Hoofdrol voor Arnhemse brug in fraai spektakel
Puntgave prenten
terug in Lakenhal
Galerie voor vrouwelijke kunstenaars
Cultuur Kunst
h
W
T
De Appel volgend seizoen
louter met moderne stukket
Adriaan van Dis schrijft
Boekenweekgeschenk 1996
DINSDAG 9 MEI 1995
-W
CHEF GERT VISSER, 071-»
Enkele missers op World Liberty Concert
arnhem tom ruufrok
En weer stond de John Frost
Brug in brand. Maar dit keer
had het vuurwerk, waarmee de
Arnhemse brug in de Finale van
het World Liberty Concert in
lichterlaaie werd gezet, iets tri
omfantelijks. En zeker de initia
tiefnemers van dit spektakel
moeten het na twee ongetwij
feld zenuwslopende uren als zo
danig hebben ervaren. Beden
ker Arno Geul en muzikaal lei
der Alan Parsons mogen trots
zijn op het muzikale feest dat
gisteren aan de Rijn werd ge
vierd.
Oorlog, bevrijding en vrede.
Dat waren de thema's van een
show die veel verder ging dan
een gewoon concert. Wat dat
betreft was er ook nauwelijks
een betere locatie in Arnhem
denkbaar geweest. Want alles
rond het festivalterrein werd in
het feest betrokken: de toren
van de Eusebiuskerk, de Rijn en
natuurlijk de absolute hoofrol-
speler: de John Frost Brug, die
op de fraaiste manieren werd
uitgelicht en waarop zich (hoe
wel onttrokken aan het zicht
van de 85.000 bezoekers) hele
veldslagen en bevrijdingsfees
ten afspeelden.
Een totaal-spektakel moest
het worden, en dat werd het
ook. Natuurlijk zorgden de
vliegtuigen, bommen, parachu
tisten en laserstralen voor een
onwerkelijke sfeer en vooral
voor veel verbazing, maar er
werd in ieder geval smaakvol
met de mogelijkheden omge
sprongen.
Er waren gisteravond veel
meer mensen dan de organisa
tie had durven hopen, en dat le
verde nogal wat problemen op.
Infra-structurele problemen,
maar ook muzikale. In de meest
verstilde onderdelen van de
show was er voor de laatkomers
niets meer te horen, zeker ook
als gevolg van de recht op het
podium staande wind. Dubbel
pech voor de mensen achterin:
de video-schermen naast het
verre maar gigantische podium
functioneerden net als bij de
generale repetitie niet optimaal.
Van de optredende artiesten
kwam Cyndi Lauper als grootste
verrassing uit de bus. De Ameri
kaanse verbaasde vriend en vij
and met een breed uitgespon
nen, bijna volledig akoestische
versie van 'Time after time'. Een
andere topper bleek Wet Wet
Wet, de Schotse groep die de
pijn van het afvallen van de
Simple Minds verzachtte met
opzwepende uitvoeringen van
'Love is all around' en 'Julia
Says'. Ook Joe Cocker was in
goede doen, al zal hij de vrijheid
van de eigen concerten verkie
zen boven het keurslijf van een
dergelijke, tot op de seconde
voorgeprogrammeerde show.
Vliegtuigen, bommen, parachutisten en laserstralen zorgden voor een totaalspektakel.
Nederland was in dit door tien
tallen landen live uitgezonden
spektakel nadrukkelijk verte
genwoordigd door saxofoniste
Candy Dulfer, die drie maal
mocht soleren in werk van de
groep van Alan Parsons.
Maar er waren ook missers. In
de eerste plaats UB40. Daar
waar alle anderen al op de ge
loofwaardigheids-grens balan
ceerden door te werken met
foto anp
vooraf vastgelegde begeleidin
gen - een keus van de organisa
toren, om elk risico uit te sluiten
- blameerde UB40 zich door in
Rushdie roept Iran op tot bestand
kopenhagen De Britse schrijver Salman Rushdie heeft Iran giste
ren opgeroepen een 'bestand' te sluiten in de lange strijd over
het doodvonnis dat de vroegere Iraanse geestelijke leider iman
Khomeini in 1989 tegen hem uitvaardigde. Rushdie hoopt dat de
jongste actie van de Europese Unie om gezamenlijk Teheran op
het allerhoogste niveau veiligheidsgaranties te vragen een be
stand mogelijk maakt.
Picasso brengt meer op dan verwacht
new york 'Portret van Angel Fernandez de Soto', een schilderij
van Picasso uit zijn blauwe periode, is gisteren bij het veiling
huis Sotheby's in New York verkocht voor 29 miljoen dollar (44,5
miljoen gulden). Het schilderij, afkomstig uit de verzameling van
de in 1976 gestorven bankier Donald StraJem, bracht drie k^er
meer op dan verwacht. De koper is een anonieme particuliere
verzamelaar. Op de veiling ging ook het schilderij 'De Hindoe
Pose' van de impressionist Henri Matisse van de hand. Een ver
zamelaar betaalde 14,8 miljoen dollar (23 miljoen gulden).
Showboat in race voor Tony Awards
new york 'Showboat', de succesvolle hedendaagse reprise van
de klassieke musical, heeft tien nominaties in de wacht gesleept
voor de Tony Awards, de onderscheidingen voor de beste pro-
dukties in de Newyorkse theaterwijk Broadway. 'Showboat'
wordt de voet gevolgd door 'Sunset Boulevard' van Andrew
Lloyd Webber, de enige nieuwe musical op Broadway dit jaar, en
'Indiscretions', een toneelstuk van Jean Cocteau. Deze twee pro-
dukties kregen ieder negen nominaties. De met lovende kritie
ken omgeven reprise 'The Heiress' kreeg in totaal zeven nomi
naties.
LEIDEN «JAN RUSDAM
Achtet.de schermen van De Lakenhal is het afgelopen
jaar hard gewerkt aan een bijzonder restauratieproject.
De collectie prenten en tekeningen die het stedelijk mu
seum sinds zijn oprichting in 1874 heeft aangekocht of
heeft gekregen, is voor het eerst door restaurateurs gron
dig onder handen genomen. Ontsierende lijm en cellota
pe zijn verwijderd, passepartouts vervangen, vlekken
weggewerkt en scheuren onzichtbaar hersteld. Het werk
heeft meer dan een jaar geduurd en het resultaat is thans
te bewonderen op een tentoonstelling in De Lakenhal.
de minste aanraking al gemak
kelijk kunnen loslaten. Daarom
worden de pasteltekeningen
achter glas bewaard.
Ook het papier waarop de te
keningen zijn aangebracht is
kwetsbaar. Papier is, met textiel,
de achilleshiel van elk museum,
aldus museumconservator
Christiaan Vogelaar. Licht en
ongunstige klimaatomstandig
heden kunnen dit materiaal ge
makkelijk aantasten. Bovendien
waren de oude tekeningen vaak
met lijm of cellotape op een on
dergrond geplakt die door de ja
ren heen een donkere doorslag
De collectie prenten en tekenin
gen van het museum telt maar
liefst 1500 stukken die er nu
weer puntgaaf uitzien. Op de
expositie is maar een klein aan
tal daarvan te zien: circa 30 te
keningen uit de periode 1660
tot ongeveer 1850. Een bijzon
der onderdeel van de gerestau
reerde weiken zijn de pastelte
keningen, gemaakt met de be
kende gekleurde staaljes krijt op
papier of perkament. Deze pas
teltekeningen zijn extra kwets
baar omdat de krijtdeeltjes bij
naliet. Een ander probleem was
dat pastelkrijt stoffen bevat die
uiterst gevoelig zijn voor schim
mel. Nagenoeg de hele collectie
pasteltekeningen die De Laken
hal rijk is, moest dan ook wor
den ontschimmeld en vervol
gens in haar oorspronkelijke
lijsten teruggezet.
Voor het restauratiekarwei
werden papierrestauratoren van
de Federatie van Musea in Zuid
Holland gecontracteerd die
meer dan een jaar bezig zijn ge
weest. Het project werd gesub
sidieerd door het ministerie van
onderwijs, cultuur en weten
schap, in het kader van het zo
geheten Deltaplan, een regeling
die als doel heeft de achterstand
in het onderhoud van de Ne
derlandse museumcollecties te
verminderen.
Pasteltekeningen, vooral por
tretten, waren laat in de 17de
eeuw zeer populair. De collectie
van De Lakenhal omvat onder
meer werken van Bernard Vail-
lant (1632-1689), Comelis
Troost (1696-1750) en de Engel-
Uniek initiatief in de Bollenstreek
amsterdam anp
noordwijk paulien koopmans
Op een afgelegen plek midden
tussen de bloembollenvelden,
in een huis dat zou hebben toe
behoord aan prins Hendrik, is
Marianna Kortenbach een gale
rie voor vrouwelijke kunste
naars begonnen. Tot eind mei is
in 'Omaha' het werk van Diana
Blok, Marjon Heintjes, Lidy
Kooman, Ans Rotteveel en Her-
mione Vroom te bezichtigen.
„Mijn hele leven stond eigen
lijk al in het teken van vrouwen
zaken. In de jaren zestig was ik
actief bij de emancipatiebewe
ging Dolle Mina. Ik ben een
tijdje ombudsvrouw geweest
voor vrouwen die problemen
hadden op de arbeidsmarkt. En
tegelijkertijd speelde ik in de to
neelgroep 'X-straal'. Een groep
die maatschappij-kritisch to
neel speelde, met na iedere
voorstelling een discussie met
het publiek", vertelt Kortenbach
op het terras van haar tuin,fdie
binnenkort tot beeldentuin
wordt omgetoverd.
„Directe aanleiding om een
galerie te' beginnen, was de
vraag van twee kunstenaressen,
Lidy Kooman en Hermione
Vroom, of ik niet iets met hun
werk wilde doen. Het opzetten
van de galerie sluit aan bij een
oude droom. Zelf schilder ik
ook. Dat hoort echt mij me.
Maar alleen met kunst bezig
zijn, vind ik te eenzijdig. Kunst
is een naar binnen gerichte acti
viteit. Ik wil naar buiten tre
den."
„Vanuit mijn Andragogiek
achtergrond, een studie waarin
sociologie, psychologie en Filo
sofie een rol spelen, heb ik de
neiging om alles met elkaar te
verbinden. Daarom geef ik bij
voorbeeld trainingen aan vrou
wen om beter voor zichzelf op
te komen, waarbij ik ook de
kunst gebruik. Mijn Filosofie is
dat vrouwen veel kracht heb-
'Portret van Floris Drabbe', uit 1739, een pasteltekening gemaakt door
Comelis T roost. foto pr/de lakenhal
se kunstenaar Charles Howard zijn de pasteltekeningen te zien
Hodges die rond 1800 als de be- in de kleine tentoonstellingsza-
langrijkste portrettist van Hol- len l (in de hal linksaf) van De
land werd beschouwd. Tot 3 juli Lakenhal.
en de roman Zilver of het verlies
va'n de onschuld uit. In maart
kreeg hij voor zijn autobiogra
fisch getinte roman Indische
duinen de Gouden Uil, een
nieuwe literaire prijs voor Ne
derlandstalig werk van zo'n
40.000 gulden. Het boek is ook
genomineerd voor de Libris Li
teratuur Prijs (100.000 gulden).
De winnaar daarvan wordt op
16 mei bekend. Het motto van
de Boekenweek is ontleend aan
de Indiaanse mythe over koning
EI Dorado, die Europese ont
dekkingsreizigers ervan over
tuigde dat zich in de binnenlan
den van Latijns-Amerika een
paradijselijk goudland bevond.
De zoektocht naar de geheimen
van het continent lijkt nooit te
zjjn geëindigd. Vandaar: Eeuwig
El Dorado.
Adriaan van Dis schrijft volgend
jaar het Boekenweekgeschenk.
Het boek verschijnt in maart op
de eerste dag van de Boeken
week. Onder het motto Eeuwig
El Dorado staat in 1996 de lite
ratuur van Latijns-Amerika en
het Caribisch gebied centraal.
De Boekenweek 1996 loopt van
13 tot en met 23 maart, zo blijkt
uit een bekendmaking van de
Stichting Collectieve Propagan
da van het Nederlandse Boek
(CPNB).
Van Dis debuteerde in 1984
met de novelle Nathan Sid.
Daarna publiceerde hij onder
meer de reisverhalen Een bar
baar in China, Het beloofde
land en In Afrika. Ook bracht hij
de verhalenbundel Casablanca
BIOSCOPEN
ijn ir
Outbreak 16 jr.. dag. 18.45 en 2 'n-
101 Dalmatiërs al., dot/m
Arnhem twee nummers dom
weg te playbacken. Wel echt
zong Art Garfunkel, maar daar
was de wereldhit 'Bridge over
troubled water' nu ook weer
niet echt mee gediend. Voor
Garfunkel beginnen de jaartjes
te tellen <en was de uitvoering
nogal vals.
Maar gelukkig was daar nog
een werkelijk overdonderend
vuurwerk, die dit World Liberty
Concert op een fraaie wijze
afrondde. En tegen die tijd was
het enthousiasme alom al zo
groot ge\yorden, dat het Metro-
pole Orkest en het Gelders Ope
ra en Operette Gezelschap al
lang vergeten waren dat ze
moesten doen alsof ze speelden
of zongen en er op het podium
een even vrolijke boel van
maakten als op het veld.
De 85.000 mensen kwamen
niet zozeer om het eind van^de
oorlog te herdenken, maar om
te genieten van muziek, spekta
kel en sfeer. Wat World Liberty
in ieder geval duidelijk maakte,
is dat het kennelijk heel goed
mogelijk is om met heel erg veel
mensen op een toch wel erg
kleine ruimte zonder noemens
waardige wanklanken samen te
kunnen zijn. In die zin kreeg de
verdraagzaamheid waar CBS-
anchorman Walter Cronkite in
zijn teksten de nadruk legde
nog op het zelfde moment on
dubbelzinnig gestalte.
Richie Rich al do t/m
Legends of the Fall al., dag 18.45 leeft
iewe
>ema
ien k
(felle
-raaf
14.15.
Pulp Fiction 16 jr., dag 20.45.
LIDO 4
Dumb and Dumber 12 jr., dag
do t/m zo en woe ook 14 .30
Forrest Gump al., dag. 20.45.
STUDIO
Stargate 12 jr., dag 18.45 en 2
t/m zoen woe ook 14.15.
LUXOR tel: 071-121239, Stations*
Streetfighter 12 jr., dag. 18.45,
zoook 14.30
TRIANON tel: 071-123875, Breestr
31
Schindler's List do t/m zo alleen 2L
Quiz-show ma t/m woe alleen 20 floor
Wes Craven's New Nightmare dol ;lase
i Q -an o i a c;
Alf
aan d
naar'
de na
word
iVgot
;ens
1 iruSI
Mc
ALPHE
penz
aanri
moto
0UBR
foub
rreir
de
eestv
ladsc
it de
iin v
19.30,21.45.
KIJKHUIS tel: 071-142895, Vrouwel OQr
kerksteeg 10. naa
Muriel's Wedding do t/m woe 19.3 de na
21.45.
Les Silences du Palais do t/m zo 2f.'
22.15
In the Name of the Father ma 20 (jgens
Natural Born Killers di 20 00. 22®
Como Agua Para Chocolate
22.15 uur.
LAK CINEMA tel: 071-124890, Clei
ringaplaats 1
Curfew ma 20.30 uur.
LVC tel: 071-146449, Breestraat66
Bloodsucking Freaks za 20 00.
Troma'sWar za 21.45
Tromabillaza 23.30.
Toxic Avenger zo 115.
ALPHEN AAN DEN RUN
EURO 1
Dumb and Dumber al do vr za en
13.45, 18.45; zoook 16.15; mat
18.45.
Stargate 12 jr., dag. 21.15.
EURO 2
Richie Rich al dag. do vr za zo wo
13.45; zoook 16.15.
Nell al .dag 18.45, 21.00; do t/n
en woe ook 13.45; zoook 16.15.
EURO 3
Outbreak 12 )r„ dag. 18.45, 21.3
EURO 4
Forrest Gump al., dag. 20.30.
101 Dalmatiërs al do vr za zo em
13.45, 18.30; zoook 16.15.
VOORSCHOTEN
KINDERBIOSCOOP CC tel: 071-6141
Prinses Marijkelaan 4.
De Leeuwekoning al., do
14.00.
The Pagemaster al., Nederl. gespt,
za zo woe 15.30
DEN HAAG
ASTA 1. tel 070-3463500, Spui 27Lrrpir
Stargate 12 jr., dag. 13.15, 16.0C 1
18.45,21.30.
ASTA 2.
Highlander 3, The final Conflict lfl>hpst
dag. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30
ASTA3. ESter
Shallow Grave 16 .dag. 13.15,16 iet 1
18.45,21.30.
BABYLON 1 tel. 070-3471656, n
Centraal Station.
Pret-a-porteral., dag. 13.15, 16.0 -l m'
18.45,21.30.
BABYLON 2
Forrest Gump 12 jr., dag. 13.15,
16.30,20.30.
BABYLON 3
De Tasjesdief al., dag. 13.15.
Immortal Beloved 12 jr., dag 16.f
18.45.20.30
METROPOLE 1 tel.. 070-3456756,J
negielaan' 15.'
Outbreak 12 jr., dag 13.15, 16 01
18.45,21.30
METROPOLE 2
Legends of the fall 12 jr., dag. 18
21.30.
101 Dalmatiërs dag. 13.15, 16.00
METROPOLE3
Nell al dag. 21.30.
Richie Rich al., dag. 13.15, 16.0
1845.
METROPOLE4
Dumb and Dumber al dag. 13.15
16.00, 18.45
My Life al dag. 21.30.
METROPOLE 5
Pulp Fiction 16 jr., dag 2115.
101 Dalmatians al., dag. 13.15,1
18.45.
MOVIEWORLD 1 tel. 070-3515778,
hausweg 2.
Richie Rich al., dag 11.40. 13.50,
19.00.
Disclosure'Sex is macht'dag. 18 orde
21.00.
MOVIEWORLD 2
Bullets over Broadway al., dag. 17 Aen-
19.20.
Needfull Things 16 dag. 22.05.
MOVIEWORLD 3
Stargate 12 jr., dag. 13.00, 15 50,
18.55,21.45.
MOVIEWORLD 4
Pret-a-porteral.,dag. 12.30, 152 an
18.20,21.10
MOVIEWORLD 5
Schindler's List 12 jr., dag. 14 30
Immortal Beloved 12 jr., dag. 11 i )0nt
19.3a 22.20.
MOVIEWORLD 6
Outbreak 16 jr., dag. 12.50, 15 40
18.40,21 30
MOVIEWORLD 7
Highlander 3, the final conflict 12
dag. 12.00, 14 40, 16.50, 19.*n
23.10.
MOVIEWORLD 8
Streetfighter 12 jr., dag. 11.30,11
16.30, 19.10.21.55.
ODEON 1 tel. 070-3462400/346240
Herengracht 13.
Street Fighter 12 jr., dag. 13.15,
16.00, 18.45, 21.30.
ODEON 3
Drop Zone 16 jr., dag. 18.45, 21
101 Dalmatiërs al., dag. 13.15,16
ODEON 4 Riksbioscoop
w WÉ
UDE V
erlei
den haag anp
Galeriehoudster Marianna Kortenbach (I) en kunstenares Hermione Vroom voor een schilderij van een gemaskerde Zuidamerikaanse rituele dans
en een Japanse geisha.
ben, maar dat ze die hebben af heidswaanzin. Ik hou niet van
laten pakken. Het gevolg hier
van is dat wouwen vaak meer
moeite moeten doen voor er
kenning. Niet voor niets droe
gen vrouwelijke kunstenaars en
schrijfsters tot voor kort gere
geld een mannelijke schuil
naam, zoals de negentiende
eeuwse schrijfster George
Sand."
Grootheidswaanzin
„Mannelijke kunstenaars - ik
geef toe, ik generaliseer nu een
beetje - leiden vaak aan groot
gewichtigdoenerij in de kunst.
Ik vraag me altijd af: wie bepaalt
er nu eigenlijk wat goed is en
wat niet? Bij de* kunst in mijn
galerie let ik er vooral op, dat de
kunstwerken bij elkaar passen.
Binnenkort ga ik op pad met fo
toboeken van het werk dat hier
tentoongesteld wordt. Ik wil me
voornamelijk gaan richten op
kunstbemiddeling bij bedrijven
en hotels. Ze kunnen altijd werk
op zicht krijgen. Alleen met het
werk van Hermione wordt dat
moeilijk."
Beneden in de woonkamer
hangen enkele van de monu
mentale olieverfschilderijen van
kunstenares Hermione Vroom.
Zij woont in Rome, maar logeert
een paar dagen bij Marianna
Kortenbach. „Mijn grote inspi
ratiebron is Zuid-Amerika. Ik
gebruik in mijn werk vaak felle
kleuren."
Aan de wand hangt een schil
derij met twee gemaskerde
mensen die een rituele dans
uitvoeren. Ze stjalen kracht uit,
net als de twee geisha-schilde
rijen ernaast. „Het lijken vrou-
ben de bruyn
wen, maar evengoed zouden
het mannen kunnen zijn", ver
duidelijkt Vroom. Boven in de
galerie hangen reliëfschilderijen
van Marjon Heintjes, de ab
stracte schilderijen van Ans Rot
teveel, de magisch-realistische
foto's van Diana Blok en de ba
rokke keramische kunst van
Lidy Kooman.
Galerie 'Omaha' aan De Boen
der 27 in Noordwijk (Langevel-
derslag) is iedere zaterdag ge
opend van 14.00 tot 17.00 uur,
en door de week op afspraak,
tel: 02523-76248.
Toneelgroep De Appel brengt
volgend seizoen louter moderne
stukken, waarvan er enkele
nooit eerder in Nederland zijn
gespeeld. Ensceneringen van
klassiekers uit het wereldreper
toire. waarmee het Haagse ge
zelschap in het verleden faam
heeft opgebouwd, blijven in
1995/1996 achterwege.
Agaath Witteman regisseert
'Het Chemisch Huwelijk' van
Gerrit Komrij, dat op 20 oktober
in première gaat. In het stuk
spelen Carol Linssen, Hubert
Firmin, Aus Greidanus, Robert
Prager en René van Zinnicq
Bergmann. De artistiek leider
van De Appel, Erik Vos, voert de
regie over 'De Erfenis', het eer
ste toneelstuk van Bernard-Ma
rie Koltès. Hieraan werken Car-
line Brouwer, Christine Ewert,
Hugo Maerten, Eric Schneider,
Henk Votel en Wannie de Wijn
mee. 'De Erfenis' beleeft zijn
première op 3 november.
Aus Greidanus blijft zich als
regisseur met het moderne
Duitse repertoire bezighouden.
Na de regies van 'Groot en
Klein' en 'Trilogie van het Weer
zien', twee stukken van Botho
Strauss, regisseert hij volgend
seizoen 'De Theatermaker' van
de Oostenrijker Thomas Bem-
,hard. In het stuk, dat op 23 fe
bruari 1996 in première gaat,
spelen onder anderen Eric Sch
neider, Hubert Fermin, Saskia
Mees en Henk Votel.
Van Max Frisch speelt De Ap
pel komend seizoen 'Don Juan
of de liefde voor de meetkunde'.
Regisseur is Aram Adriaanse,
spelers onder anderen Marjol
ein Beumer, Carline Brouwer,
Sacha Bulthuis, Christine Ewert,
k
ag
Carol Linsssen, Hugo Mad [de
Robert Prager, Wannie de 1 olo-l
en René van Zinnicq Bergnu Daa
Het stuk gaat op 1 maart 1 weet
in première. r°kv
