Twijfels over leefmilieu Schiphol
Graven naar 2000 jaar Noordwijk
Hoorzitting over Schiphol
een klucht zonder gelach
II
Bevrijdingshappening
rond 'Dame' Vera Lymf»
Studenten
besteden te
weinig tijd
aan studie
'Vutters uit
Randstad
frustreren
toerisme
Veluwe'
Randstad
Vrachtwagen gekanteld
DONDERDAG 11 ME11995
Gedetineerde ontsnapt
den haag Een 21-jarige gedetineerde is gistermiddag ontsnapt
uit het huis van bewaring in de Havenstraat in Amsterdam. De
man is volgens het ministerie van justitie vermoedelijk na afloop
van het bezoek met de bezoekers mee naar buiten gelopen. De
man wordt verdacht van diefstal met geweldpleging. Hij zat
reeds drie weken in voorarrest. Hij is de vijfde gedetineerde die
dit jaar uit één van de justitiële inrichtingen van justitie wist te
ontsnappen. Vorig jaar wisten 21 gevangenen te ontkomen.
Verdachte van moord aangehouden
bergen op zoom De politie heeft een man uit Bergen op Zoom
gearresteerd die verdacht wordt van betrokkenheid bij de moord
op de Rotterdammer VVim Ender (31), eind maart bij een pomp
station langs de A 16 bij Zwijndrecht. Twee andere verdachten,
onder wie vermoedelijk een Belg, zijn nog voortvluchtig. De po
litie vermoedt dat de moord verband houdt met een mislukte
drugstransactie. De verdachte is al op 7 april aangehouden,
maar Justitie heeft dat geheim gehouden om ook de andere ver
dachten op te kunnen sporen. De verdachte Bergenaar verblijft
in volstrekte afzondering in een huis van bewaring in Amster
dam én mag geen contact met zijn familie onderhouden. De
Dordtse officier van justitie mr. J. van Zon bevestigde gisteren de
arrestatie en het feit dal er meer verdachten zijn. De vermoorde
Wim Ender was werkzaam voor de automatenhandel van zijn
schoonvader en het onlangs door zijn vader verkochte schoon
maakbedrijf. Hij was gehuwd en had een dochter.
Politie onderzoekt dood ontvoerde
Amsterdam Amsterdamse rechercheurs zijn samen met colle
ga's van de regiopolitie Kennemerland bezig aan een onderzoek
naar de ontvoering en dood van een 29-jarige Turk. Op 2 mei is
zijn stoffelijke overschot gevonden in Heemskerk. Volgens de
politie is de man op 18 maart 's ochtends ontvoerd uit een wo
ning aan de Amsterdamse President Kennedylaan. De ontvoer
ders hadden zich vermomd als politieagent. Zij namen hun
slachtoffer mee in een wit busje dat uit een garage in Zaandam
bleek te zijn gestolen en tot nu toe niet is teruggevonden. De
ontvoerders lieten drie andere in het huis aanwezige personen
ongemoeid. Eind maart meldden familieleden van het slachtof
fer de ontvoering aan de politie. Zij moesten de ontvoerders
voor de vrijlating losgeld betalen, maar waren daartoe niet in
staat. Ook niet toen de ontvoerder een pink van de man naar
zijn familie opstuurde. Alle contact werd toen verbroken.
haags redacteur
Wetenschappers die elkaar niet
met feiten, maar met meningen
om de oren slaan. «Een andere
wetenschapper die als een han
delsreiziger openlijk solliciteert
naar een nieuwe onderzoeksop
dracht. Deskundigen, die van
toeten noch blazen weten en
deskundigen, die struikelen
over hun eigen deskundigheid.
En uiteraard, als uitzondering
die de regel bevestigt, een paar
deskundigen met een goed on
derbouwd, glashelder verhaal.
Deze bonte stoet van gewone
- en hooggeleerden trok giste
ren aan de volksvertegenwoor
digers van de Tweede Kamer
voorbij. Ze speelden in een
soort klucht, waarin het onder
werp lachen uitsloot. Aan de or
de was immers een hoorzitting
over de uitbreiding van Schip
hol. En bij zo'n onderwerp lach
je niet.
Daarom gingen de gekozenen
vijf uur lang serieus in op visies,
opmerkingen, kennis en kunde
van wat de genodigden te berde
brachten. De Tweede Kamer wil
zich immers terdege voorberei
den op het debat half juni met
de finale besluitvorming over de
uitbreidingsplannen van de na
tionale luchthaven. Eerder al
draafden ondernemers, milieu
organisaties en lagere overhe
den in Den Haag op. Gisteren
was het de beurt aan de des
kundigen. Deskundigen op v
terreinen economische asj
ten, gezondheidsaspecten,
luidshinder, luchtverontre
ging en risico's.
De vertegenwoordigers uiC'1
economische hoek bewe P';
eens te meer hoe subjectief
tenschappelijke standpui
kunnen zijn. Het gegoochel
cijfers over het aantal baneiïn'
benodigde bedragen levi!n
van alles op, behalve duide:t 0
heid.
Voor geluidshinder van v L
tuigen lijkt vooral het gez
'er komt uit wat je er in s
van toepassing. De bereke
geluidhinder hangt af van
aantal gegevens, dat de we [en
schapper gebruikt. Peter Fi ,n
kena van het Nationaal Lu ,n
en Ruimtevaartlaborator
(NLR) gaf het grif toe. Hij i ia.j
zeker van dat metingen nau aar
lijks zullen afwijken van de )m,
rekeningen van zijn instil
Die metingen zijn echter
nooit gedaan. Pas recent is
onderzoek van start gegaan,
zolang het tegendeel niet is
wezen, deugen volgens Fraii
na de berekeningen.
Drs. De Jong van het
vroeg zich af, waarom de o
heid toleranter is bij het
staan van luchtvaartlawaai
andersoortig lawaai. Daar
gen de kamerleden de komei |oe
weken over nadenken. WelJi onc
lukt dit beter zonder de
van sommige deskundigen.
h »iS'
Het festival in het Hillegomse
Tresion heeft twee doelen: het
vieren van de bevrijding en de
uitreiking van de Prix
d'Humanité aan Vera Lynn. Zij
is al benoemd tot 'Dame of the
British Empire', verhèven tot
Commandeur in de Orde van
Oranje Nassau en gelauwerd
met de Ster van Birma. Dat al
les voor haar optredens voor
de Britse soldaten in oorlogs
tijd. Zij werd een legende en
bleef dat ook toen de oorlog
was afgelopen en haar taak er
eigenlijk op zat. Tot haar ver
bazing had haar roem zich ook
gevestigd in andere landen,
zoals Nederland. Dat kwam
doordat ook hier stiekem
naar haar werd geluisterd. En
het gevolg is dat zij sindsdien
nagenoeg ieder jaar in ons
land optreedt.
De door de Zandvoortse
Lions Club in 1975 ingestelde
Prix d'Humanité, een bronzen
beeldje, wordt haar deze
avond echter uitgereikt we
gens haar activiteiten voor
kansarme kinderen. Daarvoor
werd de Dame Vera Lynn Cha
ritable Trust opgericht, een or
ganisatie die hulp verleent aan
kinderen met hersenbeschadi
gingen. Met een geldbegrag
dat eveneens aan de prijs is
verbonden steunt Lions deze
Trust.
Al deze onderscheidingen
hebben er niet voor gezorgd
dat Vera Lynn naast haar
schoenen is gaan lopen. Verle-
hui
gen en onhandig beweegt
zich over het podium. Totd tor
ze de songs gaat zingen waai Ie?
op ieder zit te wachten. Hai rde
beroemde stem met de karal erd
teristieke 'snikjes' brenj
'We'll meet again' en 'Froi ing:
the Time you say Goodbye nog
Bij het eerste lied begint hi ooj
publiek prompt mee te zingen 'ooi
maar dan roept Vera 'Wait fii rin|
the second chorus. I want I
do this first alone'. Pas bij h
tweede couplet mogen ®atti
meedoen. De bezoekers - ilaa
veelal ouderen, die de oorlo per
hebben meegemaakt zij en.
opgetogen. Onder luid ap ieel
plaus wandelt de 78-jarig ooj
door de zaal naar de Captain est
Lounge. ou
'!lnf
Het vieren van de bevrijdii n 1
wordt opgeluisterd door Bi iaa
Bakers Big Band met zangeres yj
die urenlang muziek van eö Ston
halve eeuw geleden over di leen
druk bezette dansvloer uit sgi
stort. sn
En dan krijgt Vera Lynn -
die denkt dat het voor haar af'
gelopen is nog een verras-
sing te verwerken. De Haai- I
lemse mezzosopraan Carli
Vermeer brengt haar een od<
in de vorm van Land of Hope 1LPH
and Glory. Met een krachtige
warme stem zingt zij Vefl\|p|
Lynn, die op het balkon zit le(
toe. Tijdens volgende couplet-
ten vallen het orkest en heli.,
Politiekoor in en dan is l4ou
muisstille publiek diep onck nul
de indruk. Vera zingt boveepn
luid mee. ïit<
pst
utrecht/leiden anp
Studenten geschiedenis aan de
Nederlandse universiteiten be
steden gemiddeld te weinig tijd
aan hun studie. Gemiddeld stu
deren ze wekelijks 25 tot 30 uur,
in plaats van de 40 uur waar het
onderwijsprogramma vanuit
gaat.
Dat blijkt uit het rapport van
een visitatiecommissie die de
kwaliteit van de opleidingen ge
schiedenis onderzocht aan ze
ven universiteiten. Het rapport
is vandaag gepubliceerd door
de VSNU, de organisatie van
universiteiten.
In totaal 4500 studenten vol
gen een studie geschiedenis aan
de universiteiten in Nijmegen,
Utrecht, Groningen, Leiden,
Rotterdam en Amsterdam (VU
en UvA). Uit het rapport van de
commissie komen geen grote
verschillen in kwaliteit van de
opleidingen naar voren.
De opleidingen kunstgeschie
denis aan de Nederlandse uni
versiteiten moeten een nieuwe
weg inslaan, zo luidt het advies
in een ander visitatierapport dat
donderdag verscheen. De afge
lopen jaren zijn allerlei beroeps
gerichte afstudeervarianten ont
staan, waardoor het nodig is om
opnieuw vast te stellen waar de
studie kunstgeschiedenis nu
precies voor moet opleiden.
Dubbeldoelstelling in gevaar door toenemende luchtvervuiling
Een groot deel van de Tweede Kamer (PvdA, D66 en
GroenLinks) betwijfelt of een verbetering van het milieu
rond Schiphol haalbaar is nu de nota Luchtverontreini
ging en Luchtvaart (LuLu) een schrikbarende toename
van de luchtvervuiling voorspelt.
den haag «jan kuvs
haags redacteur
In de dubbeldoelstellipg voqr de
uitbreiding van Schiphol staat
de groei van. luchthaven èn
een gelijktijdige verbetering van
het milieu centraal. Dit laatste
lijkt nu moeilijk haalbaar.
Voor de fractie van Groen
Links in de Tweede Kamer is dit
een reden te meer om tegen de
voorgenomen uitbreiding van
de luchthaven te zijn. PvdA en
D66 eisen in internationaal ver
band aanvullende maatregelen
als een belasting op kerosine en
een btw-opslag op tickets. Der
gelijke maatregelen zouden als
nog de milieu-doelstelling bin
nen bereik moeten brengen.
Volgens het CDA betekenen de
cijfers echter geen aardver
schuiving. De fractie meent dat
met een gerichte aanpak de
grootste vervuiling kan worden
tegengegaan. De WD accep
teert een toenemende luchtver
ontreiniging als een onont
koombaar gevolg van de keuze
voor een groter Schiphol. De li
beralen willen wel onderzoeken
op welke wijze de meest nadeli
ge effecten kunnen worden ver
meden.
Blijkens de gisteren uitgelekte
cijfers verdubbelt de uitstoot
van kooldioxyden in het jaar
2010 van ruim drie procent nu
tot ruim zes procent. De uit
stoot van stikstofoxyde vervier
voudigt van 4 procent nu tot 16
procent in 2010. LuLu noemt
wel ontwikkelingen als schone
re vliegtuigmotoren en betere
vliegroutes om vervuiling zoveel
mogelijk tegen te gaan, maar de
nota bevat (nog) geen beleids
maatregelen over de te volgen
aanpak. „Die aanpak is een po
litieke keuze van wat je als ver
vuiling toelaatbaar vindt en wat
je daaraan wilt doen," zei giste
ren professor N. van Egmond
van het Rijksinstituut voor Mil
ieuhygiëne (RIVM), die gisteren
als deskundige aanwezig was op
een hoorzitting van de kamer
over de uitbreiding van Schip
hol.
Overigens noemde 'Van Eg-
mond het geenszins uitgesloten
dat dé milieudoelstellingen als
nog worden gehaald, 'mits alle
voorgenomen maatregelen vol
ledig worden uitgevoerd'. Een
van die maatregelen is het com
penseren van de toenemende
vervuiling door het vliegverkeer
door minder uitstoot van het
wegverkeer.
Van Egmond: „De veronder
stellingen over omvang en ver
vuiling van het wegverkeer zijn
niet onjuist, maar wel kwets
baar. Kwetsbaar in die zin, dat
als één element niet wordt ge
haald het hele plaatje niet meer
klopt. En dan heb je dus een
stijging van stikstofoxyden,
kooloxyden en zwaveldioxyde
rond Schiphol."
leiden Het verkeer heeft vanmorgen nogal wat overlast ondervonden van een gekantelde vrachtauto op het kruispunt Dr. Lelylaan/Haagsche Schouwweg in Leiden. Het ongeval,
waarvan de feitelijk toedracht nog niet bekend is, gebeurde om kwart over zeven. De auto is door een takelbedrijf weer rechtop gezet. Tot elf uur ondervond het verkeer hinder vani
werkzaamheden. Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor. foto-» hielco kuipi m
apeldoorn anp
Mensen uit de grote steden die
niet meer in het arbeidsproces
zitten en zich onledig houden
met het maken van bezwaren,
ontberen elk begrip voor de
noodzakelijke continuïteit van
toeristische bedrijven. Ze zijn in
snel toenemende mate onver
draagzaam. Er zouden wettelij
ke regelingen moeten komen
om deze vitale vutters te weren
als inwoners van het buitenge
bied van de Veluwe en de Ach
terhoek.
Dat heeft drs. A. van der Hou
wen, voorzitter van de Kamer
van Koophandel voor de noord-
Veluwe en de Achterhoek gister
middag in Apeldoorn gezegd bij
de opening van het Onderne
mingshuis/Toeristisch Huis. Dit
huis is een samenwerkingspro
ject van zeven organisaties in
het toeristisch bedrijfsleven,
waaronder de ANWB en de
VW.
Kapitaalkrachtige Randstede
lingen kiezen volgens Van der
Houwen na hun vut steeds va
ker voor een fraaie woning in
het groene buitengebied van
Gelderland. „Deze jong-gepen-
sioneerden, die zelf voor rust en
ruimte kiezen, zien de toerist
volkomen ten onrechte als ie
mand die geweerd moet wor
den", stelt Van der Houwen.
Hun bezwarenprocedures tegen
voorgenomen uitbreiding van
toeristische bedrijven nemen
onnodig veel tijd en geld in be-
slag.
Uit een onderzoek van de Ho
geschool IJsselland en het Insti
tuut voor Midden- en Kleinbe
drijf blijkt dat Gelderland de
topper onder de binnenlandse
vakantiebestemmingen is. De
meeste mensen kiezen voor de
Veluwe: de rest trekt naar de
Achterhoek. Vijf procent van de
totale werkgelegenheid in Gel
derland is te vinden in de toe
ristische sector. Gelderland telt
900 kampeerbedrijven en 330
hotels en pensions. De bedrijfs
tak groeit op de Veluwe en in de
Achterhoek sneller dan elke an
dere bedrijvigheid.
Amsterdamse archeologen onderzoeken nederzetting uit Romeinse tijd
noordwijk paulien koopmans
De opgravingen op landgoed
Offem aan de Nieuwe Offem-
weg in Noordwijk zijn nog maar
net begonnen. Maar één ding is
nu al duidelijk: nog niet eerder
is er in de Bollenstreek zo'n ou
de nederzetting gevonden. Vol
gens archeologen W. Hessing
en S. Wynia van de Vrije Uni
versiteit uit Amsterdam liggen
er in elk geval resten van een
boerderij en één of twee water
putten op het terrein. Ze stam
men hoogstwaarschijnlijk uit
het begin van de jaartelling.
Op het terrein achter de Sint
Jorisdoelen geeft één van de ar
cheologen een stuk of vijftien
studenten een rondleiding. Bin
nenkort gaan zij helpen bij de
opgravingen. Nieuwsgierig tu
ren ze vanaf de rand van een
meterslange kuil de diepte in.
Daar zijn alle verkleuringen van
de aarde omcirkeld en gemar
keerd met gele bordjes. Van de
boerderij is niet meer te zien
dan enkele zwarte plekken in
twee paralelle banen. „Dat zijn
dikke palen die de wanden on
dersteunden. Deze wanden be
stonden uit een vlechtwerk van
wilgetakjes, aangesmeerd met
leem", vertelt archeloog Hes
sing.
De archeologische dienst van
de Vrije Universiteit is 1 mei be
gonnen met het onderzoek naar
de nederzetting, nadat een
groep amateurarcheologen van
de afdeling Rijnland van de Ar
cheologische Werkgroep Neder
land (AWN) vorig jaar enkele
grondboringen had verricht.
Het stukje bosgrond was toen
pas verkocht aan projectontwik
kelaar De Raad Bouw bv uit
Katwijk, die er acht villa's wil
gaan bouwen. Na de vondst van
resten aardewerk groef de Rijks
dienst voor Oudheidkundig Bo
demonderzoek (ROB) een
proefsleuf. Hieruit bleek dat de
eerdere vondsten niet zomaar
op een toevalligheid berustten.
Over een hele lengte werden uit
het zand nog meer interessante
voorwerpen opgediept.
Volgens Hessing is de opgra
vingvan de nederzetting niet al
leen voor de Bollenstreek maar
ook voor Nederlandse begrip
pen uniek. „Er zijn wel eerder
kleine dorpjes en militaire le-
rand van oude strandwallen,
hoog en droog boven het moe
rassige veengebied rondom. Op
de hogere delen bewerkten de
bewoners, Friezen, akkers. Op
de drassige lagere weiden hiel
den ze vee. „Omdat we nog
maar een klein gedeelte van de
grond 'opgerold' hebben, ont
breekt het overzicht nog. Tot nu
toe vonden we vooral veel
handgemaakt Fries aardewerk.
Maar we stuitten ook op een
aantal Romeinse kookpotten,
fabrieksmatig aardewerk, op
een draaitafel gemaakt."
Het geïmporteerde Romeinse
aardewerk bewijst dat de im-
heemse bevolking contacten
had met de Romeinen. Rond de
jaartelling was heel Nederland
door de Romeinen bezet. Het is
daarom niet zo vreemd dat de
Friezen bij Noordwijk, toen
Northgo geheten, met deze
mensen handel gingen drijven.
Pas' na 47, toen keizer Claudius
vanuit Rome veldheer Corbulo
terugriep, werden de contacten
over en weer minder intensief.
Na dit jaar werd precies langs
de Rijnoever de Rijksgrens inge
steld. De gedachte die vaak
heerst dat de Romeinen nooit
boven de Rijn zijn geweest,
klopt dus niet. Bovendien ble
ven ze ook na 47 over de grens
handelen.
De archeologen van de Vrije
Universiteit willen vooral on
derzoeken wat de invloed van
deze contacten op de lokale be
volking was. Werden de Friezen
door de handel soms rijker en
gingen ze zich anders gedragen?
„Bijzonder is dat de bewoners
van deze nederzetting in het
echt hebben meegemaakt dat
de Romeinen zich tot achter de
Rijn terugtrokken. Misschien
hebben ze niet open monden
van verbazing de langstrekken
de legers aangestaard." Hessing
kijkt langs het terrein alsof hij
de terugtocht voor zich ziet.
De archeologen kunnen naar
verwachting tot half juni door
graven. Daarna wordt een begin
gemaakt met de bouw van de
villa's. Wynia verwacht de ko
mende weken nog meer huizen
en waterputten te vinden.
„Maar wie weet komen we nog
gekke dingen tegen. Dat is juist
het spannende van opgraven."
gerplaatsen gevonden, maar
meestal stammen die op zijn
vToegst uit de tweede of der
de eeuw. De Noordwijkse ne
derzetting aan de Nieuwe Of-
femweg is van rond het begin
van de jaartelling. De geschie
denis van Noordwijk maakt met
deze vondst een flinke stap te
rug in de tijd. Tot voor kort wa
ren enkele graven vlakbij de
Sint Jeroenskerk uit ongeveer
800 de vroegste levenstekens
die hier gevonden zijn."
De nederzetting ligt aan de
Archeologen aan het werk bij het opgraven van de Romeinse nederzetting.
FOTO HIELCO KUIPERS
