Grote daling
in het aantal
overvallen
Binnenland
Minister wijst collectieve
gratie aan gevangenen af
De fles voor Jos
Laatste afscheid
VVD en D66 steunen Duisenberg
in kritiek over terugdringen tekort
Replica van beroemd vliegtuig
Eis van acht jaar en TBS
voor doden buurjongen
Elke knaap met aansteker op zak was verdacht'
INSDAG 25 APRIL 1995
[Burgemeester Eibergen vertrekt
bbergenH. ter Laak (CDA) vertrekt als burgemeester van Eiber-
|en. De gemeenteraad zegde al op 14 februari het vertrouwen in
hem op. Gisteravond keurde de raad achter gesloten deuren een
kfvloeiïngsregeling met de burgemeester goed. Dat was een van
pijn voorwaarden geweest om op te stappen. Ter Laak treedt af
bmdat hij de gemeenteraad informatie heeft onthouden, notu-
t van commissievergaderingen heeft veranderd en beleid
eft gedwarsboomd.
Van der Valk nodigt Canadezen uit
Iiuland Gerrit van der Valk (67) van het gelijknamige horeca-
i haalt 35 Canadese oud-militairen naar Nederland die
en geld hebben om hier de bevrijding mee te vieren. De fami-
s Van der Valk biedt de oud-strijders onderdak voor twee we
en rijdt hen rond naar de diverse festiviteiten. Het was een
r Canada geëmigreerde oud-serveerster die een beroep deed
lp Van der Valk. Ze vond het niet eerlijk dat het altijd dezelfde,
rijke Canadezen zijn die naar Nederland kunnen reizen. Van der
l/alk voelde zich geroepen 'die arme stakkers te helpen'.
LU wil Nederlandse mediafusie toetsen
Jrussel Europees commissaris Karei van Miert (concurrentieza-
Iten) heeft positief gereageerd op een verzoek van Nederland om
mediafusie van RTL4, CLT, VNU, VOO en Endemol te toet
ien. Gisteren sprak Van Miert met minister Wijers (economische
aken) in Brussel. Hoewel Nederland niet verplicht is de media-
lamenwerking aan Brussel voor te leggen, achtte Wijers toetsing
i de Europese wetgeving verstandig. Hij wil weten of de fusie
zo'n sterke positie van de Holland Media Groep leidt dat van
Concurrentie op de markt van de televisiereclame nauwelijks
r sprake is.
ïrand Lelystad verwoest drie loodsen
|f lystad De brandweer van Lelystad heeft vanmorgen vroeg
i uitslaande brand op het industrieterein Oostervaart weten
e bedwingen. Het vuur vernietigde een drietal opslagloodsen,
t een autobedrijf, een motorclub en een decorbouwer wa-
en gevestigd. Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor.
r oorzaak alsmede schade kon de politie nog geen medede
lingen doen.
)ode en zwaargewonde bij botsing
itadDoor een auto-ongeval tussen Lelystad en Dronten, is
[isteren een 45-jarige man uit Lelystad om het leven gekomen.
120-jarige man uit Doornspijk raakte zwaar gewond. Twee
sonenauto's botsten frontaal op elkaar. De politie vermoedt
jq dat de automoblist uit Doornspijk de controle over zijn auto ver
por en de herm inreed. Toen hij vervolgens zijn auto dé weg op
f Lvilde sturen, kwam hij op de verkeerde weghelft terecht en bots-
fo IrAnt'inl I QfrQII a ,1^ inrinn rtlnn ilit <il, rrfod
frontaal tegen de 45-jarige r
t Lelystad.
Akkoord over CAO voor schilders
'aorijswuk» Bonden en werkgevers in het schildersbedrijf hebben
3 dekinnacht een principe-akkoord bereikt over een tweejarige
jgenpAO. Die geldt voor 30.000 werknemers in vijfduizend bedrijven
jDe Bouw- en Houtbond FNV, de Hout- en Bouwbond CNV en
Hijjdo werkgevers, verenigd in de Fosag, zeggen gezamenlijk dat is
g hd?ekozen voor maatregelen om de seizoenswerkloosheid zoveel
isteiriiogelijk tegen te gaan.
j defet pakken tegelijk werden de
rzoeken de afgelopen weken
riet jezorgd op het ministerie van
dan driedui-
:nd gevangenen hebben om
blij\fatie gevraagd ter gelegenheid
heitpn de 50ste herdenking van de
e jevrijding. Maar het is verspilde
loeite, zo blijkt uit een brief
de brievenbus
de Vereniging van Ge-
ingenisdirecteuren. Minister
irgdrager, die al eerder had la-
veten niet te voelen voor
volgens haar achterhaalde
iwoonte, wil definitief niets
k~d(teten van collectieve gratie.
,,Het is uit de tijd", verklaart
tuss 'oordvoerder W. Alkema op het
epartement. „Sinds 1987 is er
gratiewet waarin zeer zorg-
uldige procedures zijn opge-
•n. Elk verzoek wordt
keurig gewogen. Dan past
liet meer alle gedetineerd-
De Bond voor Wetsovertre
ders (BWO) is niet verbaasd
over de afwijzing. „Ambtenaren
op het ministerie hebben zich al
eerder negatief uitgelaten over
collectieve gratie", zegt voorzit
ter E. van der Maal. „We had
den nog een sprankje hoop dat
Sorgdrager bij zou draaien. Dat
is dus niet gebeurd."
Het argument dat een collec
tieve gratie 'uit de tijd' zou zijn,
noemt de BWO-voorzitter on
zin. „Zo ken ik er nog wel een
paar. De meeste deskundigen
zijn het erover eens dat het hele
gevangenissysteem uit de tijd is.
Maar zonder gekheid: de wet
houdt de mogelijkheid van een
collectieve gratie nadrukkelijk
open. Als Justitie daar anders
over denkt, kunnen ze de bepa
ling beter schrappen."
Kamelenmoeder Lesther kijkt nieuwsgierig toe als
haar pasgeboren zoon Jos de fles krijgt. Haar zoon werd vrijdag ii
Artis geboren. Omdat moeder plaatselijk werd verdoofd, kan ze
dit moment zelf geen melk geven, foto
lelystad Brandweerlieden uit het hele land hebben gisteren in Lelystad plechtig afscheid genomen van hun twee omgekomen collega's van 47 en
31 jaar oud. De een werd begraven; de ander gecremeerd. Vandaag is een derde, 45-jarige brandweerman in zijn woonplaats Almere met dezelfde
korpseer begraven. De drie brandweerlieden kwamen vorige week woensdagavond om het leven bij een brand in een voddenloods in Amsterdam-
Noord. Onder de aanwezigen in Lelystad bevonden zich ook de Amsterdamse burgemeester Patijn en brandweercommandant Ernst. foto gpd
Tien maanden cel
voor seksueel
misbruik kinderen
rotterdam anp
Een 37-jarige man
door de rechtbank in Rotterdam
veroordeeld tot vijftien maan
den gevangenisstraf, waarvan
vijf voorwaardelijk, voor seksu
eel misbruik van kinderen. De
man moet na het uitzitten van
de straf een behandeling volgen
bij de Dr. Van der Hoevenkli-
niek in Utrecht. Tegen de Rot
terdammer was door het open
baar ministerie twee jaar geëist.
De i
i de i
gen verdachten in de ontucht-
en kinderpornozaak waarin pe
doseksuelen uit Rotterdam en
Limburg jarenlang onderling fo
to's en videobanden maakten
en uitwisselden.
De Rotterdamse hoofdver
dachte werd enkele weken gele
den al veroordeeld tot negen
jaar en TBS met dwangverple
ging. Hij zou zijn drie stiefkin
deren jarenlang hebben mis
bruikt en bedreigd. De hoofd
verdachte stelde ook twee van
zijn stiefkinderen beschikbaar
aan de 37-jarige man uit Rotter
dam.
De laatste heeft toegegeven
dat hij de twee meisjes onder
het toeziend oog van hun stief
vader heeft misbruikt, maar
ontkende dat hij hiervan video
opnamen had gemaakt. Officier
van justitie mr. C. van Beunin-
gen besloot dit punt te laten
vallen omdat op grond van de
huidige wet het maken van kin
derporno lastig te bewijzen is.
Bovendien staat op het maken
en verspreiden van kinderporno
een maximum gevangenisstraf
van drie maanden. Op misbruik
van minderjarige kinderen staat
een straf van maximaal twaalf
jaar.
Bijna 200 man
weg bij school
in Leeuwarden
De kritische woorden van president-directeur
Duisenberg bij het verschijnen van het jaarverslag
van De Nederlandsche Bank (DNB) krijgen steun
van WD, D66 en de (grote) werkgevers van
VNO/NCW.
Volgens Duisenberg is het kabinet enerzijds
niet ambitieus genoeg met het verlagen van het
tekort en de staatsschuld en worden anderzijds de
lasten van burgers en bedrijven juist te enthou
siast verlaagd. De PvdA vindt dat het kabinet ook
andere zaken dan het tekort aandacht moet ge
ven. De vakcentrale FNV noemt Duisenbergs
waarschuwingen 'schro mei ij k overdreven
PvdA-woordvoerder Jan van Zijl wijst erop dat
het kabinetsbeleid niet alleen gericht is op het
'Resultaat is gezamenlijk succes
Het aantal overvallen daalt spectaculair. Vorig jaar zelfs
met 8,2 procent. In totaal registreerde de politie deson
danks nog bijna 2.500 overvallen. Dat is wel minder dan
de 2.700 van 1993. Voor dit jaar ligt een verdere daling in
het verschiet. In de eerste drie maanden van 1995 waren
er bijna tweehonderd overvallen minder dan in dezelfde
periode een jaar eerder.
nooit alleen terugdringen, maar
de samenwerking met justitie is
goed. Alle daders die we oppak
ken, verdwijnen achter de tra
lies. Ook de medewerking van
bedrijven en geldinstellingen
groeit. Er wordt meer en meer
geïnvesteerd in preventie, waar
door de daling van dit soort cri
minaliteit een gezamenlijk suc-
De detailhandel is het meest
in trek bij overvallers. De wat
kleinere winkels, zoals tabaks
zaken, supermarkten, videothe
ken, kledingzaken, juweliers en
slijterijen moeten het vaak ont
gelden. Volgens Graëve maken
vooral jongere criminelen zich
meer en meer schuldig aan
overvallen. „Wij onderscheiden
drie types: de professional, de
amateur en de beginner. Vooral
de laatste groep is actief. Het
zijn vaak jongeren vanaf onge
veer vijftien jaar die snel een
paar honderd gulden willen
pakken met een overval. Opval
lend is dat zij veel meer geweld
gebruiken dan de echte profes
sionals."
Die cijfers maakte de Amster
damse politiecommissaris
R. Graëve, leider van het pro
jectteam overvalcriminaliteit,
gisteren in Ede bekend tijdens
de studiedag Criminaliteit en
detailhandel. Het landelijk ope
rerend projectteam werd twee
jaar geieden geformeerd om
een eind te maken aan de ex
plosieve groei van het aantal
overvallen. „Dat lijkt te lukken
zegt Graëve voorzichtig. „Vorig
jaar voor het eerst nam het aan
tal overvallen af."
De Amsterdamse commissa
ris erkent dat de daling niet al
leen het gevolg is van verhoog
de inspanning van de politie.
„Vooral in de dertien regio's
waar een roofovervalteam is op
gezet, is het succes groot. De
pakkans na een overval is daar
in vergelijking met vijf jaar gele
den verdubbeld. Eén op de drie
overvallen lost de politie inmid
dels op. In sommige regio's ligt
dat zelfs op bijna vijftig procent.
De politie kan dit probleem
verlagen van het tekort, maar ook op sociale sa
menhang en meer banen. Die drie zaken kunnen
niet los van elkaar worden gezien. Ook MKB-Ne-
derland, de werkgevers in het midden- en klein-
bedrijf, vinden meer lastenverlichting voor meer
banen goed te verdedigen. r
D66 steunt in principe extra inzet om het tekort MCIH eerder Veroordeeld VOOf ClJperSUlg
terug te brengen, maar kon gisteren nog niet op
het rapport reageren. Financieel specialist De
Korte van de WD meent dat de adviezen van
Duisenberg niet genegeerd kunnen worden. Vol
gens De Korte moeten, na wat het kabinet afgelo
pen vrijdag besloot over de koppeling en lasten
verlichting, alle verdere groei meevallers dit jaar
naar een lager tekort. Dat is ook de lijn die het ka
binet gekozen heeft.
m bosch
Bijna tweehonderd medewer
kers van de Noordelijke Hoge
school Leeuwarden verliezen
per 1 september hun baan. Dit
is het gevolg van de bezuiniging
van 13 miljoen gulden die de
hogeschool moet doorvoeren.
De banen verdwijnen vooral bij
het onderwijzend personeel. In
totaal werken nu nog 1.050
mensen bij de NHL.
Voorzitter van de Raad van
Bestuur F. Kuipers spreekt van
een zware slag voor de onder
wijsinstelling. „Het hing ons al
een hele tijd boven het hoofd.
We hebben zoveel mogelijk ge
probeerd op materiaal te bezui
nigen. Maar daarna kom je toch
uit op personeel."
Van de 195 mensen die hun
baan verliezen, maken er 69 ge
bruik van regelingen voor vrij
willige uitdiensttreding. Voor
degenen die in de wachtgeldre
geling komen, moet de school
in totaal een paar miljoen gul
den aan boete betalen. Minister
Ritzen (onderwijs) heeft name
lijk juist bepaald dat er geen on
derwijzend personeel ontslagen
mag worden. Geld voor de boe
te heeft de instelling volgens
voorzitter Kuipers niet. „Zo ko
men we van de regen in de
drup." De hogeschool heeft ie
mand aangetrokken die de
die op straat komen te
helpt bij het zoeken van
3 baan.
delft» Ruim zes jaar lang hebben 150 studenten eraan gewerkt: de replica van de Lambach HL 11. Het
origineel won in 1936 het wereldkampioenschap kunstvliegen. De studenten van de Technische Univer
siteit presenteerden het vliegtuig gisteren aan het publiek. foto anp ed oudenaarden
gaan. In 1994 werd hij opnieuw
gearresteerd op grond van ver
klaringen van mensen met wie
hij gevangen had gezeten.
De zaak tegen de man is gro
tendeels op 20 februari behan
deld, maar duurde door getui
genverhoor zó lang, dat requisi
toir en pleidooi moesten wor
den uitgesteld. Advocaat mr.
Van Dijk vroeg gisteren om vrij-
spraak. Volgens hem is er sinds
het onderzoek in '93 geen feite
lijk bewijs tegen zijn cliënt bij
gekomen. De verklaringen van
de medegedetineerden vond hij
onbetrouwbaar.
De kroongetuige, aan wie de
verdachte in de gevangenis ge
detailleerd zou hebben verteld
over de dood van de jongen, is
een man uit Den Bosch. Hij ver
telde de rechtbank in februari
dat de verdachte had gezegd
dat hij de jongen vergeefs
seksueel benaderde en hem
daarna onder bedreiging met
een gaspistool aan handen en
voeten vastbond. Hij smoorde
het geschreeuw van de jongen
met tape en een kussen. Toen
de jongen overleden was, ver
stopte hij hem in een vrieskist
en maakte het geplande uit
stapje naar IJ muiden bij wijze
van alibi, 's Avonds begroef hij
het stoffelijk overschot in tie
zandverstuiving. Surveillerende
agenten spraken hem daar nog
aan omdat zijn auto er zo lang
geparkeerd stond. Verdachte
ontkende dat hij ooit iets aan
zijn medegevangene heeft ver
teld.
Uitspraak op 8 mei.
Tegen een 44-jarige man uit
Rosmalen is gisteren bij de
rechtbank in Den Bosch acht
jaar onvoorwaardelijke gevan
genisstraf geëist en TBS met
dwangverpleging. De man ont
kent dat hij zijn 15-jarige buur
jongen in november 1991 van
het leven beroofde en hem be
groef. Het stoffelijk overschot is
in maart 1993 in een zandver
stuiving bij Rosmalen opgegra-
De man ging regelmatig met
zijn buurjongen en zijn eigen
kinderen erop uit. Op de dag
van de verdwijning zou hij met
hem naar IJmuiden gaan. Na de
vermissing verhoorde de politie
de man, maar hij leek toen vrij
uit te gaan.
In juni 1992 kreeg de man
achttien maanden onvoorwaar
delijke gevangenisstraf voor een
poging de ouders van de jongen
40.000 gulden af te persen door
hen anoniem informatie te be
loven over hun vermiste zoon.
Hij zou dat hebben gedaan om
dat zij hem hadden laten weten
geen prijs te stellen op zijn con-
doléancebezoeken.
In maart 1993 meldde de
buurman de politie dat een me
degedetineerde hem had ver
teld waar de jongen begraven
was. Op zijn aanwijzingen is het
lichaam toen gevonden. De vol
gende dag werd hij aangehou
den. Het Pieter Baan Centrum
in Utrecht kwam tot de conclu
sie dat de man verminderd toe
rekeningsvatbaar is. De kans op
herhaling zou aanzienlijk zijn.
Justitie kreeg het bewijs echter
niet rond en moest hem laten
Politie had wekenlang handen vol aan Edese brandstichter
Met de aanhouding van een 21-jarige man uit Ede is
mogelijk een eind gekomen aan de reeks brandstichtin
gen in deze plaats. De aanhouding en huiszoeking ko
men na een wekenlange periode van onzekerheid. Er
werden bijna veertig branden gesticht; politie, brand
weer en beveiligingsdiensten maakten overuren.
De aanhouding had gisteravond om elf uur plaats. Het
is het tijdstip waarop de afgelopen weken een legertje
scannerluisteraars paraat zat, om soms vier maal op
één avond achter de brandweer aan te gaan. Tegen Pa
sen was hun aantal zo gegroeid dat brandweercom
mandant P. Joosten een 'radiostilte' in acht nam: de
plek des onheils werd niet meer genoemd. „Het werd te
gek, de weg zat pp zeker moment verstopt met
scannerluisteraars."
De massa nieuwsgierigen werd geobserveerd door poli
tiemensen. Rechercheurs zochten naar die ene man,
die bij elke brand aanwezig was en gefascineerd in de
vlammen staarde. Een jongeman van zeventien tot der
tig jaar, waarschijnlijk dronken genoeg om moed te
hebben brand te stichten. Zo luidt het algemeen gel
dende profiel van pyromanen. Politiewoordvoerder
Munniksma kan niet zeggen of de aangehouden Ede-
naar in dit profiel past.
Een vast patroon in zijn doen en laten was moeilijk te
ontdekken. De pyromaan was sinds begin maart aan de
gang, maar in de afgelopen vier weken was sprake van
reeksen branden op één avond. Eerst waren het kleine
branden, afvalcontainers die soms tegen een gebouw
waren geschoven. Later werden de branden groter en
half april ging de brandstichter voor het eerst een ge
bouw binnen en ging een loods met vijftien caravans in
vlammen op.
Na ruim twintig branden ging zaterdag 8 april een ban
denopslag in een woonwijk in Bennekom in vlammen
op. De beelden kwamen op het NOS-journaal en
Brandpunt besteedde er vervolgens aandacht aan. Van
af dat moment kreeg de politie van Ede versterking van
een observatieteam. Maar de rechercheurs behaalden
niet meteen resultaat. Ook al omdat het die week rela
tief rustig bleef, afgezien van wat stapels brandende
kranten bij schuurtjes en een auto in een carport die
uitbrandde.
Elke brand bracht niet alleen de scannerluisteraars in
beweging, maar ook de camerateams van RTL, die op
zeker moment zelfs voor de brandweerkazerne hadden
postgevat. De voortdurende aandacht van de media
wakkerde de maatschappelijke onrust aan. Het onder
zoeksteam van de politie, na Pasen uitgebreid van acht
tot twaalf mensen, hulde zich in stilte over de resulta
ten.
Na verloop van vier weken begon zich enigszins een
patroon af te tekenen. De meeste branden werden tus
sen negen uur en middernacht gesticht, vaak op
woensdag- en zaterdagavond. Verder was het om de
week op dinsdag- en donderdagavond raak. De zondag
was lange tijd taboe, waardoor de pyromaan de bij
naam 'Kortjakje' kreeg. Was dit de actie van die eenling,
die nu is aangehouden, of van een groep, die elkaar op
die avonden ontmoette? Politiewoordvoerder Munniks
ma wil er op dit moment nog niets over vertellen.
De politie kreeg tips, maar slechts mondjesmaat. „De
bevolking begint eindelijk wat alerter te worden", zei
Munniksma na Pasen, toen bij drie branden de miljoe-
nenschade aan bedrijven weer honderdduizenden gul
den hoger was geworden. Maar de 'gouden tip' zat er
niet bij, niemand kon met zekerheid zeggen dat hij de
brandstichter had gezien. De opsporing, zo bleek de af
gelopen week, zou een kwestie van lange adem wor
den. Informatie die rechtstreeks naar de dader leidde,
ontbrak. Er kwam hooguit wat informatie van mensen
die iets gezien hadden. „Waaronder de onvermijdelijke
tip van de dronken man die in een lollige bui een brief
schrijft", zegt Munniksma.
De informatie van publiek en technische recherche
kwam binnen als stukjes van een puzzel, die tenslotte
samen in een bepaalde richting wezen. „Het enige dat
bekend is", verzuchtte Munniksma vorige week nog, „is
een werkwijze waarbij afval dat voorhanden is wordt
aangestoken. Dat maakt dat elke knaap met een aan
steker in de zak een potentiële verdachte is."
