Toerisme
Er is haast in ons land geen oude stad zo vorstelijk en beklemmend
Opening Autotron
Te weinig aandacht voor
recreatie en veiligheid
ZATERDAG 15 APRIL1995
Het Arend Maartenshof in Dordrecht, een van de mooiste hofjes van Holland.
Dordrecht
Misschien wel de Hollandste stad van Holland. De robuuste toren van de Grote
Kerk van waaruit de beiaardier zilveren noten door de klinkerstraatjes strooit, de
scheefgezakte huizen aan de Voorstraat, die zich met hun achtergevels bollend
en rafelend spiegelen in het stille zwarte water en dat vooral het in het
witte voorjaarslicht wriemelende water bij het Groothoofd, door de dichter
Hendrik Marsman ooit omschreven als 'het plein van de stroomen'. Hoe komt
het dat Dordrecht door de meeste toeristen nog altijd wordt gemeden als de
pest?
DOOR ROB VAN DER DOBBELSTEEN
ANWB-kaart Overijssel
Bij de ANWB verscheen kort geleden een in
twee delen afgedrukte, geactualiseerde
kaart van de provincie Overijssel. De op een
schaal van 1 100.000 afgedrukte landkaart
is, zoals gewoonlijk in deze serie, uitermate
geschikt voor toeristisch gebruik (fietsers en
wandelaars) en kost 14,90. Bijna tegelij
kertijd werd ook een nieuwe ANWB-Route-
kaart Nederland uitgebracht, met daarop
onder meer alle 318 carpool-parkeerplaat
sen. Deze uitgave kost 1 gulden en is te
koop bij zo goed als alle benzinestations,
wegrestaurants en grenswisselkantoren.
Zaanse rondvaarten
De Zaanse Vereniging voor Vreemdelingen
verkeer, organiseert de komende periode
diverse rondvaarten. Zo wordt er.vandaag
een avondtocht gemaakt naar het geïllumi
neerde Amsterdam. De afvaart, om 20.00
uur vanaf de Prins Hendrikkade bij de
Burcht in Zaandam, vindt plaats om 20.00
uur. Morgen volgt er dan een trip naar het
Scheepvaartmuseum en het VOC-schip
'Amsterdam' (vertrek 12.00 uur, zelfde stei
ger) en maandag een tocht naar Artis (ver
trek om 10.00 uur, eveneens zelfde steiger).
Info en reserveringen: Zaanse VW,
telefoon 075- 16 22 21.
Varen met boswachter
Op eerste en tweede paasdag en van 1 tot
en met 7 mei kan er in het Amsterdamse
Bos worden deelgenomen aan een vaar
tocht langs de natuurgebieden van de Nieu
we Meer. De tochten (drie per dag) duren
ongeveer een uur, beginnen bij het Bosmu-
seum en voeren onder meer langs nauwe
lijks toegankelijke rietmoerassen waarin
zeldzame vogels broeden. De meevarende
boswachter geeft tekst en uitleg.
Info en reserveringen: NACO,
telefoon 020 - 6 26 24 66.
Ruimtevaart
Op tweede paasdag verzorgen instructeurs
in het Noordwijk Space Expo, speciale de
monstraties met het ruimtevaart-simulatie
programma, dat overigens nog tot en met 7
mei op het programma blijft staan. Via per
sonal computers is het mogelijk ruimte-
vluchten na te bootsen, die op een groot
scherm door het publiek kunnen worden
gevolgd. Met behulp van de instructeurs
zo mag worden aangenomen leren be
zoekers vlugger met het ruimtevaartuig om
te gaan dan wanneer ze zelf alle listen en la
gen van het transportmiddel moeten zien te
ontdekken.
Info: Noordwijk Space Expo,
telefoon 01719-46 4 46
Bollenmuseum Limmen
Tot 15 mei is in Limmen (even onder Alk
maar) weer het Hortus Bulborum geopend.
Dit bij de Hervormde Kerk gelegen muse
um geeft een overzicht van zo goed als alle
tulpenbolrassen (circa 1.200) die in Neder
land worden geteeld. De eerste staan nu al
in bloei, de laatste zullen dat medio mei
doen. Naast tulpenbollen, bezit het muse
um ook een unieke collectie hyacinten en
narcissen. Hortus Bulborum is tot 15 mei
door de week elke dag van 10.00 tot 17.00
uur geopend en op zondag van 12.00 tot
17.00 uur.
Misschien zaagt dat beruchte, op rijnaken
veel gebromde rijmpje aan het imago van
Hollands oudste stad: 'Hoe dichter bij
Dordt, hoe rotter het wordt'. Wie weet ook,
hebben de edelgestrenge gebroeders De
Witt de Kennedy's van Neêrlands zeven
tiende eeuw hun geboorteplaats een au
reool van kilte en ongenaakbaarheid ver
schaft. Wellicht tenslotte hangt boven de
daken nog te veel de sfeer van die aartsver-
velende catechismus, plechtig voorgedra
gen in het half duistere, naar natte jassen
ruikende verenigingsgebouwtje van de Ge
reformeerde Kerk.
In Dordrecht immers werd in 1619 tij
dens de Dordtse Synode de kiem gelegd
voor de Statenbijbel, de Schrift die min of
meer de basis legde voor de moderne Ne
derlandse taal, maar waarvan de tekst voor
eenvoudige Nederlandse jongens en meis
jes nauwelijks aanknopingspunten kende.
In Dordrecht ook penseelde een godsvruch
tige schilder in strenge krullen Psalm 21,
vers 13 op de dakgoot van het aan de Muse
umstraat gelegen Arend Maartenshofje: 'Die
sijne oore stopt voor het geschrij des armen
die sal ook roepen ende niet verhoort wor
den.' Er zijn met gemak steden te bedenken
die hun gasten een warmer onthaal bieden.
Opgewonden
Maar daar is vanaf heden verandering in
gebracht. Dordt legde een 'rooie loper' uit.
Zwarte palen met gele manchetten marke
ren een (als je tenminste zo slim bent
steeds de binnenbocht te nemen) 3.160
meter lang traject dat de wandelaar net zo
in vervoering zal moeten brengen als pas
santen als Marcel Proust. Of Jacques Perk.
Of Cees Buddingh'. Of Top Naeff. Of Jan
Eijkelboom. OfTheun de Vries. Of Maarten
Biesheuvel. Of Vincent van Gogh. Of F. Bor-
dewijk. 'Er is haast in ons land geen oude
stad zo vorstelijk en beklemmend', schreef
de laatste. De anderen dachten er - de een
nog opgewondener dan de ander - nauwe
lijks anders over.
De stevige wandelaar legt het 'Rondje
Dordt' met gemak in een uurtje af. Maar
waarom zou je haast maken?. Daar is de
Grote Kerk waarin het Rijke Roomse Leven
zich op zo'n lichtvoetige wijze heeft ge
mengd met het rechtlijnige Protestantisme.
Daar is het terras van Jongepier op het
Groothoofd dat als je de aartslelijke Fok
kerfabriek tenminste boven de horizon van
je wimpers laat zweven zo'n schitterend
uitzicht biedt op de golfjes van de Noord,
de Merwede en de Oude Maas. Daar heb je
het Dordrechts Museum met schilderijen
van onder anderen de 'koude', door Van
Gogh zo bewonderde Ary Scheffer en de
'warme' George Hendrik Breitner. Daar is
de Hofstraat met z'n Kloostertuin. Daar is
de Voorstraat met z'n talloze antiekwinkels,
het Muntpoortje en zijn merkwaardige, in
een mengelmoes van verschillende bouw
stijlen uitgevoerde oud-katholieke kerk.
Daar heb je ook het al eerder genoemde
Arend Maartensholje. Hoewel...
Ouwe vrouwenhuisjes
Zonder enige twijfel een van de aardigste
binnenplaatsjes van Holland, dat Arend
Maartenshof]e, maar wellicht dat de inrich
ters van het 'Rondje Dordt' daar bij het uit
peilen van hun route anders over dachten.
Ze vonden het in het vierkant geplaatste
trisje ouwe vrouwenhuisjes in elk geval
geen verwijzing waard. Zowel aan de route-
paal op de hoek van de Museumstraat/Kor
te Kolffstraat "als die van de
Nieuwstraat/Museumstraat (beide op nog
geen vijftig meter van het als een vesting
gebouwde hofje) ontbreekt een signalering.
Het uit louter beton en glas opgetrokken
winkelcentrum Drievriendenhof wordt wèl
met name genoemd. Vreemd, maar over
smaak valt dagenlang te twisten.
Een 'Rondje Dordt'. Of om nog maar
eventjes in het literaire sfeertje te blijven
op zoek naar de vervlogen tijd {A la recher
che du temps perdu - Marcel Proust). Vanaf
de Al6 dikwijls die geweldige toren van de
Grote Kerk aan de horizon zien staan, maar
een bezoek tot voor kort altijd weer uit we
ten stellen. Niet bijster slim en veel te be
vooroordeeld, blijkt tijdens de wandeling.
Een in het centrum mooie en in veel op
zichten zelfs curieuze stad, dat Dordt.
Info: VW Dordrecht,
telefoon 078- 13 28 00.
KNMI: regionale
weerberichten
Van medio juni tot en met half septembf
zal het KNMI regionale weerberichten ga
verzorgen. De nieuwe service wordt per!
verspreid via campings, hotels, pensions p
bungalowparken en dergelijke en verstre jr
specifieke voorspellingen voor vakantiest er
ken, zoals de Hollandse en Zeeuwse kust et
de Veluwe, de Friese meren en Zuid-Lim
burg. Het bericht zal informatie bevatten
over onder meer temperatuur, kans op
neerslag en windrichting.
Hoge Veluwe trakteert
Omdat de Hoge Veluwe op 26 april 1995
zestig jaar bestaat, krijgen bezoekers diet
die dag dezelfde leeftijd bereiken, tussen
en 30 april, samen met hun partner en ai
gratis toegang tot zowel het Park, het Mu
onder, het Jachthuis St. Hubertus als het
Kröller-Müller Museum. Ze dienen zichv :c
te legitimeren bij een van de ingangen: 0 n
terlo, Hoenderloo en Schaarsbergen.
Worstmakerij in
Zuiderzeemuseum
Het Buitenmuseum van het Zuiderzeemu 'I
seum te Enkhuizen, dat op 1 april z'n poo
ten voor het komende zomerseizoen opei
de (sluitingsdatum, 29 oktober), is uitge
breid met een ouderwetse slagerij annex
worstmakerij. Het houten, uit Purmerend
afkomstige en al in 1979 overgebrachte
pand, is ingericht met een deel van de col
lectie van het Nationaal Slagerij- en Vlees
museum. Onder meer zijn authentieke te
geltableaus en een heuse 'ijskast' te bewo
deren.
Florida is bevreesd
voor huurauto-tekort
Nu de belangstelling voor de Amerika's
'sunshine-state' weer fors aantrekt, wordt
gevreesd dat Florida de komende zomer
weinig huurauto's beschikbaar heeft. Vol
gens het vakmagazine Reisrevue is er nu
sprake van een uiterst behoedzaam boe-
kingsbeleid bij diverse verhuurbedrijven.
De krapte zou worden veroorzaakt door di
steeds groter wordende vraag naar fly-driv
arrangementen, reizen waarbij in een klap
zowel de vliegreis als de autohuur wordt g
regeld. Hoewel de mogelijkheden tot rond
reizen per touringcar steeds verder wordei 4
uitgebreid, geeft een toenemend aantal toi
risten er de voorkeur aan op eigen gelegen
heid door de Verenigde Staten van Amerii
te toeren'.
Sloppy Joe in in zuidelijkste puntje van Ameri
ka (Key West - Florida) wordt moeilijker be
reikbaar bij een tekort aan huurauto's, foto
rob van den dobbelstü
Parkeerfolder
voor Antwerpen
Omdat het ook in Antwerpen voor de auto
mobilist tegenwoordig moeilijk parkeren is
heeft de overheid een folder laten drukken
waarin in vier talen duidelijk wordt ge
maakt hoe de parkeervakken en -garages
het simpelst kunnen worden bereikt. Deze
liggen weliswaar vrij ver buiten het cen
trum, maar openbaar vervoer zorgt voor
verder transport.
Info (vanuit Nederland): 00 32 3 232 01 03
'Schoon' naar Da Vinei
Toeristen die Leonardo da Vinci's be
roemde 'Laatste Avondmaal' in het re-
fectorium van het klooster Santa Maria
delle Grazie in Milaan willen bekijken
moeten zich voortaan eerst laten 'ont
stoffen'. Het fresco, dat Da Vinci in 1497 j
op de muur schilderde, is van zichzelf al
erg kwetsbaar omdat de schilder gebruik
heeft gemaakt van het weinig duurzame
tempera. De vervuilende stoffen die de
stroom bezoekers dagelijks mee naar
binnen neemt, dreigde het werk geheel
te ruïneren. De afgelopen zeven maan
den is het refectorium gesloten geweest j
om voor 2,25 miljoen gulden een
luchtverversingssysteem aan te brengen.
Nu de deuren weer zijn open gegaan
worden de bezoekers via twee glazen j
ruimten, te vergelijken met veiligheids- i
sluizen bij een bank, naar het fresco ge-
leid. In een van de ruimtes blijven zij 15
seconden staan om het systeem gelegen-
heid te geven de met stof, zwavelzuur en
zwaveldioxyde verontreinigde lucht weg
te zuigen en er schone lucht voor in de
plaats te pompen. Da Vinci's meester-
werk is in de loop van vier eeuwen zeker j
19 maal gerestaureerd. Een ingrijpende
opknapbeurt waar in 1978 mee werd be
gonnen, heeft het fresco inmiddels voor
de helft zijn kleuren en details terugge- j
geven.
Fietsen langs kanaal
Het succes van de Donau-Radfahrt in Oos
tenrijk heeft de VW van Sleeswijk-Holstein
waarschijnlijk geïnspireerd tot het uitzetten
van een aantal rijwieltochten langs het 100
jaar oude Noord-Oostzee-kanaal. Voor de
individuele fietser is een brochure samen
gesteld waarin informatie wordt gegeven
over onder meer de etappes en logiesmoge-
lijkheden.
Info: Fremdenverkehrsverband Sleeswijk-
Holstein, telefoon (vanuit Nederland)
00 49 431 560 025.
Vandaag, 15 april opent het Autotron in Rosmalen de
poorten voor het zomerseizoen dat tot en met 22
oktober zal duren. Nieuw in het park is onder meer het
Autotron Carting Circuit, meteen bij de entree. Iedere
bezoeker van twaalf jaar en ouder mag voor vijf gulden
per rit plaats nemen achter het stuur van een van de
race-karretjes, waarin Jos Verstappen ooit zijn
loopbaan begon. Verder dokkert deAutotron-trein over
een nieuw, het hele park omsluitend traject, waarlangs
ook het door architect Dudok ontworpen Esso-
tankstation na een spectaculaire verhuizing van
Vinkeveen naar Rosmalen een plaatsje heeft gevonden.
Info: Autotron te Rosmalen,
telefoon 04192- 19 0 50.
Autrotron bezit in het nieuwe seizoen een carting circuit. foto pr
De combinatie veiligheid en re
creatie wordt binnen vijf jaar
een van de belangrijkste maat
schappelijke thema's. Nu is dat
onderwerp nog volstrekt onder
belicht. Openbaar bestuur en
politie, maar ook de toeristische
wereld zelf, onderschatten de
problemen die rond de eeuw
wisseling op ons afkomen. Dat
hield prof.dr. Th. Beckers vorige
week in het Limburgse Lim-
bricht zijn gehoor voor tijdens
het mini-symposium 'Veiligheid
en Recreatie'. De hoogleraar
vrije-tijdswetenschappen aan
de Katholieke Universiteit Bra
bant bepleitte dat alle betrokke
nen de handen ineen slaan om
een antwoord te vinden op de
komende problemen.
Volgens Beckers heeft niet al
leen de toerist uit binnen- en
buitenland zelf in toenemende
mate last van criminaliteit. Ook
het eigen normbesef van de toe
risten vervaagt. Zij maken zich
steeds meer schuldig aan crimi
neel gedrag. Beckers: „Nu al is 7
procent van de toeristen die
Amsterdam bezoekt slachtoffer
van criminaliteit. Toerisme trekt
criminaliteit aan en veroorzaakt
in toenemende mate maat
schappelijk ongerief. Niet alleen
in Nederland, maar ook in het
buitenland. Niet voor niets zijn
er al plaatsen, zoals Brugge en
Venetië, waar de stroom toeris
ten enigszins aan banden wordt
gelegd. Maar ook de toeristen
zelf zijn vaak geen lieverdjes
meer. Het recente onderzoek
waaruit bleek dat één op de ze
ven toeristen die Friesland be
zoekt, zich schuldig maakt aan
diefstal, is geen incident. Crimi
naliteit is voor velen een steeds
populairdere manier van vrije
tijdsbesteding."
H. Mostert, korpschef regiopoli
tie Limburg-Zuid, pikte de
waarschuwende woorden van
de Brabantse wetenschapper
dankbaar op. „Meer blikken
agenten opentrekken, vormt
niet de oplossing. Alle partijen
moeten dit probleem in onder
linge samenhang pro-actief
aanpakken. Oplossingen beden
ken om de combinatie recreatie
en veiligheid beheersbaar te
houden. Je moet daarbij vooral
inspelen op nieuwe ontwikke
lingen. Neem de tunnelverbin
ding tussen Engeland en Frank
rijk. Nu voor de meeste mensen
nog te duur, maar in de toe
komst wellicht wel voor ieder
een betaalbaar. Daarom moetje
nu al nadenken over wat ik
noem 'de tunneleffecten'. Het is
best mogelijk dat binnenkort
Engelse toeristen via de tunnel
even naar Nederland komen.
De meesten ongetwijfeld met
goede bedoelingen, maar som
migen misschien ook niet.
Daarom onderschrijf ik de
woorden van Beckers. We moe
ten eens goed nadenken over de
samenhang tussen recreatie en
veiligheid. Binnen de Raad van
Hoofdcommissarissen heb ik
dat onderwerp dan ook al aan
de orde gesteld."
De Limburgse korpschef
maakt zich vooral zorgen over
het „crimineel toerisme", zoals
in zijn gebied het drugstoerisme
en het nog steeds schrikbarend
hoge aantal autodiefstallen.
Mostert: „Maar het gaat verder.
We hebben ook steeds meer last
van 'toeristen' uit het voormali
ge Oost-Duitsland en Polen die
hier een dagje komen winkelën
zonder te betalen."
