Volle, krachtige wijn uit
stroomgebied van Douro
Smaak
Mirakel
föfoÊStt .n
VRIJDAG 28 APRIL 1995
MENU VAN voorlichtingsbureau
voor de voeding
DE DAG
BIEFSTUK TARTAAR
SPINAZIESALADE
(zie onderstaand recept)
KRIELAARDAPPELEN
YOGHURT MET MUESLI
Was 100 g spinazie. Snijd 1 gewassen vlees
tomaat in parten. Snijd 1 zomeruitje in fijne
ringen. Maak een saus van 1 eetlepel olie, 2
eetlepels azijn, 1 theelepel gembersiroop,
peper en zout. Meng de groente met de
Per persoon: 265 kilojoulcs, 64 kilocalorie
ën, 2 g eiwit, 5 g vet, 3 g koolhydraten.
KERRIESOEP
OOSTERSE RUSTSCHOTEL
(zie onderstaand recept)
COURGETTESALADE
Kook 150 g rijst volgens de gebruiksaanwij
zing op de verpakking gaar. Fruit 1 kleinge
sneden ui in 1 eetlepel olie. Bak 125 g in
reepjes gesneden varkensschnitzel mee.
Voeg 1 in ringen gesneden prei, 100 g in
plakken gesneden champignons,in blok
jes gesneden paprika en 1 eetlepel en 1 eet
lepel tomatenpuree toe en stoof dit 10 mi
nuten op een zacht vuur. Snijd 1 'h nectari
ne in blokjes. Roer de rijst en het fruit door
de groente en maak op smaak met een mes
puntje sambal, ketjap en peper. Strooi er 1
eetlepel geroosterde geschaafde amandelen
Per persoon: 1945 kilojoules, 465 kilocalo
rieën, 24 g eiwit, 10 g vet, 72 g koolhydra-
GEGRILLEERDE HAMBURGER
KOOLRABI MET TUINKRUIDEN
AARDAPPELPUREE
RUSTPUDDING MET ABRIKOZEN
(zie onderstaand recept)
Kook 50 g snelkokende dessertrijst in 2 7dl
magere melk volgens de gebruiksaanwijzing
op de verpakking gaar. Laat 7 blik abriko
zen uitlekken. Maak de vruchten in de keu
kenmachine fijn. Maak de saus op smaak
met citroensap en voeg eventueel wat vocht
toe. Verdeel de warme rijst over 2 met koud
water omgespoelde kopjes, druk de rijst wat
aan en stort hem op twee bordjes. Giet een
gedeelte van de saus er over en serveer de
rest er apart bij.
Per persoon: 755 kilojoules, 180 kilocalo
rieën, 7 g eiwit, 0 g vet, 39 g koolhydraten.
Alle recepten zijn bedoeld voor twee perso-
LIEVELINGSRECEPT
1 let wordt weer aardbeientijd en WILLEKE
VAN OIJEN UIT HEEMSKERK heeft een
heerlijk toetje met deze zomerkoninkjes.
AARDBEIEN-
AMANDELTOETJE
Maak de aardbeien
schoon. Houd er
Nodig: 1 doos aard
beien; 7< liter gar
deroom; suiker naar
smaak; scheut sherry;
2 eetlepels geschaaf
de amandelen.
prak de rest fijn.
Klop de garderoom.
Doe er de sherry en
suiker door en spa
tel daarna de aarbeienmóes door het geheel.
Verdeel deze moes over vier glazen coupes.
Garneer de coupes met de achtergehouden
aardbei en wat geschaafde amandelen. Zet
de coupes nog even in de koelkast en je hebt
een heerlijk fris toetje.
Nederlanders drinken meer port dan Britten
Port is een met extra alco
hol versterkte wijn uit Por
tugal, die vooral door En
gelsen wordt gedronken,
zo heet het. Inderdaad be
staan er al eeuwen hechte
banden tussen Engeland
en Portugal, en tussen
Britten en port. Maar sinds
1991 importeert Neder
land jaarlijks méér port
dan het Verenigd Konink
rijk en dat is sindsdien zo
gebleven.
Al die wijn komt uit het
stroomgebied van de
Douro, een flinke rivier die
vanuit Spanje zo'n 250 km
door het noorden van Por
tugal stroomt en bij de
stad Oporto de Atlantische
Oceaan bereikt. Alleen
langs de bovenloop groei
en druiven voor port.
Het is een ruig gebied met
steile hellingen waardoor
heen, diep ingesneden in
het landschap, de rivier
slingert. Een van de mooi
ste wijnstreken van Euro
pa, lastig te bereiken maar
met spectaculaire panora
ma's. Al in 1761 heeft men
nauwkeurig afgebakend
waar precies die volle,
krachtige Dourowijn ge
maakt mag worden die we
De wijnstokken groeien op
in de leisteen uitgehakte
terrassen die de contouren
van de steile berghellingen
volgen, zodat ze het mees
te profijt van zonlicht en
regenval hebben. De bui
tengewoon suikerrijke, rij
pe druiven oogst men van
eind september tot begin
oktober, ze worden ge
kneusd en daarna laat
men ze gisten. Tijdens die
gisting worden de suikers
in alcohol omgezet. Door
het op het juiste moment
toevoegen van extra alco
hol stopt de gisting en ont
staat een jonge wijn met
een alcoholgehalte van 17
tot ongeveer 21%.
Die jonge wijn gaat in gro
te vaten en die vervoert
men naar Gaia, de nieuwe
stad ten zuiden van Opor
to aan de monding van de
Douro. Alleen daar, in het
officiële entrepot, mag de
portwijn tot perfectie rij
pen. Maar 58 bedrijven
houden zich hiermee be
zig. Vanuit de Engelse tra
ditie heten ze nog altijd
'shippers'.
Eenvoudige, nog jonge en
fruitige rode port is van het
type Ruby. Deze zoete, uit
verschillende s
mengde wijn is donker
rood. Witte port wordt uit
witte druiven gemaakt, is
ook vrij jong en soms min
der zoet, droger dus, dan
rode.
Port die Tawny wordt ge
noemd is eveneens een
mengwijn, samengesteld
uit soorten van verschil
lende oogstjaren die zeer
lang op houten fust heb
ben gerijpt. De kleur is
enigszins geelbruin en ta
nig, vandaar die naam, en
het karakter is zacht en
elegant.
De beste Tawny'svermel
den op het etiket niet al
leen de gemiddelde leeftijd
van de gebruikte mengwij-
nen, maar ook de datum
waarop ze werden gebot
teld. Dit type duidt men
wel aan met de Portugese
naam colheita(oogst).
Port van een uitzonderlijk
goede partij druiven wordt
niet gemengd en vermeldt,
behalve de botteldatum,
ook het oogstjaar op het
etiket. Dergelijke port heeft
OPGAVE
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal:
1. legervoeruig; 5. kleur; 9.
meisjesnaam; 10. moment; 12..
drinkgerei; 13. deel van een
Franse ontkenning; 14. mal; 16.
voorzetsel; 17. haardracht; 19.
slotwoord; 21, losplaats; 23.
bergplaats; 24. bevel; 26. mo
ment; 27. item; 28. jongens
naam; 30. muzieknoot; 31. wild
zwijn; 32. eens; 33. nachtspie
gel; 34. onwillekeurige spiersa-
mentrekking; 36. ingenieur; 38.
jongensnaam; 40. tijdperk; 41.
grasland; 42. rijstbrandewijn;
44. verlangen; 45. geestelijke;
48. rooms-katholiek; 50. pook;
51. familielid; 52. electrisch ge
laden deeltje; 54. schil; 55. be
wonderaar; 56. foedraal; 57. kle
dingstuk.
Verticaal:
1. maand; 2. een zekere; 3.
boom; 4. primadonna; 6. af
standsmaat; 7. bedorven; 8. tok-
kelinstrument; 10. gewicht; 11.
Nederlandse rivier; 14. echtge
noot; 15. glansverf; 17. afraste
ring; 18. schaakterm; 20. vallen
de ster; 22. telwoord; 24. broei
kas; 25. geur; 28. dwaas; 29.
hoogste punt; 33. boomloze
grasvlakte; 35. handelsvoorwerp;
37. gevaarlijk; 39. wasgelegen
heid; 41. barenspijn; 43. mos-
selnet; 44. bevestiging; 46. om
slag; 47. troefkaart; 49. armoe
dige woning; 51. identiteitsbe
wijs; 53. momenteel; 55. ijzer.
OPLOSSING
CITAAT
Horizontaal:
1. kuras; 2. panel; 3. konijn; 4.
gala; 5. galop; 6. steur; 7. sitar;
8. zeis; 9. demon; 10. nevel; 11
folie; 12. koper; 13. daas; 14.
april.
Het citaat is van C. Dickens: Ie
dere baby die ter wereld komt is
mooier dan de vorige".
DE RECHTER
7 jaar op fust ge
rijpt. Als ze garrafeiraheet,
betekent dit dat ze daarna
ook nog langdurig op fles
rijpte.
Wanneer een bepaald jaar
officieel tot uitzonderlijk
goed oogstjaar wordt ver
klaard, hebben portship-
pers het recht zogenaamde
Vintage port te produce
ren. Deze heeft altijd zeer
langdurig op fles gerijpt.
Het is de koning van de
ports en een wijn met veel
kleur, kracht en smaak.
Vintage port laat onder in
de fles veel bezinksel ach
ter en kan daarom het best
heel voorzichtig in een ka
raf worden overgeschon-
ken (decanteren).
Om aan de wensen van het
publiek tegemoet te ko
men, maakt men sinds
1970 ook zogenaamde Late
Bottled Vintage port, kort
weg LBV genoemd. Ook dit
is port van goede oogstja
ren, hoewel niet van de al
lerbeste jaren. Net als Vin
tage is het ongemengde
port van één bepaald
S T
oogstjaar. Maar zoals de
naam al aangeeft laat men
de wijn niet op fles rijpen,
jaar op fust. Deze port
komt daarna in de fles snel
tot ontwikkeling, heeft een
iets lichter karakter en
kenners ruiken het hout.
De fles vertoont nauwelijks
bezinksel, want dat is al in
het fust achtergebleven.
Restaurants bieden hun
gasten na het diner graag
een port per glas te koop
aan. Het bedienend perso
neel rolt een wagentje na
derbij waarop een aantal
verlokkelijke flessen Vinta
ge prijken. De meeste er
van zijn al dagen tevoren
ontkurkt, sommige zelfs
weken geleden. Dat kan ei
genlijk niet. Een eenmaal
geopende fles Vintage
moet direct worden uitge
dronken, want de port gaat
snel achteruit. Dit komt
door de rijping op fles. Een
Late Bottled Vintage' is ge
opende nog dagen houd
baar.
Alhoewel Amsterdam praktisch naast
de deur ligt en ik er regelmatig ver
toef, kom ik toch steeds weer voor
verrasingen te staan. Zo was ik laatst
te gast in Park Plaza, onderdeel van
de vroegere kapel Terheylighen Stede.
Het champagnehuis Mumm had deze
schitterende locatie uitgezocht voor
het traditionele Gala des Etoiles
Mondiales de la Gastronomie; de
jaarlijks uitreiking van een onder
scheiding aan de nieuwe stenenres
taurants in de Michelingids. Een gids
waarnaar met name restaurateurs ie
der jaar opnieuw reikhalzend uitkij
ken.
Voor Nederland mochten maar liefst
zes restaurant-eigenaren en chef-koks
de Trophee uit handen van Max
Bourgelle, van Mumm Champagne te
Reims, in ontvangst nemen. Cees Hel
der van het Rotterdamse Parkheuvel
voor zijn tweede ster. John Kern van
de Hooge Heerlijkheid in Middelhar-
nis voor de ster die enige jaren is weg
geweest, maar vanaf dit jaar weer
straalt. Tineke Nieuwenhuizen van de
Vergulde Wagen te Heemskerk mocht,
als tweede ladychef, de bekroning op
haar gastronomische carrière ontvan
gen. Jan Klein, die ooit de ster voor de
Brave Hendrik in Hendrik Ido Am
bacht verwierf, heeft nu de ster gekre
gen voor zijn Hermitage in Zwijnd-
recht. Ook het hoge noorden is een
ster rijker. Jean-Michel Hegge van
Mulder te Groningen heeft deze ster
mogen plukken, evenals vader en
zoon Herman van restaurant Oud
Sluis in Sluis in Zeeuws-Vlaanderen.
Na deze culinaire ronde door Neder
land neem ik u weer even mee terug
naar Amsterdam, want de opmerkelij
ke geschiedenis rondom de in de Kal-
verstraat gelegen kapel Terheylighen
Stede, wil ik u niet onthouden. In 1345
vond hier de befaamde gebeurtenis
het 'Mirakel van Amsterdam' plaats.
En dat had alles te maken met de ern
stig zieke Amsterdamse poorter Ys-
brand Dommel, die het Sacrament
der Stervenden toegediend kreeg.
Enige tijd later werd hij onwel en
moest overgeven. Zijn schoondochter
die bij hem waakte ving het braaksel
op en wierp het, met inbegrip van de
Heilige Hostie, in het vuur. En toen
voltrok zich een wonder, want de hos
tie verbrandde niet. Toen de hostie
tot drie keer ongeschonden'in het
huis van de poorter werd aangetrof
fen, begreep men dat er sprake moest
zijn van een wonderlijk feit. In 1347
werd in de poorterswoning de kapel
Terheylighen Stede gesticht ter herin
nering aan het 'Mirakel van Amster
dam'. Na een bedevaart naar deze ka
pel genas de Rooms-koning, later Kei
zer Maximiliaan van Oostenrijk, van
een ziekte. Uit dankbaarheid schonk
hij Amsterdam in 1489 het recht de
keizerskroon boven het wapenschild
te plaatsen.
Zo ziet u dat een feestelijke avond ook
verrassend leerzaam kan zijn.
JOHNBEEREN,
eigenaar van de
Bokkedoorns,
een met twee
Michelin-sterren
gedecoreerd
restaurant in de
duinen van
Bloemendaal.
Mr. Jesse van Muylwijck
DAT VJECT iK. OOK. WEU
AtAAR. DAT VROE6
iK NJiET.
HEINZ
cpU ZEEMAN
UIT VAREN, AfAAP
'TSCNEEPJE
PZZ*. VLOO& IN FIN.
|^!J I^WAM W&nom
PA JAREN WANT
PIÉ zeefan
n PATRAS
H
T
WEER
DOOR HANS VAN ES
Koude lucht, die vanaf Scandina
vië en de Noordzee over ons land
spoelde, bracht gisteren een ge
voelige daling van temperatuur
teweeg. Het kwik bleef bij 9 a 10
graden steken, ruim tien graden
frisser dan tijdens de voorgaande
dagen. Het koufront passeerde
weliswaar droog, maar wolkenvel
den en kille noordenwind maak
ten het er niet aangenamer op.
Alleen aan zee kwam de zon er 's
middags door; maar dat was
slechts voor even.
De wolkenvelden van het type
stratocumulus, waarmee we te
maken hebben, kunnen in de
voorjaarsmaanden erg hardnek
kig zijn. Dat heeft te maken met
de voorkeur voor noordenwinden
in deze tijd van het jaar, dikwijls
in combinatie met hogedruk bo
ven de Britse Eilanden of op de
Weersvooruitzicht
ZATERDAG 29 APRIL
Neerslagkans
Onder deze condities vormt zich
vaak een temperatuursinversie, waarbij op een niveau van ca. 150(
meter een (relatief) warme luchtlaag te vinden is. De vochtige luch
massa, die boven de Noordzee opstijgt, wordt op die hoogte in zijn
waartse beweging gestuit. Er vindt dan condensatie plaats; er word
wolken gevormd, die zich zijdelings uitspreiden tot grote stratocu-
mulusvelden.
Op sommige plaatsen wordt de inversie-laag doorbroken; dan wordt
er wolken van het cumulus-type (stapelwolken) gevormd of er ont
staan brede opklaringen. Een dergelijk weertype met sombere wol
kenvelden of onverwachts brede opklaringen houden we vandaag o
nog. Een uitloper van een Groenlands hogedrukgebied ligt over de
Noordzee en houdt de wind in de frisse noordhoek.
Op Koninginnedag zien we een kleine verschuiving in ons voordeel.
De hogedruk breidt zich uit over Noord-Europa en Duitsland. De str
ming draait hierdoor van noord naar oost en eventueel nog aanwezi;
wolkenvelden lossen steeds meer op. Met een beetje geluk krijgt de
oranjezon de overhand. De van oorsprong koude lucht kan dan v
wat aanwarmen tot 14 a 17 graden in de middag.
Ook op wat langere termijn heerst optimisme. De luchtdruk boven
West-en Noord-Europa blijft hoog. Op zondag moet nog er wel e
zwak front passeren, maar dat geeft naast wat bewolking weinig of
geen regen. Begin volgende week komt uit het zuiden nog iets warn
re lucht naderbij; het kwik loopt verder op naar 18 tot 21 graden.
Naast zon is er slechts een kleine kans op een regen-of onweersbui
E U
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
Noorwegen:
ilijke helft vei
regen, vooral in
gen ook sneeuw. N;
noorden toe flir
nige perioden,
t toenemende
plaatselijk sneeuw of re
gen. Vandaag in het noor
den, en morgen in het zui
den, overwegend droog en
enkele opklaringen. Maxi
ma van rond nul graden in
het noorden tot rond 5 in
het zuiden. Morgen in het
zuiden iets hogere tempe-
Denemarken:
Wolkenvelden, maar vrij
wel overal droog. Vooral morgen ook
zonnige perioden. Maxima vandaag cir
ca 7 graden, morgen ongeveer 11.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Vandaag eerst nog flink wat zon, vooral
in Engeland. Later op de dag van het
westen uit meer bewolking en vooral
morgen enige tijd regen. Later van het
westen uit weer opklaringen. Middag-
temperatuur tussen 8 en 14 graden.
België en Luxemburg:
Vandaag drot
Morgen van h
bewolking en later mogelijk wat regen.
Vandaag maxima rond 14 graden; mor
gen iets warmer.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vrij rustig weer met flinke zonnige perio
den en in de ochtend kans op mist. Mor
gen wolkenvelden en vooral in het
noordwesten mogelijk wat. regen. Mid-
dagtemperatuur ongeveer 19 graden,
maar aan de Kanaal-kust vooral vandaag
aanmerkelijk lager,
.Wolkenvelden en vooral vandaag eerst
nog af en toe regen. Morgen vooral in
het binnenland flinke opklaringen en
droog. Middagtemperatuur oplopend tot
iets boven 20 graden.
Madeira:
gen ook wolkenvelden en mogelijk wat
regen. Middagtemperatuurongeveer 20
graden.
Spanje:
Vandaag wolkenvelden en plaatselijk
buiige regen, in het oosten ook kans op
onweer. Van het westen uit opklaringen
en vooral morgen flinke zonnige perio
den en droog. Oplopende temperaturen.
Morgen meest tussen 20 en-25 graden
maar langs de Golf van Biskaje iets koe-
plaatselijk wat
Canarische Eilanden:
Flinke zonnige perioden en droog. Mid
dagtemperatuur rond 24 graden.
Marokko:
Westkust: Vandaag in het noorden eerst
nog wolkenvelden en kans op regen. In
het zuiden, en morgen ook elders, flinke
zonnige perioden en droog. Midagtem-
peratuur uiteenlopend van rond 20 gra
den bij Tanger tot ruim boven 25 graden
Tunesië:
Eerst half tot zwaar bewolkt en enkele
langs de oostkust veel wind, later op de
dag van het westen uit opklaringen en
geleidelijk droog. Middagtemperatuur
vlak aan zee rond 22 graden.
Zuid-Frankrijk:
Rustig weer met zonnige perioden en in
de nacht en ochtend mogelijk hier en
daar mist. Op de meeste plaatsen droog
9s™'
d !n«„
L ij,
H hogeiirt
ongeveer 20 graden.
Griekenland en Kreta:
Flinke perioden met zon en ee
kans op een lokale regen- of c
bui. Middagtemperatuur ongeveer
graden.
Turkije en Cyprus:
Zonnige perioden en vooral van
Cyprus kans op een regen- of c
bui. Maxima tussen 20 en 25 gradeni
Duitsland:
Perioden met zon maar ook wolken
den. Op de meeste plaatsen droog. I
dagtemperatuur uiteenlopend van
graden in het noorden tot 17 in het i
den en zuiden. Morgen hogere maxir
Zwitserland:
Af en toe zon maar ook wolkenvelder
vandaag, vooral aan de zuidflank va
Alpen, kans op een regen- of onwf
bui. Middagtemperatuur iets oploj
tot ongeveer 20 graden op morgen.
Oostenrijk:
op buiige regen. Ook af en toe zon.
dagtemperatuur iets oplopend en tot
geveer 20 graden op morgen.
ZATERDAG 29 APRIL 1995
Zon- en maanstanden
Zon op 06.15 Zon onder 20
Maan op 06.06 Maanonder20
Waterstanden
IJmuiden Katwijk
Hoog 04.25» 16.40 03.58 16
Laag 00.16» 12.25 23.57
Weerrapporten 28 april 08 uur:
op een regen- of onweersbui. Stijging
van temperatuur; morgen uiteenlopend
van 18 graden bij Biarritz tot plaatselijk
25 in de Provence.
Mallorca en Ibiza:
Vandaag half tot zwaar bewolkt en kans
op een regen- of onweersbui. Morgen
meer zon en waarschijnlijk droog. Mid
dagtemperatuur op vandaag ongeveer
20 graden; morgen iets warmer.
Italië:
18 10
11 8 I
15 10
Perioi
kans op een bui, mogelijk met on
weer. Middagtemperatuur ongeveer 19
graden; morgen iets warmer,
Corsica en Sardinië:
Nu en dan zon en kans op een bui, mo
gelijk met onweer. Middagtemperatuur
ongeveer 20 graden.
Malta:
Perioden met zon, maar vooral morgen
ook wolkenvelden en kans op regen, mo
gelijk ook onweer. Middagtemperatuur
14 j
