FFISEï
'Miljarden nodig voor infrastructuur'
Binnenland
si
Jeugdhulpverlening kruipt langzaam uit het verdomhoekje
Kok is niet bang
voor Turkse furie
leen in Weekblad Privé
Limburg zoekt nog vergeefs
naar honderden aspergestekers
Korthals Altes wil meer
hoge posten voor VVD
Verdeeldheid in eigen huis
deed Vahstal de das om
Actie tegen veevervoer
AG 14 APRIL 1995
3
atersnood kost
erheid bijna
If miljard
watersnood van begin febru-
ost de overheid naar schat-
bijna een half miljard gul-
zo heeft minister Zalm van
het kabinet laten we-
Zo kost de premie van 500
va en Per geëvacueerd huis-
eg!1'
c
i het
bin-
landse zaken 52 miljoen
len. Een andere grote post is
niljoen gulden voor brand-
r, politie, leger en vrijwilli-
Economische Zaken denkt
miljoen te moeten betalen
het bedrijfsleven. Land-
w denkt 85 miljoen gulden
te zijn aan schadevergoe-
en voor agrarische bedrij-
Voor beide categoriën be-
["qi wen is verder nog een potje
30 miljoen beschikbaar uit
Rampenfonds. Verkeer en
terstaat rekent erop 43 mil-
i gulden te moeten besteden
het herstel van schade langs
;tafenvegen-
an schade bij particulieren
'ft de overheid, de evacuatie
ten uitgezonderd, niet mee
>etalen. De circa 40 miljoen
ien daarvoor komt van het
ionaal Rampenfonds.
Politiek niet langer doof voor noodkreten uit het veld
g HAAG» PAULV
Noodkreten, brandbrieven en zelfs
rechtszaken om plaatsing in een inrich
ting af te dwingen: de jeugdhulpverle
ning zit klem. Het is de afgelopen jaren
steeds moeilijker geworden om jonge
ren die op een of andere wijze in de
problemen zijn geraakt op een adequa
te manier te helpen. Oorzaken: een toe
nemend aantal jongeren dat hulp nodig
heeft en de 'verstopping' van het huidi
ge stelsel van jeugdhulpverlening.
Ook voor de rechterlijke macht is de
maat vol. ,,De overheid kan niet blijven
zeggen dat ze haar best doet. Op een
gegeven moment moet ze met een re
sultaat komen", merkte de Haagse
rechter Punt twee dagen geleden op.
Hij deed dat tijdens een kort geding dat
een Rotterdamse stichting had aange
spannen tegen de staat om plaatsing
van een zestienjarige Rotterdammer
met ernstige gedragsproblemen af te
dwingen. Punt doet volgende week uit
spraak, al voelt hij daar eigenlijk weinig
voor: ,,Ik heb liever dat de politiek dit
oplost dan de rechter."
De fractiespecialisten in de Tweede
Kamer onderkennen al langer dat er
wat moet gebeuren. Met name de ver
snippering in de hulpverlening vormt
een bron van zorg. Tal van organisaties
en instellingen houden zich bezig met
hulp aan jongeren, maar de samenhang
daarin ontbreekt vaak. Ook op landelijk
niveau heeft het altijd aan een eendui
dig beleid ontbroken omdat de jeugd
onder verschillende ministeries ressor
teert: VWS, Justitie en Onderwijs.
Veel effect hadden de inspanningen
van de specialisten tot dusverre niet.
Welzijn is een terrein dat in politiek-
Den Haag van oudsher weinig belang
stelling trekt, tenzij er plotseling dui
zenden boze bejaarden op de stoep van
het Binnenhof staan. In die houding be
gint zich echter een kentering af te te
kenen. De noodkreten uit het veld be
ginnen in Den Haag door te dringen.
De jeugdhulpverlening is niet langer
een soft terrein, maar blijkt nauwe raak
vlakken te hebben met politiek gevoeli
ge onderwerpen als minderheden en
criminaliteit.
Het kabinet-Kok, in het bijzonder de
staatssecretarissen Terpstra (welzijn) en
Schmitz (justitie), lijken ernst te willen
maken met de jeugdhulpverlening. Mi
nister Dijkstal van binnenlandse zaken
(WD) gaf in februari de eerste voorzet
door een bedrag van honderd miljoen
gulden extra op te eisen voor de jeugd-
hulp. De vice-premier zei het onaan
vaardbaar te vinden dat een derde van
de kinderen die door de kinderrechter
wordt doorverwezen naar de hulpverle
ning, wegens plaatsgebrek buiten de
boot valt.
Partijgenote Terpstra trad in de voet
sporen van wegbereider Dijkstal. Ze
diende recentelijk een voorstel in bij
WD-minister Zalm van financiën om
die honderd miljoen gulden extra daad
werkelijk vrij te maken op de rijksbe
groting. Gisteren kreeg Terpstra in de
Kamer daarvoor de steun van PvdA,
CDA en D66.
Terpstra en Schmitz sommeerden vo
rige maand enkele ambtenaren om de
eis te onderbouwen met een notitie
waarin kort de knelpunten op een rijtje
worden gezet. Duidelijk wordt dat het
beroep op de jeugdhulpverlening toe
neemt. Het aantal kinderen dat onder
toezicht wordt geplaatst door de rech
ter, is bijvoorbeeld gestegen van bijna
11.000 in 1988 tot ruim 15.000. De amb
tenaren verwachten een verdere jaar
lijkse stijging met 750 tot 1000 gevallen.
Maar er is meer aan de hand. De
ambtenaren constateren dat jongeren
veel langer dan vroeger onder behande
ling blijven in bijvoorbeeld instellingen
voor licht verstandelijk gehandicapte
kinderen. Ook het beleid om de hulp te
verplaatsen van interhaten naar op-
vanggezinnen lijkt zijn grenzen te heb
ben bereikt.
Probleem is ook dat de plaatsingen
tegenwoordig regionaal gebonden zijn
doordat het rijk dat beleid heeft gede
centraliseerd naar provincies en grote
steden. Instellingen nemen alleen jon
geren uit de eigen regio op, wat tot ge
volg heeft dat dure bedden in een
jeugdinrichting op de ene plek leeg blij
ven, terwijl elders jongeren worden ont
slagen zonder dat voor hen een oplos
sing is gevonden.
De ambtenaren pleiten er in hun no
titie dan ook voor om de oplossing niet
alleen te zoeken in de uitbreiding van
het aantal plaatsen in internaten, maar
ook werk te maken van een doelmatiger
gebruik van die voorzieningen.
Premier Kok is niet erg onder de
indruk van de Turkse kritiek op
Nederland wegens de oprich
ting van een Koerdisch parle
ment in Den Haag. Volgens de
premier zou het een land dat
zelf inbreuk maakt op.het vol
kenrecht door de inval in
Noord-Irak, passen zich wat be
scheidener op te stellen.
Dat heeft Kok gisteren gezegd
na afloop van de ministerraad.
Volgens hem heeft minister Van
Mierlo (buitenlandse zaken) re
gelmatig contact gehad met zijn
Turkse collega, waarbij deze is
duidelijk gemaakt dat volgens
de Nederlandse grondwet een
dergelijke vergadering niet kan
worden verboden.
De 'onterechte druk' die de
Turkse regering op Nederland
heeft uitgeoefend, heeft het ka
binet geen moment aan het
twijfelen gebracht, aldus Kok,
en ook verdere druk zal dat niet
doen. Ook protesten van de
Verenigde Staten, die met name
de deelname van de 'terroristi
sche organisatie' PKK onver
teerbaar vinden, doen Kok niet
van mening veranderen. Pas als
de openbare orde en veiligheid
in het geding zijn, wordt er op
getreden.
Volgens Kok moet het moge
lijk zijn het conflict met de
Turkse regering snel en met ge
zond verstand te boven te ko
men. De Nederlandse regering
is overigens niet van plan het
Koerdische parlement, noch
een eventueel op te richten
Koerdische regering in balling
schap, als gesprekspartner te
beschouwen.
In de Turkse pers is Neder
land uitgemaakt voor 'verrotte
bondgenoot' en 'achterbakse
verrader.' Volgens de media
moet de Nederlandse ambassa
deur onmiddellijk worden uit
gezet. Verder zouden alle Tur
ken in Nederland meteen hun
geld van Nederlandse banken
moeten halen en alleen nog bij
eigen winkels moeten kopen.
Bovendien moet Nederland
door internationale instanties
op het matje worden geroepen.
Limburg staat bepaald niet te
trappelen om asperges te ste
ken. Ondanks een intensieve
campagne hebben zich tot nu
toe maar 290 liefhebbers aange
meld voor de 655 vacatures. De
tijd dringt: morgen begint offi
cieel het aspergeseizoen.
Onder meer met borden langs
de weg en advertenties worden
via een speciaal ingesteld pro
jectbureau aspirantstekers
warm gemaakt voor de jaarlijk
se mogelijkheid om iets bij te
verdienen. ,,We richten ons op
bijvoorbeeld mensen met een
baan of studenten die iets ex
tra's willen verdienen. Mensen
met een uitkering hebben er
niet zoveel aan: zij moeten hun
verdiensten tenslotte weer inle
veren," aldus een woordvoerder
van het Landbouwschap in
Limburg.
In totaal hebben 108 van de
ruim 1.100 Limburgse telers va
catures bij het projectbureau
aangemeld. Als zij niet genoeg
personeel weten te werven, zit
er volgens de zegsman van het
Landbouwschap niet veel an
ders voor hen op dan een deel
van de oogst als verloren te be
schouwen. Het liefst zetten de
telers mensen van buiten de
Europese Unie (vooral Polen)
op het land aan het werk. Dat
mag pas, als is gebleken dat
binnen de EU niet genoeg ste
kers te vinden zijn. ,,De kans is
klein dat de kwekers daar een
vergunning voor krijgen. De
keus is dan: overwerken of af
schrijven."
De woordvoerder van het
Landbouwschap schat dat met
het steken tussen de 1.500 en
3.500 gulden netto te verdienen
valt. Het seizoen duurt tot 24 ju
ni. De verwachting is dat rond 1
mei het oogsten pas goed op
gang komt. De problemen met
het vinden van stekers doen
zich niet alleen in Limburg
voor. Ook Brabant en Drente
kampten men met een tekort
aan stekers. In het Drentse Bor
ger zijn dertig werklozen aange
schreven om deel te nemen aan
het aspergesteken. Het lag in de
bedoeling hen te korten op hun
uitkering als zij dat zouden wei
geren. Inmiddels is men daar
op teruggekomen gezien de fel
le kritiek op dit plan. Borger be
kijkt nu of het idee nog wel kan
worden uitgevoerd.
/--<PFMf miTn
RENÉ
COLTOF
100 Appartementen worden verkocht door beheer bv
Bel voor informatie: 01117-2005 iwa-k.)
Werkgeversvoorzitter Rinnooy Kan ziet Nederland graag als invalspoort van Europa:
De overheid moet jaarlijks twee tot drie miljard gulden
meer uittrekken voor verbetering van de infrastructuur
wil het de opgelopen achterstand wegwerken. Anders
kan Nederland nooit 'de invalspoort van Europa' wor
den, vindt VNO/NCW-voorzitter Rinnooy Kan.
Tijdens een debat over econo
mie. ruimte en toekomst in
Nijmegen pleitte de werkge-
beling van de investeringen in
infrastructuur. Rinnooy Kan is
teleurgesteld in het paarse kabi
net. Volgens hem wordt er ook
te weinig geld gestoken in tech
nologie en onderwijs. ,,De prio
riteiten zijn niet goed. Wij kun
nen ons geen files op de inter
nationale transportverbindin
gen permitteren: als er goede
ren van Rotterdam naar Bonn
moeten, accepteert de klant
geen files èn in Nederland èn in
Bonn. Laatstgenoemde file kan
hij moeilijk vermijden. Maar
waar hij dit wel kan, doet hij dit
ook. Hij zal zijn route dus ver
leggen. waarbij hij Nederland
zal mijden. En dit kan hij meer
en meer doen, want de ons om
ringende landen zijn druk bezig
met name de internationale
transportverbindingen te verbe
teren." Rinnooy Kan vindt dat
de Betuwelijn zo snel mogelijk
moet komen omdat dat de con
currentiepositie van Nederland
verder verbetert.
De concurrentiepositie van
Nederland is overigens hele
maal zo slecht nog niet. Uit on
derzoek onder 41 meest con
currerende landen, stond Ne
derland vorig jaar achtste op de
wereldranglijst. Volgens Rin
nooy hebben ondernemingen
in Nederland het meest te lijden
van milieumaatregelen. Ook de
hoogte van de belastingtarieven
vormt volgens hem een ernstige
belemmering voor gezonde
concurrentie met andere lan
den. In het algemeen leiden te
hoge lasten voor het bedrijfsle
ven mede tot te lage uitgaven
voor onderzoek en ontwikke
ling
Hij pleit voor een lastenver
lichting voor het bedrijfsleven.
,,Die wordt in de discussies van
de laatste weken te vaak be
schouwd als een soort cadeau
van de overheid voor het be
drijfsleven. Niets is minder
waar. Het is een geringe correc
tie op de te hoge collectieve las
tendruk in Nederland."
Rinnooy Kan waarschuwde
ervoor dat onder invloed van de
aantrekkende economie ook in
de omringende landen lasten
verlichtingen worden doorge
voerd. ..Als die daar evenwichti
ger zijn dan hier, dus lastenver
lichting voor iedereen, dan wor
den onze problemen alleen
naar groter."
bouwstaking van na de Tweede
Wereldoorlog. Waar tot nu toe
de werkgevers er het patent op
lijken te hebben werknemersor
ganisaties uit elkaar te spelen, is
het nu eens andersom. Het wa
ter moet de lidorganisaties van
het AVBB wel tot aan de lippen
staan.
Sommigen zagen Vahstal
graag dooronderhandelen naar
een 'moderne' CAO. ..Maar als
het ijs kraakt, moet hij naar de
kant komen", zo viel te horen.
Vahstal wilde blijven door
schaatsen, maar zakte tenslotte
door de ijsvloer van zijn eigen
achterban.
k: Compromis lastenverlichting
ftAG* In het kabinet is een compromis in de maak over de
^verlichting voor het bedrijfsleven in 1996. De PvdA-fractie
dl het niet nodig dat multinationals die miljarden winst ma
in desalniettemin duizenden werknemers ontslaan, daar-
(rofiteren. WD en D66 willen de lastenverlichting wèl voor
[erkgevers toepassen. Premier Kok heeft nu voorgesteld
te doen: algemene lastenverlichting èn specifieke maatre-
j voor afzonderlijke bedrijven. I let kabinet heeft voor lagere
n in 1996 in totaal 4,5 miljard gulden beschikbaar.
tuige AH-overval pleegde meineed
|m Een 24-jarige getuige in de rechtszaak over de AH-
fden in Oosterbeek is gisteren in hoger beroep veroordeeld
jn halfjaar cel. Volgens zijn 20-jarige ex-vriendin heeft de
umer haar indertijd verteld dat een van de verdachten hem
n dronken bui had toevertrouwd dat hij bij de Oosterbeekse
/al betrokken was. Tegenover de rechter-commissaris ont-
e de man onder ede dit verhaal.
Grootste senaatsfractie wil meer macht
WD-fractievoorzitter in de Eer
ste Kamer Korthals Altes wil nog
de komende weken sluitende
afspraken maken over een 'uit
ruil' van topfuncties tussen het
CDA en de liberale partij. Zodra
dat mogelijk is wil de WD het
voorzitterschap van de Tweede
Kamer of het vice-voorzitter-
schap van de Raad van State.
Deze twee functies worden nu
nog vervuld door de christen
democraten Deetman en Schol
ten. PvdA'er Tjeenk Willink mag
voorzitter van de Eerste Kamer
blijven, aldus Korthals Altes.
Eind vorige maand wekte de
oud-minister van justitie nog de
indruk dat hij uit was op de
stoel van de senaatsvoorzitter.
„Het ligt nu het meest voor de
hand te zeggen: de WD is de
grootste, we willen de voorzitter
van de senaat leveren", aldus
Korthals Altes in een interview
met de Volkskrant. Afgelopen
weekeinde nam zijn partijge
noot Wiegel daar nog afstand
van. Volgens Wiegel is Tjeenk
Willink een uitstekende voorzit
ter die ook de steun van de WD
verdient als de Eerste Kamer 13
juni de nieuwe voorzitter kiest.
Volgens Korthals Altes was
zijn uitspraak bedoeld als 'voor
zet' voor een discussie over de
verdeling van de drie belang
rijkste adviesfuncties in politiek
Den Haag: het driemanschap
dat de koningin bij kabinetsfor
maties als eerste raadpleegt.
„Die drie plaatsen worden nu
bekleed door twee CDA'ers en
een PvdA'er. Het lijkt ons rede
lijk dat het CDA één van zijn
functies prijsgeeft. Een uitruil
met de PvdA, daar zijn we niet
op uit. Dat levert geen winst op
voor de coalitie", aldus Korthals
Altes desgevraagd.
De WD-fractievoorzitter
vindt het niet nodig met de pet
in de hand naar het CDA te
stappen. Hij wil voor 13 juni
sluitende afspraken maken met
PvdA en D66 dat deze partijen
de WD-kandidaat steunen als
Scholten over twee jaar met
leeftijdsontslag gaat, of als er na
verkiezingen een nieuwe ka
mervoorzitter moet komen. De
steun van het CDA is daarbij
niet nodig. Korthals Altes: „Als
je daarover nu afspraken maakt
met de coalitiepartners, dan
moet je daar op aankunnen."
Werkgeversonderhandelaar
Vahstal is er niet in geslaagd
zijn schaapjes bij elkaar te hou
den. Zijn oncorformistische,
bikkelharde manier van onder
handelen heeft hem niet ge
bracht wat hij ervan hoopte:
een 'CAO voor de werkenden'.
Zijn gevarieerde achterban, uit
eenlopend van de eenmansaan-
nemer tot de bouwgigant, is na
een staking van bijna vijf weken
tot op het bot verdeeld. Vahstal,
in eigen kring nu niet bepaald
als een soepel mens be
schouwd, is opgestapt. De tac
tiek van verdeel-en-heers die de
vakbonden hebben toegepast,
in CAO-onderhandelingen vaak
toegepast door werkgevers,
heeft succes.
Vahstal moest niets hebben
van de traditionele gang van za
ken in het CAO-circus: werkge
vers beginnen bij A, vakbonden
bij B en men ontmoet elkaar na
verloop van tijd ergens in het
midden. Vanaf het begin van de
onderhandelingen heeft de eer-
i ste onderhandelaar van het ver-
I bond van bouwwerkgevers
AVBB een hard, maar duidelijk
standpunt ingenomen.
Hij wenste voor de komende
twee jaar een loonkostenstijging
van maximaal 5,5 procent. Al
zijn bewegingen hebben in dat
teken gestaan. Hoe de bonden
dat geld wilden besteden, was
hem eigenlijk om het even, hoe
wel hij een lichte voorkeur had
voor de werkende bouwvakkers.
In de afgelopen CAO's is vol
gens Vahstal teveel gebeurd
voor niet-actieven: arbeidson
geschikten, werklozen en voor
vutters.
Het lijkt er nu toch op dat hij
met zijn opstelling zijn hand
heeft overspeeld. Misschien re
kende hij er niet op dat de bon
den een wekenlange staking
zouden volhouden. Misschien
ook overschatte hij de rek in
zijn eigen achterban. Hij was in
ieder geval volstrekt overtuigd
van zijn eigen gelijk.
Er zal gisteravond laat een
zucht van verlichting door de
burelen van de bouwbonden
zijn gegaan. Beroepsmatig had
men met de nu eens flam
boyante, dan weer korzelige,
dan weer botte Vahstal te ma
ken. Maar hij lag slecht. „Die
man is gek", foeterde een vak
bondsbestuurder nog niet zo
lang geleden. Aan de andere
kant zal men op het bondskan-
toor in Woerden tevreden te
rugblikken op de langdurigste
ekactie Bende van Venlo afgerond
De uitgebreide zoekacties naar stoffelijke resten van nog
Reende slachtoffers van de zogenoemde Bende van Venlo
|en niets opgeleverd. Aan de zoekacties deze week hebben
t leden van het speciale onderzoeksteam twintig ME-ers
tewerkt en deskundigen van de gravendienst van de Ko-
lijke Landmacht. Ook werd een speurhond ingeschakeld,
teerdere plekken in Noord-Limburg is gezocht, onder ande
de bossen rond Arcen. De leden van de bende van Venlo
len tot nu toe verdacht van de moord op acht personen, on-
iie een echtpaar uit Venlo, een man uit Reuver en meerdere
inlo woonachtige Turken. Tot mogelijke andere slachtoffers
en illegale Turken behoren. In wisselende samenstelling
He bende van Nederlanders en Turken onschuldigen heb-
afgeslacht, met voor zover bekend geen ander doel dan het
In zelf.
d°e™(ven maanden voor invoeren gifslib
het EM* De rechtbank in Arnhem heeft twee ex-directeuren van
Dedrijf uit Angeren veroordeeld tot zeven maanden cel voor
hts jwoeren van minstens 12.000 ton verontreinigd zuiverings-
ie ppï^mstig uit Duitsland. Uit analyses is gebleken dat het
siipjiild was met cyanide, cadmium, iood, koper, nikkel en zink.
ervjf derland werd het slib, vermengd met kalk en boomschors,
,ft erjeboden als compost of grondverbeteraar. De mannen gin-
Jiog door met de verkoop toen al vaststond dat het slib ver-
jen B was' V°'8ens officier van justitie hebben de twee ex-di-
telinuren m'nstens 650.000 Duitse mark aan de handel ver-
aantal gevangenen allochtoon
'ktohAAGNog nooit zaten er zoveel mensen in een cel als vorig
erde-10.000, bijna 3.000 meer dan in 1993. De helft van hen was
Hijhtoon. In de jeugdinrichtingen wordt dit percentage ge-
;meit op ongeveer 60 procent. Het aantal ontvluchtingen uit ge-
mün strafinrichtingen daalde sterk van 59 in 1993 tot 21 vorig
VN Bijna de helft van de gevangenen zit een straf uit van meer
de twee jaar. Een kwart heeft een straf langer dan vier jaar en
gateninder dan een kwart moet maximaal zes maanden zitten,
rekei
Amsterdam Een vrachtwagenchauffeur ontsteekt in grote woede als een actievoerder van PETA (People for Ethical Treatment of Animals) probeert
een leus tegen de misstanden in de vleesindustrie op zijn wagen te schilderen bij het abattoir aan de Jan van Galenstraat in Amsterdam.
FOTO ANP WILLEM MIDDELKOOP
