorrecht van hun strikte mon
nikenleven ook prijsgegeven
aan de wereld buiten de kloos-
WÊÊÊÊÊÊfÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊm
PUZZEL
OPGAVE
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal:
1. pels; 5. overschot; 9, tijdperk;
10. alcoholische drank; 12. vaar
tuig; 13. rooms-katholiek; 14,
lang; 15. heilige; 17. dwaas; 19.
peulvrucht; 22. vereniging; 24.
meer in Finland; 26. af te leggen
weg; 27. stuk hout; 28. boom;
29. onmeetbaar getal; 30. che
misch element; 31. persoonlijk
vnw.; 33. aansporing; 35. boom;
38. schande; 40. uitgelezen ge
zelschap; 42. sportief; 44. eer
baar-, 45. afdeling; 47. voorzet
sel; 49. blad van een naaldboom;
50. als aan ommezijde (Lat.
afk.); 51. eikeschors; 53. pape
gaai; 54. voor; 55. boze geest;
56. plat stuk hout.
Verticaal:
1. omgang; 2. woonboot; 3. cen
tiare; 4. takje; 5. huilgeluid; 6.
Frans lidwoord; 7. kledingstuk;
8. maand; 11. metaal; 16. hoe
danigheid; 18. metaal; 20. ra
don; 21. brandgang; 22. berg
pas; 23. grondtoon; 25. pus; 26.
rondgang; 32. ode; 34. grond
soort; 36. ieder; 37. conversatie;
39. achter; 41. titanium; 43.
echt; 45. bederfwerende verf
stof; 46. bons; 48. ontkenning;
50. grafvaas; 52. afstandsmaat;
54. familielid.
OPLOSSING
KRUISWOORDRAADSEL
ego-p-vat
b-ruine-e
-veiling-
ta-esp-rk
snor-abel
adeopa
aard-papa
ra-oir-er
-globaal-
u-spits-u
wad-s-ent
TOMPOES
Heer Bommel en de Hachelbouten
De volgende morgen vroeg begaf
heer Bommel zich in zijn tuin. Hij
had zijn kwetsuren verbonden en
zijn blauwe oog met boorwater gebet
- en nu hoopte hij in de frisse bui
tenlicht weer wat krachten op te
doen.
Daar werd zijn blik getroffen door
Hup Hachelbout. Deze zat bij het op
komen van de zon zijn administratie
bij te werken en het zien van deze
tengere gedaante bracht heer Ollie
op een idee.
„Gelukkig dat ik u tref." riep heer Ol
lie reeds van verre. ,,Het noodlot
heeft toegeslagen!"
,,Ik zie het", zei de ander, vol deelne
ming naar de verbanden kijkend.
„Het is nogal aangekomen, hè?"
„Verschrikkelijk", gaf heer Bommel
toe. „Ik zit vol builen en schrammen
en ik heb ernstig geleden."
„Wat naar voor u", prevelde de ver
zekeringsagent.
„Het is vreselijk", zei heer Ollie.
„Maar gelukkig was ik door de slech
te voortekenen gewaarschuwd, zodat
ik gisteren bij u een verzekering heb
afgesloten. Tegen ongevallen en zo.
Die wil ik nu wel graag uitbetaald
hebben."
De ander monsterde hem oplettend
en haalde toen de schouders op.
„Het is jammer", zei hij. „U bent niet
hard genoeg geraakt om voor invali
diteit in aanmerking te komen. Maar
het boorwater kan misschien ver
goed worden; daar zal ik werk van
maken."
Op dat moment naderden twee ern
stige figuren slot Bommelstein; de
beambte Dorknoper en commissaris
Bas.
„Meneer Bommel is altijd achter met
zijn belastingen", sprak de ambte
naar eerste klasse. „Dat moet nu
maar eens uit zijn. We gaan er werk
van maken!"
H
T
A/V
R
Weersvooruitzicht
ZATERDAG 27 MEI
Neerslagkans
DOOR HANS VAN ES
Op de scheidingslijn tussen koele
oceaanlucht en flink opgewarm
de zomerlucht boven het conti
nent vonden de afgelopen 48 uur
regelmatig 'schermutselingen'
plaats, mede omdat beide lucht
soorten lange tijd aan elkaar ge
waagd waren. Uiteindelijk werd
de warme lucht in de voorbije
nacht over onze oostgrens gezet
en keerde de rust terug. Het
vriendelijke weer van dit moment
houdt nog ook morgen nog aan,
voordat op zondag een nieuw
front op bezoek komt.
Woensdag lag de westelijke kust
strook tot na het middaguur te
baden in de zon. De razendsnelle
opwarming - tot 25 graden, in
Groningen zelfs 27 graden - bleef
niet zonder gevolgen. In rap tem
po groeiden cumuluswolken uit
tot verticaal sterk ontwikkelde
buienschachten. Het eerste on
weer dook rond 14.00 uur vlak
voor de Hollandse kust op. Weldra had zich een west-oost georiën
teerde buienlijn gevormd, die in de loop van de middag van zuid naa
noord over het land trok. Plaatselijk viel meer dan 10 millimeter uit
korte, heftige stortbuien.
In de avond en nacht regende het nog urenlang licht; pas in de och
tend van Hemelvaartsdag rafelde het vrijwel stilligende front een
beetje uiteen en keerde de zon terug. Hoewel het wat minder zomers
werd dan de vorige dag - het kwik haalde 18 tot 23 graden - steeg er
overdag voldoende warme en vochtige lucht op om nieuwe buiep te
doen ontstaan. Dit proces werd nog gestimuleerd door een klein golf
in het front, dat in de middag en avond uit Frankrijk kwam opzetten,
In de vroege avond trokken flinke onweersbuien over het zuiden en
oosten van het land. Plaatselijk viel in korte tijd meer dan 15 millirn
ter. In de kustprovincies was de buiigheid minder fel.
Een zwak hogedrukgebied zorgt morgen voor rustig weer met vrij vee
zon en.maxima, die landinwaarts weer tot ca. 20 graden oplopen.
Zondag wordt het wellicht nog iets warmer, maar dan blijkt meteen
kwetsbaarheid van de atmosfeer en gaan er weer buien ontstaan. Ee
depressie arriveert bij Schotland en introduceert vanaf maandag kof
lere oceaanlucht, waarin flinke opklaringen worden afgewisseld dooi
een bui. De maxima vallen begin volgende week terug naar 17 of 18
graden.
E U
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
Noorwegen:
Flinke zonnige perioden
en droog, maar vandaag in
s op w
t regen.
Droog en perioden met
zon. Middagtemperatuur
van 15 in het noorden tot
22 in het zuiden.
Denemarken:
bewolking en kans op een
Middagtemperatuur onge
veer 22 graden.
Engeland, Schotland,
/vesten af en toe regen of
notregen. Middagtempe-
atuur uiteenlopend van 14 graden in
Schotland tot 18 in de omgeving van
"verder van het
en op de meeste plaatsen droog. Mid
dagtemperatuur van 18 in het westen
tot 22 in het oosten.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vandaag in het oosten nog enkele regen-
of onweersbuien. In het westen opkla
ringen en droog. Morgen in het westen
meer bewolking gevolgd door regen.
Langs de oostgrens waarschijnlijk droog.
Middagtemperatuur vandaag ongeveer
20 graden, aan zee koeler, morgen in
het zuidoosten tegen de 25 graden.
Portugal:
Droog en overwegend zonnig. In het
noorden ook nu en dan wolkenvelden en
mogelijk een bui. Middagtemperatuur
van 19 graden aan de kust in het noor
den tot 27 in het zuidoostelijke, binnen
land.
Madeira:
Flinke perioden met zon en droog. Mid
dagtemperatuur ongeveer 24 graden.
Spanje:
Overwegend zonnig. In het noordwesten
eerst nog wolkenvelden en mogelijk wat
regen. Middagtemperatuur uiteenlo
pend van ongeveer 19 graden in het
noordwesten tot ruim boven de 30
plaatselijk in het binnenland.
Canarische Eilanden:
Zonnig, aan de noordstranden eerst nog
enkele wolkenvelden. Droog. Middag
temperatuur ongeveer 25 graden.
Marokko:
Westkust: Zonnig en warm. Middagtem
peratuur aan de stranden tussen 23 bij
Tangeren 30inhetzuiden.
Tunesië:
Perioden met zon en in de loop van van
daag een enkele regen- of onweersbui.
Morgen weer zonnig en droog. Middag
temperatuur eerst ongeveer 30 graden,
Zuid-Frankrijk:
Perioden met zon en droog maar langs
de oostgrens eerst nog kans op een bui.
Morgen langs de Atlantische kust wol
kenvelden en misschien wat regen. Mid
dagtemperatuur van 20 graden
Maliorca en Ibiza:
Flink wat zon en droog. Middagtempera
tuur ongeveer 25 graden.
Italië:
Tamelijk zonnig, maar vandaag in het
noorden en morgen ook elders meer wol
ken en mogelijk een regen- of c
Husumtt
R
O
P A
L
'"'yi
ÏTJ17
8 7 .22,#-
u
b
H/fc
S-
XV M
AmZ
CïGi bewolkt
^Lonwe
-w- warmtefror
jj^ regen
opklaringe
hagel
H hogedruk
19 tempe
ratuur "1°°°" hedop^c!
onweersbuien. Morgen van het west
uit afnemende bungheid en opklai
gen. Maxima ongeveer 21 graden, rr
gen iets hoger.
Oostenrijk:
Van het westen uit meer bewolking
volgd door enkele regen- of onweerst
en. In het Oostenrijkse laagland
1 21 i
t 28 ii
i 20 ii
morgen enkeg
graden hoger.
Tsjechië en Slowakije:
Overwegend zonnig, maar van het w< icr
bewolking en kans op e ooj
lokale bui. Middagtemperatuur ongeveje
25 graden, vandaag in Slowakije i
hoger het
ZATERDAG 27 MEI 1995
Zon- en maanstanden
Zon op 05.31 Zdnonde
Maan op 04.38 Maan onder 19.
11.46 23.44 11.27 23.
Joj
Weerrapporten 26 mei 08 u
Eindhoven half bëw.
Boedapest
Bordeaux
Brussel
Cyprus
bui.
n 25 e
30 graden, maar in het noorden iets fris-
Corsica en Sardinië:
Vandaag perioden met zon en kans op
onweer. Morgen zonnig en droog. Mid
dagtemperatuur ongeveer 25 graden.
dagtemperatuur van ongeveer 28 gra-
Griekenland en Kreta:
Vrij zonnig en droog. Middagtempera
tuur aan zee ongeveer 24 graden,
landinwaarts oplopend tot 30 graden.
Turkije en Cyprus:
Zonnig en droog. Landinwaarts eerst nog
kans op een bui. Middagtemperatuur
tussen 25 graden in het noordwesten en
30 in het oosten.
Duitsland:
Half tot zwaar bewolkt en vooral in het
zuiden eri midden enkele stevige regen-
of onweersbuien. Eerst nog warm met
maxima in het zuiden van ongeveer 24
graden. Van het noordwesten uit minder
ongeveer 21 graden.
,Ge
f /AS Al Ho£STBU!
OP V/Eg VV/ELE
EUPE PEL/ES/E OP
