Tt
Kind op de Amsterdamse Zeedijk
Hugo Pratt omarmt leed
van 'De Kleine Prins'
Boeken
et uit
ZATERDAG 20 ME11995
ZAT
rr -
HUGO PRATT
Laatste missie naar de eeuwigheid
STRIPS RECENSIE
JOHN SCHOORL
Hugo Pratt. Saint Exupéry De laatste
vlucht. Uitgeverij: Casterman. Prijs. 39,95.
Als iets de verbeelding prikkelt,
dan is het de verdwijning. Eerst
was het er/En toen was het er
niet meer, bericht het gedicht.
Nog magischer wordt het als
een geheimzinnig, beroemd
persoon zo één die z'n suc
ces draagt als een paar versleten
schoenen opeens oplost. An-
toine Saint-Exupéry, bijvoor
beeld. Op 31 juli 1944 steeg de
schrijver van het fameuze boek
De Kleine Prins op in zijn Light-
ning-vliegtuig voor zijn laatste
missie. Einde bericht. Einde An-
toine Saint-Exupéry. Een laatste
missie naar de eeuwigheid.
Het was onvermijdelijk dat
deze op mysterieuze wijze ver
dwenen vliegenier-schrijver ooit
in de handen zou vallen van de
al even mysterieuze stripteke
naar Hugo Pratt, schrijft Um-
berto Eco in zijn voorwoord van
het zojuist verschenen boek
Saint-Exupéry. De laatste
vlucht. En hij heeft gelijk. Overal
waar exotische oorden, pijn en
grootse daden verzonken lig
gen, moet op een zeker mo
ment Pratt opduiken. Deze in
1927 in Italië geboren tekenaar
reisde ooit als klein jochie naar
Ethiopië, een land dat net door
Italië heel heldhaftig was bin
nengevallen. Daar werd Pratt
wie hij is in een sfeer van
oorlog, omhoog stuivend zand
en kruiperige hitte. Later zocht
hij de oorlog ook nog eens zelf
op. In zijn fantastische oevre
omarmt hij graag mysteries en
jongensachtige gekte. Beroemd
ste personage van Pratt is Corto
Maltese, een magische held.
En nu is Pratt Antoine Saint-
Exupéry tegen het lijf gelopen
en heeft hij het leven van de
schrijver-vliegenier in beeld ge
bracht. Het begint bij wat het
einde van Saint-Exupéry wordt:
de vliegreis. En waar mensen
net voor de dood nog één maal
de film van hun leven zien, te
kent Pratt een lange hallicunatie
waarin alle episodes uit mans
bestaan deel uit maken van die
zelfde vliegreis. Zijn kindertijd,
zijn liefdes, zijn familieleed, zijn
barre tochten door de woestijn
en het luchtruim en zijn succes
in de schrijverij. Nog een keer
alles en het lijkt wel of Saint-
Exupéry na het zien van deze
schreeuw in een echoput, be
sluit dat het genoeg geweest is.
Het mysterie mag 'm komen
halen.
Het verhaal van Pratt wordt
voorafgegaan door woorden
van Umberto Ecó, foto's en een
biografische schets. Feiten en
een enkele impressie keurig on
der elkaar gezet. En Pratt? Pratt
kruipt in het vliegtuig, gaat ach
ter Saint-Exupéry zitten en kijkt
door zijn ogen, ademt door zijn
mond en beleeft zijn geschiede
nis om samen met hem in alle
schoonheid die Laatste Vlucht
te maken.
PUZZEL
OPGAVE
CRYPTOGRAM
Horizontaal:
1Gebak voor de maaltijd (6); 7.
Ronde toegang waar een luchtje
aan zit (5); 8. Zijn werk is maar
bijzaak (5); 9. Bevroren vis (5);
10. Tweede soort in touw (4);
11Het is slecht als je eruit bent
(6); 12. Hansworst in een strozak
(6).
Verticaal:
2. Deze maand wordt vader weer
huiverig (5); 3. Brengt geluid
voort en gaat met sprongen voor
uit (6); 4. Ook Sartre zat dikwijls
bij het café (6); 5. Tijd voor een
rivierrund (4); 6. Ondeugend
schaap (8); 10. Gat om in te
springen (4); 11Vogel in een
klimplant (3).
OPLOSSING
KRUISWOORDRAADSEL
REDACTIE: RENEE DE BORST 023-150241
Constant Wegman nieuw personage in literaire jongetjesoptocht
BOEKEN «RECENSIE
ALFRED KOSSMANN
Kees van Beijnum, Dichter op de Zeedjjk
Uitg Nijgh Van Ditmar, Amsterdam,
Prijs, 34,90.
Wat is er van Jaapje, Merijntje,
Bartje geworden? Zij en zovele
andere ventjes hebben genera
ties lang de lezers vertederd, en
ze zijn uit zicht geraakt. Wou
tertje. is er nog, voor wie van
Multatuli weet. En Kees de jon
gen wordt door lezers, recen
senten en geleerden vertroeteld.
Hij leidt in zwembadpas, heel
zichtbaar, de schimmig wor
dende jongetjesoptocht.
Droomkoninkje was er ook in
dertijd. Van hem hebben we al
heel lang niets vernomen.
Constant Wegman is nieuw in
het grote gezelschap. Hij is
hoofdpersoon van Dichter op de
Zeedijk, het derde boek van de
beminnelijke en goedwillende
auteur Kees van Beijnum. Hij
groeit op in de beruchtste buurt
van Amsterdam, in het cafého
tel De Rode Laars van zijn
grootmoeder. Hij is omringd
door hoeren, pooiers,
dronkaards, gekken, misdadi
gers, en het is toch een mooie,
gezellige buurt. Constant heeft
de fantasie van Theo Thijssens
Kees de jongen, en een helder
verstand. De roman wordt 'se-
mi-autobiografisch' genoemd.
Van Beijnum (1954) is thuis ge
weest in dat heftige stadsdeel
van de walletjes, en herinnert
zich zijn jongetjesleven met hu
mor en sentiment.
We hebben de grootmoeder
('tante Griet' voor de klanten),
zo'n Amsterdams volkstype,
cholerisch, schraapzuchtig,
goklustig, drankzuchtig, hele
maal niet te vertrouwen en toch
een formidabel personage, in
telligent, sentimenteel als het
haar uitkomt, en goed voor haar
kleinzoon. We heb
ben de filosofische
oude Ben-van-het-
deurtje die een win
kel heeft waarin
niets te koop is. We
hebben Muis, meis
je van het platteland
dat als buffetjuf
frouw in De Rode
Laars aan haar ver
loedering begint en
op wie alle mannen
verliefd zijn. We
hebben...
Tja, we hebben al
le zonderlingen,
krankzinnigen,
smeerlappen, klets
meiers die we van
kroegbezoek of uit
de literatuur ken
nen. Ik dacht bij het
lezen vaak: „Moetje
voor zulke observa
ties nu op de Zee
dijk geboren en ge
togen zijn?" Ik had
de indruk dat ik het
allemaal wist, ook al
had ik het nu voor
het eerst moeten horen.
Deze folklore is overigens ver
reweg het beste van de dikke ro
man. Van Beijnum vertelt traag,
typeert uitvoerig, komt maar
zelden op een vondst. De ou
derwetse verhaaltrant, de lange
zinnen, de wat plechtige formu
leringen geven toch een mooi
slaperig ritme aan de beschrij
vingen van het kroegleven dat,
ondanks oplaaiende hartstoch
ten, in de eerste plaats slaperig
is. Er zijn leuke anekdotes. Over
de hond Stella bijvoorbeeld die
iedere avond na een bak lekbier
te hebben genoten dronken
naar bed gaat. Over een heel
klein mannetje dat, als hij dron
ken is, in de hondemand te rus
ten wordt gelegd. Over de slaap
kamer van de grootmoeder, vol
onuitgepakte trofeeën van
feestavonden. De grootmoeder,
het jongetje, de hond slapen er
in één bed. Over de souteneur
Siem met telkens een nieuw
duur pak. Over de man Drietje,
en over heel wat andere men
sen. Degelijke, negentiende
eeuw aandoende, hartelijke
anekdotiek.
De laatste zin van het boek
luidt: 'Zij wisten niet eens hoe
grandioos het was om hem te
zijn. Om Constant Wegman te
zijn'. Toch wees ik dat Constant
Wegman niet zo'n mooie carri
ère zal maken als Merijntje,
Jaapje, Bartje, Woutertje, Kees.
Van Beijnum laat hem zomaar
wat ronddolen tussen de vol
wassenen die hij observeert.
Constants moeder is niet aan
wezig (krankzinnig in een ge
sticht, later zelfmoord), een va
der komt niet ter sprake, andere
familie dan de grootmoeder is
er niet. Over school en andere
kinderen vage berichten. Over
het gymnasium waar Constant
heen gaat niets. Hoewel er veel
lawaai om hem heen is groeit
de jongen blijkbaar in grote
eenzelvigheid op. En sluipt tel
kens het Rijksmuseum binnen,
vooral om Vermeer te bewon
deren, en verzint lange gesprek
ken met Vondel. Met Vondel!
Die had ook in de buurt ge
woond. De oude dichter laat
zich de poëzie van de kleine
gymnasiast voorlezen en houdt
staande dat rijm en metrum on
misbaar zijn. Het lukt van Beij
num helaas helemaal niet om
met deze jongensfantasie iets te
doen.
Interessant en amusant is de
manier waarop Van Berijnum
beschrijft hoe de kleine Con
stant de gegevens van zijn wei
nig alledaagse alledag ervaart.
De jongen rekent, al turvend,
uit hoeveel de hoer Ans ver
dient, zonder emotie, zoals een
andere jongen auto's zou tellen.
Hij leert van zijn grootmoeder
oplichterijen. Hij brengt een
jonge boer naar de hoer die
hem het geschiktst lijkt. Hij gaat
als runner naar het Centraal
Station om klanten voor zijn
grootmoeders hotel te zoeken.
Wanneer Van Beijnum daar
nuchter, zakelijk over vertelt
boeit hij. Hij is jammer genoeg
vaak erg sentimenteel. Aan het
eind van de roman breekt pas
het tijdperk van de heroïne aan.
Een van de eerste slachtoffers is,
mogen wij aannemen, het door
Constant beminde barmeisje
Muis. Van Beijnum laat haar te
rugkeren naar haar dorp. Ge
loofwaardig?
Joris Note
Het uur van ongehoor
zaamheid
Uitgeverij De Bezige Bij
Prijs 34,50
Verhalen van Vlaamse
schrijver (geb. Borger-
hout, 1949), van wie eer
der de roman De tinnen
soldaat ver scheen.
Lisa St Aubin de Teran
Een huis in Italië
Uitgeverij Meulenhoff
Prijs/34,90
De schrijfster, geboren in
1953 in Londen, kocht
een verwaarloosd palazzo
in Umbrïe, zonder het
enorme huis goed beke-
ken te hebben. Het bleek
geen vloeren en deuren,
geen afvoerpijpen en
geen waterleiding te heb
ben. Een kroniek van het
eerste jaar op hét land
goed, over het leven van
Lisa en haar gezin en haar
Italiaanse buren.
Nguyên Huy Thiêp
Tijgerhart
Selectie uit het proza van
een van Vietnams belang
rijkste schrijvers. Nguyên
Huy Thiêp, geboren in
1950, waste jong om
mee te doen aan de revo
lutie tegen het koloniale
bewind en is nu te oud
om zich aan te passen
aan de economische her
vormingen. Hij beschrijft
het moderne Vietnam
hard, cynisch, poëtisch
en melancholiek.
Ciao, bella!
Uitgeverij Wereldbibliotheek
Prijs 24,50
Italiaanse verhalen over
vrouwen, bijeengebracht
door Marina Warners.
Amerikaanse roman over
een vrouw in een klein
Amerikaans dorp. Door
haar schuld verdrinkt het
dochtertje van een buur
vrouw, zijzelf wordt het
slachtoffer van collectie
ve hysterie en valse in
cestbeschuldigingen.
/-/< (S-E-UO-O-F D-A-T R-O-B-O-CrU-S
Z-'>V B-A -T- T-E-F' U-£-N O-P
■Z-/J-N FF.f.T-S
TOMPOES
Heer Bommel en de Hachelbouten
„Wat staan jullie daar buiten te pra
ten?" riep heer Ollie wantrouwig uit
het raam. „Spannen jullie soms te
gen mij samen?! Sluit de deür toch
Joost! Je weet, dat we inbrekers kun
nen verwachten! Grendel de buiten
deur en doe de kettingen erop!"
De trouwe bediende snelde met een
korte groet het huis weer in en Tom
Poes liep schouderophalend verder.
Doch het geluid van heer Bommels
overslaande stem schalde ver over de
donkere dreven en bereikte zodoen
de ook enige voorbijgangers. Het wa
ren de heren Super en Hieper, die in
de vallende schemering een avond
wandeling maakten. Hun handel in
lompen en metalen ging slecht en
daarom hadden ze een open oor
voor ieder zakelijk aanbod.
„Hoor je dat, Hiep?" vroeg Super.
„Die bolle schijnt nogal bang te zijn",
zei de ander na enig nadenken.
„Grendels en kettingen tegen in
braak."
„Juist", hernam ^ijn metgezel. „En
iemand die zo bang is, heeft vast iets,
dat de moeite van het stelen waard
is."
Hieper hield verrast de pas in.
„Drommels ja, baas!" mompelde hij.
„Zullen we..."
„We gaan eens kijken", besloot Su
per. „Jij gaat links en ik ga rechtsom!
En zo kon men even later beide za
kenlieden in gebogen houding om
het gebouw zien sluipen. Er glom
een eigenaardig lichtje in hun ogen
en het zou me niet verbazen wan
neer ze slechte plannen hadden...
H
W
E
R
Weersvooruitzicht
ZATERDAG 20 MEI
Neerslagkans
DOOR HANS VAN ES
Na een periode van twee weken,
waarin het kwik voortdurend te
lage waarden aanwees, vindt tij
dens dit weekeinde de overgang
plaats naar een milder tijdperk.
Hoogstandjes, zoals in de eerste
week van mei, zijn niet erg waar
schijnlijk, maar als alles meezit
wordt de normale temperatuur
zeker bereikt of overschreden.
Vrijdag hadden we af te rekenen
met een trog in de bovenlucht.
Bij zonsopkomst was het nog hel
der en zeer koud - plaatselijk 3
tot 5 graden vorst aan de grond -
maar er volgde een snelle opwar
ming, Tegen de middag had de
zon het kwik tot 12 graden opge
krikt. Op dat moment kwam een
interactie tot stand met de koude
bovenlucht. Vochtige, opgewarm
de, bellen lucht gingen massaal
opstijgen, en dat proces kon on
gehinderd doorgaan tot ca. 8 ki
lometer hoogte.
Onderweg werden massieve wolkentorens gevormd, die tegen het
middaguur in een strook achter de duinenrij tot een actieve buienli
samensmolten. Boven onze regio waren opmerkelijke verschillen
waarneembaar. Boven zee, waar geen warmtebron aanwezig was,
bleef de lucht vrijwel wolkenloos, terwijl ca. 5 tot 10 kilometer
landinwaarts de eerste verijsde toppen boven de stapelwolken ver
schenen. Deze aambeeldvorm is een teken dat de groeifase van de
buienwolk is voltooid.
Spoedig vielen heren der felle regen- en hagelbuien, begeleid doo
enkele donderslagen. Naarmate de buienlijn landinwaarts trok, nai
de activiteit nog verder toe, voortdurend 'gevoed' door opgewarmd!
landlucht.
Vandaag is er opnieuw een storing in de buurt, maar deze lokt niet
meer dan een paar lichte buitjes uit. Het blijft nog wel fris met ma*
maal 13 graden. Morgen is het overal droog en de zon laat zich ru
schoots zien. We liggen vlak bij de kern van een hogedrUkcel (103(
millibar), welke maandag boven Duitsland wordt aangetroffen. Van
dat moment gaat de wind naar de zuidoosthoek en warmt het snel
Dinsdag of woensdag kan het weer eens 20 graden worden met vol
zonneschijn. De komende twee nachten zijn nog behoorlijk koud m
nog steeds kans op grondvorst. Vanaf het midden van volgende wef
neemt de buienkans weer toe, maar het blijft aan de zachte kant.
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
zaterdag,
Noorwegen:
Zaterdag bewolkt en re
genachtig, ook kans' op
sneeuw. In de loop van
zondag flinke opklaringen
en bijna overal droog. Mid-
dagtemperatuur ongeveer
8 graden.
Zweden:
Wolkenvelden, ook af en
toe zon en lokaal een bui.
Middagtemperatuur onge
veer 13 graden, zondag
iets lager.
Denemarken:
Wisselend bewolkt en een
enkele bui. Zondag droger
en meer zon. Middagtem
peratuur ongeveer 11 gra-
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Zaterdag droog en zonnige
perioden. Zondag van het
westenuit- -toenemende-
bewolking en in Ierland regen. Middag-
temperatuur van 10 graden in het noor
den tot plaatselijk 17 in het zuiden.
België en Luxemburg:
Wisselend .bewolkt en een enkele bui.
Zondag meer zon en droog. Maxima on
geveer 15 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Zaterdag in het oosten nog wolkenvel
den en kans op een bui, verder droog en
perioden met zon. Minder koel met
maxima van ongeveer 17 graden, langs
de kusten van Bretagne en Normandië
enkele graden lager.
Portugal:
Droog en veel zon. Middagtemperatuur
circa 28 graden.
Madeira:
Vrij zonnig, maar ook enkele wolkenvel
den. Droog. Middagtemperatuur circa
25 graden.
Spanje:
Droog en overwegend zonnig. Middag
temperatuur aan zee meest tussen 20
en 25 graden, landinwaarts maxima tus
sen 27 en 33 graden.
Canarische Eilanden:
Vrij zonnig en droog. Maxima ongeveer
25 graden, aan de zuidstranden enkele
graden hoger.
Marokko:
Westkust: zonnig, aan de stranden in
het zuiden ook enkele wolkenvelden.
Maxima tussen 23 en 30 graden.
Tunesië:
Droog en flink wat zon, in het noorden
ook enkele wolkenvelden en mogelijk
een bui. Middagtemperatuur aan zee
van 21 graden in het noorden tot 25 in
het zuiden.
Zuid-Frankrijk:
Flinke perioden met zon, vooral zater
dagmiddag ook stapelwolken,maar vrij
wel overal droog. De Mistral neemt zon
dag in kracht af. Middagtemperatuur za
terdag ongever 19 graden, zondag circa
21.
Mallorca en Ibiza:
Flinke zonnige perioden en droog. Mid
dagtemperatuur ongeveer 23 graden.
Italië:
Van tijd tot tijd zon en een enkele regen-
of onweersbui. Zondag van het noorden
uit droger en meer zon. Middagtempera
tuur ongeveer 20 graden, zaterdag in
het zujden nog 24 graden.
Corsica en Sardinië:
Perioden met zon en vooral op Corsica
kans op een bui. Middagtemperatuur
van 19 op Corsica tot 24 in het zuiden
van Sardinië.
Malta:
Overwegend zonnig en een kleine kans
op een onweersbui. Middagtemperatuur
ongeveer 25 graden, zondag iets lager.
Griekenland en Kreta:
Droog en zonnig. In het noordelijke bin
nenland ook stapelwolken en kans op
een regen- of onweersbui. Maxima onge
veer 23 graden, zaterdag nog plaatselijk
28 graden.
Turkije en Cyprus:
Overwegend zonnig, in het binnenland 's
middags ook stapelwolken. Middagtem
peratuur ongeveer 30 graden
Duitsland:
Af en toe zon en vooral in het zuiden een
enkele bui. Middagtemperatuur onge
veer 16 graden, in het zuiden en zondag
ook elders enkele graden lager.
Zwitserland:
Van tijd tot tijd zon, ook wolkenvelden.
Op de meeste plaatsen droog. Bij Locar
no flink wat zon en ongeveer 20 graden.
Elders maxima van ongeveer 15 graden.
Oostenrijk:
In het westen opklaringen en vrijwel
overal droog, naar het oosten toe be
wolkt en van tijd tot tijd regen. Middag
temperatuur ongeveer 15 graden, in het
noorden zaterdag koeler.
Veel bewolking en van tijd tot tijd re
Zaterdag in het westen van Polen
droog. Middagtemperatuur ongevee
graden, in het uiterste oosten plaats
18 graden.
Tsjechië en Slowakije:
Af en toe zon en énkele bui, in Slow<
bewolkt en regenachtig. Middagter
ratuur ongeveer 13 graden.
Hongarije:
Half tot zwaar bewolkt en van tijd tot
regen- of onweersbuien. Middagter
ratuur van 12 in het westen tot 18
oosten.
ZONDAG 21 MEI 1995
Zon- en maanstanden
Zon .op 05.38 Zon onder 2
Maan op 02.10 Maan onder 1!
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 09.39 22.15 09.12 21
Laag 04.55 17.45 04.36 1"
MAANDAG 22 ME11995
Zon- en maanstanden
Zon op 05.37 Zon onder 21
Maan op 02.36 Maan onder 14
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 10.56 23.26 10.29 22
Laag 06.00 18.54 05.41 18
Weerrapporten 19 mei 20 uur:
regenbui
regenbui
half bew.
licht bew.
licht bew.
licht bew.
zwaar bew.
Eindhoven
D.en Helder
Rotterdam
Vlissingen
Maastricht
Aberdeen
Barcelona zwaar bew
Berlijn licht bew
Boedapest regen
Bordeaux onbew.
Brussel regenbui
Cyprus onbew
Dublin zwaar bew.
'Frankfurt licht bew.
Geneve half bew.
Helsinki regen
Innsbruck regen
Istanbul licht bew.
Klagenfurt regen
Kopenhagen half bew.
Las Palmas onbew.
Lissabon licht bew
Luxemburg
3r bew.
half bew.
o 13 26
iw6 21 15
w2 15 12
half bew.
half bew.
Split
Stockholm onbew.
Warschau regen
Wenen half bew.
Zurich zwaar bew.
Bangkok half bew.
Buenos Aires onbew.
Casablanca zwaar bew
Johannesburg licht bew
New Orleans zwaar bew
New York zwaar bew.
TelAviv onbew.
Toronto half bew
21 19
21 7
19 13
31 23
19 13
26 15
25 15
17 8
29 16
