Scholieren stalen
ruim vijftig auto's
Helft overlevenden van de Batavia
werd door muiters afgeslacht
Randstad
Leidse ambtenaren
woedend op gemeente
Wie aan zijn toekomst denkt,
gaat regelmatig een avondje uit.
Drie jaar cel geëist tegen
bewaarder van Bijlmerbajes
ZATERDAG 8 APRIL 1995
CHEF ADRIAAN
"356481
LEIDEN «ANNETV
„Ik word er doodziek van als ik
iedere ochtend dat compleet
lege parkeerterrein aan de
Tweelingstraat zie." P. Kriete-
meijer, ambtenaar op het
Stadsbouwhuis, spuwde giste
ren tijdens een bijeenkomst
van de commissie beroep en
bezwaar felle kritiek op de par-
keermaatregelen in de Leidse
wijk Noordvest. Daar moet
vanaf 1 april betaald worden
voor een plekje voor de auto.
Dat geldt ook voor het parkeer
terrein naast het Stadsbouw
huis. Zo'n tweehonderd amb
tenaren, die hun handtekening
zetten onder een bezwaar
schrift, hebben echter pech.
Volgens B en W zijn zij geen
belanghebbenden in de kwes
tie en kunnen ze daarom geen
bezwaar maken.
Rondom het Stadsbouwhuis
is inmiddels een vervelende si
tuatie ontstaan. De gebruikers
van de parkeerplaatsen - be
halve ambtenaren van het
Stadsbouwhuis onder andere
ook politieagenten en ambte
naren van het stadhuis, die elke
ochtend hun auto pleegden te
stallen in de Tweelingstraat om
vervolgens op de fiets naar de
Breestraat te rijden - zijn mas
saal uitgeweken naar de Ko
ningstraat en omgeving aan de
overkant van de Maresingel.
Krietemeijer: „Nu wordt Noord
opgezadeld met de problemen.
Onbegrijpelijk. Niemand ge
bruikt nu nog de parkeerplaats
aan de Tweelingstraat maar in
Noord dreigt het te escaleren."
De handtekeningen werden
vorig jaar augustus al ingeza
meld toen duidelijk werd dat er
plannen waren om Noordvest
toe te voegen aan het parkeer-
restrictiegebied. Nadat de lijs
ten waren ingeleverd, bleef het
stil. Het college liet niet van
zich horen. J. Vellekoop van het
ingenieursbureau, afdeling
openbare werken, die gisteren
namens B en W het woord
voerde: „Men heeft, zachtjes
uitgedrukt, een aantal steken
laten vallen. Het college heeft
er niets aan gedaan en ook de
gemeentesecretaris is tot nu
toe in gebreke gebleven."
De voorzitter van de com
missie beroep en bezwaar
snapte niet veel van deze gang
van zaken. Al zou de gemeente
als regelmaker de bezwaren
van de ambtenaren terzijde
moeten leggen - omdat zij geen
belanghebbenden zijn - dan
had ze volgens hem toch op
zijn minst als werkgever naar
de klachten van haar personeel
moeten kijken. „Het is be
vreemdend dat er met de
klacht helemaal niets is ge
beurd."
Ambtenaar Krietemeijer was
duidelijk niet in zijn sas. „Ik
breng acht uur per dag op het
kantoor aan de Langegracht
door. Ik vind mijzelf wel zeker
een belanghebbende. Als een
bedrijf zich in Leiden komt ves
tigen, dan moeten er een be
paald aantal parkeerplekken
komen voor de werknemers.
Dat zijn de regels. Maar de ge
meente Leiden loopt over haar
werknemers heen."
J. van der Toorn, destijds een
van de initiatiefnemers van de
handtekeningenactie, waar
schuwde de bewoners van de
Koningstraat en omgeving, die
inmiddels protest hebben aan
getekend tegen de ontstane
parkeeroverlast in hun buurtje.
„Zij kunnen met hun acties wel
eens hun eigen graf graven.
Deze buurt staat ook op de no
minatie om parkeerrestrictie-
gebied te worden."
De uitspraak van de commis
sie volgt later.
Amsterdamse politie rolt jeugdbende op
De Amsterdamse politie heeft veertien scholieren gear
resteerd die tussen oktober 1994 en maart 1995 ruim vijf
tig auto's stalen. Twee hoofdverdachten die bij zeker der
tig van de diefstallen waren betrokken, zitten nog in be
waring. Vijf jongeren zijn inmiddels voorgeleid.
AMSTERDAM
De verdachten variëren in leef
tijd van 14 tot 16 jaar. Hun
werkgebied lag tussen Amster
dam en Alphen aan den Rijn. In
bijna alle gevallen hadden ze
het voorzien op Opeis van meer
dan tien jaar oud die ze ge
bruikten om mee te crossen in
het westelijk havengebied. Bijna
alle gestolen voertuigen zijn te
recht, maar verkeren in een der
mate beroerde staat dat de
rechtmatige eigenaars er weinig
meer aan hebben. De schade
loopt in de tonnen.
Volgens de politie opereerde
de groep koelbloedig. Geregeld
stalden ze de gestolen auto's op
het parkeerterrein van een poli
tiebureau buiten het Amster-
dam-Amstelland gebied. Ze gin
gen er vanuit dat niemand arg
waan koestert als een gestolen
wagen voor een politiebureau
staat.
De groep werkte in wisselen
de samenstelling en ging
meestal 's avonds en 's nachts
op het dievenpad. Van de ou
ders merkte nooit iemand iets
vreemds, omdat de jongens er
voor zorgden 's morgens vroeg
weer in bed te liggen.
De groep liep tegen de lamp
toen leden van de Koninklijke
Marechaussee op 12 maart in
het westelijk havengebied twee
crossende jongens in een Opel
Kadett zonder kenteken aan
hielden. Verderop in het gebied
werden nog vijf andere auto's
aangetroffen, waarvan er drie in
het water lagen.
Uit het onderzoek bleek dat
de groep behoorlijk kieskeurig
was: soms stalen ze een Opel,
maar lieten de wagen na het
doorverbinden van de bedra
ding toch staan omdat de kleur
hen niet aanstond, of omdat
bleek dat er te weinig benzine
De kennis voor het doorver
binden van de bedrading had
den de jongens opgedaan bij
autosloperijen. Ze deden er ge
middeld 30 seconden over. Eén
van de leden van de groep was
een jongen die zo graag bij de
Opel-dieven wilde horen, dat hij
19.000 gulden stal van zijn va
der om zich in te kopen.
Misschien heeft u altijd a
t idee rondgelopen progra
leer uit uw werk kunt halen of dat uw
e arbeidsmarkt veel groter kunnen zijn.
wilt u wel gewoon uit interesse iets
In zo'n geval kunt u het best regelmatig een
avondje uitgaan. Want de Haagse Hogeschool
verzorgt in de avonduren maar liefst 22 HB0-
deeltijdopleidingen. Met een efficiënt studie
docenten uit de praktijk.
Geïnteresseerd? Vul dan onderstaande b
meer informatie, bel ons studie-informa
of bezoek een informatiebijeenkomst.
Haagse Hogeschool
Net even meer aandacht.
Informatiebijeenkomsten deeltijdopleidingen
Opleiding Adres Datum
SECTOR ECONOMIE ft MANAGEMENT
O Bibliotheek en Documentaire Informatie
O Facilitaire Dienstverlening
HEAO:
O Accountancy
O Bedrijfseconomie
O Commerciële Economie
O Communicatie
O Fiscale Economie
O Opleiding voor Management, Economie e
3 Bestuurskunde, afstudeerrichting MER
SECTOR GEZONDHEIDSZORG/GEDRAG ft MAATSCHAPPIJ
3 Culturele en Maatschappelijke Vorming
3 Personeel en Arbeid
3 Maatschappelijk Werk en Dienstverlening
3 Sociaal Pedagogische Hulpverlening
3 Beleid, Bestuur en Management
3 Opleiding tot Verpleegkundige
3 Opleiding tot Verpleegkundige in de
Maatschappelijke Gezondheidszorg
3 Opleiding van Kader in de Gezondheidszorg
Bij enkele opleidingen van deze sector zijn er oo
i Informatiekunde
Saffierhorst 105
Helenastraat 15
26 april, 18.00-20.00 u
Louis Couperusplein 19
3 Elektrotechniek
O Technische Bedrijfskunde
O Werktuigbouwkunde
3 Industrieel Produkt Ontwerpen
25 april, 19.00-21.00 u
Informatiebon
Scheepvaart
luidt noodklok
over Schengen
Het Schengen-verdrag zorgt
niet alleen voor problemen
op Schiphol, maar zet ook
scheepvaartbedrijven voor
het blok. Grote Rotterdamse
cargadoors hebben moeite
hun bemanningen op tijd
aan boord te krijgen. Sche
pen lopen daardoor grote
vertragingen op.
„Een bemanning wordt
vaak op het laatste moment
samengesteld. Dan is de am
bassade net gesloten of de
juiste man is er even niet.
Die jongens vliegen dan zon
der visum naar Europa. Voor
het Schengen-verdrag kon
den ze vanaf elke Europese
luchthaven doorvliegen naar
Schiphol, waar wij dan voor
een visum zorgden. Nu wor
den ze, bijvoorbeeld in
Frankfurt, als vreemdelingen
aangehouden en moeten wij
de autoriteiten daar overtui
gen, dat die mannen écht
met een geldige reden het
Schengen-gebied betreden.",
aldus een vertegenwoordiger
van de cargadoors.
Volgens H. Brouwers,
grenscoordinator van de Ha
venpolitie, zijn de problemen
van tijdelijke aard.
M HAAGFRANS V
De replica van de Batavia, die
vandaag door koningin Beatrix
in Lelystad feestelijk werd ge
doopt, brengt de afgrijselijke af
loop van het scheepsdrama op
het VOC-schip op 4 juni 1629 in
herinnering.
Uit een op schrift gesteld re
laas van commandant Francois
Pelsaert blijkt dat de in totaal
250 opvarenden in eerste in
stantie allen de stranding op de
klippen aan de westkust van
Australië wisten te overleven en
terechtkwamen op de naburige
eilanden-groep Abrolhos. Een
groep potentiële muiters deci
meerde dat aantal in drie
maanden tijd tot 124. Vooral
zieken, vrouwen en kinderen
werden eenvoudigweg afge
slacht omdat ze zich niet bij de
muiters wensten aan te sluiten.
Het journaal van comman
dant Pelsaert vermeldt dat de
Batavia op weg naar Indië bij
het ronden van Kaap de Goede
Hoop de vier andere begelei
dende schepen kwijtraakt. Al
spoedig ontstaan er aan boord
spanningen rond de aantrekke
lijke Lucretia Jansz. Schipper
Ariaen Jacobsz dingt naar haar
gunsten. Tevergeefs. Uit pure
nijd besluit hij het aan te leggen
met haar welwillige kamenier,
Zwaantje Hendriks. Om Lucre
tia te vernederen geeft de schip
per opdracht haar van top tot
teen in te smeren met stront,
teer en andere troep.
Commandant Pelsaert van de
eenheid, die ook aan boord van
de Batavia is, vermoedt dat de
schipper de kwade genius ach
ter deze actie is. Wat hij niet
weet, is dat schipper Jacobsz en
onderkoopman Jeronimus Cor-
nelisz een complot smeden om
samen met enkele officieren,
cadetten en matrozen het schip
over te nemen en op kaapvaart
te gaan. Dit voornemen mislukt
doordat de Batavia op 4 juni ver
uit de koers door onoplettend
heid van de schipper op de klif
fen stoot. Het schip breekt in
tweeën, maar zinkt niet.
Op een paar dichtbij gelegen
eilandjes van de Abrolhos-groep
worden in eerste instantie 180
zieken, vrouwen en kinderen
aan land gebracht met de sloep
van de schipper. Zij krijgen
twintig vaten brood en enige
tonnetjes water mee. Aan boord
van de gebroken Batavia blijven
nog ongeveer zeventig opvaren
den achter, waaronder Pelsaert
en onderkoopman Cornelisz.
Op het eilandje breekt al snel
een noodtoestand uit omdat er
veel te weinig water is en men
zich niet aan de rantsoenen
houdt.
Pelsaert besluit samen met
schipper Jacobsz naar het ei
land te gaan om orde op zaken
te stellen. Aan boord breken on
dertussen ernstige ongeregeld
heden uit. Een dronkemans
bende plundert de kajuit van
Pelsaert. Door het slechte weer
kunnen de commandant en de
schipper niet terug naar de Ba
tavia. Na drie dagen proberen
ze met een open boot met 48
mensen aan boord het vaste
land van Australië te bereiken,
maar dat lukt niet. Daarop
wordt koers gezet naar Indië om
in de hoofdplaats Batavia hulp
te halen. Daar komen ze uitein
delijk op 7 juli aan.
Pelsaert brengt er verslag uit
aan gouverneur-generaal Jan
Pietersz Coen. De bootsman,
onder wiens leiding Lucretia
werd besmeurd, wordt direct
opgehangen. Schipper Jacobsz
wordt in de boeien geslagen
wegens onachtzaamheid. Com-
Koningin Beatrix doopte gistermiddag de replic
mandant Pelsaert gaat daarna
met een jacht terug naar de ei
landen-groep om te redden wat
er te redden valt. Pas na twee
maanden, op 17 september,
komt hij daar aan. Tot zijn grote
ontsteltenis treft hij daar nog
maar de helft van de groep aan
die hij had achtergelaten.
Een week nadat Pelsaert
koers richting Indië heeft gezet,
zinkt de gebarsten Batavia. De
meeste overgebleven beman
ningsleden weten zwemmend
en op planken en vlotten het ei
land te bereiken. Daar begint de
groep muiters zich weer te roe
ren en besluit toch op kaapvaart
te gaan met het schip dat hen
uit Indië zal komen redden. On
der leiding van onderkoopman
Jeronimus Cornelisz brengen de
muiters allen die ?ich niet bij
hen aansluiten om het leven.
De gruwelijke details van deze
actie worden beschreven in de
processen-verbaal van de latere
terechtzittingen.
Daaruit blijkt dat een. groot
aantal opvarenden om het le
ven wordt gebracht door hen
simpelweg zonder mondvoor
raad naar naburige eilandjes
over te brengen. Soms worden
ze onderweg al in het water ge
gooid, soms met de handen ge
bonden of na een dolkstoot.
Een aantal vrouwen blijft aan
vankelijk gespaard om tot 'ge
meenschappelijk gebruik' te
dienen, maar de meesten wor
den later toch gewurgd. Lucre
tia Jansz weet het leven te be
houden door de concubine te
worden van muiterij-leider Je
ronimus Cornelisz.
Het meest weerzinwekkend is
het doden van alle kinderen,
meestal tijdens spelletjes als
blindemannetje. Jeronimus
Cornelisz maakt daar zelf zijn
handen niet aan vuil. Dat laat
hij over aan de jongste jongens.
In de documenten valt te lezen
hoe deze jongetjes er vaak om
vechten om iemand de hals te
mogen afsnijden. Het eiland
waarop dit gebeurt, heet sinds
dien Batavia's Kerkhof.
Een groep van 55 opvarenden
weet zich intussen op het nabu
rige Het Hoge Eiland aan de
moordpartij te onttrekken. Zij
zijn daar met een schip naar toe
gebracht, in de veronderstelling
dat ze door honger en dorst
omkomen. Maar er blijkt daar
juist een overvloed aan water en
voedsel aanwezig. Onder lei
ding van gewoon soldaat Wiebe
Hayes uit Winschoten weten zij
aanvallen van de muiters af te
slaan. Het lukt hen zelfs om lei
der Jeronimus Cornelisz gevan
gen te nemen. Hayes weet uit
eindelijk de te hulp komende
groep van Pelsaert tegemoet te
varen en waarschuwt hem voor,
de muiters op Batavia's Kerk
hof.
De moordenaarsgroep, in
middels onder leiding van Wou
ter Loos, probeert het schip van
Pelsaert nog wel te overmeeste
ren, maar hij weet dat te 1
komen en dwingt in korte tijd
de muiters op het eiland
overgave. Jeronimus Cornelisz
en een aantal companen wor
den op een van de eilandjes op
gehangen, nadat eerst een hand
is afgekapt. Wouter Loos, de
jonge opvolger van Cornelisz,
wordt wegens zijn jeugdige leef
tijd samen met nog een jonge
complotteur op het vasteland
van Australë afgezet. Zij krijgen
rantsoenen mee en instructies
hoe te handelen bij een
moeting met inboorlingen.
Weer terug in Indië worden
na een paar zittingen nog enke
le muiters opgeknoopt. Pelsaert
zelf komt er ook niet best van,
af. Ondanks het feit dat hij de
schatten aan boord van de Ba
tavia heeft weten te redden,
gaat de hem toebedeelde post
van lid van de Raad van Indië
aan zijn neus voorbij. Na zijn
dood in 1630 komen beschuldi
gingen los over onwettige parti
culiere handel.
Blaauw leidt
TCR-onderzoek
Haagse Hogesc
2509VD Oen;
Officier van justitie mr. F.
Teeven heeft vrijdag voor de
rechtbank in Amsterdam drie
jaar gevangenisstraf geëist tegen
een voormalige gevangenenbe-
waarder in de Amsterdamse
Bijlmerbajes. De man (39)
wordt ervan verdacht spring
stof, touw en haken de Bijlmer
bajes te hebben binnengesmok
keld. De spullen werden ge
bruikt bij een ontsnappingspo
ging van een 42-jarige hasjko-
ning en zijn 24-jarige handlan
ger, op 20 oktober van het vorig
jaar.
De poging mislukte doordat
de twee gedetineerden de
springstof niet goed plaatsten.
De toren De Schans, onderdeel
van de Bijlmerbajes, liep voor
25.000 gulden schade op door
de explosie.
De hasjhandelaar ontsnapte
in 1985 met succes uit dezelfde
inrichting, nadat hem een straf
van negen jaar was opgelegd
wegens groothandel in hard-
drugs. In 1993 kon de Fiscale
Inlichtingen- en Opsporings
dienst hem aanhouden, nadat
hij in beeld was gekomen als
hoofdverdachte in het onder
zoek rond het smokkelschip Co-
ral Sea II. Zijn bende smokkelde
circa 270.000 kilo hasj vanuit
Pakistan naar Nederland en Ca
nada.
De verdachte bewaarder be
weert dat hij in oktober van het
vorig jaar is benaderd door een
man die hem te verstaan gaf dat
hij moest meewerken aan de
ontsnapping. Als hij weiw
zouden hij en zijn gezin
langer veilig zijn. De man zegt
te zijn gezwicht voor de druk.
Daags na het incident biecht
te de bewaarder zijn betrokken
heid op aan de psycholoog van
de Bijlmerbajes, P.Tjebbes. „Hij
was een mens in nood", aldus
Tjebbes vrijdag ter zitting. Een
dag later vertelde hij zijn ver
haal aan de adjunct-directeur
van De Schans. Daarop werd de
bewaarder gearresteerd
Officier Teeven geloofde niets
van het bedreigingsverhaal. Hij
meent dat de man mogelijk deel
uitmaakt van de organisatie die
hij zegt te vrezen. Teeven ba
seert zich daarbij vooral op een
recentelijk ingebrachte verkla
ring van een anonieme getuige.
Advocaat Westendorp van de
verdachte meent dat zijn cliënt
„slachtoffer van het systeem"
binnen de Bijlmerbajes is ge
worden. Bewaarders worden
blootgesteld aan grote gevaren
doordat zij bij binnenkomst niet
worden gecontroleerd.
Uit de verklaring ter zitting
van de plaatsvervangend direc
teur van het complex, A.
Roelofs, bleek dat de controle
maatregelen in de Bijlmerbajes
na de gebeurtenis niet zijn ver
scherpt, ondanks het feit dat al
eerder is gepoogd met behulp
van binnengesmokkelde explo
sieven te ontsnappen. Roelofs
kondigde aan dat komend na
jaar detectiepoorten zullen wor
den geplaatst, ter controle van
het personeel. De rechtbank
doet uitspraak op 21 april.
