'Dat zijn de vogeltjes in het bos'
Een mengtafel als instrument
Groot contrast bij Reflex
m
ii
Cultuur& Kunst
Orgel Academiegebouw
in oude stijl hersteld
Fabelachtige
zang uit Mali
Twintig licht gewonden bij gratis jubileumconcert Normaal
Aanstaande zaterdag is de Lotto Jackpot
VRIJDAG 26 ME11995
Vrolijke begrafenis Annie Schmidt
Amsterdam Honderden personen, onder wie veel kinderen, wa
ren woensdagmiddag aanwezig bij de begrafenis van Annnie
M.G. Schmidt op de Amsterdamse begraafplaats Zorgvlied.
Dankzij haar zelf vastgestelde keus aan gedichten en humoristi
sche anekdotes van de sprekers werd het vooral een vrolijke be
grafenis, die de aanwezigen geregeld in lachen deed uitbarsten.
Annie M.G. Schmidt overleed in de nacht van zaterd
dag in Amsterdam, de dag na haar 84e verjaardag.
'Niet schieten' in Hazerswoude
hazerswoude» 'Niet Schieten', winnaar van het Cameretten-fes-
tival, treedt vanavond op in het Dorpshuis van Hazerswoude-
Dorp. De drie spelers (Aren Edel, Maarten Hennis en Erik lob
ben) spelen hun nieuwe programma 'Natte Narren'. Een pro
gramma vol sketches en liedjes. Aanvang 20.00 uur.
Jasje Lennon brengt 50.000 gulden op
londen Het suède jasje dat John Lennon droeg op de hoes van
de Beatles-lp Rubber Soul heeft gisteren bij een veiling in Lon
den 20.250 pond (ruim 50.000 gulden) opgebracht. De eigenaar
van een hardrockcafé in Phoenix (Arizona) werd na een telefo
nisch bod de eigenaar van het kledingstuk, dat Lennon had ge
schonken aan de zoon van zijn huishoudster.
RECENSIE»/1
i Ritirata di Madrid', 'Zonder Veren II'
i 'Chez dre', door Dansgroep Reflex.
Gezien 24/5, schouwburg, Leiden.
Het nieuwe programma van
Dansgroep Reflex bestaat uit
werk van Patrizia van Roessel
Norio Mamiya. Een groter
contrast dan tussen deze twee
choreografen is nauwelijks
denkbaar. Tegenover de nette,
weinig verrassende bewegings
figuren in het werk van.Mamiya
staat Van Roessels bijna niet te
volgen grilligheid.
Mamiya heeft zich voor 'La
Ritirata di Madrid' laten inspire-
door Franse hofdansen uit
de 16e en 17e eeuw. De bewe
gingen zijn elegant en lieflijk,
zoals we van hofdansen gewend
zijn. Mamiya relativeert deze
stijl enigszins. De bewegingen
een stuk vrijer en afwisse
lender dan de hofdansen van
weleer. Toch is de uitwerking
weinig verrassend. De dansen
blijven erg netjes en poserend.
Soms levert dit plaatjes op die
niet zouden misstaan op het
deksel van een bonbondoos.
Van begin tot eind gaan de twee
dansers en twee danseressen
voorzichtig met elkaar om. Het
is dans zonder conflict. Het is
niet duidelijk wat voor visie Ma
miya op zijn inspiratiebron
heeft. Hij drukt er te weinig ei
gen stempel op, zodat het resul
taat beperkt blijft tot oppervlak
kige schoonheid.
Als toelichting op 'Chez dré'
van Van Roessel citeert het pro
grammaboekje 'De Mus' van
Jan Hanlo. Dit experimentele
gedicht bestaat uitsluitend uit
een heleboel keer het woord
'Tjielp'. Inderdaad dwarrelt de
ze choreografie over je heen als
het getjielp van mussen. Een
lijn kon ik niet ontdekken in de
overweldigende hoeveelheid
verschillende gebaren, de spec
taculaire draaisprongen en het
gewapper met handen. Alles
ging razendsnel. Het was geen
vloeiende snelheid, maar een
wilde onrust, die' nergens toe
leidde. De duetten bestonden
uit het wild afwerken van bewe
gingen, zonder harmonie of be
grijpelijke wisselwerking. Toch
kreeg dit dansstuk een enthou
siast applaus. Kennelijk raakte
de baldadige drukte van 'Chez
dré' toch wel een snaar bij het
publiek. -
H^t programma bevat ook
nog 'Zonder Veren II' uit 1994
van Van Roessel. Uit dit ontwa
penende, mime-achtige stuk
voor twee heren blijkt dat bon
dige humor een sterke kant is
van de choreografe. Ook 'Chez
dré' had komische elementen,
maar in de overdaad van dit
langere stuk ging de kracht er
van grotendeels verloren.
?s
leiden erna straatsma
Het orgel in het Academiege
bouw wordt gereconstrueerd in
de oorspronkelijke, ou'd-Hol-
landse stijl. De komende twee
jaar wil de Stichting Orgelstad
Leiden gebruiken om een orgel
te bouwen zoals dat in 1675 in
het Academiegebouw hing. De
reconstructie is bedoeld als af
scheidscadeau voor rector-
magnificus prof. dr. R. Leertou
wer, die in het voorjaar van
1997 vertrekt.
Het Academiegebouw aan het
Rapenburg kreeg in 1675 een
orgel, dankzij een gift van Sir
Boldwin Hamey. Als net-afge-
studeerde bedankte hij de Leid-
se universiteit met een bedrag
van 1.000 gulden. Het universi
teitsbestuur gaf dit geld uit aan
een orgel voor het 'groot-audi
torium' in het Academiege
bouw.
In 1850 is het orgel afgebro
ken. In 1935 is daarvoor een
nieuw orgel in de plaats geko
men, omlijst door de oorspron
kelijke houten zijpanelen met
Bekende acteurs geven workshops in LAKtheater
Innige omhelzingen, schouderklopjes en kreten als 'Wat
heb ik je gemist en 'Ik ben zo blij je weer te ontmoeten'.
Meteen daarop slaat de stemming volledig om. Agressie
ve houdingen, kwade gezichten en veel geschreeuw. De
deelnemers van de workshop van de Royal Shakespeare
Company warmen zich op om straks enkele scènes uit
'The tempest' en 'Othello' te spelen. In de studio's van
het LAKtheater werden gisteren voor het eerst verschik
lende jeugdtheater-workshops gegeven.
leiden paulien
Deze workshops zijn een initia
tief van Jeugdtheaterschool
Zuid-Holland uit Gouda. Les
gaven docenten van de wereld
beroemde Italia Conti Academy
in Londen, acteurs van The
Royal Shakespeare Company
uit Stratford en enkele Neder
landse acteurs: Ton Lutz en het
komische VPRO-kindertelevi-
sieduo Rembo en Rembo. 's
Avonds na de workshops voer
den veertien leerlingen van de
theaterschool het
'Winteravondsprookje' van
Shakespeare op, in een versie
voor dejeugd.
Directeur van de Jeugdthea
terschool Theo Ham: „Het leek
me leuk om kinderen en jonge
ren van 7 tot 20 jaar de gelegen
heid te bieden om eens les te
krijgen van ervaren docenten en
beroemde theatermakers. Voor
al wat oudere toneelspelers wil
len vaak hun medewerking aan
dit soort workshops verlenen.
Als hun overvolle agenda dat
tenminste toelaat. Zij willen
graag hun kennis en ervaring op
jongere spelers overbrengen.
Voor mij is theater een spiegel.
Na het spelen van een stuk
moet je een ander mens zijn. In
het begin bewaren spelers soms
een behoorlijke afstand ten op
zichte van een stuk. Shake
speare wordt vaak moeilijk ge
vonden. Zijn werk is natuurlijk
al 400 jaar oud. Maar zelfs daar
in staan thema's centraal die
kinderen aanspreken. Jaloezie
en generatieconflicten, daarover
gaat bijvoorbeeld het 'Winter
avondsprookje'."
De workshops van de Italia
Conti Academy en de Royal
Shakespeare Company worden
in het Engels gegeven. Voor de
meeste deelnemers levert dit
geen enkel probleem op. Ook
niet voor de jongste kinderen
die meedoen aan de workshop
'Musical Theater' van de Italia
Conti Academy. Zij krijgen de
teksten van 'Belle en het beest'
op papier en danspasjes wor
den voorgedaan. De uitleg ne-
Plankenkoorts
Acteur en regiseur Ton Lutz
kijkt ernstig toe hoe twee deel
nemers van de toneelworkshop
een scène van het 'Winter
avondsprookje' van Shake
speare spelen. Een prins open
baart hierin zijn diepste liefdes
gevoelens voor een herderinne
tje. „Je hengelt nog veel te veel
Deelnemers van de workshop v
storm of tempest'.
naar woorden", werpt Lutz de
jongen voor zijn voeten. En te
gen zijn tegenspeelster: „Dat
verlegen zijn, het niet-durven,
heb je al aardig in de hand."
„Maar ik ben altijd zo," ant
woordt de deelneemster. „Ik sta
helemaal te trillen." „Dat heet
nou plankenkoorts", zegt Lutz.
Lutz heeft tussen toneelpro-
dukties door zijn hele leven al
workshops en lessen gegeven.
„Bij toneelspelen moet je altijd
het lichaam en de geest ge
scheiden houden. Elke keer
probeer je de geest van die an
der, de rol die je speelt, te ont
dekken en te ontmaskeren. Je
kruipt dus niet in de huid van
een ander. Je moet altijd jezelf
blijven."
Lutz loopt naar de twee spe
lers. „Je denkt verkeerd." Het
herderinnetje kijkt hem een
beetje geschrokken aan. „Je
moet je bewust zijn van wat je
zegt, als je tegen de prins
praat." Lutz duwt tegen de neus
van het meisje. „Je moet niet te
gen, maar mét hem praten." Nu
trekt hij het hoofd van het, nog
steeds verlegen, meisje naar
zich toe. Als een strenge leer-
,Doe de scène maar
Latijnse teksten.
„Dit orgel is van inferieure
kwaliteit," zegt H. Kooiker, or
gelrestaurateur en bestuurslid
van de Stichting Orgelstad Lei
den. „Het klinkt niet meer en
technisch is het ook geen won
der van schoonheid. Het orgel
past ook eigenlijk niet in die
ruimte. Daarom hebben wij het
plan om het orgel te reconstru
eren zodat de aula van het Aca
demiegebouw weer voorzien is
van een passend orgel."
De stichting schat dat de re
constructie van het orgel zo'n
100.000 tot 200.000 gulden kost.
Wie het orgel gaat reconstru
eren is nog onbekend. De in
schrijving daarvoor gaat bin
nenkort van start. Begin vol
gend jaar hoopt de stichting
met de werkzaamheden te be
ginnen.
Tijdens de komende 'Leidse
orgeldag', op 3 juni, geeft Eric
van Bruggen om 16.45 uur een
demonstratie op het huidige or
gel in het groot-auditorium.
Kooiker: „Dan kunnen men
horen hoe slecht het klinkt."
«jacob haagsma
Techno live? Sommigen schud
den nu het hoofd in ongeloof.
Het idee. Een beetje naar een
paar knoppendraaiertjes staan
kijken, zeker? Fout. Live-téchno
neemt een grote vlucht. In En
geland hebben groepen als Or
bital, The Orb, Underworld en
Eat Static een uitstekende repu
tatie als live-act. Ook in Neder
land slaat het fenomeen aan.
Vooral het Lowlands-festival
dat in augustus vorig jaar voor
de tweede maal bij Dronten
werd gehouden, is een baanbre
kende gebeurtenis geweest.
Daar werden rockfans tot hun
genoegen geconfronteerd met
de live-verrichtingen van Un
derworld, Eat Static, Speedy J en
Quazar. De brug naar het (rock-
Jclubcircuit was geslagen.
„Op Lowlands en Noorder
slag is gebleken dat het toch
werkt, techno op rockpodia",
zegt Gert-Jan Bijl, die met Dirk-
-Jan Hanegraaf 'Sensurreal'
vormt. Jochem Paap ofwel
Speedy J: „Ik ben op Lowlands
ook uit mijn dak gegaan bij
Henry Rollins en Biohazard. Het
kan allemaal. Het is meer een
verzinsel van zaaleigenaren die
niet te breed willen program
meren en een vaste klanten
kring willen opbouwen. Onzin,
ik ken niemand die maar van
één soort muziek houdt."
Live
De techno-muzikanten werken
op de planken zo live als binnen
deze muziek maar mogelijk is.
Er ligt echter het een en ander
vast. De sequencer is essentieel:
die bevat de per nummer ver
schillende patronen en stuurt
de synthesizers aan. Toch laat
dit concept nog voldoende vrij
heid voor de muzikant. Speedy J
werkt met 'loops': muzikale
fragmenten die zich in principe
eindeloos laten herhalen. „Ik
heb per nummer iets van dertig
loops tegelijk lopen en die kan
ik dan achter de mengtafel aan-
en uitzetten, in elkaar over laten
lopen, effecten links rechts, bo
ven, onder. Zo bouw ik dan een
op, afhankelijk van het
Zo bekeken is de sequencer te
vergelijken met de partituur van
een 'conventioneel' muziek
stuk, en de mengtafel als het ei
genlijke instrument waarmee
die muziek vorm krijgt. Dat is in
elk geval de opvatting van
Tjeerd Verbeek, die werkt als
Trance Induction. „Je vingers
zijn in contact met de muziek,
net zoals je dat bij een gewoon
instrument gewend bent. Op
een synthesizer of een sequen
cer kan je alleen maar dingetjes
aan- en uitzetten, maar op de
mengtafel kan je alles doen met
de schuiven: van complete stilte
naar een ontzettende chaos
gaan."
Knoppen
Probleem bij techno live is het
visuele aspect. Er valt nu een
maal niet zo gek veel te zien aan
een paar jongelui die aan knop
pen staan te draaien. „Het is
niet eenvoudig om dat naar het
podium te vertalen", zegt Ver
beek. Zijn set wordt opgesierd
met een lange videoclip. Met
kaarsen en andere lichtbronnen
wordt het podiumbeeld afge
maakt. Maar eigenlijk maakt het
helemaal niet zoveel uit: „Het
gaat om de muziek. Het publiek
moet de rest zelf gaan doen.
Dansen bijvoorbeeld."
De redenen om te gaan toeren
verschillen niet zoveel van een
gemiddelde rockband, al heeft
die het wat gemakkelijker wat
de logistiek betreft. „Het is een
goede gelegenheid om je eigen
muziek in een club te horen",
aldus Van Veen, die overigens
alle nummers van zijn laatste cd
'Zodiac trax' eerst live uitpro
beerde. „Dan weet je wat werkt
of niet. Sommige nummers krij
gen dan pas hun vorm."
Van de Grift: „Het is de grootste
kick om muziek te maken en ter
plekke mensen te zien dansen.
En het is spannend: het moet in
één keer goed, je kan het niet
effe overdoen."
Speedy J en Sensurreal spe
len op 27 mei in het Leids Vrij-
etijds Centrum. Aanvang 22.30
opnieuw." Terwijl de deelne
mers een nieuwe poging wagen
- dit keer al veel beter - begint
Lutz te fluiten. De spelers kijken
op. „Dat zijn de vogeltjes in het
bos." En zo gaat de les verder.
Lutz vertelt veel over de beteke
nis van acteren, en laat zich af
en toe op een zijspoor brengen.
Hij geeft een imitatie van het
Nederlands/Duitse accent van
prins Bernhard en toont een
pose van Apollo in de zeven
tiende- en achtiende eeuwse to
neelcultuur. Zelfs de stand van
zijn ringvinger is hierbij geregis
seerd.
muziek
ecensie erna straatsma
i Sangare; Gehoord 24/5,
Vrijtetijds Centrum, Leiden.
doetinchem gpd
Het enthousiasme van 4000 fans die
gisteren het gratis jubileumconcert
van de 20-jarige popgroep Normaal
mochten bijwonen, kende geen gren
zen. Toen de Achterhoekse rockers
rond vier uur 's middags in hun orgi-
nele bezetting van twintig jaar geleden
het podium in de veemarkthal van
Doetinchem betraden, begaven de
dranghekken het. Onder de toeschou
wers die zich vlak voor het podium be
vonden en klem raakten door de op
dringende menigte, vielen in totaal 20
lichtgewonden, voornamelijk fans met
verzwikte enkels en schaafwonden.
Drie bezoekers moesten voor onder
zoek naar het ziekenhuis worden over
gebracht. Normaal staakte het optre
den gedurende tien minuten, liet de
dranghekken verwijderen en hervatte
daarna zonder verdere problemen het
ruim anderhalf uur durende feestpro
gramma. Precies twintig jaar geleden
debuteerden Bennie Jolink en zijn ma
ten voor 15.000 toeschouwers op het
Lochemse popfestival. Normaal ging
gisteren terug inde geschiedenis. Ben
nie Jolink, Ferdy Joly, Jan Manschot,
Jan Kolkman en Willem van Dijk
vormden de allereerste bezetting en
stonden als zodanig dan ook op de
bühne. Nummers als 'Hummelo' en
'Boerenlul' passeerden de revue.
BIOSCOPEN
Vrouwenemancipatie in Afrika
gaat over hele andere dingen
dan in West-Europa. „Wij willen
het recht hebben om zelf een
echtgenoot uit te kiezen," zegt
een strijdlustige Oumou Sanga
re woensdagavond in het LVC.
Vol passie zet ze het titelnum
mer in van haar eerste album,
'Moussoulou'. Een lied over de
strijd van jonge Malinese vrou
wen, zoals zijzelf.
Een fabelachtige stem heeft
ze, die Sangare. Krachtig en be
zwerend. Gepijnigde tonen uit
de Wassoulou-streek, in het
zuidoosten van Mali. Met twee
albums, 'Moussoulou' en 'Kosi-
ra' is ze in de jaren negentig uit
gegroeid tot een West-Afrikaan
se superster.
Het geluid van Sangare's
band is een moderne versie van
traditionele Malinese muziek.
Naast de djembè, gitaar, basgi
taar en dwarsfluit speelt de ka
melen ngoni een belangrijke rolr
Laatstgenoemd zes-snarig in
strument is verwant aan de kora
en de ngoni. Sangare is van oor
sprong Peul en zingt in mori
mandinka-taa\.
In tegenstelling tot veel ande
re Westafrikaanse artiesten ver
tolkt Sangare geen dansmuziek.
De lage, pulserende klanken
van de band worden omlijst
door scherpe, lange uithalen
van de zangeres. Ze wordt daar
bij terzijde gestaan door twee
piepjonge zangeressen, die re
gelmatig met schelpjes omhan
gen kalebassen in de lucht gooi
en voor extra ritme.
Het publiek dat, ondanks het
voetbal op televisie, toch het
grootste deel van de zaal vult,
luistert en kijkt geïnteresseerd
naar deze grande dame uit Ma
li. Na afloop van het concert is
de menigte alleen een beetje te
leurgesteld als het langdurig
gescandeerde encore slechts een
toegift van amper één minuut
oplevert.
LIDO 1, 2, 3, 4 en STUDIO tel: 071-
124130/133210, Steenstraat 39.
LIDO 1
Rob Roy 16 jr., dag. 20.15, wot/m
zoen wo 1/6 ook 14.00.
LID0 2
101 Dalmatiërs al., wo t/m zoenwo
1/6 ook 14.30.
Pret-a-Porter al., dag. 18.45 en
21.15.
LID0 3
Richie Rich alwo t/m zo en wo 1/6
ook 14.30.
Boys on the Side 16 jr.dag. 18.45,
21.15.
LIDO 4
Streetfighter 12 jr., dag 18.45; wo
t/m zo en wo 1/6 ook 14.30.
Forrest Gump al., dag. 20.45.
STUDIO
Jungle Book al., dag 19.00 en
21.15; wo t/m zoenwo 1/6 ook
14.30.
LUXOR tel: 071-121239, Stationsweg
19.
Outbreak 12 jr., dag. 18.45 en
21.30; zo ook 14.30.
TRIANON tel: 071-123875, Bree-
straat 31
Don Juan do t/m woe 19.30, 21.45.
De Vliegende Hollander do t/m woe
20.00.
KIJKHUIS tel: 071-142895, Vrou
wenkerksteeg 10.
Bullets over Broadway do t/m woe
19.30,21.45.
Burnt by the Sun do t/m zo 20.00.
Jourde Fête ma 20.00, 22.15.
Schindler's List di 20.00.
The River Wild wo 20.00, 22.15
LVC tel: 071-146449, Breestraat 66.
Miss Blanche do vr 20.00.
Films van Paul de Nooijer za 20.00.
DE X tel; 071-123568, Haarlemmer
straat 52.
Love at first sight wo 20.30.
Rare Vogels do 20.30.
Het stadje Anara vr 20,30.
ALPHEN AAN DEN RUN
EUROCINEMA tel: 01720-20800,
21.15; wot/m zo ook 13.45.
Nell al., wot/m zo 13.45, 18.45,
21.15; zo ook 16.15; ma di 18.45,
Forrest Gump al., dag. 20.30.
101 Dalmatiërs al., dag. 18.30; wo
t/m zo 14.00; madi 16.15.
VOORSCHOTEN
KINDERBIOSCOOP CC tel: 071
790698, Prinses Marijkelaan 4
Duimelijntje al.vrzazowoe 14.00,
15.30.
Kuifje en het Haaienmeer al., vr za
zo woe 14.00, 15.30.
DEN HAAG
ASTA 1 tel: 070-3463500, Spui 27.
Don Juan al.dag. 13.15, 16.00,
18.45,21.30.
ASTA 2
Rob Roy 16 jr., dag. 13.15, 16.30,
20.30.
ASTA 3
An Awfully Big Adventure 16 jr.,
dag. 13,15, 16.00, 18,45.
Legends of the Fall 12 jr., dag.
21.30.
BABYLON 1 tel. 070-3471656, paast
Centraal Station.
Pret-a-porteral.dag. 13.15,
16.00, 18.45, 21.30.
BABYLON 2
Farinelli il Castrato 16 jr., dag.
13.15, 16.00, 18.45, 21.30.
BABYLON 3
Forrest Gump 12 jr., dag. 20.30;
madi ook 13.15, 16.30.
De Tasjesdief al., wo do vr zazo wo
13.15,16.00.
METROPOLE 1 tel. 070-3456756,
Carnegielaan 15,
Rob Roy 16 jr.dag. 13.15, 17.00,
20.30.
METROPOLE 2
Affair Play 16 jr., dag. 13.15,
16.00, 18.45,21.30.
METROPOLE 3
Outbreak 12 jr., dag. 16.00, 18.45,
21.30; madi ook 13.15.
Richie Rich al., wo do vr za zo wo
13.15.
METROPOLE4
Boys on the Side 12,, dag. 16,00,
18.45,21.30. madi ook 13,15.
101 Dalmatiërs al., wodo vr za zo
wo 13.15.
METROPOLE 5
Muriel's Wedding al., dag. 21.30.
101 Dalmatians al., dag. 13.15,
16.00, 18.45.
MOVIEWORLD Kurhausweg2.
Rob Roy 16 jr.
The Jungle Book al.
Don Juan al.
Stargate 12 jr.
An Awfully Big Adventure 16 jr.
Boys on the Side 12 jr.
Outbreak 12 jr.
Highlander 3, the final conflict 12
101 Dalmatiërs al.
Dumb and Dumber al.
Richie Rich al.
Disclosure 'Sex Is macht' 12 jr.
Malice 16 jr.
ODEON 1 tel. 070-
3462400/3462401. Herengracht 13
The Jungle Book al., dag., 13.15,
16.00, 18.45,21.30.
ODEON 3
Demon Knight 16 jr., dag. 16.00,
".45, 21. *-
1 Dalma
13.15.
ODEON 4 Riksbioscoop
The Real McCoy al., dag. 11.45,
14.15, 16.45, 19.15, 21.45.
4.1
pri
X 1**
A.s. zaterdag kunnen ze vallen. 4.1 miljoen ballen! U leest het goed: AA miljoen gulden! De hoofdprijs bij Lotto Jackpot. De trekking is morgenavond om 18.50 uur op Nederland 2. Dus haal snel een spelformulier bij uw Lotto-winkelier! Bel voor de dichtsbijzijnde adressen 06-9525 (50 ct.p.m.).
