'Politieke gevolgen geen zaak tribunaal'
Berlusconi nog meer in het nauw gedreven
Buitenland
n
=Voorzitter stelt zitting
parlement Suriname uit
Demonstranten bij opslag kernafval
Treurig overleven
Juppé: EU steunt Nederland
wel in conflict met Turkije
Amnesty: Snel onderzoek
naar moorden in Rwanda
Tamil-rebellen beschoten
-f
lINSDAG 25 APRIL 1995
Minister start overleg met Sinn Fein
londen Een Britse minister begint binnenkort verkennende ge-
'sprekken met de Sinn Fein, de politieke vleugel van het Ierse Re
publikeinse Leger (IRA). Deze baanbrekende stap in het Noord-
ifd, ierse vredesproces maakte de Britse regering gisteren bekend.
Het gaat om het eerste officiële contact op dit niveau sinds 23
jaar.
Armeniërs herdenken massaslachting
;erevan Armeniërs uit de gehele wereld hebben gisteren in de
Armeense hoofdstad Jerevan herdacht dat in 1915, tachtig jaar
geleden, een groot deel van het Armeense volk door het Turkse
leger is gedeporteerd. Volgens de Armeniërs ontaardde de de
portatie in een massamoord, die in de periode van 1915 tot 1923
anderhalf miljoen Armeniërs het leven kostte.
Bikini's in ongewoon warm Moskou
moskou Vorig jaar op 24 april moesten de Moskovieten nog
het ijs van hun autoruiten krabben. Nu is het barbecue-seizoen
begonnen, zijn de bikini's uit de kast gehaald en wordt de rivier
de Moskva overspoeld door zwemmers. De recordbrekende
april-warmte heeft de Russische hoofdstad in één klap van de
winter in de lente doen belanden, met gisteren temperaturen
|van rond de 25 graden Celsius. Het Hydrometeorologische Cen
trum wist te melden dat het in '120 jaar wetenschappelijke
I waarneming' nog nooit zo warm is geweest eind april.
Winnie Mandela verlaat ziekenhuis
Johannesburg» Winnie Mandela is gisteren ontslagen uit het
[ziekenhuis in Johannesburg, waar zij vorige week was opgeno-
Imen met suikerziekte. Een woordvoerster van het ziekenhuis zei
Idat Mandela het goed maakt en onder controle van de artsen
>93 blijft,
ir ii
^Weduwe Marcos wordt uitgesloten
h01 manila» De Filipijnse kiescommissie heeft gisteren de weduwe
van voormalig president-dictator Ferdinand Marcos uitgesloten
®van de op 8 mei te houden verkiezingen voor het huis van afge-
rk^ vaardigden. Imelda mag niet meedoen omdat ze niet lang ge-
elenoeg in het district woont waar ze zich verkiesbaar had gesteld.
de,llmelda werd in 1993 tot een celstraf van maximaal 24 jaar ver-
va<oordeeld wegens corruptie tijdens de regeerperiode van haar
echtgenoot, maar blijft op vrije voeten hangende een hoger he
rroep.
Mandela: Boesak verdient hoge post
Johannesburg» DeZuidafrikaanse president Nelson Mandela
heeft gisteren gezegd dat Allan Boesak een hoge diplomatieke
Ipost verdient. „Boesak is een van de meest getalenteerde jonge
Xj mannen in dit land. Ik ben heel blij dat hij onschuldig is ver-
■klaard", aldus Mandela. Zaterdag wees een onderzoek van een
Igerechtelijke commissie uit, dat de voormalige kerkleider zich
I niet schuldig heeft gemaakt aan financiële malversaties.
NAVO genomineerd voor Nobelprijs
de osio» Het NAVO-bondgenootsch^p is genomineerd voor de
Nobelprijs voor de Vrede 1995 wegens zijn vredeshandhavende
ieke rol in Europa na de Tweede Wereldoorlog, hebben twee Noorse
parlementariërs gisteren onthuld. „Deze lente zullen wij geze
gend zijn met een halve eeuw zonder oorlog tussen de naties in
Europa. Historisch gezien is dit uniek, zeker in de moderne ge-
schiedenis. Geen gebeurtenis of natuurwet, geen individu of an
dere organisatie heeft daartoe meer bijgedragen dan de NAVO",
aldus een schriftelijke verklaring van de twee parlementsleden.
Oproep tot afzetten van Venetiaan
'ARAMARIBO ANP
)e Surinaamse parlements-
'oorzitter Lachmon heeft giste-
en de zitting van vandaag tot
lader order uitgesteld. Dit na
ten verzoek van twee van de
regeringspartijen, KTPI en
•PA. Die deden dit kennelijk als
;evolg van spanningen binnen
le regeringscoalitie Nieuw
:ront. Die bestaat verder uit de
(HP (Vooruitstrevende Hervor-
ningspartij) van Lachmon en
le NPS (Nationale Partij Surina-
ne) van Suriname's president
(enetiaan.
Op de agenda van de zitting
'an vandaag stond onder ande-
n interpellatie van de op-
lositie over de voortgang van
zogeheten structureel aan-
lassingsprogramma en de mo-
jelijke rol van het IMF daarbij.
Vooral over dat laatste liggen
le VHP en de president al ge-
uime tijd in de clinch. Voorzit-
er Radashkishun van de VHP-
ïdviesraad riep in de afgelopen
zelfs op tot afzetten van
(enetiaan.
In een verklaring wees de
KHP gisteren Venetiaans be-
correspondent
De Duitse politie maakt zich op voor een con
frontatie met demonstranten tegen kernenergie
die zich bij een opslagplaats voor kernafval in
Gorleben hebben samengetrokken.
De betogers protesteren al een paar dagen te
gen het transport per trein van uitgebrande reac
torstaven die volgens plan gisteravond om 20.10
uur van de kerncentrale bij Philippsburg, in de
deelstaat Baden-Württemberg, is vertrokken. De
trein met de speciaal beveiligde 'Castor-contai-
ner' is inmiddels in de buurt van Gorleben, ten
zuiden van Hamburg, gearriveerd. Ernstige inci
denten hebben zich de afgelopen nacht niet voor-
Ruim 5.000 politiemannen zijn ingeschakeld
om de operatie tot een goed einde te brengen.
Het geldt als een van de grootste politie-optre-
dens sinds de Tweede Wereldoorlog. De kosten
worden geraamd op ruim 50 miljoen mark, onge
veer 55 miljoen gulden.
Activisten hebben in de nacht van zondag op
maandag op het waarschijnlijke traject diverse
bovenleidingen gesaboteerd en rails doorge
zaagd. Daarbij werd voor miljoenen guldens
schade aangericht. Met name in de deelstaat Hes
sen, met het belangrijke spoorwegknooppunt
Frankfurt, werden reizigers geconfronteerd met
langdurige vertragingen.
De leider van de milieupartij de Groenen, Fi
scher, veroordeelde de acties van de demonstran
ten, maar noemde de opstelling van de regering
om het transport nu hoe dan ook door te zetten,
een 'provocatie'. De grootste oppositiepartij, de
SPD, overwoog uit protest het overleg met de re
gering over een gezamenlijk energiebeleid, dat
gisteravond zijn tweede ronde inging, af te zeg
gen. De sociaal-democraten, die 'zo snel moge
lijk' de kerncentrales willen sluiten, besloten ten
slotte toch aan het beraad deel te nemen.
De demonstranten verzetten zich tegen een op
slag in Gorleben, omdat de opslaghal niet bevei
ligd is tegen rampen. Ook kunnen defecte opslag-
vaten niet gerepareerd worden.
Politie verwijderde gisteren
Onderzoek kan bom onder vredesonderhandelingen leggen
De bekendmaking van het VN-Oorlogstribunaal voor ex-
Joegoslaviërs in Den Haag om een onderzoek in te stellen
naar de vermeende oorlogsmisdaden van de Bosnisch-
Servische leider Radovan Karadzic en de commandant
van de Bosnisch-Servische troepen, Ratko Mladic, kan
een bom leggen onder de toch al uiterst moeizame vre
desonderhandelingen over Bosnië. Daarin zijn Karadzic
en Mladic namens de Serviërs de rechtstreekse gespreks
partners van het Westen.
den haag gppstone gisteren op vragen van die
strekking. „De politieke conse-
„Het zij zo", reageerde open- quenties zijn niet onze taak en
baar aanklager Richard Gold- niet onze deskundigheid."
Hij zei dat vooraf geen andere
VN-instellingen, zoals de VN-
vredesmacht in Bosnië, of rege
ringen zijn geconsulteerd, doch
slechts geïnformeerd. Op de
vraag of mogelijk in ruil voor
een vredesakkoord immuniteit
(onschendbaarheid, red.) kan
worden verleend aan Karadzic -
indien aangeklaagd - of andere
verdachten, zei Goldstone dat
dat een beslissing van de politi
ci zal zijn.
Mocht het tribunaal besluiten
om Karadzic, Mladic en Miso
Stanisic (voormalig minister
van binnenlandse zaken van de
'Servische republiek in Bosnië')
in een later stadium formeel
aan te klagen, dan kunnen zij
gevangenen in eigen land wor
den. Het is niet aannemelijk dat
zij zichzelf bij het tribunaal mel
den of dat zij worden uitgele
verd. Als het tribunaal zou be
sluiten een internationaal arres
tatiebevel tegen hen uit te vaar
digen, is elk land waar zij naar
toe zouden reizen verplicht hen
te arresteren. Als hij zou worden
aangeklaagd voordat er een vre
desakkoord is, kan Karadzic bij
voorbeeld niet meer naar Genè-
ve om besprekingen te voeren.
Goldstone onderzoekt ook de
'individuele misdadige' verant
woordelijkheid van Karadzic,
Mladic en Stanisic voor misda
den waarvoor het tribunaal eer
der al 22 Bosnische Serviërs
heeft aangeklaagd. Tot die mis
daden behoren genocide, mar
teling, verkrachting en mishan
deling van burgers. Het tribu
naal gaat ervan uit dat degenen
die opdracht hebben gegeven
voor het plegen van oorlogsmis
daden, meer schuld dragen dan
degenen die die bevelen opvol
gen.
Goldstone doet tevens onder
zoek naar de betrokkenheid van
de drie Bosnisch-Servische kop
stukken bij de 'aanhoudende'
belegering van Sarajevo en de
'systematische' beschieting van
onschuldige burgers door sluip
schutters, de 'onwettige aanval
len' op personeel van humani
taire organisaties, leden van de
VN-vredesmacht, voedselkon
vooien en VN-vliegtuigen.
schuldiging van de hand als zou
ze streven naar een herstel van
de koloniale verhouding met
Nederland. Zij beval de presi
dent aan zich te beijveren voor
een 'richtige' naleving van het
raamverdrag met Nederland.
Achtergrond is dat de VHP
graag zou hebben gezien dat
het IMF wordt ingeschakeld als
monitor van 'het structureel
aanpassingsprogramma, zodat
Nederland geen beperkingen
hoeft te stellen aan overmaking
van de ontwikkelingshulpgel
den naar Suriname. Het Nieuwe
Front bepaalde in augustus
1993 in consensus echter, dat
Suriname niet met het IMF als
monitor in zee gaat.
Venetiaan had Lachmon vrij
dag verweten in de kwestie van
de uitvoering van het econo
misch aanpassingsprogramma
een 'sterk pro-Nederlands
standpunt' in te nemen. Vol
gens Venetiaan wil Lachmon
eventueel in samenwerking met
de oppositiepartij DA'91 bij de
verkiezingen van 1996 de leuze
'terug naar het koninkrijk' pro
pageren.
KiBEHOEen Australische VN-soldaat brengt een verweesd Hutukind in veiligheid. De moeder was een van
de slachtoffers van het bloedbad dat in het vluchtelingenkamp in zuidwest Rwanda is aangericht. Er zouden
nu nog zo'n duizend Hutu's in het kamp zijn achtergebleven. foto epa
brussel» ANP
De Europese Unie heeft Neder
land wel degelijk ruggesteun ge
geven in het conflict met Tur
kije over de oprichting van het
Koerdische parlement in bal
lingschap. Dat heeft de Franse
minister van buitenlandse za
ken, Alain Juppé, gisteren ge
zegd. Frankrijk is momenteel
voorzitter van de EU.
Drie ambassadeurs van Unie
lidstaten hebben Turkije twee
weken geleden gevraagd zich te
matigen. De ambassadeurs van
Frankrijk, Duitsland en Spanje
vroegen Ankara af te zien van
sancties tegen Nederland. Het
Nederlandse ministerie van
buitenlandse zaken wilde alleen
bevestigen dat na Europees
overleg besloten is tot een offi
ciële diplomatieke stap, een de
marche.
Minister Van Mierlo is de af
gelopen weken bekritiseerd om
dat hij de Turkse verontwaardi
ging over het parlement in bal-
Tientallen doden
bij bioscoopbrand
Bij een brand in een vijf verdie
pingen tellend vermaakcentrum
in de Westchinese stad Urumqi,
in de provincie Xinjian, zijn ze
ker 51 mensen omgekomen en
honderd personen gewond ge
raakt. Dat heeft een lokale func
tionaris vandaag gezegd.
De brand ontstond in een
kleine bioscoop op de tweede
etage, waar bezoekers naar een
pornofilm keken. Volgens een
lokale krant deugden de veilig
heidsvoorschriften niet en had
de eigenaar geen gehoor gege
ven aan een gebod de zaak te
sluiten. Nooduitgangen ontbra
ken en de doorgangen waren
veel te nauw.
lingschap zou hebben onder
schat. Ook zou hij zich onvol
doende hebben verzekerd van
de steun van Nederlands bond
genoten.
Juppé maakte melding van de
Europese ruggesteun aan Ne
derland in reactie op vragen van
de socialistische Europarlemen
tariër Leonie van Bladel (PvdA).
Het Koerdische parlement in
ballingschap is twee weken ge
leden in Den Haag opgericht.
Turkije dringt aan op een ver
bod omdat de parlementariërs
zich voor het karretje zouden
laten spannen van de radicale
Koerdische Arbeiderspartij
(PKK).
Uit hel diplomatieke conflict
blijkt volgens de Franse minis
ter ook de noodzaak de bestrij
ding van het PKK-terrorisme in
EU-verband beter te coördine
ren. De PKK is momenteel al
leen in Duitsland en Frankrijk
verboden.
Eurocommissaris Hans van
den Broek wilde zich gisteren
niet uitlaten over het diploma
tieke conflict tussen Den Haag
en Ankara. Wel toonde hij zich
optimistisch over de mogelijk
heden voor verzoening. Van
den Broek liet blijken dat hij
nog steeds vertrouwen heeft in
de douane-unie met Turkije.
Volgens het persbureau AP
hebben Turkse troepen bij ge
vechten met de Koerdische Ar
beiderspartij (PKK) in Noord-
Irak gisteren zeker 41 rebellen
gedood. Het leger sprak van de
zwaarste botsing met de PKK
sinds het met 35.000 man
schappen vijf weken geleden
Noord-lrak binnentrok. Onder
de soldaten vielen twee doden,
aldus een communiqué.
Sinds op 20 maart het offen
sief tegen de PKK in de Koerdi
sche enclave in Irak begon, zijn
daar volgens officiële Turkse cij
fers 505 rebellen gedood en 58
soldaten gesneuveld. Het Turk
se leger voerde ook de operaties
tegen Koerdische guerrillastrij
ders in zuidoostelijk Turkije op.
CORRESPONDENT
De zondag in Italië gehouden regionale verkie
zingen hebben, zeer verrassend, een overwin
ning opgeleverd voor de verschillende centrum
linkse allianties, maar geen politieke duidelijk
heid. Zeker lijkt echter dat parlementsverkiezin
gen, zoals geëist door ex-premier Berlusconi,
niet op korte termijn zullen plaatsvinden. Het
voortbestaan van het zakenkabinet van premier
Dini is daarmee gegarandeerd.
De teleurstelling is groot voor Silvio Berlusco
ni. Vanwege het uitblijven van vervroegde parle
mentsverkiezingen en in de overtuiging dat zijn
'Pool van de Vrijheid' kon rekenen op meer dan
vijftig procent van de stemmen, had de media
magnaat de verkiezingen voor de besturen van
vijftien regio's gepromoveerd tot een beslissende
test voor de landelijke politiek.
Gisteravond laat werd duidelijk dat de Pool
van de Vrijheid zes regio's in de wacht heeft ge
sleept, drie minder dan de centrum-linkse alli
anties. De partijen van de Pool behaalden 42
procent van de stemmen en bleven zo ver ver
wijderd van de vijftig procent. Berlusconi moest
echter ook toezien dat zijn erfvijand, de ex-com-
munistische PDS, zijn Forza Italia naar het twee
de plan verwees.
De PDS is met 25,4 procent van de stemmen
de grootste partij geworden, terwijl Forza Italia
niet verder komt dan 22,2 procent. Ook de 'post-
fascistische' Nationale Alliantie, een andere
steunpilaar van het rechtse blok, bleef met veer
tien procent ver onder de verwachtingen. Ver
rassend waren ook de 6,5 procent van de Lega
Nord en de 8,6 procent van de communistische
partij PRC. Beide partijen zijn tegenstanders van
Berlusconi's Pool, maar kunnen niet echt wor
den gerekend tot het centrum-linkse blok. De
Lega presenteerde zich alleen bij de regionale
verkiezingen, terwijl PRC slechts in enkele re
gio's een lijstverbinding aanging met centrum
links.
De verkiezingen voor de regionale besturen
tonen aan dat het rechtse blok van Berlusconi
niet onoverwinnelijk is. De mediamagnaat en de
leider van de Nationale Alliantie, Fini, lieten gis
teren weten dat de Pool nog steeds beschikt over
een relatieve meerderheid, maar hun onderhan
delingspositie is aanmerkelijk verzwakt. Berlus
coni loopt het risico met het blijven eisen van
verkiezingen in juni een roepende in de woestijn
te worden.
Het rechtse blok moet zich bezinnen op een
nieuwe strategie, maar hetzelfde geldt voor de
centrum-linkse alliantie. Gebleken is dat er in
Italië een zeer groot electoraal potentieel bestaat
voor de partijen die zich keren tegen de Pool van
de Vrijheid, maar de vorming van een homo
geen progressief blok dat zich kan presenteren
als alternatief voor Berlusconi zal niet eenvoudig
zijn.
De PDS en een serie kleine centrumpartijen
hebben op basis van de regionale verkiezingen
meer dan veertig procent van de stemmen, maar
om Berlusconi te verslaan, is de steun nodig van
de Lega Nord en de communistische PRC. Lega-
leider Bossi zei gisteren dat zijn partij zich wil
aansluiten bij centrum-links, maar op voorwaar
de dat op het programma een groot aantal insti
tutionele en electorale hervormingen wordt ge
zet. Ook de leider van PRC, Bertinotti, bood gis
teren aan een 'electoraal pact' te vormen, maar
de aanwezigheid van de communisten zal zeker
leiden tot protest van de centrumpartijen.
De leider van de PDS, Massimo D'Alema, zeer
in zijn nopjes met het verkiezingsresultaat, zei
dat het moment is aangebroken om de krachten
te verenigen. „Links heeft voor het eerst serieus
uitzicht op regeringsmacht en moet nu intelli
gentie tonen", aldus D'Alema. De PDS-secretaris
liet wejen dat de ex-christen-democraat Roma
no Prodi de juiste persoon is om de centrum
linkse alliantie vorm te geven en te leiden. Prodi
zei gisteravond een programma te willen opstel
len dat de partijpolitieke verschillen zal over
bruggen.
Zowel D'Alema als Prodi onderstreepte dat het
kabinet-Dini zijn taak moet volbrengen en dat
de Italianen in oktober naar de stembus zullen
gaan voor het kiezen van een nieuw parlement.
Tot de taken van Dini worden gerekend de her
vorming van het staatspensioenstelsel, de op
stelling van de begroting van 1996 en een anti
trustwetgeving toegesneden op de media.
Dit laatste punt is een doorn in het oog van
Berlusconi, wiens TV-imperium ook wordt be
dreigd door een referendum, dat, als er geen ver
kiezingen worden gehouden, in juni zal plaats
vinden. Berlusconi, die spreekt van een komplot
dat erop is gericht zijn holding Fininvest te ver
nietigen, voelt zich na het resultaat van de regio
nale verkiezingen nog meer in het nauw gedre
ven en zal zijn huid duur willen verkopen. Van
de door velen gewenste rust en sereniteit zal in
de Italiaanse politiek voorlopig geen sprake zijn.
LONDEN-KIGALIRtf-AFP-DPA-ANP
De mensrechtenorganisatie
Amnesty International pleit
voor een onafhankelijk onder
zoek naar de moord op duizen
den Rwandese vluchtelingen in
Kibeho. De organisatie meent
dat haast is geboden, omdat an
ders cruciaal bewijsmateriaal
zal verdwijnen. De moorden
van april vorig jaar zijn evenmin
onderzocht en de daders zijn
niet berecht. Amnesty vreest dat
moordpartijen ingegeven door
wraak zullen aanhouden als
niet snel duidelijk wordt dat de
daders op vervolging kunnen
rekenen.
Rwandese troepen van de
nieuwe regering in Kigali om
singelden zaterdag een vluch
telingenkamp en openden met
diverse soorten wapens het
vuur op de bewoners. Gewon
den en overlevenden werden
vervolgens met slag- en steek
wapens aangevallen. Het door
Tutsi's beheerste leger zei de
vluchtelingen te willen dwingen
naar hun eigen dorpen terug te
keren. Waarnemers menen
evenwel dat de militairen plan
matig de Hutu-vluchtelingen
om het leven brachten.
Tachtigduizend Hutu's heb
ben de slachting ontvlucht. Am
nesty heeft de internationale
gemeenschap opgeroepen hen
bescherming te bieden. Hon
derden Hutu's weigeren even
wel het kamp te verlaten en
hebben zich in een schoolge
bouw verschanst. De regerings
soldaten hebben hun bevolen
het kamp te verlaten, maar zijn
vooralsnog niet opgetreden te-
gén deze laatste inwoners van
Kibeho.
De Nederlandse minister voor
ontwikkelingssamenwerking,
Pronk, veroordeelde zondag de
gebeurtenissen als 'een plan'.
Hij zei dat de moordpartijen lo
gischerwijs consequenties voor
de hulp van het Middenafri
kaanse land hebben. In Kigali
verliezen leden van internatio
nale organisaties en hulporga
nisaties de hoop dat een ver
zoening mogelijk is tussen
Hutu-bevolking en de minder
heid van Tutsi's, die sinds juli
vorig jaar aan de macht is.
Honderdduizenden Tutsi's
werden tussen april en juli vorig
jaar afgeslacht door soldaten en
milities van de toenmalige rege
ring. Dit gebeurde nadat onbe
kenden president Juvénal Ha-
byarimana hadden vermoord.
De verdediging van het land
zakte evenwel ineen. De Tutsi-
strijders veroverden binnen vier
maanden de macht. Zij vormen
nu de veiligheidstroepen en
verrichten talrijke arrestaties
onder Hutu's en maken zich
schuldig aan willekeurige en
bloedige wraakacties onder de
bevolking.
COLOMBO AP
van het eiland, nadat de rebel
len een brug hadden opgebla
zen die het eiland Manning met
het vasteland verbindt. Volgens
bewoners zijn bij de beschietin
gen drie Tamil-kinderen en een
bejaarde vrouw omgekomen.
Vliegtuigen van de Srilankaanse
luchtmacht hebben gisteren be
schietingen uitgevoerd op ver
moede schuilplaatsen van Ta
mil-rebellen in het noordoosten
