uitkeringen aanpakken
OESO: Nederland moet
Bende van Venlo haalt
voorlopig schouders op
Binnenland
Nederlandse werknemer
houdt zijn handen thuis
Miljoen Nederlanders
deur uit met feestdagen
CNV wil einde aan lappendeken banenplannen
Vij hebben aparte positie'
iHarry the nose' vindt duizenden lijken
Vers
hooi
ENSDAG 24 MEI 1995
5
I j j lij prikt met zijn ijzeren stok
n de grond en ruikt aan de
jTi >unt. Als er een lijk ligt, haalt
fij het op. In zijn neus hangt
bedorven lucht van duizen-
i meer of minder ontbon-
len lichamen. Luitenant Harry
ongen, beter bekend als Harry
;e, hoofd van de identifi-
ratieafdeling van de Koninklij-
Landmacht-, begint een in-
ernationale beroemdheid te
f2i vorden.
f3' Met de vondst van duizen-
f 15 den dode mensen, vooral oor-
f2ó logsslachtoffers, leverde zijn
f25 neus topprestaties waar lijken
honden en gerenommeerde
rjï artsen het lieten afweten. In
iet buitenland heeft hij zijn
sporen verdiend. Voor de Ne-
derlandse politie is hij inmid-
dels van onschatbare waarde.
f3 Ia Hpe zocht hij naar babylijk-
f2l jes. In Limburg naar onbeken-
fSdjde slachtoffers van de Bende
Venlo. Harry the nose trekt
prikkend als een plantsoenrei
niger door bossen en velden.
En ruikt!
,Maar de term lijkenruiker
vind ik afschuwelijk. Ik doe ge-
woon mijn werk. En dat be
staat niet uit ruiken alléén",
ertelt jongen rustig. Dinsdag
werd hij in Roermond, waar de
grootste moordzaak van Ne
derland behandeld wordt, door
justitie als 'lijkenruiker' gelan
ceerd. Samen met politiehon
den en de belangrijkste ver
dachten rond vele moorden in
Limburg struinde hij weken
lang heide, weilanden en stuk
ken land af waar de verdachten
hun slachtoffers zouden heb
ben verstopt. Hij rook niks en
ligt dus niks.
i longen is absoluut zeker van
zijn zaak en de bewijzen zijn
ernaar. ,,Bij het zoeken naar lij-
ken in moordzaken volg ik al
tijd een zelfde werkwijze. Eerst
beredeneer ik waar ik. als da
der. iemand zou verbergen,
fell Met mijn gezond verstand kijk
ik dan naar de terreinomstan-
518
:ht jaar voor dodeli jke brand
htl
j
tw
|CJ
Bosch Het gerechtshof in Den Bosch heeft een 22-jarige
Breda veroordeeld tot acht jaar cel wegens brandstich-
Bij de brand kwam een 70-jarige man om het leven. De
htbank veroordeelde eerder de Bredanaar en een medever-
hte beiden tot acht jaar. De 22-jarige man ging in beroep. Hij
redelijk dat hij dezelfde straf kreeg als zijn partner,
|de brand daadwerkelijk stichtte. De medeverdachte zou hem
dreigementen hebben weerhouden de brandweer te bellen,
twee verslaafden beroofden hun benedenbuurman nadat zij
n dronken hadden gevoerd.
an op
hoven De politie verdenkt een 57-jarige Eindhovenaar van
maken van videobanden ijiet kinderporno. Volgens de poli-
tvijst alles erop dat de verdachte geen deel uitmaakte van een
pnisatie, maaralleen voor zichzelf handelde. De politie kwam
nan op een curieuze manier op het spoor. De verdachte had
videocamera voor reparatie bij een bedrijf gebracht, omdat
Dpnameband was vastgelopen. Na het herstel bleek dat de
94 f id opnames bevatte van seksuele handelingen door tieners,
f I reparatiebedrijf waarschuwde daarop de politie.
an opgepakt voor kinderporno
ditie lost 33 brute overvallen op
f tegenEen speciaal team van de Nijmeegse politie heeft met
f aanhouding van vier mannen 33 gewelddadige overvallen in
f centrum van de stad opgelost. De slachtoffers van de over-
f Ion moesten zich vrijwel allemaal onder doktersbehandeling
stellen. Eén van hen heeft blijvend hersenletsel aan de
ral overgehouden. De mannen benaderden telkens slacht-
van achteren, sloegen hen tegen de grond en dwongen
soms onder bedreiging met een vuurwapen, om geld af te
en. De verdachten, drie uit Beuningen en één uit Nijmegen,
schoolvrienden van elkaar. Zij gebruikten het geld van de
rvallen om drank te kopen en prostituées te bezoeken. Van
buitgemaakte geld is niets over.
el en TBS na misbruik kinderen zus
De rechtbank in Zutphen heeft een 42-jarige Heerde-
L ir veroordeeld tot één jaar cel en TBS wegens jarenlang
sueel misbruik van drie jonge kinderen van zijn pleegzus en
i ander meisje. Hij misbruikte de kinderen als hij oppaste in
woning van zijn pleegzus in Epe. De man heeft tegenover de
itie overigens bekend nog zeventien andere kinderen seksu-
te hebben misbruikt. Omdat daarvan geen aangiften binnen
en kon justitie hem voor die misdrijven niet vervolgen.
eegouders opgepakt voor misbruik
Weinig fraude en corruptie in bedrijfsleven
Uit de ICBS-enquète blijkt dat
nog eens ruim 40 procent inte
resse heeft om deel te nemen
aan zo'n collectief arrangement.
„Er is dus kennelijk een groot
onbenut potentieel voor zulke
initiatieven", aldus Van Dijk.
De kans dat een detailhandel
slachtoffer wordt van een in
braak ligt ongeveer tien keer
hoger dan de kans dat er bij een
particulier wordt ingebroken, zo
is gebleken. Dit komt voorna
melijk door het feit dat bedrij
ven 's avonds en 's nachts niet
worden gebruikt.
Het bedrijfsleven kan een be
langrijke rol spelen bij het ver
mijden van criminaliteit en bij
het instandhouden van de pu
blieke moraal, zei oud-VNO-
voorzitter Van Lede, thans top
man bij AKZO Nobel. „Als bij
voorbeeld de regel bestaat dat
men zich reeds ontslagen weet
indien men pogingen in het
werk stelt tot omkoping van de
overheid, moet ook inderdaad
ontslag volgen wanneer een
dergelijke overtreding wordt be
gaan", meende deze topmana
ger. Medelijden met 's mans of
's vrouws positie noemde hij
„niet alleen misplaatst, maar
ook schadelijk voor het bedrijf
en allen die daarin werken." Dit
moet volgens Van Lede in alle
gevallen opgeld doen: ook als
het bedrijf door de omkoping
groot financieel gewin heeft ge
haald.
Fraude en corruptie door perso
neel komt bij Nederlandse be
drijven relatief weinig voor. Ons
land neemt daarin internatio
naal gezien, met 12,6 procent in
1993, een middenpositie in. Dit
blijkt uit het nog niet gepubli
ceerde internationale onder
zoek International Crimes
against Business Survey (ICBS).
Professor Van Dijk lichtte giste
ren op de VU in Amsterdam de
uitkomsten toe op het congres
'Samen sterk tegen criminali
teit'.
Ook omkoping van personeel
of afpersing komt in ons land
niet veel voor in vergelijking
met internationale cijfers. Toch
zegt 16 procent van de onder
vraagde Nederlandse onderne
mers dat dit soort praktijken
veel of redelijk veel in hun be
drijfstak voorkomt. Van de ho-
reca-ondernemers was 45 pro
cent deze mening toegedaan.
Nederlandse bedrijven blijken
grote belangstelling te hebben
voor collectieve voorzorgsmaat
regelen tegen criminaliteit, al
dus Van Dijk. Het gaat daarbij
vooral om het samen inhuren
van beveiligingspatrouilles of
het opzetten van een bedrijven-
wacht of een onderling waar
schuwingssysteem. Van de Ne
derlandse bedrijven doet 18
procent reeds mee aan dergelij
ke projecten.
Politie: Extra drukte door Ajax-Milan
De ANWB verwacht dat vanaf
morgen een miljoen Nederlan
ders erop uit gaan voor een kor
te vakantie. Datzelfde aantal va
kantiegangers verwacht de or
ganisatie in het Pinksterweek-
einde, begin juni. Ongeveer
driekwart blijft in eigen land. De
rest gaat veelal naar landen als
België, Luxemburg, Duitsland of
Frankrijk. De vakanties zullen
vooral bungalow- en kampeer-
vakanties zijn, aldus de toeris
tenorganisatie.
De politie* verwacht vanmid
dag al een kleine verkeerschaos
omdat iedereen, op weg naar
een binnenlandse vakantiebe
stemming of gewoon naar huis,
op tijd voor de buis wil zitten
voor Ajax-Milan. Morgen in de
loop van de ochtend verwacht
Driebergen de rest van het va
kantieverkeer. Daaronder zijn
ook veel Duitsers die naar Ne
derland komen.
Extra problemen in verband
met wegwerkzaamheden ver
wacht de politie vanaf woens
dagavond op de A4 Amsterdam-
Rijswijk ter hoogte van knoop
punt Ypenburg. De belangrijke
verbindingsweg richting Delft-
Rotterdam is van woensdag
22.00 uur tot en met vrijdag
24.00 uur afgesloten voor al het
verkeer. De politie adviseert
verkeer vanuit Amsterdam en
Den Haag via de A12 richting
Gouda te rijden en daar via de
A20 richting Rotterdam te gaan.
De adviesroute is voorzien van
omleidingsborden.
Volgens een woordvoerder
lijkt het er overigens op dat nu
al veel mensen vakantie heb
ben, want de spits van maandag
en gisteren was minder drulc
dan gewoonlijk. Afhankelijk van
de weersomstandigheden ver
wacht Driebergen het terugke
rend vakantieverkeer in de loop
van zondag.
Criminele jongeren pleegden tenminste zeven moorden
roermond «gpd-anp
Een kauwgummetje tussen de
kiezen, een spottend glimlachje
rond de lippen, de ogen strak
gericht op het plafond en de
handen diep in de zakken. Als
een toonbeeld van onverschil
ligheid stond de 22-jarige onbe
twiste leider van de Bende van
Venlo gisteren voor de Roer-
mondse rechtbank. Meewarig
schudde hij het hoofd toen offi
cier van justitie Janssen aan
kondigde hem in augustus, als
de bende tijdens een marathon
proces wordt berecht, zeven
moorden aan te wrijven. Slechts
even viel hij uit zijn rol. „Wat
een flauwekul," schamperde hij,
vlak voordat hij weer naar zijn
cel werd teruggebracht. „Het
hele onderzoek stinkt. Er klopt
geen flikker van."
De bendeleider beet gisteren
het spits af tijdens een pro-
formazitting, puur en alleen be
doeld om de voorlopige hechte
nis te verlengen. Na hem volg
den in rap tempo nog zeven an
dere bendeleden. De belangrijk
sten waren de
ven moorden beschuldigde 19-
jarige rechterhand van de ben
deleider, en de 34-jarige aan
voerder van de Turkse clan bin
nen de bende. Vandaag volgden
er nog vijf, onder wie het enige
vrouwelijke bendelid: de 18-ja
rige voormalige vriendin van de
bendeleider.
De slachtoffers van de bende
waren onder meer een hoogbe
jaard echtpaar uit Venlo, en vier
Turken, van wie drie illegaal in
Nederland woonden. Het ver
moeden bestaat dat de Bende
van Venlo nog meer moorden
heeft gepleegd, maar zoekacties
in de Noordlimburgse bossen
hebben volgens persofficier van
justitie Van Delft uitsluitend
'niet relevante botjes' opgele
verd. Bij de zoekacties werden
behalve geavanceerde appara
tuur en honden ook zogeheten
'lijkenruikers' ingezet. Dat zijn
specialisten van het ministerie
van defensie die via stalen pij
pen met de neus feilloos de
lucht van ondergrondse lijken
kunnen opsnuiven. „Het werkt
echt," zegt Van Delft. „Ik heb
met eigen ogen gezien hoe ze
het kadaver van een hert naar
boven haalden." Volgens Van
Delft is het bepaald niet uitge
sloten dat justitie in de nabije
toekomst opnieuw gaat zoeken
naar slachtoffers. „Gezien de
beperkte tijd die het openbaar
ministerie heeft om het proces
voor te bereiden, houden wij
het voorlopig op zeven zaken.
Maar het is goed mogelijk dat
daar later weer nieuwe moor
den bijkomen. We ontbinden
het politieteam dan ook zeker
nog niet", aldus de persofficier.
Roermond is niet berekend
op de grote zaak. De nieuw
bouw heeft geen zaal die groot
genoeg is voor een dergelijk
proces. Voor verdachten, advo
caten en vele bewakingsmensen
is nog net plek in de zittings
zaal. Publiek kan, mondjes
maat, achter kogelvrij glas wor
den gehuisvest. De pers echter
moet het in augustus weken
lang doen met een televisie
scherm in een aangrenzend
zaaltje.
Jongste bendelid
moet tot 21e jaar
naar inrichting
In de zaak van de Bende van
Venlo werd vandaag ook een
uitspraak gedaan. Een 15-jari
ge verdachte, het jongste ben
delid, werd veroordeeld voor
het vermoorden van een onbe
kend persoon. De jongen kreeg
een buitengewone behande
ling opgelegd, precies zoals de
officier had geëist: hij moet tot
zijn 21e in een psychiatrische
kliniek verblijven. Volgens jus
titie vermoordde de jongen in
1993 drie onbekende illegale
Turken in Venlo. De rechtbank
achtte slechts een van die
moorden bewezen.
Toerisme op kaart
PTT Telecom geeft in juni een
serie telefoonkaarten uit met
het thema toerisme. De serie
bestaat uit kaarten met een
waarde van één, vijf, tien en 25
gulden. De serie heet Double
Dutch, een internationaal be
grip voor de clichés en dubbel
zinnigheden van ons land.
genoemde dienstencheques zijn van het
programma afgevoerd, omdat het kabinet
de besluitvorming daarover heeft uitgr?steld.
Het is overigens maar zeer de vraag, of het
voorjaarsoverleg wel iets concreets oplevert.
Kabinet en sociale partners zullen de gele
genheid volgens Westerlaken vooral aan
grijpen om 'bij te praten'.
In navolging van zijn FNV-collega Steke
lenburg dreigde Westerlaken gisteren in be
dekte termen met hoge looneisen voor 1996
als het kabinet geen ernst maakt met de in
het regeerakkoord beloofde totstandkoming
van een 'sociale norm', het maken van af
spraken met werkgevers en bonden over
loonmatiging in ruil voor meer banen voor
met name kansarme werklozen. „We gaan
een fase in waarin behoud van koopkracht
niet langer het plafond zal zijn", zei Wester
laken.
Het CNV wil dat er meer orde komt in de
veelheid van programma's om langdurig
werklozen aan werk te helpen. Banenpools,
Melkertbanen, werken met behoud van uit
kering en sociale werkvoorziening zitten el
kaar vaak danig in de weg, vindt de christe
lijke vakcentrale. „We moeten kiezen voor
één of twee variaties", zei gisteren voorzit
ter Westerlaken.
In totaal leggen de regelingen een beslag
op de collectieve middelen van ongeveer 6
miljard gulden. Zo'n 145.000 mensen nja-
ken er gebruik van. Het CNV wil af van de
banenpools. De oorspronkelijke opzet,
werkzoekenden voorbereiden op een regu
liere' baan, is volgens de vakcentrale mis
lukt. Ongeveer 90 procent van de banen
poolers blijft steken.
De vakcentrale wil daarom de pools on
derbrengen in de sociale werkvoorziening.
Om dat aantrekkelijker te maken is het CNV
onder voorwaarden bereid afwijkingen van
de normaal geldende arbeidsvoorwaarden
te accepteren. Dat kan ertoe leiden dat be
ginners gedurende een bepaalde periode
genoegen moeten nemen met bijvoorbeeld
een lager loon of minder vakantiedagen
dan de CAO voorschrijft. Het CNV stelt als
voqrwaarde dat de betrokkenen uitzicht
moeten hebben op een reguliere baan. „Er
moet perspectief zijn", zei de CNV-voorzit-
Westerlaken plaatste zijn opmerkingen
gisteren ter voorbereiding van het Voor
jaarsoverleg dat kabinet en sociale parners
volgende week woensdag zullen voeren.
Het is nog niet duidelijk wat er die dag op
de agenda staat. Lastenverlichting en de zo-
iksbergenDe politie in Haaksbergen heeft gisteren een 53-ja-
diens 52-jarige vrouw uit die plaats aangehouden in
band de mishandeling van en ontucht met minderjarigen,
gaat om vijf kinderen die in het kader van pleegvoorziening
adoptie aan de zorg van het paar waren toevertrouwd. De
igelui zijn inmiddels elders ondergebracht. De verdenking te-
n \touw heeft betrekking op een lange periode. De
ftijd van de kinderen heeft het openbaar
id gemaakt.
r grote universiteiten in notitie:
fi
fi
f 1 vier grote
f i len, Amsterdam, Utrecht e
fl lingen) vinden dat zij
:iale positie in de samenle-
innemen en dat de over-
daar te weinig rekening
houdt. Het kabinet zou
er aan geld moeten den
oog moeten heb-
Dit
oor dat r
vinden dat zij minder ge-
zouden moeten worden
de kleinere instellingen. Nu
zij juist meer
komt naar voren uit de notitie
'De bijzondere positie van dé
grote, klassieke universiteit'.
Het uitgangspunt van de vier
is dat zij door hun omvang en
veelheid aan studierichtingen
de spil in de wetenschappelijke
ontwikkeling zijn. Uitbreiding
van de gespecialiseerde univer
siteiten leidt tot verkruimeling
van geld en een mogelijke af
braak van wetenschappelijke
kennis.
Lagere en kortere werkloosheidsuitkeringen, het koppe
len van een scholingsverplichting aan een uitkering voor
jongeren en een harde aanpak van de kartels die in Ne
derland nog volop te vinden zijn. Dat is de remedie die
de OESO, de economische denktank van de westerse in
dustrielanden, geeft in gisteren gepubliceerde gedetail
leerde aanbevelingen die volgen op een eerdere globale
studie naar de werkloosheid in de aangesloten lidstaten.
Organisatie voor Economische
Samenwerking en Ontwikkeling
(OESO).
De arbeidsmarkt in Neder
land wordt getroffen door tal
van knelpunten, al is het werk
loosheidscijfer van Nederland
niet eens zo gek vergeleken met
andere OESO-landen. Het afge
lopen jaar kampte Nederland
met een werkloosheid van 7,2
procent. Dat is lager dan het ge
middelde van de Europese in
dustrielanden van 11,1 procent
De werkloosheid in Nederland
zal zowel dit jaar als volgend
jaar iets afnemen door de eco
nomische groei, maar blijft
waarschijnlijk op een 'historisch
hoog niveau', verwacht de in
Parijs gevestigde denktank. Ne
derland heeft weliswaar op een
aantal terreinen actie onderno
men, maar zal meer moeten
doen om de werkloosheid ver
der omlaag te drukken, stelt de
en ook lager dan het gemiddel
de niveau van 7,8 procent van
alle industrielanden samen, zo
constateert de in Parijs geves
tigde instelling in haar jongste,
Volgens de OESO moeten de
Nederlandse werkloosheidsuit
keringen omlaag. Ook de lengte
van de uitkering moet aan ban
den om op die manier dè prik
kels voor werklozen te vergroten
om aan de slag te gaan. Uitke
ringen voor Jongeren zjet de
OESO graag "gekoppeld aan de
voorwaarde een opleiding of
stageplaats te accepteren. Daar
naast moet Nederland het ge
nereuze uitkeringssysteem voor
ouderen aanpakken.
Verder kan Nederland de
werkgelegenheid stimuleren
door de concurrentie op de goe
derenmarkt en in de dienstver
lening te vergroten. Kartelaf
spraken moeten worden tegen
gegaan. Ook de barrières die de
branches tegen nieuwkomers
opwerpen, moeten omlaag. Bo
vendien kunnen nieuwe banen
ontstaan als de winkelsluitings
wet ruimer wordt.
Minister Wijers van economi
sche zaken liet in een reactie
het rapport 'te beschouwen als
een steuntje in de rug'. Hij wees
erop dat het kabinet binnenkort
de nieuwe mededingingswet
bespreekt, waarin kartelvor
ming wordt aangepakt. Ook
noemde hij in dit verband de
nieuwe vestigingswet, de nieu
we winkelsluitingswet en de las
tenverlichting die de gemiddel
de belastingdruk moet vermin
deren. De aanbevelingen van de
OESO 'komen dichtbij waarmee
we in Nederland bezig zijn',
luidde zijn conclusie.
dewuk» Overal zijn
de boeren druk in de
weer om het gras te
maaien, te schudden
en op te rapen om het
dan in de kuil te bren
gen waar het kan
gaan liggen wachten
tot de koeien weer op
stal gaan. Het meeste
land is keurig recht
hoekig waardoor het
gereed liggende gras
in keurige rechte vo
ren op de opraapwa-
gens ligt te wachten.
In het stroomdal van
de Drentse A in de
buurt van De Wijk
volgt het land vaak
de grillige bochten
van het riviertje, het
gras dus ook.
foto wfa
'Lagere WW om werklozen te prikkelen
Harry the nose in actie. Al duizenden lijken heeft hij met zijn prikker
en zijn neus gevonden. foto anpherman pieterse
digheden. Vegetatie bijvoor
beeld verandert als ergens een
lijk begraven ligt. Gras in een
weiland is daar groener, want
het lijk zorgt voor humus. Of er
staan brandnetels. Die doen
het heel goed op een lijk, van
wege de kalk van de botten in
de grond. Pas als ik vrij zeker
ben van de plek prik ik met
mijn ijzer in de grond. Aan de
weerstand voel ik meteen of ik
raak steek. Het verschil tussen
een wortel, stuk hout of lijk is
een kwestie van gevoel. Dat zit
nu eenmaal in mij. Dan ruik ik
aan de punt van de ijzeren
stok. Ieder lijk, hoe ver ontbon
den ook, kan ik ruiken. Vergis
sing is hoogstens mogelijk bij
een kadaver van een groot
beest. In Venlo bijvoorbeeld,
bij de zoekacties, trof ik een
ree aan onder de grond", ver
telt de militair.
Zonder valse schaamte er
kent hij het zelden of nooit af
te leggen tegen de snuffelaars
bij uitstek: de honden. Jongen:
„Ik lever materiaal bij de trai
ning van de Mechelse herders
van de politieschool bij het
zoeken naar lijken. Ze krijgen
daarbij stukjes van opgegraven
doden of een beetje aarde.
Maar dan nog ruiken "ze soms
mis. In Rotterdam werd ik be
gin dit jaar gevraagd een lijk te
zoeken waarvan later bleek dat
het onder een dikke laag beton
verstopt lag. De hond rook het
niet. Ik wel. Na het boren van
gaten in het beton was het dui
delijk. Mijn prikijzer en mijn
neus liegen niet".
Jongen werkt al 26 jaar bij de
identificatie-afdeling van de
landmacht. Zijn uitzonderlijke
zintuigen kwamen echter pas
in 1993 in beeld bij zoekacties
in voormalig Joegoslavië naar
oorlogsslachtoffers. „Een inter
nationaal team had daar de
leiding en een Nederlandse
groep onder mijn leiding zou
ondersteunend werk doen.
Toen het helé team onverrich
ter zake naar huis wilde gaan,
ging ik door met prikken en
ruiken. Alle negentien vermis
ten kwamen toen boven de
grond", zegt Jongen.
Hij klopt zichzelf niet op de
borst maar moet, gezien de er
varingen, wel toegeven: „Ik
ben voorlopig de enige in de
wereld die zo goed kan prik
ken. Zelfs deskundigen van het
gerechtelijk laboratorium voe
len niet de speciale'tegenstand
die een aangeprikt lijk geeft.
En als mijn neusvleugels trillen
voelt de ander niks". Miskleu
nen heeft Jongen nog niet op
zijn repertoire. „Een lijk van
een dag oud, dat nog niet de
geur van bestorven vlees heeft,
zou ik niet kunnen ruiken.
Maar dan heb ik altijd nog
mijn prikijzer".
