Het oude Egypte volgens Golvin Essaybundel over Hermans te vinden tegenover Molen de Valk, Molenwerf 4-6". Cultuur&Kunst Bertolt Brecht met fraai slotstuk In LAKtheater CTEVE COLEMAkl Kasmir: van alles te veel Saterdag 29 april is chef annemiek ruygrotf. 071-356471piv.-chef jan rijsdam, 071 -356472 Susie Klein (Blonde Greet) overleden Amsterdam In Corpus Cristie in de Amerikaanse staat Texas is op 84-jarige leeftijd de vroegere actrice Susie Klein overleden. In 1934 speelde zij de rol van Blonde Greet in 'De Jantjes', de eerste gesproken film in Nederland. Kort daarna huwde zij een welva rende Amsterdamse zakenman en vestigde zich met hem in de Verenigde Staten. Susie Klein was de dochter van Albert Klein, een operazanger. Ze had al jarenlang kanker. Oorlogsdrama 'De vierde koning' leimuiden» Ter gelegenheid van de 50ste 5 mei-viering wordt op 4 mei (20.45 uur) in gemeenschapscentrum het Spant (Larik- slaan) door toneelvereniging Lythemuthen het oorlogsdrama 'De vierde koning' opgevoerd. Voor de groepen 7 en 8 van de basisscholen uit Jacobswoude is er een uitvoering op 2 mei om 13.30 uur. Voor ouderen geeft Lythemuthen een extra voorstel ling, op woensdag 3 mei om 14.00 uur. De toegangsprijs be draagt 5 gulden. Kaarten zijn alleen in de voorverkoop verkrijg baar bij zuivelhandel Van Diemen, groentespeciaalzaak Bouw meester en bij de bar van het Spant. Dans in hal Holland-Amerikalijn Rotterdam Odyssey, de nieuwste dansvoorstelling van Beppie Blankert, gaat op 6 mei in Rotterdam in première in de vertrek hal van de Holland-Amerikalijn. Louis Andriessen componeerde de muziek voor deze produktie. De voorstelling beslaat een deel van de Odyssey van Homerus en is een samenspel van dans, muziek en de lange monoloog van Molly Bloom uit James Joyces Ulysses. Odyssey wordt tussen 3 en 28 mei van woensdag tot en met zaterdag opgevoerd en begint tien minuten voor zonson- Expositie 'Tempels langs de NijT in Oudheden recensie wunand zeilstra De goede mens van Sezuan' van Bertolt Brecht. Spel Veerie van Overloop, René Eljon, Geert Lageveen, Marnie Blok, Joost Prinsen, Ferdi Janssen, Cees Geel, Lidewij Benus en Rogier in 't Hout Regie: Koos Terpstra. Gezien' 28/4, LAKtheater, Lei den. Aldaar nog te zien: vanavond. Het is 0.09 uur precies, wanneer de voorstelling is afgelopen. Re gisseur Koos Terpstra heeft er dus alle tijd voor genomen om bijna klassiek stuk van Brecht op de planken te bren gen. Te veel tijd, want hij maakt niet waar dat stevig schrap werk afbreuk aan het geheel zou heb ben gedaan. Een Brecht-produktie (en dan nog wel van 'De goede mens...') komt de laatste jaren in ons land nog maar zelden voor. Dat valt wel te verklaren. Ook al is Brecht namelijk als toneelschrij ver en theoreticus van invloed geweest op de ontwikkeling van het moderne theater, zijn op vattingen over de maakbaar heid van de maatschappij en over het politieke bewustma- kingseffect van het theater de len we al lang nie"t meer. In de voormalige DDR hebben ze jarenlang het Brecht-reper- toire zo getrouw mogelijk vol gens de richtlijnen van de meester eindeloos herhaald. Wat blijft er nu over als een suc cesvol regisseur van de nieuwe generatie er in alle vrijheid mee om kan gaan? Het blijkt toch nog altijd bruikbaar speelmate riaal op te leveren, al valt dat nadrukkelijk belerende aspect van dit stuk onmogelijk weg te spelen. Het gezelschap doet alle moge lijke moeite om het stuk met ca bareteske elementen, clownerie en slapstick te verluchtigen. Men heeft daartoe ook ruim schoots de capaciteiten. Boven dien heeft Terpstra een gevari eerd ritme in het geheel weten aan te brengen. Daarbij heeft hij zelfs nog een onverwacht fraai slotstuk in petto. En zijn titelrolvertolkster Veerie van Overloop is een verrassing op zich. De bijna drieënhalf uur durende voorstelling is dus zeer zeker om door te komen. Alleen de artistieke noodzaak om alles zo eindeloos uit te smeren wordt niet echt aangetoond. Met de tentoonstelling van 58 gedetailleerde recon structietekeningen wil het Rijksmuseum van Oudhe den een zo volledig moge lijk beeld geven van het oude Egypte. Vanaf van daag is de expositie 'Tem pels langs de Nijl', met te keningen van de Fransman Jean-Claude Golvin tot 3 september geopend voor het publiek. „Honderd pro cent zekerheid over de juistheid van de afbeeldin gen heb je nooit," zegt de conservator van het Leidse museum, Maarten Raven. „Maar aan iemand als Gol vin, die jarenlange ervaring heeft als restauratie-ar cheoloog, kun je dit soort werk wel overlaten." LEIDEN ERNA STRAATSMA Het is de eerste keer dat er van de tekeningen van Golvin een expositie is samengesteld. Gol vin, archeoloog en architect, is specialist op het gebied van oudheidkundige architectuur, met name van het oude Egypte. Van 1979 tot 1989 leidde hij res tauratie- en onderzoekswerk zaamheden van het Centre Franco-Egyptien in de tempel van Karnak. Van 1989 tot 1992 was hij werkzaam in het Rames- seum (dodentempel van farao Ramses II) voor soortgelijk on derzoek. Dit leidde onder meer tot het maken van de recon structietekeningen en een com puteranimatiefilm over Karnak. Deze film is ook in het Leidse museum te zien. Conservator Raven sprak gis teren, bij de opening van de ex positie, over 'magistrale over zichten' van het oude Egypte. „In musea liggen voorwerpen die zijn weggerukt uit hun con text. Ze geven je toch niet het idee hoe het er in het echt heeft uitgezien. En als je in Mediter rane landen naar opgravingen gaat kijken, overvalt je hetzelf de. Die stenen en zuilstompene, die je daar aantreft, wat moet je daarmee?" De expositie 'Tempels langs de Nijl' bestaat uit tekeningen die je in vogelvlucht door het oude Egypyte voeren. Een van de zalen van het Rijksmueum van Oudheden is voor de expo sitie als delta van de rivier de Nijl ingericht. Aan weerszijden van de zaal hangen tekeningen die de bezoeker van het noorde lijke gelegen Alexandrië naar het zuidelijke Taffeh voeren. Onder de tekeningen hangen foto's van de plaatsen zoals ze er tegenwoordig uitzien. De getoonde tekeningen laten behalve de architectuur in ver schillende perioden ook aspec ten van het dagelijks leven zien. Op de gedetailleerde voorstel lingen is van dichtbij bijvoor beeld ook te zien hoe een rijke inwoner van Thebe in de Ra- messidentijd wordt begraven en hoe het Opet-feest bij Karnak wordt gevierd. Voor de reconstructies is ge bruik gemaakt van gegevens van recente opgravingen overal in Egypte. Bijvoorbeeld van de opgravingen in Sakkara, waar het Rijksmuseum van Oudhe den sinds 1975 zelf opgravingen doet. Raven: „Natuurlijk is iede re reconstructie vatbaar voor kritiek. Maar de actuele stand van zaken is goed weergegeven door Golvin. Uiteraard zullen de tekeningen verouderen. Er zijn enkele tekeningen, die vier of vijf jaar geleden zijn getekened die inmiddels al gedateerd zijn. Dat is niet verwonderlijk want er zijn ontzettend veel expedi ties." De conservator wijst op een tekening van de pyramides en tempels van Aboesir (2135 voor Chr.) „Daar is aanvullend ge graven en zijn bouwwerken ontdekt die niet op deze teke ning staan." Het reconstructiewerk van Golvin is bij sommige archeolo- BIOSCOPEN amsterdam anp Afgezien van het aangekondigde 'Ruisend Gruis' heeft De Bezige Bij geen nieuw werk van de don derdag overleden schrijver W.F. Hermans. Over twee weken verschijnt bij de uitgeverij een bun del essays over Hermans en de moderne tijd. 'De literaire magneet' luidt de titel. Het boek staat on der redactie van Frans Ruiter en Wilbert Smul ders. 'Ruisend Gruis' is volgens een mededeling van de uitgeverij bijna af. In overleg met de familie besluit de uitgeverij of zij het boek uitbrengen. De Bezige Bij heeft het voor september aangekon digd als een klein roman. ''Ruisend Gruis' gaat over een man in Paters- wolde die een gat in de muur van de vestibule van zijn nieuwe huis boort. Uit dat gat stroomt gruis, een dunne krachtige straal wit poeder. Zo veel dat het huis er onder verdwijnt. Hermans vertelde vorige maand over het boek tijdens een literaire avond in Tilburg. NIEUWE CD'S POP/POPULAIR NPG - 'Exodus' (SQny) Langzaam maar zeker begint het door te dringen: de nieuwe Prince is uit. Prince, die zich in middels zo veel pseudoniemen heeft aangemeten dat er een te lefoonboek mee kan worden ge vuld, verstopt zich op het album van zijn begeleidingsgroep zo goed dat veel cd-winkeliers 'Exodus' in het vakje 'diversen' hebben gezet. Maar het is Hem toch echt. De plaat opent met een hoor spel vol toespelingen op het conflict met Prince's platen maatschappij, Warner Brothers. Prince wil meer zeggenschap over de wijze en de momenten waarop zijn muziek de wereld in wordt gestuurd. Warner Bro thers is hem niet terwille. Prince pest terug door in telkens ande re gedaante of samenwerkings verbanden platen uit te bren gen. Marketing en promotie van het produkt Prince is op die wij ze onmogelijk. Op 'Exodus' klinkt de sfeer die door dit alles in het Prince- kamp is ontstaan, luid en dui delijk door. Zelfs in de mierzoe te ballads is 'motherfucker' het meest gebruikte woord. Exodus biedt overwegend uitgelaten funk met verrassende instru mentaties en grappige tussen doortjes in de vorm Van ge- spreksfragmenten en stadsge luiden. Little Feat - 'Ain't had enough fun' (BMG) De dertiende plaat van Little Fe at is met recht de dertiende. Het verlies van zanger Lowell Geor ge werd twee platen lang niet eens onverdienstelijk gecom penseerd door Craig Fuller. Ful ler heeft de groep verlaten en is voor 'Ain't had enough fun' ver vangen door een vrouw, Shaun Murphy. Seksistisch of niet, de muziek van Little Feat verdraagt geen vrouwenstem, ook niet als die is gesmeerd met sterke drank en tabak. Maar het is niet alleen de zang van Murphy die deze plaat verpest. Bijna net zo irritant is de accordeon van Van Dyke Parks. De blues, country, folk, funk en rock van Little Feat ho ren broeierig, bruisend en swin gend te zijn maar dbor dat on behouwen geruk aan die trek zak klinkt de groep als een vloot afmerende zuipschuiten. WK JAZZ Italian Instabile Orchestra - 'Skies of Europe' (ECM) In dit achttien man grote orkest dat een jaar of vijf geleden werd opgericht, is zo ongeveer de helft van de Italiaanse jazztop vertegenwoordigd. Italiaanse musici hebben zich de laatste jaren vooral laten inspireren door hun eigen cultuurgoed. Het album bestaat uit twee suites, 'II Maestro Muratore' van bassist Bruno Tommaso en het titelstuk van pianist Giorgio Gaslini, beiden vertegenwoordi gers van de eerste generatie Ita liaanse free-jazzers, zoals dat toen nog heette. De vaak zware ensemblepassages in beide suites klinken soms als haast werk, maar het melodisch ma teriaal biedt stof genoeg voor spannende improvisaties van veteranen als de pittig kakelen de saxofonist Mario Schiano en de bedachtzame Gianluigi Tro- vesi. Ook de tweede generatie is goed vertegenwoordigd. De Ita liaanse scene heeft zich de laatste jaren zeer sterk ontwik keld en deze cd is een uitste kende gelegenheid om daar W AND FIVE ELEAAEMTS I Steve Coleman and Five Elements - 'Def Trance Beat (Modalities of Rhythm)' (BMG) Het is niet altijd dankbaar om een pionier te zijn. Al tien jaar vermengt Steve Coleman op succesvolle wijze de ritmen van de zwarte straatmuziek (vooral hip hop) met de nieuwe (en soms wat oudere) jazz en nu doet de helft van de fusion- en jazzmusici over de hele wereld hem dat na. Omdat Coleman ook als altsaxofonist en stuk kenmaker creatief zijn manne tje staat, hoeft hem dat niet te deren, maar het nieuwtje is er wel een beetje van af. Coleman weet dat nadeel op te vangen door zijn altijd efficiënte en energieke solospel met die ka rakteristieke hoekige tussen- sprintjes, en vooral hier met fantasierijke ver- en bewerkin gen van oud bop-materiaal. Es sentieel is het messcherpe spel van de conventionele ritmesec tie dat in enkele stukken extra gekruid wordt door Afrikaanse percussie-instrumenten. Mooie bijdragen aan het algehele wel slagen leveren de gastspelers Ravi Coltrane en Craig Handy op tenorsax. Op die manier mag Coleman van mij nog jaren doorgaan. KV KLASSIEK Olga Borodina - 'Songs of Desire' (Philips) De Russische Olga Borodina, nog steeds een trouw ensem blelid van Gergjevs Marijinski Theater in St. Petersburg, maakt individueel carrière als een van de mooiste mezzo-sopranen van dit moment. Zij heeft een kruidige, soepel gehanteerde stem waarmee zij kan zorgen voor opwindende vertolkingen in het Franse en het Italiaanse repertoire, maar op haar best blijft ze toch in het eigen Russi sche repertoire. Dat blijkt weer uit dit afwisse lend geheel met liederen van Rimski-Korsakov, Balakirev, Borodin, Moesorgski en Cui, met veel titels die hier niet of nauwelijks bekend zijn. Dat laatste maakt deze fraai opge nomen en schitterend volge- zongen dubbel de moeite waard. Natalie Dessay (sopraan), Thomas Hampson (bariton), Gérard Lesne (countertenor), Orfeon Donosti- arra, Orchestre du Capitole de Toulouse olv Michel Plasson - Orff: Carmina Burana(EMI) Uit Frankrijk komt een nieuwe opname van Orffs 'Carmina Bu- rana' waarin de directheid en vitaliteit van middeleeuwse lie deren opzwepend samengaan met moderne ritmes en harmo- niën. Die directheid kwam mis schien op oudere opnamen sterker over, maar aan het nog altijd meeslepende karakter van deze fascinerende compositie doet dat weinig af. De erepalm wordt daarbij weggedragen door Mischel Plasson en zijn or kest, en door de beide manne lijke solisten: een mooi nuance rende Thomas Hampson en de als 'gebraden zwaan' terecht onwezenlijk klinkende counter tenor Gèrard Lesne. De uitgave is fraai verzorgd; maar ik betwij fel of iedereen even blij zal zijn met alleen een Franse vertaling van de gezongen teksten. PK LEIDEN LIDO 1, 2, 3, 4 en STUDIO tel: 071- 124130/133210. Steenstraat 39. LIDO 1 Outbreak 16 jr., dag. 18.45 en 21.15. 101 Dalmatiërs al., vr. t/m woe 14.30 uur. LID0 2 Richie Rich al., vr t/m woe 14.30. Legends of the Fall al., dag. 18.45 en 21.15. LIDO 3 Drop Zone al., dag 18.45; vrt/m woe ook 14.30, Pulp Fiction 16 jr., dag. 20,45 LIDO 4 Forrest Gump al., dag. 20.45. Stargate 12 jr., dag 18.45 en 21.15; vrt/m woe ook 14.15. LUXOR tel: 071-121239, Stationsweg 19. Streetfighter 12 jr., dag. 18.45, 21,30; zo ook 14.30. TRIANON tel: 071-123875, Bree- straat 31. Shallow Grave dag. 19.30,21.45 Quizz-showdag. 19.30,21.45. KIJKHUIS tel: 071-142895, Vrouwen kerksteeg 10. What's eating Gilbert Grape do t/m woe 19.30, 21.45. 1000 Rosen do t/m zo 20,00, 22.15. Short Cuts ma 20.00. The unbearable lightness of being di 20.00. Four weddings and a funeral woe 20.00, 22.15 uur. LAK CINEMA Cleveringaplaats 1 High Hopes ma 20.30 uur. LVC tel: 071-146449, Breestraat 66. Trois Couleurs: Rouge do t/m za 20.00. Dekaloog 9 en 10 zo 20.00. ALPHEN AAN DEN RIJN EURO 1 Dumb and Dumber al., dag. 18.45, za t/m woe ook 13.45; zo ook 16.15. Stargate 12 jr., dag. 21.45. EURO 2 Richie Rich al., dag. 18.45; za t/m woe ook 13.45; zoook 16.15. The River Wild 12 jr., dag. 21.00. EURO 3 Outbreak 12 jr., dag. 18.45, 21.30; za t/m woe ook 13.45; zo ook 16.15. EURO 4 Forrest Gump al., dag. 20.30. 101 Dalmatiëers al,,dag. 18,30; za t/m woe ook 14.00; zoook 16.15. PARKFILMHUIS tel: 01720-93737, Corn. Geellaan 2. Priscilla, Queen of the Desert za 20.30. LISSE FILMHUIS cc't Poelhuys, Vivaldistraat The Adventures of Priscilla di 20.30. VOORSCHOTEN KINDERBIOSCOOP CC tel: 071 614354, Prinses Marijkelaan 4. De Leeuwekoning al., zo ma woe do 14.00. The Pagemaster al., Nederl, gespr.; zo ma woe do 15.30. DEN HAAG ASTA 1. tel: 070-3463500. Spui 27 Stargate 12 jr., dag. 13.15, 16.00, 18.45,21.30. ASTA 2. Highlander 3, The final Conflict 16 jr., dag. 13,15, 16.00, 18.45, 21.30. ASTA 3. Shallow Grave 16., dag. 13.15, 16.00, 18.45,21.30. BABYLON 1 tel. 070-3471656, naast Centraal Station. Pret-a-porteral., dag. 13.15, 16.00, 18.45,21.30. BABYLON 2 BABYLON 3 De Tasjesdief al., dag. 13.15. Immortal Beloved 12 jr., dag. 16.00, 18.45,20.30. METROPOLE 1 tel. 070-3456756, Carnegielaan 15, Outbreak 12 jr., dag. 13.15, 16.00, 18.45,21.30 METROPOLE 2 Legends of the fall 12 jr., dag. 18.45,21.30. 101 Dalmatiërs dag. 13.15, 16.00 METROPOLE 3 Nell al., dag. 21.30. Richie Rich al., dag. 13.15, 16.00, 18.45. METROPOLE4 Dumb and Dumber al., dag. 13.15, 16.00, 18.45. My Life al., dag. 21.30. METROPOLE 5 PulpFiction 16 jr., dag. 21.15, 101 Dalmatians al., dag. 13.15, 16.00, 18.45. ODEON 1 tel. 070- 3462400/3462401. Herengracht 13, Street Fighter 12 jr., dag. 13.15, 16.00, 18.45,21.30, ODEON 3 Drop Zone 16 jr., dag. 18.45, 21.30. 101 Dalmatiërs al., dag. 13.15, 16.00. ODEON 4 Riksbioscoop The Flintstones al., dag. 11.45, 14.15, 16.45, 19.15,21.45. HAAGS FILMHUIS tel. 070-3656030, Spui 191. Living with an idiot 16 jr., dag. 19.30, zo ma di wo 16.15. Jour de Fête al., dag 20.15, zo ma di wo ook 14.00. Les Silences du Palais 16 jr., dag. 22.00. Lamericaal., dag. 21,45. Moeder Dao dag. 18.30, zo ma di wo ook 14.00. The trouble with Harry za 19.30, 21.45. My Geisha ma 19.30. Le Mépris di 19.30,21.45. Dick Tracy wo 19.30, 21.45. gen niet erg geliefd. Raven daar over: „Hij loopt vaak vooruit op het werk van de archeoloog. Die is nog druk bezig met zijn op gravingen als Golvin al aan een tekening werkt. Er is daardoor ook één tekening komen te ver vallen: de archeloog verbood het exposeren daarvan. Het is ook vaak een grote verrassing wat uit de tekeningen van Gol vin komt. Maar wat hij doet is niet uit de lucht gegrepen, ook al werkt hij voor een deel op grond van hypotheses." Op verzoek van het Leidse museum heeft Golvin enkele extra reconstructies gemaakt waaronder een van de Taffeh - tempel. Deze tempel staat in het Rijksmuseum voor Oudhe den en is door Golvin getekend met de oorspronkelijke ommu ring van kleisteen en een daar naast gelegen andere tempel. Golvin heeft op verzoek ook te keningen geleverd van de be graafplaats van Sakkara. Een aantal graven dat door Leidse onderzoekers is blootgelegd - van schatbewaarder Maya en generaal Horemheb - is minu tieus in beeld gebracht. De tekeningen van Golvin zijn in Frankrijk in boekvorm uitgegeven, maar in Nederland (nog) niet verkrijgbaar. Raven: „Wij werken er aan om die boe ken in het Nederlands uit te ge ven." In het museum is wel een catalogus te koop waarin 42 van de 58 tekeningen staan afge drukt, voorzien van bijbehoren de tekst en uitleg. 'Tempels langs de Nijl' is van 29 april tot en met 3 septem ber te zien het Rijksmuseum van Oudheden aan het Rapen burg 28 in Lelden. MUZIEK recensie lidy van der spek Liedrecital door Alisa Kasmir, sopraan, met Maarten Hillenius aan de vleugel. Liederen van Mozart, Poulenc, Purcell en Brahms. Gehoord op 29 april in de Kapelzaal, Lei den. Die Kasmir moet zich gooien op de opera! Haar vibrato, haar wat grote, holle klank, haar sum miere gevoel voor het intieme, nodigen niet uit tot de lied kunst. En zeker niet van Renais sance of Barok. Ook de Estonia vleugel is hier niet op zijn plaats. Zo verlangde ik bij Fur- cell steeds naar de scherpe tik kelende precisie van een clave- cimbel en de simpele hartstocht van een tenger kostschoolmeis je. Van de vijf liederen van Pur cell overtuigde Alisa Kasmir overigens het meest in hel koortsachtige liefdeslied 'I at tempt from love's sickness to fiy'. t Was meestal van alles veel te veel. Als je de reine maagd Maria maar kon vergeten, en ook de pianobewerking. En bijvoor beeld 'La contessa' uit 'Le nozze de Figaro' kon oproepen met een prettig lichtvoetig ensemble in de orkestbak. Ja dan werd 'Exsulate Jubilate' van Mozart een stralend stukje opera, en wéér die conclusie: Alisa moet naar de opera. Maar dan komen de liederen na de pauze, van Poulenc eh Brahms en dat betekent dat Kasmir met haar begeleider Maarten Hillenius aangekomen zijn op de plaats waar zij wel degelijk horen. De piano wordt warm en lyrisch: hier niet te veel pedaal. De stem krijgt het waarachtige gevoel voor drama, er weerklinkt een teder pianissi mo, het hoge register wordt zui verder, vooral de Duitse taal wordt beter gearticuleerd. Bij Poulenc klonk het Frans jammer genoeg niet puntig ge noeg. En toch boeiden deze lie deren. In 'II vole' wat als een ex plosie begint wordt stelen en vliegen, geliefde en de raaf grappig door elkaar gehusseld, en zingt Kasmir in topvorm. 'Die Mainacht' van Brahms past qua sfeer helemaal in zijn serie 'ernste Gesange'. Alisa Kasmir vertolkte dit lied heel mooi, buigzaam, dóór en dóór traurig: 'Und die einsame Trane rinnt'. V

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 15