«Cultuur Kunst
Parktheater 'iets flitsender'
99
99
Isabel
Allende
U
Eva Luna
[asterclass Murray
het LAK-theater
li
^bewondering
Vijf architecten in race
voor plannen 'Stedelijk'
Mahler weer subliem
JNDERDAG 11 ME11995
}Q jf* GERT VISSER, 071-356441
ERS
Aquarellen in De Sjelter
jderdorp Cursisten van De Sjelter presenteren zaterdag hun
iquarelleer- en boetseerwerkstukken in het Leiderdorps cultu-
eel centrum aan de Heemraadlaan 67. De tentoonstelling is te
lezichtigen van 13.00 tot 16.00 uur.
[ubileumtentoonstelling Expressie '70
lphen aan den run» Docenten van Expressie '70 in Alphen a
|en Rijn exposeren van zaterdag 13 mei tot en met zaterdag 10
uni in het creativiteitscentrum aan de Cornelis Geellaan. De
entoonstelling is een onderdeel van de festiviteiten rond het 25-
uig jubileum van Expressie '70.
ndiaas volkstheater in Den Haag
en haag De Koninklijke Schouwburg in Den Haag heeft zon-
lagmiddag een primeur met de voorstelling van traditioneel
olkstheater uit zuid-India (Tamilnadu), 'Kattaikoothu'. Het is
le eerste keer dat deze thetaervorm buiten India wordt getoond.
)e groep van tien kleurrijk geschminkte en getooide
ansers/acteurs en vier musici voert het stuk 'Karna Moksham'
De verlossing van Karna') op. De voorstelling is gebaseerd op
en episode uit het uit het oude Indiase epos 'Malta Bharata'.
anvang 14.00 uur.
Sigband-leider McKinley dood
v york DE Amerikaanse bandleider en slagwerker Ray
IcKinley is zondag op 84-jarige leeftijd overleden in Largo, Flo-
ida. De musicus speelde met het orkest van de Dorsey Brothers
n leidde, vanaf 1942, ruim tien jaar het Nieuwe Glenn Miller or-
Meer voorstellingen Alphens theater door extra subsidie
erna straatsma
Amerikaanse tenor-saxofo-
it David Murray leidt 20 mei
masterclass in het Leidse
[-theater. Na afloop geeft hij
concert met drummer Cor-
ill Rochester, Pablo Nahar en
n Kuiper. De masterclass en
it concert vormen het hoogte-
int van de jubileumfestivitei-
i van Hot House. Deze stich-
ïg viert het 25-jarig bestaan.
1955 geboren Murray
irdt als solist vergeleken met
Webster en Sidney Bechet
r ook met vertegenwoordi-
van de free jazz van de ja-
n '60, zoals Albert Ayler en Ar
de Shepp. Zijn carrière wordt
kenmerkt door een uiteenlo-
pende toepassing van allerlei
jazzstijlen.
Rochester en Murray kennen
elkaar van hun samenwerking
in het Music Revelation Ensem
ble van James 'Blood' Ulmer.
Rochester won in de jaren '70
meermalen de trofee Extreme
Solo Drumming in Philadel
phia. Kuiper is bekend van de
groep Future Shock. Basgitarist
Nahar speelt in hel Surinam
Music Ensemble.
Voor de masterclass hebben
zich zestien deelnemers ge
meld. De masterclass voor ge
vorderde muzikanten, is voor
publiek toegankelijk. Toehoor
ders kunnen de lessen vanaf
13.00 uur bijwonen.
Dankzij een financiële injectie van de gemeente kan het
Alphense Parktheater zijn programma voor het komend
seizoen uitbreiden tot 88 voorstellingen. Cabaret en
kleinkunst vormen met 30 voorstellingen het belangrijk
ste aanbod. Modern theater, dans, muziek en jeugdvoor-
stellingen komen echter ook in ruime mate aan bod.
den toegeknepen." De gemeen
te sluit niet uit dat de subsidie
de komende jaren wel wordt
verlaagd.
Jansen verwacht niet dat het
Parktheater een 'besloten club'
wordt voor abonnementhou
ders. Vorig jaar waren er bij 13
van de bijna 80 voorstellingen
'overboekingen' van abonne
menthouders. Bij die 13 voor-
Stellingen lukte het uiteindelijk,
niet alle plaatsen met niet-
abonnementhouders bezet te
krijgen. „Dat is dan toch jam
mer als je abonnementhouders
voor die voorstellingen hebt
moeten afwijzen."
Overigens zijn niet alle im
presariaten akkoord gegaan met
de mogelijkheid om alle stoelen
vooraf te reserven. De impresa
riaten van de cabaretiers Youp
van 't Hek (try-out/leesvoorstel-
ling oudejaarsconférence op 27
september) en Èrigitte Kaan
dorp (10 en 11 november) stel
den als voorwaarde voor hun
optreden dat maximaal de helft
van de stoelen in de abonne
mentenserie wordt verkocht.
Camaretten
Van de 30 voorstellingen op het
ldein-
erna straatsma
„Het is een mooi programma,
iets flitsender dan vorig jaar,"
zei theaterdirecteur, Ronald
Jansen, gisteren tevreden bij de
presentatie van het programma
voor het seizoen '95/'96. „Het
eerste jaar dat we draaiden, zes
jaar geleden, begonnen we met
45 voorstellingen. Nu zijn er al
88 voorstellingen. Dat is best
een flinke programmering voor
dit type theater."
Het Parktheater biedt plaats
aan 240 bezoekers en kwam vo
rig jaar in financiële problemen
als gevolg van een verzelfstandi
ging die gepaard ging met veel
extra kosten. Jansen: „Dat was
op 't randje van misgaan, maar
nu kunnen we ons hoofd weer
boven water houden.
Reservering
In tegenstelling tot voorgaande
jaren kunnen alle stoelen in het
theater gereserveerd worden
door abonnementhouders.
Voorgaande jaren was reserve
ring voor abonnementhouders
mogelijk voor maximaal 80 pro
cent van de stoelen. Jansen:
„We hebben dat gedaan omdat
abonnementhouders toch onze
vaste klanten zijn. Het is voor
niet-abonnementhouders mis.
schien wel iets minder pu
blieksvriendelijk, maar wij heb
ben daardoor meer zekerheden.
Wat wel prettig is met subsidie
stromen die steeds verder wor-
gebied van cabaret
kunst mag de winnaar van het
Camaretten-festival 1994, 'Niet
Schieten', de spits afbijten op
vrijdag 22 september. Arend
Edel, Maarten Hennis en Erik
Jobben brengen onder de titel
'Natte Narren' hun tweede
avondvullende programma. Na
Youp van 't Hek is de Groninger
Jaap Mulder op 20 oktober aan
de beurt met 'Mijn'. Gevestigde
namen op het programma heb
ben in het Alphense theater een
try-out van hun nieuwe voor
stelling, zoals Purper (11 okto
ber), De Heren van Don Quis-
hocking (15 november) en Leb-
bis en Jansen (8 december).
Voorts komen onder anderen
het duo 'Schudden voor Ge
bruik' (17 november), Hans
Teeuwen (16 december) en
Theo Maassen 29 maart.)
Onder de tien muzikale gas
ten bevinden zich onder ande
ren jazz-zangeres Astrid Seriese
(7 oktober), Hans Visser (3 no
vember), Yuca (famenco en
blues: 6 januari) en Marlous La-
zal (tango, zang en dans; 19
april). Er zijn vijf folkconcerten
en muziektheater wordt onder
anderen vertolkt door Danny de
Munck Laura Vlasblom in
'Pump boys and dinettes' (21
oktober).
Try-outs
Ook op toneelgebied zijn er veel
try-outs in het Alphense theater.
Trudy Labij en Jules Croiset
proberen op 29 september Eva
Bonheur uit, van Herman
Heijermans. John Lantings The
ater van de Lach doet op 13 ok
tober een try-out van een 25-ja-
rige jubileumvoorstelling. Ande
re toneelgezelschappen die in
het Parktheater komen zijn Fact
met 'Voor het pensioen' van
Thomas Bernhard (25 novem
ber) en Olga Zuiderhoek, Loes
Luca en Nettie Blanken met 'De
aspergetijd' (15 maart).
Truus Bronkhorst (1 novem
ber) brengt een van de negen
geprogrammeerde dansstukken
en verder staan er twintig
jeugdvoorstellingen op de agen
da.
h deze rubriek komen al of
niet bekende
streekgenoten aan het
woord die, hetzij direct,
ïetzij zijdelings met kunst
en cultuur te maken
ebben. Ze praten over een
kunstvoorwerp, een
kunstuiting waaraan ze
bijzondere waarde
lechten. Van de snuifdoos
van oma tot het
[rijsgedraaide muziekstuk
n alles wat daar tussen zit.
Vandaag spreekt Wijnand
eilstra, theatercriticus van
deze krant en germanist,
zijn bewondering uit voor
een ets van Wolfgang
Hildesheimer: ,,Die zal
ltijd wel ergens bij mij aan
de muur hangen."
Het was een van
mijn allereerste
interviews die ik
deed. Voor een
Nederlands
Ischrift voor germanisten
:ht ik Wolfgang
Idesheimer interviewen naar
ileiding van de vertaling van
boek over Mozart. Voor dat
k had hij alle biografieën
istudeerd die er over Mozart
hreven zijn. In de meeste
ideaalbeeld van de
imponist overeind gehouden.
Terwijl de andere kant van zijn
irakter toch die was van een
iderachtig mannetje dat
iep- en piesbriefjes schrijft,
ildesheimer heeft niet
iprobeerd die twee kanten van
:t raadsel Mozart toe te
:kken, maar hij heeft juist
itgesteld dat er een kloof is.
let onbegrijpelijke heeft hij
«begrijpelijk gelaten. Die
liografie van Hildesheimer, de
Mózarts karakter is
knap opgebouwd, getuigt zo
an eruditie en bewondering
oor dat genie, dat het voor mij
prachtkans was om zo'n
'terview te maken,
wil het geval dat de dag
rdat ik het gesprek met
desheimer zou hebben, er
persconferentie in
sterdam was. Het bleek dat
mmige aanwezige
ürnalisten zich niet zo best
dden voorbereid en dus met
j oppervlakkige vragen
Dat irriteerde
ildesheimer. Hij werd steeds
mmiger en grommiger. Ook
omdat hij die periode van dat
Mozart al had
13
afgesloten. Hij was met iets heel
anders bezig.
De andere dag moest ik dus als
jong jongetje naar die
beroemde, want dat is hij,
schrijver. Mijn vragen waren
louter gericht op zijn
auteurschap. Gaandeweg het
gesprek, dat in dezelfde
grimmige stemming als de dag
ervoor was begonnen,
ontdooide hij. En toen bleek hij
dus zelf ook beeldend
kunstenaar te zijn en een groot
muziekkenner. Die dag zou hij
nog het Rijksmuseum bezoeken
om figuren uit te zoeken voor
een biografie over een niet
bestaand persoon. Daar wilde
hij veel liever over praten dan
over zijn afgeronde Mozart -
boek.
Daar zit je dan als jong broekie.
Maar om een lang verhaal kort
te maken: dat interview is
verschenen en het is nog aardig
gelukt ook. Ik heb later nog
meer boeken van Hildesheimer
gekocht, ook die biografie over
een niet bestaand figuur:
'Marbot', een figuur die
overigens ook weer
overeenkomsten met Mozart
vertoont. En een boekje over
absurd theater, want ook daarin
is hij een meester. Hij is een van
de weinige auteurs die heldere
dingen heeft gezegd over
absurd theater.
Aan zijn grafische werk heb ik
nooit gedacht. In die zin dat ik
meende dat het voor mij
financieel onbereikbaar zou
zijn. Laat mijn oog nou jaren
later vallen op een advertentie
waarin deze ets te koop staat.
Voor 60 mark was ik het heertje.
Ik heb het meteen gedaan. Hij
valt in de categorie
'Tekstgrafiken'. Hier in dit
boekje over Max Frisch staan er
ook een paar.
De uitspraak die hij bij deze ets
heeft geschreven, is tekenend
voor zijn pessimistische
wereldbeeld. In grove vertaling
komt het er op neer dat de
mens altijd op zoek is naar het
ongrijpbare, maar dat we de
dingen niet kunnen begrijpen.
Dat het per definitie vergeefse
pogingen zijn.
Ik houd eigenlijk helemaal niet
van zo'n combinatie beeldende
kunst/tekst, maar deze vind ik
heel treffend. En je ziet, het is
het enige dat hier aan de wand
hangt. En het zal ook altijd wel
ergens bij mij aan de
wand hangen.
Hildersheimer, dat is
ook weer zoiets, is
trouwens in het
Mozartjaar, in 1991,
gestorven. Moet je da|
toeval noemen?
Hans Teeuwen, op 16 december in het Parktheater.
FOTO JANSEN
Gutav mahler; Berliner Philharmoni-
sches Orchester met B Haitink en Marja-
na Lipovsek, alt, Concertgebouw. Amster
dam; Gehoord 10 n
I let Mahlerfeest is bijna het fes
tival der superlatieven. Zelden
zal er op een dergelijk hoog ni
veau en zo bevlogen muziek
zijn gemaakt. Pakte dinsdag
Claudio Abbado met zijn Berli
ner Philharmonisches Orchester
overdonderend uit in Mahlers
Vijfde, gisteravond mocht Ber
nard Haitink met het orkest
zo'n prestatie leveren.
Vaste bezoekers vroegen zich
af hoe zou het klinken: weer zo
hard? Wat betreft de 'Kinderto-
tenlieder' op teksten van
Friedrich Rückert, was het ant
woord: soms boterzacht. Bewo
gen droeg de sopraan Marjana
Lipovsek ze voor, terwijl Haitink
met de Berlijners daar omheen
een ragfijn web spon met nu en
dan sonoor snikkende snaren
en huilend hout.
Hier klinkt, net als in de Zes
de, de naar nieuwe wegen van
expressie zoekende Mahler, in
spiratie zoekend bij de meer
stemmigheid van Bach. „Zit
tend als een kind aan zijn voe
ten", zoals hij zelf schreef. Het
tekst annemiek ruygrok
foto loek zuyderduin
amsterdam
Vijf architecten zijn in de race
om het ontwerp te maken voor
de uitbreiding van het Stedelijk
Museum in Amsterdam. Onder
hen bevindt zich ook de Portu
gees Alvaro Siza Vieira.
De Stuurgroep Uitbreiding
Stedelijk Museum draagt in juni
een kandidaat voor aan het ge
meentebestuur. De uiteindelijke
beslissing -mogelijk voor de zo
mer- is aan de gemeenteraad.
De gemeente Amsterdam
plaatste begin dit jaar een ad
vertentie waarin een architect
voor het nieuwe paviljoen van
het museum werd gezocht. Eer
der al kondigde cultuurwethou
der E. Bakker aan dat Siza de
opdracht zou krijgen, maar hij
moest dat besluit herzien. Het
bleek in strijd met Europese re
gelgeving. Die bepaalt dat bij
projecten van meer dan 425.000
gulden architecten naar de op-
BOULHA
BIOSCOPEN
LEIDEN
LIDO 1,2, 3, 4 en STUDIO tel: 071-
124130/133210, Steenstraat 39.
LIDO 1
Outbreak 16 jr., dag. 18.45 en
t/m z
21.15.
101 Dalmatiërs
14.30 uur
LIDO 2
Richie Rich al.vr t/m zo en woe
14.30.
Pret-a-Porteral.. dag. 18.45en
21.15.
LIDO 3
Legends of the Fallal dag 18.45;
Pulp Fiction 16 jr.. dag. 20.45
LIDO 4
Dumb and Dumber 12 jr.dag
18.45; vr t/m zo en woe ook 14.30
Forrest Gump al., dag. 20.45.
STUDIO
Stargate 12 jr., dag 18.45 e
Streetfighter 12 jr.dag. 19.00,
straat 31.
1492 Conquest of Paradise do t/m
zo alleen 20.00.
Time Cop do t/m woe 19.30,21.45.
KIJKHUIS tel: 071-142895, Vrouwen
kerksteeg 10.
Killing Zoëdo t/mw
21.4
19.30,
resulteerde in liederen van die
pe berusting binnen een groot
verdriet.
Nadat Mahler zijn Zesde had
voltooid, schreef de componist
dat alleen een genie dit werk
zou kunnen uitvoeren. Anders
dan een Pierre Boulez, is Hai
tink geen analist van klanken.
Hier was een soort late Rem
brandt aan het werk, robuust
maar trefzeker schilderend met
licht en donker. Het eerste deel
werd een demonische mars
langs de diepste afgronden van
de menselijke ziel. Het scherzo
was al even beklemmend. Maar
dan het andante moderato. Hier
liet Flaitink de dichter Mahler
aan het woord. Hier lagen
mooie rollen voor de strijkers,
die weer even bewijzen lot de
eredivisie in hun vakgebied te
behoren.
Wie nog twijfelde werd in de
Finale alsnog overtuigd. Een wa
re apotheose van dit muzikale
verhaal over de naar levensver
vulling zoekende mens, voort
komend uit de dynamiek van
het begjn. Haitink plaatste hier
prachtig verstilde momenten
naast jubelende uitbarstingen
van energie.
Andermaal een verbluffend
optreden, met een donderde
ovatie. En het Mahlerfeest
woedt nog immer voort.
dracht moeten kunnen meedin
gen. Voor de nieuwbouw is der
tig miljoen gulden beschikbaar.
WERELDBIBLIOTHEEK
EENMALIGE UITGAVE
BIJ DE BALK HANDEL
Vive l'amour do t/m zo 20.00,
22.15. Première
The House of the Spirits ma 20.00
Caro Diario di 20.00, 22.15
Philadelphia woe 20.00, 22.15 uur.
LAK CINEMA tel: 071-124890. Cleve-
élade Runner vr 12.30
Flatliners vr 14.45.
Akira vr 17.00
Metropolis vr 20.00.
Until the end of the world vr 22.15
A City of Sadness ma 20.30 uur.
LVC tel: 071-146449, Breestraat66
I Clowns do, vr 20.00.
La Strada za 20.00.
ALPHEN AAN DEN RIJN
EUROCINEMA tel: 01720-20800,
Van Boetzelaerstraat 6
EURO 1
Dumb and Dumber al., dag. 18.45;
zo en woe ook 13.45; zo ook 16.15.
Leon 16 jr., dag. 21.15.
EURO 2
Richie Rich ai., dag. za zo woe
13.45; zo ook 16.15.
Nell al .dag. 18.45.21.15
EURO 3
Outbreak 12 jr dag. 18.45,21.30;
za zo woe ook 13.45; zo ook 16.15
EURO 4
Forrest Gump al., dag. 20.30.
101 Dalmatiërs al dag. 18.30; za
zoen woe ook 14.00; zo ook 16.15.
PARKFILMHUIS tel: 01720-93737,
Corn Geellaan 2.
Mon Oncle vr 20.30.
Jour de Fète za 20.30.
Playtime zo 20.30
VOORSCHOTEN
KINDERBIOSCOOP CC tel: 071-
790698, Prinses Marijkelaan 4.
Duimelijntje alza zo woe 14.00.
DEN HAAG
ASTA 1 tel: 070-3463500, Spui 27.
Malice 16 |r.dag. 13.15, 16.00,
18.45.21.30.
ASTA 2
Stargate 12 jr., dag. 13.15, 16.00,
18.45,21.30.
ASTA 3
Highlander 3. The final conflict 16
.13.15,16.00.18 45.
16.00, 18.45,21.30.
BABYLON 2
Forrest Gump 12 jr., dag. 13.15,
16.30, 20.30.
BABYLON 3
Immortal Beloved 12 jr., dag.
18.45, 21.30; do vr ma di ook
13.15, 16.00.
De Tasjesdief al., zazo wo 13.15,
16.00.
METR0P0LE 1 tel. 070-3456756,
Carnegielaan 15.
De Vliegende Hollander 16 jr.dag
13.15, 17.00,21.00.
METROPOLE 2
Legends of the fall 12 jr.dag.
18.45,21.30; do vr madiook
13.15, 16.00.
101 Dalmatiërs za zowo 13.15,
16.00.
METROPOLE 3
Outbreak 12 jr., dag. 18.45,21.30;
do vr mad.ook 13.15. 16.00.
Richie Rich al.za zo wo 13.15,
16.00
METROPOLE4
Muriel's Wedding al dag. 13.15,
16.00, 18 45,21.30.
METROPOLE 5
Pulp Fiction 16 jr., dag. 21.15
101 Dalmatians al., dag. 13.15,
16.00, 18.45.
MOVIEWORLD tel. 070-3515778,
Kurhausweg2.
Disclosure 'Sex is macht' 12 jr., dag.
19.10,22.05.
Bullets over Broadway al.
18.55,21.00.
Outbreak 12 jr ..dag. 12.50, 15.40,
18.35,21.25.
Highlander 3, the final conflict 12
jr., dag 19 30. 21.55; do vr mad.
ook 14.00. 16.30.
Streetfighter 12 jr., dag. 13.10,
16.00. 19.10,21.50.
Streetfighter 12 jr., dag. 11.30,
14 00, 16.30, 19.10.21.55.
101 Dalmatiërs al.za zowo 14.10,
16.10.
Dumb and Dumber al., zazowo
14.00, 16.30.
Richie Rich dag. 13.50, 16.20
ODEON 1 tel. 070-
3462400/3462401. Herengracht 13
Street Fighter 12 jr.dag. 13.15,
16.00, 18.45,21.30.
ODEON 3
Drop Zone 16 jr., dag. 18.45,
21.30; do vr madiook 13.15,
16.00.
101 Dalmatiërs al., za zo woe
13.15, 16.00.
ODEON 4 Riksbioscoop
The Specialist 16 jr., dag. 11.45,
14.15. 16.45, 19.15. 21.45.
