Steeds meer vrouwen geven
voorkeur aan flesvoeding
Gezondheid
Discussie over leeftijd ingevroren embryo 's
DINSDAG 4 APRIL 1995
157
LONDEN REUTER
Bijna vijf jaar na de bevruchting is in
Groot-Brittannië een baby geboren.
Het embryo was volgens Britse artsen
vier jaar en twee maanden ingevroren
geweest voordat de biologische ouders
erin slaagden een draagmoeder te vin
den. Het meisje, Jennifer Gunther,
kwam vorige week ter wereld.
De blijde gebeurtenis heeft in Groot-
Brittannië onmiddellijk de discussie
doen oplaaien over de door het parle
ment vastgestelde periode dat ingevro
ren embryo's kunnen worden bewaard.
In 1991 bepaalde het Lagerhuis dat em
bryo's niet meer dan vijfjaar ingevro
ren mogen blijven. De gevolgen van die
wet worden vanaf volgend jaar merk
baar. In juli 1996 zal artsen worden ge
vraagd duizenden ingevroren embryo's
te vernietigen.
Deskundigen hebben opgeroepen de li
miet van vijf jaar te herzien. Anders
wordt de hoop van duizenden wanho
pige stellen de bodem in geslagen. Jen
nifers eigen moeder onderging negen
mislukte pogingen tot in-vitro fertilisa
tie voordat besloten werd enkele em
bryo's in te vriezen. Er werd pas een
draagmoeder gevonden nadat de biolo
gische moeder in wanhoop een oproep
via de radio had gedaan.
De directeur van de vruchtbaarheids
kliniek Bourn Hall, MacNamee, zegt
dat Jennifer de oudste bevroren em
bryo is die bij een draagmoeder is inge
bracht. Er zijn wel oudere embryo's ge
bruikt, maar daarbij ging het steeds om
succesvolle implantaties bij de natuur
lijke moeder.
MacNamee zegt dat hij dat niet over
zijn hart zal kunnen krijgen embryo's te
vernietigen. Ook wil hij het zijn mede
werkers niet vragen „hoewel wij daar
door mogelijk de gevangenis in moe
ten". Hij zei dat er in zijn instituut op
dit moment zo'n 7.000 embryo's zijn
opgeslagen. Daarvan zouden er 1.000
moeten worden vernietigd. „Volgens
het huidige slagingspercentage komt
dat overeen met ongeveer 100 baby's."
REDACTIE SASKIASTOELINCA* 023-150265
Pesticiden thuis
verhogen kans
opjeugdkanker
LONDEN THE INDEPENDENT
Nederlandse kinderartsen trekken aan de bel
Tot verontrusting van de
kinderartsen boet borst
voeding in aan populari
teit. Niet alleen geven min
der moeders hun kind de
borst, de borstvoeding
wordt ook minder lang vol
gehouden. Nederland is op
dit moment één van de
Westerse landen waar het
minst borstvoeding wordt
gegeven.
ROTTERDAM ANNEMIEK VEELENTURF
In een land als Finland ligt dat
heel anders. Hier begint 99 pro
cent van de moeders met borst
voeding en geeft 90 procent na
drie maanden nog steeds de
borst. In Nederland liggen die
percentages op respectievelijk
60 en 30. Deze cijfers zijn voor
kinderartsen in het Zuiderzie
kenhuis en het Sint Clara Zie
kenhuis in Rotterdam aanlei
ding om op het mini-symposi
um 'Natuurlijk de Borst' aan de
bel te trekken.
„Elke dag is meegenomen",
zegt kinderarts A.M. Oudesluys-
Murphy van het Zuiderzieken
huis over het belang van borst
voeding. „Borstvoeding mag
worden gegeven zolang moeder
en kind dat willen, liefst zo lang
mogelijk. Maar vooral de eerste
drie a vier maanden zijn be
langrijk. Tot de leeftijd van een
halfjaar is borstvoeding vol
doende voor een zuigeling. Je
hoeft dan in principe niets ex
tra's te geven."
In die eerste maanden krijgt de
baby tegelijk met de borstvoe
ding de nodige afweerstoffen
binnen. „Baby en moeder wor
den beiden blootgesteld aan de
zelfde bacteriën en virussen. De
moeder maakt daar anti-stoffen
tegen, die ze haar kind via de
borstvoeding toedient. Dat kun
nen anti-stoffen zijn tegen
maag- en darminfecties en ont
stekingen aan de longen, oren,
Na drie maanden geeft 70% van de Nederlandse vrouwen hun baby de
fles. In Finland kiest slechts 10% van de vrouwen voor kunstmatige
voeding. foto»anp
„Borstvoeding gaat vanzelf. Je hoeft er niet bij na te denken. Je hoeft
geen water te koken en geen flesje op te warmen. Bovendien is het gra
tis. Veel mensen staan daar niet bij stil, maar flessevoeding kost al met
al heel wat geld." foto jan steceman
hersenvliezen en aan de urine
weg."
Eczeem
Borstvoeding heeft een bescher
mend effect op de ontwikkeling
van allergieën. Het vermindert
bijvoorbeeld de kans op ec
zeem. Het heeft ook een positief
effect op het voorkomen van
ziekten jaren later. „Suikerziek-
7
2
4
3
4
9
4
5
9
10
2
3
4
9
2
3
9
5
2
10
4
8
2
3
4
2
5
8
1
1
2
9
5
9
2
3
9
10
9
5
3
2
5
6
2
2
1 23456789 10
OPLOSSING
OPGAVE
WOORDZOEKER
Overgebleven woord:
KABELKRANT
SLEUTELWOORD
In sommige vakjes staat een ge
tal dat correspondeert met een
getal in de balk onderaan. De let
ters die ingevuld worden in de
vakjes met een getal, kunnen ook
op de balk worden ingevuld. Ver
ticaal vormen de letters in de
eerste en derde kolom ook een
woord. Hoe luidt het sleutel
woord?
Horizontaal:
1. kerk; 2. tussenruimte; 3. roof;
4. draaiboek; 5. voorwerp dat ge
luk brengt; 6. opletten; 7. uit
stallen; 8. traag.
te op de kinderleeftijd komt
minder voor bij kinderen die
met borstvoeding zijn grootge
bracht dan bij kinderen die fles
sevoeding kregen, dat blijkt uit
onderzoek", zegt Oudesluys.
De laatste tijd wordt veel onder
zoek gedaan naar de effecten
van borstvoeding. Zo is bijvoor
beeld gebleken dat bepaalde
vetten in borstvoeding een be-
DE RECHTER
langrijke rol spelen in de ont
wikkeling van hersenen en
ogen. De artsen prof. dr. E.R.
Boersma en dr. R.M. Huisman
van de Academisch Ziekenhuis
Groningen ontdekten dat de
motorische en mentale ontwik
keling van kinderen die zijn ge
voed met borstvoeding gunsti
ger verloopt dan die van kinde
ren die flessevoeding hebben
gehad.
Borstvoeding is niet alleen be
ter, betoogt Oudesluys, het is
bovendien veel makkelijker.
„Op het moment dat de moeder
het kind hoort huilen, is dat
voor het lichaam een sein borst
voeding in de borst los te laten.
Moeder wil het kind troosten en
drukt het aan de borst. Daar
zoekt de baby automatisch naar
de tepel, op zoek naar eten."
Troosten en voeden ineen,
noemt de kinderarts dit tafereel.
„Het gaat vanzelf. Je hoeft er
niet bij na te denken. Je hoeft
geen water te koken en geen
flesje op te warmen. Bovendien
is het gratis. Veel mensen staan
daar niet bij stil, maar flessevoe
ding kost al met al heel wat."
Wettelijk
Redenen genoeg voor de Ne
derlandse vrouwen om massaal
te kiezen voor borstvoeding,
zou je denken. De oorzaak dat
dat toch niet gebeurt, ligt vol
gens kinderarts Oudesluys in de
jaren vijftig en zestig. „Toen
gold het als chic om flessevoe
ding te gebruiken. Veel vrouwen
die nu moeder zijn, hebben zelf
de fles gehad en ze hebben hun
jongere broertje of zusje de fles
zien krijgen. Veel minder men
sen dan vroeger hebben kennis
over borstvoeding.
Dat het geven van borstvoeding
terugloopt is in deze tijd, waarin
natuurlijke methoden op allerlei
gebied volop in de belangstel
ling staan, heel raar, vindt
Oudesluys. Zo is Nederland een
van de weinige Westerse landen
waarin thuis bevallen een heel
normale zaak is. Maar als het
om babyvoeding gaat, stellen
Nederlanders vaker dan veel
andere Europeanen de fles bo
ven de borst.
Het feit dat meer vrouwen dan
vroeger een baan hebben, hoeft
geen belemmering te zijn borst
voeding te geven. „Tegenwoor
dig is de zwangerschapsverlof
zo lang datje al snel drie maan
den lang thuis de borst kunt ge
ven. Maar ook daarna blijft
borstvoeding mogelijk. Het is
wettelijk geregeld dat vrouwen
in staat gesteld moeten worden
op hun werk hun kind de borst
te geven of melk af te kolven."
Soms willen moeders wel de
borst geven, maar lukt dat niet.
„Veel hangt dan af van de bege
leiding", zegt Oudesluys daar
op. „Als de begeleiding goed is,
is de kans dat borstvoeding lukt
veel groter."
Kinderen uit gezinnen waar
pesticiden worden gebruikt, lo
pen een groter risico kanker te
krijgen. Dit blijkt uit een Ameri
kaans onderzoek dat is gepubli
ceerd in het gezaghebbende
Amerikaanse tijdschrift Journal
of Public Health. In dit onder
zoek wordt voor het eerst ver
band gelegd tussen jeugdkanker
en het gebruik van pesticiden in
huiselijke omgeving.
Kinderen in gezinnen met een
tuin waarin chemische bestrij
dingsmiddelen worden ge
bruikt, lopen vier keer zoveel
kans om kanker in de zachte
weefsels te ontwikkelen. Kinde
ren uit huizen waar vliegen-
strips hangen, lopen twee keer
zoveel kans op leukemie, en
zelfs drie keer zoveel wanneer
de vliegenstrips ook tijdens de
laatste drie maanden van de
zwangerschap in het huis hin
gen.
Van de stof dichlorvos, de be
langrijkste insecticide in de vlie
genstrips, is bekend dat ze kan
ker veroorzaakt in proefdieren.
Verder wordt de stof in verband
gebracht met leukemie bij vol
wassen mannen.
Van onkruidverdelger is bekend
dat landbouwers er kanker in de
zachte weefsels van krijgen. Uit
ander onderzoek is gebleken
dat honden in huizen waar het
gazon regelmatig met deze on
kruidverdelger wordt besproeid
twee keer zo vaak kanker ont
wikkelen.
Crèmes voor dikke
dijen helpen niet
SAN FRANCISCO
ALS we STRAKS
PAS6TO AJAAR
PORTUGAL GAAN,
HOEVENI we 6BE"U
PASPOORT AAEBR MSET
TE: NEiMEN
'a
Huidcrèmes waarvan de produ
centen beweren dat zij het over
tollige vet aan buik en dijen
kunnen 'wegsmelten', werken
niet. Dat blijkt uit twee weten
schappelijke onderzoeken die
zijn gepresenteerd tijdens een
congres van plastisch chirurgen
in San Francisco.
„Als je alleen maar de crème ge
bruikt en niets verandert in je
voedings- en bewegingspa
troon, dan valt er geen verschil
te constateren", zei dr. Leroy
Young van de St. Louis Was
hington University. Zijn team
liet een tiental vrouwen de crè
me acht weken lang op één dij
en op één helft van de buik ge
bruiken. Uit metingen van de
dijomvang en uit ervoor-erna-
fotoseries blijkt dat de crèmes
niet werken.
Ondanks de objectieve meetge
gevens beweerde één vrouw dat
er een verbetering was opgetre
den. „Sommige mensen gelo
ven gewoon in wonderen", al
dus Young. De onderzochte crè
mes kosten 40 a 50 gulden per
potje.
Mr. Jesse van Muylwijck
A.NDE-RS KRUÖEW
W6- O'R-TöCH-
GeeN stempet }N
^Zzz
H
T
W
Weersvooruitzi
WOENSDAG 05 APRl
Neerslagkans
DOOR HANS VAN ES
De afgelopen dagen is het tem
peratuurverschil boven Europa
verder toegenomen. Dat zien we
vaker in deze tijd van het jaar als
de winter nog heerst over het ui
terste noorden van het continent,
terwijl in het zuiden de eerste zo
merse dagen zich aandienen. Zo
daalde het kwik dinsdagmorgen
in het noorden van Zweden nog
tot -20 graden, terwijl 's middags
in Zuid-Frankrijk en Spanje met
gemak de 25 graden werd over
schreden. Tussen beide uitersten
ligt een brede overgangszone,
waarin storingen meetrekken, die
echter vooral ten noorden van
Nederland actief zijn. Ons weer
wordt hoofdzakelijk beheerst
door een sterke uitloper van het
Azoren-hogedrukgebied met een
zwaartepunt bij West-Frankrijk.
Het hoog is gevuld met relatief
warme en vochtige lucht. In de
opklaringsgebieden is de lente
goed voelbaar met maxima boven de 15 graden. In de kuststrooi
wordt het voorjaarsgevoel behoorlijk gedrukt door de klamme, la
hangende wolkenvelden, die met de westenwind vanuit zee konj
binnendrijven.
Op de verwachte weerkaarten voor deze week blijft het hogedij
bied de lakens uitdelen boven een groot gebied van West- en Zu|
ropa. Alles draait nu feitelijk om het gevecht tussen de zon en
hardnekkige wolkenvelden, die boven de relatief koude wateren^
de kust ontstaan. Het front, dat de scheiding vormt met drogere^
koude lucht in het noorden komt af en toe dicht bij of boven Netd'
land te liggen. De bewolking is dan dicht genoeg voor een spat P
of motregen. De temperaturen komen hierbij amper boven de lèe
den uit. Op de lange duur - vrijdag of zaterdag - versterkt de hog^
zich weer boven West-Europa en met wat zon erbij zijn weer mavv
mogelijk van 15 tot 17 graden, in het gunstigste geval nog wat lot
De wind houdt een westelijke component, zodat de temperatuurt
kuststrook steeds wat achterblijft ten opzichte van het binnenlai1
De tijd breekt aan, dat de verschillen tussen het weer aan del^
en dat van het achterland groter worden. Een van de typische 'kijji
ziekten' van het nog prille warme seizoen is de zeemist of zeedae.
De van oorsprong subtropische lucht, die over zeewater van 7 aP*
den strijkt, kan aanleiding geven tot kille mistvelden aan het strj
In dat geval kan een uitstapje van het warme binnenland naar hrt
Noordzeestrand uitlopen op een tegenvaller. In dergelijke situatpg
ligt de temperatuur aan zee wel eens meer dan 10 graden lagerto
landinwaarts. su
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
woensdag.
Noorwegen:
Half tot zwaar bewolkt en
winterse buien. Tamelijk
veel wind. In het zuidoos
ten rustig en overwegend
zonnig. Maxima langs de
kust rond 3 graden, in het
binnenland van min 2 in
het noorden tot dhgeveer
6 rond Oslo.
Zweden:
Droog en zonnige perio
den. Middagtemperatuur
van rond het vriespunt in
het noorden tot ongeveer
7 graden in het zuiden.
Denemarken:
Overwegend bewolkt en
nevelig en hier en daar
motregen. Morgen vooral
in het noorden enkele op
klaringen, maar ook kans
op een winterse bui. Mid
dagtemperatuur ongeveer
^0 graden, morgen rond
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
In het zuiden droog en périoden met
zon, aan zee ook enkele mistvelden. In
het noorden wolkenvelden en van tijd tot
tijd regen. Middagtemperatuur van 10
graden op de Schotse Hooglanden tot
20 plaatselijk in het zuiden van Enge
land. morgen op veel plaatsen iets lage
re temperaturen.
België en Luxemburg:
In de nacht en ochtend vooral aan de
kust plaatselijk mist. Verder zonnig,
maar in de loop van morgen in het noor
den enkele wolkenvelden. Middagtem
peratuur ongeveer 17 graden, aan zee
en in de Ardennen maxima rond 13 gra-
Noord- en Midden-Frankrijk:
In de nacht en ochtend vooral aan zee
plaatselijk mist. Verder zonnig. Middag
temperatuur ongeveer 20 graden, rond
Clermont-Ferrand ongeveer 23 graden.
Langs de Kanaalkust maxima rond 13
graden. Temperatuur op 1000 meter
hoogte ongeveer +12 graden.
Portugal:
Droog en flinke zonnige perioden. Mid
dagtemperatuur rond 24 graden, 's mid
dags aan de kust afkoeling door wind
Madeira:
Perioden met zon en vooral vandaag
kans op een regen- of onweersbui. Mid
dagtemperatuur ongeveer 21 graden.
Spanje:
Droog en flinke zonnige perioden. Mid
dagtemperatuur ongeveer 25 graden,
aan de kust door wind van zee enkele
graden lager.
Canarische Eilanden:
Flinke zonnige perioden, maar ook kans
op een regen- of onweersbui. Middag
temperatuur ongeveer 23 graden.
Marokko:
Westkust: Perioden met zon en kans op
een enkele stevige regen- of onweersbui.
De sterke oostenwind bij Tanger neemt
af. Middagtemperatuur tussen 22 en 28
graden.
Tunesië:
Zonnig. Middagtemperatuur ongeveer
25 graden.
Zuid-Frankrijk:
Zonnig en warm met maxima rond 23
graden, 's Middags aan de kust afkoe
ling door wind van zee. Morgen in het
westen enkele wolkenvelden, maar
droog. Temperatuur in de bergen op
2000 meter ongeveer +8 graden.
Mallorca en Ibiza:
Zonnig, morgen mogelijk enkele wolken
velden. Droog. Middagtemperatuur on
geveer 22 graden.
Italië:
Zonnig. Middagtemperatuur ongeveer
22 graden, aan zee plaatselijk enkele
graden lager. Temperatuur op 2000 me
ter in de Alpen en Dolomieten 8 graden
boven nul.
Corsica en Sardinië:
Zonnig. Middagtemperatuur ongeveer
21 graden
Malta:
Zonnig. Middagtemperatuur ongeveer
21 graden.
Griekenland en Kreta:
Vandaag nog enkele wolkenvelden, mor
gen zonnig. Droog. Middagtemperatuur
oplopend naar ongeveer 20 graden.
Turkije en Cyprus:
Op Cyprus en aan de Turkse zuidkust
ten oosten van Antalya vooral vandaag
nog enkele regen- en onweersbuien.
Langs de Turkse westkust droog en ge
leidelijk meer zon. Maxima vandaag on
geveer 16 graden, morgen rond 18.
Duitsland:
Zonnig, maar in het uiterste i*
wolkenvelden en nu en dan reger
dagtemperatuur van 12 graden
uiterste noorden tot rond 17 ri-
morgen in het zuiden maxima
graden. Temperatuur op 1500 rr
de Zuidduitse Alpen en op 1000,
in de middelgebergten ongeveer fei
den. k;
Zwitserland: e
Droog en veel zon. Temperate
2000 meter rond 8 graden, in dié.
maxima ongeveer 20 graden.
Oostenrijk: n:
Vandaag aan de noordflank van* v
pen eerst nog wolkenvelden, verfe;
rioden met zon en droog. Temp^s
op 2000 meter hoogte oplopen;^
nnnüwnnr Q nraHon Mavirr*o in (jj
-/F
WOENSDAG 5 APRIL 1995 er
Zon-en maanstanden L
Zon op 07.06 Zon onder Di
Maan op 09.50 Maanondeniv
Waterstanden
limuiden Katwijk 'it
Hoog 07.37 20.00 07.10 «al
Laag 03.36 15.34 03.17
Weerrapporten 03 april 20 uur:
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Vlissmgen
Maastricht
Aberdeen
Athene
Barcelona
Cyprus
Dublin
Frankfurt
Helsinki
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen
Las Palmas
Lissabon
Londen
10 he
11 P-
11 u
m rr
Luxemburg licht bew.
Madrid onbew.
licht bew
licht bew.
licht bew.
licht bew.
half bew.
half bew.
onbew.
licht bew
Split
Stockholm
Warschau
Wenen
Bangkok
Buenos Aires
Johannesburg licht bew.
Los Angeles onbew.
New York onbew.
Tel Aviv regen
Tokyo onbew.
37 25«JV
23 r.
24 H:er
