Danny de Munk blijft
zijn kansen benutten
'D
Breekijzer Pieter Storms is op zijn veertigste tevreden
Dennis Bergkamp
in een brievenbus
RtvShow
1w
WOENSDAG 12 APRIL 1995
Na rollen in films en musicals nu eerste Engelstalige CD
Met een eigen show het land in. Dat is zijn droom. Maar eerst wil
Danny de Munk bewijzen dat hij sterk genoeg is om zo'n kar op
eigen kracht te kunnen trekken. De 25-jarige zanger gaat graag
uitdagingeo aan. Zijn eerste Engelstalige CD 'Danny', die eind
maart verscheen, is er één. Een tweede is de musical 'Pumpboys
and dinettes', waarin hij dit najaar de hoofdrol gaat spelen. Ook
dan zingt en speelt De Munk in het Engels. Bovendien leert hij
voor deze produktie gitaar spelen.
anny' is het eerste album waar ik
volledig achter sta. Daarom heb
ik het ook mijn naam gegeven.
In deze 'middle of the road-muziek', een menge
ling van ballads, up tempo en al dan niet roman
tische pop, voel ik me volledig thuis. Tekst en
muziek komen recht uit mijn hart."
Danny de Munk benut zijn kansen. Als twaalf
jarig kindsterretje schitterde hij in de film Ciske
de Rat, later in 'Op hoop van zegen'. Net toen hij
in de vergetelheid leek te verdwijnen, kreeg hij
een hoofdrol in de musical 'Les Misérables. Daar
na speelde hij in 'Cyrano, the musical' naast Bill
van Dijk de sterren van de hemel. „Vroeger liet ik
me wel eens uitspraken in de mond leggen door
de platenmaatschappij", zegt de zanger, die in
middels dertien jaar in het vak zit. „Nu spreek ik
mijn eigen teksten."
Én dat blijkt als hij praat over zijn nieuwe CD.
,Een paar maanden geleden zijn de laatste opna
men gemaakt. Ik kan nu afstand nemen van het
album, luisteren alsof iemand anders daar zingt
en zeggen: deze CD brengt muziek uit 1995, be
stemd voor groot publiek. Dat publiek zegt ja of
nee. Niemand laat zich een mening opdringen."
Azië
Danny de Munk vertelt dat zijn vroegere platen
maatschappij erop aandrong dat hij in het Neder
lands bleef zingen, maar dat hij per se de En
gelstalige markt wilde onderzoeken. „En toen liet
Sony weten belangstelling voor me te hebben.
Het leuke is dat ze de schijf ook in Aziatische lan
den gaan promoten."
Voor de CD koos Danny elf liedjes uit een aan-
[bod van vijftig. Zijn criterium bij die keuze: „De
^muziek moet energiek zijn, direct bij me binnen-*"
komen. Want dan weet ik dat ik het publiek kan
bereiken."
Blij is hij met 'So Slowly', het duet met Vera
Mann. „Die vrouw heeft een dijk van een stem.
Wat een talent! En dan... twéé stemmen. Dat geeft
een gevoel van harmonie. Daar kan een snaar
door gaan trillen."
De CD sluit met 'Everything's gonna be alright'.
Danny de Munk omschrijft het nummer als 'een
beetje Lionel Richie-achtig'. „Die song heeft een
Spaans tintje. Ik wil me niet vastpinnen op een
stijl." Even zelfbewust zegt hij geen zangles te
willen. „Ik ging zingen toen ik acht jaar was en ik
kan nog steeds geen noot lezen. Toch denk ik dat
wat zingen betreft niemand me iets kan leren. In
een musical staan is een veel betere leerschool
dan zangles. Ik weet precies wat ik doen moet,
hoe ik moet doseren. Zingen heeft alles te maken
met zelfvertrouwen en dat heb ik. Ik heb geen
peptalks nodig. Voor acteren ligt het anders. Ik
ben niet gevormd in het creëren van een rol. Op
dat vlak sta ik open voor adviezen."
Broadway
In september beginnen de repetities voor de mu
sical 'Pumpboys and dinettes'. De voorstelling
rond pompbedienden en serveersters speelt zich
af in een 'diner'; een typisch Amerikaanse cafeta
ria langs de snelweg waar de sfeer van de jaien
vijftig en zestig is blijven hangen. Twee jaar stond
de musical op Broadway, zes jaar in Chigaco. Ook
in het Londense West End trok de show volle za
len. De Munks tegenspeelster is Laura Vlasblom,
ooft lid van Frizzle Sizzle en te zien in 'Jeans'. De
zanger blijkt zich te ergeren aan 'de onzinverha
len' die melden dat hij Joop van de Ende in de
steek Iaat. „Die man stimuleert juist nieuwe leer
ervaringen. Die begrijpt dat ik popel om in een
produktie te staan met vijf zangers van m'n eigen
leeftijd en eens een hele avond op het toneel wil
blijven. Ik verheug me verschrikkelijk op die mu
sical. De sfeer van vroeger en de humor doen
denken aan 'Grease*. Achter 'Cyrano' stond een
gigantische organisatie. Nu ga ik zelf de kar hel
pen trekken. Daarin ligt voor mij een geweldige
uitdaging."
Danny typeert de musical als luchtig amuse
ment. „Een leuke avond uit. Vooral voor mijn ei
gen generatie. Ik leer gitaar spelen, zodat ik straks
een Rolling Stones-medley kan spelen. Ik zie me
al staan in de schijnwerpers met m'n eigen in
strument. CD en musical zie ik als een test. Wor
den beide een succes, dan is de tijd rijp voor het
produceren van een eigen show. Met een eigen
band het land in, dat is mijn grote wens. 'It's time
for rock and roll."
ALKMAAR GPD
Danny de Munk. „Met een eigen band het land in, dat is mijn grote v
ZWOLLE GPD
RTL5-programma pakt autoritaire overheden en stugge instellingen aan
GPDzras»- MU jbhuhbhiv e heeft te maken met iets wat al u„,
Er-op-af-televisie, zo omschrijft
Pieter Storms zijn RTL5-pro-
gramma Breekijzer. Maar het
programma, waarin als het even
kan een geschil voor de draai-
Iende camera wordt opgelost,
'leeft volgens 'Storms, Pieter
Storms' (ex-Nieuwe Revu en ex-
Krant op Zondag) ook een
boodschap. Je hoeft niet per de
finitie te verliezen van de auto
riteiten, dat moet Breekijzer uit
dragen.
Storms neemt het namens een
individu op tegen een instantie.
En komt bijna altijd winnend
uit de strijd. Deze TV-held heeft
geen rode cape, maar een lange
regenjas. En vooral die camera.
Storms neemt geen genoegen
met de mitsen en maren van
vertegenwoordigers of voorlich
ters. Hij komt recht halen. „Het
recht van het individu. Daar
richt ik me op."
Die avond is Pieter Storms een
held op kousevoeten. In een
Hilversumse studio wordt zijn
programma gemonteerd. Dat
duurt de hele avond en Storms
heeft het er daarom van geno
men, de schoenen zijn uit.
Rond de vierhonderd brieven
krijgt zijn redactie per week.
Brieven van Nederlanders die
een hevig probleem hebben
met een starre instantie, een
autoritaire overheid of een stug
ge instelling. „Echt van die pro
blemen waarbij je meteen
denkt: Dat kan toch niet. Dat is
onmogelijk. Hoe bestaat het! Er
zitten veel klachten over uitke
ringen tussen. En veel klachten
over advocaten ook. En als het
gemeenten betreft die In de fout
gaan, spannen Lelystad en Al-
mere de kroon."
Te veel mensen worden volgens
Storms van het kastje naar de
muur en ook nog eens met een
kluitje in het riet gestuurd. „Bij
een geschil met een overheid of
instantie zie je dat een individu
gemangeld wordt. Dat iemand
op eigen kracht niet meer uit
een door een ander veroorzaakt
probleem komt. Als een proce
dure meer dreigt te kosten dan
een schadevergoeding oplevert.
Breekijzer probeert zo'n pro
bleem op te lossen. Het pro
gramma heeft twee bedoelin
gen: het helpen van een indivi
du en laten zien hoe de proble-
Pieter Storms, tegenwoordig programmamaker bij RTL. „Ik zit vanaf mijn achttiende in de journalistiek en ben
nog steeds bezeten van die stiel. foto gpd
matiek is ontstaan. Een door
kijkje van organisaties, instan
ties, overheden en bedrijven.
Laten zien hoe met so/ninige
klachten wordt omgegaan."
„Niemand is van kwade wil en
er is ook geen boosaardigheid
aan de andere kant. Maar het is
allemaal wel bureaucratisch.
Dat is een cultuur. Een cumula
tie van al die individuen die in
een systeem opereren. De pro
blematiek is vaak heel typerend.
Instanties maken allemaal eigen
regels, maar wat die regels zijn,
vertellen ze niet. De beroemde
kleine lettertjes. De PTT heeft
het over ónze regel, maar heeft
die alleen met zichzelf afgespro
ken. Ach. het is geen kwaad
heid, het is zo gegroeid. Er is
bijna niks aan te doen. Als een
procedure eenmaal in gang is
gezet, kom je er niet meer uit."
„Ik ben iemand die daar, ook in
zijn privé-leven, op afgaat.
Mensen kunnen er totaal van
de k,aart van zijn. Het spoor
volledig bijster. Ze kunnen niet
meer bedenken wat ze moe
ten, kunnen doen."
Helper in nood
De TV-held als helper in nood.
Storms kiest voor een nuance
ring en doceert: „Journalistiek
is bedoeld om datgene wat on
duidelijk is, duidelijk te maken.
Openheid van zaken geven
over dat wat onder de dekens
wordt gehouden. Inzicht geven
in het maatschappelijk gebeu
ren. Breekijzer draagt daar een
steentje aan bij. Er zit veel
journalistieke handarbeid in. Je
hebt een zaak, je zoekt hem uit
en checkt alles. Zorg dat er
geen dubbele bodems in zitten
en onderzoek hoe het wetma
tig zit. Net als het schrijven van
een verhaal."
Een verhaal schrijven kon
Storms nogal eens bij Nieuwe
Revu, in de beginjaren tachtig.
Undercover en vooral onthul
lend. Met een koffertje met
zwart geld en een microfoon
langs de banken. Het officiële
standpunt van de elf bezochte
banken was, dat ze geen zwart
geld accepteerden. Maar mooi
dat Storms bij tien van de elf zijn
geld kon achterlaten en keurig
een kwitantie kreeg.
„Dat was doorprikken. Dat doe
ik ook in Breekijzer. Doorprik
ken is nodig, dat is ook absoluut
de rol van de journalistiek. Als je
iets zichtbaar wilt maken, moet
je het doorbreken. Journalistiek
interessant is dat wat verborgen
wordt gehouden, zichtbaar te
maken."
Breekijzer is 'm op het lijf ge
schreven, stelt Storms. „Dat
heeft te maken met iets wat al
m'n leven lang mijn drijfveer is.
Ik ben heel bewust anti-autori
teit. Mensen moeten in staat
worden gesteld hun eigen leven
in te richten. Zelf bepalen wat
ze doen. Niet zo'n overheid die
van alles oplegt. Ik ben heel li
beraal, vrijdenkend. Ik hoop dat
dat doorklinkt in Breekijzer. Het
programma moet mensen het
gevoel geven dat je niet per de
finitie hoeft te verliezen van au
toriteiten. Dat komt over op de
kijker, dat is heel herkenbaar.
Dat je ziet dat er toch een mo
gelijkheid is je recht te halen.
Heel veel mensen in Nederland,
in de wereld, voelen zich een
underdog. Maar je kunt eraan
ontkomen."
Arrogantie
„Dat is mijn grondhouding. Je
hoeft voor niemand te buigen.
Iedereen heeft evenveel recht.
Als je een geschil hebt, word je
als individu gemangeld. Tuurlijk
hebben mensen soms fouten
gemaakt en zijn er regeltjes,
maar waarom is er zo'n star
heid? Waarom? Wat is dat dan?
Het is de arrogantie van het be
stuur. Dat heeft een beleid ge
maakt en komt daar niet meer
op terug. Daar maak je mensen
doodongelukkig mee en waar is
dat nou voor nodig?"
„Breekijzer wil door die muur
van arrogantie breken. Het me
dium leent zich ervoor om
zichtbaar te maken hoe instel
lingen functioneren. Zo'n belas
tingzaak van een paar afleverin
gen terug kan door de inspec-
teur opgelost worden. Het ge
beurt niet, dat is starheid. De
camera dwingt de tegenpartij
om argumenten te noemen. Als
wij komen, moeten ze ter plek
ke beslissingen beargumente
ren. Het is mooi om te zien hoe
een macht reageert op iets an
ders dan gedwee gedrag. Daar
schrikken ze van, als je opkomt
voor je recht op brutale wijze.
Dat maakt Breekijzer ook een
beetje tot een v rolijk program
ma. Je legt de vinger op bepaal
de gevoeligheden
Pieter Storms was door zijn pro
ducent D&D niet meteen voor
bestemd als 'breekijzer', maar
als de Nederlandse Jambers. Tot
een Nederlandse versie van de
Vlaamse reportagereeks kwam
het niet. omdat het origineel
heel populair bleek. Storms en
D&D bleven desondanks in ge
sprek en zo werd de er-op-af-
formule ontwikkeld.
„Er komen meer programma's
gebaseerd op die formule. Ik
werk ook aan de ontwikkeling
van dergelijke programma's.
Maar ik heb niet de ambitie om
de presentatie daarvan op me te
nemen. Breekijzer kost me al
vreselijk veel tijd. Van maan
dagmorgen tot vrijdagnacht, ik
ben door-de-weeks nooit thuis.
Het is een heel intensief pro
gramma. We reizen van Zee
land naar Groningen en van
Den Helder naar Maastricht."
Breekijzer is zijn Storms' TV-
avontuur. Na het mislukken van
de Krant op Zondag heeft hij
het even rustig aan gedaan. „TV
is heel leuk om te doen. Ik zie
mezelf zelfs niet zo snel wat an
ders doen. Je gaat ergens op af
en het pakt vaak zo anders uit
dan je had gedacht. Ik mis hel
schrijven best wel, maar dit is
ook heel bevredigend. Ik kan er
alleen nog niet zo'n afstand van
nemen, dat ik ook kan zeggen
dat ik trots ben. Maar wel dat
het kwalitatief een heel goed
TV-programma is."
Gedreven
Pieter Storms is tevreden. En
dat op zijn veerjigste. Maar
noem hem geen tevreden veer
tiger. Dat vindt hij te burgerlijk.
Net als 'een bevoorrecht mens'.
„Ik ben een heel eind op weg",
lacht hij zijn leeftijd weg. „Ik
voel me prettig, heb geen klach
ten en maak een spannende pe
riode in mijn leven mee. Wéér
spannend. Mijn hele leven is
wel spannend. TV is nu mijn
uitdaging. Ik ben iemand die
plezier heeft in wat hij doet.
Vanaf mijn achttiende zit ik in
de journalistiek. Dat is mijn
stiel. En ik ben nog steeds beze
ten van die stiel. En als je ergens
bezeten van bent, heb je er ook
heel veel plezier in. Bezeten zijn
- nee. gedreven is beter - is ook
tevredenheid scheppend. Ik zal
te allen tijde proberen die din
gen te doen die ik prettig vind.
Dat gedreven zijn. zou een jour
nalistieke eigenschap moeten
zjjn. Maar ik ken er te veel die
dat niet hebben..."
Breedbeeldtelevisie heeft een zetje nodig
CANNES GPD
Breedbeeldtelevisie is de tele
visie van morgen, zeggen de
kenners. I lou er maar reke
ning mee, het is onafwendbaar
in Japan is de opmars al be
gonnen. Maar in Europa
houdt de consument de boot
nog even af. Wie geeft de
breedbeeldtelevisie een zetje?
Het is een kwestie van durf,
denken de deskundigen. Want
reken maar dat de kijkers gaan
bellen, als ze het Nederlands
elftal plotseling een keer in Ci
nemascope zien spelen.
Laatst had Ruud Leyendekker
een keer twee kerels uit de
buurt over de vloer. Ze wilden
Ajax wel eens in breedbeeld
zien voetballen, live op TV
Plus. Nou, dat kon. Kratje bier
erbij, lekker stadiongeluid er
onder de heren waren di
rect verkocht. „Niet dat ze
meteen naar de winkel zijn ge
hold om ook een breedbeeld
televisie te kopen, hoor", rela
tiveert Leyendekker, „maar er
komt natuurlijk een keer dal ik
niet thuis ben."
Leyendekker is projectleider
bij TV Plus, het samenwer
kingsverband van NOS, NOB,
PTT Telecom en Philips, dat
probeert om via de publieke
omroep Nederland aan de
breedbeeldtelevisie te krijgen.
Dat gaat tot dusver maar
moeizaam. De Nederlander
weet zo blijkt uit onder
zoek weliswaar vrij goed
wat een breedbeeldtelevisie is
(een televisie met een buis in
de verhouding 16:9, dus bre
der en platter dan een gewone
4:3-tele\risie), maar de bereid
heid om zo'n toestel in huis te
halen is in Nederland het
laagst van de landen in West-
Europa. Leyendekker kent het
probleem: „Het lééft niet."
Zwarte balken
Toch loopt Nederland (met
Frankrijk) in Europa voorop,
waar het gaat om de breed-
beeldontwikkeling. Wie zich
abonneert op TV Plus (eenma
lig 75 gulden), kan elke avond
met zijn breedbeeldbuis zo'n
vijf uur van speciale breed
beeldtelevisie genieten. Inclu
sief regelmatig live-voetbal
wedstrijden. Zou je die wed
strijden zonder aanpassingen
volgen op een traditioneel te
levisietoestel (dus met beeld
verhouding 4:3), dan zou je
boven en onder in beeld twee
van die zwarte balken te zien
krijgen, zoals dat ook gebeurt
wanneer je ook een film in Ci
nemascope zonder 'ombou
wen' op televisie zet. Het beeld
met balken wordt in vakter
men 'letterbox' (brievenbus)
genoemd. Nederlanders en
Engelsen zijn notoire letter
box-haters.
Het zou goed zijn, specule
ren Ruud Leyendekker en Wil
lem Feenstra (van het HDTV
Platform Nederland), wanneer
Studio Sport eens een wed
strijd van het Nederlands Elftal
in 'letterbox' zou uitzenden
(dus met boven en onder in
beeld zo'n dikke zwarte balk
voor wie op dat moment naar
een gewone 4:3-televisie zit te
kijken). Dan heb je ineens
Dennis Bergkamp in zo'n
'brievenbus' gevangen. De
verontwaardiging en vragen
die dat oproept, zouden een
mooie basis kunnen zijn om
de grote massa het breed-
beeldprincipe eens uit te leg
gen.
„Het wachten is inderdaad
op de grote doorbraak naar de
massa", meent Leyendekker.
„Het zou goed zijn. wanneer
de omroepen in Hilversum
eens wat meer programma's
in 'letterbox' gingen uitzen
den. Dat je zo maar een keer
Lingo ziet met twee van die
balken, ik noem maar wat. Dat
zou een belangrijk signaal
zijn."
Experimenten
Op zich staat niets zulke expe
rimenten in de weg. Een pro
gramma als Anno Joosten, van
de VARA. wordt bijvoorbeeld
momenteel al op formaat 16:9
(en in HDTV) opgenomen.
Omdat verreweg de meeste
Nederlanders nog gewoon een
4:3-toestel in huis hebben, en
de VARA de Joosten-kijkers
geen zwarte balken wil op
dringen, wordt uit het 16:9-
beeld voor uitzending een 4:3-
uitsnede van het interessant
ste gedeelte gemaakt. Leyen
dekker: „Maar ik vind eigenlijk
dat het ge.voon met balken
zou moeten worden uitgezon
den."
Omroepen en vrije televisie
producenten kunnen bij de
F.uropese gemeenschap (lot)
50 procent subsidie krijgen op
programma's en series die zij
in breedbeeld willen maken.
Dat maakt breedbeeld voor te
levisiemakers interessant. Het
NOB heeft vier breedbeeld-
/HDTV-camerawagens klaar
staan voor verhuur, dus de fa
ciliteiten zijn er. Als je daar
dan ook nog eens zwaar ge
subsidieerd gebruik van kunt
maken, hoeft weinig het ge
bruik van breedbeeld meer in
de weg te staan. Op de breed
beeldbuis van TV Plus op de
MIP-televisiebeurs in Cannes
zijn bijvoorbeeld scènes te
zien uit de dramaserie
Pleidooi (gemaakt door 1DTV
van Harry de Winter). In Ne
derland is Pleidooi overigens
door de AVRO in 'letterbox' op
televisie gebracht, maar daar
zal geen televisiekijker iets
achter zoeken met die bal
ken lijkt het 'net film'.
Leyendekker is op de beurs
in Cannes dan ook vooral be
zig om op Nederlandse televi
siebonzen voor zover aan
wezigin te praten, in een
poging ze meer en meer aan
het breedbeeldgeloof te krij
gen. Daarnaast moet het grote
publiek intussen af van hel
idee dat een breedbeeldtelevi
sie per definitie 'groot, duur en
zwaar' zou zijn, meent hij. In
september introduceert Phi
lips een nieuwe lijn van zeven
breedbeeldtoestellen, op een
vakbeurs in Berlijn. Daar ver
wacht Leyendekker veel van.
De prijs van zo'n brede buis
schommelt momenteel reeds
rond de 2.000 gulden.
Uitzend normen
Dat mensen in verwarring
kunnen raken door het feit dat
er voor breedbeeldtelevisie
verschillende uitzendnormen
zijn (PAL Plus, D2MAC),
maakt volgens de projectleider
van TV Plus niet uit. „Losse
kastjes of ingebouwde deco
ders in de toekomst komt er
één digitale uitzendnorm. Dan
heb je helemaal geen kastjes
meer nodig. Zo lang je maar
zorgt dat je een beeldbuis in
de verhouding 16:9 hebt. Want
dat wordt de nieuwe wereld
standaard voor televisie, dat
formaat houd je niet meer te
gen. Het is gewoon bewezen
dat breedbeeld voor de mens
veel natuurlijker en prettiger
kijkt."
Net zo min zal de televisie
wereld nog ontkomen aan
HDTV, high definition televi
sie. Daarbij wordt het beeld
gevuld met twee keer zoveel
lijnen als nu: 1.250 in plaats
van 625. Dat leidt uiteraard tot
een veel scherper, helderder
beeld. Vcfel van wat er mo
menteel in Nederland aan te
levisieprogramma's wordt ge
maakt, gaat al in HDTV, meldt
Willem Feenstra van het
HDTV Platform. „Maar de in
dustrie heeft teveel tegelijk
willen introduceren: én breed
beeld, én MAC als nieuwe uit
zendnorm, én meer lijnen op
de buis. Dat was teveel van het
goede. Nu is men zo ver, dat
men eerst breedbeeld wil
'doen', en dan HDTV wil in
voeren. Maar door nu al veel
programma's in HDTV op te
nemen, hebben we straks in
Nederland natuurlijk vast het
een en ander op de plank lig
gen, wanneer HDTV daadwer
kelijk wordt ingevoerd."
Een van de eerste breedbeeldtoestellen die enkele jaren geleden door
Philips op de markt werden gebracht. •archieffoto
