Mestwetgeving kost veel banen
itzen gaat wachtgelden
BO en MBO beteugelen
Binnenland
'Mijn tijd komt ongetwijfeld nog wel'
"DA moet meer stoken'
QOl
f'Wie een echte scharrelkip wil eten, moet een fazant nemen'
Joodse voorzanger
krijgt zangverbod
—PÜ
(NSDAG 19 APRIL 1995
teter onderzoek nieuwe agenten
iTERDAMDe Algemene Nederlandse Politievereniging
9 NPV) vindt dat aspirant-agenten een beter milieu- cn antece-
i -ntenonderzoek moeten ondergaan. De politiebond zal daarop
p ze week in een brief aan minister Dijkstal van binnenlandse
ken aandringen. Volgens de ANPV een van de kleinste poli-
bonden melden zich bij de politie-opleidingen steeds meer
wég *omst'8e agenten die een criminele achtergrond hebben.
Ifteling neemt bootjes uit de vaart
*ract atsheuvel De Efteling heeft gisteren vijf bootjes van de wild-
i Leii iterattractie Pirana uit de vaart genomen nadat zondag een
e Le ,otie was omgeslagen. Daarbij raakten twee van de zeven inzit-
iden licht gewond. De bootjes zijn rond en omringd met een
vord bberen band. Volgens een woordvoerder waren van de twee
?m geraakte bootjes de rubberen banden onlangs vervangen.
diameter van de bootjes is daardoor iets kleiner dan voor-
en. De Efteling heeft vijf bootjes met nieuwe banden uit de
art genomen.
-ke [iljoenenschade door brand in Deurne
urne Een stofexplosie in een afvalverwerkingsbedrijf in het
'e! abantse Deurne heeft gistermiddag voor enkele miljoenen
ildens schade veroorzaakt. De knal werd gevolgd door brand,
het bedrijf werd PUR-schuim verwerkt. Op het moment van
knal waren vier werknemers aanwezig. Zij konden zich in vei-
agiheid brengen. Het gebouw is totaal vernield.
jdi
ïroen licht voor omroepen
haag» De publieke omroepen hebben recht op een nieuwe
ndmachtiging van vijfjaar. Die zendmachtiging, of concessie,
oeten de omroepen voor die periode krijgen omdat ze zich
244[>uden aan de voorschriften van de Mediawet en voldoende
ltuur, kunst eft informatie op de buis brengen. Dat adviseert
commissie-Van Dijke vandaag aan staatssecretaris Nuis van
VS. De commissie, onder voorzitterschap van oud-NOS-voor-
Van Dijke, vindt dat de omroepen bereidheid tonen tot sa-
enwerking. zoals voorgeschreven.
haag gpd-anp
lister Ritzen van onderwijs
fors bezuinigen op de
Jitgelden van werkloze leer-
:hten in het hoger en mid-
laar onderwijs. Bovendien
;en diverse MBO-scholen
;e rekeningen, omdat ze ten
ichte uitkeringen hebben
iclareerd bij het ministerie.
itzen schrijft dit in een brief
de Tweede Kamer, waarin
situatie alarmerend
it. In totaal wil hij ruim 46
ien gulden van het MBO te-
forderen.
•rig jaar bleek bij een steek-
if door het ministerie al dat
iet MBO de wachtgeldrege-
jen werden overtreden. Uit-
[eider accountantsonder-
bracht aan het licht dat
van de 135 MBO-scholen in
een groot deel van de
itgeldkosten voor ontslagen
lewerkers in strijd met de
rschriften declareerden bij
ministerie.
e minister vindt het vooral
ijk dat veel MBO-instellin-
de afgelopen jaren docen-
ebben aangenomen terwijl
irder eigen personeel had
ontslagen, dat vervolgens
itgeld kreeg. In veel geval
len zou het daarbij gaan om
'uitgebluste' leraren die op ei
gen verzoek zijn weggestuurd.
In dat geval hebben de scholen
geen recht op wachtgeld van
het rijk, maar moeten ze de kos
ten zelf betalen.
In het HBO neemt het aantal
wachtgelden sterk toe. Ruim
tien procent van de personele
uitgaven gaat nu al naar men
sen die niet meer werken. In to
taal is daarmee ongeveer 200
miljoen gulden per jaar ge
moeid.
Voor hogescholen geldt daar
om vanaf gisteren een verscher
ping van de al bestaande bo
nus/malus-regeling. Die houdt
een striktere toepassing in van
de financiële sanctie op ontsla
gen. De maatregel wordt inge
trokken als de HBO-instellingen
de garantie afgeven voorlopig
geen personeel te ontslaan. Op
dat moment gaat Ritzen met de
HBO-instellingen overleggen
over een definitieve oplossing.
De HBO-Raad, de vereniging
van hogescholen, reageerde gis
teren verontwaardigd op het
besluit van Ritzen. De hoge
scholen zeggen zich al optimaal
in te spannen om het aantal
wachtgelders te beteugelen.
A-voorzitter Helgers vindt
i zijn partijgenoten in de
leede Kamer meer moeten
ten in de coalitie. Naast het
ragen van de eigen ideeën is
Dlootleggen van de verschil-
tussen de drie regeringspar-
n een belangrijke functie van
oppositie, en dat doet de
A-fractie volgens Helgers
[te weinig.
voorzitter, die gisteren
GPD Geassocieerde Pers Dienst'
Rapport ministerie: 24.000 arbeidsplaatsen verdwijnen
Invoering van strenge nor
men voor het uitrijden van
mest betekent de onder
gang van duizenden Ne
derlandse veebedrijven. In
de aanverwante agrarische
industrie verdwijnen dan
eveneens duizenden ar
beidsplaatsen. Dat blijkt uit
een studie naar de sociaal-
economische gevolgen van
de bemestingsnormen
door het ministerie van
volksgezondheid, ruimtelij
ke ordening en milieu
(VROM).
den haag» anp-gpd
Volgens het rapport gaat het om
een verlies van 24.000 arbeids
plaatsen in het landbouwbe
drijfsleven. Dat verlies komt bo
venop de 29.000 arbeidsplaat
sen die de komende vijf jaar
toch al verloren gaan. Nu wer
ken er in totaal nog 266.000
mensen in de landbouw en de
toeleverende- en verwerkende
industrie.
De mestwetgeving is het hete
hangijzer voor de landbouw. In
mei zullen de ministeries van
landbouw en VROM met een
notitie komen over de hoeveel
heid mest, met name de hoe
veelheid stikstof en fosfaat, die
op het land mag worden uitge
reden. Daarbij moet gekozen
worden tussen wat wenselijk is
uit milieu-oogpunt is en wat uit
landbouwkundigoogpunt.
De overheid wil dat na het
jaar 2000 niet meer mest op het
land wordt gebracht dan de
planten kunnen opnemen. De
praktijk wijst uit dat een extra
mestgift nodig is om een goede
Jonge boeren voerden gisteren op de Grote Markt in Groningen actie tegen de prioriteitennota van landbouwminister Van Aartsen. De boeren
dumpten een kar met 'boeren' op de markt.
plantengroei te garanderen. De
ze zogeheten verliesnorm is
momenteel inzet van de discus
sie: de landbouw wil een ruime
verliesnorm, de milieubeweging
een beperkte.
De strengste verliesnormen
die momenteel worden overwo
gen gaan uit van een fosfaat
norm van 10 kilo per hectare en
een stikstofnorm van 100 kilo
per hectare grasland en 25 kilo
per hectare bouwland. In dat
geval wordt er een flinke milieu
winst geboekt, aldus de samen
stellers van het rapport.
De sociaal-economische ge
volgen zijn echter eveneens
omvangrijk. Zowel vee- als ak
kerbouwbedrijven zouden hun
inkomen met tienduizenden
guldens zien teruglopen. In de
gehele land- en tuinbouw, in
clusief de agrarische industrie,
zouden circa 24.000 arbeids
plaatsen komen te vervallen.
De ruimste verliesnormen
gaan uit van een fosfaatnorm
van 40 kilo per hectare. De stik
stofnorm bedraagt in dat geval
350 kilo per hectare grasland en
175 kilo per hectare bouwland.
In dat geval gaan geen extra ba
nen verloren. In dat geval zien
alleen de varkenshouders, zo
wel zeugen- als varkensvleesbe
drijven, hun inkomens nog
meer afnemen. Ook dan is er
echter sprake van een aanzien-
FOTO ANP KAREL ZWANEVELD
lijke milieuwinst, aldus het rap
port.
Overigens zal ook zonder
aanscherping van het mestbe
leid het aantal banen in de
land- en tuinbouw afnemen.
Door onder meer schaalvergro
ting bedraagt het aantal ar
beidsplaatsen in de land- en
tuinbouw in 2000 naar schat
ting ruim 235.000. Dat is bijna
30.000 minder dan in 1990.
Ex-burgemeester Riem denkt aan schadeclaims
MAASTRICHT GPD
flgers wil dat fractie, breuklijnen blootlegt
sprak voor de EO-radio, vindt
dat de oppositie van zijn fractie
wel wat feller mag. Dat kan door
de regering niet meer aan een
meerderheid te helpen als een
van de coalitiepartners afvallig
is. Helgers: „Als de PvdA bij
voorbeeld steun zoekt bij het
CDA om een wat socialere poli
tiek te voeren, dan moeten wij
soms maar eens besluiten die
steun niet te geven om de
breuklijnen in het kabinet dui
delijker te laten zien."
Koel maant Henk Riem zijn vrouw tot stilzwijgen.
Els Riem neemt geen blad voor de mond en spaart
de roede voor politie, justitie en pers niet. Over de
lippen van Henk Riem komt (nog) geen woord van
kritiek. Wie het laatst lacht, lacht het best... „Mijn
tijd komt nog wel. Of ik schadevergoedingen zal ei
sen zal de nabije toekomst uitwijzen. Ik sluit niets
uit. Eerst even dit verwerken. Dan ga ik het vonnis
bestuderen en afwachten of er hoger beroep wordt
aangetekend," zegt hij enkel.
De ex-burgemeester van Brunssum en oud-gede
puteerde van Limburg is gisteren door de rechtbank
in Maastricht vrijgesproken van het aannemen van
smeergelden. De 54-jarige Riem pleegde volgens de
rechtbank op geen enkele wijze ambtsmisbruik. Bo
vendien is hij vrijgesproken van het helen van ver
trouwelijke provinciestukken en het schenden van
het ambtsgeheim. Ook vond de rechtbank geen be
wijs voor de vier gevallen van valsheid in geschrifte
in verband met de Israëlreis en enkele Brunssumse
collegebesluiten. „Ik had ook niet anders verwacht,"
zei Riem schijnbaar onaangedaan na de uitspraak.
Riem gaat niet in op zijn ontslag als burgemeester
van Brunssum in het kader van het onderzoek door
de minister van binnenlandse zaken. „Het zal moei
lijk zijn de klok terug te draaien. Het hoger beroep
tegen het ontslag loopt nog en in die procedure is al
aangevoerd dat de minister ten onrechte stukken uit
het strafrechtelijk onderzoek kreeg. Deze vrijspraak
kan onze visie alleen maar onderstrepen," zegt
Riems advocaat Marchal.
De officier van justitie eiste bijna drie weken gele
den nog 2,5 jaar celstraf, waarvan tien maanden
voorwaardelijk en 100.000 gulden boete tegen Riem.
Volgens persofficier mr. J. Nabben moet nadere stu
die van het vonnis uitwijzen of het Openbaar Minis
terie in beroep gaat.
JE THUIS VOELEN IN JE
SLAAPKAMER...
Thuiskomen houdt voor velen op bij de huiskamer. Achter de
slaapkamerdeur is het eigenlijk maar 'behelpen'. En dat is
jammer. Dormaël biedt een kollektie komplete slaapkamers,
waarin u zich werkelijk thuisvoelt Precies de stijl die u zoekt.
Volledig 'aangekleed'. Met fraaie bedmode, een linnenkast-
op-maat, nachtkastjes, ombouwen en stoelen. Een slaapkamer
die gezien mag worden. Laat u eens adviseren door de
Dormaël-nachtrustspecialist.
&S LA AP K AM E R S
ielboulevard/Leiderdorp - Winkelcentri
rt Rotterdam Utrecht Veenendaal Zeist Z
SPECIALISTEN IN NACHTRUST
Cola of koffie
in ijsklomp
uit vliegtuig
Het leek zo mysterieus. Waar
kwam die ijsklomp vandaan
die op 2 april 'zomaar' uit de
lucht kwam vallen en het dak
van een woning in het Lim
burgse Sibbe doorboorde.
Onderzoek op het gerechte
lijk laboratorium in Rijswijk
heeft uitgewezen dat de ijs
klomp, cafeïne en suiker be
vatte. Dat betekent dat er een
restant koffie of cola in het
stuk ijs zat. Het is daarmee
duidelijk dat het ijs afkomstig
is van een vliegtuig.
In het keukentje van een
vliegtuig worden restanten
voedingsmiddelen en drank
en zolang opgeslagen in een
afvalvat. Pas als het toestel
op de grond staat wordt zo n
afvalvat via een afvoerbuis
leeg gemaakt. Vermoed
wordt dat door een lekkage
een hoeveelheid in ijsvorm is
blijven zitten. Die brok ijs is
toen het toestel boven Sibbe
vloog losgeraakt en naar be
neden gevallen. Opzettelijk
lozen van afval gebeurt nooit
in de lucht, omdat dan ge
vaar bestaat dat de luchtdruk
binnen in het vliegtuig zou
wegvallen.
Volgens de politie is niet
meer na te gaan welk vlieg
tuig de ijsklomp heeft verlo-
Pattist wierf
gastarbeiders
voor Hembrug
DEN HAAG» ANP
De oorlogsmisdadiger Auke Pat- -
tist heeft in 1970 Spaanse gast
arbeiders geworven voor het
toenmalige bedrijf Staatsartille-
rie Inrichtingen Hembrug. Dat
antwoordt minister Van Mierlo
op kamervragen van Groen-
Links. Of hij daarbij werd ge
holpen door ambassadeperso
neel of mensen van Hembrug is
niet duidelijk geworden.
Pattist werd na de oorlog bij
verstek ter dood veroordeeld
wegens zijn terreurdaden op
het platteland van Drenthe. Hij
was gevlucht naar Spanje. Nazi-
jager Wiescnthal spoorde hem
in 1979 op. Zijn straf was toen al
omgezet in levenslang. Spanje
weigerde hem echter uit te leve-
Nederlander
goed te spreken
over zijn werk
ZÜRICH AFP
De Nederlandse werknemer is
over het algemeen goed te spre
ken over zijn werk. Een onder
zoek van het bureau In ter natty
nal Survey Research wijst uit dat
74 procent van de werkende
Nederlanders tevreden is over
zijn werk en de omstandighe
den waaronder dat gebeurt. Sa;
men met zijn Duitse collega
staat de Nederlander daarmee
nummer twee op de ranglijst,
achter de Zwitsers (83 procent
is tevreden).
Het ging om een onderzoek
in 1993/94 in acht Europese
landen.
Jagers brengen in kaart hoeveel reeën ze mogen afschieten
IOOSENDAAL THEO HAERKENS
Om te weten hoeveel reeën er dit jaar
jJN kunnen worden geschoten zijn de die
ren de afgelopen weken geteld. De ja-
J gers 'oogsten' graag maar zijn er be-
fducht voor te veel dieren te schieten,
want dat zou de reeënstand geen goed
doen. De Koninklijke Nederlandse Ja-
gers Vereniging (KNjV) heeft de cijfers
nog niet verwerkt, maar dat het goed
;aat met de Nederlandse reeën staat
al vast.
De ochtendschemering trekt lang
zaam weg als C. van Hulst, regiocon-
isulent van de KNJV, zijn vierwielaan-
gedreven auto door een glibberige
bocht stuurt. Zachtjes schommelend
vervolgt de wagen zijn weg over het
hobbelige karrespoor dat het bos
scheidt van de landerijen. Het geluid
van de motor is voldoende om de ree
ën op te schrikken die zich tegoed
doen aan het jonge gras. Een groepje
van vier haast zich zo'n honderd me-
-ter verder naar de andere kant van de
weg en stuift het bos in.
Even verderop inspecteren twee jonge
bokjes een voederakker die speciaal
voor het wild is aangelegd. Behalve
'mais staat er boekweit en kooleaad.
De beestjes staan stokstijf stil tussen
|de geknakte stengels en vallen met
hun bruingrijze vacht nauwelijks op.
Met de oren gespreid taxeren ze het
Dat doet ook de reegeit die in het wei
land een stukje verder vanuit de sloot
kant omhoog klautert samen met een
jong bokje, haar kalf van bijna een
jaar oud. Roerloos en met grote ogen
bekijken ze wat er aan de hand is. Van
paniek is geen sprake als ze er even la
ter in een rustige galop vandoor gaan.
Soepel wippen ze als twee witte vlek
ken over sloten en afrasteringen.
Van Hulst geniet zichtbaar, het is zijn
favoriete uur van de dag. Op het land
goed van ruim duizend hectare, twee
duizend voetbalvelden, in het westen
van Brabant komt de natuur lang
zaam tot leven. Zangvogels schetteren
in de bomen, hazen sukkelen over de
pas omgeploegde akkers, konijntjes
schieten links en rechts over de bos
paadjes en een fazantehaan paradeert
hooghartig door het weiland.
Het landgoed is speciaal ingericht
voor wildbeheer en de jacht. Het be
staat uit dichte bospercelen, afgewis
seld met akkertjes en weilanden, een
ideale leefomgeving voor de ree. Er
zitten er hier dan ook meer dan in de,
meeste natuurgebieden elders in het
land. Elk paartje heeft een kleine tien
hectare ter beschikking. Meestal is dat
veel meer. Zo streeft Staatsbosbeheer
met het oog op de houtproduktie naar
een populatie van maar twee reeën
per honderd hectare.
Het grote aantal reeën in het gebied is
aanleiding tot terughoudendheid. De
particuliere eigenaar ziet de naam van
het landgoed liever niet in de krant.
Dat zou maar stropers aantrekken of
extra dagjesmensen en ook daarop is
hij niet gesteld want die verstoren de
rust.
Op grote terreinen als deze is het niet
eenvoudig vast te stellen hoeveel ree
ën er precies leven. In zijn eigen jacht
gebied van niet meer dan tweehon
derd hectare zijn het er zestien, weet
Van Hulst. Hij weet dat precies omdat
de ree zo'n gewoontedier is. Het
beestje houdt van regelmaat en ver
laat rond de schemering de bosscha
ges waar het zich overdag schuil
houdt. Het zet dan koers naar de wei
landen en akkers waarvan het weet
dat er lekkere hapjes te vinden zijn.
Een ljapje gras hier, wat bramescheu
ten daar en wat jonge twijgen verder
op. Zo scharrelt hij op zijn gemak zijn
kostje bij elkaar.
Op aanwijzing van de jachtopzichter
rijdt de jager langs een weiland dat
aan drie zijden door bossen wordt
omgeven. „Daar komen ze 's och
tends altijd." En inderdaad, maar
liefst negen reeën doen zich tegoed
aan het sappige gras. Sommige blijven
in de schaduw van de bomen, maar
andere lopen gewoon middenin de
wei. Met de verrekijker zijn ze goed te
zien, maar met het blote oog valt het
niet mee de tengere donkere lijven te
onderscheiden van de bomen op de
achtergrond. Alleen de witte achter
kant verraadt hen. „Sommige mensen
in het dorp hebben nog nooit een ree
gezien", grijnst de jachtopzichter „ter
wijl ze bij wijze van spreken door hun
achtertuin lopen." Wie het niet weet
herkent een afgetrapte slootkant niet
als een wissel: een snelweg,'waar de
reeëfamilies zich dagelijks overheen
spoeden.
Doordat de jagers veel 'in het veld'
zijn, leren ze de dieren goed kennen.
In overleg beslissen ze hoeveel en wel
ke dieren dit seizoen worden gescho
ten. Van mei tot half september wor
den de bokken bejaagd, van januari
tot half maart de geiten. Doordat de
geiten gemiddeld twee jongen per jaar
werpen, is de aanwas jaarlijks zo'n 35
tot vijftig procent. De jagers stellen
zich tot taak een al te snelle groei te
voorkomen. Gemiddeld schieten ze
twintig procent van de populatie.
Over het hele land wordt het aantal
dieren momenteel geschat op een
kleine 50.000, daarvan worden er bij
na 10.000 afgeschoten.
Van Hulst benadrukt dat dit zorgvul
dig gebeurt. „Ik heb vorig jaar een bok
geschoten waar ik wel veertien keer
voor op pad ben geweest." Dat hij er
zo vaak op uit moest, ziet hij niet als
tijdverlies. „Als ik zit te wachten ge
niet ik ook. Je ziet de eekhoorntjes en
de hazen. Het is pure rust."
De jagers zijn zich zeer bewust van de
weerzin die de jacht bij grote delen
van de bevolking oproept. „We ne
men alleen die dieren weg die in de
vrije natuur door wolven en lynxen
zouden worden opgegeten: heel jonge
dieren en heel oude. De bokjes zijn
gemakkelijk te herkennen aan de ont
wikkeling van hun gewei. Oude geiten
hebben vaak maar één jong of hele
maal geen. Reeën van drie tot vijf jaar
worden alleen geschoten als het er
echt te veel worden."
Van een overschot is volgens de KNJV
sprake als er onevenredige schade is
aan gewassen van de boer of de bos
bouwer. Van Hulst stoort zich aan ge
meenten die „niet gehinderd door
verstand van zaken" de oren laten
hangen naar tegenstanders van de
jacht en het jachtrecht niet meer ver
pachten. Een gemeente op Goeree-
Overflakkee zag zich gedwongen hier
van terug te komen omdat zich maar
liefst zestig aanrijdingen met reeën
hadden voorgedaan. „Los van de kans
op letsel heb je schade aan de auto en
die kun je nergens verhalen." De jager
kan zich maar moeilijk inleven in de
bezwaren tegen de jacht. „Mensen die
tegen de jacht zijn, praten wel over
scharrclvlees. Ze beseffen niet dat
scharrelkippen met zijn achten op een
vierkante meter leven. Wie een échte
scharrelkip wil eten, moet een fazant
nemen."
AMSTERDAM ANP
Bij herdenking oorlogsslachtoffers
tisch Kerkgenootschap (NIK),
het Portugees-Israelietisch
Kerkgenootschap (PIK) cn het
Verbond van Liberaal-Religieu
ze Joden in Nederland. Een klei
ne ultra-orthodoxe groep liet
het NIK onlangs bij monde van
de Amsterdamse jurist J. Loon-
stein weten dat een gezamenlij
ke herdenking met in haar ogen
afvallige (liberale) joden 'smar
telijke gevoelens' oproept en
'niet acceptabel' is.
Bloemendal sluit uit dat hij in
weerwil van het verbod toch tij
dens de herdenkingsbijèen-
komst optreedt. „Ik heb echter
veel brieven gekregen van zeer
orthodoxe mensen die zeggen:
je moet het wél doen. I let is erg
dat het naar buiten toe lijkt als
of de joden onderling een ver
schrikkelijke verhouding heb
ben. Zo onstaat in de buitenwe
reld een verkeerd beeld."
In de brievenrubriek van het
Nieuw Israelietisch Weekblad
klinken deze week verontwaar
digde commentaren op de ul
tra-orthodoxe boycot. „Hoe
durft u het om joden, orthodox
of liberaal, als het om herden
ken gaat, zo tegen elkaar uit te
spelen!", fulmineert een brief
schrijfster tegen mr. Loonstein.
De orthodox-joodse voorzanger
Hans Bloemendal is verbaasd.
Van rabbijn M. Just, voorzitter
van het Opperrabbinaat voor
Nederland, mag hij op 7 mei
niet voorzingen tijdens een ge
zamenlijke joodse herdenking
van de bevrijding in de Portu-
gees-Israelietische synagoge in
Amsterdam. Reden voor het
verbod is de deelname van libe
rale joden. Het gaat overigens
niet om een synagogedienst.
„Ik had geen moeilijkheden
verwacht", aldus Bloemendal.
„Ik ben verrast. Maar ik behoor
zelf tot de orthodoxe gemeen
schap, dus ik word geacht me
aan de spelregels te houden.
Een rabbijn die zich op de hala-
cha (joodse wet) beroept, kan
zo'n verbod uitvaardigen." Het
bevreemdt hem wel dat het
koor dat hem zou begeleiden en
dat voor een groot deel uit or
thodoxen bestaat, kennelijk wél
mag optreden. Rabbijn Just ver
blijft op dit moment in Israël en
is niet voor commentaar bereik
baar.
De herdenkingsbijeenkomst
op 7 mei wordt georganiseerd
door het Nederlands-Israelie-
