Hoogtepunt
Ebola-virus
lijkt voorbij
Bondskanselier Helmut Kohl kan voorlopig nog niet met pensioen
5
Buitenland
Kunststukje
Paus: Wereld leerde niets van Tweede Wereldoorlog
Francois Mitterrand maakt plaats voor Chirac en Juppé
OENSDAG 17 MEM 995
Rampzalige droogte in Marokko
babat Koning Hassan heeft de droogte die Marokko treft gister
avond tot nationale ramp verklaard. Via de televisie deed hij een
dringend beroep op de bevolking om solidair met elkaar te zijn.
De aanhoudende droogte ruïneert de Marokkaanse landbouw.
Volgens de koning wordt dit jaar 1,6 miljoen ton graan geoogst,
een kwart van de opbrengst van een normaal jaar.
Internet helpt tieners aan bom
uickland Twee Nieuwzeelandse tieners hebben met behulp
van een recept dat ze hadden verkregen via het computernet
werk Internet, geprobeerd een bom te maken die krachtig ge
noeg zou zijn geweest om een torenflat op te blazen. Politie
mensen konden, dankzij een tip over de activiteiten van de 17-
jarige scholieren, ingrijpen voor de bom gebruiksklaar was.
Saab roept 53.000 auto's terug
StockholmDe Zweedse autofabriek Saab heeft gisteren beslo
ten 53.000 Saabs 9000 terug te roepen vanwege een fout in het
remsysteem. Het gaat om de auto's die in 1992 zijn gebouwd. De
fabriek spreekt van „een klein foutje" in het elektrische systeem
van de remmen.
Cel voor oud-burgemeester van Nice
renoble» Jacques Médecin, voormalig burgemeester van het
Zuidfranse Nice, is gisteren tot twee jaar celstraf veroordeeld we
gens het verduisteren van publieke fondsen. De rechtbank in
Grenoble gaf Médecin ook een boete van omgerekend bijna
70.000 gulden en trok zijn burgerrechten voor vijf jaar in. De 67-
jarige Médecin gaat in beroep.
Claes beantwoordt weer vragen
brussel De Belgische justitie heeft de secretaris-generaal van de
NAVO, Willy Claes, gisteren voor de derde maal aan de tand ge
voeld over zijn rol in de Agusta-smeergeldzaak. Een NAVO-
woordvoerder gaf geen commentaar en liet slechts weten dat
Claes gistermiddag naar Athene is vertrokken voor NAVO-over-
l- De Italiaanse helikopterfabriek Agusta zou in de jaren tach-
j, toen Claes minister van economische zaken was, smeergeld
Jhebben gestort in de kas van Claes' Vlaamse Socialistische Partij.
Clinton krabbelt op in peilingen
Washington De populariteit van de Amerikaanse president
(Clinton is flink gestegen na de bomaanslag van 19 april in
r _J0klahoma City. Meer dan 50 procent van de Amerikanen staat
^jJnu achter hem, zijn hoogste score in meer dan een jaar.
J Pistool op straat mag in Texas
iaustin De inwoners van de Amerikaanse staat Texas mogen
voortaan openlijk met het pistool aan de broekriem op straat
wandelen, boodschappen doen in de supermarkt of naar het fit
nesscentrum gaan. Na maandenlange debatten in het parlement
van de staat, nam het Huis van Afgevaardigden in de hoofdstad
Austin gisteren een wetsvoorstel aan dat het dragen van hand
vuurwapens op de openbare weg toestaat.
Modekoning krijgt cel voor koppelarij
parus Een rechtbank in Parijs heeft gisteren de Italiaanse kle
dingontwerper Francesco Smalto veroordeeld wegens ernstige
koppelarij. De man, die de Gabonese president van kleren en
prostituees voorzag, kreeg een voorwaardelijke celstraf van 15
maanden plus een boete van 200.000 gulden. Smalto's mode
huis was betrokken bij een callgirl-kring die regelmatig blonde
dames naar president Omar Bongo van de Westafrikaanse staat
Gabon stuurde.
lee
kabinetscrisis
talië afgewend
ome eelco van der unpen
rhui cl
L
ruil
net c
Olie bedekt strand bij Pattaya
bangkok Door olievervuiling is het strand van de bekende Thai
se badplaats Pattaya veranderd in een zwarte vlakte. De her
komst van de olie, die zondag begon aan te spoelen, is onbe
kend. Het is het tweede mysterieuze geval van olievervuiling in
het gebied in deze maand.
rrespondent
let tumult rond de Italiaanse
linister van justitie, Mancuso,
ie de afgelopen dagen het
lilanese anti-corrruptieteam
:hone Handen fel aanviel,
ten einde. Gisteren ver-
9 ïaarde de minister zich bereid
>t een mildere stellingname.
ierdoor is het gevaar van een
abinetscrisis geweken.
De coalitiepartijen verklaar-
len gisteren niet het heengaan
ran Mancuso te zullen eisen,
naar zich te zullen beperken
een motie met daarin de
-1( ichtlijnen voor een conflictlo-
relatie tussen rechtelijke en
ïitvoerende macht'. Zij herin-
lerden Mancuso eraan dat het
iinet-Dini mede het ver-
rouwen heeft gekregen op ba-
van de belofte de relatie
de magistratuur te verbe-
eren. De minister lijkt defini-
ief te zijn afgestapt van zijn
roornemen een inspectie-team
laar Milaan te sturen.
londen Een Awacs-vliegtuig van de Britse luchtmacht moest giste
ren een noodlanding maken in de Atlantische Oceaan ten noorden
van Schotland. De piloten voerden de manoeuvre zo vakkundig uit
dat het vliegtuig heel bleef en de zevenkoppeige bemanning slechts
lichte verwondingen opliep. Volgens een woordvoerder van de Britse
luchtmacht had het toestel nog recent een onderhoudsbeurt gehad.
foto raf
Tot nu toe 77 doden
Het hoogtepunt van de Ebola-epidemie in Zaïre lijkt ach
ter de rug. De Wereldgezondheidsorganisatie (WEIO) liet
gisteren weten dat er in de toekomst minder infecties te
verwachten zijn omdat de bevolking nu op de hoogte is
van de manier waarop het Ebola-virus zich verspreidt.
Verder is de medische verzorging in de getroffen plaatsen
sterk verbeterd. Wel zullen de komende paar weken nog
tal van mensen sterven die bij het verplegen van familie
leden met het virus zijn geïnfecteerd.
KINSHASA AP
VATICAANSTAD AP
De wereld heeft de tragische lessen van de
Tweede Wereldoorlog niet geleerd. Die
boodschap stuurde paus Johannes Paulus
II gisteren de wereld in.
Het Vaticaan gaf een speciale pauselijke
boodschap uit ter gelegenheid van de be
ëindiging van de vijandelijkheden in Eu
ropa, vijftig jaar geleden. De paus wijst op
de Balkan en de Kaukasus, waar „de wa
pens nog steeds niet zwijgen en nog steeds
menselijk bloed wordt vergoten". „Als
vrijheden worden vertrapt, wordt het fun
dament gelegd voor het afglijden naar ge
weld en haat, de voorbodes van de oor
logscultuur", concludeert de kerkvorst.
En: „De wereld heeft nog lang niet het be
loofde land van vrede bereikt".
De paus richtte zijn boodschap aan re
geringsleiders in de wereld. Hij herinner
de onder meer aan zijn bezoek aan het
vernietigingskamp Auschwitz in 1979, dat
hij het symbool van de gevolgen van het
totalitarisme noemde. Voorts dring hij
aan op de vernietiging van chemische en
biologische wapens en op maatregelen te
gen de verspreiding van kernwapens.
Sinds maart hebben 84 mensen
de ziekte gekregen, van wie er
77 zijn overleden. Bijna alle
slachtoffers vielen in de 600.000
inwoneers tellende stad Kikwit,
die een week geleden van de
buitenwereld is afgesloten. Vol
gens deskundigen doodt het vi
rus 80 procent van de mensen
die zijn besmet.
De Zairese autoriteiten heb
ben na een grootscheeps onder
zoek een kapitein van een ri
vierboot en een verpleegster ge
vonden van wie wordt vermoed
dat ze het virus van Kikwit naar
de zes miljoen inwoners tellen
de hoofstad Kinshasa, 600 kilo
meter verderop, hebben ge
bracht. De WHO-vertegenwoor-
diger in Zaïre zei dat de ver
pleegster contact kan hebben
gehad met besmette mensen in
Kikwit. Ze ontvluchtte die stad
enkele dagen geleden uit angst
voor de ziekte en reisde met fa
milieleden naar Kinshasa.
De kapitein werd wegens
bloedige diarree, een in Zaïre
vaker voorkomend ziektever
schijnsel, opgenomen in een
ziekenhuis in Kinshasa. Hij
werd echter weer ontslagen
voordat artsen zich realiseerden
dat het mogelijk om een Ebola-
slachtoffer ging. De man werd
weer opgespoord en moet net
als de verpleegster 28 dagen in
een ziekenhuis in Kinshasa in
quarantaine blijven.
In Kikwit tekende zich giste
ren enige verbetering af onder
zieken: vier patiënten werden
voor herstel overgeplaatst naar
een gewone ziekenhuisafdeling
en een arts die besmet was ge
raakt, werd uit het ziekenhuis
ontslagen.
Uit angst voor het Ebola-virus
sloot Angola gisteren de grens
tussen zijn noordelijke enclave
Cabinda en Zaïre. Er zijn extra
Angolese troepen naar het ge
bied gestuurd om in het oer
woud in de grensstreek te pa
trouilleren.
PARUS AFP-Rtr-ANP
Man bekent
bomaanslag in
Oklahoma City
NEW YORK »Rtr
Timothy McVeigh (27) heeft
toegegeven dat hij op 19 april
de bomaanslag heeft.gepleegd
op een kantoorgebouw van de
Amerikaanse overheid in
Oklahoma City. Dat meldt van
daag het dagblad The New York
Times. Door de aanslag kwa
men 167 mensen om het leven.
Volgens de krant heeft
McVeigh verteld dat het ge
bouw was uitgekozen omdat
het kwetsbaar was. Met opzet
was dezelfde datum gekozen als
die waarop in 1993 de federale
politie een hoofdkwartier van
een sekte in Texas bestormde,
waarbij tachtig doden vielen.
McVeigh zei niet te hebben ge
weten dat er ook kinderdagver
blijven in het gebouw waren
ondergebracht.
De man ontkende volgens de
krant lid te zijn van een gewa
pende extremistische groepe
ring.
Vanochtend heeft Jacques Chi
rac het Franse presidentschap
overgenomen van Francois Mit
terrand. Gisteren nam de dood
zieke Mitterrand na veertien
jaar presidentschap afscheid
van het Franse volk. Hij wenste
hen vrede, rechtvaardigheid en
geluk toe onder zijn opvolger.
In een door het Elysée gepu
bliceerde boodschap zei Mitter
rand: „Mijn geliefde medebur
gers, morgenochtend zal ik het
hoogste ambt dat u mij hebt
toevertrouwd overdragen aan
de president van de republiek,
Jacques Chirac. Ik wens hem
toe dat hij Frankrijk leidt in vre
de en rechtvaardigheid. Ik be
tuig u mijn dank voor alles dat
ik aan u te danken heb en wens
voor u allen, mannen en vrou
wen, geluk".
Mitterrand koos voor een so
ber afscheid. De afgelopen da
gen had hij al verWaard „niet
nostalgisch te willen doen". Zijn
voorganger, Valéry Giscard d'E-
staing, richtte zich op 19 mei
1981 via de televisie tot de Fran
se bevolking met een emotione
le afscheidsboodschap.
Nu Mitterrand het veld heeft
geruimd voor Chirac, staat vrij
wel vast dat Alain Juppé het
nieuwe Franse kabinet gaat lei
den. De 49-jarige technocraat
Juppé is een trouwe onder Chi
racs getrouwen. Sinds 1976
maakt hij deel uit van de kring
vertrouwelingen van de nieuwe
president, die toen nog premier
was onder Giscard. Chirac en
Juppé kunnen het samen uitste
kend vinden en vullen elkaar
aan. Juppé's benoeming tot
premier betekent een verzeke
ring voor de Europese partners,
dat Chirac niet een al te Frans-
nationalistische weg inslaat.
Juppé staat immers bekend als
echte Europeaan, al heeft hij
maar twee jaar echt in het Euro
pees Parlement gezeten: van
1984 tot 1986. Toen won rechts
de algemene verkiezingen in
Frankrijk en werd Juppé geko
zen tot kamerlid. Hij gaf die ze
tel onmiddellijk op, mét die in
het Europarlement, om minis
ter van belastingzaken te wor
den in het nieuwe kabinet-Chi-
rac.
Juppé's parlementair-politie-
RPR-kopstukken Juppé (links) en Chirac (rechts) hadden in september vorig jaar een onderonsje op een partij
conferentie in La Rochelle. Vandaag is Chirac president van Frankrijk geworden, terwijl het al gek moet lopen
wil Juppé het premierschap niet voor zijn rekening nemen. foto reuter regisduvignau
ke carrière is er een van hink-
stap-sprongen. Deze zoon van
een grote landeigenaar uit de
zuidwestelijke streek Les Lan-
des werd op prestigieuze Parijse
scholen klaargestoomd voor
een carrière als topambtenaar.
Uiteindelijk bracht hij het tot
inspecteur van financiën: de
hoogste graad die ambtelijk
Frankrijk kent en die de deuren
wijd openzet naar bedrijfsleven
en politiek. Ook de oud-pre
miers Rocard en Chaban-Del-
mas hadden die graad.
Juppé heeft Chirac na 1976
niet meer verlaten. Na een heel
korte periode in het kabinet van
de toenmalige minister voor
ontwikkelingssamenwerking
Robert Galley, gaf hij op verzoek
van Chirac in 1977 alles op om
zich volledig te wijden aan
diens juist opgerichte neo-gaul-
listische partij, de RPR. Hetzelf
de jaar werd Chirac burgemees
ter van Parijs. Alain Juppé
kwam dus op het stadhuis te
recht, waar hij zich ontwikkelde
tot de grote financieel-econo-
mische specialist, en een van de
pijlers van het 'systeem-Chirac'.
In 1981 was Chirac voor het
eerst presidentskandidaat. Jup
pé was adjunct-directeur van de
campagneleiding. In 1984 werd
hij de nummer drie binnen de
RPR en in 1989 secretaris-gene
raal: nummer twee na Chirac in
plaats van Jacques Toubon,
laatstelijk minister van cultuur.
Dat was de beloning voor Jup
pé's rol als woordvoerder gedu
rende Chiracs tweede presi
dentscampagne in 1988. Fran
cois Mitterrand werd echter
herkozen als president en rechts
leed een zware nederlaag bij de
parlemenstverkiezingen.
De RPR was aangeslagen en
het was aan Juppé om de partij
nieuw leven in te blazen. Daarin
is hij geslaagd. Ondanks de
weerstand van het anti-Europe-
se tandem Charles Pasqua en
Tekenaar Plantu van de krant Le Monde stond vanochtend uiteraard
ook even stil bij het vertrek van Francois Mitterrand uit het Elysée.
Philippe Séguin, werd Juppé in
1989 opnieuw gekozen tot Eu
roparlementariër. Hij was toen
nummer twee op de liberale lijst
van oud-president Giscard d'E-
staing. Zijn zetel heeft hij echter
niet ingenomen omdat hij het
te druk had met Chirac, het Pa
rijse stadhuis en de partij.
Toen rechts in 1993 de alge
mene verkiezingen won, werd
Juppé minister van buitenland
se zaken in het kabinet van pre
mier Balladur. Chirac wenste
niet voor de tweede maal pre
mier te worden onder een an
dersdenkende president. Hij
wilde zijn handen vrijhouden
voor de presidentsverkiezingen
van 1995. Balladur had hem
verzekerd dat hij niet voor het
presidentschap zou kandideren,
maar deed dat uiteindelijk toch.
Juppé is Chirac als een van de
weinige bewindslieden trouw
gebleven en dat heeft geloond.
Elke zichzelf respecterende
Franse politicus is tevens burgc
meester. Over enkele weken, na
de gemeenteraadsverkiezingen,
wordt Juppé dat ook, en wel van
Bordeaux. Dat is binnen de RPR
zo bekokstoofd. Sinds de oorlog
was Jacques Chaban-Delmas,
de rechterhand van generaal De
Gaulle, daar burgemeester. De
doodzieke, bijna 80-jarige Cha-
ban stelt zich echter niet meer
herkiesbaar.
BONN PETER VAN NUUSENBURG
CORRESPONDENT
De parlementsverkiezingen in "Bremen en Noor-
drijn-Westfalen waren, volgens een analyse van de
Duitse TV-zender ZDF, voor verreweg de meeste
kiezers 'echte' deelstaatverkiezingen. Ze waren
vooral geïnteresseerd in oplossingen voor de proble
men in hun staat en slechts tien procent zou zich bij
zijn keuze hebben laten leiden door de grote politiek
in Bonn.
Ofschoon de verkiezingen dus geen graadmeter
waren voor de populariteit van de partijen in Bonn
hebben de uitslagen, met name in Noordrijn-West
falen, grote conseqenties voor de landelijke politiek.
Sinds zondag is het politieke landschap in Duitsland
veranderd.
De sociaaldemocratische SPD verloor in Noor
drijn-Westfalen na vijftien jaar haar absolute meer
derheid. De Groenen verdubbelden hun aandeel in
de stemmen en hun zeteltal. De liberalen haalden
noch in Noordrijn-Westfalen noch in Bremen de
kiesdrempel en moeten zich onderhand op het erg
ste voorbereiden. Alleen voor de CDU veranderde er
praktisch niets. De christen-democraten mochten
procentueel lichte winst boeken, ze verloren niette
min een zetel.
In de SPD-burelen in Bonn ontving men de verlie
zende grootvorst van Noordrijn-Westfalen, Johan
nes Rau, maandag nog met bloemen omdat de par
tij in Düsseldorf met 46 procent de grootste was ge
bleven. Maar de bloemenhulde en de geforceerde
opgewektheid van SPD-leider Scharping konden
niet verhullen dat Rau zwaar aangeslagen was. Hij
besefte als geen ander dat hij niet alleen een zware
nederlaag had geleden. Hij had ook begrepen dat de
kiezer het doodvonnis had geveld over de 'oude'
SPD, waarvan hij de belichaming is.
Uitgangspunt van Rau is immer geweest, dat de
SPD altijd de meerderheid moet zien te behalen. Als
dat niet mogelijk is, moet gestreefd worden naar een
coalitie met de liberale FDP. Haalt de kiezer ook een
streep door deze rekening, dan maar een grote coa
litie met de CDU. Maar regeren met de Groenen, dat
nooit.
Dat de SPD ooit nog de meerderheid in de bonds
republiek haalt, is gezien de trend van de laatste ja
ren zo goed als uitgesloten. De tweede optie, een co
alitie met de liberalen, is evenmin realistisch omdat
de FDP richting ondergang zwalkt. Een grote coalitie
is een noodoplossing, voor de meeste sociaal-demo
craten hooguit aanvaardbaar als voorspel tot een
andere combinatie, waarin de SPD de lakens kan
uitdelen. Blijft dus over: een coalitie met de Groe
nen.
Noordrijn-Westfalen moet de proeftuin worden
waarin deze coalitie op haar levensvatbaarheid kan
worden getest. Rood-Groen regeert al jaren in de
deelstaat Hessen, en hoewel dat experiment als ge
slaagd moet worden beschouwd, is dat als bewijs
niet voldoende. Maar als het in de belangrijkste
deelstaqt van het land lukt, moet het ook op natio
naal niveau mogelijk zijn.
Zelfs Scharping, die tot nog toe Rau's afkeer van
de Groenen leek te delen, lijkt zich met deze visie te
hebben verzoend. Het zou bijzonder ironisch zijn,
als de eerste grote rood-groene coalitie proef gaat
draaien met Rau als premier.
Programmatisch zijn er geen onoverkomelijke
verschillen. De Groenen hebben zich onder aanvoe
ring van 'superrealo' Joschka Fischer ontwikkeld van
een door interne vetes verscheurde getuigenisclub
tot een pragmatische partij, die het compromis niet
langer ziet als een doodzonde. Ze zijn in het westen
van het land de derde partij geworden en willen die
machtspositie nu ook gebruiken.
Die positie hebben ze veroverd op de FDP en het
ziet er niet naar uit dat de liberalen er nog in zullen
slagen het verloren terrein te heroveren. De FDP
heeft geen beleid, geen eigen gezicht en geen leider.
De nederlagen in Breinen en Noordrijn-Westfalen
waren de laatste afleveringen van wat een feuilleton
over de teloorgang van de liberalen in Duitsland lijkt
te worden. De FDP is in nog maar vijf van de zestien
deelstaten vertegenwoordigd en het einde lijkt nabij.
De regering-Kohl, waarin de FDP de kleinste partij
is, zal nu vermoedelijk geen gevaar lopen, maar als
partners voor de toekomst moeten de liberalen
waarschijnlijk afgeschreven worden. Als de doods
klokken luiden, komt de FDP tot leven, zei een voor
aanstaande liberaal verleden jaar voor de bondsdag
verkiezingen. Toen wist de partij zich nog net te red
den. Maar het sterfbed als wieg voor de wederge
boorte, daar geloven alleen heel grote optimisten in.
De CDU van Kohl bereidt zich dus voor op een le
ven na de FDP. Om in Bonn ook na 1998 aan de
macht te blijven, heeft ze de keus uit twee opties. De
eerste is dat ze de absolute meerderheid behaalt. De
tweede een coalitie met de Groenen.
Voor die tweede mogelijkheid is het, afgezien van
de groene voorkeur voor de SPD, nog te vroeg. De
verschillen in programma en partijcultuur zijn te
groot om in een paar jaar overbrugd te kunnen wor
den. Voor de CSU bijvoorbeeld, de zeer conservatie
ve zusterpartij van de CDU in Beieren, vertegen
woordigen de Groenen nog altijd alles wat vies, voos
en verwerpelijk is.
De CDU zal dus voor de eerste optie kiezen: de
absolute meerderheid. Die strategie heeft alleen
kans van slagen als zij bij de bondsdagverkiezingen
van 1998 haar grootste troef in kan zetten. En dat
betekent dat Helmut Kohl (65) nog niet met pen
sioen kan.
