Ie
J
Kroatische Serviërs: Geen overleg
Buitenland
Duitse regering ontvangt
Dalai Lama tegen wil China
Chirac belooft Fransen
een referendum over EU
Blijf vooral zakelijk!
Geen Turkse troepen Duitsland en
meer in Noord-Irak vijanden' vn
ieen crisis
issen Inkatha
Mandela'
Hulp aan Rwanda stoppen is 'tragische vergissing'
tIJDAG 5 MEI 1995
5
Philips mobiele telefoon
voor maar f 29,95*
Weer aanval op
VN in Bosnië
SARAJEVO AP
In Bosnië zijn gisteren op
nieuw vier aanvallen uitge
voerd op soldaten van de
Verenigde Naties. Dat beves
tigt VN-woordvoerster ma
joor Sochacki. Rond het mid
daguur werd een Britse le
gerpost in Maglaj, ongeveer
75 kilometer ten noordwes
ten van Sarajevo, geraakt
door drie kogels uit lichte
wapens die vanuit Bosnisch-
Servische stellingen waren
afgevuurd. Woensdagavond
raakten zes Britse VN-mili-
tairen gewond door een Ser
vische tankgranaat op de le
gerbasis in Maglaj. In Doboj
in centraal Bosnië landden
twee granaten op 30 meter
afstand van een observatie
post. Er werd geen schade
aangericht en het is onduide
lijk wie de granaten heeft af
gevuurd.
Ook in de Bosnische
hoofdstad Sarajevo werden
de VN onder vuur genomen.
Niemand raakte gewond. In
Hrasnica, een buitenwijk ten
zuiden van het vliegveld die
in handen is van het rege
ringsleger. werden twee
Franse pantserwagens be
schoten met lichte wapens.
Beide voertuigen werden
door een kogel geraakt.
Laat u vooral niet imponeren door z'n lichtmetalen velgen. Blijf vooral zakelijk Laat de
I Volkswagen-dealer u uitleggen uit welke 9 luxe extra's het Vento
Atlantic-pakket (t.w.v. f3.000.-) verder besteat. En zeg dan dat u
daarvoor maar 895 gulden overhebt.
Het Vento Atlantic-pakket voor f895,- (i„<i btw bpmi\
ïliegtuig vliegt tegen berg in Ecuador
li Q fjjiTQ— Een vliegtuig dat door een Argentijnse oliemaatschappij
11V |Is gehuurd is gisteren ten zuiden van de Ecuadoriaanse hoofd-
ad Quito in de Andes tegen een berg gevlogen. Er zijn volgens
f autoriteiten zeer waarschijnlijk geen overlevenden. Aan
bord bevonden zich zeventien Argentijnen of Chilenen, onder
ie verschillende topmensen van Zuidamerikaanse oliemaat-
[happijen. De president-directeur van de Argentijnse petrole-
pimaatschappij YPF (Yacimientos Petrolfferos Fiscales), José
I f) fl stenssoro, is een van de slachtoffers. De plaats waar het toestel
IU U b bergwand raakte, is zeer moeilijk te bereiken.
lom in Frankfurt was 'voor crimineel'
in» De bom die woensdagochtend in het postkantoor van de
litse stad Frankfurt ontplofte, was bestemd voor een Turkse
jmineel. Bij de ontploffing kwam een 36-jarige vrouwelijke
istbeamte om het leven. Elf mensen werden gewond, van wie
jee ernstig. Een politiewoordvoerder deelde gisteren mee dat
politie op zoek is naar de verblijfplaats van een 'Turk met cri-
inele contacten'. De man zou in de deelstaat Rijnland-Palts
men. De politie ging er al van uit dat de bom afkomstig was
het 'criminele milieu'. De verdachte, een bekende van Justi-
r, wordt volgens de politie gezocht voor'een bloemlezing uit
wetboek van strafrecht'.
•verval op bus Burundi: 18 doden
ik pers<
f
cannerP
iumbura Niet geïdentificeerde gewapende mannen hebben
iensdag in het noorden van Burundi een bus overvallen en
jhttien inzittenden doodgeschoten. Veel anderen raakten ge-
bnd. Dat heeft de Burundese radio gisteren gemeld. De overval
[nd plaats in Ruhororo, in het noorden van het land. Over een
iogelijke etnische achtergrond van de zaak is niets bekend. Bu-
ndi is, evenals buurland Rwanda, verdeeld tussen Hutu's en
itsi's. Eerdere incidenten en moordpartijen hebben de vrees
ifóe^n °P'aa'en dat Burundi een massale slachting als in Rwanda
JV r' en staat-
'AQ|Paanse P°"t'c' aangeklaagd
Wip In Spanje zijn gisteren 39 voormalige kopstukken van
socialistische partij, de PSOE, en bankiers gedagvaard die be
lleken zouden zijn bij illegale financiering van de partij. De
irmalige minister Galeote (financiën), de socialistische sena-
Sala en de leider van de verkiezingscampagne van de PSOE,
jmon Moreda, behoren tot de verdachten in de Filesa-zaak,
ïoemd naar een nep-adviesbureau dat gebruikt zou zijn om
de socialisten door te sluizen. Banken en bedrijven
kiden hoge bedragen hebben betaald aan Filesa en een ander
Irijf van de socialisten voor adviseringsrapporten die nooit
In teruggevonden. Het geld is mogelijk gebruikt voor de socia-
tische verkiezingscampagne.
CORRESPONDENT
De Duitse regering heeft giste
ren het diplomatieke protest
van de Chinese regering gene
geerd en de Tibetaanse leider
Dalai Lama officieel ontvangen.
De politieke en feestelijke leider
van de Tibetanen maakte zijn
opwachting bij minister Kinkel
(buitenlandse zaken). Kinkel
trotseerde daarmee het protest
van de Chinese ambassadeur in
Bonn die woensdag de ont
vangst van de Dalai Lama had
verooordeeld.
De Duitse regering heeft met
het ontvangen van de Dalai La
ma gebroken met een traditie.
Tot dusver heeft zij altijd haar
oren laten hangen naar de wen
sen van Peking, die het ontvan
gen van de Tibetaanse leider als
een 'onvriendelijke geste' be
schouwde. De Dalai Lama
brengt een zesdaags bezoek aan
Duitsland. Behalve met Kinkel
sprak hij ook met een aantal
parlementariërs. Met name
door het Duitse bedrijfsleven
werd gevreesd dat een officieel
bezoek aan Bonn de concurren
tiepositie in China zou bedrei
gen.
De Dalai lama is de belang
rijkste leider van het Tibetaanse
verzet tegen de Chinese inlij
ving van deze bergslaat in de
Himalaya. Hij leeft sinds het
mislukken vim de Tibetaanse
opstand tegen de Chinese over
heersing in 1959 in balling
schap, voornamelijk in India, en
kreeg in 1989 de Nobelprijs voor
de Vrede.
PARUS CEES VAN ZWEEDEN
CORRESPONDENT
Jacques Cirac zal een nieuw Eu
ropees verdrag aan een referen
dum onderwerpen, als hij zon
dag tot president van Frankrijk
wordt gekozen. Zijn uitlating,
die hij vandaag deed in een
Franse krant, leidde tot 'een val
van de franc.
De landen van de Europese
Unie beginnen volgend jaar aan
onderhandelingen die moeten
leiden tot een nieuw verdrag,
dat in de plaats komt van het
Verdrag van Maastricht. Chirac
had al eerder een toespeling ge
maakt op een referendum,
maar was daar vervolgens weer
op terug gekomen. „U kent
mijn bereidheid om de Fransen
met Europa te verzoenen", zei
Chirac tegenover de krant La
Croix. „Een referendum lijkt me
daartoe een goed middel."
Volgens de Franse grondwet
kan een internationaal verdrag
door het parlement worden be
krachtigd. De president heeft
echter de bevoegdheid het mid
dels een referendum aan het
volk voor te leggen. Mitterrrand,
de huidige president, deed dat
in 1992 met het Verdrag van
Maastricht. Hoewel Chirac dat
verdrag destijds steunde, zijn er
in Parijs twijfels over zijn Euro
pa-gezindheid. Eén van zijn
naaste medewerkers is Philippe
Séguin, de parlementsvoorzitter
die in 1992 de strijd tegen
'Maastricht' aanvoerde. Het wa
ren die twijfels die gisteren de
franc onder druk plaatsten. Chi
rac zei dat een Europese een
heidsmunt 'onhaalbaar' was in
1997. „Maar in 1999 zal ze
noodzakelijk zijn", verklaarde
hij.
Door een referendum in het
vooruitzicht te stellen, hangt
Chirac een zwaard van Damo
cles boven de komende onder
handelingen over een nieuw
verdrag. Het referendum over
'Maastricht' gaf maar een nipte
meerderheid te zien voor verde
re Europese integratie. Een van
de struikelblokken lijkt het Eu
ropees Parlement te zullen wor
den. Duitsland stelt als voor
waarde voor de vorming een
Europese eenheidsmunt dat het
parlement in Straatsburg meer
macht krijgt. Dat is voor veel
Fransen, die vrezen dat hun
soevereiniteit wordt aangetast,
onaanvaardbaar.
XT IX, Japan nog altijd
Handelsakkoord Jordanië en Palestijnen
iman» Jordanië en de Palestijnse Nationale Autoriteit het
istuur van de autonome Palestijnse gebieden hebben giste-
een handelsakkoord getekend waarmee ze elkaar een voor-
lursbehandeling zullen geven in de handel in meer dan twintig
3deren. Het akkoord komt voort uit de overeenkomst over sa-
inwerking dat de partijen in januari sloten. Het akkoord van
iteren werd ondertekend door de Jordaanse minister Abu-
gheb (industrie en handel) en minister Qurei (economische
ten) van de regering van PLO-leider Arafat.'
Wapenopslag neo-nazi's opgerold
delberg Bij invallen in woningen en gebouwen van neo-na-
heeft de Duitse politie woensdag vuurwapens, nazi-vlaggen
uniformen in beslag genomen. Het zwaartepunt van de in to
il vijftien huiszoekingen lag in de deelstaat Baden-Württem-
rg. De politie-actie was onderdeel van een onderzoek dat het
ienbaar ministerie in Heidelberg tegen drie rechts-extremisten
iert. De agenten vonden 42 kapmessen, bajonetten en dolken,
1 vuurwapens, 200 munitiemagazijnen en een aantal handgra-
|ten. Ook kwamen nazi-vlaggen, propagandamateriaal, en uni-
len aan het licht. Vier neo-nazi's werden gearresteerd, maar
Irte tijd later weer vrijgelaten.
Er bevinden zich geen Turkse
troepen meer in Noord-Irak.
Dat zei minister Göhan (defen
sie) gisteren op weg naar een
bijeenkomst van de minister
raad. De woordvoerder van de
generale staf van het leger, kolo
nel Silahcioglu, was niet bereik
baar om de woorden van de mi
nister te bevestigen. Eerder wer
den tegenstrijdige verklaringen
uitgegeven over de militaire
operatie in Noord-Irak.
Afgelopen maandag was pre
mier Qiller met Gölhan en de
opperbevelhebber van het leger,
generaal Karadayi bij de grens
om zo'n 20.000 soldaten wel
kom te heten, nadat vorige
week al ongeveer 10.000 man
terugkeerden. Maar omdat de
PKK zich opnieuw aan het vesti
gen is in de streken die het leger
verlaten heeft, werd het nodig
geacht om 6000 commando's
achter te houden op strategi
sche punten. Silahcioglu ver
klaarde dinsdag dat zij tot het
najaar daar zullen blijven. Dat
ontkende het ministerie van de
fensie gisteren.
De autoriteiten spreken van
een groot succes. In 43 dagen
tijd is een gebied van 14.000
vierkante kilometer uitgekamd.
Daarbij zijn duizenden wapens,
granaten, mijnen, mortieren en
zelfs 75.000 luchtafweerrakket-
ten buitgemaakt. Grotten of an
der schuilplaatsen waarin de
munitie, maar ook dekens, me
dicijnen en voedsel verborgen
waren, zijn vernietigd. Onder de
PKK-strijders vielen 555 doden,
onder de regeringssoldaten 61.
Vanaf het begin stelden de mili
tairen dat ze niet op mensen
jacht waren, maar het juist op
de infrastructuur hadden ge
munt.
ByjN»
Duitsland en Japan blijken nog
steeds de grootste vijanden van
de Verenigde Naties. Bijna vijf
tig jaar na afloop van de Twee
de Wereldoorlog vermeldt de
oprichtingsoorkonde van de
volkerenorganisatie uit juni
1945 Duitsland en Japan nog
steeds als 'vijandelijke staten'.
Het gaat om een toendertijd be
grijpelijke, maar al snel achter
haalde formulering in de om
schrijving van de doelstellingen
van de VN. Duitsland ziet af van
stappen het document gewij
zigd te krijgen. „Het is niet zo
dramatisch omdat de VN ons in
feite niet meer als vijand behan
delen", zegt een regerings
woordvoerder in Bonn. Duits
land gaat er vanuit dat bij de
komende hervorming van de
VN de lidstaten de dubieuze
formulering uit de charta
schrappen.
an: Olie veel Unicef-topman Toole: Eerder meer dan minder hulp nodig
Totale oorlog dreigt in Oost-Kroatië
ijdai
o uu
I S1'
keu< r,
belangrijk
m te boycotten
ARA-WASHINGTON DPA-Rtr-AFP
Iraanse olie-industrie zal
n problemen ondervinden
een door Washington door-
reven handelsboycot. Dat
ft de Iraanse minister Agasa-
(oliezaken) gisteren in de
kse stad Ankara gezegd. Vol
de minister vindt de indu-
gemakkelijk andere afne-
i. „Olie is een belangrijke
tdstof, waarvan de econo-
ën van de wereld afhanke-
zijn. Daarom wordt het ini-
ef van de VS internationaal
niet aanvaard", zei Agasa-
e Iraanse olieminister heeft
'urkse regering grotere leve-
en van olie en gas toege-
Dit jaar zal Iran vier mil-
ton olie en twee miljoen
ieke meter aardgas aan Tur-
leveren. De partijen zouden
overeengekomen de leve-
ies geleidelijk tot jaarlijks
miljoen ton ruwe olie en
miljoen kubieke meter
Jgas op te voeren,
imiddels heeft de Centraala-
ische republiek Oezbekistan
i uitgesproken voor de door
Amerikanen afgekondigde
delsboycot. Japan en China
tegen.
een dag van geruchten over
op handen zijnde noodtoe-
id in de Züidafrikaanse pro-
de KwaZulu-Natal hebben
sident Mandela en Zulu-lei-
Buthelezi tegenover de pers
amenlijk ontkend dat er
ike is van een crisis. Eerder
Buthelezi erkend dat hij
ceuk i wel degelijk beledigd voel-
door de uitspraken van de
[kident, die woensdag had
reigd de grondwet te veran-
en om te kunnen optreden
het politieke geweld van
atha in KwaZulu-Natal. But-
£zi ontkende dat zijn aan-
igers achter het geweld zit-
In Oost-Kroatië dreigt een totale oorlog tussen Serviërs
en Kroaten. Op verschillende punten langs de bestandlijn
van 1200 kilometer in West-Slavonië werd gisteren op
nieuw hevig gevochten. Milan Babic, de 'minister' van
buitenlandse zaken van de zelfbenoemde Servische re
publiek van Krajina (RSK), sloeg alle hoop op een over
eenkomst de bodem in met de mededeling dat de Kroati
sche Serviërs niet naar Genève komen voor overleg.
ZAGGREB-BELGRADO Rtr-AFP-ANP
Eerder op de dag leek het er nog
op dat alle partijen ingingen op
de uitnodiging van de bemidde
laars Owen (EU) en Stoltenberg
(VN) voor onderhandelingen
over een vredesregeling. „Zo'n
bijeenkomst is uitgesloten ge
zien de hernieuwde vijandelijk
heden en agressie door Kroatië
tegen het Servische volk en de
RSK", verklaarde Babic. De mi
nister leidde in 1991 de opstand
van de Krajina-Serviërs tegen de
Kroaten die uitmondde in de
uitroeping van de onafhankelij
ke Servische republiek.
Bij Pancrac, aan de rand van
de enclave West-Slavonië bo
den enkele honderden soldaten
gisteren onverwacht opnieuw
veel verzet. Pas tegen de avond
gaven ook de laatste Serviërs
zich over. Ook bij Knin, de
hoofdstad van Krajina, en de
enclave Okucani leverden de
partijen zware strijd. Een, groep
Serviërs die uit Krajina naar het
noorden van Bosnië is gevlucht,
houdt de katholieke aartsbis
schop Franjo Komarica en een
onbekend aantal Kroaten gegij
zeld. Als het Kroatisch leger de
Serviërs die zij bij de berg Psunj
omsingeld houden niet snel vrij
laat zullen de gijzelaars sterven.
Dat meldde een Servische sol
daat gisteren vanuit Knin.
De Bosnische en Kroatische
Serviërs dreigden West-Slavonië
op de Kroaten te heroveren als
de VN het gebied dat in twee
dagen door de Kroaten is ver
overd niet teruggeeft. De
Kroaten controleren de snelweg
(E70) door West-Slavonië, de
spoorlijn en de stad Okucani.
De Bosnisch Servische leider
Radovan Karadzic en Milan
Marde, president van Krajina,
kondigden aan „met alle ter be
schikking staande middelen" de
herovering te zullen starten.
De Noorse VN-onderhande-
laar Stoltenberg bracht gisteren
een bezoek aan Rotterdam. Hij
zei te hopen dat de Kroaten in-
Een gewonde vrouw wordt weggehaald uit het Kosevo-ziekenhuis in Sarajevo. De stad wordt opnieuw regel
matig beschoten. foto reuter
derdaad niet op een nieuwe
oorlog uit zijn, zoals de Kroati
sche president Tudjman Euro
commissaris Van den Broek
verzekerde. Volgens Stoltenberg
is het snel afgelopen met de
aanwezigheid van blauwhelmen
in Kroatië en Krajina als de strij
dende partijen niet toestaan in
plaatsing van de vredesmacht
Uncro tussen de fronten.
Het ministerie van buiten
landse zaken in Den Haag gaf
gisteren een negatief reisadvies
voor Kroatië met uitzondering
van Istrië en het gebied ten
noorden van Zagreb.
Stopzetting van de hulp aan
Rwanda zou een 'tragische ver
gissing' zijn. De wereld mag het
land niet opnieuw in de steek
laten. Dat zegt Daniel Toole, het
hoofd van de VN-organisatie
voor kinderen en onderwijs
Unicef in de Rwandese hoofd
stad Kigali. Hij brengt deze da
gen een bezoek aan Nederland.
De Europese Unie bespreekt
morgen in Brussel een voorstel
om de lange-termijnhulp aan
Rwanda op te schorten. Vorige
week schortte de Europese
Commissie al de hulpverlening
ter waarde van meer dan 100
miljoen gulden aan het land op.
Ook Nederland en België staak
ten voorlopig het verlenen van
financiële steun. Dat gebeurde
na een moordpartij door solda
ten van het door Tutsi's gedo
mineerde regeringsleger op Hu
tu's in het opvangkamp Kibeho.
Vorig jaar kwamen in Rwanda
naar schatting een miljoen
mensen om.
Toole betreurt de recente ge
welddadige incidenten in het
land. Volgens hem moet „alles
wat mogelijk is worden gedaan
om bloedige afrekeningen zoals
in Kibeho te voorkomen. Op
dergelijke uitwassen moet een
duidelijke veroordeling volgen.
Maar steun aan de nieuwe rege
ring is volgens Toole de beste
manier om Rwanda een toe
komst te bieden, van het land
een rechtsstaat te maken.
Volgens hem geven de inciden
ten aan dat er juist meer hulp
nodig is en niet minder. Als
voorbeeld noemt hij hulp bij
het opnieuw opzetten van een
rechterlijke macht om de Rwan-
dezen duidelijk te maken dat
moordenaars vervolgd worden.
„Voorheen was moord een mis
daad die je makkelijk ongestraft
kon begaan. De huidige rege
ring, en ik geef ze daarin gelijk,
wil dat anders doen en berecht
ook haar eigen soldaten."
Maar er zullen nog wel enige
tijd problemen met discipline
blijven. Ook vergeldingsacties
zullen niet van de ene op de an
dere dag ophouden, zo erkent
Toole. „Er is nu eenmaal, heel
begrijpelijk na een miljoen
In het Rwandese vluchtelingenkamp Kibeho wachten Hutu's op hun evacuatie. In het kamp richtte het Rwandese leger kort geleden een enorme
slachting aan. De VN sturen vrachtwagens om/de vluchtelingen weg te halen. foto reuter
moorden, waaronder 300.000
kinderslachtoffers, een grote
mate van frustratie, woede en
drang naar vergelding. In deze
dagen waarin we terugdenken
aan het einde van de Tweede
Wereldoorlog, zouden we ons
moeten realiseren dat in Europa
na mei 1945 n'iet alles weer
meteen in en op orde was."
Rwanda herstelt zich overigens
dank zij de internationale hulp
op voortvarende wijze, aldus
Toole, ondanks het leed en de
trauma's van de bevolking. Uni
cef heeft in het land veel projec
ten lopen. Volgend jaar heeft de
organisatie in Rwanda 66 mil
joen dollar nodig, waarvan er
vooralsnog slechts negen zijn
Nederland is een van de belang
rijke donorlanden. Toole is on
der de indruk van de Neder
landse bijdrage en ook de wijze
het land die hulp verschaft. Zo
geven donors hier ook geld voor
minder populaire zaken als
kantoorbenodigdheden, ter
reinwagens en computers.
„Veel organisaties en de gevers
van wie ze afhankelijk zijn wil
len graag geld geven voor kin
dervoeding of inentingen, en
schromen bij te dragen aan bij
voorbeeld de prijzige maar
hoognodige terreinwagens.
Maar zonder die wagens zijn
talloze hulpbehoevende kinde
ren helemaal niet eens te berei
ken." Unicef-Nederland heeft
vorig jaar 5,5 miljoen dollar bij
gedragen aan de projecten in
Rwanda.
Toole is niet gelukkig met de
negatieve publiciteit rond de
hulporganisaties, terwijl de be
moedigende resultaten nauwe
lijks aan bod komen. Volgens
hem hebben de problemen van
de hulpverleners twee oorza
ken. Ten eerste zijn veel hulpor
ganisaties, met name niet-gou-
vernementele, met noodhulp
naar Rwanda gekomen op een
moment dat er nog geen rege
ring was. Deze instellingen heb
ben volgens Toole nu moeite
zich te schikken naar de priori
teiten en strategieën van een
overheid die pas na hun komst
is aangetreden.
Als tweede oorzaak ziet Toole
de gespannen verhouding tus
sen de regering en sommige
VN-organisaties. En die komt
voort uit de frustraties en woede
van Rwandezen over het feit dat
de VN hen vorig jaar in de steek
lieten en niet ingrepen. De lid
staten besloten toen de VN-
troepenmacht in het land terug
te trekken. De Rwandezen stel
len de organisaties die nü in het
land zijn dus ook verantwoor
delijk voor het tragische nalaten
vorig jaar, aldus Toole.
