Burgers bij tientallen
omgebracht in Liberia
Schrikbewind in Equatoriaal-Guinea
Frankrijk: VN-troepen in
Bosnië beter beschermen
Buitenland
Tamil-Tijgers blazen
bestand met regering op
Herdenking Palestij nen
WOENSDAG 19 APRIL 1995
Bloed huilende Madonna vrijgegeven
tvitavecchia» Het bloed wenende Mariabeeld in de Italiaanse
lavenstad Civitavecchia is gisteren door justitie vrijgegeven. De
bisschop van de stad, Girolamo Grillo, kan weer over het beeld
beschikken. Het Mariabeeld was tien dagen geleden in beslag
genomen en werd in een verzegelde kamer van de bisschoppe-
ijke woning bewaard. De eigenaar van het beeld staat onder
rerdenking, aangezien onderzoek heeft uitgewezen dat het
bloed dat het beeld voortbrengt, van een man afkomstig is.
MVVinnie Mandela in ziekenhuis
et
oui pHANNESBURGDe spanning van de afgelopen weken is Winnie
•ali dandela naar het schijnt te veel geworden. Daags nadat ze als
ste jnderminister was opgestapt, is ze gisteren in een privékliniek
enl jpgenomen, aldus de Zuidafrikaanse televisie. Dochters, die de
le ii-jarige Winnie kwamen bezoeken, wilden niet zeggen waar-
ia{ van hun moeder last heeft.
Aanklacht wegens rol in doodseskader
n-i^DRiDEen Spaanse rechter heeft gisteren veertien voormalige
tle boge ambtenaren en politiemensen formeel in staat van be-
en schuldiging gesteld wegens hun betrokkenheid bij de GAL. Deze
anti-terreurgroep voerde in de jaren tachtig een 'vuile oorlog' te-
;en de Baskische afscheidingsbeweging ETA en vermoordde 28
,'ermeende ETA-leden.
dei
st IJslandse coalitie valt uiteen
n
c( (openhagen/Reykjavik Tien dagen na een nipte verkiezingsover
winning is de IJslandse regeringscoalitie van conservatieven en
sociaal-democraten uiteengevallen. De conservatieve premier
David Oddson is op zoek naar een andere bondgenoot. Hierbij
gaat het waarschijnlijk om de Liberale Partij.
Grond rond Toren van Pisa bevroren
vei
isa Werklieden hebben gisteren de grond rond de scheve To
ren van Pisa met vloeibare stikstof bevroren om kabels te kun-
ky< nen aanbrengen waarmee het gebouw rechter moet worden w
i i trokken. Met de bevriezing van de grond wordt geprobeerd voor
iet twaalfde-eeuwse 54 meter hoge bouwwerk gevaarlijke trillin-
n tegen te gaan. Met de ondergrondse kabels moet de toren
linÉeker 2,5 centimeter meer in het lood worden getrokken,
nd
iee Argentijnse ex-president overleden
rd
Liba en de Verenigde Staten voorafgaand aan de Cuba-crisis
legin jaren '60 dichter bij elkaar probeerde te brengen, is giste
ren op 86-jarige leeftijd aan een hartkwaal overleden. De advo-
caat Frondizi werd in 1958 als leider van de linkervleugel van de
ladicale Burgerunie tot president gekozen. Vier jaar later werd
lij door het leger ten val gebracht.
Parlementslid mag land niet uit
iakarta Het Indonesische parlementslid Sri Bintang Pamung-
cas mag sinds gisteren het land niet meer uit, omdat hij bij de
lolitie verantwoording moet afleggen over zijn vermeende be-
rokkenheid bij een demonstratie tegen president Suharto in
Dresden. Suharto bezocht begin deze rqaand Duitsland en werd
n Dresden opgewacht door duizend demonstranten, die leuzen
iepen tegen de mensenrechtenschendingen in Indonesië.
Luchtruim dicht voor pelgrims Libië
cairo» Egypte en Saudi-Arabië hebben gisteren het Libische
erzoek afgewezen om vliegtuigen met pelgrims naar Mekka
loor te laten. Functionarissen van de internationale luchthaven
an Cairo zeiden dat Libië had gevraagd om vrije doorgang voor
Kvee vliegtuigen, die gisterochtend uit Tripoli en Benghazi zou-
len vertrekken. Saudi-Arabië had Egypte laten weten dat de Li-
lische toestellen geen toestemming zouden krijgen om te lan-
ien. Libië reageerde niet onmiddellijk op de afwijzing.
Oorlog in Westafrikaanse land laait hevig op
Het ombrengen van burgers in Liberia is de afgelopen
weken hand over hand toegenomen. Dat hebben de Ver
enigde Naties gisteren meegedeeld na de melding van de
moord op 62 personen, vooral vrouwen en kinderen. Zij
waren op 9 april met kapmessen gedood in Yosi, in het
zuidoosten van het Westafrikaanse land. Volgens gene
raal Daniel Opande, het hoofd van de VN-missie in Libe
ria, zijn de afgelopen tien dagen twee bloedbaden aange
richt in het westen en midden van Liberia.
MONROVIA AFP/DPA/Rtr
Tientallen mensen zijn in Sinje
(60 kilometer ten noordwesten
van Monrovia) gedood door
strijders van de Verenigde Be
vrijdingsbeweging (Ulimo). In
Tobee (60 kilometer ten noord
oosten van de hoofdstad) heb
ben eenheden van het Natio-
naal-Patriottisch Front (NPFL)
tientallen mensen gedood, al
dus Opande onder aanhaling
van getuigen die aan de slacht
partijen zijn ontsnapt.
Sinds oktober 1994 hebben
de humanitaire organisaties die
in Liberia actief waren uit veilig
heidsoverwegingen al hun acti
viteiten opgeschort in de zones
die onder controle staan van de
bewapende strijdgroepen. Dat
komt neer op meer dan negen
tig procent van het land.
Van de slachtpartij in Yosi (50
kilometer ten zuidoosten van
Monrovia) geven de overleven
den de schuld aan het NPFL
van Charles Taylor. Volgens hen
trok een onbekend aantal strij
ders in het holst van de nacht
het dorp binnen. Ze dreven 195
mensen bij elkaar en zeiden dat
ze hen gingen doden. Ter plaat
se zijn 62 lijken ontdekt. Zeker
negen lijken zijn buiten het
dorp achtergelaten, zo hebben
de mensen gezegd die zijn ont
komen naar Monrovia of
Buchanan, ten zuidoosten van
de hoofdstad. Opande bevestig
de dat het aantal doden kan op
lopen tot boven de 70. Alle
slachtoffers waren met messen
gedood of verwond, zo voegde
hij eraan toe. Volgens Unicef
zijn tien gewonden in zieken
huizen opgenomen. Er komen
nog steeds overlevenden in
Buchanan aan.
De streek rond Yosi, in het
district Grand Bassa, is sinds
drie maanden het toneel van
bloedige strijd tussen het NPFL
en een rivaliserende militie, de
Raad voor Vrede in Liberia
(LPC).
Burgers en godsdienstige or
ganisaties hebben de diverse
strijdgroepen de laatste maan
den bij herhaling beschuldigd
van represailles tegen de bur
gerbevolking omdat die de ene
of andere partij in het conflict
steunt. Volgens sommigen was
het dorp Yosi kort voor de
slachtpartij door het NPFL op
de LPC heroverd.
Sinds het uitbreken ervan in
december 1989 heeft de oorlog
meer dan 150.000 doden geëist.
De krijgshandelingen dwongen
80 procent van de 2,5 miljoen
inwoners van het land tot bal
lingschap of een vlucht naar
Monrovia.
Na meer dan tien mislukte
bemiddelingspogingen waren
de onderhandelingen in okto
ber in Ghana hervat onder
auspiciën van president Jerry
Rawlings, die als voorzitter van
de Gemeenschap van Staten in
West-Afrika fungeert. De onder
handelingen zijn 31 januari
voor onbepaalde tijd verdaagd
omdat de partijen het niet eens
konden worden over de samen
stelling van de overgangsrege
ring in Liberia. Die zou algeme
ne verkiezingen moeten organi
seren, waarmee de terugkeer
naar vrede concreet vorm zou
krijgen.
Een Westafrikaanse top over
de toestand in Liberia begint 10
mei in Abuja in Nigeria. Alle lei
ders van de diverse Liberiaanse
groepen zijn ervoor uitgeno
digd., De leider van het NPFL
heeft van meet af aan gezegd
dat hij er niet heen zal gaan. Er
zijn volgens Taylor 'problemen
met de veiligheid'.
COLOMBO Rtr
De Tamil-Tijgers hebben het
bestand met de regering van
Sri Lanka opgezegd. Zij blie
zen gisteren twee marine
schepen op en doodden elf
opvarenden, zo heeft een of
ficier van de Srilankaanse
krijgsmacht gezegd. 21 per
sonen hebben verwondingen
opgelopen.
De rebellen, die officieel
Tijgers voor de Bevrijding
van Tamil Eelam (LTTE) he
ten, lieten president
Chandrika Bandaranaike Ku-
maratunga gisteravond we
ten dat zij zich niet langer
aan het staakt-het-vuren
houden, dat sinds 8 januari
van kracht was. Zij nemen
het de regering kwalijk dat
die niet aan hun eisen tege
moet is gekomen. De Tamil-
Tijgers vechten voor een ei
gen staat in het noorden en
oosten van het eiland.
De Tijgers hadden de rege
ring in Colombo tot vandaag
de tijd gegeven om aan vier
eisen te voldoen. De regering
zou het economische embar
go tegen het door de rebellen
beheerste noorden van het
eiland moeten opheffen en
de beperkingen op het vissen
's nachts moeten verminde
ren. Ook zou Kumaratunga
een legerbasis op het noor
delijke schiereiland Jaffna
moeten ontmantelen en ten
slotte zouden de Tamil-Tij
gers zich in het oosten van
het eiland gewapend op
straat moeten kunnen verto
nen.
Kumaratunga heeft het
embargo voor alle produkten
op acht na, zoals munitie,
wapens en explosieven, op
geheven en de beperkingen
voor de visvangst gedeeltelijk
verminderd, maar zij zei dat
over de twee andere eisen
nog moet worden onderhan
deld. De premier had een
nieuwe overlegronde tussen
5 en 10 mei voorgesteld. Zij
heeft legerofficieren en amb
tenaren van het ministerie
van defensie in spoedverga
dering bijeengeroepen om
de heropleving van het ge
weld in het land te bespre
ken.
De Tamil-Tijgers hebben
tot het bestand inging twaalf
jaar lang een bittere oorlog
met de regering uitgevoch
ten, die aan meer dan 30.000
mensen het leven heeft ge
kost.
tecord-schadevergoeding voor
lachtoffer Lockerbie-ramp
W YORK Rtr
;n federale jury heeft gisteren
in schadevergoeding van meer
in negentien miljoen dollar
ond de dertig miljoen gulden)
egekend aan de weduwe van
in man die omkwam bij een
ïgeluk met een PanAm-vIieg-
ig. Het toestel verongelukte in
188 boven het Schotse Locker-
ie als gevolg van een bomont-
loffing.
Volgens de advocaat van de
eduwe, Faith Pescatore uit
leveland, is het de hoogste
:hadevergoeding die een
1 ritten staken
iroduktie
an splijtstof
luchtvaartmaatschappij ooit op
last van de rechter heeft moeten
betalen. Het was de eerste uit
spraak in een Lockerbie-zaak.
Er zijn meer soortgelijke zaken
aanhangig gemaakt. Pescatore
had de zaak aangespannen te
gen Pan American Airways Inc.
en Alert Management Systems
Inc. Pescatores advocaten had
den aangevoerd dat PanAm
lichtvaardig met de veiligheids
procedures was omgesprongen,
die onder meer voorschrijven
dat geen koffers aan boord mo
gen komen die niet aan een
passagier toebehoren.
bethlehem Gemaskerde en beschilderde Palestijnen, leden van El Fatah, demonstreren bij de universiteit van Bethlehem ter herdenking van Abu Jihad, die gisteren zeven jaar geleden
door Israëlische commando's in Tunis werd gedood. foto epa
Moskou verbiedt
alle activiteiten
Japanse sekte
MOSKOU HANS HOOGENDUK
CORRESPONDENT
De rechtbank in de Russische
hoofdstad Moskou heeft giste
ren alle activiteiten van de Ja
panse sekte Aum Shinrikyo op
Russisch grondgebied verbo
den. Aanleiding vorrflde een
klacht van een comité van ou
ders die de sekte beschuldigen
van het toebrengen van geeste
lijk en lichamelijk letsel aan kin
deren. De sekte, die verant
woordelijk wordt geacht voor de
gifgasaanslag vorige maand in
de Japanse hoofdstad Tokyo,
heeft in Rusland ongeveer
30.000 aanhangers.
De Russische president Jeltsin
gaf eerder de geheime dienst
FSS, de opvolger van de KGB,
opdracht een grondig onder
zoek in te stellen naar de activi
teiten van de sekte op Russisch
grondgebied. De bankrekenin
gen van Aum Shinrikyo zijn al
direct na de aanslag in Japan
geblokkeerd en ook de bezittin
gen zijn in beslag genomen.
Steeds opnieuw duiken ver
halen op over dubieuze praktij
ken van de groep op Russisch
grondgebied. Ex-KGB-topoffi-
cieren zouden zijn aangetrok
ken om een veiligheidsdienst
voor de beweging op te zetten,
aanhangers hadden geprobeerd
tanks in Rusland te kopen en er
zouden zelfs op grote schaal
schietoefeningen hebben
plaatsgevonden in Russische
kazernes. Van verschillende
kanten is gesuggereerd dat het
gifgas dat de sekte in Japan ge
bruikte in Rusland was gepro
duceerd. Dat is steeds officieel
ontkend.
W YORK DPA-AFP-GPD
DEN HAAG TJABEL DALING
„Ik weet dat ik ga sterven, elke nacht is
als een jaar. De Spaanse regering moet
me komen halen voordat ze me gaan ver
moorden." Deze noodkreet slaakte Se-
vero Moto vorige week. Moto is de gevan
gen genomen oppositieleider van het
Afrikaanse landje Equatoriaal-Guinea, de
voormalige Spaanse kolonie tussen Ka
meroen en Gabon waar zo'n 350.000
mensen wonen. Moto bevindt zich in de
beruchte Black Beach-gevangenis in de
hoofdstad Malabo. Hij zou ernstig ziek
zijn en lijden aan malaria.
Moto zit opgesloten in een cel van een me
ter breed en drie meter lang. In dezelfde
cel zat ooit Francisco Macias Nguema, de
eerste president van Equatoriaal-Guinea
na de onafhankelijkheid van Spanje in
1968. Macias ontpopte zich al snel als dic
tator en de helft van de bevolking vluchtte
het land uit. Macias' neef, Teodoro Obiang
Nguema, hoofd van de nationale garde,
zette zijn oom af en liet hem fusilleren.
De Spaanse krant El Manclo smokkelde het
interview met Moto de gevangenis uit.
Moto smeekte de Spaanse premier Gonza
lez om hulp, maar een dag later verbaasde
Moto iedereen met een verklaring voor de
nationale radio dat alle publikaties over
hem in Spanje vals waren. Hij had zijn ex
cuses aan de regering van Teodoro' Obiang
aangeboden en zei dat de omstandighe
den in de gevangenis de afgelopen decen
nia aanmerkelijk waren verbeterd. Moto,
die ook onder Macias gevangen heeft ge
zeten, zei dat hij zelfs domino mocht spe
len.
„Ik snap er niets meer van", rageerde Mo
to's vrouw die in Spanje leeft. Pas geleden
had ze nog een gesprek met premier Gon-
zélez gehad. De premier, koning Juan Car
los en oppositieleider Aznar drongen er te
vergeefs bij sterke man Obiang op aan Mo
to wij te laten.
Algemeen overheerst de indruk dat de op
positieleider onder sterke druk is gezet om
zijn woorden in te slikken. Volgens vice-
president Armengol Engonga Ondo van
Moto's Progressieve Partij kan de verkla
ring alleen zijn afgelegd 'met het pistool in
de nek'. De meeste leden van de PP wonen
in Spanje.
Moto werd opgepakt omdat hij volgens het
heersende regime een staatsgreep wilde
plegen en Obiang wilde afzetten. Deze re
den is al eerder gebruikt om oppositielei
ders op te pakken of te verbannen. Zo
werd Moto's voorganger José Luis Jones
tot dertig jaar cel veroordeeld nadat hij
Obiang opriep een meerpartijenstelsel in
te voeren.
Volgens Obiangs regime zou de oppositie
leider bij de geplande staatsgreep hebben
gerekend op de steun van Spanje en de
Verenigde Staten. Maar waarnemers gelo
ven dat de huidige militaire machthebber
van Moto afwilde. De oppositieleider zou
namelijk de grootste concurrent zijn van
Obiang bij de presidentsverkiezingen van
volgend jaar. Naast Moto zitten ook der
tien hoge militairen gevangen wegens hun
aandeel in de vermeende samenzwering.
Volgens de oppositie hebben ze allerlei
martelingen moeten ondergaan.,
Sinds de onafhankelijkheid van Spanje in
1968 is het treurig gesteld met Equatoriaal-
Guinea. Macias gaf leiding aan een echt
schrikbewind. Hij bezorgde zijn land de
bijnaam 'Auschwitz van Afrika'. Hij ver
bood de rooms-katholieke kerk, wees een
groot aantal priesters uit en vermoordde
veel politieke tegenstanders.
Onder Obiang ging het niet veel beter.
Slechts onder grote internationale druk or
ganiseerde de opvolger van Macias in 1993
de eerste 'democratische' verkiezingen. VS,
Spanje en andere landen zagen er echter
van af om waarnemers te sturen omdat ze
geen enkel vertrouwen hadden in het 'de-
mocratiseringsbeleid' van de kolonel. De
EU sprak haar 'diepe bezorgdheid' uit over
de schendingen van de mensenrechten in
de voormalige Spaanse kolonie. In hetzelf
de jaar verloren zeven oppositieleiders het
leven.
De affaire rond Moto heeft in Spanje op
nieuw tot een soort schisma geleid. Op
nieuw staan de linkse en rechtse oppositie
en de liberale Madrileense krant El Mundo
pal tegenover de regering-Gonzélez. Par-
tido Popular, Verenigd Links en El Mundo
willen dat Spanje alle hulp staakt zolang
Moto nog gevangen zit. Momenteel geeft
Spanje alleen nog ondersteuning aan on
derwijsprogramma's en humanitaire pro
jecten.
Enkele jaren geleden kregen de militairen
van Obiang nog studiebeurzen en was er
geld voor de nationale televisie en enkele
ministeries. De regerende socialisten voe
len niets voor het schrappen van de in
hoofdzaak humanitaire hulp. „Dan lijdt
het volk nog meer. Moeten we er dan ver
antwoordelijk voor zijn dat ziekenhuizen
gaan sluiten?", waagt een woordvoerder
van het ministerie van buitenlandse zaken
zich af.
El Mundo stelt dat Spanje binnen de EU
Frankrijk moet overreden gezamenlijk
sancties te nemen tegen kolonel Obiang,
daar de Fransen de grootste economische
belangen hebben in de Spaanse ex-kolO'
nie. Want volgens de krant zal de kolonel
zijn macht nooit vrijwillig opgeven.
Parijs dreigt blauwhelmen terug te trekken
NEW YORK/PARUS GPD
Frankrijk heeft gisteren ge
dreigd zijn VN-troepen uit Bos
nië terug te trekken als geen
maatregelen worden genomen
om de veiligheid van de 4.500
Franse blauwhelmen te garan
deren. De Franse minister van
buitenlandse zaken Alain Juppé
vroeg in New York om een
spoedzitting van de VN-Veilig-
heidsraad naar aanleiding van
het doodschieten van twee
Franse blauwhelmen vorige
week wijdag in Sarajevo.
Het Franse kabinet kwam gis
termorgen bijeen om zich over
de situatie in Bosnië te beraden.
Premier Balladur verklaarde zelf
de kwestie van de terugtrekking
van de Franse troepen op tafel
te hebben gelegd. Hij zei dat 'de
Franse soldaten niet voor onbe
paalde tijd blijven als de voor
waarden voor vrede ontbreken
en wij niet langer gewenst zijn'.
Meteen na de spoedzitting
van het kabinet reisde minister
Juppé naar New York om er de
Franse bezorgdheid over te
brengen. In een zitting achter
gesloten deuren vroeg hij de
Veiligheidsraad om een speciale
resolutie over de situatie in Bos
nië. Die resolutie, die wellicht
nog deze week in stemming kan
komen, moet een verlenging
van het op 30 april aflopende
staakt-het-vuren inhouden, als
mede maatregelen om de
blauwhelmen beter te bescher
men.
Frankrijk wil ook dat de Con
tactgroep, waarvan de VS, Rus
land, Duitsland, Groot-Brittan-
nië en Frankrijk deel uitmaken,
op korte termijn bijeenkomt om
over de toenemende spannin
gen in Bosnië te praten. „Als
onze blauwhelmen niet in staat
zijn hun werk te doen, dan kun
nen we ze beter terugtrekken",
aldus Juppé.
De Franse VN-soldaten moe
ten volgens hem betere midde
len krijgen óm hun missie uit te
kunnen voeren. Zo moeten zij
in staat zijn zich tegen aanval
len te verdedigen. De Fransen
zijn vooral boos omdat een van
de Franse soldaten kennelijk is
gedood door een sluipschutter
van het leger van de Bosnische
moslim-regering. „Als degenen
die je moet beschermen ook op
je gaan schieten, dan heeft het
geen enkele zin meer om te blij
ven", zei een Franse VN-diplo-
maat.
Volgens Juppé is het in die
omstandigheden 'onmogelijk
om nog troepen op de grond in
Bosnië te houden'. Frankrijk wil
aan zijn internationale verplich
tingen voldoen, zei de bewinds
man, 'maar als de partijen te
genwerken en ook de interna
tionale gemeenschap niet in
staat is er iets tegen te doen,
dan ontstaat een nieuwe situa
tie'.
Het is overigens nog niet offi
cieel bevestigd wie de schoten
hebben afgevuurd. Volgens VN-
bronnen is de eerste soldaat ze
ker het slachtoffer geworden
van een Servische schutter, en
'zijn er aanwijzingen' dat de an
der door een Bosnische moslim
is getroffen.
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Warren
Christopher was gisteren zeer
boos dat de Bosnische Serviërs
de Amerikaanse ambassadeur
in Bosnië, Victor Jackovich,
hebben verhinderd Sarajevo per
vliegtuig te verlaten. Hij noem
de het 'niet terecht en schanda
lig' dat Jackovich daardoor een
lange autotocht heeft moeten
maken door een gebied waarin
geregeld scherpschutters actief
zijn.
Vliegtuigen van de NAVO heb
ben gisteravond demonstratief
boven de Bosnische hoofdstad
Sarajevo gevlogen. Dat gebeur
de in reactie op hevige beschie
tingen tussen het door moslims
beheerste regeringsleger en de
Bosnische Serviërs in twee bui
tenwijken van de Bosnische
hoofdstad. De Verenigde Naties
kunnen de NAVO te hulp roe
pen om de 'veilige gebieden' in
Bosnië en de gebieden waar
zware wapens verboden zijn, te
beschermen.
